Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

kǝfut open^en, wide open^en, ‘spalancato^it’ ወርእዮ፡ መቃብሪሁ፡ ርኅወ፡ ወረከቦ፡ ክፉተ፡ ‘vide la sua tomba aperta, la trovò spalancata^it’ 384 (ed.), 132 (tr.) (‘Testo ክፉተ , da radice *kft «aprire» attestata in tigrino e amarico.’ 132 n. 27)

ክፍለት

divisio^la, sectio^la: ውእቱመ፡ እግዚአብሔር፡ ወሰብእ፡ ዘእንበለ፡ ክፍለት፡ ὁ αὐτὸς θεός γε ὁμοῦ καὶ ἄνθρωπος Cyr. c. ; ዘእንበለ፡ ፍልጠት፡ ወዘእንበለ፡ ውላጤ፡ ወኢክፍለት፡ ; በበክፍለቶሙ፡ ለካህናት፡ διαιρέσεις .

ክፍል

, plerumque m. , ክፍላት፡ et አክፋል፡

1)divisio^la, vox technica arithmeticae, ; ዘመጽአ፡ vel ዘወጽአ፡ እምክፍል፡ quod efficitur divisione (vel: quotus),

2)pars^la: ; ; ክፍል፡ et ክፍላት፡ ; ኵሉ፡ በበክፍሉ፡ ምግባረ፡ ሰብእ፡ ; ሠጠጦ፡ ( ለመጽሐፍ፡ ) በበክፍል፡ ; ፬ ክፍለ፡ ዓመት፡ ; ; pars diei ; ለዐሠርቱ፡ ክፍል፡ ተሠርዐ፡ ዓለም፡ ; ክፍላት፡ (in quas regnum divisum est) ; de partibus i.e. sectis populi Judaeorum (Pharis., Sadd., Ess.)

3)pars rata^la, portio^la(quae alicui obtigit), μερίς , ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; እስራኤል፡ ኮነ፡ ክፍለ፡ እግዚአብሔር፡ ; ክፍልየ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ክፍለ፡ ቈናጽል፡ ይኩኑ፡ ; ክፍለ፡ ዕፄ፡ ; እንዘ፡ ይፌንዉ፡ ክፍለ፡ ለቢጾሙ፡ ; ; ዘረከበ፡ ክፍለ፡ በትንሣኤ፡ ὁ ἔχων μέρος ἐν (qui habet partem in)^la ; አልብከ፡ ክፍለ፡ ምስሌየ፡ ; Lud. Comm. hist.p. 328 n. 79; መፍቀሬ፡ አፈድፍዶ፡ ክፍል፡ qui portionem praeter alios praecipuam habere amat^la, Lud. Comm. hist. p. 319 n. 60; ዝንቱ፡ ውእቱ፡ አክፋሊሆሙ፡ ; passim sors^la: ; ; Lud. Comm. hist.p. 495 n. 8.

4)sectio^la, classis^la, ordo^la, διαιρέσεις , ክፍል፡ et ክፍላት፡ ; ; ; sunt ፫ ክፍለ፡ መሐላ፡ (tria genera juramenti) F.M. 22,5; F.M. 5,2 ( ተከፍለ፡ ); መዓርገ፡ ክህነት፡ ትትከፈል፡ ለኀበ፡ ብዙኃን፡ ክፍላት፡ F.M. 25,1; in specie

a)sectio libri^la, caput^la, capitulum^la, lectio^la: ኣስተጋብእ፡ ሎሙ፡ ክፍላተ፡ በዘዚአሁ፡ ጾታሁ፡ እምኵሉ፡ ጉባኤ፡ ቀኖናት፡ F.M. 1,2; ክፍል፡ ቀዳማዊ፡ ይትከፈል፡ ኀበ፡ ፫፡ አክፋል፡ F.N. 24,1; አክፋል፡ እንተ፡ ትትነበብ፡ ላዕለ፡ መቃብራት፡ ; ክፍላት፡ F.N. 12.

b)pars^lavel caput^lamateriae tractandae: እግዚእን፡ አስተጋብአ፡ ሥርዐተ፡ ፍድፋዴ፡ ዓለማውያን፡ ላዕለ፡ ፫ ክፍል፡ ({hat den Vorzug der Punkten zusammengefaßt}) al.

ክፍል

, plerumque m. , ክፍላት፡ et አክፋል፡

1)divisio^la, vox technica arithmeticae, ; ዘመጽአ፡ vel ዘወጽአ፡ እምክፍል፡ quod efficitur divisione (vel: quotus),

ክፍል ክፍል ክፍል ክፍል ክፍል

, plerumque m. , ክፍላት፡ et አክፋል፡

1)divisio^la, vox technica arithmeticae, ; ዘመጽአ፡ vel ዘወጽአ፡ እምክፍል፡ quod efficitur divisione (vel: quotus),

, plerumque m. , ክፍላት፡ et አክፋል፡

1)divisio^la, vox technica arithmeticae, ; ዘመጽአ፡ vel ዘወጽአ፡ እምክፍል፡ quod efficitur divisione (vel: quotus),

, plerumque m. , ክፍላት፡ et አክፋል፡

1)divisio^la, vox technica arithmeticae, ; ዘመጽአ፡ vel ዘወጽአ፡ እምክፍል፡ quod efficitur divisione (vel: quotus),

, plerumque m. , ክፍላት፡ et አክፋል፡

1)divisio^la, vox technica arithmeticae, ; ዘመጽአ፡ vel ዘወጽአ፡ እምክፍል፡ quod efficitur divisione (vel: quotus),

, plerumque m. , ክፍላት፡ et አክፋል፡

1)divisio^la, vox technica arithmeticae, ; ዘመጽአ፡ vel ዘወጽአ፡ እምክፍል፡ quod efficitur divisione (vel: quotus),

ክፍላዊ

, ut videtur ex parte^la( theilweise ),

ክፍል

, plerumque m. , ክፍላት፡ et አክፋል፡

1)divisio^la, vox technica arithmeticae, ; ዘመጽአ፡ vel ዘወጽአ፡ እምክፍል፡ quod efficitur divisione (vel: quotus),

ከፈለ

I,1[amh. ; כָּפַל duplicare^la, bis complicare^la: كِفْلٌ duplum^la, ቀፈለ፡ ] ይክፍል፡

1)dividere^la, partiri^la, rei et partium, ትከፍል፡ ደወለ፡ መሥልስተ፡ τριμεριεῖς ; ክፍልዋ፡ ለምድር፡ ሰብዐተ፡ ክፍለ፡ ; ከፈልዋ፡ ለምድር፡ ፫ መክፈልተ፡ ; ከፈለ፡ ሰራዊቶ፡ ፬ ክፍለ፡ ; ለ፡ partium ; ; vel ኀበ፡ , ut: ይክፍልዋ፡ ለመዓልት፡ ኀበ፡ ፫ መክፈልት፡ F.N. 10,6; ትከፍሎ፡ ለዝንቱ፡ ኀበ፡ ፷፡ Abush., vel በበ፡ , Abush. (crebro).

a)separare^la, arcere^la: ትክፍል፡ ሕዝበ፡ ይዑድዋ፡ ἀφοριεῖς τὸν λαὸν κύκλῳ .

b)distinguere^la: ከመ፡ ይክፍል፡ ማእከለ፡ ቅዱስ፡ ወዘኢኮነ፡ ቅዱሰ፡ διαστέλλειν .

c)dissecare^la: አበሳኬ፡ ውእቱ፡ ከፊል፡ ለ፪ እስመ፡ ፩ ውእቱ፡ ኢየሱስ፡ διατέμνειν Cyr. ad ; እኂዞ፡ መጥባሕተ፡ ለዕድው፡ እንዘ፡ ይከፍሎ፡ (adversarium dissecans) Enc. n. 877

2)dis^lat^laribuere^la, dispertiri^la, διαμερίζειν ; ; ; ይከፍል፡ ምድረ፡ በሤጥ፡ ; ይከፍሎ፡ ለማይ፡ ዘከመ፡ ፈቀደ፡ ; ውስተ፡ loci: አንበሮሙ፡ ወከፈሎሙ፡ ውስተ፡ አህጉር፡ 2 ; ; ማእከለ፡ pers.: ይክፍሉ፡ ማእከለ፡ ክልኤሆሙ፡ ዕሩየ፡ F.N. 41,3; ; ; ; ለ፡ pers.: ከፈለ፡ ኵሎ፡ ዘቦ፡ ጥሪቶ፡ ለክልኤሆሙ፡ ; ; ; : ; ; ; vel ላዕለ፡ pers.: ፈቀድኩ፡ ከመ፡ እክፍላ፡ ( ለመንግሥትየ፡ ) ላዕለ፡ ፫ ውሉድየ፡ ዕሩየ፡ ;

a)tribuere^la, attribuere^la, assignare^laalicui aliquid, : በከመ፡ ከፈሎ፡ ; ; ; መኑ፡ እምከፈለኒ፡ ከመ፡ እኩን፡ ; : ርስትየ፡ ዘከፈልክዎ፡ ለሕዝብየ፡ ; ; .

b)donare^la, largiri^la, rei: ; : ከመ፡ እክፍሎሙ፡ ጥሪተ፡ ለእለ፡ ያአምሩኒ፡ ; ክፍሎ፡ መንፈሰ፡ ጸጋ፡

c)participem facere^laaliquem alicujus, et ምስለ፡ .

3)ut videtur, intransit.: competere^la, contingere^laalicui, : ; ትረስዮሙ፡ ከመ፡ ይክፍሎሙ፡ አክሊሎሙ፡ Lud. ex Lit. Joh.; fortasse etiam .

ክፍል

, plerumque m. , ክፍላት፡ et አክፋል፡

1)divisio^la, vox technica arithmeticae, ; ዘመጽአ፡ vel ዘወጽአ፡ እምክፍል፡ quod efficitur divisione (vel: quotus),

አስተጋብአ አስተጋብአ ክፍል ክፍል በጽሐ አንቀፅ አንቀፅ

IV,3rarius አስተግብአ፡ et አስተገብአ፡ III,1( ; ; ; )

1)ad se recipere^la, i.e.

a)contrahere^la, ut alas: ያስተጋብኡ፡ ክነፊሆሙ፡ ; manus: ታስተጋብእ፡ እዴከ፡ ዲበ፡ እንግድዓከ፡ ; .

b)ad se rapere^lavel traducere^la: መራዕየከ፡ አስተጋብአ፡

c)apud se recipere^la, tutelae causa: ; ኢይሌብዉ፡ ለምንት፡ አስተጋብኦ፡ እግዚአብሔር፡ ἠσφαλίσατο αὐτόν .

d)recuperare^laamissa ; ; ; .

2)facere ut res se contrahant, coeant, redeant in pristinum statum,

a)iterum confluere facere^laaquas (antea diremtas), .

b)adjungere^larem rei: አስተጋብኦሙ፡ ለአዕፅምት፡ ውስተ፡ መለያልዩ፡ ዘዚአሆሙ፡ .

c)claudere^la, ut structuram aedificii ; agmen .

3)comprehendere^la: complecti^la: ኣስተጋብእ፡ ሥጋየ፡ በስነንየ፡ ; ያስተጋብእ፡ አባግዒሁ፡ በመዝራዕቱ፡ ; ; : ኢያስተጋብኡ፡ ውስተ፡ ኅሊናሆሙ፡ ፍካሬሁ፡ ለዝ፡ .

a)cogere^la, colligere^lacopias, exercitum: ; ; homines, populos ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; al.; አስተጋብኦሙ፡ ውስተ፡ እደኲናት፡ ; bestias: አስተጋብአ፡ እንስሳሁ፡ ውስተ፡ አብያት፡ ; . n. 1172

c)colligere^la, congerere^la, ; ; ለአስተጋብኦ፡ እብን፡ ; spicas ; ; fruges, fructus ; ; ; ; ; ; ; commeatum ; ; ; frusta, fragmenta ; spolia ; stipulas ; sarmenta ; ligna ; locustas ; aquas ; pecuniam, opes ; ; ; አስተጋብአ፡ ንዋየ፡ ብዙኀ፡ al.; res suas ; : አስተጋብአ፡ ኅሊናሁ፡ collegit animum suum, Lud. ex Hom. Jac. Sar.

d)conjungere vel simul obtinere^laplures res: Hyrcanus አስተጋብአ፡ ሢመተ፡ ክህነት፡ ወመንግሥት፡

e)cumulare^la, .

f)breviter complecti^lavel colligere^laorationem ( zusammenfassen^de) ( ክፍል፡ col. 878).

g)in arithmetica: addere^lanumerum numero, et ኀበ፡ , vel utriusque numeri ( consummare^la),

h)compilare^lalibrum: ( ክፍል፡ ); አስተጋብአ፡ አሐተኔ፡ (sc. in unum librum) ምግባረ፡ ጻድቃን፡

5)in suam ditionem redigere^la, expugnare^la, capere^la, ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; : suum facere^la, lucrifacere^laaliquem, κερδαίνειν

IV,3rarius አስተግብአ፡ et አስተገብአ፡ III,1( ; ; ; )

1)ad se recipere^la, i.e.

a)contrahere^la, ut alas: ያስተጋብኡ፡ ክነፊሆሙ፡ ; manus: ታስተጋብእ፡ እዴከ፡ ዲበ፡ እንግድዓከ፡ ; .

b)ad se rapere^lavel traducere^la: መራዕየከ፡ አስተጋብአ፡

c)apud se recipere^la, tutelae causa: ; ኢይሌብዉ፡ ለምንት፡ አስተጋብኦ፡ እግዚአብሔር፡ ἠσφαλίσατο αὐτόν .

d)recuperare^laamissa ; ; ; .

2)facere ut res se contrahant, coeant, redeant in pristinum statum,

a)iterum confluere facere^laaquas (antea diremtas), .

b)adjungere^larem rei: አስተጋብኦሙ፡ ለአዕፅምት፡ ውስተ፡ መለያልዩ፡ ዘዚአሆሙ፡ .

c)claudere^la, ut structuram aedificii ; agmen .

d)conjungere vel simul obtinere^laplures res: Hyrcanus አስተጋብአ፡ ሢመተ፡ ክህነት፡ ወመንግሥት፡

e)cumulare^la, .

f)breviter complecti^lavel colligere^laorationem ( zusammenfassen^de) ( ክፍል፡ col. 878).

g)in arithmetica: addere^lanumerum numero, et ኀበ፡ , vel utriusque numeri ( consummare^la),

h)compilare^lalibrum: ( ክፍል፡ ); አስተጋብአ፡ አሐተኔ፡ (sc. in unum librum) ምግባረ፡ ጻድቃን፡

5)in suam ditionem redigere^la, expugnare^la, capere^la, ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; : suum facere^la, lucrifacere^laaliquem, κερδαίνειν

, plerumque m. , ክፍላት፡ et አክፋል፡

1)divisio^la, vox technica arithmeticae, ; ዘመጽአ፡ vel ዘወጽአ፡ እምክፍል፡ quod efficitur divisione (vel: quotus),

, plerumque m. , ክፍላት፡ et አክፋል፡

1)divisio^la, vox technica arithmeticae, ; ዘመጽአ፡ vel ዘወጽአ፡ እምክፍል፡ quod efficitur divisione (vel: quotus),

I,1[Aethiopibus tritissimum, caeteris itatum; non variatione radicis መጽአ፡ , מָצָא ortum videtur; an ad פָּגַשׁ נָגַשׁ ( הִשִּׂיג ?) referendum?] ይብጻሕ፡

1)pervenire^la, advenire^la, pervenisse^la, : ዘበጽሐ፡ እምኤዶም፡ l; በጽሐ፡ ብርሃንኪ፡ ἥκει ; በጽሐ፡ መልእክትከ፡ epistola tua pervenit^lai.e. allata^laest^la ; ; በጽሐ፡ ማኅፈርነ፡ ; ውስተ፡ loci ; ; ; ; ; እስከ፡ loci ; ; loci: በጺሖ፡ ሐጌ፡ ; ; ; ኀበ፡ pers. vel loci ; ; ; ( ἐγγίζειν ); ; .

a)de tempore: venisse^la, venire^la, appetere^la, adesse^la: በጽሐት፡ ዕለተ፡ እግዚአብሔር፡ πάρεστι ; ወበጽሐ፡ ሳብዕ፡ ወርኅ፡ ; ናሁ፡ ይበጽሕ፡ መዋዕል፡ ; አመ፡ ትበጽሕ፡ ይኃሪትከ፡ ; ዘእንበለ፡ ይብጽሖሙ፡ ጊዜ፡ ሞቶሙ፡ ; በጽሐ፡ጊዜ፡ ዘርእ፡ ለዘሪእ፡ Kuf.11; n. 546 በጽሐ፡ ዕድሜ፡ ; ; .

b)de eventis, vaticiniis, desideriis, al.: evenire^la, evadere^la, ad finem^lavel exitum pervenire^la, impleri^la, consummari^la, ; ; በጽሐ፡ (v. በጽሖ፡ ) ዝነገር፡ ሎቱ፡ ; ; በጽሐ፡ በከመ፡ ነገረ፡ ; ; ; ; ; .

c)nonnumquam: provectum esse^la: ዳዊት፡ ልህቀ፡ ወበጽሐ፡ መዋዕሊሁ፡ ; በጽሐ፡ ( ዓለም፡ ) ውስተ፡ ዓሥር፡ ( ክፍል፡ ) .

3)pervadere^la: በጽሐ፡ ስሙ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ምድር፡ ; ጼናሁ፡ የሐውር፡ ወይበጽሕ፡ ነዊኀ፡ .

4)attingere^la, pertingere^la, pertinere^la, እስከ፡ ; ; ይበጽሕ፡ ( ማይ፡ ) እስከ፡ ክሣድ፡ ; ትበጽሕ፡ ( መንግሥትየ፡ ) እስከ፡ አጽናፈ፡ በሓውርት፡ apocr.; ; ውስተ፡ ; : ይበጽሕ፡ ደመናተ፡ ርእሱ፡ ; ኑኁ፡ በጽሐ፡ ሰማየ፡ (v. እስከ፡ ሰማይ፡ ) ; በጽሐኒ፡ ማይ፡ እስከ፡ ነፍስየ፡ .

a)prope accedere^la, prope abesse^la: በጽሐ፡ እስከ፡ ለሞት፡ ; በጽሐ፡ ለሞት፡ ( እስከ፡ ለሞት፡ Platt) ; ; .

b)attingere^lai.e. assequi^la, , ዘእንበለ፡ ይበጽሑ፡ ምድረ፡ ግብ፡ ; ለጻድቃን፡ ኢትበጽሖሙ፡ ; ኢትበጽሕዎ፡ οὐ μὴ γὰρ ἐφίκησθε ; አመ፡ በጽሐ፡ ፵ ዓመተ፡ ; mente: እፎ፡ እበጽሕ፡ ፍናዊከ፡ Lud. e V.S.;

5)supervenire^laalicui, invadere^la, attingere^laaliquem, obvenire^la, evenire^la, accidere^laalicui, : መዋዕለ፡ ተጽናስ፡ በጽሐኒ፡ προέφθασέ με ; ; ἐπέπεσεν αὐτούς ; እስከ፡ በጽሖሙ፡ ፍዳሆሙ፡ ἐλθῃ ἐπ᾽ αὐτούς ; ; ከመ፡ ትብጻሕከ፡ በረከቱ፡ ; ; ; በጽሐቶሙ፡ አምሳል፡ ዘመሰሉ፡ ; ; ምንዳቤ፡ በጽሐኪ፡ ; ኀበ፡ ሞት፡ ኢይበጽሖ፡ ; ላዕለ፡ pers. .

6)obtingere^la, contingere^la, de sorte et de rebus sorte divisis, ላዕለ፡ pers. ; ; ; ; ለከ፡ ይበጽሐከ፡ ርስታ፡ ; ለ፡ , ut: መክፈልት፡ ቡርክት፡ በጽሐት፡ ለሴም፡ ; venditione .

7)in arithmetica: evenire^lai.e. effici^la, colligi^la(cfr. بَلَغَ , مَبْلَغٌ ) ; ዘበጽሐ፡ እምትድምርት፡ – : በጽሐ፡ ዘ፡ ደረሰ፡

et አንቀጽ፡ , m. et fem. , አናቅጽ፡ ,

1)porta^la( janua^la) πύλη , θύρα , urbis ; ; ; ; ; ; አናቅጸ፡ አህጉር፡ ; ; ; ; ; ; ; አንቀጸ፡ ብንያም፡ ; templi: ; ዛቲ፡ አንቀጽ፡ ዕጹታ፡ ትነብር፡ ; ; ( πυλῶνες ); atrii sancti ; castrorum ; ; palatii, aedium ampliorum: ዝአንቀጽ፡ ; ; ( θυρώματα ); domus ; ; አንቀጸ፡ ብርት፡ ; አናቅጸ፡ ሞት፡ ; ; አናቅጸ፡ ሲኦል፡ ; ; አንቀጸ፡ ከርሣ፡ ለእምየ፡ ; ሐጸርክዋ፡ ለባሕር፡ በአናቅጽ፡ ; ዛቲ፡ አንቀጸ፡ ሰማይ፡ ; ጸባብ፡ አንቀጽ፡ , ረሓብ፡ አንቀጽ፡ ; ; ርኅው፡ ሊተ፡ ዐቢይ፡ አንቀጽ፡ ; portae^lavel aditus terrae^la: አናቅጸ፡ ብሔርኪ፡ . ኆኅት፡

a)secundum usum loquendi Hebr.: forum^la ; ; .

b)nonnumquam: locus ante portas, propylaeum^la, vestibulum^la, ነበረ፡ አንቀጸ፡ ሀገር፡ ἀπέναντι τῆς πόλεως ; በአንቀጽ፡ ውስተ፡ ዴዴ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ ἐν προθύροις πύλης ; አንቀጸ፡ ዴዴ፡ ; አንቀጸ፡ ደይን፡ vestibulum inferni^la(sec. Lud.: limbus patrum)

2)caput^lalibri, orationis, Abush. (cujus liber in LIX አንቀጽ፡ divisus est); F.M. (divis. in አንቀጽ፡ , subdivis. in ክፍል፡ ); F.N. (liber divisus est in አንቀጽ፡ , አንቀጽ፡ in ምዕራፍ፡ , ምዕራፍ፡ in ክፍል፡ ); al.; እምአናኅኩ፡ ነገረ፡ በዝንቱ፡ አንቀጽ፡ in hoc capite^la(i.e. de hoc argumento^la) longius disserere possem^la,

et አንቀጽ፡ , m. et fem. , አናቅጽ፡ ,

a)secundum usum loquendi Hebr.: forum^la ; ; .

Cross-references: for አንቀጸ፡ ሃሌታ ሃሌታ፡ (Leslau)

ክፍል

, plerumque m. , ክፍላት፡ et አክፋል፡

1)divisio^la, vox technica arithmeticae, ; ዘመጽአ፡ vel ዘወጽአ፡ እምክፍል፡ quod efficitur divisione (vel: quotus),

ብሔር

, plerumque m. [ut videtur i.q. بِحَارٌ a بَحْرَةٌ regio^la, terra^la], በሓውርት፡ (perraro ብሔራት፡ , Lud. e Syn.) spatium^la, ut: ይጸብበነ፡ ብሔር፤ ግበሪ፡ ለነ፡ ብሔረ፡ ኀበ፡ ንነብር፡ .

1)spatium circumscriptum i.e. locus^la τόπος ; ; ; ቦ፡ ብሔር፡ እምኀበ፡ ይወፅእ፡ ብሩር፡ ; አይቴ፡ ብሔራ፡ ለጥበብ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; እሬስያ፡ ለምድረ፡ በድው፡ ብሔረ፡ አርዝ፡ ; ; ; ; locus, qui alicui convenit, vel partes: ፈለጦሙ፡ ሥርዐቶሙ፡ በበ፡ ባሓውርቲሆሙ፡ διέστειλε μερίδας αὐτῶν .

2)spatium extensius, i.e. regio^la, terra^la, provincia^la, fines^la, τόπος ; ; እመ፡ ታአምር፡ ብሔሮ፡ εἰ ἔμπειρος εἶ τῶν τόπων ; χώρα ; ; ; ; በሓውርተ፡ አሕዛብ፡ ; ; ; ; ; 8; ; ; ; ; ; ; አይቴ፡ ብሔርከ፡ ἐκ ποίας χώρας εἶ σύ ; ; ብሔረ፡ ሕያዋን፡ ; ብሔረ፡ ኤላም፡ ; ብሔረ፡ ፋርስ፡ ; ብሔረ፡ ሮሜ፡ ; γῆ ብሔረ፡ ዕብራውያን፡ ; ብሔረ፡ ብንያም፡ ; እምርሑቅ፡ ብሔር፡ ; ; ; ብሔረ፡ አሕዛብ፡ ነኪር፡ ; ; ; ὅρια በሓውርተ፡ አሕዛብ፡ ; ; ; ; κατοικία ; . Proverbium: ለእመ፡ ሖርከ፡ ብሔረ፡ ባዕድ፡ ኢትኩን፡ ከማከ፤ ኩን፡ ከማሆሙ፡ Th. P. n. 493

α)crebro pro incolis^laterrae, populis^la, gentibus^la, hominibus^la: ኢምሕኮሙ፡ ለብሔር፡ ኀበ፡ ነበረ፡ ሎጥ፡ τῆς παροικίας Λώτ ; አንከሩከ፡ በሓውርት፡ ; ኵሉ፡ ብሔር፡ ኢመስሐ፡ πᾶσα ἡ γῆ ἠρίστα ; ይጼንዑ፡ መፍቅዶሙ፡ ለብሔር፡ ( αἰῶνος ) ; መጽኡ፡ ኵሉ፡ በሓውርት፡ ውስተ፡ ግብጽ፡ ; አሕዛብ፡ ወበሓውርተ፡ አሕዛብ፡ ; ἔθνη ; አሕዛብ፡ ወበሓውርት፡ ἔθνη καὶ λαοί ; ; γλῶσσαι ; ; ; ; ; .

β)patria^la, tribus^la, gens^la, πατρίς ኢነገረት፡ አስቴር፡ አዝማዲሃ፡ ወኢብሔራ፡ ; ; ምድረ፡ ብሔሩ፡ ; πατριά ; ; ኵሉ፡ በሓውርት፡ ዘቤተ፡ እስራኤል፡ ; ; st. constructo annexum passim: indigena^la, vernaculus^la: ዕፀ፡ ብሔር፡ ξύλον ἐγχώριον ; .

γ)provincia^la, parochia^laclericorum, ut: ካህን፡ ዘኀደገ፡ ብሔሮ፡ ወሖረ፡ ኀበ፡ ካልእ፡ ብሔር፡ ( παροικία ) al.

δ)agri^la, rus^la( urbe) ; ; ; ብሔር፡ ጥሉል፡ ; ብሔር፡ ሥዑር፡ ; ; st. constructo annexum passim: vicanus^la, ut: ቀሲሰ፡ በሓውርት፡ ἐπιχώριοι πρεςβύτεροι ,

ε)quidquid de coeli temperie, lumine, tenebris al. praedicandum est, Aethiopes de regione praedicare amant: ክረምት፡ ብሔር፡ καιρὸς χειμερινός hiems erat^la ; ቍር፡ ብሔሩ፡ frigus erat^la ; ነግህ፡ (v. ነግሀ፡ ) ብሔር፡ ἔστι ὥρα τρίτη τῆς ἡμέρας dies jam illustris est^la ; ጽሕው፡ ብሔር፡ εὐδία serenum est^la ; ሶበ፡ ጸብሐ፡ ብሔር፡ illucescente die^la ; ; ጽልመት፡ ብሔር፡ tenebrae sunt^la ; መስየ፡ ብሔር፡ diei vesper est^la, vesperascit^la

ζ)operis e pluribus libris compositi libri singuli ብሔር፡ nominantur: ይቤ፡በኦሪት፡ ውስተ፡ ሣልስ፡ ብሔር፡ ዘሌዋውያን፡ ; በውስተ፡ ዳግም፡ ብሔረ፡ ኦሪት፡ ; ኦሪት፡ ባቲ፡ ኀምስቱ፡ ብሔር፡ ; ፬ብሔር፡ ዘነገሥት፡ ; ክፍል፡ ፭ እምዳግም፡ ብሔር፡ ዘመጽሐፈ፡ ነገሥት፡ ; 29; 76

3)raro: terra continens^la, orbis^laterrarum^la, ብሔር፡ ወማይ፡ ; ውእቱ፡ ተረፈ፡ ለብሔር፡ ; .

ከፈለ

I,1[amh. ; כָּפַל duplicare^la, bis complicare^la: كِفْلٌ duplum^la, ቀፈለ፡ ] ይክፍል፡

a)separare^la, arcere^la: ትክፍል፡ ሕዝበ፡ ይዑድዋ፡ ἀφοριεῖς τὸν λαὸν κύκλῳ .

b)distinguere^la: ከመ፡ ይክፍል፡ ማእከለ፡ ቅዱስ፡ ወዘኢኮነ፡ ቅዱሰ፡ διαστέλλειν .

b)donare^la, largiri^la, rei: ; : ከመ፡ እክፍሎሙ፡ ጥሪተ፡ ለእለ፡ ያአምሩኒ፡ ; ክፍሎ፡ መንፈሰ፡ ጸጋ፡

c)participem facere^laaliquem alicujus, et ምስለ፡ .

3)ut videtur, intransit.: competere^la, contingere^laalicui, : ; ትረስዮሙ፡ ከመ፡ ይክፍሎሙ፡ አክሊሎሙ፡ Lud. ex Lit. Joh.; fortasse etiam .

ክፍቱር ክፍቱር

kǝftur uncircumcised^en እፎ፡ እንከ፡ ለከ፡ ይበቍዓከ፡ ለሮማዊ፡ ቆላፍ፡ ወክፍቱር፡ እምሥርወ፡ አረሚ፡ ፍጥረትከ፡ ‘come allora gioverà a te, che sei un Romano incirconciso e infedele per natura, di origine pagana?^it’ 81 l. 13–15 (tr.), 49 l. 7–8 (ed.).

Leslau
ክፍቱር (T) circumcised^en; note (KG) kāfitor uncircumcised^en 277a

ክፍት

(amh.?), Joh. 13,33 rom., in tit.

ክፍአት

hebetudo^la, deinde deformitas^la(e lingua Amh.): mors ኢይምሕክ፡ ላሕየ፡ በእንተ፡ ርእየቱ፡ ወኢሕሡመ፡ ኢይሜንን፡ በእንተ፡ ክፍአቱ፡ አላ፡ ያስተጋብእ፡ ኵሎ፡

ክመ

[ gramm.§ 64,6; gramm.§ 150,c; gramm.§ 162]; ejus vis non in ከ፡ sed in መ፡ niti videtur ( ከ፡ tenuius pronuntiatio ክ፡ ), et potestate fere cum vocula መ፡ ( 141) convenit, sed fortius et gravius est.

1)fere^la, propemodum^la: ክመ፡ እንተ፡ ጸብሐት፡ fere quotidie^la ; ሎቱ፡ ያስዖዝዞ፡ ክመ፡ እግሩ፡ (propemodum vel paululum) ἐπέσκαζε (at ὃ ἐνάρκησεν simplice ዘአስዖዘዞ፡ versum est).

2)Pronominibus vel adverbiis pronominalibus postpositum vim quamdam distinguendi et restringendi („vim identitas“ Lud.) habet: -dem^la, -met^la, idem^la, ipse^la( eben , gerade ): እመሂ፡ ትልህቁ፡ አነ፡ ክመ፡ ውእቱ፡ ἐγώ εἰμι ( ego idem sum^la, nec mutatus) ; ወአንተሰ፡ አንተ፡ ክመ፡ σὺ δὲ ὁ αὐτὸς εἶ ; አንተ፡ ክመ፡ ዘታወፅኦሙ፡ tu^la(neque alius quidam) eras educens eos^la ; አነ፡ ክመ፡ ወአልቦ፡ እንተ፡ ከማየ፡ ego^la(sola) nec ulla mihi similis^la ; እምቅድመ፡ ዓለም ፡ ወእስከ፡ ለዓለም፡ አንተ፡ ክመ፡ ante saeculum et usque in saeculum tu idem^la(es) ; ; ; ዝኩ፡ ዘእጸልእ፡ ኪያሁ፡ ክመ፡ እገብር፡ gerade das id ipsum^la(nec aliud quidquam) ; ኪያሃ፡ ክመ፡ መሥዋዕተ፡ ለግሙራ፡ eadem semper sacrificia^la ; ; ; ከማሁ፡ ክመ፡ itidem^la, (et ipsi)^la ; ὡσαύτως eodem modo^la ; ; ; ; ; ዘንተ፡ ክመ፡ hoc ipsum^la ; ; አመ፡ ኮነ፡ ህየ፡ ክመ፡ ሀለውኩ፡ , ἡνίκα ἐγένετο , ἐκεῖ ἤμην ( ibi^la, in ipso loco^la, aderam^la) .

3)nonnisi^la, modo^la, tantummodo^la, solum^la( אַךְ ): ከማሁ፡ ክመ፡ ውእቱ፡ non est nisi illis similis^la(nequaquam iis superior) ; ; ሕያዋን፡ ክመ፡ ይባርኩከ፡ (non mortui) ; ; ; ; ; እሙንቱሰ፡ እምከንቱ፡ ውስተ፡ ከንቱ፡ ክመ፡ ii autem nonnisi a vanitate in vanitatem^la( ἐπὶ τὸ αὐτό , יַחַד ) ; ለጊዜሃ፡ ክመ፡ ውእቱ፡ temporalis tantum est^la

a) ንስቲተ፡ ክመ፡ ተርፎሙ፡ ወይዌግሩኒ፡ paulum tantum abest quin^la(me lapident) .

b) አኮ፡ ክመ፡ seq. ዓዲ፡ vel አላ፡ non modo^la–^lased etiam^la ; ; ; n. 831vel አኮ፡ ባሕቲቶ፡ ክመ፡ – ዳእሙ፡ ዓዲ፡ ; ; – : ክመ፡ ብ፡ እንዴሁ፡ ; aliud^la: ጽመ፡ ወክመ፡ ( ) ዘ፡ እንዴኽ፡ ዝምብሎ።

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose