Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

, plerumque m. , አፍላግ፡ , አፍላጋት፡ [ פֶּלֶג فَلَجٌ فَلْجٌ rivus^la, a פלג فلج findendo^lavel dividendo^ladictus; aliud etymon proposuit Gesenius in thes. p. 1103]

1)vallis^la: φάραγξ ; ሰብዐተ፡ አፍላጋተ፡ (v. pro ቈላተ፡ ) ; κοιλάς ; al.

2)rivus^la, torrens^la, canalis^la, χειμάρρους ; ; ; ; ; ; ; ; ፈለገ፡ ግብጽ፡ (in confiniis Palaestinae et Aegypti) ; ; አፍላግ፡ ; ; ; ; ἀπώρυγες አፍላጊሁ፡ (v. pro አዕጹቂሁ፡ ) .

3)plerumque: flumen^la, fluvius^la, amnis^la, ποταμός ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; al.; ፈለገ፡ ግብጽ፡ (Nilus) ; አፍላግ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ፈለገ፡ እሳት፡ ; .

1)vallis^la: φάραγξ ; ሰብዐተ፡ አፍላጋተ፡ (v. pro ቈላተ፡ ) ; κοιλάς ; al.

III,1fundi^la, effundi^la, profundi^la, infundi^la, se effundere^la: ወይሰወጥ፡ ውስተ፡ መሠረተ፡ ምሥዋዕ፡ ; ዕፍረት፡ ዘተሰውጠ፡ ; ; እምነ፡ et ውስተ፡ ; ይሰዋጥ፡ ማይ፡ ውስተ፡ ሐመር፡ ; ( አፍላግ፡ ) በባሕር፡ ይሰወጡ፡ ; n. 389 በ፡ vasis (infundi) Enc. ( ስያሕ፡ ): ተወሐደ፡ ወተሰውጠ፡ ቦቱ፡ (sc. in elementa eucharistiae) ክርስቶስ፡ F.M. 26,7; .

አስጠመ

II,1

1)demergere^la, submergere^la, ; ; ; ; ; ያሰጥሞን፡ ለኀጣውኢነ፡ ; አስጥም፡ ጽንዖሙ፡ ; (Christus) ያሰጥም፡ መራዕየ፡ አሕርው፡ Lit. Joh.; ውስተ፡ , ut: አስጠምኮሙ፡ ውስተ፡ ቀላይ፡ ; ; ; በ፡ . 2) inundare et aqua obruere^la, absorbere^la, de fluviis: አፍላግ፡ ኢያሰጥሙከ፡ ; ውኂዝ፡ ዘይደፍና፡ ወያሰጥማ፡ ለምድር፡ ; ያሰጥሞ፡ ሐዝሐዘ፡ ፈለግ፡ , et de iis, quae fluviis comparantur: አስጠሞሙ፡ ወይን፡ ; de somno, Lit. Jac.

አዕቀፈ

II,1impedire^la, offendiculo^lavel impedimento esse^la, impedimentum inferre^la, scandalum praebere^la, : ኢያዐቅፈከ፡ ከመ፡ እብነ፡ ዕቅፍት፡ ; ; አፍላግ፡ ኢያዐቅፈከ፡ ( ); ከመ፡ ያዕቅፎ፡ τοῦ ἀντικεῖσθαι αὐτῷ ; ; አዕቀፈኒ፡ ሰይጣን፡ 1 ; ; አዕቅጾ፡ ቢጽ፡ ; ; rei: ከመ፡ ኢያዕቅፍ፡ ትምህርቶ፡ ለክርስቶስ፡ .

ፈልፈለ

quadril. I [componendum videtur cum فلّ i.e. פרר , quibus significatus rumpendi^lainest; vicinum videtur ፈልሐ፡ ] erumpere^la, prorumpere^la, i.e. scaturire^la, de fonte: ይፈለፍል፡ ነቅዕ፡ እምቤተ፡ እግዚአብሔር፡ ; de aqua ; ; de fluvio ፈለግ፡ ዘይፈለፍል፡ ; አፍላግ፡ እለ፡ ይፈለፍሉ፡ እማይ፡ ዘእምታሕተ፡ መንበረ፡ ስብሐቲየ፡

a)impers.

α)scaturigo est^la( es quillt^de): ይፈለፍል፡ ውስተ፡ ምድር፡ ጽምእት፡ πηγὴ ἔσται .

β)scaturit^laaliquid, : ይፈለፍል፡ ትፍሥሕት፡ እምድር፡ ወእምአድባር፡ ῥηξάτωσαν .

b)scaturiendo perrumpere^laaliquid vel superfundi^larei: ይፈለፍል፡ ሐሤት፡ ኅቡረ፡ በድዋ፡ ለኢየሩሰሌም፡ ῥηξάτω .

ጵላጦን አፍላጦን

Plato. ṗlāṭon (personal name) Plato^en ቍልቍያኖስ፡ ይቤሎ፡ ከመ፡ አንተ፡ ትብልኬ፡ እምጵላጦንሂ፡ ይኄይስ። ‘Culciano gli disse: «Intendi dire che era superiore anche a Platone?»^it’ 33 (ed.); p. 46 (tr.) (‘«Platone»: la forma Ṗlāṭon di Et {i.e. the Ethiopic version} contrasta con la forma comune nella tradizione letteraria etiopica, che è Aflāṭon { አፍላጦን } , di derivazione araba.’ 46 n. 23 ) ጵላጦን

ጠቢብ

et , fem. ጠባብ፡ , m. ጠቢባን፡ fem. ጠባባት፡ n. 1229et ጠቢባት፡ ጠበብት፡

1)sapiens^la, prudens^la, intelligens^la, scientia et disciplina imbutus^la, eruditus^la: σοφός ; ንጉሥ፡ ጠቢብ፡ ; ብእሲ፡ ጠቢብ፡ ; ጠቢበ፡ ምክር፡ ; ሕዝብ፡ ጠቢብ፡ ; ; ; ; ; ; al.; በኵሉ፡ ጠቢብ፡ πολύσοφος (Paulus) ; ብእሲት፡ ጠባበ፡ ልብ፡ ; ; ጠቢባን፡ ; ; ; ; ; ጠቢባን፡ ለእከይ፡ ; ; ; ጠቢባን፡ በልብ፡ ; ; ; ; ; ጠባባት፡ አንስት፡ ; ጠበብት፡ ; ; ; ጠቢባነ፡ ጠበብት፡ ; ; συνετός ; ; ; 1 ; ; ጠቢበ፡ ልብ፡ ; ; ብእሲት፡ ጠባብ፡ ; ጠቢባነ፡ ልብ፡ ; ; φρόνιμος ; ; ; ; ; ; ; ; ወለት፡ ጠባብ፡ ; ; ጠባባት፡ ; εἰδώς ; ኵሎሙ፡ ጠቢባኒሆሙ፡ ለሰሚዕ፡ ὁ συνιῶν ἀκούειν ; πεπαιδευμένος ; ; ነፍስ፡ ጠባብ፡ ; ጠቢብ፡ በኵሉ፡ ራእይ፡ ወፍካሬ፡ ሕልም፡ συνῆκεν ; λόγιος ; ; εὐνοῶν (Lud. conjecit ἐννοῶν ) .

a)sobrius^la, νηφάλιος , ጠባባት፡ et ጠቢባት፡ 1 .

b)philosophus^la: ; ; |Fal.|* crebro, ut ዲዮጋንስ፡ ጠቢብ፡ , አፍላጦን፡ ጠቢብ፡ , ሰቅራጥ፡ ጠቢብ፡ al.

c)medicus^la: አዘዘ፡ ጠቢባነ፡ ወማእምራነ፡ ይፈውስዋ፡ ; ; በከመ፡ ይተግህ፡ ጠቢብ፡ በፈውሶ፡ ሥጋ፡ ; ; ;

d)peritus vaticinandi^lavel incantandi^la, σοφισταί ; Χαλδαῖοι ; ; φαρμακοί (?) .

2)peritus^la, gnarus^la, sciens^la, de architecto ; ኬንያ፡ ጠቢብ፡ (de gubernatore) ; ጠቢብ፡ ዐቃቤ፡ ሥራይ፡ ; ሰላም፡ ለሥዕልኪ፡ እንተ፡ ሠዐላ፡ በእዱ፤ ሉቃስ፡ ጠቢብ፡ እምወንጌላውያን፡ ፩ ; piscatores ጠቢባን፡ Lud. e Cant. Sam.; de textore ( ገርዜን፡ ); ቤት፡ እንተ፡ ሐነጽዋ፡ ኬነውት፡ ወጠበብተ፡ ምድር፡ (Lud.: ምክር፡ ) ; ፭ ዕደው፡ ጠቢባነ፡ መጻሕፍት፡ ; ጠቢባን፡ እሙንቱ፡ ውስተ፡ ጽሒፍ፡ ; in specie: ጠቢባት፡ ጠባባት፡ mulieres lamentationis peritae i.e. praeficae^la . – Scholion Voc. Aeth. ኬንያ፡

አፍልሐ

II,1

1)bullire facere^la, fervefacere^la: አፍልሕ፡ ጽህርተ፡ ዐቢየ፡ ; ; ; አዘዘ፡ ያፍልሑ፡ ናእከ፡ ወይክዐዉ፡ ውስተ፡ አፉሁ፡ ; ; cibi vel potus ዘአፍልሕዎ፡ በእሳት፡ F.M. 26,1; ; ብእሲ፡ መዐትም፡ ያፈልሖ፡ ለላኳ፡ .

2)spumare^la, redundare^la: ሞገዳት፡ እለ፡ ያፈልሕዋ፡ ለኀሳሮሙ፡ Platt; በዛቲ፡ ዕለት፡ ኮነ፡ አፍልሖተ፡ ሜሮን፡ (miraculum)

ድቃት

dəqqāt powder^en, ‘polvere^it‘ አፍልሐ፡ ወርቅ፡ ወወደየ፡ ውስቴቱ፡ ድቃተ፡ ውእቱ፡ እብን ‘Fece luquefare l’oro e vi aggiunse la polvere di quella pietra.^it’ 88, 90 (tr., ed.)

ቅጥራን

قِطْرَانٌ ܥܛܪܢܐ pix^lavel resina liquida^la(ex arbore pinus vel cedri, igne adhibito, educta; Theer): አፍልሕዎ፡ ውስተ፡ ጻሕል፡ በዝፍት፡ ወበቅጥራን፡ ; ቃር፡ ወፒሳ፡ ወተይ፡ ወቅጥራን፡ ; M.F.

አፍልሐ

II,1

2)spumare^la, redundare^la: ሞገዳት፡ እለ፡ ያፈልሕዋ፡ ለኀሳሮሙ፡ Platt; በዛቲ፡ ዕለት፡ ኮነ፡ አፍልሖተ፡ ሜሮን፡ (miraculum)

ነዳዲ

ardens^la: አፍሓመ፡ አሳት፡ ነዳዲ፡ Enc.; ማኅቶት፡ ነዳዲ፡ Enc.; ፍትወት፡ ነዳዲት፡ F.N. 24,5; ሰሚዖ፡ ንባበ፡ ግዘት፡ እምልሳንከ፡ ነዳዲ፡ Enc. n. 684

ፍሕም

ዲበ

[sive a ደበበ፡ sive a ዴበ፡ propagata] antiquitus ዲቤ፡ (ut et ; et ) quae forma ante pronomina suff. semper retinetur ( gramm.§ 167,3), dein plerumque ዲበ፡

1) ዲበ፡ simplex: super^la, supra^la, in^la, plerumque ἐπί , de statu quietis et de motu (cum ላዕለ፡ multis in locis permutatur, sed proprie ab eo distinguitur, sicut ἐπί auf ab ὑπὲρ über , ita quidem, ut ዲበ፡ magis de iis quae in superiore rei parte posita sunt, ei insistunt vel incumbunt, minus de iis, quae rei imminent et super eam suspensa sunt, usurpetur: ዘይወግር፡ እብነ፡ ላዕሌሁ፡ ({über sich}) ትወርድ፡ ዲበ፡ ( auf ) ርእሱ፡ ; አዕረፈት፡ በረከት፡ ላዕለ፡ ያዕቆብ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ ): እብን፡ ዲበ፡ እብን፡ ; አግብርት፡ ዲበ፡ አፍራስ፡ ; ርእስኪ፡ ዘዲቤኪ፡ ; እደውኪ፡ ዲበ፡ ርእስኪ፡ ; ; መንፈሰ፡ ዚአየ፡ ውእቱ፡ ዘዲቤከ፡ ; ይነብር፡ ዲበ፡ መንበር፡ ; ; ያንብርዋ፡ ዲበ፡ ተቅዋማ፡ ; ; ቆመት፡ ዲበ፡ ምድር፡ ; ይሰክብ፡ n. 1104 ዲበ፡ ምስካቡ፡ ; ; ይርፍቁ፡ ዲበ፡ ሣዕር፡ ; እለ፡ የኀድሩ፡ ዲበ፡ የብስ፡ ; ይጼዐን፡ ዲበ፡ አድግ፡ ; አስመኩ፡ ዲቤከ፡ ; ያሰክምዎ፡ ዲበ፡ መታክፍቲሁ፡ ; ወድቀ፡ ዲበ፡ ኰኵሕ፡ ; ; ዲበ፡ ዘይወርድ፡ መንፈስ፡ ; ዲበ፡ ኰኵሕ፡ አሐንጽ፡ ; ; ዘይወዲ፡ እብነ፡ ዲበ፡ ሞጸፍ፡ ; ንሥኡ፡ አርዑትየ፡ ዲቤክሙ፡ ; ሶጠት፡ ዲበ፡ ርእስየ፡ ; ተክዕወ፡ ዲበ፡ ምድር፡ ; ወሀብኩ፡ መንፈስየ፡ ዲቤሁ፡ ; አፍሓመ፡ እሳት፡ ታስተጋብእ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ ; ; ጽሑፍ፡ ዲበ፡ ( ተድባብ፡ ); እንስሳ፡ ዘሀሎ፡ ዲበ፡ ምድር፡ ; .

a)post verba tegendi et vestiendi: ክዱን፡ እብን፡ ዲቤሁ፡ ; ; ; ; de vestibus alicui superindutis: ኢየሀሉ፡ ዲቤሆሙ፡ ፀምር፡ ; ሀሎ፡ ዲቤሁ፡ ልብስ፡ ጥቁብ፡ vel de tutela, qua quis protegitur ; ; vel precari pro^laaliquo ; .

b)de onere, quod est super aliquem: ጌጋይነ፡ ወኀጢአትነ፡ ዲቤነ፡ ውእቱ፡ ; ከብደ፡ ቀትል፡ ዲበ፡ ሳኦል፡ .

c)de potestate, qua quis superat alios: ነግሠ፡ ዲበ፡ ; ሤምኮ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ ; ; ; ; ኣመጽኦሙ፡ ዲቤኪ፡ ወየዐግቱኪ፡ ; ; et de praestantia .

d)nonnumquam: per^lavel trans superficiem^larei, {darüber hin}: ; ; ሐመር፡ ዲበ፡ ሞገድ፡ እንተ፡ ተሐውር፡ ; ፍኖተ፡ አርዌ፡ ምድር፡ ዲበ፡ ኰኵሕ፡ ; ሰፍሐ፡ እዴሁ፡ ዲበ፡ ባሕር፡ ; et passim ad^la, in^lavertere licet: እደዊሃ፡ ትሰፍሕ፡ ዲበ፡ ዘይበቍዕ፡ ἐπὶ τὰ συμφέροντα ; ከልብ፡ ዘይገብእ፡ ዲበ፡ ቂያኡ፡ ; ; ነፍኀ፡ ዲበ፡ ገጹ፡ መንፈሰ፡ ; ዕፃ፡ በጽሐ፡ ዲበ፡ ማትያስ፡ .

e)de imminendo et suspendendo rei: ( an ) ad^la, in^la: ነበረ፡ ዲበ፡ ዐዘቅት፡ ; በከየ፡ ዲበ፡ ክሳዱ፡ ; ኢይቢታ፡ ዲበ፡ መሳቅል፡ ; ተሰቅለ፡ ዲበ፡ ዕፅ፡ ; ረፈቀ፡ ዲበ፡ እንግድኣሁ፡ ; ; ከመ፡ እስልጥ፡ መቅሠፍትየ፡ ዲቤሆሙ፡ ἐν αὐτοῖς .

a)de causa: ob^la, de^la, ዲበ፡ ሀጕለ፡ ውሉዶሙ፡ ይግዕሩ፡ ; ተፈሥሐ፡ ; ; በከየ፡ ; ሠሐቀ፡ ; ተሳለቀ፡ ; ; ተምዐ፡ , al.

b)post verba confidendi: ; .

c)adversus^la, contra^la, in^la: ; ; ; ( εἰς ); ; ; ; ; ; ; ; ; ; ያነብሩ፡ መዓቅበ፡ ዲቤኪ፡ እንተ፡ ዐውድኪ፡ ; al.

d)addendo et cumulando: super^la, insuper^la, ad^la, ይዌስክ፡ ዓዲ፡ ዲቤሁ፡ ; ; ; ; መቅሠፍት፡ ዲበ፡ መቅሠፍት፡ ወጽልእ፡ ዲበ፡ ጽልእ፡ ( በዲበ፡ ); ወዲበ፡ ዝኒ፡ ወሰከ፡ ላዕለ፡ ሥጋሁ፡ ቅሥፈተ፡ Enc. II) Componitur cum aliis praepositionibus:

3) በዲበ፡ super^la, supra^la, in^la

a)post verba commorandi: በዲበ፡ ምድር፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ቀሡት፡ በዲበ፡ መትከፍታ፡ ; በዲበ፡ ምስካቢሆሙ፡ ; በዲበ፡ አንሕስት፡ ; ; በዲበ፡ ሠናይቱ፡ ለሰብእ፡ ተአዛዚ፡ ; ዘነበበ፡ በዲበ፡ ምሥዋዕ፡ .

b)adjiciendi et cumulandi: ወሰከ፡ ; ; ; ; ደገመ፡ ; ወይሌ፡ በዲበ፡ ወይሌ፡ ወድንጋፄ፡ በዲበ፡ ድንጋፄ፡ ; n. 1105 ድቀት፡ በዲበ፡ ድቀት፡ ; ; ; ሠናይት፡ በዲበ፡ በረከት፡ .

4) እምዲበ፡

a)desuper^la ; ; ; .

b)super^la .

5) እንተ፡ ዲበ፡

a)trans^laet super^la( über – hin , über – hinüber ) ; ; ይወግሩ፡ ርእሶ፡ እንተ፡ ዲበ፡ አረፍት፡ .

b)per^la: እንተ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ የሐውር፡ .

ፍሕም

ፍሕም ፍሕም

, m. et fem. , አፍሓም፡ [amh. ፍም፡ ; פֶּחָם ܦܰܚ ̈ ܡܶܐ فَحْمٌ et فَحَمٌ ] pruna^la, carbo^la, ἄνθραξ ; ; ; ፍሕመ፡ እሳት፡ ; σπινθήρ , እመ፡ ነፋሕካሃ፡ ለፍሕም፡ ትነድድ፡ ; ἀνθρακιά ; በብዝኀ፡ ትንታጉ፡ ለእሳት፡ ይበዝኅ፡ ፍሕሙ፡ ; አፍሓም፡ ἄνθρακες ; ; ; ኣነብራ፡ ዲበ፡ አፍሓም፡ ; ዘይበቍጽ፡ አፍሓመ፡ ; አፍሓመ፡ እሳት፡ ; ; ; ; ; ; ; ወገሮ፡ ውስተ፡ እሳት፡ ዘአፍሓም፡ τὸ πῦρ τὸ ἐπὶ τῆς ἐσχάρας ; አፍሓመ፡ እሳት፡ ቅድሜሁ፡ ἐσχάρα πυρός ; ; ; σπινθῆρες ; አፍሓም፡ ዘያንበለብል፡ πῦρ φλέγον ; ዘእብኑ፡ ከመ፡ ፍሕም፡ ἄνθραξ gemma i.e. carbunculus^la et in C . , m. et fem. , አፍሓም፡ [amh. ፍም፡ ; פֶּחָם ܦܰܚ ̈ ܡܶܐ فَحْمٌ et فَحَمٌ ] pruna^la, carbo^la, ἄνθραξ ; ; ; ፍሕመ፡ እሳት፡ ; σπινθήρ , እመ፡ ነፋሕካሃ፡ ለፍሕም፡ ትነድድ፡ ; ἀνθρακιά ; በብዝኀ፡ ትንታጉ፡ ለእሳት፡ ይበዝኅ፡ ፍሕሙ፡ ; አፍሓም፡ ἄνθρακες ; ; ; ኣነብራ፡ ዲበ፡ አፍሓም፡ ; ዘይበቍጽ፡ አፍሓመ፡ ; አፍሓመ፡ እሳት፡ ; ; ; ; ; ; ; ወገሮ፡ ውስተ፡ እሳት፡ ዘአፍሓም፡ τὸ πῦρ τὸ ἐπὶ τῆς ἐσχάρας ; አፍሓመ፡ እሳት፡ ቅድሜሁ፡ ἐσχάρα πυρός ; ; ; σπινθῆρες ; አፍሓም፡ ዘያንበለብል፡ πῦρ φλέγον ; ዘእብኑ፡ ከመ፡ ፍሕም፡ ἄνθραξ gemma i.e. carbunculus^la et in C .

ብቁጽ

vel ብቍጽ፡ congestus^la, compositus^la, accensus^la, de prunis, igne: ረከቡ፡ አፍሓመ፡ ብቍጸ፡ ; አፍሓም፡ ብቍጽ፡ ; አንጻሕኮ፡ ለኢሳይያስ፡ እንዘ፡ ታለክፎ፡ አፉሁ፡ በፍሕመ፡ እሳት፡ ብቁጽ፡ ; Deus eos liberavit እምእሳት፡ ብቁጽ፡ Enc.; Enc. – : ብቍጽ፡ ዘ፡ ጨኀር፡ ; aliud^la: ብቁጽ፡ ብ፡ የገል፡ እሳት፡ የተጫረሂ፡ ይ።

አንበልበለ ፍሕም

quinquel. II [sine dubio transpositum e ለብለበ፡ , ductum e ለሀበ፡ q.v. (coll. sam. לבלב splenduit^la)]

1)intransit. flammare^la, flammam edere^la, ardere^la( φλέγειν ): እሳት፡ ሶበ፡ ያንበለብል፡ ; ; ; ዘያንበለብል፡ ነዱ፡ ; አፍሓም፡ ዘያንበለብል፡ ; : ( ማርያም፡ ) እንተ፡ ሠረቀ፡ ዲቤኪ፡ ወአንበልበለ፡ ዋዕዩ፡ ( ለፀሓየ፡ ጽድቅ፡ ) Enc.; de stellis ( scintillare^la, coruscare^la)

2)transit.: inflammare^la: አንበልብል፡ ልሳኖ፡ ለገብርከ፡ Lud. e Ssal. Req.

አፍሕርት

pulli avium^la ፈርኀ፡

አፍረሰ

II,1diruere^la, destruere^la, demoliri^laaedificium; ዘሐነጸ ፡ ቤተ፡ ወያፈርስ፡ ; ይቤ፡ አባ፡ ሎኒስ፡ ሶበ፡ ኢያፍረስኩ፡ ርእስየ፡ እምኢክህልኩ፡ እሕንጻ፡ ለነፍስየ፡ ; ያፈረሱ፡ ኅሊናተ፡ ኀጢአት፡

አፍረየ

II,1facere^laut floreat^lavel fructum^laferat^laplanta: ኣፈርዩ፡ ከመ፡ ዘይት፡ ስሙር፡ (v. ከመ፡ ጽጌ፡ ዘሰምረ፡ ) ;

a)fecundum^lareddere^lavel fecunditatem^laefficere^la, .

b)arte fructus efficere i.e. fructibus^la(pictis) ornare^la, Sx. Enc. ( አጽገየ፡ ).

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose