Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

, ክላሜዳ፡ not foundn. peregr., pluralisPl. ከለሜዳት፡ , χλαμύς chlamysla, Matthaei Evangelium.Matth. 27,28 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,31 ; χλαῖνα ( laenala): ክዑበ፡ ከለሜዳ፡ ገብረት፡ ለምታ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,40 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 3 ; ያለብስዎ፡ ከለሜዳተ፡ ወደርከኖ፡ ( ὑάκινθον καὶ πορφύραν ) Jeremiae prophetia.Jer. 10,9 .
I,1[ ܟܠܳܐ idemid.; כָּלָא inclusitla, retinuitla, denegavitla; كَلَأَ II retinuitla; I custodivitla; videasvid.etiam ከልከለ፡ ] SubjunctivusSubj. ይክላእ፡ ,
2)cohiberela, retinerela, cumc.Acc.: ከሊአ፡ መንፈስ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,8 ; ከልአ፡ ዝናመ፡ እምሰማይ፡ liber Jobi.Job 12,15 ; በቃለ፡ እግዚአብሔር፡ ከልኦ፡ ለሰማይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 48,3 ; Hezekielis prophetia.Hez. 31,15 ; ኢትክልኦሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 43,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,12 ; cumc.Acc.et እምነ፡ , ut: እምፍኖተ፡ ዐመፃ፡ ከላእኩ፡ እግርየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 118,101 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 100,2 .
3)prohiberela,
a)impedirela, averterelaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,9 , cumc.Acc. ክልኦሙ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 11,28 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,7 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,11 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,3 ; Asc. Jesaiae prophetia.Jes. 9,4 ; cumc.Acc.personapers.et እምነ፡ rei, ut: ክላእ፡ ልሳነከ፡ እምእኩይ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 33,14 ; cumc.duplexdupl.Acc.: ከልእዎሙ፡ ለሕዝብ፡ ጌጋየ፡ κωλῦσαι λαὸν ἀπὸ ἁμαρτίας Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,7 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,16 ; ይከልእዎ፡ ትድምርተ፡ Can. Sardicenses. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Sard. 15 ; cumc.Acc.sequensseq. ከመ፡ ኢ፡ cumc.SubjunctivusSubj.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,33 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,3 ; ይከልኦ፡ ከመ፡ ኢያንቀልቅል፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 11 ; sequensseq. ኢ፡ cumc.SubjunctivusSubj.verbi: ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 2,16 ; Threni, liber biblicus.Thren. 4,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,9 ; አኀዞ፡ ለንጉሥ፡ ወከልኦ፡ ኢይባእ፡ (v. ይባእ፡ ) not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 13,19 ; cumc.Acc.Infin.: Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 63,10 ; cumc.Acc.personapers.et Acc.Infin.: እመ፡ ከላእክዎ፡ ( ለሰማይ፡ ) አውርዶ፡ ዝናም፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 7,13 ; ኢትክልኦ፡ ነቢበ፡ ቃሉ፡ ለዘይትናገር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,23 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 6,8 ; ከመ፡ ይክልእዎሙ፡ ኀሊፈ፡ Judith liber apocryphus.Judith 4,7 ; Judicum liber.Jud. 15,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,14 .
( ከልአ፡ ) I,1[vic. ቀልዐ፡ et alia verba sub ቀልዐ፡ memorata] SubjunctivusSubj. ይክላዕ፡ , exuerela, detraherela, deponerelavestes, calceos: ኢትክልዑ፡ አልባሲየ፡ Lud. e Vit. Dan.; ከላዕኩ፡ ክዳንየ፡ ዘእትዐጸፍ፡ ወወገርኩ፡ Vit. Dan.; ከልዐ፡ አልባሲሁ፡ ወለብሰ፡ ሠቀ፡ Vit. Dan.; ክላዕ፡ አሣእኒከ፡ እምእገሪከ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 169 (bis); vincula, Vit. Sam. [Lud. hujus verbi significatum definivit: mutavitla, alteravitla; mutavitlavesteslai.e. exuitla; at mlaulatandilasignificatus nullo exemplo probatur].
I,1et I,2[non tam ad ጸርኀ፡ ጠርአ፡ quam ad כרז (mand. ܟܠܙ ), ( ܐܰܟܪܰܚ قلح قلخ ?) referendum videtur] SubjunctivusSubj.I,1 ይክላሕ፡ , clamarela, exclamarela, proclamarela, vociferarila, ( βοᾶν , κράζειν ), ከልሕ፡ et ክላሕ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; ከልሕ፡ በኀይልከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,1 ; ኵላ፡ ምድር፡ ትኬልሕ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 31,4 ; ከልሐ፡ በዐቢይ፡ ቃል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 36,13 ; ኢይኬልሕ፡ ወኢይጤርእ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 42,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,11 ; ይከልሕ፡ et ይኬልሕ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 44,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,5 ( ὀλολύζετε ); ዘእንበለ፡ ይክልሑ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 65,24 ; ክልሑ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,20 ; Hezekielis prophetia.Hez. 9,1 ; Zachariae prophetia.Zach. 1,14 ; Zachariae prophetia.Zach. 1,17 ; Zachariae prophetia.Zach. 7,13 ; Habacuci prophetia.Hab. 1,2 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,46 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 3,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 65,16 ; n. 818 ሰራሕኩ፡ በከልሖ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 130,3 ; Lucae evangelium.Luc. 1,42 ( ἀνεφώνησε ). Lucae evangelium.Luc. 19,40 ; Evangelium Joannis.Joh. 12,13 romanae editionisrom.
a)acclamarela, inclamarela: ይኬልሑ፡ ፩፩ ምስለ፡ ካልኡ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,3 ; ይኬልሕ፡ ላዕሌሆሙ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 11.
b)de hominibus alta voce cantantibus: ከመ፡ ይርአይ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ወይክላሕ፡ በውስቴታ፡ በቃለ፡ መዝሙር፡ Gadela Za Michael.Gad. Za Mich. ; ክላሕ፡ በኀይል፡ ሃሌሉያ፡ Cod. Mus. Brit. LIV,7.
c)de bestiis, ut leone: Jesaiae prophetia.Jes. 31,4 ; de daemonibus Jesaiae prophetia.Jes. 34,14 ; de tonitru: ይኬልሕ፡ ቃለ፡ ነጐድጓድ፡ M.M. f. 12; de inanimatis, ut: Apostoli ከልሑ፡ ከመ፡ ቀርን፡ Lit. Joh. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐውየወ፡ ከልሐ፡ ወውዐ፡ ዘ፡ ጫኸ።
Substantivumsubst.clamorla, Lud. e Ssal. Req.
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ክልስስታት፡ et ከላስስት፡ , manipuluslafrugum, mergesla, δράγμα , Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 23,10 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 23,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 23,12 ; Deuteronomium.Deut. 24,19 ; ክልስስት፡ et ከላስስት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,22 ; Michaei prophetia.Mich. 4,12 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,7 ; ከላስስት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,47 ; Hosea.Hos. 8,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 125,8 ; እለ፡ የአስሩ፡ ከላስስት፡ Judith liber apocryphus.Judith 8,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,30 ; ክልስስታት፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,15 ; Judicum liber.Jud. 15,5 (e quo loco Lud. formam ከላስስታት፡ i.e. pluralisPl.pluralisPl.affert). Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ከላስስት፡ ዘ፡ ነዶ። Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ክልስስታት፡ et ከላስስት፡ , manipuluslafrugum, mergesla, δράγμα , Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 23,10 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 23,11 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 23,12 ; Deuteronomium.Deut. 24,19 ; ክልስስት፡ et ከላስስት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,22 ; Michaei prophetia.Mich. 4,12 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,7 ; ከላስስት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,47 ; Hosea.Hos. 8,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 125,8 ; እለ፡ የአስሩ፡ ከላስስት፡ Judith liber apocryphus.Judith 8,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,30 ; ክልስስታት፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,15 ; Judicum liber.Jud. 15,5 (e quo loco Lud. formam ከላስስታት፡ i.e. pluralisPl.pluralisPl.affert). Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ከላስስት፡ ዘ፡ ነዶ።
Coelestinus.
( participiumpart.) adjectivumadj., fem. ዳግምት፡ iteratusla, secundusla, alterla: ዳግም፡ ልደት፡ παλιγγενεσία Matthaei Evangelium.Matth. 19,28 ; ad Titum epistola.Tit. 3,5 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,39 ; ዳግም፡ ኦሪት፡ δευτερονόμιον Deuteronomium.Deut. 17,18 ; Josuae liber.Jos. 8,34 ; ኦሪት፡ ዘዳግም፡ titulus Deuteronomiilalibri biblici; ዳግም፡ ሞት፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 2,11 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 20,14 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 21,8 ; ዳግም፡ ብእሲ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,47 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 26,5 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,18 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,19 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 9,35 ; Jesaiae prophetia.Jes. 9,36 ; ዘይነግሥ፡ ዳግመ፡ (qui regnabit secundus) Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 12,18 ; pronomen suffixumpron. suff.admittit sicut alia adjectivumadj.numeralia: Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,13 ; liber Jobi.Job 4,54 ; አዕቀጸኒ፡ ናሁ፡ ዳግም፡ ዮም፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,36 ; „nomini proprio additum distinguit homines ejusdem nominis“ (Lud.), ut: ሚናስ፡ ዳግም፡ i.e. Minas alter vel secundus (Alexandriae Patriarcha LXI) Sx. not able to find explanation in abbreviation listHed. 15 Enc.; nonnumquam cumc.pronomen suffixumpron. suff.successorlaalicujus, ut: ሰላም፡ ለክልስትያኖስ፡ ለዮናክንዲስ፡ ዳግሙ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 3 Enc. (nam ክልስትያኖስ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘሮሜ፡ ኮነ፡ ረድኦ፡ ለዮናክንዲኖስ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘእምቅድሜሁ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 3 ). Adv.
a) በዳግም፡
α)secundumla, iterumla, secunda vicela: ἐκ δευτέρου Haggaei prophetia.Hagg. 2,20 ; τὸ δεύτερον Judae epistola.Judae 5 ; ἐν τῷ δευτέρῳ Actus apostolorum.Act. 7,13 romanae editionisrom.; ἔτι Matthaei Evangelium.Matth. 18,16 .
vel ቂያእ፡ Substantivumsubst.vomitusla, evomitumla: ክልብ፡ ዘይገብእ፡ ዲበ፡ ቅያኡ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; ከመ፡ ይስሕት፡ ስኩር፡ በቂያኡ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 19,14 vers. alt.; Jeremiae prophetia.Jer. 31,26 versio novavers. nov.; ቂያኦሙ፡ ὁ ἐκείνων ἔμετος Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 9.
nomen actionisn. act., pluralisPl. ክልአታት፡ , prohibitiola, impedimentumla: ዘእንበለ፡ ክልአት፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 67 ( videasvid. sub ማኅለፍት፡ ); Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 163,4 ; Deus ወሃቢ፡ ዘእንበለ፡ ክልአት፤ ጸጋዊ፡ ዘእንበለ፡ ደንጽዎ፡ Lit. Epiph.; አልቦ፡ ክልአት፡ ለሞትነ፡ ἀναποδισμός Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,5 ; ዘእንበለ፡ ምሕረት፡ ወኢክልአት፡ ἀπαραίτητος Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,16 ; ክልአታት፡ impedimentala( Abhaltungen ) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 55. (At Proverbiorum liber biblicus.Prov. 19,13 ክልአት፡ est lectio corrupta pro ካልእት፡ ). nomen actionisn. act., pluralisPl. ክልአታት፡ , prohibitiola, impedimentumla: ዘእንበለ፡ ክልአት፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 67 ( videasvid. sub ማኅለፍት፡ ); Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 163,4 ; Deus ወሃቢ፡ ዘእንበለ፡ ክልአት፤ ጸጋዊ፡ ዘእንበለ፡ ደንጽዎ፡ Lit. Epiph.; አልቦ፡ ክልአት፡ ለሞትነ፡ ἀναποδισμός Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,5 ; ዘእንበለ፡ ምሕረት፡ ወኢክልአት፡ ἀπαραίτητος Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,16 ; ክልአታት፡ impedimentala( Abhaltungen ) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 55. (At Proverbiorum liber biblicus.Prov. 19,13 ክልአት፡ est lectio corrupta pro ካልእት፡ ).
I,1[i.q. مَتَرَ et بَتَرَ secuit, amputavitla, בָּתַר ] SubjunctivusSubj. ይምትር፡
1)desecarela, resecarela, praeciderela, succiderela, absciderela, amputarela: ይመትሩ፡ (v. ይገምዱ፡ ) አስካለ፡ , ይመትሩ፡ ሠርጸ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 18,5 ; ἀπέκνισε Hezekielis prophetia.Hez. 17,4 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 1,15 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 4,31 ; funem Actus apostolorum.Act. 27,32 ; ungues: ኢይምትር፡ ጽፍሮ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 21 ; laciniam vestis Regum liber biblicum I.1 Reg. 27,5 ; ዕጡፈ፡ ፀምር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 38,12 ; aurem Matthaei Evangelium.Matth. 26,51 ; caput Matthaei Evangelium.Matth. 14,10 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 10,6 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,19 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 10,9 ; Judith liber apocryphus.Judith 13,8 ; nervos pedum Genesis liber Pentateuchi.Gen. 49,6 ; Josuae liber.Jos. 11,6 ; Josuae liber.Jos. 11,9 ; manus Deuteronomium.Deut. 25,12 ; Josuae liber.Jos. 11,6 ; collum decidere (decollare) Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 98,12 ; መተረ፡ ክሣዳ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 346 ; sequensseq. እምነ፡ ut: እመትር፡ ርእሰከ፡ እምኔከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,46 ; ምትራ፡ እምኔከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,26 ; መተረ፡ እግዚአብሔር፡ እምእስራኤል፡ ርእሰ፡ ወዘነበ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 .
2)exsecarela, exciderela, exscinderela: ከመ፡ ይምትሩ፡ ብእሴ፡ እማእከለ፡ ይሁዳ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 51,7 ; መተርናሃ፡ እምውስተ፡ አሕዛብ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 31,2 ; translatetransl. መተርነ፡ ዘንተ፡ ልማደ፡ እኩየ፡ not able to find explanation in abbreviation listII Can. Nic. 79.
3)dissecarela, discinderela: ἀποτέμνειν Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,5 ; διαιρεῖν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 15,10 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 9,15 ; መተራ፡ ፲ወ፪ክፍለ፡ ἐμέλισεν Judicum liber.Jud. 19,29 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 11,7 ; መቲረ፡ ሥርው፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 7,1 ; መተሮ፡ ( ለመጽሐፍ፡ ) በመጥባሕተ፡ ጸሓፊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 43,23 ; διακόπτειν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 28,7 .
4)conciderelaPsalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 88,23 ; liber Jobi.Job 3,8 ; concidendo et cudendo transformare: ይመትሩ፡ መጣብሒሆሙ፡ ለምሳር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 2,4 ( videasvid.I,2).
5)Transfertur
a)absciderelaaliquem tamquam membrum ecclesiae putridum i.e. excommunicarelaLud., et absciderelaaliquem a munere i.e. deponerelavel removerela: ይመትርዎ፡ እመዓርጊሃ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 147 ( videasvid.III,1).
b)abscinderelavel interciderelai.e.
α)intermitterelaet interrumperela: ቦኑ፡ ለግሙራ፡ ይመትር፡ ምሕረቶ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 76,8 ; Satanas studetla ከመ፡ ይምትር፡ ኅሊናሁ፡ ( ለዘይጼሊ፡ ) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 100 ; ክልአታት፡ ወመቲሮታት፡ እምነ፡ impedimenta et interpellationesla( quae distinentla) alaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 55.
β)intercluderela: Vespasianusla መተረ፡ እምኔሆሙ፡ ውኂዘ፡ ማይ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 349 ; intercludere aliquem a peccato F.M. 2,11.
c)discindere i.e. dirimerela, decernerela: si quis agit in aliquemla, ይምትሩ፡ ጉቡኣን፡ ነገሮ፡ Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Ant. 18 (20); ለእመ፡ መተረ፡ በኅሊናሁ፡ ከመ፡ ይዕቀብ፡ ድንግልናሁ፡ F.N. 24,1; { መቲረ፡ ጋእዛት፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 4 }.
d)praeciderela, spem: ኢትምትር፡ ተስፋሁ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: PagwemenSx. Pag. 4. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: በተከ፡ መተረ፡ ገዘመ፡ ገመደ፡ ወቀየ፡ ብ፡ ቈረጸ።
matara
Grébaut
መተረ፡ matara I,1 ይመትር፡ , ይምትር፡ «couperfr» ― ቈረጠ፡ Ms. BNFabb217, fol. 40r.
94
Leslau
መተረ፡ matara yǝmtǝr cuten, cut offen, cut upen, cut asunderen, break upen, interrupten, shut offen, deposeen, removeen (from office), excommunicateen, decreeen, decideen, determineen 372a
Cross-references: videasvid. also መተረ፡
nomen actionisn. act., pluralisPl. ክልአታት፡ , prohibitiola, impedimentumla: ዘእንበለ፡ ክልአት፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 67 ( videasvid. sub ማኅለፍት፡ ); Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 163,4 ; Deus ወሃቢ፡ ዘእንበለ፡ ክልአት፤ ጸጋዊ፡ ዘእንበለ፡ ደንጽዎ፡ Lit. Epiph.; አልቦ፡ ክልአት፡ ለሞትነ፡ ἀναποδισμός Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,5 ; ዘእንበለ፡ ምሕረት፡ ወኢክልአት፡ ἀπαραίτητος Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,16 ; ክልአታት፡ impedimentala( Abhaltungen ) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 55. (At Proverbiorum liber biblicus.Prov. 19,13 ክልአት፡ est lectio corrupta pro ካልእት፡ ).
nomen actionisn. act., pluralisPl. ክልአታት፡ , prohibitiola, impedimentumla: ዘእንበለ፡ ክልአት፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 67 ( videasvid. sub ማኅለፍት፡ ); Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 163,4 ; Deus ወሃቢ፡ ዘእንበለ፡ ክልአት፤ ጸጋዊ፡ ዘእንበለ፡ ደንጽዎ፡ Lit. Epiph.; አልቦ፡ ክልአት፡ ለሞትነ፡ ἀναποδισμός Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,5 ; ዘእንበለ፡ ምሕረት፡ ወኢክልአት፡ ἀπαραίτητος Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,16 ; ክልአታት፡ impedimentala( Abhaltungen ) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 55. (At Proverbiorum liber biblicus.Prov. 19,13 ክልአት፡ est lectio corrupta pro ካልእት፡ ).
Substantivumsubst.[c. terminatione Dualis ( gramm.§ 131) formatum e ክልእ፡ i.e. כֶּלֶא , proprie: seclusiola, sejunctiola, separatiola, deinde reslaseparatala, unde כִּלְאַיִם duaelaresladiversaela, Ges. thes. p. 684; كِلَا كِلْتَا ambola]
1)nomenn.numeralenum., femininis, rarius masculinis junctum ( gramm.§ 158): duola, duaela; ejus character est , usurpatur absolute: ክልኤ፡ ይሄልዉ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 24,40 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,6 ; et aliis nominibus appositum: ክልኤ፡ አንስት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 23,2 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,2 varia lectiovar.; ክልኤ፡ እጐላት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 6,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,16 ; ክልኤ፡ ደቂቅ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 10,25 ; ክልኤ፡ ባሕታዊያን፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,17 ; ክልኤ፡ ዘይት፡ Zachariae prophetia.Zach. 4,3 ; ክልኤ፡ አብትር፡ Zachariae prophetia.Zach. 11,7 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,6 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,7 ; Hezekielis prophetia.Hez. 35,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,40 .
a)parla( jugumla): ክልኤ፡ አእዱግ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,1 .
b) ለክልኤ፡ bifariamla, dis-la, ut: ተወሠረ፡ ለክልኤ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 5,14 ; Marci Evangelium.Marc. 15,38 .
c)passim respondet: duplexla, δισσός , ut: በክልኤ፡ ልብ፡ ἐν καρδίᾳ δισσῇ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,28 ; መላፄ፡ በሊኅ፡ ዘክልኤ፡ አፉሁ፡ (cujus ora duo i.e.) δίστομος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,3 ; ዘክልኤ፡ ልቡ፡ δίψυχος Jacobi epistola.Jac. 1,8 ; episcopus ኢይኩን፡ ዘክልኤ፡ ልቡ፡ ወዘክልኤ፡ ልሳኑ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 4 ; ድንግልናኪ፡ ክልኤ፡ ዘውሣጤ፡ ወ ( ) አፍአ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 21 Enc.
2)ambola, uterquela,
a) ክልኤ፡ አጥባትኪ፡ Canticum Canticorum.Cant. 7,4 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,13 ; ምስለ፡ ክልኤ፡ አዋልዲሃ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,15 ; ክልኤ፡ ድቂቆ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 48,1 .
b)cumc.pronomen suffixumpron. suff.
β)aliis nominibus appositum; ክልኤሆሙ፡ ደቂቁ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 1,21 ; ክልኤሆን፡ እራሓተ፡ እደዊሁ፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 5,4 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 3,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,15 ; Lucae evangelium.Luc. 5,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 . Pro ክልኤሆሙ፡ passim reperitur ክልኤዎሙ፡ , ut Zachariae prophetia.Zach. 6,13 Cod. Laur. n. 821
Substantivumsubst.[c. terminatione Dualis ( gramm.§ 131) formatum e ክልእ፡ i.e. כֶּלֶא , proprie: seclusiola, sejunctiola, separatiola, deinde reslaseparatala, unde כִּלְאַיִם duaelaresladiversaela, Ges. thes. p. 684; كِلَا كِلْتَا ambola]
1)nomenn.numeralenum., femininis, rarius masculinis junctum ( gramm.§ 158): duola, duaela; ejus character est , usurpatur absolute: ክልኤ፡ ይሄልዉ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 24,40 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,6 ; et aliis nominibus appositum: ክልኤ፡ አንስት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 23,2 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,2 varia lectiovar.; ክልኤ፡ እጐላት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 6,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,16 ; ክልኤ፡ ደቂቅ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 10,25 ; ክልኤ፡ ባሕታዊያን፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,17 ; ክልኤ፡ ዘይት፡ Zachariae prophetia.Zach. 4,3 ; ክልኤ፡ አብትር፡ Zachariae prophetia.Zach. 11,7 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,6 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,7 ; Hezekielis prophetia.Hez. 35,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,40 .
a)parla( jugumla): ክልኤ፡ አእዱግ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,1 .
b) ለክልኤ፡ bifariamla, dis-la, ut: ተወሠረ፡ ለክልኤ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 5,14 ; Marci Evangelium.Marc. 15,38 .
c)passim respondet: duplexla, δισσός , ut: በክልኤ፡ ልብ፡ ἐν καρδίᾳ δισσῇ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,28 ; መላፄ፡ በሊኅ፡ ዘክልኤ፡ አፉሁ፡ (cujus ora duo i.e.) δίστομος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,3 ; ዘክልኤ፡ ልቡ፡ δίψυχος Jacobi epistola.Jac. 1,8 ; episcopus ኢይኩን፡ ዘክልኤ፡ ልቡ፡ ወዘክልኤ፡ ልሳኑ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 4 ; ድንግልናኪ፡ ክልኤ፡ ዘውሣጤ፡ ወ ( ) አፍአ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 21 Enc.
2)ambola, uterquela,
a) ክልኤ፡ አጥባትኪ፡ Canticum Canticorum.Cant. 7,4 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,13 ; ምስለ፡ ክልኤ፡ አዋልዲሃ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,15 ; ክልኤ፡ ድቂቆ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 48,1 .
b)cumc.pronomen suffixumpron. suff.
β)aliis nominibus appositum; ክልኤሆሙ፡ ደቂቁ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 1,21 ; ክልኤሆን፡ እራሓተ፡ እደዊሁ፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 5,4 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 3,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,15 ; Lucae evangelium.Luc. 5,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 . Pro ክልኤሆሙ፡ passim reperitur ክልኤዎሙ፡ , ut Zachariae prophetia.Zach. 6,13 Cod. Laur. n. 821
Substantivumsubst.[c. terminatione Dualis ( gramm.§ 131) formatum e ክልእ፡ i.e. כֶּלֶא , proprie: seclusiola, sejunctiola, separatiola, deinde reslaseparatala, unde כִּלְאַיִם duaelaresladiversaela, Ges. thes. p. 684; كِلَا كِلْتَا ambola]
1)nomenn.numeralenum., femininis, rarius masculinis junctum ( gramm.§ 158): duola, duaela; ejus character est , usurpatur absolute: ክልኤ፡ ይሄልዉ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 24,40 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,6 ; et aliis nominibus appositum: ክልኤ፡ አንስት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 23,2 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,2 varia lectiovar.; ክልኤ፡ እጐላት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 6,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,16 ; ክልኤ፡ ደቂቅ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 10,25 ; ክልኤ፡ ባሕታዊያን፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,17 ; ክልኤ፡ ዘይት፡ Zachariae prophetia.Zach. 4,3 ; ክልኤ፡ አብትር፡ Zachariae prophetia.Zach. 11,7 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,6 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,7 ; Hezekielis prophetia.Hez. 35,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,40 .
a)parla( jugumla): ክልኤ፡ አእዱግ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,1 .
b) ለክልኤ፡ bifariamla, dis-la, ut: ተወሠረ፡ ለክልኤ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 5,14 ; Marci Evangelium.Marc. 15,38 .
c)passim respondet: duplexla, δισσός , ut: በክልኤ፡ ልብ፡ ἐν καρδίᾳ δισσῇ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,28 ; መላፄ፡ በሊኅ፡ ዘክልኤ፡ አፉሁ፡ (cujus ora duo i.e.) δίστομος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,3 ; ዘክልኤ፡ ልቡ፡ δίψυχος Jacobi epistola.Jac. 1,8 ; episcopus ኢይኩን፡ ዘክልኤ፡ ልቡ፡ ወዘክልኤ፡ ልሳኑ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 4 ; ድንግልናኪ፡ ክልኤ፡ ዘውሣጤ፡ ወ ( ) አፍአ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 21 Enc.
2)ambola, uterquela,
a) ክልኤ፡ አጥባትኪ፡ Canticum Canticorum.Cant. 7,4 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,13 ; ምስለ፡ ክልኤ፡ አዋልዲሃ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,15 ; ክልኤ፡ ድቂቆ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 48,1 .
b)cumc.pronomen suffixumpron. suff.
β)aliis nominibus appositum; ክልኤሆሙ፡ ደቂቁ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 1,21 ; ክልኤሆን፡ እራሓተ፡ እደዊሁ፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 5,4 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 3,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,15 ; Lucae evangelium.Luc. 5,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 . Pro ክልኤሆሙ፡ passim reperitur ክልኤዎሙ፡ , ut Zachariae prophetia.Zach. 6,13 Cod. Laur. n. 821
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ልህቅት፡ ( videasvid.gramm.§ 129,a) et ለሀቅት፡ ( Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 6 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 17 ; per archaismum ልሀቅት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 4 ; ልሀቅ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2 sine dubio pro ልህቅት፡ errore librarii), pluralisPl.m. ልሂቃን፡ , fem. ልሂቃት፡ (de ሊቃውንት፡ vid. sub ሊቅ፡ )
1)aetate provectusla, seniorlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,32 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 19,32 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,13 ( πρεσβύτερος ); Jesaiae prophetia.Jes. 9,14 ( πρεσβύτης ); ልሂቅኒ፡ ወአእሩግኒ፡ በኀቤነ፡ ሀለወ፡ liber Jobi.Job 15,10 ; ንኡስ፡ አነ፡ በመዋዕልየ፡ ወአንትሙ፡ ልሂቃን፡ ወሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 32,7 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; ልሂቅ፡ ምስለ፡ አረጋዊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,11 ( πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν ); ክልኤሆሙ፡ ልሂቃን፡ እሙንቱ፡ Lucae evangelium.Luc. 1,7 ; Lucae evangelium.Luc. 1,18 ; ልሂቃት፡ πρεσβύτεραι Zachariae prophetia.Zach. 8,4 ; ልሂቃት፡ መበለታት፡ ( oppositum, -o, -nituropp. ንኡሳት፡ መበለታት፡ ) Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 14.
2)senior dignitatela, princepsla, presbyterla, praefectusla, quamquam hoc sensu forma contracta ሊቅ፡ crebrius adhibetur: እምውሉደ፡ ልሂቃነ፡ ሀገረ፡ ሮሜ፡ e filiis patriciorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 17 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 al.; ዘይፈቅድ፡ ልሂቅ፡ ይኩን፡ ( πρῶτος ) Marci Evangelium.Marc. 9,35 ; πρεσβύτερος n. 27(ecclesiae) not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,1 ; πρσβύτιδες ልሂቃት፡ ad Titum epistola.Tit. 2,3 et ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 (Platt); ልሂቃነ፡ መንግሥቱ፡ primores regnila, Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 2.
lǝhiq , pluralisPl. lǝhiqān ; fem. lǝhǝqt , lahaqt , pluralisPl. lǝhiqāt
Grébaut
ልሂቅ፡ lǝhiq , pluralisPl. ልሂቃን፡ lǝhiqān «vieillardfr» ― ሽማግሌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
ልሂቅ፡ lǝhiq «adultusla, senexla» ― ታላቅ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ልህቅት፡ lǝhǝqt , pluralisPl. ልሂቃት፡ lǝhiqāt «vieillefr, matronefr» ― ባልቴት፡ Ms. BNFabb217, fol.11v.
18
Leslau
ልሂቅ lǝhiq ( fem. ልሂቅት፡ lǝhiqt , ልህቅት፡ lǝhǝqt ) grown-upen, adulten, olden, old manen, senioren, presbyteren 309a
III,1( ተረከበ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,4 ; an errore typographi?)
1)acquirila, compararila, se assequendum praeberela: እምአይቴ፡ ተረክበት፡ ጥበብ፡ liber Jobi.Job 28,12 ; ተኀሥሡኒ፡ ወእትረከበክሙ፡ ( me assequendum praebebo vobisla) Jeremiae prophetia.Jer. 36,13 ; 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 15,2 .
a)acquisitum possiderila, haberila: ወተረክበ፡ ለሰሎሞን፡ ፬፼አፍራስ፡ ἦσαν αὐτῷ Paralipomenon liber II.2 Par. 9,25 ; Deuteronomium.Deut. 21,17 .
b)mente attingila: እግዚአብሔር፡ ዘኢይትረከብ፡ በልቡና፡ Cod. Mus. Brit. XI; Lud. e V.S.
2)invenirila, reperirila, deprehendilaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 2,20 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,38 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,16 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,17 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 43 ; Josuae liber.Jos. 10,17 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 9,20 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 13,15 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 23,2 ; ተረክቡ፡ ውስተ፡ ሕዝብ፡ ዐማፅያን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 5,26 ; ኢተረክበ፡ እኩይ፡ ምግባር፡ ላዕሌሃ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,63 ; እስከ፡ አመ፡ ተረክበ፡ ጌጋይ፡ በላዕሌከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 28,15 ; ኢተረክባ፡ ሠናያት፡ ዘከመ፡ አዋልደ፡ ኢዮብ፡ liber Jobi.Job 42,15 ; Danielis prophetia.Dan. 1,19 ; Jeremiae prophetia.Jer. 2,34 ; Jeremiae prophetia.Jer. 48,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 16,4 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,22 .
a)deprehendila(delinquentem) in relaEvangelium Joannis.Joh. 8,3 ; ለእመ፡ ተረክበ፡ ካህን፡ በሰሪቅ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 67 ; Deuteronomium.Deut. 24,7 .
c)inveniri vel reperiri i.e. exstarela, exsisterelaRegum liber biblicum I.1 Reg. 13,22 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 30 ; አልቦ፡ ዘተረክበ፡ ዘከማሃ፡ liber Jobi.Job 28,15 ; ክልኤሆሙ፡ በኀበ፡ ብእሲ፡ ጻድቅ፡ ይትረከቡ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,17 ; በውስተ፡ ሐሰት፡ ዘአይቴ፡ ይትረከብ፡ ጽድቅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,4 ; οὐκ ἔσται ኢይትረከብ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 15,6 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 12,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,19 sequensseq.
d) ዘይትረከብ፡ fortuitusla, in casu positusla, accidenslaM.M. f. 318 ( videasvid. ረከበ፡ not able to find explanation in abbreviation listNr. 2, c).
3)vacarelarei ( videasvid.IV,1): በተውኔት፡ ዘይትረከብ፡ κύβοις σχολάζων not able to find explanation in abbreviation listII Can. Ap. 40.
tarakba
Grébaut
ተረክበ፡ tarakba III,1 ይትረከብ፡ «être trouvéfr, retrouvéfr» ― ተገኘ፡ Ms. BNFabb217, fol. 60v.
155
Leslau
ተረክበ tarakba passive of ረከበ rakaba ; also existen, be availableen, give an audienceen
ዘይትረከብ zayǝtrakkab accidentalen
ዘኢይትረከብ zaʾiyyǝtrakkab inaccessibleen, incomprehensibleen
469a
Substantivumsubst.[c. terminatione Dualis ( gramm.§ 131) formatum e ክልእ፡ i.e. כֶּלֶא , proprie: seclusiola, sejunctiola, separatiola, deinde reslaseparatala, unde כִּלְאַיִם duaelaresladiversaela, Ges. thes. p. 684; كِلَا كِلْتَا ambola]
1)nomenn.numeralenum., femininis, rarius masculinis junctum ( gramm.§ 158): duola, duaela; ejus character est , usurpatur absolute: ክልኤ፡ ይሄልዉ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 24,40 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,6 ; et aliis nominibus appositum: ክልኤ፡ አንስት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 23,2 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,2 varia lectiovar.; ክልኤ፡ እጐላት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 6,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,16 ; ክልኤ፡ ደቂቅ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 10,25 ; ክልኤ፡ ባሕታዊያን፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 8,17 ; ክልኤ፡ ዘይት፡ Zachariae prophetia.Zach. 4,3 ; ክልኤ፡ አብትር፡ Zachariae prophetia.Zach. 11,7 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,6 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,7 ; Hezekielis prophetia.Hez. 35,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,40 .
a)parla( jugumla): ክልኤ፡ አእዱግ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,1 .
b) ለክልኤ፡ bifariamla, dis-la, ut: ተወሠረ፡ ለክልኤ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 5,14 ; Marci Evangelium.Marc. 15,38 .
c)passim respondet: duplexla, δισσός , ut: በክልኤ፡ ልብ፡ ἐν καρδίᾳ δισσῇ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,28 ; መላፄ፡ በሊኅ፡ ዘክልኤ፡ አፉሁ፡ (cujus ora duo i.e.) δίστομος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,3 ; ዘክልኤ፡ ልቡ፡ δίψυχος Jacobi epistola.Jac. 1,8 ; episcopus ኢይኩን፡ ዘክልኤ፡ ልቡ፡ ወዘክልኤ፡ ልሳኑ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 4 ; ድንግልናኪ፡ ክልኤ፡ ዘውሣጤ፡ ወ ( ) አፍአ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 21 Enc.
2)ambola, uterquela,
a) ክልኤ፡ አጥባትኪ፡ Canticum Canticorum.Cant. 7,4 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,13 ; ምስለ፡ ክልኤ፡ አዋልዲሃ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,15 ; ክልኤ፡ ድቂቆ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 48,1 .
b)cumc.pronomen suffixumpron. suff.
β)aliis nominibus appositum; ክልኤሆሙ፡ ደቂቁ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 1,21 ; ክልኤሆን፡ እራሓተ፡ እደዊሁ፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 5,4 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 3,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,15 ; Lucae evangelium.Luc. 5,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 . Pro ክልኤሆሙ፡ passim reperitur ክልኤዎሙ፡ , ut Zachariae prophetia.Zach. 6,13 Cod. Laur. n. 821