Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

(forma ), fem. ካልእት፡ , ካልኣን፡ , m. ካልኣት፡ fem. ,

1)diversus^la, ; እምነ፡ , ut: ሕጎሙ፡ ካልእ፡ እምነ፡ ኵሉ፡ አሕዛብ፡ ( ἔξαλλος ) ; F.M. 31,5 ( መንዲል፡ ); .

2)alius^la,

a)indefinite:

α)absolute, ut: ይዘግብ፡ ለባዕድ፡ ወካልእ፡ ይፈግዕ፡ በንዋዩ፡ ; አልቦ፡ ካልእተ፡ እንተ፡ ከማየ፡ ; ; ; ካልኣን፡ ; ; ; ; pro neutro: ቦ፡ ዘያደሉ፡ ለገጽ፡ እንዘ፡ ካልእ፡ ውስተ፡ ልቡ፡ .

β)alii nomini appositum: ወትከውን፡ ካልአ፡ ብእሴ፡ ; ለካልእ፡ ብእሲ፡ ; ካልአ፡ ሕልመ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ካልኣን፡ ዐቀብት፡ ; ; ይልበሱ፡ አልባሰ፡ ካልኣተ፡ ; ካልአ፡ ሰቡዐ፡ መዋዕለ፡ ; ; ; ዘእንበለ፡ ( praeter^la) .

b)ut ካልእ፡ definiatur ( ὁ ἄλλος ), plerumque annectunt, ut: ወካልእታሂ፡ ማርያ፡ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία ; ; ካልኣኒሁ፡ አርዳእ፡ ; ; ; ; , vel demonstr. addunt, ut: ዝኩ፡ ካልእ፡ ረድእ፡ ; ; ; ; rarius, maxime in , omittunt, ut .

3)secundus^la: ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ubi absolute (alii nomini non appositum) usurpatur, pronomine suff. definitur: ወወፅአ፡ ካልኡሂ፡ ; ; nota etiam: ካልእታ፡ ዐለወቶ፡ ለምታ፡ (secunda i.e.) secundo^la( τὸ δεύτερον ) .

4)alter^la, ; ; ubi absolute usurpatur: ካልኡ፡ , ut ; ; ካልእ፡ ኢዮርብዓም፡ ; crebro: አሐዱ፡ – ወካልኡ፡ alter^la– alter^la: ሶበ፡ አሐዱ፡ ይድኅር፡ ወካልኡ፡ ይረግም፡ ; ; ; ; ; ; ; .

5)socius^la, amicus^la, collega^la, quivis^laalius^laquocum vivimus, proximus^la, frater^la, (sensu biblico, ቢጽ፡ ): ካልእየ፡ ἑταῖρε ; ; ; ኵሲ፡ ካልኡ፡ ለዳዊት፡ Χουσὶ ὁ ἑταῖρος Δαυίδ ; ( , ubi Paulus III pontifex Romanus ካልኡ፡ ለጴጥሮስ፡ vocatur); ወለኵሎሙ፡ ካልኣኒሁ፡ ; ካልኣትየ፡ αἱ συνεταιρίδες μου ; ; n. 822 ካልእትኪ፡ ἡ σύννυμφός σου ; ὁ πλησίον σου ካልእከ፡ ; ; ; ; ; ካልእታ፡ ; ; ἀδελφός ; πολίτης ; φίλος , al.

ካልእ ሕጹጽ ካዕብ

(forma ), fem. ካልእት፡ , ካልኣን፡ , m. ካልኣት፡ fem. ,

1)diversus^la, ; እምነ፡ , ut: ሕጎሙ፡ ካልእ፡ እምነ፡ ኵሉ፡ አሕዛብ፡ ( ἔξαλλος ) ; F.M. 31,5 ( መንዲል፡ ); .

2)alius^la,

a)indefinite:

imminutus^lai.e.

1)deficiens^la, mancus^la( ንቱግ፡ ) ተረክበት፡ ሕጽጽተ፡ ὑστεροῦσα ; ኩኑ፡ ፍጹማነ፡ ወአኮ፡ ሕጹጻነ፡ ; ὑστέρημα ; n. 136 አልቦ፡ ዘገብረ፡ ወኢምንተኒ፡ ዘሕጹጽ፡ ἐκλεῖπον ; ብእሲት፡ ሕጽጽት፡ እምፍጥረተ፡ አንስት፡ quae defectu muliebrium laborat^laF.N. 24,7.

2)minor^la, inferior^la, minimus^la, exiguus^la: ἐλάχιτος ; ; አርባዕቱ፡ ሕጹጻን፡ ውስተ፡ ምድር፡ τέσσαρα τὰ ἐλάχιστα ; ሕጹጻነ፡ ሃይማኖት፡ ὀλιγόπιστοι ; ሕጹጸ፡ ነፍስ፡ ὀλιγόψυχος ; ሕጹጸ፡ መዋዕል፡ ὀλιγοχρόνιος ; ሕጹጸ፡ ልብ፡ ἐλαττούμενος καρδίᾳ ; ; ድኩማነ፡ ሕሊና፡ ወሕጹጻነ፡ አእምሮ፡ ; humilior ; ብዙኀ፡ ሕጹጽ፡ አንተ፡ ከመ፡ . – ዐይን፡ –

3)Libri Chronicorum V.T., παραλειπόμενα , apud Aethiopes primitus ሕጹጻነ፡ ነገሥተ፡ ይሁዱ፡ vel ሕጹጻነ፡ ነገሥት፡ vel ሕጹጻን፡ ( ሕጹጻን፡ ቀዳማዊ፡ , ካልእ፡ ) inscripti sunt (posteriore aetate etiam ተረፋት፡ nominantur, ), quem titulum equidem non libros mancos^laRegum (in quibus multa eorum, quae in libris Regum relata sunt, desiderantur), nec libros, in quibus res gestae minutius^lai.e. accuratius narrantur (nusquam enim alibi haec notio voci ሕጹጽ፡ convenit), sed libros Regum minores^lainterpretari velim: re vera enim mole minores sunt quatuor Regum libris. Praeterea in Gad. Ad. (sub finem libri) stemmata^lavel tabulae genealogicae^laHebraearum gentium circiter decies ሕጹጻት፡ , semel ሕጹጻነ፡ አናግድ፡ appellamtur. Quo nomine num interpres Aeth. titulum libri canonici ሕጹጻን፡ (quoniam in eo permulta stemmata continentur) imitari voluerit, an vocem Arabicam quandam (ut قِصَصٌ ) reddiderit, aegre disceptaveris, priusquam Adami libri^lainspexeris.

1)alter^la, secundus^la, ወካዕቡ፡ ὁ δεύτερος ; ; ; ; እመቃብሪሁ፡ ቀዳሚ፡ ውስተ፡ መቃብር፡ ካዕብ፤ … እንዘ፡ አፍለስዎ፡ ሕዝብ፡ Enc.; in specie nominatur ካዕብ፡ ordo secundus alphabeti Aeth. qui desinit in û^la.

2)socius^la, amicus^la(cfr. ካልእ፡ ): ሰላም፡ ለአውጋንዮስ፡ ወለአውጋንድሮስ፡ ካዕቡ፡ Enc.

3)duplum^lai.e. duo^la: ያስተዋጽኡ፡ ሎቱ፡ ሲሳዮ፡ ስንዳሌ፡ ዕሥራ፡ ወካዕበ፡ በመስፈርተ፡ አርጣቦስ፡ ; n. 867 ካዕበ፡ እመት፡ ; ; ካዕበ፡ እመት፡ δίπηχυ .

ḥǝṣuṣ , fem. ሕጽጽት፡ ḥǝṣǝṣt ; ሕጹጻን፡ ḥǝṣuṣān , fem. ሕጹጻት፡ ḥǝṣuṣāt

Grébaut
ሕጹጽ፡ ḥǝṣuṣ , ሕጹጻን፡ ḥǝṣuṣān «moindre^fr, peu^fr, manquant^fr» ― ጐድሉ፡ Ms. BNFabb217, fol. 30v.
ሕጽጽት፡ ḥǝṣǝṣt fem. , ሕጹጻት፡ ḥǝṣuṣāt «moindre^fr, petite^fr, manquante^fr» ― ጐድሉ፡ Ms. BNFabb217, fol. 31r.
ሕጹጻን፡ ḥǝṣuṣān «(Les) Paralimpomènes^fr» Ms. BNFabb217, fol. 31r.
67
ሕጹጸ፡ ሃይማኖት፡ ḥǝṣuṣa hāymānot incroyant^fr, infidèle^fr. ውፁእ፡ እምእግዚአብሔር፡ ወኅፁጸ፡ ሃይማኖት። 347. ሃይማኖት፡
10

Leslau
ሕጹጽ ḥǝṣuṣ diminished^en, minor^en, less^en, insufficient^en, lacking in fullness^en, wanting^en, deficient^en, inferior^en, low^en, the least^en, small^en, short^en, imperfect^en, dwarf^en
ሕጹጻን ḥǝṣuṣān (also ዜና፡ መዋዕል zenā mawāʿǝl ) Chronicles^en (Bible), genealogy^en, lineage^en, generations^en
ሕጹጻን፡ መጻሕፍት ḥǝṣuṣān maṣāḥǝft Chronicles^en, መጽሐፍ፡
ሕጹጻነ፡ ነገሥት ḥǝṣuṣāna nagaśt Paralipomena^en, ንጉሥ፡
247

Cross-references: for ወርኅ፡ ሕጹጽ ወርኅ (Leslau)

ሐዲስ

, fem. ሐዳስ፡ , m. ሐዲሳን፡ , fem. ሐዲሳት፡ et ሐዳሳት፡ , ሐደስት፡

1)novus^la, recens^la: folia ; ficus Rel. Bar.; vinum ; ተክለ፡ ዘይት፡ ሐዲስ፡ ; frumentum (hornum ከራሚ፡ ) ; ገብረት፡ ዳፍንተ፡ ሐዳሰ፡ እምሥርናይ፡ ሐዲስ፡ ; plaustrum ; vestis 3 ; ; funis ; uter ; domus ; በድን፡ ሐዲስ፡ (nondum putridum) Enc.; ጦማረ፡ ክርታስ፡ ሐዲስ፡ ; እገብር፡ ኵሎ፡ ሐዲሰ፡ ; ይከውን፡ ሰማይ፡ ሐዲሰ፡ ወምድርኒ፡ ሐዲሰ፡ ; ; ; ; ዐርክ፡ ሐዲስ፡ ወይን፡ ሐዲስ፡ ; ካልእ፡ ሐዲስ፡ ንጉሥ፡ ; ስብሐት፡ ሐዲስ፡ ; ; ስም፡ ሐዲስ፡ ; ሥርዐት፡ ሐዲስ፡ ; ; ሥርዐት፡ ሐዳስ፡ ; ልብ፡ ሐዲስ፡ ወመንፈስ፡ ሐዲስ፡ ; ውስተ፡ ሐዲስ፡ ሕይወት፡ ; ሐዳሳት፡ (leg. ሐደስት፡ ) እሙንቱ፡ በሃይማኖት፡ In specie notanda sunt:

a) ሕግ፡ ሐዲስ፡ vel ሐዳስ፡ (vel ሥርዐት፡ ሐዲስ፡ ) testamentum novum^laF.M. 4,2; ሰብአ፡ ሐዲስ፡ ሕግ፡ ( Christiani^la)

b)biblia Novi Testamenti ሐዲስ፡ ቀኖና፡ ; መጻሕፍተ፡ እግዚአብሔር፡ ዘሐዲስ፡ ; vel ሐዲስ፡ ወብሉይ፡ N. et V.T.^laOrg.; vel ሐዲሳት፡ (sc. መጻሕፍት፡ ) ወብሉያት፡ id.

c) ሐዲሳን፡ እለ፡ ተጠምቁ፡ νεόφυτοι novi^la, modogeniti^la ; item ሐዲስ፡ ሕዝብ፡ , ሐዲሳነ፡ ሕዝብ፡ Syn.; sed etiam competentes^la(baptismum) hoc eodem nomine appellare licet: በእንተ፡ ሐዲስ፡ ሕዝብ፡ እለ፡ ይፈቅዱ፡ ይጠመቁ፡ Syn. ( ንኡስ፡ ).

d)junior^la, alter^la, ut: እንጦንዮስ፡ ሐዲስ፡ ; ማርቆስ፡ ሐዲስ፡ ;

e) ሐደስት፡ primitiae^la: በአውራኀ፡ ሐደስት፡ .

2)novus^lai.e. inauditus^la ሐዲስ፡ ዘነገርኩ፡ አነ፡ ; ; ; ሐዲሳት፡ res novae^la ; ሐዳሳት፡ ለለ፡ ጽባሑ፡ ; አፅምኦ፡ ዘሐዲስ፡ .

ḥaddis , fem. ḥaddās , m. ḥaddisān , fem. ḥaddisāt , ḥaddāsāt

Grébaut
ሐዲስ፡ ḥaddis , ሐዲሳን፡ ḥaddisān «neuf^fr, nouveau^fr» ― { fem. } ሐዳስ፡ ḥaddās , ሐዳሳት፡ ḥaddāsāt «neuve^fr, nouvelle^fr» ― አዲስ፡ Ms. BNFabb217, fol. 29r.
63

Leslau
ሐዲስ ḥaddis ( fem. ḥaddās ) new^en, recent^en, junior^en, the New Testament^en
ሐዲስ፡ ወብሉይ፡ ḥaddis wabǝluy Old and New Testaments^en, ብሉይ፡ 225b
ሐዲሰ፡ ሃይማኖት፡ ḥāddisa hāymānot neophyte^en, ሃይማኖት፡ 221b

Cross-references:

a) for ሐዲስ፡ ሥርዐት፡ ሥርዐት፡ (Leslau)

b) for ሕግ፡ ሓዲስ ሕግ፡ (Leslau)

ልሙድ

1)mansuetus^la, condocefactus^la: እስመ፡ ላህበ፡ ነድ፡ ኮነ፡ ልሙደ፡ ከመ፡ ኢያውዒ፡ እንስሳ፡ ( ἡμεροῦτο ) .

2)assuetus^la, suetus^la: ብእሲ፡ ልሙደ፡ ስላቅ፡ ( συνεθιζόμενος λόγοις ὀνειδισμοῦ ) ; እስመ፡ ኢኮንኩ፡ ልሙደ፡ ὅτι οὐ πεπείραμαι ; በ፡ rei: እመ፡ ኮነ፡ ልሙደ፡ በነኪር፡ (ebrietati) F.N. 47.

3)familiaris^la: ካልእ፡ ረድእ፡ ዘልሙድ፡ ኀበ፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ ( γνωστὸς τῷ ἀρχιερεῖ ) ; .

lǝmud

Grébaut
ልሙድ፡ lǝmud , ልሙዳን፡ lǝmudān «accoutumé^fr, habitué^fr, apprivoisé^fr» ― ለማዳ፡ Ms. BNFabb217, fol. 14r.
ልምድ፡ lǝmǝdd fem. , ልሙዳት፡ lǝmudāt «accoutumée^fr, habituée^fr, apprivoisée^fr» ― ለማዳ፡ Ms. BNFabb217, fol. 14r.
25

Leslau
ልሙድ lǝmud ( fem. ልምድ፡ lǝmǝdd < lǝmǝdt ) who accustomes himself^en, accustomed^en, expert^en, usual^en, tamed^en, trained^en, (Lt) addicted^en 315a

ነኪር

, fem. ነካር፡ et ነኪርት፡ , m. ነኪራን፡ , fem. ነኪራት፡ , ነከርት፡ ( )

1)peregrinus^la, extraneus^la, alienigena^la, alienus^la: ብእሲ፡ ነኪር፡ ; ምድር፡ ነኪር፡ ; ሕዝብ፡ ነኪር፡ ; ነኪራን፡ አሕዛብ፡ ; ሕዝብ፡ ነኪራን፡ ; አንስት፡ ነኪራት፡ ; ; ካልእ፡ ነኪር፡ ትምህርት፡ . Usurpatur

a)substantive: ነኪር፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ፀሩ፡ ወነኪሩ፡ ; ነኪርት፡ ἀλλοτρία ; ; ; F.N. 45; ነኪራን፡ ; ; ; ; alienae religioni addicti^la .

b)substantive et collective: , et neutraliter ( peregrinum^la), quare statui constructo subjungi solet, ut: በብሔረ፡ ነኪር፡ in terra peregrini^lai.e. peregrina^la, ; ውሉደ፡ ነኪር፡ ; ; አማልክተ፡ ነኪር፡ ; ; ; ; አሕዛበ፡ ነኪር፡ ; ሀገረ፡ ነኪር፡ ; ንዋየ፡ ነኪር፡ ; ወይነ፡ ነኪር፡ ; አንስተ፡ ነኪር፡ ; ; እለ፡ ይለብሱ፡ አልባሰ፡ ነኪር፡ .

2)alienus a^lai.e. qui non pertinet ad^la, ነኪር፡ ግብር፡ ξένον τι Platt; እምነ፡ , ut: ; ; ነኪራነ፡ ኩኑ፡ እምይእቲ፡ ፍኖት፡ n. 668; ; ነኪር፡ እመንግሥተ፡ እግዚአብሔር፡ Lud. e Vit. Sam.

3)alius^la, mutatus^la, diversus^la: አልብሰኒ፡ አልባሰ፡ ነኪርተ፡ (v. ነከርተ፡ ) ; ርእይዋ፡ ከመ፡ ነኪር፡ ተወለጠ፡ ገጻ፡ ; እምነ፡ , ut: ከመ፡ ዘነኪር፡ ራእዩ፡ እምሰብእ፡ ; ነኪር፡ ውእቱ፡ እምኵሉ፡ ( διαφέρον ) .

4)inauditus^la, mirus^la, mirabilis^la, admirandus^la: ( ἀλλότριος ); ነኪር፡ ግብሩ፡ ለእግዚአብሔር፡ ; ; ; ነኪር፡ ለልብ፡ ዝናሙ፡ ; ; ነካር፡ ይእቲ፡ ለአዕይንቲነ፡ ; ; ; ውእቱ፡ ነኪር፡ ለእመ፡ ድኅነ፡ ; ነኪር፡ ከመ፡ ተዐቢ፡ ; : በሕይወቱ፡ ገብረ፡ ነኪረ፡ τέρατα .

ካልእ

(forma ), fem. ካልእት፡ , ካልኣን፡ , m. ካልኣት፡ fem. ,

1)diversus^la, ; እምነ፡ , ut: ሕጎሙ፡ ካልእ፡ እምነ፡ ኵሉ፡ አሕዛብ፡ ( ἔξαλλος ) ; F.M. 31,5 ( መንዲል፡ ); .

2)alius^la,

a)indefinite:

እሙን

1)fidus^la, fide dignus^la, de rebus, πιστός ; ; ; ; ; ; ; ; ይኩን፡ እሙነ፡ ስመ፡ ዚአከ፡ ( πιστωθήτω ); .

2)verus^la, ἀληθής , ἀληθινός , ; ; ; ; ; እሙን፡ ሕልሙ፡ ; ; ( ); እሙን፡ ቃል፡ ዘሰማዕኩ፡ ; ; ; ; እሙነ፡ ኮነ፡ verum fuit^lavel inventum fuit^la: እሙነ፡ ኮነ፡ ምክረ፡ ትካት፡ ; ; ; .

3)confisus^la, securus^la: የሐውር፡ እሙነ፡ πεποιθώς .

4)fidei concretum habens^la: እሙን፡ ዲበ፡ ንዋየ፡ ግብር፡ .

5)Adv. እሙነ፡

a)vere^la, reverâ^la ; ; ; አማን፡ ተወልደ፡ እግዚእነ፡ ኢየሲስ፤ እሙነ፡ ልህቀ፡ ወእሙነ፡ በልዐ፡ ወእሙነ፡ ሐመ፡ ; etiam እሙን፡ , ut: ካልእ፡ እሙን፡ ውእቱ፡ ዘዚአክሙ፡ ንጉሥ፡ Lud. e V.S.

b)secure^la .

እግዚአብሔር

(raro እግዚአ፡ ብሔር፡ ) , proprie dominus^laterrae vel regionum i.e. universi^la, Aethiopibus pro ὁ Κύριος ( יהוה , אֲדֺנָי ) receptum, in nomen proprium Dei^laS.S. abiit. In libris Graecis respondent ὁ Κύριος , ut , አዶናይ፡ እግዚአብሔር፡ Ἀδωναὶ Κύριος ; et ὁ θεός , እግዚአብሔር፡ አቡነ፡ θεὸς πατήρ al.; raro alia supremi numinis nomina, ut ὕψιστος . Componuntur እግዚአብሔር፡ አምላክ፡ Κύριος ὁ θεός , ut ; , et እግዚእ፡ እግዚአብሔር፡ vel እግዚአብሔር፡ እግዚእ፡ Κύριος ὁ θεός ; ; Κύριος Κύριος . Raro usurpatur pro ( አምላክ፡ ) nomine Dei appellativo, ut: ካልእ፡ እግዚአብሔር፡ ἄλλος θεός ; ከመ፡ ይበልዎ፡ እግዚአብሔር፡ ; ( ὁ θεός ); . Passim repereris Accusativi formam እግዚአብሔረ፡ , ut: እንዘ፡ ሰብእ፡ አንተ፡ ወኢኮንከ፡ እግዚአብሔር፡ እግዚአብሔረ፡ (cfr. ቤተ፡ ክርስቲያኖ፡ col. 836.). – De libro እግዚአብሔር፡ ነግሠ፡ inscripto Zeitschrift der deutschen morgenld. Gesellschaft Bd. I p. 37; 149; 208>;

ጎር

, m. et fem. , et , አግዋር፡ [ جَارٌ , ግዩር፡ ; de etymo Ges. thes. p. 273]

1)advena^la( ግዩር፡ ): ጎረ፡ ቤቱ፡ ἐπήλυτος .

2)vicinus^la,

a)de hominibus: γείτων ጎር፡ ; ጎርየ፡ ; ካልእ፡ ዘጎሩ፡ ; fem. ; m. F.N. 37; : vicini^la, vicinitas^la, οἱ γείτονες , ጎር፡ እኩይ፡ እለ፡ ይገስሱ፡ ርስትየ፡ ; ; ; ; ; ; ; αἱ γείτονες ; አግዋር፡ F.N. 37; ; አክብር፡ አግዋሪከ፡ ወአኀዊከ፡ ; αἱ γείτονες .

b)de locis, domiciliis: ወቤቱ፡ ጎረ፡ ምኵራብ፡ Platt; ቦ፡ ዐጸደ፡ ሐምል፡ ጎረ፡ (v. ጐረ፡ ) ቤቱ፡ ; አብያት፡ ዘጎራ፡ .

c)vicinia^la, loca vicina^la, regio finitima^la: እምኵሉ፡ ጎርከ፡ τῆς περιοίκου σου ; አግዋር፡ ; Sethitae ግዕዙ፡ እምአግዋሪሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ወመላእክቲሁ፡ (in paradiso) ኀበ፡ አግዋሪሆሙ፡ ለአጋንንት፡ ; n. 1185 እስመ፡ ግዕዝነ፡ እምአግዋሪሁ፡ ለገነት፡ ወገባእነ፡ ውስተ፡ ምድር፡ ርግምት፡ – : አግዋር፡ ዘ፡ ጐረቤቶች።

ፈግዐ

I,1et I,2[ فَكِهَ valde^lalaetus^la, jocosus^lafuit^la, V delectatus^lafuit^la; אתפגג ; etiam فنق פנק ?] in^ladeliciis^lavel laute^lavivere^la, vitae^lavoluptatibus^lavel jucunditatibus^lafrui^la, luxuriari^la: ይብል፡ እበልዕ፡ ወእንከሰ፡ እፈግዕ፡ ወአእከልኩ፡ ; ; ; ; ; τρυφᾶν ; ; ጸግቡ፡ ወሠብሑ፡ ወፈግዑ፡ በበረከትከ፡ ; ካልእ፡ ይፈግዕ፡ በንዋዩ፡ ; ትፈግዕ፡ በአዕጻዳተ፡ ቀምሕከ፡ ; σπαταλᾶν ; ከረያ፡ ጽጋብ፡ ወፈግዐት፡ በጽጋብ፡ ; እለ፡ ይፈግዑ፡ ውስተ፡ ምስካባቲሆሙ፡ ; στρηνιᾶν ; በስታይ፡ ወፈጊዕ፡ κραιπάλῃ καὶ μέθῃ ; ; ; ይፌግዕ፡ (v. ይፈግዕ፡ ) በጽጋብ፡ ; በ፡ rei, qua quis fruitur: infans ዘኢፈጸመ፡ ሕይወቶ፡ በላዕለ፡ ምድር፡ ወኢፈግዐ፡ በሠናያት፡ ; ላዕለ፡ pers.: ውእቱ፡ ይነግሥ፡ ሎሙ፡ ወይፈግዕ፡ (v. ወይትፌጋዕ፡ ) ላዕሌሆሙ፡ ἐντρυφήσει ἐν αὐτοῖς ; ὅταν καταστρηνιάσωσι τοῦ Χριστοῦ .

ካሐካሐት

vel ከሐከሐት፡ vox obscura et dubia est. praebent አንከሐክሐ፡ ዘ፡ ፈተፈተ፡ (cfr. كَعْكَعَ commiscuit^laagitando^la), quare nescio an illi nomini significatum mixtura^laversicolor^la, varietas^latribuere liceat.

ከሓ

et ከሐ፡ , ከሓከ፡ et ከሐከ፡ , ከሐክ፡ , (nec non ካሕከ፡ ; 3 ; et ክሕከ፡ ), etiam per ሀ፡ , pronominale ( gramm.§ 62,b; gramm.§ 160,b)

1)illuc^la, illic^la; ዝርዎ፡ ከሐ፡ ἐκεῖ ; ሑር፡ ከሐክ፡ ; ረሐቁ፡ ከሐከ፡ (v. ከሐ፡ ) ; ; ; ነዋ፡ ዝየ፡ ወነዋ፡ ከሐክ፡ ; ; ; እስከ፡ እትመየጥ፡ ለፌ፡ ወከሐከ፡ (v. ወካሕከ፡ ) ; subjungere licet praepositionibus:

a) በከሐ፡ vel በከሐከ፡ illic^la, ; በዝ፡ ዓለም፡ ወበከሐከ፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; በከሃከ፡ (in illo mundo) ;

b) ኀበ፡ ከሐ፡ illuc^la: Matth.17,20.

c) እምከሓ፡ , እምከሐክ፡ , እምከሐከ፡ illinc^la, ab^lailla^laparte^la: ; ; .

2)ultra^la, ulterius^la, supra^la, a^lam^laplius^la(i.q. הָלְאָה ܠܗܰܠ , et מַעְלָה ): ብጹሓነ፡ ፴ዓም፡ ወከሐክ፡ ἀπὸ τριακονταετοῦς καὶ ἐπάνω ; ; ; id ultra vel supra quod quid est, additur

α)interjecta praepos. እምነ፡ , ut: ወከሐክ፡ እምኔሁ፡ καὶ ἐπέκεινα ; መለኮት፡ ዘእምኵሉ፡ ልብ፡ ከሐከ፡ ὁ θεὸς ὁ παντὸς ἐπέκεινα νοός Cyr. ad ; በመንክር፡ ወከሐ፡ እምልብ፡ ውእቱ፡ ξένως τε καὶ ὑπὲρ νοῦν Cyr. c. ; ከመ፡ እሞት፡ ከሐከ፡ ውእቱ፡ ὅτι θανάτου κρείττων Cyr. ad ; ተኀሥሦት፡ እምጥንቃቄ፡ ከሐክ፡ disquirere^la ὑπερμέτροις ἀκριβείαις , Cyr. ad ; ወዓዲ፡ ዘእምዝ፡ ከሐከ፡ εἰ χρὴ τούτων τὰ ἐπέκεινα λέγειν ( et^laut^lahis^laamplius^laquiddam^laaddam^la) Cyr. ad

β)nulla interposita (voce ከሓ፡ ipsa praepositionis vices explente): ultra^la, trans^la: አሐውር፡ ከሓ፡ ዝየ፡ ; ፩እምለፌ፡ ድንጋገ፡ ፈለግ፡ ወ፩እምከሐ፡ ድንጋገ፡ ፈለግ፡ (v. እምከሐከ፡ በድንጋገ፡ ) . – : ከሀ፡ ብ፡ እዝያ፤ ከሐከ፡ ብ፡ ወድያ።

ካሕድ

negatio^la, infitiatio^la,

a)id quod fidei^lavel verae religioni contrarium est^la( Unglaube^de), haeresis^la, impietas^la: αἵρεσις ካሕድ፡ ዘሕርትምና፡ ; ; ; ut ethnicos converteret እምፍኖተ፡ ካሕድ፡ ትምህርተ፡ ካሕድ፡ ; እለ፡ ይገብሩ፡ ካሕደ፡ (Lud. ከሐደ፡ ) በላዕለ፡ ክርስቶስ፡ አምላክ፡

b)fides et inobedienta denegata ( Untreue^de), perfidia^la, inobedientia^la, rebellio^la, ἀπείθεια ; እስመ፡ ኵሉ፡ ካሕድ፡ ምግባሪሆሙ፡

c)contradictio^la,

α)altercatio^la, contentio^la, contentionis^lastudium^la: ἀντιλογίαι ካሕድ፡ (v. ጋእዝ፡ ) ; ; ἐπιθεία ; እለ፡ ደወዩ፡ ካሕደ፡ νοσοῦντες ἀπαιδευσίαν

β)disceptatio^la, controversia^la, dubitatio^lavel dubium^la( Widerrede^de): ዘእንበለ፡ ካሕድ፡ χωρὶς πάσης ἀντιλογίας ; ἄνευ λόγου ; προηγουμένως ( unläugbar^de, sine controversia^la) ; ἀναμφιλόγως ; አልቦ፡ ካሕድ፡ በዝንቱ፡ οὐκ ἔστι ἀμφίλογον

γ)offensio^la, scandalum^la: ያመጽኡ፡ ካሕደ፡ ላዕለ፡ ትምህርትክሙ፡ ; እብነ፡ ካሕድ፡ 1 .

ከሐድ ከሐድ ካሕድ

i.q. ካሕድ፡ , Lud. ex (ubi Cod. Tubing. ካሕድ፡ exhibet). i.q. ካሕድ፡ , Lud. ex (ubi Cod. Tubing. ካሕድ፡ exhibet). negatio^la, infitiatio^la,

b)fides et inobedienta denegata ( Untreue^de), perfidia^la, inobedientia^la, rebellio^la, ἀπείθεια ; እስመ፡ ኵሉ፡ ካሕድ፡ ምግባሪሆሙ፡

c)contradictio^la,

γ)offensio^la, scandalum^la: ያመጽኡ፡ ካሕደ፡ ላዕለ፡ ትምህርትክሙ፡ ; እብነ፡ ካሕድ፡ 1 .

ካሕድ

negatio^la, infitiatio^la,

b)fides et inobedienta denegata ( Untreue^de), perfidia^la, inobedientia^la, rebellio^la, ἀπείθεια ; እስመ፡ ኵሉ፡ ካሕድ፡ ምግባሪሆሙ፡

c)contradictio^la,

γ)offensio^la, scandalum^la: ያመጽኡ፡ ካሕደ፡ ላዕለ፡ ትምህርትክሙ፡ ; እብነ፡ ካሕድ፡ 1 .

ክሚን

, ከሚን፡ , ካሚን፡ , ከሙን፡ , ከሜን፡ κύμινον כַּמּוֹן ܟܰܡܽܘܢܳܐ كَمُّونٌ cuminum^la, ; ; ; ወኮነ፡ ኢይበልዕ፡ ዘእንበለ፡ ኅብስት፡ ወጼው፡ ምስለ፡ ከሙን፡ ወሐምል፡ ዘኢያበስልዎ፡ በእሳት፡ ; ( ከሚር፡ ); inter suffimenta enumeratur: ከርቤ፡ ወሚዓ፡ ወሎዛን፡ ወስንድሪስ፡ ወከሜን፡ ወጥፋሕ፡ ወሜዓር፡ (sic) – Voc. Ae.:^la ከሚን፡ ዘ፡ ፌፆ፡ ; aliud^la: መለንስ፡ ኑግ፡ ከሚን፡ ብ፡ ተልባ፡ ፌጾሂ።

ዮሐንስ

Johannes (Ptrr. Al. XXIX; Ptrr. Al. XXX; Ptrr. Al. XL; Ptrr. Al. XLVIII; Ptrr. Al. LXXII; Ptrr. Al. LXXVIII; Ptrr. Al. LXXX; rex Aeth. saeculi XVII; ዮሐንስ፡ ከማ፡ vel ካማ፡ i.e. niger ; ዮሐንስ፡ መደብር፡ Cyr. f. 1; d’Abbadie Cod. XXXI). yoḥannǝs (personal name); ዩሐንስ፡ yuḥannǝs 61 n. 3 (ed.)

ከርሚን

karmin (personal name) (ed.) 95b l. 21, 96a l.21, 96b l. 1, 96b l. 9, 96b l.19, 97 n. 17ff., 136b l. 4; ካራሚ፡ kārāmin 96 n. 41 (ed.) ; ካርሚት፡ kārmit 136 n. 36 (ed.) ; ከራሚን፡ karāmin 95 n. 65, 96 n. 37, 96 n. 41, 96 n. 54, 96 n. 66ff. (ed.) ; ካርሚን፡ kārmin 95 n. 65, 96 n. 54, 96 n. 66 (ed.) ; ካሜርከ፡ kāmerk 96 n. 37 (ed.) ; አራሚ፡ ʾarāmi 136 n. 36 (ed.) ; አርሚን፡ ʾarmi 96 n. 41 (ed.) ; ኣርሚን፡ ʾārmin 96 n. 66 (ed.)

ካም

Cham.

ከረዙን

, ካረዙን፡ ( አባ፡ ከረዙን፡ , etiam አበክረዙን፡ ) viri ( ).

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose