Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

II,1

1)crescere facere^la( incrementum dare^la), , de plantis: ዕፅ፡ ዘበዝናም፡ አልሀቀ፡ ; ቀላይ፡ አልሀቆ፡ ( ለዕፅ፡ ) ; ; nutrire^la, alere^la, educare^la, capillos: ሥዕርተከ፡ ኢታልህቅ፡ Exp. F. Nic.; animalia ; infantes, pueros, puellas ; ; ; ; ; ; ; ( ὑψοῦν , ἐκτρέφειν , al.). Transl.: aliquem augere^laopibus

2)ad senectutem perducere^la: ; vel honores senectutis alicui tribuere^la: ኪያከ፡ አልሀቀ፡ እግዚአብሔር፡ σοὶ δέδωκεν ὁ θεὸς τὸ πρεσβεῖον ( a ሊቅ፡ , ልሂቅ፡ ); nec non ob senioratum majorem portionem^laalicui tribuere^la: (in distribuendis decimis et primogenituris) ኢያልህቅ፡ ቅድሜሁ፡ ቀዳሚ፡ ካህን፡ እምካህናት፡ ለርእሱ፡ዘእንበለ፡ ለካልኡ፡ አላ፡ ይኩን፡ ሥርዐተ፡ ክልኤሆሙ፡ ዕሩየ፡ ; III Const. Ap.

3)senectutem degere^la, Lud. ex Enc.

ʾalhaqa

Grébaut
አልሀቀ፡ ʾalhaqa II,1 «élever^fr, faire grandir^fr» ― አሳደገ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
18

Leslau
አልሀቀ ʾalhaqa , አልህቀ፡ ʾalhǝqa bring up^en, rear^en make grow^en, make grow old^en 309a

አልሀበ

II,1inflammare^la, fervefacere^la: ለተጋብኦ፡ ብዙኅ፡ በቍዔት፤ ወውእቱ፡ ዘያልህቦ፡ ለእሳተ፡ ፍቅር፡ μέγα ἀγαθὸν ἡ σύνοδος , αὕτη γὰρ τὴν ἀγάπην θερμοτέραν ἐργάζεται ; አልሀበ፡ እቶነ፡ succendit furnum^la, Lud. sine ; አልሀበቶ፡ ፀሓይ፡ ርእሶ፡ ለዮናስ፡

አልሀበ

አልሀየ

II,1(etiam II,2) solari et divertere ad oblivionem^la[ut لَهَا I II IV]: ዐራትየ፡ እንጋ፡ ይናዝዘኒ፤ ወያልህየኒሁ፡ (v. ወያሌህየኒሁ፡ ) ምስካብየ፡ παρακαλέσει με ἡ κλίνη μου ; አልቦ፡ ዘያልህየኒ፡ (var. ዘያንህየኒ፡ ) παρακαλῶν με .

መሌሊት

, መለያልይ፡ , መለያልያት፡ pars corporis separabilis i.e. membrum^la, artus^la, nec non locus, quo et junguntur et separantur singula membra i.e. articulus^la, junctura membrorum^la: ገመዱ፡ መሌሊቶሙ፡ ከመ፡ ሥጋ፡ ; መተረ፡ ( አልህምተ፡ ) በበመለያልይሆሙ፡ ; ; ትጠብሖ፡ በበመሌሊቱ፡ ; አስተጋብኦሙ፡ ለአዕጽምት፡ ውስተ፡ መለያልዩ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ ; ; ; ; ; ; ; rom; ; , መለያልየ፡ አዕጽምቲሃ፡ ; መሌሊተ፡ ሐቌሁ፡ οἱ σύνδεσμοι τῆς ὀσφύος αὐτοῦ ; μηροί (?) ; መለያልያት፡ ኅቡረ፡ omnia membra simul^la, [Amh.: ብልት፡ ].

መግዝእ

, መጋዝእ፡ et መጋዝእት፡

1)saginatum^la, altile^la: መግዝአ፡ ላህም፡ ; መጋዝእትየ፡ σιτιστά ; አልህምተ፡ መጋዝዕት፡ ^a,16; መጋዝአ፡ ደዋርህ፡ 3 ^a,16; ; ከመ፡ አልህምተ፡ መጋዝእት፡ ; mactabant quotidie ፲ መጋዝእተ፡

2)Pro Adjectivo usurpatur: saginatus^la, altilis^la: አምጽኡ፡ መግዝአ፡ ላህመ፡ ; Platt; ; ; አልህምት፡ መጋዝእ፡ ; ላህምከ፡ መግዝእ፡ ; ; አስዋሪሆሙ፡ መጋዝእት፡ ኵሉ፡ . – : መግዝእ፡ ዘ፡ ገች፡ ; aliud^la: ብ፡ መካን፡ ፍሪዳ፡ – ( ብእሲት፡ መግዝዕት፡ est pro መግእዝት፡ ).

magzǝʾ , magāzǝʾ , magāzǝʾt

Grébaut
መግዝእ፡ magzǝʾ , መጋዝእ፡ magāzǝʾ «bœuf gras^fr» ― ፈሪዳ፡ Ms. BNFabb217, fol. 47r.
114

Leslau
መግዝእ magzǝʾ ( magāzǝʾ , magāzǝʾt ) fatted^en (calf), fat^en, fatling^en
መግዝአ፡ ላህም magzǝʾa lāhm (Lt) calf^en, ላህም 210b

ሶር

, m. , አስዋር፡ taurus^la[ שׁוֹר ܬܰܘܪܳܐ ثَوْرٌ , etiam ቶራ፡ ] μόσχος ሶር፡ አሐዱ፡ እምውስተ፡ አልህምት፡ ; ; ; ; ταῦρος ; ; ; ; ; ; ; ; ; አልህምተ፡ አስዋር፡ βόες νομάδες a,16; . – : ሶር፡ ዘ፡ በሬ፡ ; aliud^la: አስዋር፡ ዘ፡ ገች።

ላህም

, m. et fem. , አልህምት፡ , አልህምታት፡ ( )

1)bos^la, et mas et femina, taurus^la, vacca^la( لِهْمٌ taurus annosus^la): βοῦς ; ; ; ; ; ; ταῦρος ; ; μόσχος et μοσχάριον ; ( ላህም፡ ንኡስ፡ ); ; ; ; δάμαλις (sed. m.^la); ላህም፡ ወለደት፡ – : βόες , μόσχοι , βουκόλια , boves^la, armenta^la, boum grex^la: ; ; ; ; ; ; ; ; ; vaccae^la: አልህምት፡ ኢይመክና፡ ; δαμάλεις . Nonnunquam (cum ኵሉ፡ vel ብዙኅ፡ compositum) ላህም፡ collective usurpatur, ut ; . – Ὀνοκένταυροι ; እለ፡ ሰኰና፡ ላህም፡ እገሪሆሙ፡ versum est. – አልህምተ፡ ገዳም፡ boves sylvestres^la( agrestes^la), distinguuntur a ቶራት፡ F.N. 44,2.

lāhm

Cross-references: for መግዝአ፡ ላህም፡ መግዝእ፡

መከነ

I,1[amh. ; proprie, ut videtur, inhiberi^la, subsistere^la, a כּוּן ( ኮነ፡ ) stetit^lapropagatum; Arabes frequentant عَقَمَ عَقِمَ et عَقَرَ vel عَقُرَ ] ይምክን፡

1)sterilem^la, i nfoecundum esse^lavel fieri^la, de hominibus, brutis et terra: ከመ፡ ኢትምክን፡ μήποτε στειρώσῃ ; ; አንስት፡ ይመክና፡ ( ἀτεκνοῦσθαι ); ትመክን፡ ብሔረ፡ ሃይማኖት፡ ; abortum pati^la: አልህምቲሆሙ፡ ኢይመክና፡ ( ὠμοτόκησε ) .

2)orbum fieri^la, liberis orbari^la ; ከመ፡ ኢይምክኑ፡ ሕዝብኪ፡ ; ; እምነ፡ filii

makana , makkana

Grébaut
መከነ፡ makkana I,2 ይሜክን፡ , ይመክን፡ «devenir stérile^fr» ― መከነ፡ Ms. BNFabb217, fol. 43r.
103

Leslau
መከነ makana (yǝmkǝn), ( 103) መከነ makkana be barren^en, be unfruitful^en, be sterile^en, be childless^en, be bereaved^en 339b

ላህም

, m. et fem. , አልህምት፡ , አልህምታት፡ ( )

lāhm

Cross-references: for መግዝአ፡ ላህም፡ መግዝእ፡

ላህም አሓ

, m. et fem. , አልህምት፡ , አልህምታት፡ ( )

boves^la, vaccae^la ( አልህምት፡ Platt); „vox Tigrensis est“ Lud. [cfr. ⲉϨⲉ bos^la, vacca^la]. n. 722lāhm

Cross-references: for መግዝአ፡ ላህም፡ መግዝእ፡

ቶራ

, m. et fem. , ቶራት፡ [ שׁוֹר , ܬܰܘܪܳܐ , ثَوْرٌ , ሶር፡ taurus^la] bubalus^la, βούβαλος ; ወይጠል፡ ወቶራ፡ ወሀየላት፡ ; Cyriacus eremita ሐሊበ፡ ቶራ፡ (bubali a Deo missi) bibebat, ; ቶራት፡ ; F.N. 44,2 ubi a ቶራት፡ distinguuntur አልህምት፡ ገዳም፡ ( . ራዛ፡ ). – Quomodo Gregorius hoc animal descripserit refert Ludolfus in 259.

ቍርባን

, plerumque m. , ቍርባናት፡ [ קָרְבָּן ܩܽܘܪܒܳܢܳܐ قُرْبَانٌ ] oblatio^la

a)donum^laDeo oblatum vot^laivum^la, anathêma^la, δῶρον ; ἐισφορά ; .

b)sacrificium^lacujusvis generis: δῶρον ; ; ; ; ( ቍርባነ፡ መስዋዕት፡ ); ; ; ; θυσία ; ; ; ; ; ; ; ὁλοκάρπωσις ; κάρπωμα 9; ; ; ὁλοκαύτωμα ; ; ; ; ; አልህምት፡ ለቍርባናት፡ ; 6; ; ; ; ; ; ; μωκήματα ; ; ቍርባናት፡ ; ኅብስተ፡ ቍርባን፡ ἄρτοι τῆς προθέσεως panes propositionis^la ; .

c)in ecclesia Christiana ቍርባን፡ est

α) προσφοραί oblationes^la ; ;

β)sacrificium altaris^la, eucharistia^la( አቅረበ፡ et አቀረበ፡ ): ኢይመጥዎሙ፡ ቍርባነ፡ ; ነሢአ፡ ቍርባን፡ F.M. 6,2; የሀብዎ፡ ቍርባነ፡ ; ተመጠወ፡ ቍርባነ፡ ; በእንተ፡ ሥርዐተ፡ ቍርባን፡

γ)panis eucharisticus^la: በእንተ፡ ቍርባን፡ ወደም፡ .

qʷǝrbān

Leslau
መዝመዘ፡ ቍርባነ mazmaza qʷǝrbāna rub the bread of the Eucharist to test the soundness of the loaf and to remove loose particles^en ( 587), መዝመዘ፡ 378b

መግዝእ

, መጋዝእ፡ et መጋዝእት፡

magzǝʾ , magāzǝʾ , magāzǝʾt

Grébaut
መግዝእ፡ magzǝʾ , መጋዝእ፡ magāzǝʾ «bœuf gras^fr» ― ፈሪዳ፡ Ms. BNFabb217, fol. 47r.
114

Leslau
መግዝእ magzǝʾ ( magāzǝʾ , magāzǝʾt ) fatted^en (calf), fat^en, fatling^en
መግዝአ፡ ላህም magzǝʾa lāhm (Lt) calf^en, ላህም 210b

ላህም

, m. et fem. , አልህምት፡ , አልህምታት፡ ( )

lāhm

Cross-references: for መግዝአ፡ ላህም፡ መግዝእ፡

አልሀቀ

II,1

3)senectutem degere^la, Lud. ex Enc.

ʾalhaqa

Grébaut
አልሀቀ፡ ʾalhaqa II,1 «élever^fr, faire grandir^fr» ― አሳደገ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11v.
18

Leslau
አልሀቀ ʾalhaqa , አልህቀ፡ ʾalhǝqa bring up^en, rear^en make grow^en, make grow old^en 309a

አላሕልሐ

{ Cod. Tubing. exhibet formam አልሐልሐ፡ } II humectare^la: ይቡሰ፡ ኅብስተ፡ በማይ፡ አላሕልሐ፡

አልሐመ አልሐመ

II,1debilitare^la, infirmiorem reddere^la ; ; II,1debilitare^la, infirmiorem reddere^la ; ; alḥama

Grébaut

1) አልሐመ፡ alḥama II,1 «broyer finement^fr, pulvériser^fr» ― አላመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 12v.

2) አልሐመ፡ alḥama II,1 imparf. et subj. ያልሕም፡ aggraver^fr (maladie). አሕመምዋ፡ ብዙኃን፡ ዐቀብተ፡ ሥራይ፡ ወአስተዋፅአት፡ ኵሎ፡ ንዋያ፡ ወአኅለቀት፡ ወአልቦ፡ ዘበቍዐ፡ ዘእንበለ፡ ዘአልሐማ፡ ዳእሙ፡ ፈድፋደ። The Gospel of Mark 5, 26 (l’hémorroïsse) 144a

Leslau
አልሐመ alḥama causative 311a

alḥama

Grébaut

1) አልሐመ፡ alḥama II,1 «broyer finement^fr, pulvériser^fr» ― አላመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 12v.

Leslau
አልሐመ alḥama causative 311a

ልሕመ አልሐመ አልሐመ ማሕለሚ

I,1[amh. ልም፡ hebetatus oculis^la; vicina sunt רָחַף רָחַם ( ምሕረ፡ ) رَخُفَ رَخِفَ , رَخَمَ , رَخُصَ ; etiam ለምለመ፡ et ሐመልመለ፡ ] tenerum^la, tenuem^la, debilem^la, infirmum esse^lavel fieri^la: tenuior^la(infirmior) eo est^la ; ሰብእሰ፡ እኩይ፡ ወአርዌ፡ ምድር፡ ይልሕሞ፡ እከየ፡ homo malus est^la, eoque serpens infirmior malitia^laCyr. de r. fid. f. 59; M.M. f. 71. – In M.F. legi: ቅርፍቶሙ፡ አድሪቀከ፡ ይደቍሱ፡ n. 31 እስከ፡ ይልሕም፡ cortex, postquam exsiccata est, contunditur, donec erit tenuis^la(comminuta). II,1debilitare^la, infirmiorem reddere^la ; ; II,1debilitare^la, infirmiorem reddere^la ; ; lǝḥma

Grébaut
ልሕመ፡ lǝḥma I,1 présente deux sens fondamentaux.

1) Sens propre : être broyé^fr, être moulu trés finement^fr, être pulvérisé^fr (farine et matières semblables). Ce sens originel a été reconnu par Juste d’Urbin. Cf. Ms. BNFabb217, fol. 12v et Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3. Dillmann dans son Lexicon ne mentionne ce sens qu’à titre d’exception : «In M[aṣḥafa] F[aws] : ቅርፍቶሙ፡ አድሪቀከ፡ ይደቍሱ፡ እስከ፡ ይልሕም፡ cortex, postquam exsiccata est, contunditur, donec erit tenuis^la (comminuta)». «être broyé finement^fr, être pulvérisé^fr; (propr.) se dit de la farine et autres matières très finement broyées; (figur.) être faible^fr, être d’une santé ruinée^fr» ― ላመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 12v.

2) Sens figuré : être faible de santé^fr, avoir une santé brisée, ruinée^fr. Dillmann a retenu comme sens premier ce sens dérivé et l’a appliqué aux trois formes enregistrées dans le Lexicon : ልሕመ፡ I,1 , አልሐመ፡ II,1 , ልሑም፡ .

Le sens propre (‘être finement broyé’) et le sens figuré (‘empirer’ (maladie)), qui ont été donnés plus haut, sont confirmnés par les ‘Sawāsew’ (dictionnaires indigènes).
21

Leslau
ልሕመ lǝḥma (yǝlḥam) (D, 21), ለሐመ፡ laḥama (, ) be tender^en, be soft^en, be reduced to powder^en, be pulverized^en, be flexible^en, be supple^en, be feeble^en, be infirm^en, be moist^en 311a

alḥama

Grébaut

1) አልሐመ፡ alḥama II,1 «broyer finement^fr, pulvériser^fr» ― አላመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 12v.

Leslau
አልሐመ alḥama causative 311a

alḥama

Grébaut

1) አልሐመ፡ alḥama II,1 «broyer finement^fr, pulvériser^fr» ― አላመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 12v.

Leslau
አልሐመ alḥama causative 311a

māḥlami , መልሐሚ፡ malḥami , መልሐሚ፡ malḥami ; አሕላሚ፡ ʾāḥlāmi , አልሓሚ፡ ʾalḥāmi

Grébaut
ማሕለሚ፡ māḥlami et አሕላሚ፡ ʾāḥlāmi (formes concurrentes) «broyeur^fr» ― አላሚ፡ Ms. BNFabb217, fol. 12v.
21

Leslau
አልሓሚ፡ ʾalḥāmi , መልሐሚ፡ malḥami (read thus instead of āḥlāmi , māḥlami of 21 ), act. part. of አልሐመ፡ ʾalḥama 311a

Cross-references: also አሕላሚ፡

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose