Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

I,1[ نَقَعَ diffidit^la, laceravit^la, ܢܶܩܥܳܐ fissura^laterrae, ነቍኀ፡ , בָּקַע et በቀወ፡ q.v.] ይንቃዕ፡

1)findi^la, diffindi^la, rumpi^la, dirumpi^la, scindi^la, discindi^la, dehiscere^la, rimas agere^la, de terra, montibus, saxis: ቀላያት፡ ነቅዑ፡ ; ይነቅዕ፡ አድባር፡ ; ; ትነቅዕ፡ ኰኵሕ፡ ; de altari: ምሥዋዕ፡ ለይንቃዕ፡ ; utribus ; dracone: ውኂጦ፡ ነቅዐ፡ ( ከይሲ፡ ) ; hominibus de praecipitio dejectis ; pedibus: እገሪሆሙ፡ ኢነቅዐ፡ ; membris corporis: አዘዘ፡ ንጉሥ፡ ይደይዎ፡ ውስተ፡ መቅዐን፡ እስከ፡ ይነቅዕ፡ መለያልዪሁ፡ ወይጠወይ፡ ሥጋሁ፡ በእኩይ፡ ; pane: ኅብስት፡ ዘተርፈ፡ እምትማልም፡ አው፡ ዘነቅዐ፡ F.M. 26,1.

2)erumpere^la, prorumpere^la, scatere^la, scaturire^la, de aqua, fonte ; አንቅዕተ፡ ማያት፡ ዘይነቅዕ፡ እምነ፡ ጕንደ፡ ደብር፡ ; ምክሩ፡ ይነቅዕ፡ ከመ፡ ማየ፡ ሕይወት፡ ; ነቅዐ፡ ማይ፡ በውስተ፡ በድው፡ ; ነቅዐ፡ ሎሙ፡ ፈለግ፡ እምእብን፡ ; de vermiculis: ይነቅዑ፡ እምሥጋሁ፡ ዕፄያት፡ .

3)scaturiendo superfundi^larei: ይነቅዕ፡ ማይ፡ ኵሎ፡ (v. በኵሉ፡ ) በሓውርተ፡ ይሁዳ፡ .

ነቍጥ

punctum^la; „sic vocantur bina illa puncta, quibus singulas voces interstinguere solent Aethiopes“, Lud. [ نُقْطَةٌ ܢܽܘܩܙܳܐ נִקֻּוּד ].

ነበል

flamma^la: ነበል፡ ዘአንደድክሙ፡ (in ; in caeteris ነበልባል፡ ) ; ነበላ፡ ለእሳት፡ Lud. ex Enc. (in Sx. Tubing.: ነበልባላ፡ ).

ነበል

flamma^la: ነበል፡ ዘአንደድክሙ፡ (in ; in caeteris ነበልባል፡ ) ; ነበላ፡ ለእሳት፡ Lud. ex Enc. (in Sx. Tubing.: ነበልባላ፡ ).

ነበልበላዊ

flammeus^la, Lud. ex Enc. Patr.

በላዒ

, fem. በላዒት፡ c. በላዕት፡ , m. በላዕያን፡

1)edens^la, comedens^la, devorans^la, vescens^la, ( edax^la, vorax^la): ይወድቁ፡ ውስተ፡ አፈ፡ በላዒ፡ ; በላዒተ፡ ሰብእ፡ አንቲ፡ κατέσθουσα ἀνθρώπους εἶ ; de leone ; saepius de igne: እሳት፡ ዘይነድድ፡ በላዒ፡ ; ነበልባለ፡ እሳት፡ በላዒ፡ ; ; ; de anthropophagis et de iis, qui homines (eorum opes) consumunt: በላዕያነ፡ ሥጋ፡ ሰብእ፡ ; በላዕያነ፡ ሥጋ፡ ሰብእ፡ ወሰታይያነ፡ ደም፡ ; በላዕተ፡ ሰብእ፡ ; ;

2)edo^la, comedo^la, devorator^la ; ሥሡዓን፡ በላዕያን፡

ተጠናቀቀ

III,3accuratum^lavel subtilem esse^lain facienda re, diligenter^lavel exacte facere^laaliquid: ሀለወ፡ ዘይጠበብ፡ ወይጠናቀቅ፡ እንዘ፡ ይዔምፅ፡ πανουργία ἀκριβής ; Infin.: ; F.N. 45; ( አጠንቀቀ፡ ); ለ፡ Infin.: ተጠናቀቀ፡ ለገቢረ፡ አምሳሉ፡ በዘይሤኒ፡ ወይኄይስ፡ ; በተጠናቅቆ፡ accurate^la, scrupulose^la, diligenter^la ;

a)scrupulose observare^la: ተጠናቀቁ፡ ሥርዐታ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ ;

b)subtiliter^lavel minutius^lavel diligenter explorare^la, scrutari^la, contemplari^laaliquid, በእንተ፡ rei: ( ተምዕደ፡ col. 210); rei: ; ኢትነጽራ፡ ለብእሲት፡ በዐይነ፡ ፍትወት፡ ወኢትጠናቀቅ፡ ሥነ፡ ገጽ፡ ከመ፡ ኢያንበለብል፡ (sic) ነበልባለ፡ እሳት፡ ውስተ፡ ልብከ፡

ነበል

flamma^la: ነበል፡ ዘአንደድክሙ፡ (in ; in caeteris ነበልባል፡ ) ; ነበላ፡ ለእሳት፡ Lud. ex Enc. (in Sx. Tubing.: ነበልባላ፡ ).

ነበልባል

ነበል

flamma^la: ነበል፡ ዘአንደድክሙ፡ (in ; in caeteris ነበልባል፡ ) ; ነበላ፡ ለእሳት፡ Lud. ex Enc. (in Sx. Tubing.: ነበልባላ፡ ).

ነደደ

et ነደ፡ I,1[amh. ; referendum videtur ad יָצַת ; an, mutatis literis n^laet l^la, ad لَظِيَ לָךַט ܠܗܶܛ ?] ይንድድ፡ et ይንደድ፡ ardere^la, ardescere^la, exardescere^la, flagrare^la, accensum esse^la: ነደደ፡ እሳት፡ ላዕሌሆሙ፡ ; ; ; ; ; ; ነበልባል፡ ዘነደ፡ vel ዘነደደ፡ φλὸξ ἐ v αφθεῖσα ; እንዘ፡ ትነድድ፡ እሳት፡ ምሥዋዕ፡ ; እሳት፡ ዘይነድድ፡ ; ; ; ; እሳት፡ ትነድድ፡ ውስተ፡ ከርሡ፡ ; እመ፡ነፋሕካሃ፡ ለፍሕም፡ ትነድድ፡ ; እቶን፡ ዘይነድድ፡ ; ; ነፍስ፡ መዐትም፡ ዘይነድድ፡ ከመ፡ እሳት፡ ; ይነድድ፡ መዐቱ፡ ; ; ይንደድ፡ ይንድድ፡ ; ; ትነድድ፡ አዕጽምትየ፡ ; በእንተዝ፡ ይነድድ፡ ፍቅር፡ ከመ፡ እሳት፡ ; ነዱ፡ ነደዱ፡ በፍትወቶሙ፡ ; (sensu Dativi): ይነድደነ፡ ልብነ፡ ( nobis^la) .

2)comburi^laigne: መሥዋዕት፡ ይነድድ፡ ኵሉ፡ ὁλόκαυτος ἔσται ; ይነድድ፡ ሐሠር፡ በአፍሓመ፡ እሳት፡ .

አንደደ

II,1

1)accendere^la, incendere^la, inflammare^la, ignem ; ; ; ; ; ; ; ነበል፡ ዘአንደድክሙ፡ ; ; ligna ; ; fornacem ; ; altare ; urbem ; : ኢየአክል፡ ሊባኖስ፡ ለአንድዶ፡ εἰς καῦσιν ; አንድድ፡ ታሕቴሁ፡ ; Sx. Enc. (Lud.); : ያነድዶሙ፡ ወይን፡ .

2)torrere^lai.e. coquere^lapanem: ወያነድድ፡ (v. ወያበስል፡ ) ቦቱ፡ ኅብስቶ፡ καύσαντες ἔπεψαν ἄρτους ;

3)comburere^la, cremare^la, ; ዳእሙ፡ ንዋየ፡ ሐቅል፡ ያነዱ፡ በእሳት፡ ; ዘመንፈቆ፡ አንደደ፡ በእሳት፡ ; ; ለአንድዶቶሙ፡ .

ነበል

flamma^la: ነበል፡ ዘአንደድክሙ፡ (in ; in caeteris ነበልባል፡ ) ; ነበላ፡ ለእሳት፡ Lud. ex Enc. (in Sx. Tubing.: ነበልባላ፡ ).

ነበረ

I,1[radix, cujus usus in Geez latissime patet, in caeteris linguis deperdita (exc. quibusdam ejus vestigiis in lingua Arab. sub نَبَرَ ), Amh. ኖረ፡ et ነበረ፡ ] ይንበር፡

1)sidere^la, considere^la, sedere^la; sich sezen ; ; ; ; ; ; ; ; ; ኢትንበር፡ ማእከለ፡ ዐበይት፡ ; ነበረ፡ ዲበ፡ መንበር፡ ; ንበሪ፡ ውስተ፡ ምድር፡ ; ; sizen ; ; ; ; ; ; ነበርኩ፡ ሕዙነ፡ ; ; ; ; ይነብር፡ ውስተ፡ ቤት፡ ; ; ; ; ; ; ነበሩ፡ ውስተ፡ ምድር፡ ; እምከመ፡ ነበርከ፡ ውስተ፡ ማእድ፡ ዐቢይ፡ ; ; ዲበ፡ vel ላዕለ፡ vel በ፡ vel ውስተ፡ sedis: ; ; ; ; ; ; ; ; ; n. 651 ; . In specie

a)sedere^la, de regibus (sc. in solio, regnandi causa) ; ; de judicibus (sc. in tribunali, judicandi causa) ; ; ነበረ፡ ሎሙ፡ ዐውደ፡ ( sedit iis ad judicium^lavel in tribunali^la) ; ; de episcopis (sc. in sede episcopali, gubernandi causa) ; Sx.

b)praesidere^la: ይንበር፡ ቅድሜሆሙ፡ (in consilio) F.N. 5.

c)obsidere^laurbem, ላዕለ፡ ; ; ; .

d)consedisse cum^laaliquo, ምስለ፡ ; .

e) ነበረ፡ ዲፓ፡ in insidiis subsidere^la .

f)de rebus inanimatis: situm^la, positum esse^la( κεῖμαι ), ; ; ; ; አርዑት፡ ዘነበረ፡ (v. ዘንቡር፡ ) ላዕሌሆሙ፡ .

g)esse^laapud scriptorem i.e. scriptum esse^la, ut: ነበረ፡ ውስተ፡ ቀኖናተ፡ ነገሥት፡ in Canonibus Regum scriptum legitur^laF.N. 32.

2)manere^la, permanere^la, remanere^la, esse^la, ; ; ; ; ; ; ; ( ἦν ); ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; praed.: ነበረት፡ መበለተ፡ ፫ዓመተ፡ ; ; ; ዛቲ፡ አንቀጽ፡ ዕፁታ፡ ትነብር፡ ; ; ኢይትበደር፡ ብዕል፡ እምነቢረ፡ ጥዑይ፡ ; ዘነበርክሙ፡ ክቡዳነ፡ እምንዋመ፡ ፍርሀት፡ Enc.; vel Imperf. (sicut post ሀለወ፡ et ኮነ፡ ), ut: ነበሩ፡ የዐቅቡ፡ ኵላ፡ ሌሊተ፡ ; ነበረ፡ ህየ፡ አሐደ፡ ወርኀ፡ ያስተጋብእ፡ , vel እንዘ፡ , ut: እስመ፡ መጠነዝ፡ መዋዕል፡ ይነብራ፡ እንዘ፡ ይትኄረሳ፡ .

a)perseverare^la, persistere^la, in re, በ፡ ; ; ; ኢነበሩ፡ በኪዳን፡ ; አንስት፡ ትንበራ፡ በገቢረ፡ ሠናይ፡

b)contentum esse^lare, በ፡ , ut: ንበሩ፡ በሲሳይክሙ፡ ἀρκεῖσθε τοῖς ὀψωνίοις ὑμῶν ; vel fidum manere^laalicui, በ፡ , ut: ኵሉ፡ ብእሲ፡ ይንበር፡ በብእሲቱ፡ τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἐχέτω ; ብእሲ፡ ይንበር፡ በብእሲቱ፡ ወብእሲትኒ፡ ትንበር፡ በምታ፡

c)manere^lai.e. durare^la, perdurare^la: ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ ይነብር፡ ለዓለም፡ ; በከመ፡ መከርኩ፡ ከማሁ፡ ይነብር፡ ; ; ; ; ; ; ይነብር፡ ስሙ፡ ለዝላፉ፡ ; እምአመ፡ ነበረ፡ ዝዓለም፡ .

3)habitare^la, incolere^la, commorari^la: ; ዑቁ፡ ዮጊ፡ ቅሩባነ፡ ትነብሩ፡ ; et loci: ; ; ; ; ; ; 1 ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ዲበ፡ vel ላዕለ፡ terrae ; ; ; ምስለ፡ cum^lavel ኀበ፡ apud^la ; ; ; ; ; ; creberrime loci: ; እለ፡ ትነብሩ፡ ኢየሩሳሌም፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ንበሩ፡ ገዳመ፡ ; ; .

a)cohabitare^lacum muliere, ምስለ፡ , ; ; ; ; .

b)habitari^la, habitatum esse^la, de urbibus et terris: ይሁዳ፡ ለዓለም፡ ትነብር፡ κατοικηθήσεται ; ; አህጉር፡ እለ፡ ይነብራ፡ ; ; ; ; ; ዘእንበሌሆሙ፡ ኢይትከሀል፡ ነቢረ፡ ሀገር፡ . : ነበረ፡ ዘ፡ ተቀመጠ፡

ዳኅና

, rarius ድኅና፡ ( in B), , integritas^la, incolumitas^la, salus^la, bona valetudo^la: በዳኅናየ፡ ; በእንተ፡ መንክር፡ ዳኅናሁ፡ ἐπὶ τῷ παραδόξῳ τῆς σωτηρίας ; በዳኅና፡ ; ; ecclesia largitur ሰላመ፡ ለርሑቃን፡ ወዳኅና፡ ለቅሩባን፡ Deg.

a)crebro in phrasi: interrogare^lade valetudine vel statu alicujus vel quomodo^lavaleat^la, se habeat?^la አልቦ፡ ዘይስእል፡ ዳኅናኪ፡ ; ተስእሎ፡ በእንተ፡ ዳኅናሁ፡ ; ይዜንዉከ፡ ዳኅና፡ ብሔር፡ ; ; ; etiam በእንተ፡ ዳኅና፡ ፀብእ፡ .

b): salve^la, secure^la, ነበረት፡ ሀገር፡ ዳኅና፡ ἡσύχασε .

ነበረ

I,1[radix, cujus usus in Geez latissime patet, in caeteris linguis deperdita (exc. quibusdam ejus vestigiis in lingua Arab. sub نَبَرَ ), Amh. ኖረ፡ et ነበረ፡ ] ይንበር፡

b)praesidere^la: ይንበር፡ ቅድሜሆሙ፡ (in consilio) F.N. 5.

c)obsidere^laurbem, ላዕለ፡ ; ; ; .

d)consedisse cum^laaliquo, ምስለ፡ ; .

e) ነበረ፡ ዲፓ፡ in insidiis subsidere^la .

f)de rebus inanimatis: situm^la, positum esse^la( κεῖμαι ), ; ; ; ; አርዑት፡ ዘነበረ፡ (v. ዘንቡር፡ ) ላዕሌሆሙ፡ .

g)esse^laapud scriptorem i.e. scriptum esse^la, ut: ነበረ፡ ውስተ፡ ቀኖናተ፡ ነገሥት፡ in Canonibus Regum scriptum legitur^laF.N. 32.

a)perseverare^la, persistere^la, in re, በ፡ ; ; ; ኢነበሩ፡ በኪዳን፡ ; አንስት፡ ትንበራ፡ በገቢረ፡ ሠናይ፡

a)cohabitare^lacum muliere, ምስለ፡ , ; ; ; ; .

ንስቲት

(ut videtur pro ንእስቲት፡ , terminatione it^lae ንእስት፡ formatum)

1)parvitas i.e. adolescentia^la .

2)paulum^la, paululum^la, aliquantulum^la, Christus አሥረቀ፡ ንስቲተ፡ መለኮቶ፡ divinitatem suam paulum effulgere fecit^laLit. Orth.

a)de spatio: ንስቲተ፡ ኀሊፍየ፡ እምኔሆሙ፡ ; .

b)de tempore: ነበረት፡ ንስቲተ፡ ( paulisper^la); ; እምድኅረ፡ ንስቲት፡

c) ንስቲተ፡ ክመ፡ ተረፎሙ፡ ወይዌግሩኒ፡ non multum abest^la, quin^la ; ኀደግዎ፡ እንዘ፡ ንስቲት፡ ኢይሙት፡ ) ንስቲተ፡ paene^la, παρὰ μικρόν . ) በበንስቲት፡ paulatim^la, sensim^la: Platt; ; ኢወሀብኩ፡ በአሐዱ፡ ጊዜ፡ አላ፡ በበ፡ ንስቲት፡ Org.

3)Adjectivi instar nominibus substantivis apponitur

a)paulum^la, exiguum^la: ንስቲት፡ ጥበብ፡ (cfr. ; ).

b)aliquot^la, pauci^la: አምጽእ፡ ንስቲተ፡ በለሰ፡ Rel. Bar.

c)parvus^la, parvulus^la, pusillus^la, exiguus^la, de rebus: ሀገር፡ ንስቲት፡ ; ; ንስቲት፡ መክፈልት፡ μικρὰ μερίς ; ; ; ; ንስቲት፡ መሶብ፡ Enc.; de animalibus: በግዕት፡ ንስቲት፡ ; de hominibus (sc. de pueris et feminis): ሕፃን፡ ንስቲት፡ (v. ንኡስ፡ ); ;

d)de tempore: brevis^la, ከመ፡ የሀቦሙ፡ ዕረፍተ፡ ንስቲተ፡ ; .

ንጹሕ

1)purus^la, mundus^la

a)sensu physico: de vestibus ( λευκός ); ; ; ይለብሱ፡ ንጹሐ፡ ; aqua ; ; corpore loto ; በኵሉ፡ ጊዜ፡ ኩን፡ ንጹሐ፡ በሥጋከ፡ ; vasis ; loco ; ; coelo: ሰማይኒ፡ ኢኮነ፡ ንጹሐ፡ በቅድሜሁ፡ ; astris ; metallis ; ; oleo ; ዕጣን፡ ንጹሕ፡ ; etiam laevis i.e. nitidus^la: ኰኵሕ፡ ንጹሕ፡ λεοπετρία .

b)sensu levitico: ; ; ; ; ; ንጹሓት፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ንጹሓን፡ እምአንስት፡ ; ; ነበረት፡ ንጽሕታ፡ ውስተ፡ ትዕይንት፡ .

c)sensu ethico: ንጹሕ፡ አነ፡ በምግባርየ፡ ; ንጹሕ፡ እምኀጢአት፡ ; ; ; እምውስተ፡ ርኩስ፡ ምንተ፡ ይወጽእ፡ ንጹሕ፡ ; ; ; ; ልብ፡ ንጹሕ፡ ; ; ; ንጹሓነ፡ ልብ፡ ; ንጹሕ፡ እደዊሁ፡ ; .

2)immaculatus^la, integer^la, incorruptus^la, immunis a vitio^la( ἄμωμος , ἄμεμπτος ), de animalibus ; ; ; de rebus ; de hominibus (ethice) ; ; ; ; ; ; ; .

3)castus^la, sanctus^la, ἁγνός , ; ; ; ; σεμνός ( ; ); ይኩኑ፡ ንጹሓነ፡ እምዝሙት፡ ; ; in specie est epitheton Angelorum, Apostolorum, Sanctorum, Sx., al. crebro.

4)insons^la, innocens^la: ; ; ; ; ነፍስ፡ ንጹሕ፡ ; ደም፡ ንጹሕ፡ ; ; ; ንጹሕ፡ እምደም፡ ; ; ; ; ንጹሕ፡ አንተ፡ እምነ፡ መሐላ፡ .

5)nitidus^lai.e. hilaris^la, serenus^la: በንጹሕ፡ ገጽ፡ . —

1) ኮነ፡ ንጹሐ፡ creberrime usitatur pro ነጽሐ፡ , ut ;

2)Et ንጹሕ፡ et ንጽሕት፡ crebro pro adhibetur, ut: ዘየሐውር፡ በንጹሕ፡ πορευόμενος ἄμωμος ; (cfr. et ); በንጹሕ፡ ἐν σεμνότητι ; ; ይዕቀቡ፡ ሥጋሆሙ፡ በንጹሕ፡ ; ንጽሕት፡ σεμνότης ; ἁγνεία

3) ንጹሐ፡ adverbialiter usurpatur: ዘየሐውር፡ ንጹሐ፡ ; ነባሪ፡ ጠቢብ፡ ንጹሐ፡ (v. በንጹሕ፡ ) ይትለአክ፡ ; Lud. e Lit.

አንጻር

(ut videtur a deperdito), አንጻራት፡ ( ), proprie: conspectus^la; usurpatur pro

1): አንጻረ፡ ex adverso^la, ነበረት፡ አንጻረ፡ 15.

a)ex adverso^la, in regione^la, ἀπέναντι ; ; አንጻርየ፡ ; κατέναντι ; ; ; ἐξεναντίας ; አንበሮሙ፡ አንጻራቲሆሙ፡ በበገጾሙ፡ ; ኀደረ፡ አንጻረ፡ ኬብሮን፡ ; κατὰ πρόσωπον .

b)versus^la: አንጻረ፡ ኢየሩሳሌም፡ ; ;

c)adversum^la, obviam^la: አብርሃም፡ ይረውጽ፡ አንጻሪሆሙ፡

3)aliis praepositionibus subjungitur: መንገለ፡ አንጻረ፡ ቤቱ፡ κατέναντι οἰκίας αὐτοῦ ; ውስተ፡ አንጻረ፡ ሀገር፡ ; በአንጻሪሆሙ፡ in conspectu eorum^la, ἐναντίον αὐτῶν ; ( ἐξεναντίας ); እምአንጻርየ፡ e conspectu meo^la ; እምአንጻረ፡ ይእቲ፡ ዕፅ፡ ( e regione arboris^la) ; ኀበ፡ አንጻረ፡ ፀሩ፡ adversus hostes suos^la .

ውስተ

, suffixis pronominibus ውስቴት፡ , ut: ውስቴቱ , ውስቴታ፡ al. ( gramm.§ 167,4).

I) ውስተ፡ simplex, in medio^lavel in medium^laalicujus i.e.

1)ad significandum

a)commorationem in loco: in^la( ἐν ), ; መሥኤ፡ ውስተ፡ እዴሁ፡ ; ይነብሩ፡ ውስተ፡ ጽልመት፡ ; ውስተ፡ ሐመር፡ ; እለ፡ ውስተ፡ ቤት፡ ; ውስተ፡ ሰማያት፡ ; ሰርዌ፡ ዘውስተ፡ ዐይንከ፡ ; ; ሞቱ፡ ውስተ፡ ማይ፡ ; ውስተ፡ ኵሉ፡ ብሔር፡ ; ; ; ; ; ; ውስተ፡ አፉሁ፡ ; ውስተ፡ እደ፡ እግዚአብሔር፡ ; .

b)in superficie rei: in^la, super^la, ( an , auf ), ኢሀለወ፡ ውስተ፡ መካኑ፡ ; ; ይኩኑ፡ ውስተ፡ ጠፈረ፡ ሰማይ፡ ; ይብዝኁ፡ ውስተ፡ ምድር፡ ; ; ዘበቈለ፡ ውስቴቱ፡ ; ቅናተ፡ ሰንፔር፡ ውስተ፡ ሐቌሁ፡ ; ይሰክቡ፡ ውስተ፡ ዓራታት፡ ; ; .

c)propinquitatem et viciniam: in^la, ad^la, እንዘ፡ ሀለውኩ፡ ውስተ፡ አጥባተ፡ እምየ፡ ; ; እመ፡ ነበርከ፡ ውስተ፡ ማእድ፡ ; ነበረት፡ ውስተ፡ ፍኖት፡ ; ; ; ውስተ፡ አፍላግ፡ ነበርነ፡ ; ; .

d)ubi ad multitudinem refertur: inter^la, ከመ፡ ዐንበሳ፡ ውስተ፡ እንስሳ፡ ; ሳኦልሂ፡ ውስተ፡ ነቢያትኑ፡ ; ; ኢይትኌለቍ፡ ውስተ፡ አሕዛብ፡ .

2)ad significandam motionem

a)in^la( εἰς אֶל ): ሖረ፡ ውስተ፡ ግብጽ፡ ; ; ; ውስተ፡ እሳት፡ ይትወደይ፡ ; ; ነሥኦ፡ ውስተ፡ ሀገር፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; al. sexcenties; አግብኦሙ፡ ውስተ፡ እደ፡ ; ጸሐፎ፡ ውስተ፡ መጽሐፍ፡ ; ሐወጸት፡ ውስተ፡ መቃብር፡ ; ጸውዐክሙ፡ እምጽልመት፡ ውስተ፡ ብርሃን፡ ; .

b)in^la, super^la, ad^la: ይወርድ፡ ከመ፡ ጊሜ፡ ውስተ፡ ሣዕር፡ ; ኢይዕረጉ፡ ውስተ፡ ደብር፡ ; ; እመ፡ ዐርጉ፡ ውስተ፡ ሰማይ፡ ; ይወድቅ፡ ውስተ፡፡ ምድር፡ ; ይዘብጡክሙ፡ ውስተ፡ መላትሒክሙ፡ ; ወረድከ፡ ውስተ፡ ደብረ፡ ሲና፡ ; ሤሞሙ፡ ውስተ፡ ጠፈር፡ ; .

c)versus^la: አልዐለ፡ በትሮ፡ ውስተ፡ ሰማይ፡ n. 909 ; ትኔጽሩ፡ ላዕለ፡ ውስተ፡ ሰማይ፡ ; እዘርዎሙ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ነፋሳት፡ .

d)inter^la: ኢትዝርኡ፡ ውስተ፡ ሦክ፡ ; ; ; ; .

e)in specie usurpatur post verba

α)addendi et conjungendi: ad^la, cum^la, ይትዌሰኩ፡ ውስቴቶሙ፡ ፈላስያን፡ ; ; ኢደመሮን፡ ውስተ፡ አባግዐ፡ ላባ፡ ; ; ይቶስሑ፡ ማየ፡ ውስተ፡ ወይን፡ .

β)praeficiendi: አኰነኖ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ግብጽ፡ ; ውስተ፡ ብዙኅ፡ እሠይመከ፡ ; ; እለ፡ ተአዘዙ፡ ውስተ፡ ሕንጻ፡

γ)mutandi, faciendi, fiendi, in^la: ሥሓቀክሙ፡ ሚጥዎ፡ ውስተ፡ ላሕ፡ ; እሬስየከ፡ ውስተ፡ ሕዝብ፡ ዐቢይ፡ ; ; ይእቲ፡ ኮነት፡ ውስተ፡ ርእሰ፡ ማእዘንት፡ .

II)Componitur cum aliis praepositionibus:

1) በውስተ፡ in medio alicujus i.e.

a)in^la, intus in^la: በውስተ፡ ባሕር፡ ; በውስተ፡ ዛቲ፡ ሀገር፡ ; ; ; ; ; በውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም፡ ; በውስተ፡ እስራኤል፡ ; በውስተ፡ ገራውህ፡ ; በውስተ፡ ቤቱ፡ ; ; ትትኀፀብ፡ በውስተ፡ ተከዚ፡ ; ; በውስተ፡ ሞት፡ ; .

b)in^la, super^la, በውስተ፡ ምስካብየ፡ ; ; በውስተ፡ ርእሰ፡ ደብር፡ ; ; በውስተ፡ ምሥዋዕ፡

c)inter^la: ; ; ; ; ; ; በውስተ፡ ምሳሓት፡ .

d)passim post verba accipiendi: ex^la, (cfr. በኀበ፡ ), እብላዕ፡ በውስተ፡ እዴሃ፡ ἐκ τῆς χειρὸς αὐτῆς ; ንስማዕ፡ በውስተ፡ አፉሃ፡ .

2) እምውስተ፡ e medio^lai.e.

a)ex^la: ይዌውዑ፡ እምውስተ፡ አድባር፡ ; ; ዘይወፅእ፡ እምውስተ፡ አፍ፡ ; ; ; ; ; ; ; እምውስቴታ፡ ይትገበር፡ ; ; .

b)de^la, a^la: ወረደት፡ እምውስተ፡ ገመላ፡ ; ያሴስል፡ ሐመደ፡ እምውስተ፡ ምሥዋዕ፡ ; ; አሣእኒክሙ፡ ኢበልየ፡ እምውስተ፡ እገሪክሙ፡ ; ወድቀ፡ እምውስተ፡ መንበሩ፡ ; .

c)ex^la, inter^la(ubi de parte multitudinis agitur): እስመ፡ እምውስቴትነሂ፡ ቦ፡ ዘይረሥእ፡ ; አልቦ፡ እምውስቴቶሙ፡ ዘየዐብዮ፡ ; ; ዘእምውስቴቱ፡ κατὰ μέρος ; ; ; ; ; ; ; ; ; .

3) እንተ፡ ውስተ፡ per medium^la, per^la: ወፅአ፡ ሐጹ፡ እንተ፡ ውስተ፡ ልቡ፡ ; ; ሓወጸት፡ እንተ፡ ውስተ፡ መስኮት፡ ; .

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose