Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

Substantivumsubst.(nonnunquam ኅሰር፡ , ut Novum TestamentumN.T.ad Romanos epistola Pauli.Polygl. Rom. 1,27 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,8 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,43 ) m. et fem. , pluralisPl. ኀሳራት፡
1)humilitasla, vilis conditiola, detrimentumla, inopiala: ταπείνωσις መዋዕለ፡ ኀሳራ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 1,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 89,3 ; πτῶμα ጽኑሕ፡ ሎቱ፡ ኀሳር፡ ዕፁብ፡ liber Jobi.Job 18,12 ; (cfr. ለኀሳርኪ፡ εἰς πρόσκομμα σεαυτῇ Jeremiae prophetia.Jer. 3,3 ); ζημία ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,8 ; inopia in Lud. comm. ad hist. not able to find explanation in abbreviation listAeth. p. 561, not able to find explanation in abbreviation listNr. 18.
3)ignominiala, probrumla, dedecusla, (raro: pudorla), contumeliala, conviciumla: ἀτιμία ኀሳር፡ ወክቡር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,16 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,35 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,35 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,15 ; liber Jobi.Job 12,21 ; Jeremiae prophetia.Jer. 13,26 ; Danielis prophetia.Dan. 12,2 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,43 ; በኀሳር፡ ἐν ἀτιμίᾳ Judith liber apocryphus.Judith 1,11 ; αἰσχύνη Jeremiae prophetia.Jer. 20,18 ; ἀσχημοσύνη Threni, liber biblicus.Thren. 1,8 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,27 ; ἐντροπή Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,23 ; ይከውነከ፡ ለኀሳር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 16,12 ; μῶμος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,24 ; χατάγνοσις እኪት፡ ኀሳሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,14 ; ὄνειδος ኀሳር፡ ለሰብእ፡ አስተሐቅሮታ፡ ለእሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,6 ; ὀνειδισμοί Jesaiae prophetia.Jes. 47,3 ; ὕβρις ትረውጽ፡ ኀሳሩ፡ ቅድሜሁ፡ liber Jobi.Job 15,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,33 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,1 ; praeterea ኀሳር፡ ዐቢይ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,62 ; proverbium ትዕቢት፡ አቡሁ፡ ወወልዱ፡ ኀሳር፡ superbia gignit ignominiamla, Lud.; ኀበ፡ ሀሎ፡ ትዕቢት፡ ሀለወ፡ ኀሳር፡ Lud. ex Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 27 Enc.; ፍትወት፡ (concupiscentia) ይእቲ፡ እሞን፡ ለኀሳራት፡ ወለድካማት፡ F.N. 24,1.
4)abominandumla: ኀሳሩ፡ ለሙስና፡ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως Matthaei Evangelium.Matth. 24,15 ; ኀሳርኪ፡ τὰ προςοχθίσματά σου Hezekielis prophetia.Hez. 5,11 . n. 592
particula inseparabilis suffixa, ( gramm.§ 62,1,c; gramm.§ 168,4); ad rem dictam adjungit aliam eamque ita distinguit, ut eam illi respondere significet:
1)etiam quoquela, et – ipsela, ( vicissimla, seinerseits, hinwiederum): እመ፡ ኀደግሙ፡ ለሰብእ፡ አበሳሆሙ፡ የኀድግ፡ ለክሙኒ፡ አቡክሙ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 6,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,15 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,47 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,12 ; Lucae evangelium.Luc. 19,19 ; Lucae evangelium.Luc. 19,42 ; Lucae evangelium.Luc. 19,44 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,12 ; Jacobi epistola.Jac. 3,5 ; Jacobi epistola.Jac. 3,6 ; n. 629ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,6 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,13 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,10 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,14 ; Deuteronomium.Deut. 28,65 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 16,8 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,9 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 17,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 83,4 ; ወከማሁ፡ ብእሲትኒ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,22 ; ተዓረኩ፡ አነኒ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,1 ; እስመ፡ እሙንቱኒ፡ ይስእሉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,14 , al. creberrime.
a)passim praemissum habet: በከመ፡ በሰማይ፡ ወበምድርኒ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 6,10 ; ወዝኒ፡ ኢይመጽእ፡ Amosi prophetia.Am. 7,3 ; Amosi prophetia.Am. 7,6 .
b)nonnumquam: etiamlai.e. adeola: ለነፍስ፡ ርኅብት፡ መሪርኒ፡ ጥዑመ፡ ያስተርእያ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 27,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,30 .
c)post አኮ፡ ባሕቲቱ፡ vel ዳእሙ፡ non solumlacrebro sequitur ዓዲ፡ vel ወዓዲ፡ ኒ፡ vel አላ፡ ኒ፡ sed etiamla, ut: Evangelium Joannis.Joh. 13,9 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,10 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,24 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,18 Platt.
4)Interrogativis pronominibus vel adverbiis annexum vim indefinitorum tribuit, videasvid. ምንት፡ , አይ፡ , ማእዜ፡ , አይቴ።
not foundsubst,m. et fem. , pluralisPl. ቃላት፡ [ קוֹל ܩܳܠܳܐ قَالٌ vel قَولٌ ] )
1)voxlavel sonuslacujusvis generis
a)vox hominum, angelorum Dei: Canticum Canticorum.Cant. 2,14 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,39 ; ቃለ፡ ነገር፡ ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,19 ; መጽአ፡ ቃል፡ እምሰማይ፡ Danielis prophetia.Dan. 4,28 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,1 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,2 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 19,1 ; ቃለ፡ ሐሤት፡ ወቃለ፡ ፍሥሓ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,34 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,9 ; ቃል፡ ተሰምዐ፡ በራማ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 38,15 ; ቃለ፡ ብካይ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 6,8 ; ይሰምዓ፡ ቃልየ፡ Evangelium Joannis.Joh. 10,16 ; Evangelium Joannis.Joh. 10,27 ; ይሁቡ፡ ቃሎሙ፡ edant vocem suamlaJeremiae prophetia.Jer. 4,16 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,15 ; አንሥኡ፡ ቃለክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 13,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; አልዐለ፡ ቃለ፡ sustulit vocemlaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; አዕቢ፡ ቃለከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,1 ; n. 451 ያዐቢ፡ ቃሎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,20 ; ጸርሐ፡ በቃል፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,1 ; በዐቢይ፡ ቃል፡ alta vocelaRegum liber biblicum I.1 Reg. 28,12 ; Deuteronomium.Deut. 5,19 ; Hezekielis prophetia.Hez. 9,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 29,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 36,13 ; በ፩ቃል፡ una vocelaLucae evangelium.Luc. 14,18 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,8 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,15 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,18 .
2)sermola, oratiola
a)quatenus est loquendi facultas vel ratio: ወሀቦሙ፡ ቃለ፡ ወልሳነ፡ ወዐይነ፡ ወእዝነ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,5 ; ዘኢያአምር፡ ቃለ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,3 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,10 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,11 ; እንስሳ፡ ዘአልቦ፡ ቃል፡ ἄλογα not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,12 ; ቃልከ፡ ያዐውቀከ፡ ( λαλιά ) Marci Evangelium.Marc. 14,70 .
c)quatenus sunt dicta, effata, verba.
3)
b)verbala, sermola, oratiola: ቃሎሙ፡ ለጠቢባን፡ ድሉት፡ በመዳልው፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,25 ; ኀሳርከኒ፡ ወክብርከኒ፡ እምቃልከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,13 ; ዘክልኤቱ፡ ቃሉ፡ δίγλωσσος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,14 ; ምዕረ፡ አውሢአከ፡ ሶቤሃ፡ ፈጽም፡ ቃለከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 48,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,1 ; Judicum liber.Jud. 5,29 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,19 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,23 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,8 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,18 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,15 ; ቃለ፡ ነገራ፡ ለይእቲ፡ መጽሐፍ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 4,8 . In specie
α)oppositum, -o, -nituropp.operibus et factis: ad Timotheum epistola I.1 Tim. 4,12 ; በቃል፡ ወበምግባር፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 17 ; በቃል፡ ወአኮ፡ በምግባር፡ Lud. ex Hom.
ε)verbum Dei creansla, substantialela, Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 32,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 55,11 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,12 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,1 sequensseq.; Apocalypsis Joannis.Apoc. 19,13 ; creberrime in libris theologicis ut Chrys., Cyr., Haim. Ab., al.
4)
b)res gestala: እምድኅረ፡ እላንቱ፡ ቃላት፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 32,1 ; ዘተረፈ፡ እምቃላተ፡ ዳዊት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,29 ; 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 13,22 al.; ዜና፡ ቃላቲሁ፡ relatio actorum ejuslanot able to find explanation in abbreviation listSyn. Ter 16 Enc.
c)resla: ፫ቃለ፡ ዘአነ፡ እነብብ፡ ላዕሌከ፡ l Paralipomenon libri I et II.Par. 21,10 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 21,11 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 21,13 (aliâs ነገር፡ ).
5) ቃለ፡ ንጉሥ፡ vel ቃለ፡ ሐፄ፡ vulgo dicitur nuntiuslavel legatuslaRegis Aethiopiae, Lud. e Conf. Ssagâ-Zaab.
ቃል፡ qāl
Compounds
ቃለ፡ qāla status constructusst. c., ቃል፡ qāl spokesman ofen
a) (Dillmann 5) ቃለ፡ ኀፄ፡ qāla ḫaḍe , ቃለ፡ ሐፄ qāla ḥaḍe , ቃለ፡ ሐፃች፡ qāla ḥaḍāč , ቃለ፡ ዓፄ፡ qāla ʿāḍe , ቃል፡ አፄ፡ qāl ʾaḍe spokesman for the kingen, king’s heralden አኮ፡ በቃለ፡ ኀፄ፡par le moyen d’un porte-parole royalfr 24 l. 14 (ed.), 27 l. 12–13 (tr.); ቃለ፡ ሐፃች፡ ክፍለ፡ ሐዋርያት፡le qāla ḥaḍāč, Kefla Ḥawāryātfr 34 l. 21 (ed.), 40 l. 17–18 (tr.); 38 l. 34 (ed.), 46 l. 5 (tr.); ወቃል፡ ሐፄ፡ ጐላች፡ ይሳከር፡le porte-parole du roi, qui a procédé aux formalités concernant cette concession féodale, Issākarfr 43 l. 15–16 (ed.), 51 l. 24–25 (tr.); ወቃል፡ አፄ፡ መጽሐፍ፡ ቤት፡ ስርጓን፡ ገዬ፡le qāl aṣē maṣḥaf bēt, Serguān Gayēfr 33 l. 14 (ed.), 38 l. 29–30 (tr.); ወእንዘ፡ ቃል፡ አፄ፡ መጽሐፍ፡ ቤት፡ ድል፡ ሰገድ፡et pendant que le qāl aṣē maṣḥaf bēt était Del Sagadfr 34 l. 11–12 (ed.), 40 l. 7–8 (tr.); ወቃል፡ ሐፄ፡ በዓለ፡ መጽሐፍ፡ ያዕቆብ፡le porte parole du roi baʿāla maṣḥaf, Yāʿǝqobfr 33 l. 28–29 (ed.), 39 l. 16–17 (tr.); ቃል፡ ሐፄ፡ ዣን፡ ሐፀና፡ ዘጊዮርጊስ፡le porte-parole du roi (qāl ḥaṣē) žān ḥaṣanā, Za-Giyorgisfr 37 l. 17 (ed.), 44 l. 5–6 (tr.); ቃልሐፄ፡ ዣንጽራር፡ ጔታ፡ ዓሥራት፡le qāl ḥaṣē žan ṣerār gētā était ʿĀsrātfr 35 l. 16 (ed.), 41 19–20 (tr.); ወቃለ፡ ዓፄሂ፡ ዘዣንጽራር፡ ጔታ፡ ሐብተ፡ ሚካኤል፡le qāla ḥ{sic}aṣē, žān ṣerār guiētā, Ḥabta Mikā’ēlfr 31 l. 13–14 (ed.), 36 l. 18–19 (tr.); ወቃል፡ ሐፄ፡ ዓቄት፡ ደበና፡ ጌታ፡ ገሪማ፡le porte-parole du roi ʿāqēt dabanā gētā, Garimāfr 41 l. 18 (ed.), 49 l. 8–9 (tr.); ወቃል፡ ሐፄ፡ አስጐላች፡ የውስጥ፡ ብላቴን፡ ጌታ፡ ተክለ፡ ሃይማኖት፡le porte-parole du roi, qui a obtenu cette concession féodale (? asgulāč), le ya-wesṭ belāttangētā Takla Hāymanotfr 43 l. 31 (ed.), 52 l. 13–14 (tr.), videasvid. ሐፄ፡
Leslau
ቃለ፡ ሐፄ qāla ḥaḍe (Lt) the one who is in charge of transmitting the order of the king or the emperor, literallylit. ‘the voice of the emperor’ 226a
b) ቃለ፡ ነጋሢ፡ qāla nagāśi spokesman for the governoren ቃለ፡ ነጋሢ፡porte-parole du nagāsifr 39 l. 11 (ed.), 46 l. 19 (tr.); ሥዩመ፡ ተንቤን፡ ወሕዱጉ፡ ወራቅ፡ መአሰሬሁ፡ ወቃለ፡ ነጋሢሁ፡au chef du Tambēn, à son vicaire, à son rāq maʾasarē, et à son porte-parolefr 40 l. 9 (ed.), 47 l. 20–21 (tr.), videasvid. ነጋሢ፡
c) (Dillmann 5) ቃለ፡ ንጉሥ፡ qāla nǝguś spokesman for the kingen እንዘ፡ ቃለ፡ ንጉሥ፡ ወበዓለ፡ [መጽሐፍ፡] ወልደ፡ ደራትዮስ፡[Ces ordres ont été donnés] pendant que le porte-parole du roi et le baʿāla maṣḥaf(?), Walda Darātyos,fr 72 l. 8–9 (ed.), 86 l. 24–25 (tr.), videasvid. ንጉሥ፡
d) ቃለ፡ ኢተጌ፡ qāla ʾitage spokesman for the queenen, queen’s heralden ወቃለ፡ ኢተጌ፡ አባ፡ ተክለ፡ ወንጌል፡le porte-parole de la reine, abbā Takla Wangēlfr 28 l. 26–27 (ed.), 33 l. 4–5 (tr.), videasvid. እቴጌ፡
Cross-references:
a) for ሞገሰ፡ ቃል፡ videasvid. ሞገስ፡
b) for ስጣዌ፡ ቃል፡ videasvid. ስጣዌ፡
Substantivumsubst.(nonnunquam ኅሰር፡ , ut Novum TestamentumN.T.ad Romanos epistola Pauli.Polygl. Rom. 1,27 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,8 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,43 ) m. et fem. , pluralisPl. ኀሳራት፡
1)humilitasla, vilis conditiola, detrimentumla, inopiala: ταπείνωσις መዋዕለ፡ ኀሳራ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 1,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 89,3 ; πτῶμα ጽኑሕ፡ ሎቱ፡ ኀሳር፡ ዕፁብ፡ liber Jobi.Job 18,12 ; (cfr. ለኀሳርኪ፡ εἰς πρόσκομμα σεαυτῇ Jeremiae prophetia.Jer. 3,3 ); ζημία ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,8 ; inopia in Lud. comm. ad hist. not able to find explanation in abbreviation listAeth. p. 561, not able to find explanation in abbreviation listNr. 18.
3)ignominiala, probrumla, dedecusla, (raro: pudorla), contumeliala, conviciumla: ἀτιμία ኀሳር፡ ወክቡር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,16 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,35 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,35 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,15 ; liber Jobi.Job 12,21 ; Jeremiae prophetia.Jer. 13,26 ; Danielis prophetia.Dan. 12,2 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,43 ; በኀሳር፡ ἐν ἀτιμίᾳ Judith liber apocryphus.Judith 1,11 ; αἰσχύνη Jeremiae prophetia.Jer. 20,18 ; ἀσχημοσύνη Threni, liber biblicus.Thren. 1,8 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,27 ; ἐντροπή Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,23 ; ይከውነከ፡ ለኀሳር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 16,12 ; μῶμος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,24 ; χατάγνοσις እኪት፡ ኀሳሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,14 ; ὄνειδος ኀሳር፡ ለሰብእ፡ አስተሐቅሮታ፡ ለእሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,6 ; ὀνειδισμοί Jesaiae prophetia.Jes. 47,3 ; ὕβρις ትረውጽ፡ ኀሳሩ፡ ቅድሜሁ፡ liber Jobi.Job 15,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,33 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,1 ; praeterea ኀሳር፡ ዐቢይ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,62 ; proverbium ትዕቢት፡ አቡሁ፡ ወወልዱ፡ ኀሳር፡ superbia gignit ignominiamla, Lud.; ኀበ፡ ሀሎ፡ ትዕቢት፡ ሀለወ፡ ኀሳር፡ Lud. ex Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 27 Enc.; ፍትወት፡ (concupiscentia) ይእቲ፡ እሞን፡ ለኀሳራት፡ ወለድካማት፡ F.N. 24,1.
4)abominandumla: ኀሳሩ፡ ለሙስና፡ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως Matthaei Evangelium.Matth. 24,15 ; ኀሳርኪ፡ τὰ προςοχθίσματά σου Hezekielis prophetia.Hez. 5,11 . n. 592
IV,1Imperf. ያስተርኢ፡ , rarius ያስተሬኢ፡ (ut Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,37 Laur.; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,40 Laur.)
1)facere, ut (agens) ipse videatur i.e.
a)se conspiciendum praeberela, se aperirela, apparerela, compararela, de rebus et personis (quae antea occultae, invisibiles, incognitae fuerant; etiam de iis, quae antea non exstiterant), potissimum de apparitionibus spirituum et visionum: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,5 ; ያስተርኢ፡ ሢበትኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 47,2 ; ኀሳርኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 47,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 13,26 ; ወርኅ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 4,5 ; መብረቅ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 24,27 ; ያስተርኢ፡ ከመ፡ ሕልመ፡ ሌሊት፡ liber Jobi.Job 20,8 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,64 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 38,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 38,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,33 ; ያስተርኢ፡ ስብሐተ፡ እግዚአብሔር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,5 ; አስተርአየ፡ ላዕሌኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 60,2 ; construitur cumc.c. ለ፡ ejus, cui quis se conspiciendum praebet: Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,29 ; Jesaiae prophetia.Jes. 66,14 ; plerumque cumc.Acc.Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,7 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 16 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,4 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,8 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,3 ; አንሰ፡ አስተርአይኩክሙ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 12,19 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 12,16 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,3 ; አስተርአየኒ፡ ራእይ፡ Danielis prophetia.Dan. 8,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 1,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,13 ; Matthaei Evangelium.Matth. 17,3 ; Marci Evangelium.Marc. 9,4 ; Marci Evangelium.Marc. 16,11 ; Marci Evangelium.Marc. 16,12 ; Lucae evangelium.Luc. 1,11 ; Lucae evangelium.Luc. 1,22 ; Lucae evangelium.Luc. 9,8 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,1 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,14 ; Actus apostolorum.Act. 1,3 ; Actus apostolorum.Act. 2,3 ; Actus apostolorum.Act. 26,19 .
b)cognoscendum se praeberela, manifestarila, revelarila, innotescerelaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 59,2 ; ኣስተርኢ፡ በቅድመ፡ አሕዛብ፡ γνωσθήσομαι Hezekielis prophetia.Hez. 38,23 ; Jesaiae prophetia.Jes. 66,14 ; ἐγνωρίσθην Hezekielis prophetia.Hez. 20,5 ; πεφανέρωται ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 16,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 3,21 ; ἀποκαλύπτεσθαι not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,7 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,13 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,17 ; ἐμφανὴς ἐγενόμην ad Romanos epistola Pauli.Rom. 10,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 36,14 ; ዘአስተርእዮ፡ i.q. ኤጲፋንያ፡ epiphanialaCod. Mus. Brit. XXIX, 32.
c)in conspectumlaalicujus prodirela: ኢታስተርእዩኒ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 1,12 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,18 .
d)visibilemla, manifestumla, conspicuum esselaad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 4,18 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 1,16 ; ዘኢያስተርኢ፡ invisibilislaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 1,2 ; 1 ad Timotheum epistolae I, II.Tim. 1,17 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,1 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 45,3 ; መዝገብ፡ ዘኢያስተርኢ፡ θησαυρὸς ἀφανής Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,14 ; ብዙኅ፡ ዘኢያስተርኢ፡ πολλὰ ἀπόκρυφα Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,22 ; ያስተርኢ፡ ἐμφανὴς ἔσται Michaei prophetia.Mich. 4,1 ; ዘያስተርኢ፡ περίβλεπτος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,41 ; ዕለት፡ ዐባይ፡ እንተ፡ ታስተርኢ፡ μεγάλη καὶ ἐπιφανής Joelis prophetia.Joel 3,4 ; Malachiae prophetia.Mal. 3,22 ; ኀበ፡ ኢያስተርኢ፡ አእምሮ፡ οὗ οὐκ ἐπισκοπεῖται γνῶσις Proverbiorum liber biblicus.Prov. 19,23 ; ኣአምር፡ ከመ፡ ታስተርኢ፡ ጽድቅየ፡ liber Jobi.Job 13,18 ; በላዕለ፡ ውሉዱ፡ ያስተርኢ፡ ንብረቱ፡ ለሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,28 .
e)viderila( φαίνεσθαι ) cumc.Acc.praed.: ኵሉ፡ ብእሲ፡ ያስተርኢ፡ ለርእሱ፡ ጻድቀ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 21,2 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,16 ; ለነፍስ፡ ርኅብት፡ መሪርኒ፡ ጥዑመ፡ ያስተርእያ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 27,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,27 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 4,25 ; sequensseq.conjunctioconj. ከመ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 6,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,18 ; impers., ut: እፎ፡ አንትሙ፡ ትፈቅዱ፡ ወእፎ፡ ያስተርእየክሙ፡ ከመ፡ ኣውሥኦሙ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 10,6 .
f)speciem praeberela, similem essela, speciem induerelavel prae se ferrela: Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 3 ; መኑ፡ ያስተርኢ፡ ንጹሐ፡ ከዊኖ፡ እምኀጢአት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 20,9 ; ያስተርኢ፡ ከመ፡ ዘያደሉ፡ ለቢጹ፡ ወከመ፡ ዘያረትዕ፡ ፍትሖ፡ ለማኅፈሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,25 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 17,1 ; አስተርእዮ፡ speciesla( ἀνθέμιον ) n. 299Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,6 .
g)lucerela( videasvid.II, not able to find explanation in abbreviation list1 Nr. 2 ), de astris Hezekielis prophetia.Hez. 32,8 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,16 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,15 ; (monachus corpus suum ita emaceravit) እስከኔ፡ ኮነት፡ ፀሓይ፡ ያስተርኢ፡ እማእከለ፡ አዕጽምተ፡ ገበዋቲሁ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 16.
2)facere ut quis vel quid videatur i.e.
a)ostenderela, manifestumlavel conspicuum facerelaMatthaei Evangelium.Matth. 6,5 (c. ለ፡ pers.); ኢያስተርኢ፡ ኀፍረቶ፡ (Platt: ኀፍረቱ፡ ) Apocalypsis Joannis.Apoc. 16,15 ; አስተርአዮሙ፡ ኀበ፡ ተረግዘ፡ ገቦ፡ (Christus discipulis) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 6 Enc. ; እስመ፡ ፪ ወልደ፡ ያስተርእዩ፡ ለነ፡ δυὰς γὰρ ἡμῖν υἱῶν ἀναφαίνεται (a Nestorianis) not able to find explanation in abbreviation listCyr. c. Pall. f. 77 ; facere ut in conspectum prodeatlaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 53,6 .
b)revelarelaHermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 7 ; ἀποκαλύπτειν Danielis prophetia.Dan. 2,47 ; አስተርአዮሙ፡ ( revelavit iisla) በሌሊት፡ ከመ፡ ኢይግብኡ፡ Lud. e Vit. Sanct.; አስተርአየ፡ ሊተ፡ ምስጢራተ፡ ብዙኃተ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 19. ( አስተርአየ፡ in libris mss. passim cum አስተስረየ፡ confusum reperitur, ut Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 23,27 et Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 23,28 (F. H); Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,9 ).
Substantivumsubst.fem. , pluralisPl. እማት፡ [ אַם ܐܶܡܳܐ أُمٌّ ] materla, tam hominum Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,12 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,29 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,20 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,8 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,15 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,17 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 20,9 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 20,17 ; Judicum liber.Jud. 8,19 ; Judicum liber.Jud. 9,1 ; Judicum liber.Jud. 9,3 ; Judicum liber.Jud. 14,9 ; Judicum liber.Jud. 14,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,13 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,35 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,48 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,49 , al., quam animalium Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,26 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,27 ; Deuteronomium.Deut. 22,6 ; Jeremiae prophetia.Jer. 15,10 ; pluralisPl.Ruth liber biblicus.Ruth 1,8 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,3 ; Threni, liber biblicus.Thren. 2,12 (ubi pro አእማቲሆን፡ emendandum videtur እማቲሆን፡ ); Threni, liber biblicus.Thren. 5,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 60,24 ; Voc. SingularisSing. እሞ፡ Org.; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 92 (v. እሙ፡ ), et እም፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 2,20 (v. እሙ፡ ); ዘአልቦ፡ እመ፡ ἀμήτωρ ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,3 ; እኁሁ፡ ወልደ፡ እሙ፡ ὁμομήτριος uterinuslaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 43,29 .
a) እመሕያው፡ (v. እመ፡ ሕያው፡ ) mater vivilai.e. viventiumla, in locutione እጓለ፡ እመሕያው፡ usitatum, videasvid. sub እጓል፡
b)varie transfertur, exempli gratiaex. gr.in terram, quae est እመ፡ ኵሉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,1 ; in feminam, quae populum suum tuetur Judicum liber.Jud. 5,7 ; in virtutes vel vitia, quae sunt matres sectatorum, ut: ለጥበብ፡ እመከ፡ ረሰይካ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,59 ; in causam rei, ut: ፍትወተ፡ ሥሥዕት፡ ዘብዕል፡ እመ፡ ኵሎን፡ ኀጣውእ፡ እኩያት፡ ይእቲ፡ F.M. 18,1; F.N. 24,1 ( videasvid. sub ኀሳር፡ ); in urbem vel coetum vel gentem, quae cives continent et tuentur: እምነ፡ ጽዮን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 86,5 ; ad Galatas epistola Pauli.Gal. 4,26 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 17,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 50,1 ; Hosea.Hos. 4 ; Hosea.Hos. 5 ; እመ፡ አህጉር፡ metropolislaM.M. f. 19 (Nicaea እመ፡ አህጉር፡ ዘቢታንያ፡ ).
c)mater spiritualis est
α)susceptrixlavel testislabaptismi: እሙ፡ መንፈሳዊት፡ እንተ፡ ተወክፈቶ፡ በጥምቀት፡ n. 728( quae eum in baptismo suscepitla) not able to find explanation in abbreviation listII Can. Nic. 24 (23).
ʾǝm mammait madreit, genitriceit
Grébaut
እመሕያው ʾǝmhǝyāw «mère des vivantsfr c’est-à-dire Ève». D’où እጓለ፡ እመሕያው፡ ʾǝgʷāla ʾǝmhǝyāw «fils d’Èvefr c’est-à-dire homme» ― ሰው፡ Ms. BNFabb217, fol. 29r, videasvid. ሕያው፡
62
Cross-references: for እጓለ፡ እመሕያው፡ videasvid. እጓል፡
Substantivumsubst.(nonnunquam ኅሰር፡ , ut Novum TestamentumN.T.ad Romanos epistola Pauli.Polygl. Rom. 1,27 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,8 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,43 ) m. et fem. , pluralisPl. ኀሳራት፡
1)humilitasla, vilis conditiola, detrimentumla, inopiala: ταπείνωσις መዋዕለ፡ ኀሳራ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 1,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 89,3 ; πτῶμα ጽኑሕ፡ ሎቱ፡ ኀሳር፡ ዕፁብ፡ liber Jobi.Job 18,12 ; (cfr. ለኀሳርኪ፡ εἰς πρόσκομμα σεαυτῇ Jeremiae prophetia.Jer. 3,3 ); ζημία ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,8 ; inopia in Lud. comm. ad hist. not able to find explanation in abbreviation listAeth. p. 561, not able to find explanation in abbreviation listNr. 18.
3)ignominiala, probrumla, dedecusla, (raro: pudorla), contumeliala, conviciumla: ἀτιμία ኀሳር፡ ወክቡር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,16 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,35 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,35 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,15 ; liber Jobi.Job 12,21 ; Jeremiae prophetia.Jer. 13,26 ; Danielis prophetia.Dan. 12,2 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,43 ; በኀሳር፡ ἐν ἀτιμίᾳ Judith liber apocryphus.Judith 1,11 ; αἰσχύνη Jeremiae prophetia.Jer. 20,18 ; ἀσχημοσύνη Threni, liber biblicus.Thren. 1,8 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,27 ; ἐντροπή Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,23 ; ይከውነከ፡ ለኀሳር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 16,12 ; μῶμος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,24 ; χατάγνοσις እኪት፡ ኀሳሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,14 ; ὄνειδος ኀሳር፡ ለሰብእ፡ አስተሐቅሮታ፡ ለእሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,6 ; ὀνειδισμοί Jesaiae prophetia.Jes. 47,3 ; ὕβρις ትረውጽ፡ ኀሳሩ፡ ቅድሜሁ፡ liber Jobi.Job 15,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,33 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,1 ; praeterea ኀሳር፡ ዐቢይ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,62 ; proverbium ትዕቢት፡ አቡሁ፡ ወወልዱ፡ ኀሳር፡ superbia gignit ignominiamla, Lud.; ኀበ፡ ሀሎ፡ ትዕቢት፡ ሀለወ፡ ኀሳር፡ Lud. ex Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 27 Enc.; ፍትወት፡ (concupiscentia) ይእቲ፡ እሞን፡ ለኀሳራት፡ ወለድካማት፡ F.N. 24,1.
4)abominandumla: ኀሳሩ፡ ለሙስና፡ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως Matthaei Evangelium.Matth. 24,15 ; ኀሳርኪ፡ τὰ προςοχθίσματά σου Hezekielis prophetia.Hez. 5,11 . n. 592
Substantivumsubst.(nonnunquam ኅሰር፡ , ut Novum TestamentumN.T.ad Romanos epistola Pauli.Polygl. Rom. 1,27 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,8 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,43 ) m. et fem. , pluralisPl. ኀሳራት፡
1)humilitasla, vilis conditiola, detrimentumla, inopiala: ταπείνωσις መዋዕለ፡ ኀሳራ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 1,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 89,3 ; πτῶμα ጽኑሕ፡ ሎቱ፡ ኀሳር፡ ዕፁብ፡ liber Jobi.Job 18,12 ; (cfr. ለኀሳርኪ፡ εἰς πρόσκομμα σεαυτῇ Jeremiae prophetia.Jer. 3,3 ); ζημία ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,8 ; inopia in Lud. comm. ad hist. not able to find explanation in abbreviation listAeth. p. 561, not able to find explanation in abbreviation listNr. 18.
3)ignominiala, probrumla, dedecusla, (raro: pudorla), contumeliala, conviciumla: ἀτιμία ኀሳር፡ ወክቡር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,16 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,35 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,35 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,15 ; liber Jobi.Job 12,21 ; Jeremiae prophetia.Jer. 13,26 ; Danielis prophetia.Dan. 12,2 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,43 ; በኀሳር፡ ἐν ἀτιμίᾳ Judith liber apocryphus.Judith 1,11 ; αἰσχύνη Jeremiae prophetia.Jer. 20,18 ; ἀσχημοσύνη Threni, liber biblicus.Thren. 1,8 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,27 ; ἐντροπή Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,23 ; ይከውነከ፡ ለኀሳር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 16,12 ; μῶμος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,24 ; χατάγνοσις እኪት፡ ኀሳሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,14 ; ὄνειδος ኀሳር፡ ለሰብእ፡ አስተሐቅሮታ፡ ለእሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,6 ; ὀνειδισμοί Jesaiae prophetia.Jes. 47,3 ; ὕβρις ትረውጽ፡ ኀሳሩ፡ ቅድሜሁ፡ liber Jobi.Job 15,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,33 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,1 ; praeterea ኀሳር፡ ዐቢይ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,62 ; proverbium ትዕቢት፡ አቡሁ፡ ወወልዱ፡ ኀሳር፡ superbia gignit ignominiamla, Lud.; ኀበ፡ ሀሎ፡ ትዕቢት፡ ሀለወ፡ ኀሳር፡ Lud. ex Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 27 Enc.; ፍትወት፡ (concupiscentia) ይእቲ፡ እሞን፡ ለኀሳራት፡ ወለድካማት፡ F.N. 24,1.
4)abominandumla: ኀሳሩ፡ ለሙስና፡ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως Matthaei Evangelium.Matth. 24,15 ; ኀሳርኪ፡ τὰ προςοχθίσματά σου Hezekielis prophetia.Hez. 5,11 . n. 592
Substantivumsubst., plerumque m. ( fem. ut: ንክርት፡ ክብር፡ Cyr. c. not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 78 ),
1)gloriala, honorla: δόξα , rarius Dei, ut: ክብርየ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 42,8 ; Jeremiae prophetia.Jer. 13,11 ; (aliâs ስብሓት፡ ), plerumque hominum: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,13 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 23,21 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 23,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 3,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 111,3 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 6,2 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,13 ; ኀሳር፡ ወክብር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 17,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 60,19 ; Threni, liber biblicus.Thren. 2,11 ; Zachariae prophetia.Zach. 2,5 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,36 ; ትትቀበር፡ በክብር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 32 ; Lucae evangelium.Luc. 14,10 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,44 ; virgo violata ወድቀት፡ እምክብራ፡ , ትላሑ፡ እምክብራ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 246.
b)dignitasla, praestantiala: ሶበ፡ ኢሰገደ፡ ለክብሩ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 18 Enc.; ክብረ፡ ቀሲስ፡ ላዕለ፡ ካልኣን፡ (praestantia sacerdotis super alios) Can. Niceni. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Nic. 18.
nomen actionisn. act.et Substantivumsubst., fem. et m. , pluralisPl. ጽዕለታት፡ contumeliala, ignominiala, conviciumla, maledictiola, probrumla, opprobriumla: ὕβρις Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 26,19 ; እምጽዕለተ፡ እኩያን፡ liber Jobi.Job 35,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 16,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 23,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 13,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 31,29 ; Zephania prophetia.Zeph. 2,10 ; Nahum.Nah. 2,3 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,22 ; Hezekielis prophetia.Hez. 33,28 ; ὀνειδισμός Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 4,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 51,7 ; Jeremiae prophetia.Jer. 6,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 29,14 ; Jeremiae prophetia.Jer. 51,8 ; Threni, liber biblicus.Thren. 3,60 ; Joelis prophetia.Joel 2,19 ; Zephania prophetia.Zeph. 2,8 ; Hezekielis prophetia.Hez. 22,4 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 3,7 ; ὀνείδισμα ኮንክሙ፡ ጽዕለተ፡ ለአሕዛብ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 36,3 ; ὄνειδος Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,14 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 20,17 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,33 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 78,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 88,40 ; ኀሳር፡ ወጽዕለት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 25,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 30,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 54,4 ; λοιδορία Proverbiorum liber biblicus.Prov. 20,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,6 ; ከመ፡ ኢይግበር፡ ጽዕለተ፡ ላዕሌከ፡ μή ποτε μῶμον δῷ σοι Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,33 ; ወዕለታት፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 28.
Substantivumsubst.(nonnunquam ኅሰር፡ , ut Novum TestamentumN.T.ad Romanos epistola Pauli.Polygl. Rom. 1,27 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,8 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,43 ) m. et fem. , pluralisPl. ኀሳራት፡
1)humilitasla, vilis conditiola, detrimentumla, inopiala: ταπείνωσις መዋዕለ፡ ኀሳራ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 1,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 89,3 ; πτῶμα ጽኑሕ፡ ሎቱ፡ ኀሳር፡ ዕፁብ፡ liber Jobi.Job 18,12 ; (cfr. ለኀሳርኪ፡ εἰς πρόσκομμα σεαυτῇ Jeremiae prophetia.Jer. 3,3 ); ζημία ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,8 ; inopia in Lud. comm. ad hist. not able to find explanation in abbreviation listAeth. p. 561, not able to find explanation in abbreviation listNr. 18.
3)ignominiala, probrumla, dedecusla, (raro: pudorla), contumeliala, conviciumla: ἀτιμία ኀሳር፡ ወክቡር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,16 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,35 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,35 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,15 ; liber Jobi.Job 12,21 ; Jeremiae prophetia.Jer. 13,26 ; Danielis prophetia.Dan. 12,2 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,43 ; በኀሳር፡ ἐν ἀτιμίᾳ Judith liber apocryphus.Judith 1,11 ; αἰσχύνη Jeremiae prophetia.Jer. 20,18 ; ἀσχημοσύνη Threni, liber biblicus.Thren. 1,8 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,27 ; ἐντροπή Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,23 ; ይከውነከ፡ ለኀሳር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 16,12 ; μῶμος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,24 ; χατάγνοσις እኪት፡ ኀሳሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,14 ; ὄνειδος ኀሳር፡ ለሰብእ፡ አስተሐቅሮታ፡ ለእሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,6 ; ὀνειδισμοί Jesaiae prophetia.Jes. 47,3 ; ὕβρις ትረውጽ፡ ኀሳሩ፡ ቅድሜሁ፡ liber Jobi.Job 15,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,33 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,1 ; praeterea ኀሳር፡ ዐቢይ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 12 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,62 ; proverbium ትዕቢት፡ አቡሁ፡ ወወልዱ፡ ኀሳር፡ superbia gignit ignominiamla, Lud.; ኀበ፡ ሀሎ፡ ትዕቢት፡ ሀለወ፡ ኀሳር፡ Lud. ex Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 27 Enc.; ፍትወት፡ (concupiscentia) ይእቲ፡ እሞን፡ ለኀሳራት፡ ወለድካማት፡ F.N. 24,1.
4)abominandumla: ኀሳሩ፡ ለሙስና፡ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως Matthaei Evangelium.Matth. 24,15 ; ኀሳርኪ፡ τὰ προςοχθίσματά σου Hezekielis prophetia.Hez. 5,11 . n. 592
saccuslavideasvid. sub ሐሰለ፡
I,1[i.q. חָסֵר imminutus estla, defecitla, indiguitla, caruitla, ܚܣܰܪ imminutus estla, defecitla, indiguitla, caruitlaet jacturam fecitla; خَسِرَ et خَسَرَ jacturam fecitla, diminuitla; a via aberravitla; خَاسِرٌ vilisla, inutilisla; videasvid.Ges. thes. p. 505] SubjunctivusSubj. ይኅሰር፡ ( ይኅስር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,7 in aliquot codd.)
1)deprimila, in conditionem vilioremla, deteriorem conjicila, vilem essela: ταπεινοῦσθαι ኀስረ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ Jesaiae prophetia.Jes. 2,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 2,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,33 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,4 ; liber Jobi.Job 31,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,12 ; ኀስረ፡ ክብሮሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 3,8 ; πίπτειν liber Jobi.Job 15,24 ; etiam in bonam partem: demissumla, modestum se gererelaHosea.Hos. 2,17 ( ተኀስር፡ በህየ፡ ); Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,7 .
2)imminuila, ad paucitatem redigila, jacturam facerela, miseria et aerumnis affligila: ζημιοῦσθαι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 22,3 ( videasvid. አኅሰረ፡ ); ταλαιπωρεῖν de agris et frumento Joelis prophetia.Joel 1,10 ; Zachariae prophetia.Zach. 11,3 ; de terra, tentorio, hominibus Jeremiae prophetia.Jer. 4,13 ; Jeremiae prophetia.Jer. 4,20 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,19 ; Jeremiae prophetia.Jer. 10,20 .
3)vilipendila; ignominiala, dedecorela, contumelia afficila; pudore suffundila, ἀτιμάζεσθαι : ከመ፡ ኢትኅሰር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,30 ; ኀስሩ፡ ፈድፋደ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ሐሳዊ፡ ሰብእ፡ የኀስር፡ ወይትኀፈር፡ ለዝሉፉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 16,14 ; Jeremiae prophetia.Jer. 22,28 ; ትትኀፈሪ፡ ወተኀስሪ፡ እምኵሎሙ፡ እለ፡ ያፈቅሩኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,22 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,31 ; ἐντρέπεσθαι Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,16 ; Hezekielis prophetia.Hez. 36,32 ; Jesaiae prophetia.Jes. 45,16 ; የኀስሩ፡ በኀፍረት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,62 ; ὀνειδίζεσθαι ተኀፍረት፡ ወኀስረት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,9 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,7 ; αἰσχύνεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 65,13 .
4)Sensu ethico, depravatumla, perditum essela: ኀስሩ፡ ወረኵሱ፡ διέφθειραν καὶ ἐβδελύχθησαν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 13,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 52,2 .
videasvid. sub ኀስረ፡ ignominia afficilavideasvid. sub ኀስረ፡
I,1[i.q. חָסֵר imminutus estla, defecitla, indiguitla, caruitla, ܚܣܰܪ imminutus estla, defecitla, indiguitla, caruitlaet jacturam fecitla; خَسِرَ et خَسَرَ jacturam fecitla, diminuitla; a via aberravitla; خَاسِرٌ vilisla, inutilisla; videasvid.Ges. thes. p. 505] SubjunctivusSubj. ይኅሰር፡ ( ይኅስር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,7 in aliquot codd.)
1)deprimila, in conditionem vilioremla, deteriorem conjicila, vilem essela: ταπεινοῦσθαι ኀስረ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ Jesaiae prophetia.Jes. 2,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 2,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,33 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,4 ; liber Jobi.Job 31,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,12 ; ኀስረ፡ ክብሮሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 3,8 ; πίπτειν liber Jobi.Job 15,24 ; etiam in bonam partem: demissumla, modestum se gererelaHosea.Hos. 2,17 ( ተኀስር፡ በህየ፡ ); Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,7 .
2)imminuila, ad paucitatem redigila, jacturam facerela, miseria et aerumnis affligila: ζημιοῦσθαι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 22,3 ( videasvid. አኅሰረ፡ ); ταλαιπωρεῖν de agris et frumento Joelis prophetia.Joel 1,10 ; Zachariae prophetia.Zach. 11,3 ; de terra, tentorio, hominibus Jeremiae prophetia.Jer. 4,13 ; Jeremiae prophetia.Jer. 4,20 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,19 ; Jeremiae prophetia.Jer. 10,20 .
3)vilipendila; ignominiala, dedecorela, contumelia afficila; pudore suffundila, ἀτιμάζεσθαι : ከመ፡ ኢትኅሰር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,30 ; ኀስሩ፡ ፈድፋደ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ሐሳዊ፡ ሰብእ፡ የኀስር፡ ወይትኀፈር፡ ለዝሉፉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 16,14 ; Jeremiae prophetia.Jer. 22,28 ; ትትኀፈሪ፡ ወተኀስሪ፡ እምኵሎሙ፡ እለ፡ ያፈቅሩኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,22 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,31 ; ἐντρέπεσθαι Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,16 ; Hezekielis prophetia.Hez. 36,32 ; Jesaiae prophetia.Jes. 45,16 ; የኀስሩ፡ በኀፍረት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,62 ; ὀνειδίζεσθαι ተኀፍረት፡ ወኀስረት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,9 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,7 ; αἰσχύνεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 65,13 .
4)Sensu ethico, depravatumla, perditum essela: ኀስሩ፡ ወረኵሱ፡ διέφθειραν καὶ ἐβδελύχθησαν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 13,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 52,2 .
I,1[i.q. חָסֵר imminutus estla, defecitla, indiguitla, caruitla, ܚܣܰܪ imminutus estla, defecitla, indiguitla, caruitlaet jacturam fecitla; خَسِرَ et خَسَرَ jacturam fecitla, diminuitla; a via aberravitla; خَاسِرٌ vilisla, inutilisla; videasvid.Ges. thes. p. 505] SubjunctivusSubj. ይኅሰር፡ ( ይኅስር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,7 in aliquot codd.)
1)deprimila, in conditionem vilioremla, deteriorem conjicila, vilem essela: ταπεινοῦσθαι ኀስረ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ Jesaiae prophetia.Jes. 2,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 2,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,33 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,4 ; liber Jobi.Job 31,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,12 ; ኀስረ፡ ክብሮሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 3,8 ; πίπτειν liber Jobi.Job 15,24 ; etiam in bonam partem: demissumla, modestum se gererelaHosea.Hos. 2,17 ( ተኀስር፡ በህየ፡ ); Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,7 .
2)imminuila, ad paucitatem redigila, jacturam facerela, miseria et aerumnis affligila: ζημιοῦσθαι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 22,3 ( videasvid. አኅሰረ፡ ); ταλαιπωρεῖν de agris et frumento Joelis prophetia.Joel 1,10 ; Zachariae prophetia.Zach. 11,3 ; de terra, tentorio, hominibus Jeremiae prophetia.Jer. 4,13 ; Jeremiae prophetia.Jer. 4,20 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,19 ; Jeremiae prophetia.Jer. 10,20 .
3)vilipendila; ignominiala, dedecorela, contumelia afficila; pudore suffundila, ἀτιμάζεσθαι : ከመ፡ ኢትኅሰር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,30 ; ኀስሩ፡ ፈድፋደ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ሐሳዊ፡ ሰብእ፡ የኀስር፡ ወይትኀፈር፡ ለዝሉፉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 16,14 ; Jeremiae prophetia.Jer. 22,28 ; ትትኀፈሪ፡ ወተኀስሪ፡ እምኵሎሙ፡ እለ፡ ያፈቅሩኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,22 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,31 ; ἐντρέπεσθαι Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,16 ; Hezekielis prophetia.Hez. 36,32 ; Jesaiae prophetia.Jes. 45,16 ; የኀስሩ፡ በኀፍረት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,62 ; ὀνειδίζεσθαι ተኀፍረት፡ ወኀስረት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,9 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,7 ; αἰσχύνεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 65,13 .
4)Sensu ethico, depravatumla, perditum essela: ኀስሩ፡ ወረኵሱ፡ διέφθειραν καὶ ἐβδελύχθησαν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 13,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 52,2 .
Substantivumsubst., plerumque m. ,
1)roburla, potentiala, fortitudola, virtusla: ለኀይለ፡ ዕዘዘ፡ መዝራዕትከ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 11,22 ; κράτησις Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,3 (v. ትእዛዝ፡ ); ἀσφάλεια Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,14 ; ἀνδρεία Proverbiorum liber biblicus.Prov. 21,30 ; Chrys. crebro; Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 1 ; ቶማስ፡ ዘአርአየ፡ ዕዘዞ፡ (sc. miraculis editis) not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 2 Enc.; efficaciala, Lud. ex Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 19 Enc.; visla, vehementialapluviae, Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2.
2)honorla, gloriala, dignitasla, maxime in libris ex Arabico translatis: ሞት፡ በዕዘዝ፡ ይኄይስ፡ እምሐይው፡ በኀሳር፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 380 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 382 ; ዕዘዝክሙ፡ ወሰርጐ፡ ክብርክሙ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 364 ; ኀስሩ፡ እምድኅረ፡ ዕዘዝ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 367 ; እመ፡ አውዐይኮ፡ ለመቅደስ፡ ይትአተት፡ ዕዘዞሙ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 376.
I,1[i.q. חָסֵר imminutus estla, defecitla, indiguitla, caruitla, ܚܣܰܪ imminutus estla, defecitla, indiguitla, caruitlaet jacturam fecitla; خَسِرَ et خَسَرَ jacturam fecitla, diminuitla; a via aberravitla; خَاسِرٌ vilisla, inutilisla; videasvid.Ges. thes. p. 505] SubjunctivusSubj. ይኅሰር፡ ( ይኅስር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,7 in aliquot codd.)
1)deprimila, in conditionem vilioremla, deteriorem conjicila, vilem essela: ταπεινοῦσθαι ኀስረ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ Jesaiae prophetia.Jes. 2,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 2,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,33 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,4 ; liber Jobi.Job 31,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,12 ; ኀስረ፡ ክብሮሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 3,8 ; πίπτειν liber Jobi.Job 15,24 ; etiam in bonam partem: demissumla, modestum se gererelaHosea.Hos. 2,17 ( ተኀስር፡ በህየ፡ ); Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,7 .
2)imminuila, ad paucitatem redigila, jacturam facerela, miseria et aerumnis affligila: ζημιοῦσθαι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 22,3 ( videasvid. አኅሰረ፡ ); ταλαιπωρεῖν de agris et frumento Joelis prophetia.Joel 1,10 ; Zachariae prophetia.Zach. 11,3 ; de terra, tentorio, hominibus Jeremiae prophetia.Jer. 4,13 ; Jeremiae prophetia.Jer. 4,20 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,19 ; Jeremiae prophetia.Jer. 10,20 .
3)vilipendila; ignominiala, dedecorela, contumelia afficila; pudore suffundila, ἀτιμάζεσθαι : ከመ፡ ኢትኅሰር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,30 ; ኀስሩ፡ ፈድፋደ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ሐሳዊ፡ ሰብእ፡ የኀስር፡ ወይትኀፈር፡ ለዝሉፉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 16,14 ; Jeremiae prophetia.Jer. 22,28 ; ትትኀፈሪ፡ ወተኀስሪ፡ እምኵሎሙ፡ እለ፡ ያፈቅሩኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,22 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,31 ; ἐντρέπεσθαι Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,16 ; Hezekielis prophetia.Hez. 36,32 ; Jesaiae prophetia.Jes. 45,16 ; የኀስሩ፡ በኀፍረት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,62 ; ὀνειδίζεσθαι ተኀፍረት፡ ወኀስረት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,9 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,7 ; αἰσχύνεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 65,13 .
4)Sensu ethico, depravatumla, perditum essela: ኀስሩ፡ ወረኵሱ፡ διέφθειραν καὶ ἐβδελύχθησαν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 13,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 52,2 .
(vel ተተሐተ፡ ) III,2
1)reflex. se humiliarela, submitterela, subjicerela, submissum essela( obedirela): ተትሕትከ፡ ሎቱ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 6,13 ; ተተሐትኩ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 87,16 ; ብእሲት፡ ትትአዘዝ፡ ወትተሐት፡ ለምታ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 3 ; በከመ፡ ወልድ፡ ይቴሐት፡ ለአቡሁ፡ ከማሁ፡ ዲያቆንሂ፡ ይተሐት፡ ለኤጲስ፡ ቆጶስ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 8.
2)passivumpass.humiliarila, deprimila, dejicila, submittila: ይቴሐት፡ ኵሉ፡ ሰብእ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 2,17 ; Lucae evangelium.Luc. 14,11 romanae editionisrom.; በተትሕቶቱ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,10 ; አዘዘ፡ ይተሐት፡ ኵሉ፡ አድባር፡ Baruchi liber apocryphus.Bar. 5,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 40,4 ; Lucae evangelium.Luc. 3,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 1,6 ; ተትሕተ፡ እስከ፡ ምድር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 25,12 ; ተትሕተ፡ እምዕበዩ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 24 ; in proelio (fugari, prosterni): ኀስሩ፡ ወተትሕቱ፡ በይእቲ፡ ዕለት፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 13,18 .
I,1[i.q. חָסֵר imminutus estla, defecitla, indiguitla, caruitla, ܚܣܰܪ imminutus estla, defecitla, indiguitla, caruitlaet jacturam fecitla; خَسِرَ et خَسَرَ jacturam fecitla, diminuitla; a via aberravitla; خَاسِرٌ vilisla, inutilisla; videasvid.Ges. thes. p. 505] SubjunctivusSubj. ይኅሰር፡ ( ይኅስር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,7 in aliquot codd.)
1)deprimila, in conditionem vilioremla, deteriorem conjicila, vilem essela: ταπεινοῦσθαι ኀስረ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ Jesaiae prophetia.Jes. 2,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 2,11 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,33 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,4 ; liber Jobi.Job 31,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,12 ; ኀስረ፡ ክብሮሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 3,8 ; πίπτειν liber Jobi.Job 15,24 ; etiam in bonam partem: demissumla, modestum se gererelaHosea.Hos. 2,17 ( ተኀስር፡ በህየ፡ ); Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,7 .
2)imminuila, ad paucitatem redigila, jacturam facerela, miseria et aerumnis affligila: ζημιοῦσθαι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 22,3 ( videasvid. አኅሰረ፡ ); ταλαιπωρεῖν de agris et frumento Joelis prophetia.Joel 1,10 ; Zachariae prophetia.Zach. 11,3 ; de terra, tentorio, hominibus Jeremiae prophetia.Jer. 4,13 ; Jeremiae prophetia.Jer. 4,20 ; Jeremiae prophetia.Jer. 9,19 ; Jeremiae prophetia.Jer. 10,20 .
3)vilipendila; ignominiala, dedecorela, contumelia afficila; pudore suffundila, ἀτιμάζεσθαι : ከመ፡ ኢትኅሰር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 1,30 ; ኀስሩ፡ ፈድፋደ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,6 ; ሐሳዊ፡ ሰብእ፡ የኀስር፡ ወይትኀፈር፡ ለዝሉፉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 16,14 ; Jeremiae prophetia.Jer. 22,28 ; ትትኀፈሪ፡ ወተኀስሪ፡ እምኵሎሙ፡ እለ፡ ያፈቅሩኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,22 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,31 ; ἐντρέπεσθαι Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,16 ; Hezekielis prophetia.Hez. 36,32 ; Jesaiae prophetia.Jes. 45,16 ; የኀስሩ፡ በኀፍረት፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,62 ; ὀνειδίζεσθαι ተኀፍረት፡ ወኀስረት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,9 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,7 ; αἰσχύνεσθαι Jesaiae prophetia.Jes. 65,13 .
4)Sensu ethico, depravatumla, perditum essela: ኀስሩ፡ ወረኵሱ፡ διέφθειραν καὶ ἐβδελύχθησαν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 13,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 52,2 .
praepositiopraep.; in libris Mss. antiquioribus et impressis nonnumquam ኀቤ፡ (ut: በኀቤ፡ አንቀጽ፡ Amosi prophetia.Am. 5,15 Cod. Laur.; ኀቤአ፡ Josuae liber.Jos. 10,4 annotatioann.; Evangelium Joannis.Joh. 4,6 romanae editionisrom.; videasvid. gramm.§ 167,3); cumc.suff.: ኀቤየ፡ , ኀቤከ፡ ኀቤሁ፡ ኀቤነ፡ al. ( gramm.§ 167,3); significat
A)propinquitatem et contiguitatem: adla, apudla, juxtala; conjungitur cum nominibus loci, rei, personae: ኀበ፡ ተከዚ፡ παρά τὸν ποταμόν Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,3 ; Hezekielis prophetia.Hez. 19,10 ; ቆመት፡ ድኅሬሁ፡ ኀበ፡ እገሪሁ፡ Lucae evangelium.Luc. 7,38 ; Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Lucae evangelium.Luc. 5,2 ; ኀበ፡ ዐዘቅት፡ ἐπί τῇ πηγῇ Evangelium Joannis.Joh. 4,6 ; ሀሎ፡ ኀበ፡ ኆኅት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 24,33 ; ሀለዉ፡ ኀቤሁ፡ ሰብእ፡ ብዙኃን፡ Lucae evangelium.Luc. 5,1 ; ቆመ፡ አፍአ፡ ኀበ፡ ኆኅት፡ πρὸς τῇ θύρᾳ Evangelium Joannis.Joh. 18,16 ; πρὸς τὸ μνημεῖον Evangelium Joannis.Joh. 20,11 ; እነብር፡ ኀቤክሙ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 16,6 ; 2 not able to find explanation in abbreviation listCor. 1,12 ; ቃል፡ ሀለወ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,1 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,2 ; እንተ፡ ኀቤየ፡ ἡ πλησίον μου Canticum Canticorum.Cant. 1,9 ; Canticum Canticorum.Cant. 1,15 ; ነፋኄ፡ ቀርን፡ ኀቤየ፡ ሀሎ፡ ἐχόμενά μου Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 14,18 ; Danielis prophetia.Dan. 10,4 .
a)apudlaaliquem i.e. in domolaejus: ቦቱ፡ ኀቤነ፡ ሣዕረ፡ παρ᾽ ἡμῖν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,25 ; ንበር፡ ኀቤሁ፡ οἴχησον μετ᾽ αὐτοῦ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,44 ; አኀድር፡ ኀቤክሙ፡ κατοικιῶ ὑμᾶς Jeremiae prophetia.Jer. 7,3 .
b)in potestate alicujus i.e. penesla: ኵሎ፡ ዘሀሎ፡ ኀቤሆሙ፡ τὰ ἐν ταῖς χερσίν αὐτῶν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 35,4 ; ብየ፡ ኀቤየ፡ ራብዕተ፡ እዴሃ፡ ለሰቅል፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 9,8 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,3 ; ዝንቱ፡ እምከመ፡ ሀለወ፡ ኀቤክሙ፡ ταῦτα ὑμῖν ὑπάρχοντα not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 1,8 ; ኀቤየ፡ ሀሎ፡ መራኁት፡ ἔχω Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,18 ; ኀቤከ፡ ውእቱ፡ Kuf. p. 136.
c)in animo alicujus i.e. inla, penesla: ኢሀለወት፡ ጽድቅ፡ ኀቤነ፡ ἐν ἡμῖν Epistola Joannis I.1 Joh. 1,8 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,10 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,4 ; ትእዛዘ፡ ዚአየ፡ ኅባእ፡ኀቤከ፡ παρά σεαυτῷ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,1 ; ፈቂደ፡ ገቢረ፡ ሠናይ፡ ሀሎ፡ ኀቤየ፡ παράχειταί μοι ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,18 .
B)motionem vel directionem ad locum, rem, personam: adla, versusla, inla, ἐπὶ , πρός al.: አዕይንቲሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ኀበ፡ እለ፡ ይፈርህዎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,19 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 15,19 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 33,16 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 33,17 ; 1 not able to find explanation in abbreviation listPetr. 3,12 ; ወእምድኅሬሁ፡ ኀበ፡ ምውታን፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,3 ; ወፅአ፡ ኀበ፡ ኆኅት፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 11,9 ; ኣሌዕል፡ እዴየ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 14,22 ; ኣቀውም፡ ሥርዐትየ፡ ኀቤሁ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 17,19 ; frequentissime usurpatur post verba eundi: መኑ፡ የሐውር፡ ኀበ፡ ዝንቱ፡ ሕዝብ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,8 ; exeundi: ይወጽእ፡ ኀበ፡ ማይ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 7,15 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,68 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,1 ; intrandi Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,1 , ascendendi Ruth liber biblicus.Ruth 4,1 ; veniendi እመጽእ፡ ኀቤከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,9 ; Hezekielis prophetia.Hez. 20,1 ; Marci Evangelium.Marc. 4,1 ; Marci Evangelium.Marc. 5,21 ; Lucae evangelium.Luc. 8,4 ; Lucae evangelium.Luc. 8,35 ; Lucae evangelium.Luc. 19,37 ; mittendi Lucae evangelium.Luc. 11,49 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 37,13 ; currendi Jesaiae prophetia.Jes. 28,4 ; liber Jobi.Job 39,30 ; appropinquandi Lucae evangelium.Luc. 10,9 ; Lucae evangelium.Luc. 7,6 ; tradendi et vendendi (alicui) Matthaei Evangelium.Matth. 20,18 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,14 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,39 ; ferendi Lucae evangelium.Luc. 12,11 ; deponendi et jaciendi Matthaei Evangelium.Matth. 15,30 ; Actus apostolorum.Act. 7,58 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,19 ; fugiendi, se recipiendi Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 142,11 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 27 ( ጕየይ፡ ኀበ፡ ላባ፡ ); revertendi et reducendi not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,3 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 24,14 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,40 ; attingendi Paralipomenon liber II.2 Par. 3,11 ; inclinandi Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 16,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 30,2 ; monstrandi ( videasvid. አመረ፡ , መርሐ፡ ); aspiciendi ይኔጽሩ፡ ኀበ፡ Hosea.Hos. 3,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,19 ; clamandi, rogandi, precandi: ጽራኅ፡ ኀቤየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 40,3 ; ይስእሉ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,14 ; ጸሊ፡ ለነ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 49,2 ; querendi, accusandi Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,15 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,19 ; transmutandi: ተወለጠ፡ ፍሥሓሆሙ፡ ኀበ፡ ሐዘን፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 14 ; ወለጡ፡ ግዕዞሙ፡ ኀበ፡ ሥርዐተ፡ መላእክት፡ Org. De usu vocis ኀበ፡ post ከፈለ፡ vid. ክፈለ፡ Pronomini relativo postponere licet praepositionem ኀበ፡ , ut: ምድር፡ ዘኀበ፡ ነበርክሙ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,3 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,40 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,4 ; n. 593 አንቀጽ፡ ዘኀበ፡ ይክዕዉ፡ እዳወ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 12,13 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,31 ( gramm.§ 202,2). Componitur cum aliis praepositionibus: ለኀበ፡ , quod accuratius, quam ኀበ፡ , directionem in locum, rem, personam notat
1)adla, versusla, inlaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 56,5 ; ባሕታውያን፡ ተመያጥያን፡ ለኀበ፡ ዓለም፡ anachoretae in mundum revertentesla, Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 5 ; መርሕ፡ ለኀበ፡ ክርስቶስ፡ παιδαγωγὸς εἰς Χριστόν ad Galatas epistola Pauli.Gal. 3,24 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 24,11 ; ዝንቱ፡ ጾታ፡ ይትከፈል፡ ለኀበ፡ ብዙኅ፡ ክፍል፡ F.M. 23,2.
2)adhibetur designandis rationibus, quae inter res vel personas intercedunt:
a)cumla, interla, ergala: ከመ፡ ትሑሩ፡ በኂሩት፡ ለኀበ፡ እለ፡ አፍአ፡ εὐσχημόνως πρὸς τοὺς ἔξω ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 4,12 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 5,12 .
b)in iis quae pertinent adla: ለኀበ፡ እግዚአብሔር፡ τὰ πρὸς τὸν θεόν ad Hebraeos epistola.Hebr. 5,1 (at ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,17 ለመንገለ፡ ).
c)in modumla, tamquamla, instarla: አንተ፡ ትከውኖ፡ ሎቱ፡ ለኀበ፡ እግዚአብሔር፡ σὺ δὲ αὐτῷ ἔσῃ τὰ πρὸς τὸν θεόν Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,16 (at Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,19 በኀበ፡ ).
d)ad modumla, normamla: ተላውያን፡ ለኀበ፡ ቃሉ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 3.
adverbium, adverbialiteradv.relativum, (etiam ኀቤ፡ in antiquioribus libris, ut Evangelium Joannis.Joh. 1,40 romanae editionisrom.), ubila, quola( gramm.§ 161, b et § 201). n. 595Usurpatur ut in enunciationibus relativis ita in interrogativis aliunde pendentibus, ut: ኢተዐውቀ፡ ኀበ፡ ነበረ፡ liber Jobi.Job 6,17 ; ርእዩ፡ ኀበ፡ የኀድር፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,40 ; ሰምዐ፡ ሳኦል፡ ኀበ፡ ሀሎ፡ ዳዊት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,6 . Ubi relative usurpator, pro correlato demonstrativo habet ህየ፡ , ut: ኀበ፡ ሀሎኩ፡ አነ፡ ህየ፡ ይሄሉ፡ ዘይትለአከኒ፡ liber Jobi.Job 12,26 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 14,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,28 ; vel ዝየ፡ , ut: Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,67 . Referri potest ad nomen vel loci vel personae vel rei praemissum, ut እመካን፡ ኀበ፡ e locola, ubila, Ruth liber biblicus.Ruth 1,7 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,9 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,50 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 62,3 ; እምላዕሉ፡ እምኀበ፡ አቡሃ፡ ለብርሃን፡ ኀበ፡ አልቦ፡ ተውላጠ፡ παρ᾽ ᾧ Jacobi epistola.Jac. 1,17 romanae editionisrom., et hoc nomen ab adverbium, adverbialiteradv.relativo ኀበ፡ ita attrahi potest, ut in constructione verbo enuntiationis relativae subjungatur: ወሀገረኒ፡ ኀበ፡ ቦእክሙ፡ εἰς ἣν δ᾽ ἂν πόλιν εἰςέρχησθε Lucae evangelium.Luc. 10,8 ; Lucae evangelium.Luc. 10,10 romanae editionisrom.(Platt: ወሀገርኒ፡ ); ምድረ፡ ኀበ፡ ኣመጽእ፡ ኵናተ፡ γῆ ἐφ᾽ ἣν ἂν ἐπάγω Hezekielis prophetia.Hez. 33,2 . Sed etiam ubi nomen, ad quod refertur, non memoratum est, ኀበ፡ locum habet et latine vertitur ibila, ubila: እንበር፡ ኀበ፡ ረከብኩ፡ Judicum liber.Jud. 17,9 ; ሐቅል፡ ውእቱ፡ ኀበ፡ ሀለውነ፡ Lucae evangelium.Luc. 9,12 ; ኀበ፡ ኀደርኪ፡ አኀድር፡ Ruth liber biblicus.Ruth 1,16 , vel eola, ubila: ኀበ፡ አልቦ፡ ረድኤተ፡ እወስደከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,16 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,62 ; vel eola, quola ኀበ፡ ሖርኪ፡ አንቲ፡ አሐውር፡ Ruth l,16; ይወፅእ፡ ካሞስ፡ ኀበ፡ ያፈልስዎ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 31,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,19 ; nec numquam elliptice (omisso nomine locila) ponitur pariter atque in sermone Latino, ut: ኢረከበት፡ ኀበ፡ ታዐርፍ፡ እግራ፡ non invenitla( locumla) ubi quiescere sineret pedemlaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 8,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 83,3 . (Nota: መካን፡ ኀበ፡ (pro እምኀበ፡ ) ወፃእክሙ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 11 ; et ዘእንበለ፡ እሑር፡ ኀበ፡ ( eola, undela) ኢይገብእ፡ liber Jobi.Job 10,21 ). Praeterea in ipsa enunciatione relativa adverbium ኀበ፡ pronomen demonstrativum ህየ፡ vel praepositionem cum pronomen suffixumpron. suff.(quamquam aliquot vocabulis ab ipso separata) sibi subjungere amat, ut: መካን፡ ኀበ፡ ኖመ፡ ህየ፡ locus ubi dormivitlaRuth liber biblicus.Ruth 3,4 ; ቤት፡ ኀበ፡ ተሰምየ፡ ስምየ፡ ውስቴቱ፡ domus in quala, Jeremiae prophetia.Jer. 7,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,12 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,14 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,4 ; Josuae liber.Jos. 22,19 ; in specie, ubi ኀበ፡ quolasignificat: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,3 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,10 ; Hezekielis prophetia.Hez. 36,21 ; Jeremiae prophetia.Jer. 8,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,15 . Nonnumquam ኀበ፡ ubicumquela, quocumquelavertere licet ut Marci Evangelium.Marc. 9,18 ; Marci Evangelium.Marc. 14,9 ; Lucae evangelium.Luc. 9,57 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 14,4 ; quamquam aliis in locis, ubi accuratius loquuntur, ኵለሄ፡ vel ኵሉ፡ praemittitur, ut: ተሐውር፡ ኵለሄ፡ ኀበ፡ ፈነውኩከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 1,7 ; በኵሉ፡ ኀበ፡ ሀለዉ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,23 . Geminare licet ኀበ፡ , ut: ኀበ፡ ኀበ፡ magis magisque eola, ubilaRegum liber biblicum II.2 Reg. 3,1 . De ቦኀበ፡ alicubila, uspiamla, et de ቦኀበ፡ ቦኀበ፡ alilaâsla alilaâslavideasvid. ቦ፡ Etiam huic adverbio relativo ኀበ፡ variae praepositiones praeponuntur, ut: በኀበ፡ ubilaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 19,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,13 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 12,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,57 ; Josuae liber.Jos. 8,24 ; vel ad nomina rerum vel personarum relatum: in quola, ut: ሰረገላ፡ በኀበ፡ ይጼአን፡ currus in quolavehiturlaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 73,2 ; መላእክት፡ በኀበ፡ ሀለዉ፡ ምጥዋነ፡ angeli quibus traditi suntlaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 63,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,5 ; vel ibi ubilaRuth liber biblicus.Ruth 1,17 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,28 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,1 ; vel ubicumquelaMatthaei Evangelium.Matth. 26,13 . እምኀበ፡ vel እምነ፡ ኀበ፡
2)inde ubilaad Hebraeos epistola.Hebr. 7,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,12 ; ተንሥአት፡ እምኀበ፡ ወድቀት፡ Judith liber apocryphus.Judith 10,2 ; ἐκ τοῦ τόπου οὗ Jeremiae prophetia.Jer. 13,7 ; Esther, liber biblicus.Esth. 7,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 14,17 . እንተ፡ ኀበ፡ a qua partela, per quemla(locum), ubila: እንተ፡ ኀበ፡ ኢተሐዘበ፡ ያሠግሮ፡ οὗ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,21 ; ኢያአምር፡ እንተ፡ ኀበ፡ ይመጽኦ፡ ኀጢአት፡ πόθεν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,27 ; n. 596 አናቅጽ፡ እንተ፡ ኀበ፡ ይበውኡ፡ ἐν αἷς Jeremiae prophetia.Jer. 17,19 ; ክልኤ፡ ፍናው፡ እንተ፡ ኀበ፡ ትበውእ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 143,17 ( Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 16,1 ); የሐንጽ፡ እንተ፡ ኀበ፡ ይነድፉ፡ βελοστάσεις Hezekielis prophetia.Hez. 21,22 . Caeterum pro እንተ፡ ኀበ፡ etiam ኀበ፡ እንተ፡ legitur: ኀበ፡ እንተ፡ (v. እንተ፡ ኀበ፡ ) ኢተሐዘብከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,27 . Etiam alias praepositiones sibi praepositas fert, ut: መልዕልተ፡ ኀበ፡ supra ubila, Matthaei Evangelium.Matth. 2,9 , እስከ፡ ኀበ፡ ይገብእ፡ (pro እስከ፡ አመ፡ ) usque ubilaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 99 annotatioann.9.