Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

(forma e ልሂቅ፡ contracta, gramm.§ 47) Substantivumsubst.( fem. ሊቅት፡ , Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 17 ), pluralisPl. ሊቃን፡ ( fem. ሊቃት፡ Lud. e Jesaiae prophetia.Jes. 3,17 , ubi mei libri mss. ሊቃናት፡ exhibent), et pluralisPl.pluralisPl. ሊቃናት፡ , ልሂቃናት፡ ( gramm.§ 133,a), et ሊቃውንት፡ (a ሊቃን፡ derivatum, gramm.§ 140,a)
1)provectusla, senior aetatela; potissimum in pluralisPl. ሊቃውንት፡ (rarius ሊቃናት፡ ) haec significatio occurrit liber Jobi.Job 12,20 ; liber Jobi.Job 29,8 ; liber Jobi.Job 32,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 20,29 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,23 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,13 ; Joelis prophetia.Joel 1,2 ; Joelis prophetia.Joel 3,1 ; Deuteronomium.Deut. 32,7 al.; ሊቃናት፡ ወመሐዛት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 148,12 . Vulgaris notio hujus formae contractae est
2)senior dignitate et munerela, primorisla, princepsla, presbyterla, magisterla, unus e magistratu.la
b)passim graecam vocem πρέσβεις ( legatosla) interpretes Aeth. ሊቃውንት፡ verterunt, ut Jesaiae prophetia.Jes. 13,8 .
c)de senioribus i.e. presbyterislaaliisque praepositis ecclesiaelaChristianae ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,1 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,24 ; ad Titum epistola.Tit. 2,2 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,4 ; pro fem. ad Titum epistola.Tit. 2,3 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 ( ልሂቃናት፡ rom.); ሊቃውንተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ primateslaecclesiaela(archipresbyteri, episcopi et superiores) not able to find explanation in abbreviation listClem. f.
d)de magistrislavel doctoribuslaJudaeorum Christianorumve Matthaei Evangelium.Matth. 8,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,11 ; Marci Evangelium.Marc. 4,38 ; Marci Evangelium.Marc. 12,19 ; ሊቃነ፡ ኦሪት፡ νομοδιδάσκαλοι Lucae evangelium.Luc. 5,17 ; ሊቃውንት፡ διδάσκαλοι ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,11 ; ሊቃናት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. 11 p.; Hermae pastor.Herm. p. 28 .
e)de principelaseu praepositolain qualibet arte, dignitate vel vitae genere (respondet graecum ἀρχι -) ut ሊቀ፡ ሐመር፡ ναύκληρος Actus apostolorum.Act. 27,11 romanae editionisrom.; ሊቀ፡ ሐራ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 11 ; ሊቀ፡ መላእክት፡ archangeluslaad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 4,16 , ሊቃነ፡ መላእክት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 61 ; ሊቀ፡ ምኔት፡ (sive አበ፡ ምኔት፡ ) abbas monasteriilaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. ; ሊቀ፡ መዘርት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 et ሊቀ፡ ቀዳሕያን፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,1 ( ἀρχιοινοχόος ), ሊቀ፡ ሠራዊት፡ ἀρχιστρατηγός (sive መልአከ፡ ሠራዊት፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 9 ; ሊቀ፡ መበስላን፡ ἀρχιμάγειρος Danielis prophetia.Dan. 2,14 ; ሊቀ፡ ኀባዝያን፡ ἀρχισιτοποιός Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,1 ; ሊቀ፡ ኅፅዋን፡ ἀρχιευνοῦχος Danielis prophetia.Dan. 1,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,2 ; ሊቀ፡ ካህናት፡ ἀρχιερεύς ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,17 ; ሊቀ፡ ኬነት፡ ( ἀρχιτέκτων ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,21 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ሞቅሕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,23 ( ἀρχιδεσμοφύλαξ ); ሊቃነ፡ ገባር፡ ( ἐπιστάται τῶν ἔργων ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 1,11 ; ሊቀ፡ ገዛእት፡ ἀρχιτρίκλινος Evangelium Joannis.Joh. 2,8 romanae editionisrom.; Evangelium Joannis.Joh. 2,9 romanae editionisrom.; ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ patriarchala(ecclesiae); ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ archidiaconusla.
3)In regno Abyssiniae socii supremi rei publicae consilii et primores regni hoc nomine vocabantur ( videasvid.Isenb. lexiconlex.amh. sub ሊቅ፡ et sub አለቃ፡ ); in ecclesia ሊቅ፡ (amh. አለቃ፡ ) in specie inspectorem ecclesiasticorumla, oeconomum ecclesiaelasignificat (Lud. lexiconlex.; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. 32 ; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. 52. ; not able to find explanation in abbreviation listHarris II. 167. 263). Voc. Ae.: ቃውም፡ ሊቅ፡ ብ፡ አለቃ፡
liq , pluralisPl. liqān ; fem. liqǝt , pluralisPl. liqāt ; pluralisPl.pluralisPl. liqānāt , lǝhiqānāt , liqāwǝnt , liqān
Compounds
(Dillmann 2) ሊቀ፡ liq Substantivumsubst. st.c., pluralisPl. ሊቃነ፡ liqāna head ofen, chief ofen
a) ሊቀ፡ መራኅት፡ liqa marāḫt (title) probably refers to the ‘leading church cantoren ሊቀ፡ መራኅት፡ ዘሚካኤል፡le liqa marāḫt, Zamikāʾēlfr 32 l. 2–3 (ed.), 37 l. 9 (tr.), videasvid. መራኅት፡
Cross-references: videasvid. also ቀኝ፡ ጌታ፡ and ግራ፡ ጌታ፡ under ጌታ፡
b) ሊቀ፡ ማኅበር፡ liqa maḫbar (title) community chiefen ወእንዘ፡ ይነብሩ፡ ህየ፡ ለአኩ፡ ኀበ፡ ሊቀ፡ ማኅበር፡ አኃው፡ እለ፡ አግዓዞሙ፡ ንጉሥ፡ ውስተ፡ ምስኳዐ፡ ምሕያከ፡ መላእክትWhile they were living there, the brothers whom the king had exiled to mǝskwaʿa mǝḥyakä mälaʾǝkt sent a message to the head of the Communityen78 (ed.), 56 (tr.); ወሊቀ፡ ማኅበር፡ ሆሴዕ፡le chef de la communauté, Hosēʿ;fr 28 l. 27 (ed.), 33 l. 5 (tr.), videasvid. ማኅበር፡
c) ሊቀ፡ ምኔት፡ liqa mǝnet (title) ሊቀ፡ ምኔት፡ ደብረ፡ ሊባኖስ፡ እሞን፡ ለምኔታተ፡ ኢትዮጵያ፡the chief of the monastery of Däbrä Libanos — mother of the monastries of Ethiopiaen 59 § 109 (ed.), 34 § 109 (tr.), videasvid. ምኔት፡
Leslau
ሊቀ፡ ምኔት፡ liqa mǝnet abbot of a monasteryen 351b
d) ሊቀ፡ ማእምራን፡ liqa māʾmǝrān (title) head of the learneden ወሊቀ፡ ማእምራን፡ መክፈልተ፡ ጊዮርጊስ፡le chef des docteurs , Makfalta Giyorgisfr 37 l. 9 (ed.), 43 l. 33–34 (tr.); ወአርአዮ፡ ዘውስተ፡ ሕሊናሁ፡ ለ፩፡ ሊቅ፡ ሊቀ፡ ማእምራነ፡ ተዓይኒሁ፡ ዘያፈቅሮ፡ እምኵሎሙ፡ ሊቃውንቲሁ፡He revealed his internal thought to a learned man, chief of learned men of his courten 30–31 § 99 (ed.), 54 § 99 (tr.) (‘ ሊቀ፡ ማእምራን፡ in some cases they are said to be ካህናተ፡ ደብተራ፡ kahǝnatä däbtära are the priests of the royal church who followed the king in all his movements both in peacetime and in war. They enjoyed privilege in front of the king and acquired many kinds of court provisions. Cf. 249; 302; I, VI (tr.); Getatchew Haile 2005, 27.’), videasvid. ማእምር፡
e) ሊቀ፡ ማእስራ፡ liqa māʾsǝrā (title) meaning unknown ወሞተ፡ ማዕቀበ፡ እግዚእ፤ ወሊቀ፡ ማእስራ፡ ተክለ፡ ሥሉስ፡Es fielen Māʿqaba-Egziʾ, der Liqa-Māʾsa{sic}rā Takla-Śǝllusde 15 l. 8–9 (ed.), 14 l. 22–23 (tr.), videasvid. ማእስራ፡
f) ሊቀ፡ መኳስ፡ liqa makʷās , ሊቀ፡ መንኳስ፡ liqa mankʷās (title) ‘officer responsible for testing horses and mules reserved for the personal service to the king’ 102 ወቀይሰ፡ ገበዝ፡ ወሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይቀውሙ፡ ጸዊሮሙ፡ ታቦተ፡ ሕግ፤ ወአውፋሪ፡ ምስለ፡ ፈረስ፡ ወሊቀ፡ ምኳስ፡ ምስለ፡ በቅል።und der Propst und Archidiakon stehen dabei, die Gesetzeslade tragend, und der Aufârî mit dem Pferd, und der Lîqa Makuâs mit dem Mauleselde 18b l. 2–5 (ed.), 74 l. 18, 75 l. 1–2 (tr.); ወአመ፡ ፳ወ፯፡ ለሚያዝያ፡ ሞቱ፡ ፪ሆሙ፡ ኅቡረ፡ ደጅ፡ አዛዥ፡ ሐዋርያ፡ ክሶስ፡ መደባይ፡ ወሊቀ፡ መኳስ፡ ገብርኤል።Le 27 de miyâzyâ moururent ensemble l’Azâdj Ḥaouâryâ-Kësos … et le Liqa-Makuâsa Gabrëèlfr 45 l. 25–27 (ed.), 153 l. 22–24 (tr.); ሊቀ፡ መንኳስ፡ ኃይሉ፡le liqa mankuās Ḫāylufr 53 l. 16–17 (ed.), 64 l. 11 (tr.), videasvid. መኳስ፡
g) ሊቀ፡ መጣኒ፡ liqa maṭṭāni , ሊቀ፡ መጻኒ፡ liqa maṣṣāni ሊቀ፡ መጻኔ፡ liqa maṣṣāne (title) supreme judge who exercises appellate jurisdiction 115a; ‘chief stewarden 357b ቀሚሰሂ፡ ፀዓዳ፡ ኢይለብሱ፡ ዘእንበለ፡ ቀላሚ፡ ወኳፍሬ፡ ወሾቍጤ። እመሂ፡ አዛዝያን፡ ወእመሂ፡ ጌቶች፡ እመሂ፡ ሊቀ፡ መጣኒ፡ ምስለ፡ እሊአሁ፡ ዣን፡ ማስ{sic}ሮች፡ ወኢቃቄታች፡ ምስለ፡ እሊአሁ፡ ዣን፡ ሐጸና።Ils ne portaient pas la tunique blanche, mais le Qalâmi, le Kuâfrê et le Shôquetê, et cette tenue était obligatoire aussi bien pour les Azâzĕyân que pour les Gêtôtj, le Liqa Matâni et ses gens, les Jân Mâsrôtj, le Iqâqêtâtj et ses gens et le Jân Haçanâ*fr 33 l. 4–7 (ed.), 33 l. 4–8 (tr.); ወሊቀ፡ መጻኒ፡ ሰርጊስ፡le liqa maṣāni, Sargisfr 31 l. 31 (ed.), 37 l. 5–6 (tr.); ሊቀ፡ መጻኔ፡ ግርማ፡ ዣን፡le liqa maṣānē, Germā Žānfr 34 l. 23 (ed.), 40 l. 21 (tr.); እንዘ፡ ለዓቄታት፡ ብሉሌ፡ ወሊቀ፡ መጣኒ፡ ግርማ፡ ዣን፡pendant que le laʿāqētāt était Belulē, et le liqa maṭāni, Germā Žānfr 38 l. 10–11 (ed.), 45 l. 4–5 (tr.), videasvid. መጣኒ፡
h) ሊቀ፡ አበው፡ liqa ʾabaw lit. ‘head of the fathers’ precise meaning unknown ለቀሰ፡ ገበዝ፡ ወለራቅማሰራ፡ ለአፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ወለመጋቢ፡ ለሊቀ፡ አበው፡ ወለሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይኩን ጥብጣቤሆሙ፡ በበ ፲ ወ ፪፡ let the whipping of the qäsä gäbäz, raqmasära, afä nǝburä ǝd, the mäggabi, the liqä abäw and the liqä diyaqonat be 12 eachen 84 (ed.), 58 (tr.), videasvid. አብ፡
i) ሊቀ፡ አክሱም፡ liqa ʾAksum lit. head of Aksumen high-ranking priest of equal position to the nǝbura ʾǝd ወሊቀ፡ አክሱም፡ አባ፡ ስምዖን፡le chef d’Aksoum, abbā Semʿonfr 37 l. 14 (ed.), 44 l. 2 (tr.); ወካዕበ፡ በዘመኖሙ፡ ንጉሥ፡ ዘርዓ፡ ያዕቆብ፡ ሠርዑ፡ ወአስተዓረዩ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ምስለ፡ ንቡረ፡ እድ፡ እንዘ፡ ያስተዋሕድዎሙ፡ በመንበረ፡ ክብር፡ በየማን፡ ወበጸጋም፡Encore, de son temps, le roi Zarʾa Yāʿqob lança une ordonnance pour rendre le chef (liq) d’Aksoum égal au nebura ed, en les déclarant égaux sur un trône d’honneur, l’un à droite at l’autre à gauche.fr 73 l. 4–7 (ed.), 87 l. 26–29 (tr.), videasvid. አክሱም፡ , ንቡረ፡ እድ፡
j) ሊቀ፡ አዕሩግ፡ liqa ʾaʿrug head of the eldersen ወስሞሙሂ፡ ለአዕሩግ፡ ሸለቃ፡ ወልደ፡ ገብርኤል፡ ወልደ፡ አቤቶ፡ ተስፋ፡ እስመ፡ ሊቀ፡ እዕሩግ፡ ውእቱ፤les noms des vieillards sont: le šalaqā Walda Gabreʾēl, fils de l’abēto Tasfā (car il était le chef des vieillards);fr 86 l. 17–19 (ed.), 103 l. 12–13 (tr.), videasvid. አረጋዊ፡
k) ሊቀ፡ ካህናት፡ liqa kāhǝnāt (title) high-ranking priest in charge of supervising monks and secular clergy ; ወሊቀ፡ ካህናት፡au chef des prêtresfr 40 l. 7 (ed.), 47 l. 18 (tr.); ወከመ፡ ኢይጥልሙ፡ ዘንተ፡ ነገረ፡ ሀለዉ፡ ተወጊዞሙ፡ በቃለ፡ ቀሲስ፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ አባ፡ አቡቂር።Pour empêcher qu’on altère cette chose, on a eu défense, sous peine d’excommunication par la voix du prêtre, chef des prêtres, abbā Abuqirfr 44 l. 23–25 (ed.), 53 l. 21–23 (tr.); በመምህርነ፡ አባ፡ ገብረ፡ ማርያም፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ ወገበዝሂ፡ ዘአክሱም፡ ቄስ፡ ገበዝ፡ ዘአማኑኤል፡[Ceci] du temps de notre maître abbā Gabra Māryām, chef des prêtres, et du qēsa gabaz d’Aksoum ZaʾAmānuʾēl,fr 56 l. 1–2 (ed.), 67 l. 11–13 (tr.); በእንተዝ፡ አክበርዋ፡ ወአልዓልዋ፡በበ፡ ዘመኖሙ። ወለሊቀ፡ ካህናቲሃኒ፡ አክበርዎ፡ እምኵሎሙ፡ ዓበይተ፡ ቤተ፡ መንግሥት። ወመሳፍንት፡ ወመኳንንት።Pour cette raison, [les anciens rois,] de leur temps, l’honorèrent et l’exaltèrent; ils donnèrent au chef de ses prêtres une dignité supérieure à [celle de] tous les autres grands de la Cour, des princes et des gouverneurs;fr 72 l. 28–29, 73 l. 1 (ed.), 87 l. 17–20 (tr.), videasvid. ካህን፡
Leslau
ሊቀ፡ ካህናት liqa kāhǝnāt archpriesten, high priesten 317a
l) ሊቀ፡ ደብር፡ liqa dabr (title) head of a monasteryen ከመ፡ ኢይቅረብዎ፡ ሥዩማን፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡ ወእመሂ፡ አፈ፡ መኰንን፡ እንበለ፡ ማኅበር፡ ወእንበለ፡ ደቂቅየ፡ ወሊቀ፡ ደብር፡ አለቃ፡ ወልደ፡ አቢብ።[J’ai ordonné que] personne d’entre les chefs, ni le chef du Tegrē, ni e procureur du gouverneur, n’entre dans [ces pays-là,] à l’exception de la communauté, de mes enfants et du chef du couvent, l’alaqā Walda Abibfr 60 l. 11–13 (ed.), 72 l. 7–10 (tr.), videasvid. ደብር፡
m) ሊቀ፡ ደብተራ፡ liqa dabtarā (title) head of the dabtarāsen ወሊቀ፡ ደብተራ፡ ተክለ፡ ቂርቆስ፡le liqa dabtarā, Takla Qirqosfr 30 l. 14–15 (ed.), 35 l. 5 (tr.); ወሊቀ፡ ደብተራ፡ ዘአክሱም፡ ንቡረ፡ እድ፡ አራም፡pendant que liqa dabtarā d’Aksoum était le nebura ed Arāmfr 51 l. 15–16 (ed.), 61 l. 27–28 (tr.), videasvid. ደብተራ፡
n) ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ liqa diaqonāt (title) head of the deaconsen ለቀሰ፡ ገበዝ፡ ወለራቅማሰራ፡ ለአፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ወለመጋቢ፡ ለሊቀ፡ አበው፡ ወለሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይኩን ጥብጣቤሆሙ፡ በበ ፲ ወ ፪፡ let the whipping of the qäsä gäbäz, raqmasära, afä nǝburä ǝd, the mäggabi, the liqä abäw and the liqä diyaqonat be 12 eachen 84 (ed.), 58 (tr.); ወሊቀ፡ ዲያቆናት፡ በስእለት፡le chef des diacres, Baseʾelatfr 37 l. 15–16 (ed.), 44 l. 4 (tr.), videasvid. ዲያቆን፡
o) ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ liqa p̣āp̣āsāt (title) patriarchen, metropolitanen ዘተሰመይኩ፡ በጸጋሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘሀገር፡ ክብርት፡ እለ፡ እስክንድርያ፡ ወሀገረ፡ ምስር፡ ወትዕይንቱ፡ ለእግዚአብሔር፡ ኢየሩሳሌም፡ ወአህጉረ፡ ኢትዮጵያ።[de celui] qui a été nommé, par la grâce du Seigneur, patriarche de la sainte ville d’Alexandrie, du pays d’Égypte, de Jérusalem, demeure du Seigneur, et des pays d’Ethiopiefr 83 l. 9–12 (ed.), 99 l. 29–31 (tr.), videasvid. ጳጳስ፡
Leslau
ሊቀ፡ ጳጳሳት liqa p̣āp̣p̣āsāt patriarchen, archbishopen 317a
Cross-references: for ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ or ሊቀ፡ ጳጳስ፡ videasvid. also ጳጳስ፡ (Dillmann)
Grébaut
ሊቅ፡ liq «caputla, princepsla, doctorla» pluralisPl. ሊቃን፡ liqān , ሊቃውንት፡ liqāwǝnt Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ሊቅ፡ liq premier élément de noimbreux mots composés, tels les suivants :
ሊቀ፡ ሐራ፡ liqa ḥarā chef d’arméefr ፊቃሮስ፡ ወልደ፡ ንያ፡ መልአከ፡ ሰርዌ፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ ሐራ። 45, videasvid. ሐራ፡
ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአፍራስ፡ liqa ḥarā laʾafrās chef de la cavaleriefr ደለክም፡ ወልደ፡ ማትሬም፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአፍራስ። 45, videasvid. ሐራ፡ , ፈረስ፡
ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአጋር፡ liqa ḥarā laʾagār chef de l’infanteriefr አደርዮስ፡ ወልደ፡ ኔድሮስ፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአጋር። 45, videasvid. ሐራ፡ , አጋር፡
ሊቀ፡ መማክርት፡ liqa mamākǝrt chef des conseillersfr ፈነወ፡ ላእካነ፡ በጕጕዓ፡ ከመ፡ ያምጽእዎ፡ ለመላከ፡ ኃይሉ፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ መማክርቲሁ። 80, videasvid. መምክር፡
ሊቀ፡ ሰራዊት፡ liqa sarāwit généralissimefr እምዝ፡ ኮነ፡ ድልቅልቅ፡ ወሠምሩ፡ ላዕለ፡ አራዎስ፡ ወረሰይዎ፡ ንጉሠ፡ ወውእቱ፡ ኮነ፡ ሊቀ፡ ሠራዊት። 185.
ሊቀ፡ ቀዳማዊ፡ liqa qadāmāwi préfet augustalfr (Égypte) ቴዎድሮስ፡ ሊቀ፡ ቀዳማዊ፡ ዘሀገረ፡ ምስር። 131.
ሊቀ፡ ነቢያት፡ liqa nabiyāt chef des prophètesfr ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76; እምቤተ፡ አሮን፡ ዘተቀብአ፡ ለተክህኖ፡ በእደ፡ ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76; ዘርእየኪ፡ ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76.
ሊቀ፡ ነፍስ፡ liqa nafs directeur spirituelfr ሊቀ፡ ነፍስኒ፡ አግዓዚ፡ ዘይሜህር፡ ትምህርተ፡ ሐዋርያት፡ ቅዱሳን፡ ወነቢያት፡ ክቡራን። Ms. BNFet110, fol. 20ra.
ሊቀ፡ ካህናት፡ liqa kāhǝnāt archiprêtrefr አዛርያስ፡ ወልደ፡ ሳዶቅ፡ ካህን፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ ካህናት። 44; እዌድሰኪ፡ ኦወለተ፡ አሮን፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ እመንገለ፡ ሐና፡ እምኪ። 166.
ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ liqa diyāqonāt archidiacrefr ኤልያስ፡ ወልደ፡ ኦርኒ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ወአቡሁሰ፡ ለኦርኒ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት። 44; በጽሐ፡ ካዕበ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ከመ፡ ይቁም፡ ውስተ፡ መካነ፡ ጽዕለት፡ ወኃጢአ፡ ክብር። Ms. BNFet110, fol. 39rc–va.
ሊቀ፡ ገባር፡ liqa gabār surveillant des corvéesfr ካርሚ፡ ወልደ፡ ሐፃንያስ፡ ሊቀ፡ ገባር፡ ዘቤተ፡ ንጉሥ። 44.
ሊቀ፡ ገነውት፡ liqa gannawt chef des prêtres païensfr ወእንዘ፡ ሀለዉ፡ ውስቴታ፡ ለዕበዶሙ፡ ይቤ፡ ቄሳርስ፡ ሊቀ፡ ገነውቱ፡ ለአንቲሂጳጦስ፡ ስሑታን፡ ወርኁቃን፡ እምነ፡ አማልክቲነ፡ ይሙቱ። 167.
ሊቀ፡ መጽብእት፡ liqa maṣbǝʾt général en cheffr ኢሚ፡ ወልደ፡ መታትያስ፡ ሊቀ፡ መጽብእት። 45.
ሊቀ፡ ፈያት፡ liqa fayāt chef de brigandsfr ሶበ፡ ሰገደ፡ ርእየ፡ ሊቀ፡ ፈያት፡ ከመ፡ አሐቲ፡ እግዝእት፡ ወረደት፡ እምሰማይ፡ በዐቢይ፡ ክብር። 162, note 3.
ሊቅት፡ liqǝt «magistrala, abbatissala» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
18–20
ሊቀ፡ ሕፅዋን፡ liqa ḥǝḍǝwān chef des eunuquesfr Texte et référence: አድርያኖስኒ፡ ኮነ፡ ሊቀ፡ ሕፅዋን። Adrien devint le chef des eunuquesfr 252, videasvid. ኅጽው፡
ሊቀ፡ ደብተራ፡ liqa dabtarā le premier (le doyen) des chanoinesfr. Se recontre fréquemment dans lex textes ecclésiastiques.
446
Leslau
ሊቅ liq (pluralisPl. ሊቃን፡ liqān , ሊቃናት፡ liqānāt , ሊቃውንት፡ liqāwǝnt ) chiefen, senioren, old manen, ageden, elderen, masteren, magistrateen, learned manen, presbyteren
ሊቀ፡ ካህናት liqa kāhǝnāt archpriesten, high priesten, videasvid. ካህን፡
ሊቀ፡ ጳጳሳት liqa p̣āp̣p̣āsāt patriarchen, archbishopen, videasvid. ጳጳስ፡
ሊቀ፡ መላእክት፡ liqa malāʾǝkt archangelen, videasvid. መልአክ፡
ሊቀ፡ ነፍስ፡ liqa nafs ( 19) spiritual leaderen, videasvid. ነፍስ፡
ሊቀ፡ ሐመር፡ liqa ḥamar captain of a shipen, videasvid. ሐመር፡
ሊቀ፡ ሐራ፡ liqa ḥarā chief of the armyen, videasvid. ሐራ፡
ሰብዓ፡ ሊቃናት sabʿā liqānāt Septuaginten lit. ‘seventy learned men’ 317a
ሊቀ፡ ምርፋቅ፡ liqa mǝrfāq steward of a feasten, videasvid. ምርፋቅ፡ 463b
Substantivumsubst.loturala, aqua lavationisla: በኅፃበ፡ እግሩ፡ faciem coeci conspersitla, Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 8 Enc. nomenn. washing (n.), water with which one washes, wash wateren, ወእንዘ፡ ይክዕዉ፡ ላዕሌከ፡ ኅፃበ፡ ጻሕል፡፡et versaient sur toi l’eau sale de la vaisselle.fr 86 (ed.) 59 (tr.)
Leslau
ḫəḍḍāb washing (n.), water with which one washes, wash wateren (T) 259b
nomen actionisn. act.lotiola, ablutiola, lavacrumla: ኅፅበተ፡ ሥጋ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,21 Platt; ኅፅበተ፡ እገር፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 114 ; ኅፅበተ፡ ኀጢአት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 18 ; ኅፅበት፡ ዘዳግም፡ ልደት፡ Lit. Epiph.; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 227.
nomen actionisn. act.lotiola, ablutiola, lavacrumla: ኅፅበተ፡ ሥጋ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,21 Platt; ኅፅበተ፡ እገር፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 114 ; ኅፅበተ፡ ኀጢአት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 18 ; ኅፅበት፡ ዘዳግም፡ ልደት፡ Lit. Epiph.; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 227.
nomen actionisn. act.lotiola, ablutiola, lavacrumla: ኅፅበተ፡ ሥጋ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,21 Platt; ኅፅበተ፡ እገር፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 114 ; ኅፅበተ፡ ኀጢአት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 18 ; ኅፅበት፡ ዘዳግም፡ ልደት፡ Lit. Epiph.; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 227.
nomen actionisn. act.lotiola, ablutiola, lavacrumla: ኅፅበተ፡ ሥጋ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,21 Platt; ኅፅበተ፡ እገር፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 114 ; ኅፅበተ፡ ኀጢአት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 18 ; ኅፅበት፡ ዘዳግም፡ ልደት፡ Lit. Epiph.; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 227.
nomen actionisn. act.lotiola, ablutiola, lavacrumla: ኅፅበተ፡ ሥጋ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,21 Platt; ኅፅበተ፡ እገር፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 114 ; ኅፅበተ፡ ኀጢአት፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 18 ; ኅፅበት፡ ዘዳግም፡ ልደት፡ Lit. Epiph.; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 227.
I,1[amh. አፀበ፡ ; i.q. خَضَبَ tinxitla(unde مِخْضَبٌ labrumla) collatio, -is vel collectivum, -ecoll. ܚܶܨܒܳܐ lagenala, urceusla; at notioni lavandiladenotandae in caeteris linguis aliae radices frequentantur, ut רָחַץ , ܐܰܫܺܝܓܝ , رَخَصَ غَسَلَ ( videasvid. ርሕፀ፡ )] SubjunctivusSubj. ይኅፅብ፡ , lavarela, abluerela( λούειν , νίπτειν , πλύνειν , ἀποπλύνειν , ἐκπλύνειν ), construitur cumc.c.Acc.ejus, qui (quod) purgatur: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 6,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 25,6 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 21 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,17 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 7,14 ; Josuae liber.Jos. 13,5 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 4,6 ; cumc. በ፡ rei, qua purgatur: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 1,9 ; Hezekielis prophetia.Hez. 16,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 49,11 ; cumc. እምነ፡ sordium: Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,3 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,5 ; Deus ኀፀባ፡ ለምድር፡ እምኵሉ፡ ርስሐት፡ ( በማየ፡ አይኅ፡ ) Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 7 ; sed etiam cumc.Acc.sordium, ut: ኅፅቢ፡ እከየ፡ ልብኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 4,14 ; የኀፅቦሙ፡ እግዚአብሔር፡ ርስሐቶሙ፡ ለደቂቀ፡ ጽዮን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 4,4 ; nec non absoluteabsol., ut: እለ፡ የኀፅቡ οἱ πλύνοντες Malachiae prophetia.Mal. 3,2 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 13,54 . n. 625
I,1; raro ኀፍረ፡ [i.q. חָפֵר ܚܦܰܪ خَفِرَ , amh. አፈረ፡ ; vicinusvic. חמר خمر ( videasvid. ሐመረ፡ )] SubjunctivusSubj. ይኅፈር፡ n. 626
1)erubescerela, rubore suffundila, puderela, absoluteabs., ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,25 ; ዘኢየኀፍር፡ ὁ ἀπολωλεκώς αἰσχύνην Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,14 ; ዘየኀፍር፡ αἰσχυντηρός pudibunduslaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,10 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; ተኀፍሩ፡ ወኀፊረ፡ ኢኀፈሩ፡ (var. ኢኀፍሩ፡ ) Jeremiae prophetia.Jer. 6,15 ; ወኀፍረተ፡ ኢኀፈሩ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 8,11 (vers. alt.); ኅፈሩኬ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 4 ; construitur cumc.c.Acc.personapers.Marci Evangelium.Marc. 8,38 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,14 romanae editionisrom.; ዘኢየኀፍር፡ ገጸ፡ ጻድቃን፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,21 ; ኢየኀፍር፡ ገጸ፡ ἀναιδὴς προςώπῳ Danielis prophetia.Dan. 8,23 ; cumc. እምነ፡ pers.: እመ፡ ኀፈርኩ፡ እምብዙኅ፡ ሰብእ፡ ተናህየ፡ በኀቤሆሙ፡ liber Jobi.Job 31,34 ; ኢየኀፍር፡ እምእጓለ፡ እመሕያው፡ liber Jobi.Job 32,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 27,12 ; cumc.Acc.Infin.: ኀፈሩ፡ ነጊረ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,11 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,16 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,11 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 86 ; ስኢለ፡ አኀፍር፡ Lucae evangelium.Luc. 16,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,25 , vel nominis verbalis, ut: ኀፈርኩ፡ ስእለቶ፡ ለንጉሥ፡ ኀይለ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 8,22 ; vel sequensseq.SubjunctivusSubj.verbi: አኀፍር፡ ኣንሥእ፡ ገጽየ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 9,6 ; liber Jobi.Job 19,3 , vel sequensseq. እስመ፡ , ut: ኢትፍርሂ፡ እስመ፡ ተኀፈርኪ፡ ወኢትኅፈሪ፡ እስመ፡ ጸአሉኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 54,4 , vel እንዘ፡ , ut: ኢየኀፍር፡ ምስለ፡ ዘአልቦቱ፡ ነፍስ፡ እንዘ፡ ይትናገር፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 13,17 ; nec non cumc. በእንተ፡ , vel እንበይነ፡ rei: ad Timotheum epistola II.2 Tim. 1,8 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 1,16 ; እንበይነ፡ ዝንቱሰ፡ ባሕቱ፡ ኢትኅፈር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,1 sequensseq.
2)revererila, vererila( ἐπαισχύνεσθαι , ἐντρέπεσθαι , εὐλαβεῖσθαι , nonnumquam φοβεῖσθαι ), absoluteabs., ut: ኢኀፈረት፡ οὐκ ἐφοβήθη Jeremiae prophetia.Jer. 3,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,22 ; cumc.Acc.personapers.vel rei: Matthaei Evangelium.Matth. 21,37 ; Marci Evangelium.Marc. 12,6 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,9 ; ተአቢ፡ ኀፊሮትየ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,3 ; ኅፈሩ፡ እንከ፡ ቃልየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,16 ; liber Jobi.Job 13,25 (var.); ዘኢየኀፍር፡ ገጸ፡ ክቡር፡ liber Jobi.Job 34,19 ; vel cumc. እምነ፡ , ut: ኢንኅፈር፡ እምሢበተ፡ ልሂቅ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; F.N. 43,8.
I,1; raro ኀፍረ፡ [i.q. חָפֵר ܚܦܰܪ خَفِرَ , amh. አፈረ፡ ; vicinusvic. חמר خمر ( videasvid. ሐመረ፡ )] SubjunctivusSubj. ይኅፈር፡ n. 626
1)erubescerela, rubore suffundila, puderela, absoluteabs., ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,25 ; ዘኢየኀፍር፡ ὁ ἀπολωλεκώς αἰσχύνην Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,14 ; ዘየኀፍር፡ αἰσχυντηρός pudibunduslaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,10 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; ተኀፍሩ፡ ወኀፊረ፡ ኢኀፈሩ፡ (var. ኢኀፍሩ፡ ) Jeremiae prophetia.Jer. 6,15 ; ወኀፍረተ፡ ኢኀፈሩ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 8,11 (vers. alt.); ኅፈሩኬ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 4 ; construitur cumc.c.Acc.personapers.Marci Evangelium.Marc. 8,38 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,14 romanae editionisrom.; ዘኢየኀፍር፡ ገጸ፡ ጻድቃን፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,21 ; ኢየኀፍር፡ ገጸ፡ ἀναιδὴς προςώπῳ Danielis prophetia.Dan. 8,23 ; cumc. እምነ፡ pers.: እመ፡ ኀፈርኩ፡ እምብዙኅ፡ ሰብእ፡ ተናህየ፡ በኀቤሆሙ፡ liber Jobi.Job 31,34 ; ኢየኀፍር፡ እምእጓለ፡ እመሕያው፡ liber Jobi.Job 32,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 27,12 ; cumc.Acc.Infin.: ኀፈሩ፡ ነጊረ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,11 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,16 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,11 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 86 ; ስኢለ፡ አኀፍር፡ Lucae evangelium.Luc. 16,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,25 , vel nominis verbalis, ut: ኀፈርኩ፡ ስእለቶ፡ ለንጉሥ፡ ኀይለ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 8,22 ; vel sequensseq.SubjunctivusSubj.verbi: አኀፍር፡ ኣንሥእ፡ ገጽየ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 9,6 ; liber Jobi.Job 19,3 , vel sequensseq. እስመ፡ , ut: ኢትፍርሂ፡ እስመ፡ ተኀፈርኪ፡ ወኢትኅፈሪ፡ እስመ፡ ጸአሉኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 54,4 , vel እንዘ፡ , ut: ኢየኀፍር፡ ምስለ፡ ዘአልቦቱ፡ ነፍስ፡ እንዘ፡ ይትናገር፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 13,17 ; nec non cumc. በእንተ፡ , vel እንበይነ፡ rei: ad Timotheum epistola II.2 Tim. 1,8 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 1,16 ; እንበይነ፡ ዝንቱሰ፡ ባሕቱ፡ ኢትኅፈር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,1 sequensseq.
2)revererila, vererila( ἐπαισχύνεσθαι , ἐντρέπεσθαι , εὐλαβεῖσθαι , nonnumquam φοβεῖσθαι ), absoluteabs., ut: ኢኀፈረት፡ οὐκ ἐφοβήθη Jeremiae prophetia.Jer. 3,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,22 ; cumc.Acc.personapers.vel rei: Matthaei Evangelium.Matth. 21,37 ; Marci Evangelium.Marc. 12,6 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,9 ; ተአቢ፡ ኀፊሮትየ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,3 ; ኅፈሩ፡ እንከ፡ ቃልየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,16 ; liber Jobi.Job 13,25 (var.); ዘኢየኀፍር፡ ገጸ፡ ክቡር፡ liber Jobi.Job 34,19 ; vel cumc. እምነ፡ , ut: ኢንኅፈር፡ እምሢበተ፡ ልሂቅ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; F.N. 43,8.
particula consecutiva [composita ex I እን፡ et ከ፡ , gramm.§ 62,c et gramm.§ 64; ከ፡ autem e forma pleniore extenuatum videtur, collatio, -is vel collectivum, -ecoll. ኬ፡ ; frustra Schrader de linguae Ae. indole p. 29 እንከ፡ ex እንተ፡ ከ፡ contractum esse conjecit], postpositiva, nec nisi emphaseos causa (ut Matthaei Evangelium.Matth. 12,26 romanae editionisrom.) vel ubi vocibus encliticis ሰ፡ et ኬ፡ aucta est (sc. እንከሰ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 57,12 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 4,8 vel እንከሰኬ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,31 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,6 ) primum orationis locum obtinet.
1)de consecutione causali: igiturla, itaquela, ergola, ( nun , also ), οὖν Matthaei Evangelium.Matth. 7,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,32 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,40 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,28 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,45 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,1 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,11 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,22 al. ἄρα , ታአምር፡ እንከሰ፡ liber Jobi.Job 38,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,25 ( nimirumla; thesi propositae firmandae exemplum infert, sicut Graeci nonnumquam voce ἄρα utuntur); in sententiis interrogativis: liber Jobi.Job 17,15 ; በቀለኑ፡ እንከ፡ ትትቤቀላኒ፡ Joelis prophetia.Joel 4,4 ; ወአይቴኑ፡ እንከ፡ አምላከ፡ ጽድቅ፡ Malachiae prophetia.Mal. 2,17 ; መኑ፡ እንከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 36,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 46,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 57,6 ; በውስተ፡ ርስተ፡ መኑ፡ እንከ፡ አኀድር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,26 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,27 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,56 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,22 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,1 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,27 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,1 ; et cohortativis: ኅፈሩ፡ እንከ፡ ቃልየ፡ τοιγαροῦν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,16 ; Epistola Jeremiae, apocrypha.Ep. Jer. 14 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,31 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,38 . Matthaei Evangelium.Matth. 10,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,42 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 5,1 .
b)in apodosi sententiarum conditionalium, sive እንከ፡ , ut አእመርኩ፡ እንከ፡ ከመ፡ Danielis prophetia.Dan. 2,9 ; Judicum liber.Jud. 16,11 ; sive እንከ፡ Judicum liber.Jud. 16,7 .
c) እንከ፡ ( und nunde, und sode) duas enuntiationes ita conjungit, ut posteriorem e priori consequi significet (sicut וְ consec. et ف ); ወያአምር፡ እንከ፡ ኵሉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,27 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,46 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 6,7 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 7,5 ; ኢታውጽእ፡ ነገረ፡ ዘሰማዕከ፡ ወተአመን፡ እንከ፡ ከመ፡ ሕሡም፡ አልቦ፡ ዘይረክበከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,10 ; ወወድቀ፡ እንከ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 18,26 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 11,20 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 86,6 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 93,3 .
2)de consecutione temporali: adhucla, porrola, ampliusla, diutiusla; passim, ubi temporis praesentis ratio habetur: nuncla, jamla, vel ubi temporis futuri: in reliquumlasive posterumla; ἔτι Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,14 ; ኀደገት፡ እንከ፡ ብሂሎታ፡ ἐκόπασε τοῦ λαλῆσαι πρὸς αὐτὴν ἔτι Ruth liber biblicus.Ruth 1,18 ; አሐተ፡ እንከ፡ ἔτι τὸ ἅπαξ τοῦτο Judicum liber.Jud. 16,18 ; ቦኑ፡ ለግሙራ፡ ኣረምም፡ እንከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 42,14 ; እምይእዜ፡ እንከ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,7 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 27,1 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 12,7 ; ወተከልአ፡ ሕዝብ፡ እንከ፡ አብኦ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,6 ; Jeremiae prophetia.Jer. 3,1 ; ትሬኢ፡ እንከ፡ ዘየዐቢ፡ ኀጢአተ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 8,6 ; እንከ፡ ዓዲ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 5,4 ; ወእምዝ፡ እንከ፡ καὶ τότε Esther, liber biblicus.Esth. 2,13 ; τὸ λοιπόν ad Hebraeos epistola.Hebr. 10,13 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 4,8 ; ወይጸርኅ፡ እንከ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 15 ; አእመርኩ፡ እንከሰ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,21 ; ይብል፡ እበልዕ፡ ወእንከሰ፡ እፈግዕ፡ καὶ νῦν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,19 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,48 . Crebro componuntur
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ኀፍረታት፡
1)pudorla, ruborla: ኀፍረተ፡ ገጽየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 43,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,10 ; ይልበሱ፡ ኀፍረተ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 34,30 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,28 ; ቦ፡ ዘበኀፍረት፡ ይሀጕል፡ ነፍሶ፡ δι᾽ αἰσχύνη Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,22 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,23 ; ከመ፡ ኀፍረተ፡ ሰራቂ፡ ሶበ፡ ይእኅዝዎ፡ ከማሁ፡ የኀፍሩ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 2,26 ; Baruchi liber apocryphus.Bar. 1,15 ; ቦ፡ ዘበኀፍረት፡ ይገብር፡ ኀጢአተ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,20 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,21 ; ቦኀፍረት፡ እንተ፡ ታመጽእ፡ ኀጢአተ፡ ወቦ፡ ኀፍረት፡ ለክብር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; ዘአልቦ፡ ኀፍረት፡ ἀναιδής impudenslaKoheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,1 ; ዘእንበለ፡ ኀፍረት፡ ἀναιδής Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,13 .
Substantivumsubst., plerumque m. , pluralisPl.(signif. 2) ሥጋት፡ ( ሥግዋት፡ habet Evangelium Joannis.Joh. 19,31 editio romanae editionisrom.
1)carola,
α)vivi corporis σάρξ , σάρκες : Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,19 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 13,10 ; ሥጋ፡ ነፍስትከ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 5,11 ; liber Jobi.Job 41,14 ; አልበሰክሙ፡ ሥጋ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 37,5 ; የኀልቅ፡ ሥጋሁ፡ liber Jobi.Job 33,21 ; liber Jobi.Job 33,25 ; ሥጋየ፡ ወማእስየ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 3,4 ; n. 268 ሥጋ፡ ወዐጽም፡ Lucae evangelium.Luc. 24,39 ; ሥጋ፡ ወደም፡ Matthaei Evangelium.Matth. 16,17 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,14 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,51 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,52 ; ይበልዑ፡ ሥጋ፡ አዋልዲሆሙ፡ σάρκας Jeremiae prophetia.Jer. 19,9 ; Michaei prophetia.Mich. 3,3 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 19,18 .
a)carneusla: ዘሥጋ፡ , ut: ልብ፡ ዘሥጋ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 11,19 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 32,8 እለ፡ ሥጋ፡ ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 3,3 .
f)verecundiae causa usurpatur pro pudendisla: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 17,23 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 17,25 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,24 (quamquam ነፍስት፡ magis usitatum est); ተንሥአ፡ ሥጋሁ፡ ( libidine exarsitla) Lud. sine auctore, auctoritateauct.; { not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 63 videasvid. sub አንሳሕስሐ፡ col. 328}.
2)corpusla σῶμα
ḫǝfrat
Leslau
ኅፍረተ፡ ሥጋ፡ ḫǝfrata śǝgā genitaliaen, videasvid. ሥጋ፡ 526b
śǝgā , pluralisPl. ሥጋት፡ śǝgāt
Grébaut
ሥጋ፡ śǝgā , pluralisPl. ሥጋት፡ śǝgāt «chairfr, viandefr, corpsfr» ― ሥጋ፡ Ms. BNFabb217, fol. 55r.
138
Leslau
ሥጋ śǝgā fleshen, meaten, the flesh as opposed to the spiriten, bodyen, corpsen
ዘሥጋ za-śǝgā of fleshen, carnalen, sensualen
ሥጋሁ፡ ወደሙ śǝgā-hu wa-damu Eucharisten, lit. ‘his flesh and his blood’, videasvid. ደም፡
526a
Cross-references: for ኅፍረተ፡ ሥጋ፡ videasvid. ኀፍረት፡
nomen actionisn. act.cusiola, signaturala: duo illa sigilla ( ማኅተም፡ ) si cerae imprimuntur, አልቦ፡ ፍልጠት፡ ውስተ፡ ኅፍጠት፡ ዘአርአያ፡ ንጉሣዊት፡ ዘተኀትመ፡ በማኅተመ፡ ወርቅ፡ ወማእከለ፡ ዘተኀትመ፡ በማኅተመ፡ ኀጺን፡ F.N. 9 (ubi huic voci ኅፍጠት፡ paulo infra vox ግልፈት፡ substituitur). nomen actionisn. act.et Substantivumsubst.
1)sculpturala: ግልፈተ፡ ዐይነ፡ ማኅተም፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,21 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,21 ; Hezekielis prophetia.Hez. 41,25 ; ወግልፈት፡ ላዕሌሃ፡ አምሳለ፡ ሠርጸ፡ ሰንካዕሩር፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 4,5 .
2)imago impressalaseu signaturalaF.N. 9 ( videasvid. sub ኅፍጠት፡ ).
3)fictiolavel formatiolahominis in utero Mashafa Falasfa.Fal. f. 82 ( videasvid. ተገልፈ፡ ).
4)picturalain textili: አልባስ፡ እለ፡ አልቦሙ፡ ግልፈተ፡ ἱμάτιον ἁπλοῦν Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 28.
I,1[i.q. خَبَطَ vehementer percussitla; חָבַט decussitla, excussitla; ܚܒܰܛ idemid.et concussitla, quassavitla; vicinusvic.sunt סָפַד et ዘበጠ፡ ] percuterela, in spec. plangerela: ኅፍጣ፡ አጥባቲክን፡ ἐπὶ τῶν μαστῶν κόπτεσθε Jesaiae prophetia.Jes. 32,12 . Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. አጥባት፡
1)mammala, uberla: ተሐፀንኩ፡ በጥብ፡ liber Jobi.Job 3,12 ; መሠጡ፡ እጓለ፡ ማውታ፡ እምውስተ፡ ጥብ፡ liber Jobi.Job 24,9 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,14 ; ጥብ፡ የማናዊ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 10 ; ኀደገ፡ ጥበ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 65 ; አኅደግዎ፡ ጥበ፡ እሙ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 130,4 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,22 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,23 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,9 ( videasvid.sub ጠበወ፡ ); Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 24 Enc.; አጥባት፡ Canticum Canticorum.Cant. 1,2 ; Canticum Canticorum.Cant. 7,4 ; Hezekielis prophetia.Hez. 16,4 ; ልህቀ፡ አጥባትኪ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,7 ; ወድቀ፡ አጥባቲሆን፡ Hezekielis prophetia.Hez. 23,3 ; ንኡስ፡ አጥባትኪ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 23,21 ; n. 1231 ኅፍጣ፡ አጥባቲክን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 32,12 ; Hosea.Hos. 2,4 ; አጥባት፡ ይቡሳት፡ (v. ይቡስ፡ ) Hosea.Hos. 9,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 66,11 ; Lucae evangelium.Luc. 11,27 ; Lucae evangelium.Luc. 23,29 .
a)translatetransl.: ምሕረትየ፡ ወአጥባትየ፡ (v. አጥባዕትየ፡ ) ኪያከ፡ ይባርክ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 94.
b)epistomiumlavel mammillalavasis: ክልኤቱ፡ አጥባት፡ τῶν δύο μυξωτήρων Zachariae prophetia.Zach. 4,12 .
2)papillalapectoris; Jacobus ሄጰ፡ ጥቦ፡ ፀጋማዌ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 136. (In Mss. passim አጥባዕት፡ pro አጥባት፡ scriptum legitur, ut Kuf. p. 94; M.M. f. 31). Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: አጥባት፡ ዘ፡ ጡቶች።
Substantivumsubst.(etiam per ኅ፡ ), fem. et m. , pluralisPl. እራሓት፡ [ad رَحَّ , رَحْرَحَ , quibus potestas latila, amplilaet aequalisla(flach) inest, referendum videtur] palmalamanus cum carpola, καρπός , እራሓ፡ ሰፍሐት፡ ለነዳይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,38 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 3 ; እራሓተ፡ እደዊሁ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 5,4 ; τὰ ἴχνη τῶν χειρῶν Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,35 ; ሰላም፡ ለእራሓትኪ፡ I Salâm ad Mariam I, II, III; numerus significat strophas.Sal. Mar. 24 ; precantium est አንሥኦተ፡ እደዊነ፡ እንዘ፡ ስፉሓት፡ እራሓቲሆን፡ F.N. 14; አንስት፡ ትሰፍሕ፡ እደዊሃ፡ ወእራሓ፡ ለውሂብ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 190 ; እራሕ፡ ዘይምን፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 14 Enc.; እራሐ፡ መዝራዕት፡ Lud. e Mss. Colb.
b)plantalapedis: ኢገብረ፡ (Pachomius) አሣእነ፡ ለእራሐ፡ እግሩ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 14 Enc. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: እራሕ፡ ዘ፡ መበላ፡ እጅ፡ (v. መብያእጅ ).