Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

et ጸነነ፡ I,1[vic. צנע צנח nec non ደነነ፡ ] SubjunctivusSubj. ይጽንን፡ (sine dubio etiam ይጽነን፡ ) vergerela, devergerela, se inclinarela, labarela: ዐምድኪ፡ ጸነነ፡ ἔκλινεν Jesaiae prophetia.Jes. 33,23 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 varia lectiovar.; ሰማይ፡ ከመ፡ ጢስ፡ ጸነት፡ (var. pro ጸንዐት፡ ) Jesaiae prophetia.Jes. 51,6 ; ለእመ፡ ጸነ፡ አረፍት፡ መንገለ፡ ፍኖት፡ F.N. 37; ይጸንን፡ እምሥራቀ፡ ፀሓይ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 73,8 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 74,6 ; ኀይለ፡ ሃይማኖት፡ ዘኢይጸንን፡ ወኢይትመየጥ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 9 ; ኅሊና፡ ንጹሐ፡ ዘኢይጸንን፡ ጸግወነ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 10 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 167,3 ; ሶበ፡ ርእየ፡ ከመ፡ ጸነ፡ ልቡ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 3 ; ኢትጽንኑ፡ መንገለ፡ ፍኖተ፡ ሕገጋት፡ አፍኣዊት፡ F.M. 18,1; se acclinarelaad aliquid: ኢጸነ፡ ለኪዳኑ፡ (ad promissiones ejus) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 9. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ጸነ፡ ዘ፡ ዘነበለ።
(etiam እኵይ፡ ) participiumpart.et adjectivumadj., fem. እኪት፡ (rarius እኪይት፡ ut in Herm.; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,16 L),
A)Adj. malusla
3)adversusla, molestusla, gravisla, sinisterla, miserla: ነገር፡ እኩይ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,4 ; ጽልመት፡ እኪት፡ σκότος δεινόν Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,9 ; ቅኔ፡ et ኵነኔ፡ እኩይ፡ σκληρός Jesaiae prophetia.Jes. 19,4 ; እኩይ፡ ሞት፡ ሞታ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,21 ; እኪት፡ ኀሳር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,14 ; ድቀቶሙ፡ ለሰብእ፡ ኃጥኣን፡ እኩይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,18 ; ዕለት፡ እኪት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,14 ; liber Jobi.Job 21,30 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 48,5 ; መዋዕል፡ እኩይ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,1 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 5,16 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,13 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 4,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,9 ; እኪተ፡ መዋዕል፡ σκληρὰ ἡμέρᾳ Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,15 .
4)ethice: pravusla, nequamla, malignusla, improbusla; de personis: ብእሲ፡ እኩይ፡ πονηρός Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 139,1 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 4,11 ; እኩያን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 5,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 53,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,45 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,34 ; ትውልድ፡ እኪት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,45 ; κακός Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,2 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,31 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,28 ; φαῦλος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,9 ; ብእሲት፡ እኪት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 5,3 ; Evangelium Joannis.Joh. 3,20 ; σκληρός Jesaiae prophetia.Jes. 48,4 ; λοιμός Paralipomenon liber II.2 Par. 13,7 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,17 ; ἀσεβής Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,6 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,1 ; እኩያነ፡ ልማድ፡ ወግዕዝ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,29 ; መንፈስ፡ እኩይ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,15 ; ጋኔን፡ እኩይ፡ Judicum liber.Jud. 9,23 ; Lucae evangelium.Luc. 7,21 ; de Satana Matthaei Evangelium.Matth. 13,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,38 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,16 ; de rebus, ut: ልብ፡ እኩይ፡ ( σκληρά ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,5 ; በእኪት፡ ዐይን፡ ( ἀναιδεῖ ) Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,29 ; እኩይ፡ ፍኖትከ፡ liber Jobi.Job 4,6 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 2,12 , ዘእኩይ፡ ምግባሩ፡ Evangelium Joannis.Joh. 3,20 ; ነገር፡ እኩይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,9 ; ኅሊና፡ እኩይ፡ Marci Evangelium.Marc. 7,21 ; ፍትወት፡ እኪት፡ ad Colossenses epistola Pauli.Col. 3,5 ; ትምክሕት፡ እኪት፡ Jacobi epistola.Jac. 4,16 ; ስም፡ እኩይ፡ nomen malumlai.e. malilaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,1 ; Deuteronomium.Deut. 22,19 ; Lucae evangelium.Luc. 6,22 . እኩይ፡ በኀበ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,8 vel በቅድመ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 35,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,7 vel ላዕለ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,17 idem est quod displicenslaalicui.
B)SubstantivumSubst.sive እኩይ፡ sive እኪት፡ malumla, pluralisPl. እኩያት፡ ;
1)ethice
b)malum quod quis facit, loquitur, sentit: ገብሩ፡ እኩየ፡ በቅድሜየ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 66,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 33,17 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,29 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,23 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,8 ; ይነቡ፡ ኵሎ፡ እኩየ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 5,11 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,23 ; ትኄልዩ፡ እኩየ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,4 ; ይፈድዩኒ፡ እኩየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 7,4 ; n. 789 ገቢረ፡ እኪት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,4 ; ገበርተ፡ እኪት፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,4 ; ኢትግበራ፡ ለእኪት፡ ወኢይርከብከ፡ እኩይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,1 ; እስመ፡ ፪ እኩያተ፡ ገብሩ፡ ሕዝብየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 2,13 .
Substantivumsubst., m. et fem. , collatio, -is vel collectivum, -ecoll.et sing., pluralisPl. ኅሊናት፡
1)cogitatiola, meditatiola; cogitatum mentisla(mente conceptum; cogitandi facultas) mensla, intellectusla: ኅሊና፡ ልብየ፡ ἡ μελέτη τῆς καρδίας μου Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 18,15 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 48,3 ; ኵሉ፡ ኅሊናሁ፡ ዘከመ፡ የሐርስ፡ ትለሚሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,27 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,30 ; ኅድጎ፡ እንከ፡ ለኅሊና፡ መዋቲ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,11 ; የዐርግ፡ ኅሊናየ፡ ውስተ፡ ልብየ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,1 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 7,32 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,40 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,7 ; λογισμοί , ut: ኅሊና፡ ዘኀለየ፡ ( ላዕለ፡ ) Jeremiae prophetia.Jer. 27,45 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,5 ; ልብ፡ እንተ፡ ትወልድ፡ እኩየ፡ ኅሊና፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,18 ; ጠዋይ፡ ኅሊና፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 1,3 ; διαλογισμοί Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,7 ; Danielis prophetia.Dan. 4,16 ; διανοήματα θεοῦ Jesaiae prophetia.Jes. 55,9 ; etiam pluralisPl., ut ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 10,5 romanae editionisrom.; እግዚአብሔር፡ ውእቱ፡ መልዕልተ፡ ኵሉ፡ ኅሊናት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 48 ; Phlx. creberrime; ኅሊና፡ λογισμός Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,10 ; ኅሊና፡ ሰላም፡ Jeremiae prophetia.Jer. 36,11 ; ኅሊናሁ፡ ለጠቢብ፡ ብዙኅ፡ ከመ፡ ማየ፡ አይኅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,29 . (male pro συλλογισμός Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,10 ). Nonnumquam: conscientiala, animus sui composla: συνείδησις Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,20 ; ad Titum epistola.Tit. 1,15 romanae editionisrom.; ኅሊናየ፡ ወሕብርየ፡ ተሠውጠ፡ Danielis prophetia.Dan. 4,33 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 6,11 .
2)sentiendi ratiola, sensusla, animusla, voluntasla, νοῦς መኑ፡ ያአምር፡ ኅሊናሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,34 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 2,16 ; Jesaiae prophetia.Jes. 40,13 ; διάνοια Proverbiorum liber biblicus.Prov. 2,10 ; Judith liber apocryphus.Judith 8,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,37 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 8,10 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,18 ; διανόημα ኅሊናሁ፡ ለአብድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,2 ; ኵሉ፡ ኅሊናሆሙ፡ ለሰብእ፡ እኩይ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; ኵሉ፡ ኅሊናሁ፡ ወፈቃዱ፡ ለሰብእ፡ ይኄሊ፡ ከንቶ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 42 ; νόημα ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 10,5 ; ልብ፡ ወኅሊና፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,9 ; በ፩ኅሊና፡ uno animolanot able to find explanation in abbreviation listClem. f. 111 ; ἐνθύμημα ኵሎ፡ ኅሊና፡ ያአምር፡ወይጤይቅ፡ 1 Paralipomenon libri I et II.Par. 28,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,17 ; ἔννοια ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,12 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,1 ; φρόνησις Lucae evangelium.Luc. 1,17 ; φρόνημα ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,6 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,7 ; pluralisPl. ኅሊናት፡ ዘሥጋ፡ Judae epistola.Judae 10 Platt.
4)sententiala, opiniola, judiciumla, ἔννοια ምክርየ፡ ወኅሊናየ፡ ዕቀብ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,21 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,12 ; ኅሊና፡ ሠናይት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 19,7 ; እምኅሊናነኒ፡ ex nostra quoque sententiala, F.M. 13.
5)sollicitudola, curala: μέριμναι ኅሊና፡ ዝንቱ፡ ዓለም፡ Marci Evangelium.Marc. 4,19 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,23 .
ḫǝllinā , ሕሊና፡ ḥǝllinā , pluralisPl. ሕሊናት፡ ḥǝllināt
Grébaut
ሕሊና፡ ḥǝllinā , pluralisPl. ሕሊናት፡ ḥǝllināt «penséefr, souvenirfr» ― ማሰብ፡ , አሳብ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20r.
43
Leslau
ኅሊና፡ ḫǝllinā thinkingen, faculty of thinkingen, minden, thoughten, understandingen, intelligenceen, intellecten, reasoningen, reasonen, deviceen, imaginationen, intentionen, conscienceen, proposalen, opinionen
ኅሊናት ḫǝllināt conscienceen 262a
Cross-references: for ሙቀተ፡ ኅሊና፡ videasvid. ሙቀት፡ (Leslau)
I,2[ خَالَ ( جيل )] imaginatuslaet opinatus estla, putavitla]
1)cogitarela, meditarila, considerarela, reputarela, versarelain animola, absoluteabsol. ልበ፡ ወሀቦሙ፡ በዘይኄልዩ፡ διανοεῖσθαι Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,6 ; አልቦሙ፡ ልብ፡ ለኀልዮ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 22 ; ኀለየ፡ መጠነ፡ ፩ሰዓት፡ Danielis prophetia.Dan. 4,16 ; n. 578cumc. በእንተ፡ de Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 118,59 ; cumc.Acc.Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 76,5 ; ኀለይከ፡ ምንተ፡ ይከውን፡ እምድኅሬከ፡ Danielis prophetia.Dan. 2,29 ; Danielis prophetia.Dan. 2,30 ; ዘኢኀለይኩ፡ በልብየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,31 ; ኀልይዎ፡ በልብክሙ፡ ፍናዊክሙ፡ Haggaei prophetia.Hagg. 1,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,22 ; ኀሊ፡ ትእዛዞ፡ ለእግዚአብሔር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,37 ; ይኄሊ፡ ፍናዊሃ፡ ለጥበብ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,21 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,23 ; ኀሊ፡ ሠናየ፡ ቅድመ፡ እግዚአብሔር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,4 ; ኢኀልዮሙ፡ ርቱዐ፡ λογισάμενοι οὐκ ὀρθῶς Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,1 ; ኀልዩ፡ ኀይለ፡ እግዚአብሔር፡ በአእምሮ፡ ሠናይ፡ ( φρονεῖν περί ) Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 1,1 ; ኅሊና፡ ዘእኄሊ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,40 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,7 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 93,11 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,3 ; ኀልዮ፡ ለዝንቱ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,3 ; ኢኀለይዎ፡ ለእግዚአብሔር፡ በልቦሙ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,28 ; ኀሊ፡ እንከ፡ ዘከመ፡ ትፈዲ፡ ለሊከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,13 ; በኀልዮትየ፡ dum cogitola, Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 1 ; ኀልዮታት፡ cogitationesla, Fid. Jac. Bar. In specie
a)excogitarela, comminiscila, ( molirila), νοεῖν ልቡ፡ ከንቶ፡ ይኄሊ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 32,6 ; ኅሊና፡ ዘኀለየ፡ ላዕለ፡ እለ፡ ይነብሩ፡ λογισμὸς ὃν ἐλογίσατο Jeremiae prophetia.Jer. 29,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 51,2 ; ምንተ፡ ትኄልዩ፡ ላዕለ፡ እግዚአብሔር፡ Nahum.Nah. 1,9 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 91,11 ; ይኄልዩ፡ እኩየ፡ τεκταίνεσθαι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,20 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,22 ; ኀለየ፡ ዮሴፍ፡ ኅሊና፡ excogitavit consiliumla, Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 42 ; ኀለየ፡ እኩየ፡ ኅሊና፡ ላዕለ፡ ውሉደ፡ እስራኤል፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 46.
c)meminissela, respicerela: ኢኀለይከኒ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,2 ; ኢኀለይክኒ፡ οὐκ ἔλαβές με εἰς τὴν διάνοιαν Jesaiae prophetia.Jes. 57,11 ; συλλογίζεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 43,18 ; νοεῖν Jesaiae prophetia.Jes. 47,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 57,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,25 ; ኀለይክዎ፡ ἐφρόντισα αὐτοῦ ( θεοῦ ) liber Jobi.Job 23,14 ; liber Jobi.Job 23,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,16 ( οὐκ ἀναβήσεται αὐτῶν ἐπὶ τὴν καρδίαν ); ኢይኄልይዋ፡ በልቦሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,16 .
2)sollicitum essela, curarela, prospicerela, μεριμνᾶν , φροντίζειν ኀልዮ፡ ንዋይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,2 ; ኀለዮ፡ ንብረት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 254 ; ኀልዮታ፡ ( ἡ μέριμνα αὐτῆς ) ያሰርሮ፡ ለንዋሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,9 ; ዘይኄልዮሙ፡ ለሕዝቡ፡ እምነ፡ ድቀት፡ ὁ φροντίζων τοῦ λαοῦ αὐτοῦ ἀπὸ πτώσεως Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 50,4 ; ኢይኄልየኪ፡ እንከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,42 ; ኢተኀልዩ፡ ወኢምንተኒ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 4,6 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 11,28 ; ኢይፈቅድዎ፡ ለወርቅ፡ ወኢይኄልይዎ፡ ለብሩር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 13,17 ; cumc. በእንተ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 6,28 ; ውእቱ፡ ይኄሊ፡ በእንቲአክሙ፡ αὐτῷ μέλει περὶ ὑμῶν not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,7 ; cumc. ለ፡ Lucae evangelium.Luc. 12,22 ; 1 ad Timotheum epistolae I, II.Tim. 5,8 ; ከመ፡ የኀሊ፡ ለንዋየ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ Syn.
3)
a)intelligerela, perciperela, cognoscerela: ኢኀለዩኒ፡ οὐκ ἠπίσταντό με Jeremiae prophetia.Jer. 2,8 ; κατασκέψασθαι Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,25 ; ይኄሊ፡ συνήσει Jeremiae prophetia.Jer. 23,5 ; Danielis prophetia.Dan. 8,5 ; ከመ፡ ነኀሊ፡ ኵሎ፡ ጽድቅ፡ Danielis prophetia.Dan. 9,13 ; φρονῆσαι Jesaiae prophetia.Jes. 44,18 .
b)sentirela φρονεῖν . ይኄልዩ፡ ዘመንፈስ፡ ዘዝንቱ፡ ዓለም፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,5 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,16 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,2 .
4)putarela, existimarela: አምጣነ፡ ኀልዮትየ፡ mea sententiala, F.M. 11,1; cumc.duplexdupl.Acc.: እልክቱ፡ እለ፡ ኀለይዎሙ፡ አማልክተ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 12,27 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 15,12 ; sequensseq. ከመ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,18 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,8 . Voc. Ae.la: ኀለየ፡ ዘ፡ ሐሰበ፡
ḫallaya , ሐለየ፡ ḥallaya
Grébaut
ሐለየ፡ ḥallaya I,2 ይሔሊ፡ , የሐሊ፡ «penserfr» ― አሰበ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20r.
43
Leslau
ኀለየ ḫallaya , () ሐለየ ḥallaya consideren, thinken, ponderen, keep in minden, meditateen, look after someoneen, take care ofen, watchen, reasonen, reflect uponen, turn over in one’s minden, perceiveen, decideen, deviseen, imagineen 262a
I,2[ خَالَ ( جيل )] imaginatuslaet opinatus estla, putavitla]
1)cogitarela, meditarila, considerarela, reputarela, versarelain animola, absoluteabsol. ልበ፡ ወሀቦሙ፡ በዘይኄልዩ፡ διανοεῖσθαι Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,6 ; አልቦሙ፡ ልብ፡ ለኀልዮ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 22 ; ኀለየ፡ መጠነ፡ ፩ሰዓት፡ Danielis prophetia.Dan. 4,16 ; n. 578cumc. በእንተ፡ de Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 118,59 ; cumc.Acc.Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 76,5 ; ኀለይከ፡ ምንተ፡ ይከውን፡ እምድኅሬከ፡ Danielis prophetia.Dan. 2,29 ; Danielis prophetia.Dan. 2,30 ; ዘኢኀለይኩ፡ በልብየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,31 ; ኀልይዎ፡ በልብክሙ፡ ፍናዊክሙ፡ Haggaei prophetia.Hagg. 1,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,22 ; ኀሊ፡ ትእዛዞ፡ ለእግዚአብሔር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,37 ; ይኄሊ፡ ፍናዊሃ፡ ለጥበብ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,21 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,23 ; ኀሊ፡ ሠናየ፡ ቅድመ፡ እግዚአብሔር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,4 ; ኢኀልዮሙ፡ ርቱዐ፡ λογισάμενοι οὐκ ὀρθῶς Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,1 ; ኀልዩ፡ ኀይለ፡ እግዚአብሔር፡ በአእምሮ፡ ሠናይ፡ ( φρονεῖν περί ) Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 1,1 ; ኅሊና፡ ዘእኄሊ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,40 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,7 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 93,11 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,3 ; ኀልዮ፡ ለዝንቱ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,3 ; ኢኀለይዎ፡ ለእግዚአብሔር፡ በልቦሙ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,28 ; ኀሊ፡ እንከ፡ ዘከመ፡ ትፈዲ፡ ለሊከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,13 ; በኀልዮትየ፡ dum cogitola, Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 1 ; ኀልዮታት፡ cogitationesla, Fid. Jac. Bar. In specie
a)excogitarela, comminiscila, ( molirila), νοεῖν ልቡ፡ ከንቶ፡ ይኄሊ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 32,6 ; ኅሊና፡ ዘኀለየ፡ ላዕለ፡ እለ፡ ይነብሩ፡ λογισμὸς ὃν ἐλογίσατο Jeremiae prophetia.Jer. 29,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 51,2 ; ምንተ፡ ትኄልዩ፡ ላዕለ፡ እግዚአብሔር፡ Nahum.Nah. 1,9 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 91,11 ; ይኄልዩ፡ እኩየ፡ τεκταίνεσθαι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,20 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,22 ; ኀለየ፡ ዮሴፍ፡ ኅሊና፡ excogitavit consiliumla, Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 42 ; ኀለየ፡ እኩየ፡ ኅሊና፡ ላዕለ፡ ውሉደ፡ እስራኤል፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 46.
c)meminissela, respicerela: ኢኀለይከኒ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,2 ; ኢኀለይክኒ፡ οὐκ ἔλαβές με εἰς τὴν διάνοιαν Jesaiae prophetia.Jes. 57,11 ; συλλογίζεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 43,18 ; νοεῖν Jesaiae prophetia.Jes. 47,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 57,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,25 ; ኀለይክዎ፡ ἐφρόντισα αὐτοῦ ( θεοῦ ) liber Jobi.Job 23,14 ; liber Jobi.Job 23,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,16 ( οὐκ ἀναβήσεται αὐτῶν ἐπὶ τὴν καρδίαν ); ኢይኄልይዋ፡ በልቦሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,16 .
2)sollicitum essela, curarela, prospicerela, μεριμνᾶν , φροντίζειν ኀልዮ፡ ንዋይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,2 ; ኀለዮ፡ ንብረት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 254 ; ኀልዮታ፡ ( ἡ μέριμνα αὐτῆς ) ያሰርሮ፡ ለንዋሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,9 ; ዘይኄልዮሙ፡ ለሕዝቡ፡ እምነ፡ ድቀት፡ ὁ φροντίζων τοῦ λαοῦ αὐτοῦ ἀπὸ πτώσεως Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 50,4 ; ኢይኄልየኪ፡ እንከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,42 ; ኢተኀልዩ፡ ወኢምንተኒ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 4,6 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 11,28 ; ኢይፈቅድዎ፡ ለወርቅ፡ ወኢይኄልይዎ፡ ለብሩር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 13,17 ; cumc. በእንተ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 6,28 ; ውእቱ፡ ይኄሊ፡ በእንቲአክሙ፡ αὐτῷ μέλει περὶ ὑμῶν not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,7 ; cumc. ለ፡ Lucae evangelium.Luc. 12,22 ; 1 ad Timotheum epistolae I, II.Tim. 5,8 ; ከመ፡ የኀሊ፡ ለንዋየ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ Syn.
3)
a)intelligerela, perciperela, cognoscerela: ኢኀለዩኒ፡ οὐκ ἠπίσταντό με Jeremiae prophetia.Jer. 2,8 ; κατασκέψασθαι Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,25 ; ይኄሊ፡ συνήσει Jeremiae prophetia.Jer. 23,5 ; Danielis prophetia.Dan. 8,5 ; ከመ፡ ነኀሊ፡ ኵሎ፡ ጽድቅ፡ Danielis prophetia.Dan. 9,13 ; φρονῆσαι Jesaiae prophetia.Jes. 44,18 .
b)sentirela φρονεῖν . ይኄልዩ፡ ዘመንፈስ፡ ዘዝንቱ፡ ዓለም፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,5 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,16 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,2 .
4)putarela, existimarela: አምጣነ፡ ኀልዮትየ፡ mea sententiala, F.M. 11,1; cumc.duplexdupl.Acc.: እልክቱ፡ እለ፡ ኀለይዎሙ፡ አማልክተ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 12,27 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 15,12 ; sequensseq. ከመ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,18 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,8 . Voc. Ae.la: ኀለየ፡ ዘ፡ ሐሰበ፡
ḫallaya , ሐለየ፡ ḥallaya
Grébaut
ሐለየ፡ ḥallaya I,2 ይሔሊ፡ , የሐሊ፡ «penserfr» ― አሰበ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20r.
43
Leslau
ኀለየ ḫallaya , () ሐለየ ḥallaya consideren, thinken, ponderen, keep in minden, meditateen, look after someoneen, take care ofen, watchen, reasonen, reflect uponen, turn over in one’s minden, perceiveen, decideen, deviseen, imagineen 262a
Substantivumsubst., m. et fem. , collatio, -is vel collectivum, -ecoll.et sing., pluralisPl. ኅሊናት፡
1)cogitatiola, meditatiola; cogitatum mentisla(mente conceptum; cogitandi facultas) mensla, intellectusla: ኅሊና፡ ልብየ፡ ἡ μελέτη τῆς καρδίας μου Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 18,15 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 48,3 ; ኵሉ፡ ኅሊናሁ፡ ዘከመ፡ የሐርስ፡ ትለሚሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,27 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,30 ; ኅድጎ፡ እንከ፡ ለኅሊና፡ መዋቲ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,11 ; የዐርግ፡ ኅሊናየ፡ ውስተ፡ ልብየ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,1 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 7,32 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,40 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,7 ; λογισμοί , ut: ኅሊና፡ ዘኀለየ፡ ( ላዕለ፡ ) Jeremiae prophetia.Jer. 27,45 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,5 ; ልብ፡ እንተ፡ ትወልድ፡ እኩየ፡ ኅሊና፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,18 ; ጠዋይ፡ ኅሊና፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 1,3 ; διαλογισμοί Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,7 ; Danielis prophetia.Dan. 4,16 ; διανοήματα θεοῦ Jesaiae prophetia.Jes. 55,9 ; etiam pluralisPl., ut ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 10,5 romanae editionisrom.; እግዚአብሔር፡ ውእቱ፡ መልዕልተ፡ ኵሉ፡ ኅሊናት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 48 ; Phlx. creberrime; ኅሊና፡ λογισμός Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,10 ; ኅሊና፡ ሰላም፡ Jeremiae prophetia.Jer. 36,11 ; ኅሊናሁ፡ ለጠቢብ፡ ብዙኅ፡ ከመ፡ ማየ፡ አይኅ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,29 . (male pro συλλογισμός Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,10 ). Nonnumquam: conscientiala, animus sui composla: συνείδησις Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,20 ; ad Titum epistola.Tit. 1,15 romanae editionisrom.; ኅሊናየ፡ ወሕብርየ፡ ተሠውጠ፡ Danielis prophetia.Dan. 4,33 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 6,11 .
2)sentiendi ratiola, sensusla, animusla, voluntasla, νοῦς መኑ፡ ያአምር፡ ኅሊናሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,34 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 2,16 ; Jesaiae prophetia.Jes. 40,13 ; διάνοια Proverbiorum liber biblicus.Prov. 2,10 ; Judith liber apocryphus.Judith 8,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,37 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 8,10 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,18 ; διανόημα ኅሊናሁ፡ ለአብድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,2 ; ኵሉ፡ ኅሊናሆሙ፡ ለሰብእ፡ እኩይ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; ኵሉ፡ ኅሊናሁ፡ ወፈቃዱ፡ ለሰብእ፡ ይኄሊ፡ ከንቶ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 42 ; νόημα ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 10,5 ; ልብ፡ ወኅሊና፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,9 ; በ፩ኅሊና፡ uno animolanot able to find explanation in abbreviation listClem. f. 111 ; ἐνθύμημα ኵሎ፡ ኅሊና፡ ያአምር፡ወይጤይቅ፡ 1 Paralipomenon libri I et II.Par. 28,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,17 ; ἔννοια ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,12 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,1 ; φρόνησις Lucae evangelium.Luc. 1,17 ; φρόνημα ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,6 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,7 ; pluralisPl. ኅሊናት፡ ዘሥጋ፡ Judae epistola.Judae 10 Platt.
4)sententiala, opiniola, judiciumla, ἔννοια ምክርየ፡ ወኅሊናየ፡ ዕቀብ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,21 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,12 ; ኅሊና፡ ሠናይት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 19,7 ; እምኅሊናነኒ፡ ex nostra quoque sententiala, F.M. 13.
5)sollicitudola, curala: μέριμναι ኅሊና፡ ዝንቱ፡ ዓለም፡ Marci Evangelium.Marc. 4,19 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 5,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,23 .
ḫǝllinā , ሕሊና፡ ḥǝllinā , pluralisPl. ሕሊናት፡ ḥǝllināt
Grébaut
ሕሊና፡ ḥǝllinā , pluralisPl. ሕሊናት፡ ḥǝllināt «penséefr, souvenirfr» ― ማሰብ፡ , አሳብ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20r.
43
Leslau
ኅሊና፡ ḫǝllinā thinkingen, faculty of thinkingen, minden, thoughten, understandingen, intelligenceen, intellecten, reasoningen, reasonen, deviceen, imaginationen, intentionen, conscienceen, proposalen, opinionen
ኅሊናት ḫǝllināt conscienceen 262a
Cross-references: for ሙቀተ፡ ኅሊና፡ videasvid. ሙቀት፡ (Leslau)
I,1[ קָלַל ܩܰܠ قَلَّ ] levem essela,
a)exiguumla: አበሳ፡ ዘኢይቀልል፡ እምዝኩ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 27.
b)facilemla, facilioremla: Matthaei Evangelium.Matth. 9,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,24 ; Lucae evangelium.Luc. 19,25 ; ዘያስተዐፀቡ፡ ይቀልለከ፡ quod difficile putant, tibi facile estla, Deg.
c)tolerabilem, commodum, molestiae expertemla: ትቀልል፡ ሲኦል፡ እምኔሃ፡ λυσιτελὴς μᾶλλον αὐτῆς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,21 ; impers. c. suff. (Dat.): ታዐርፍ፡ ነፍስከ፡ ወይቀልለከ፡ commodius tibi eritlaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,13 .
d)celeremla: ይቀሉ፡ እምነ፡ ንስር፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,23 ; liber Jobi.Job 9,25 ; ይቀልል፡ ሩጸቶሙ፡ እምነፋስ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 62 ; ኅሊና፡ ይቀልል፡ ወይሰርር፡ እምኵሉ፡ ክንፍ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 22.
qalala , qallala , ቀለ፡ qalla
Grébaut
ቀለለ፡ qallala I,2 ይቄልል፡ , ይቀልል፡ facilis, levis fuitla, être aisé, souple, rapide, agilefr Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 54.
169
Leslau
qll , ቀለ qallala (), () ቀለለ qalala (yǝqlǝl) be lighten, be easyen, be slighten, be swiften, be rapiden 428a
III,1verberarila, percutila, pulsarila, percellila: ሥልሰ፡ ተዘበጥኩ፡ በአብትር፡ (ait Paulus) ho. Severiani in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 123 ; ስገም፡ ተዘብጠ፡ (sc. grandine) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,31 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,32 ; ከበሮ፡ ዘይዘበጥ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 13,1 Platt; ኅሊና፡ ይዘበጥ፡ mens percellitur, Lit. Chrys.
participiumpart.inquinatusla, sordidusla, spurcusla, impudicusla: Petrus ait ኢበላዕኩ፡ አነ፡ ግሙራ፡ ርኩሰ፡ ወድኑሰ፡ F.N. 23; ንሕነሰ፡ ንሬሲ፡ ኵሎ፡ ርኩሰ፡ ወድኑሰ፡ μύρια τολμῶντες μιαρά Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 26 ; de homine: ዘማዊ፡ ወድኑስ፡ πόρνος ἢ βέβηλος Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 33 ; de cogitato: ኅሊና፡ ድንስት፡ (turpe, impudicum) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 161. Vocla. Aela.: ድኑስ፡ ሥኡብ፡ ርሱሕ፡ ብአደፈኛ።
Substantivumsubst.( pluralisPl. ክዋንያት፡ vid. sub ከዋኒ፡ )
1)ortusla, generatiola: እምጥንተ፡ ክዋኔሃ፡ ἀπ᾽ ἀρχῆς γενέσεως Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,24 ; ገባሬ፡ ክዋኔሁ፡ ὁ γενεσιουργὸς αὐτῶν Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 13,5 ; (Photinus docet:) ለፌ፡ እማርያም፡ ክዋኔሁ፡ ለወልድ፡ M.M. f. 41.
2)essentiala, naturala: ኅሊና፡ ፍጡር፡ ይኄሊ፡ አእምሮ፡ ክዋኔሁ፡ ( ለእግዚአብሔር፡ ) ወባሕቱ፡ ይስእን፡ Phlx. sub. fin.; Deus አልቦ፡ ማኅለቅተ፡ ክዋኔሁ፡ Lit. Epiph.; personae S. Trinitatis ዘኢይትአመር፡ ክዋኔሆሙ፡ Org.; ክዋኔ፡ ፀሓይ፡ Fid. Jac. Bar.
3)statusla, conditiola, qualitasla: F.M. 5,7; በእንተ፡ ክዋኔ፡ ተመጣዌ፡ ቍርባን፡ F.M. 26,8; ክዋኔ፡ ንዋይ፡ ዘይሠየጥ፡ (qualitas mercis quae venditur) F.N. 33. n. 865
; hanc formam quamquam semel atque iterum legi in codice F.M. Stuttgartiensi, (ut ጽርየተ፡ ኅሊሁ፡ sinceritas animi ejusla6,4), tamen probare dubito; lapsu calami ኅሊ፡ pro ኅሊና፡ exscriptum videtur.
gutturla, ኅልቀት፡ annulusla, ኅልቅ፡ vid. sub ሐለቀ፡
gutturla, ኅልቀት፡ annulusla, ኅልቅ፡ vid. sub ሐለቀ፡ Substantivumsubst.
1)exitiumla: ዕለተ፡ ኅልቆሙ፡ ἡμέρα ἀπωλείας Deuteronomium.Deut. 32,35 .
gutturla, ኅልቀት፡ annulusla, ኅልቅ፡ vid. sub ሐለቀ፡
ḫǝllǝw , ḫǝlǝw , ህልው፡ hǝllǝw , hǝlǝw
Grébaut
ኅልው፡ ḫǝllǝw , ḫǝlǝw , ህልው፡ hǝllǝw , hǝlǝw {Grébaut does not mention whether he means a form derived from a I,1 or I,2 verb.} veilleurfr, vigilefr, gardienfr (de nuit) አመ፡ የኃዝኑ፡ ሰሓቅያን፡ አሜሃ፡ ይዜምሩ፡ ኅልዋን። 50 .
203
Leslau
ኅልው፡* ḫǝllǝw , ( 203 ) ህልው፡ hǝllǝw watchmanen, night guarden, custodianen 262a
ḫǝllǝw , ḫǝlǝw , ህልው፡ hǝllǝw , hǝlǝw
Grébaut
ኅልው፡ ḫǝllǝw , ḫǝlǝw , ህልው፡ hǝllǝw , hǝlǝw {Grébaut does not mention whether he means a form derived from a I,1 or I,2 verb.} veilleurfr, vigilefr, gardienfr (de nuit) አመ፡ የኃዝኑ፡ ሰሓቅያን፡ አሜሃ፡ ይዜምሩ፡ ኅልዋን። 50 .
203
Leslau
ኅልው፡* ḫǝllǝw , ( 203 ) ህልው፡ hǝllǝw watchmanen, night guarden, custodianen 262a
ḫǝllǝw , ḫǝlǝw , ህልው፡ hǝllǝw , hǝlǝw
Grébaut
ኅልው፡ ḫǝllǝw , ḫǝlǝw , ህልው፡ hǝllǝw , hǝlǝw {Grébaut does not mention whether he means a form derived from a I,1 or I,2 verb.} veilleurfr, vigilefr, gardienfr (de nuit) አመ፡ የኃዝኑ፡ ሰሓቅያን፡ አሜሃ፡ ይዜምሩ፡ ኅልዋን። 50 .
203
Leslau
ኅልው፡* ḫǝllǝw , ( 203 ) ህልው፡ hǝllǝw watchmanen, night guarden, custodianen 262a
I,1SubjunctivusSubj. ይሕሊ፡ aures mulcere sonis suavibus i.e.
1)canerela, cantarela, instrumentis musicislavel ad corum modos canerela, cumc.absolute: Judicum liber.Jud. 5,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 18,7 ( ἐξῆρχον ); እንዘ፡ የሐልያ፡ ἐν χορείᾳ Judith liber apocryphus.Judith 15,13 ; cumc.Acc.cantici: አሐሊ፡ ማሕሌተ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 5,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 26,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 136,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 163,5 ( ሕልዩ፡ ); Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,17 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 14,3 ; ብዙኀ፡ ሕልዪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 23,16 ; ንሕሊ፡ ማሕሌተ፡ መንፈሳዊተ፡ F.M. 32,7; cumc. pers. Judicum liber.Jud. 5,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 136,4 ; cumc. argumenti Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 137,6 ; cumc. instrumenti: ኅልዩ፡ ለእግዚአብሔር፡ በጸናጽል፡ Judith liber apocryphus.Judith 16,1 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 6,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,12 .
2)cantarelaaliquem vel aliquid i.e. cantando celebrarela, vel cantando irriderela: ምሕረተ፡ ወፍትሐ፡ አሐሊ፡ ለከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 100,1 ; ሐለያሁ፡ ወዘመራሁ፡ በበረከተ፡ እግዚአብሔር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,6 ; ኪያየ፡ የሐልዩ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,15 ; Threni, liber biblicus.Thren. 3,14 . Nonnumquam in libris mss. I,2Imperf. ይሔሊ፡ , SubjunctivusSubj. የሐሊ፡ legitur (ut Judicum liber.Jud. 5,1 CG; Judith liber apocryphus.Judith 16,1 Cod. Francf.). [An haec radix cum hebr. הִלֵּל componenda videatur?]
not foundverb I,2 ḥallaya singende xxiib ; Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 55,4 , Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 55,5 , Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 55,9 61a l. 25, 61b l. 1 (ed.)