Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

II,1

a)facere ut audiat^laaliquis: ለጽሙማን፡ ያሰምዖሙ፡ (i.e auditum restituere); ኣስምዕ፡ አሕዛበ፡ (v. ለአሕዛብ፡ ) ; ; : አስምዐኒ፡ ቃለከ፡ ; ; ; ኢታስምዖ፡ ቃለ፡ ዘይብል፡ ዘይብል፡ ረሐቁ፡ እምኔነ፡ ኵልክሙ፡

b)facere ut audiatur^laaliquid: ያሰምዕ፡ እግዚአብሔር፡ ቃለ፡ ስብሐቲሁ፡ ἀκουστὴν ποιεῖ ; ያሰምዖ፡ ድምፆ፡ በዐቢይ፡ ቃል፡ .

c)nuntiare^la, annuntiare^la: አስማዕኩከ፡ ; ; አስምዑ፡ በኢየሩሳሌም፡ ; ለ፡ pers. ; .

d)acclamare^la, inclamare^laalicui: አስምዕዎ፡ ቃለ፡ ሕሡመ፡ ወወገርዎ፡ በአእባን፡ ; .

e)vocem edere^lai.e. alta voce canere^la: ወያሰምዑ፡ መዘምራን፡

2)testari^la

a)testem adhibere^lavel invocare^la, contestari^laaliquem: አስምዕ፡ ሰማዕተ፡ ; አስምዕ፡ ሰብአ፡ ምእመናነ፡ ; ናሰምዕ፡ ለክሙ፡ ሰማየ፡ ወምድረ፡ ; ; ; ; 2

b)obtestari^la, teste invocato affirmare^la: በሰማዕት፡ አስምዐ፡ ለነ፡ ; ; ; ; ; : አስምዖ፡ ሎቱ፡ ; vel teste invocato annuntiare^laalicui aliquid: አስምዕ፡ ላቲ፡ ለኢየሩሳሌም፡ ኀጢአታ፡ ; vel teste invocato hortari et implorare^la: አስምዕ፡ ላዕሌሆሙ፡ ከመ፡ ኢየሀቡ፡ ; ; ; ; .

d)testimonium perhibere^la, testem esse^la: ስምዐ፡ ያሰምዕ፡ ላቲ፡ ; እስመ፡ እግዚአብሔር፡ አስምዐ፡ ማእከሌከ፡ ወማእከለ፡ ብእሲትከ፡ .

ናሴብ

νασίβ ; ; .

አስተለዐለ

IV,1extollere^la(verbis): ( regem terrae adspiciens^la) ናስተልዕል፡ ዕበዮ፡ ወንነግር፡ ግብሮ፡

ተስዕመ

et ተሰዐመ፡ III,1osculo excipi^la, se invicem osculari^la: ናስተሐውዝ፡ በተስዕሞ፡ (v. ስዒም፡ ) ; ተሐቀፉ፡ በበይናቲሆሙ፡ ወተሰዐሙ፡ (nisi malueris ወተሳዐሙ፡ )

ተፋቀረ

III,3sese^lainvicem^ladiligere^lavel amare^la, caritate^lasese^lacomplecti^la, amorem^lahabere^lainter^lase^la: ; ተፋቀር፡ ምስለ፡ ብእሲትከ፡ ; Augustus Herodem jurare jussit; ከመ፡ ይትፋቀር፡ ምስለ፡ ውሉዱ፡ ; ትትፋቀሩ፡ በበይናቲክሙ፡ ; ; ; ; ; ተፋቅሮ፡ caritas^lamutua^la, creberrime, ut: ; ; ; ; ; ; ; ; ; ተፋቅሮትክሙ፡ .

a)de amoribus inhonestis: amores^lahabere^lacum aliqua, amoribus^lamutuis^lafrui^la, ተፋቀረ፡ ምስሌሃ፡ ; ፍቅር፡ ወተፋቅሮ፡ ; ናስተሓውዝ፡ በስዒም፡ ወናንገርግር፡ በተፋቅሮ፡ ;

b)foedus^laamicitiae^lafacere^lacum aliquo: n. 1359 ከመ፡ ይትፋቀሩ፡ ምስለ፡ ዮናናውያን፡ ;

አስተራትዐ

IV,3

1)in rectum^lavel meliorem statum restituere^la, in ordinem redigere^la, componere^la, corrigere^la, reformare^la, in integrum restituere^la: ; ; ; καρθῶσαι ; ፈነወከ፡ ከመ፡ ታስተራትዕ፡ ኵሎ፡ ነፍሰ፡ ; καταστῆναι ከመ፡ ታስተራትዕ፡ ምድረ፡ ; እግዚአብሔር፡ ዘይገብር፡ ኵሎ፡ ወያስተራትዕ፡ ; ከመ፡ ያስተራትዕ፡ ፍትሖ፡ ለማኅፈሩ፡ ; ናስተራትዕ፡ ሃይማኖተ፡ fidem reformabimus^la

2)veritatem rei probare^la: ነጽር፡ ዘከመ፡ አስተናበሮ፡ ለዝንቱ፡ ነገር፡ ወአሠነየ፡ አስተራትዖ፡ quomodo orationem composuerit et quam bene eam veram probaverit^la

ʾastarātǝʿa

Grébaut
አስተራትዐ፡ ʾastarātǝʿa IV,3 ያስተራትዕ፡ «redresser^fr, restaurer^fr, refaire droit^fr, rétablir^fr» ― አቀናና፡ Ms. BNFabb217, fol. 59r.
152

Leslau
አስተራትዐ ʾastarātǝʿa set right^en, keep straight^en, regulate^en, set in order^en, establish^en, improve^en, reform^en, restore^en, uphold^en 476a

አስተብቍዐ

, rarius አስተበቍዐ፡ (ut ; ) IV,1[non est, quod cum Ludolfo radicem ab antecedente diversam statuamus, vel ܒܥܳܐ بَغَا huc referamus]

1)sibi gratiam petere^la, in beneficii loco et gratia petere^laaliquid, rei et በኀበ፡ vel እምኀበ፡ vel እምነ፡ pers., ut: አሐተ፡ ስእለተ፡ ኣስተበቍዕ፡ በኀቤከ፡ ; አስተብቍዓ፡ እምኀበ፡ ኤላም፡ ; ; ; ; : ናስተበቍዐከ፡ δεόμεθα da nobis hanc veniam^la, bona venia oramus^la, quaesumus^la ; ; .

2)in genere: precibus appellare^laaliquem i.e.

a)rogare^la, petere^la, orare^la, postulare^la(plerumque παρακαλεῖν et ἀξιοῦν ) ; ; ; ; : ; ; ; ; እመ፡ አስተብቍዐከ፡ ጸላኢከ፡ ἐάν σου δέηται ; ከመ፡ ኢትግባእ፡ ታስተበቍዖሙ፡ ; παραιτεῖσθαι ; ; ; ; ; ; ; ; ኀበ፡ pers. ; በእንተ፡ causae: ; ; ; ; rei: ምንት፡ ዘታስተበቍዕኒ፡ ; ; ከመ፡ verbi: ; ; ; ; ; ; ; ; Asc. ; ; vel verbi: ኣስተበቍዕ፡ ባዕደ፡ ይግበር፡ ሊተ፡ ; ; ; ; አስተብቍዖትየ፡ τὸ ἀξίομά σου ; ; ጸሎታት፡ ወስእለታት፡ ወአስተብቍዖታት፡

α)precibus urgere^la παραβιάζεσθαι .

β)deprecari^la, intercedere pro^laaliquo, በእንተ፡ (vel ለ፡ ) ; ; ( ); Lit Cyr.

b)consolari^la, παρακαλεῖν , ; ; ኢታብዝኁ፡ አስተብቍዖትየ፡ (v. ናዝዞትየ፡ ) ; Platt.

c) n. 515adhortari^la, admonere^la ; ; ; ; ; ; .

ሰላማዊ

1)pacis amans^la, pacificus^la ; ; Johannes Baptista ሰላማዊ፡ Deg.; vel pacem servans^la, concors^la: ትኩን፡ ምስለ፡ ኵሉ፡ ሰላማዊተ፡ ; vel pacis particeps^la, pacatus^la: ሰላማዊት፡ ጽዮን፡ ሰላመ፡ ዚአኪ፡ የሀሉ፡ ምስሌነ፡ Deg.; በእንተ፡ ቅድሳት፡ ሰላማዊት፡ ( ἁγιοσύνη , εἰρηνική ) ናስተበቍዕ፡ ከመ፡ እግዚአብሔር፡ ያስተሳልመነ፡ በሣህለ፡ ዚአሁ፡

2)ut videtur: pace vel familiaritate junctus, amicus^la .

አስተዋደየ

IV,3objicere crimen^la, calumniari^la, criminari^la, accusare^la, διαβάλλειν , ἐνδιαβάλλειν , ዮጊ፡ በጽልእ፡ አስተዋደይዎ፡ ; ; ኢኀደጉ፡ አስተዋድዮቶሙ፡ Dan. apocr. 3,22; ; καταμαρτυρεῖν ሐሰተ፡ አስተዋደዩኒ፡ ; ሐሰዉ፡ አስተዋድዮታ፡ ; ; κατηγορεῖν ; ; ; ; ; ኀበ፡ apud^laaliquem: አስተዋደየኒ፡ ኀበ፡ ንጉሥ፡ ; ; ; ; vel ቅድመ፡ ; ; በ፡ causae: ; F.N. 6; ከመ፡ Perf., vel እስመ፡ , ut: ናስተዋድየኪ፡ እስመ፡ ረከብነ፡ . – : አስተዋደየ፡ ዘ፡ አጸላ።

አስተደለወ

IV,2(rarissime IV,1ut ) et አስተዳለወ፡ IV,3(formae IV,2et IV,3in libris Mss. promiscue usurpantur)

1)parare^la, praeparare^la, instruere^la, apparare^la, comparare^la, plerumque ἑτοιμάζειν , ἑτοιμάζεσθαι , rei, ለ፡ pers. (alicui), ለ፡ finis et temporis: materiam aedificando ; al.; ዕፀ፡ ; አሕጻ፡ ; ; gladium ; laqueum ; arcum, venenum ; ; sacrificium ; hostias ; ; viam ; cibum ; ; ; ; ; ; ሥንቀ፡ ለፍኖት፡ ; ያስተዴሉ፡ ለዓለም፡ መፍቅዶ፡ ; ቃህም፡ በሐጋይ፡ ያስተዴሉ፡ ሲሳዮ፡ ; ; ናስተዳሉ፡ n. 1081 ለከ፡ ትብላዕ፡ ፍሥሐ፡ ; ብዙኀ፡ ; ; ዘውእቱ፡ አስተዳለወ፡ ባዕድ፡ ይበልዖ፡ ; ማእደ፡ ; dona ; domum, conclave ; ; ; መንበሮ፡ ; ሎመ፡ ሀገረ፡ ; አስተዳሉ፡ ደቂቀከ፡ ይቅትልዎሙ፡ ; አስተዳሉ፡ ነፍሰከ፡ ለሕማም፡ ; ያስተዴልዉ፡ ልቦሙ፡ ; አድኅኖተ፡ ; sibi laudem ; መንግሥቶ፡ 2 ; ዘያስተዴሉ፡ (v. ዘያስተዳሉ፡ ) ሐሰተ፡ ይመስል፡ ከመ፡ ዘያስተዴሉ፡ ነፋሳተ፡ ; ያስተዴሉ፡ ጋእዘ፡ παρασκευάζει μάχας ; አስተዳሊወከ፡ ዘትነብብ፡ ; ያስተዳሉ፡ ሊተ፡ (sc. verba certando) ; uxorem alicui ; ; ለዓለም፡ ኣስተዴሉ፡ ዘርአከ፡ ; ገጾሙ፡ ለጊዜ፡ መዐት፡ ; ታስተዴሉ፡ ገጸከ፡ ለአመ፡ … ; omisso : ; አስተዳሎነ፡ ንዕረግ፡ .

a)Nonnumquam parare^lai.q. creare^la, facere^la: ; ; ; ; ; ; vel constituere^la .

b)„Passive accipi videtur^lain Hom. Chrys.:“ ተወልደ፡ ወአስተዳለወ፡ (Christus) ዘኢይትዐወቅ፡ , Lud. (?).

a)pro dignitate tractare^la, in honore habere^laaliquem: አስተዳልዋ፡ δὸς αὐτῇ τιμήν ; ዘኢያስተዴልዋ፡ (v. ዘኢያስተዳልዋ፡ ) ለነፍሱ፡ τὸν ἀτιμάζοντα τὴν ζωήν αὐτοῦ .

b)benigne facere^laalicui, commodam et bonam vitam praebere^laalicui, : አስተዳልዋ፡ ለነፍስከ፡ εὖ ποίει σεαυτόν .

አስተፋትሐ

IV,3memoratur in : ናስተፋትሕ፡ ዘ፡ ናገባ።

ንስጥሮስ

, ናስጦርዮስ፡ Nestorius. nǝsṭros , nāsṭoryos (personal name); ንስጡር፡ nǝsṭur 126 n. 35, 126 n. 36 (ed.) ; ንስጥሮስስ፡ nǝsṭrosǝs 126 n. 36 (ed.) ; ንስጦርዮስ፡ nǝsṭoryos 126 n. 35 (ed.)

ተሐዘበ

III,2, opinione teneri i.e.

1)opinari^la, putare^la, imaginari^la: እትሔዘብ፡ (v. እትሐዘብ፡ ) ናስጦርዮስ፡ ዝንቱ፡ Νεστόριον οἶμαι φῇς Cyr. c. ; Cyr. c. ; Cyr. c. ; ምንተኑመ፡ ትትሐዘቡኒ፡ ( quid^la) quem me esse putatis?^laDeg.; ተሐዘባ፡ ከመ፡ ዘማዊት፡ ; በከመ፡ ይትሐዘቡ፡ ዘአልቦሙ፡ አእምሮ፡ ut opinantur imperiti^la ; ትትሔዘብኑ፡ ታስተአብዶ፡ , ተሐዘብኩ፡ እልህቅ፡ ወእረሥእ፡ ; Platt.

2)praesentire^la, suspicari^la, expectare^la ; ; እንተ፡ ኀበ፡ ኢተሐዘበ፡ ( ὑπονοεῖν ) ; ; በከመ፡ ኢተሐዘብኩ፡ ኮነኒ፡ ; ድንጋፄ፡ ዘኢተሐዘብዋ፡ φόβοι ἀδόκητοι ; ; ኢተሐዚቦ፡ ; ( ὑπόπτευσα ).

3)suspicionem habere^la, diffidere^la, metuere^la, cavere^la, anxium esse^la: መፍትው፡ ትትሐዘብ፡ ወኢትእመኖ፡ diffidere te oportet nec ei credere ; ኵሎ፡ መዋዕሊሁ፡ ለኃጥእ፡ ይትሔዘብ፡ πᾶς n. 121 ὁ βίος ἀσεβοῦς ἐν φροντίδι ; በእንተ፡ ፍርሀተ፡ መርዶክዮስ፡ ይትሐዘቡ፡ ὁ γὰρ φόβος Μαρδοχαίου ἐνέκειτο αὐτοῖς ; rei ይትሐዘብ፡ መዊተ፡ ; ትትሐዘብ፡ ነፍስክሙ፡ ፍርሀተ፡ μελετήσει φόβον ; ይትሐ (v. ሔ ) ዘቡ፡ ሞቶሙ፡ , vel በእንተ፡ rei, ut ; በ rei: ዘተሐዘበ፡ ቦቱ፡ quod suspicatur^laF.N. 24,6; , de qua suspicio habetur vel a qua metuitur, ut: ብእሲ፡ ዘይትሐዘብዎ፡ በዝሙት፡ de quo suspicio fornicationis habetur^la ; ለመላእክቲሁ፡ ጥቀ፡ ዕፁበ፡ ይትሔ (v. ሐ ) ዘቦሙ፡ ; ኢያሕዝንከ፡ ወኢትትሐዘበኒ፡ οὐχ ὁ φόβος μού σε στροβήσει ; መነ፡ ተሐዘብኪ፡ ወፈራህኪ፡ ; cavere^la ከመ፡ ኢ፡ , ut: ተሐዘቢ፡ ከመ፡ ኢይዕልዉኪ፡ cave, ne te deserant^la

4)sollicitudine^larei affici^la, secum reputare^la, respicere^la, curare^la, animum intendere in^larem ( ሐሰበ፡ ): ኢይትሐ (v. ሔ ) ዘቡ፡ እንከ፡ οὐ μεριμνήσει ἔτι ; ኢይትሐዘቡ፡ በነፍሶሙ፡ οὐκ ἐλογίσαντο τῇ ψυχῇ ; ἐνεθυμήθη ; ኢይትሔዘባ፡ ለኀጢአቱ፡ ዐባይ፡ ; ከመ፡ ሰብአ፡ ዐይን፡ ይትሐዘባ፡ ለድቀቱ፡ ; sensu malo: ዘይትሐዘበኒ፡ qui mihi insidiatur^la ( ad rationem revocare^la ).

taḥazzaba , ተሐዝበ፡ taḥazba

Grébaut
ተሐዘበ፡ taḥazzaba III,2 ይትሔዘብ፡ , ይትሐዘብ፡ «soupçonner en son cœur, être persuadé en son cœur de la fausseté d’une chose qu’on affirme vraie^fr» ― ታዘበ፡ Ms. BNFabb217, fol. 27v. ኢይትሔዘብዎ፡ ለዝንቱ፡ ግብር፡ ከመ፡ ክቡድ፡ ወዕፁብ፡ ውእቱ። Ms. BNFet110, fol. 45rc.
58

Leslau
ተሐዝበ taḥazba , ተሐዘበ taḥazzaba think^en, consider^en, watch out^en, believe^en, expect^en, be conscious (of)^en, care^en, look for someone^en, be concerned^en, suppose^en, imagine^en, have suspicions^en, suspect^en, doubt^en, fear^en, be anxious^en, mistrust^en, distrust^en, be uncertain^en 252b

ናቀት ናቀት

camela^lasupra 646. , fem. , camela^la[ نَاقَةٌ , نُوقٌ نَاقٌ ] Vit. Sam.; . : ናቃት፡ (sic) ዘ፡ የገመል፡ ጌደር።

ናቀት

, fem. , camela^la[ نَاقَةٌ , نُوقٌ نَاقٌ ] Vit. Sam.; . : ናቃት፡ (sic) ዘ፡ የገመል፡ ጌደር።

ሐርጌ

, m. , ሐራጊት፡ (nec non አሕሩግ፡ legi in , sed dubito an sit forma bona) mas ovium et caprarum^la, aries et hircus^lavel caper^la. [De etymo nihil certi habeo: nescio an nomen a cornibus inflexis^laductum et ad significandum eum caprum arietemve, cujus cornua jam inflecti coeperunt, adhibitum sit; de quo etymo comparere licuerit أَعْقَصُ , fortasse etiam צָפִיר a ضفر ፀፈረ፡ ] κριός et κριοί ሐርጌ፡ እምውስተ፡ አባግዕ፡ et sine በግዕ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ሐራጊት፡ ሠናያን፡ (sed in eodem commate etiam አብሓኵ፡ ); χίμαρος et χίμαροι : ሐርጌ፡ እምውስተ፡ አጣሊ፡ ; ; ; ; ; ሐራጊተ፡ ጠሊ፡ , vel sine ጠሊ፡ ; ; ሐራጊት፡ ሥቡሓን፡ ; τράγοι ሐራጊተ፡ ጠሊ፡ . – : ሐርጌ፡ ዘ፡ ጌደር፡ (v. ገልገሉ፡ ); de qua voce Vocabulariorum scholia ad እጐልት፡ et ad ናቃት። ḥarge , ሐርጊ፡ ḥargi , ḥarāgit , ʾaḥrug , ሐርጊያን፡ ḥargiyān

Grébaut
ሐርጊ፡ ḥargi , Pl. ሐርጊያን፡ ḥargiyān «mas gregis^la» ― ጊደር፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 12.
48

Leslau
ሐርጌ ḥarge ( ሐራጊት ḥarāgit , አሕሩግ፡ ʾaḥrug ), ( 48) ሐርጊ ḥargi ram^en, male of sheep or goats^en, kid^en (of goats) 242a

አቀረበ

II,2

1)raro: appropinquare facere^la ; .

2)creberrime: offerre^lasacrificia ; ; ያቄርቡ፡ ዘኀጢአት፡ Hez.44,27; ; ያቄርቡ፡ መብልዐ፡ ወመሥዋዕተ፡ ; አኮ፡ ኀቤነ፡ አልህምት፡ ዘናቄርቦ፡ ; አኮ፡ ለነ፡ መባእ፡ ዘናቄርብ፡ ; in specie de sacrificio corporis et sanguinis Christi: ናቄርብ፡ ለከ፡ ዘንተ፡ ኅብስተ፡ ወዘንተ፡ ጽዋዐ፡ ; Lit Joh.; ; Kid. f. 10; እለ፡ ያቄርቡ፡ ቍርባነ፡

ናቅሎን

; ደብረ፡ ናቅሎን፡ ( ነቅሉኒ፡ በገዳመ፡ ፈዩም፡ )

ናቅዮስ

, ነቅዮስ፡ (i.q. ሉቅያ፡ ) sedes episc. Aeg. ( ; ).

ሉቅያ

i.q. ናቅዮስ፡ sedes episc. Aeg. (Sx. ).

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose