Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

, femininis junctum, quinque^la; ejus character ፭ , ut: ኀምስ፡ አዋልድ፡ ; ኀምስ፡ አህጉረ፡ ግብጽ፡ ይነብባ፡ ; ; ኀምስ፡ ኅብስት፡ ; .

fovea^la ኀበበ፡ fovea^lain qua aqua restagnat, palus^la: ዐዘቅተ፡ ናጥራን፡ ዘውእቱ፡ ኀምቦ፡ (paulo antea: ዐዘቅተ፡ ናጥራን፡ ዘዐምዐም፡ ) fons nitri in illa palude^laSx. (Caeterum junctura sonorum ምቦ፡ amharicae magis quam aethiopicae linguae propria est).

ኀሠሠ

I,1[pertinet ad familiam radicum late propagatam ܠܰܣܶܣ عَشَّ , نَحَسَ II V X; نَجَثَ نَقَشَ , قَسَّ , sine dubio etiam בִּקֵּשׁ al. ይኅሥሥ፡

1)quaerere^la, absentem ; ; ; amissum ( ኀሢሥ፡ ); ኅሡ፡ አእዱጊነ፡ ; ተኀሥሦሙ፡ ወኢትረክቦሙ፡ ; ; ; የኀሥሡ፡ ዘይበልዑ፡ σῖτον ζητοῦντες ] ; ; ; ሖረ፡ ይኅሥሥ፡ ሎቱ፡ መካነ፡ ; ኅሥሡ፡ ብእሴ፡ ዘየሐውር፡ ምስሌከ፡ ; ; ኅሥሣ፡ አሠራ፡ ; ; መነ፡ ተኀሥሥ፡ ; ; ኢየኀሥሥኑ፡ ለኪ፡ ዕረፍተ፡ ; ኅሡ፡ ውስተ፡ መርሕባ፡ እመቦ፡ ዘይገብር፡ ፍትሐ፡ .

a)Ubi de rebus invisibilibus agitur, quaerere^la, sectari^la, petere^la, studere^la: sapientiam ; ; ; ; 1 ; ሐሰተ፡ ; የኀሥሥ፡ ጽድቀ፡ ; ; ; ኅሥሡ፡ ሰላማ፡ ለምድር፡ ; ኅሡ፡ አእምሮ፡ ; ሕገ፡

b)raro: ኀሠሥኩ፡ idem est quod ፈቀድኩ፡ mihi opus est^lare, ut: አኮ፡ ጥዑያን፡ ዘየኀሥሥዎ፡ ለዐቃቤ፡ ሥራይ፡ .

c)insidiari^la: ኀሠሥዋ፡ ለነፍስየ፡ ; ; ; ; .

d)Deum quaerere^la, adire implorando^lavel consulendo^la ; ; ; ; ; ኀሠሥኩ፡ ገጸከ፡ ; al.

2)percontari^la, sciscitari^la: ኅሥዎሙ፡ ; እለ፡ የኀሡ፡ በእንተ፡ ሕያዋን፡ እምኀበ፡ ምውታን፡ ; ኢትኅሥሥ፡ እፎ፡ ይትኴነኑ፡ .

3)anquirere^la, investigare^la, explorare^la, scrutari^la, perscrutari^la: n. 585{ ኢትኅሥሥ፡ አጽሕልተ፡ } ኀሠሡ፡ ወሐተቱ፡ ; ከመ፡ ትኅሥሣ፡ ለኀጢአትየ፡ ( ἀναζητεῖν ) ; ለኀሢሥ፡ ወለፈቲን፡ በጥበብ፡ ; ; የኀሥዎ፡ ( ለሕግ፡ ) ; ከመ፡ ትኅሥሥ፡ ውስተ፡ መጻሕፍት፡ ; ; ኀሢሥየ፡ ፍኖቶሙ፡ ነበርኩ፡ ; ; ; ; የኀሥሥ፡ ዘከመ፡ ያቀውም፡ ምስሎ፡ ; ይኅሥሡ፡ ነገረ፡ .

4)poscere^la, postulare^laet reposcere^lavel requirere^laab aliquo, rei et በኀበ፡ vel እምነ፡ pers.: የኀሥሡ፡ ትእምርተ፡ በኀቤሁ፡ ; ; ; መኑ፡ ኀሥሦ፡ ለዝንቱ፡ እምእዴክሙ፡ ; ; ኀሢሠ፡ ዕዳ፡ pecuniam creditam repetere^la, ; እምውስተ፡ እደ፡ ኵሉ፡ አኀሥሥ፡ ለደመ፡ ሰብእ፡ ; , a qua poscitur: ኪያየ፡ ኅሥሥ፡ a me reposce^la ; : ብዙኀ፡ የኀሥሥዎ፡ ; ከመ፡ , ut: መኰንን፡ ኀሠሠ፡ ከመ፡ ይክሀዶ፡ ለክርስቶስ፡ ( ተኀሠ፡ ).

5)contendere^la, operam dare^la, studere^la ከመ፡ et , ut: ሀለውኩ፡ እንዘ፡ አኀሥሥ፡ በኵሉ፡ ልብየ፡ ከመ፡ እግበር፡ ፈቃዳተ፡ እግዚአብሔር፡ ; vel ኀሠሥኩ፡ ኣእምር፡ ; ኢትኅሥሥ፡ ታእምር፡ ; ; ; ; ኅሥሥ፡ ትግበር፡ ኵሎ፡ ዘያሠምሮ፡ ለእግዚአብሔር፡ – Voc. Ae.: ኀሠሠ፡ ዘ፡ ሻእ።

ታኅሣሥ ሐተተ

ኀሠሠ፡ I,1[ חָתַת fractus est, contritus est^la, sed ܚܰܬܶܬ juste, recte, accurate fecit, definivit, comprobavit^la. A conterendo^lasignificatio transfertur ad minutatim interrogare^la, minutius scrutari^la; ጥቀ፡ , ጠንቀቀ፡ . Quod alii proposuerunt mutatis sibilantibus et mutis ሐተተ፡ ad ኀሠሠ፡ referendum, haud probabile videtur] ይሕትት፡

1)scrutari^la, perscutari^la, explorare^la, investigare^la: ἐξιχνιάζειν ሕትቶሙ፡ ለአበው፡ ; ከመ፡ ትሕትት፡ ኀጢአትየ፡ ; ; ἐξετάζειν ኢትሕትት፡ ዘኢይትከሀለከ፡ ; ኢትሒስ፡ ዘእንበለ፡ ትሕትት፡ 11,7; የሐተከ፡ 13,11; የሐትት፡ ምግባሪክሙ፡ ; ; ἐρευνᾶν {DiL ἐρευνᾷν }, ἐξερευνᾶν {DiL ἐξερευνᾷν } ኢትሕትቱኒ፡ ዘእገብር፡ ; ውእቱ፡ የሐትቶ፡ ለልብነ፡ ; ኀሠሡ፡ ወሐተቱ፡ ; ; ἐρωτᾶν {DiL ἐρωτᾷν } እስከ፡ ጽዮን፡ የሐትቱ፡ ፍኖቶ፡ ; አስማቲሆሙ፡ ሐተትናሆሙ፡ ; ሐቲተ፡ ሕትዎ፡ ; የሐትት፡ ሕሊና፡ እንዘ፡ ኢይሴአል፡ Lit. Epiph.; በእንተ፡ rei: ያነብብ፡ መጻሕፍተ፡ ወየሐትት፡ በእንተ፡ ትርጓሜ፡ ቃላቲሆሙ፡ ; ሐተቱ፡ በእንቲአሁ፡ exploraverunt^la(populum) de eo^laSx. Teq.

2)examinare^la, inquirere^la, in spec. (vox forensis) n. 106cognoscere^la, interrogare^la, ad cognitionem vocare^la, vel rei vel : ርእሰክሙ፡ ሕትቱ፡ ἑαυτοὺς πειράζετε ; ; እግዚአብሔር፡ የሐትቶሙ፡ ( ἔτασις ) ; መኑ፡ ዘየሐትቶ፡ ምግባሮ፡ τίς ἐστιν ὁ ἐξετάζων αὐτοῦ τὰ ἔργα 36,23; ; ἐξήτασεν τοὺς εὐνούχους ; ; ሐተትዋ፡ ( ἐπηρώτησαν ) ; ; ( ἐπερωτᾶν {DiL ἐπερωτᾷν }); ዘእንበለ፡ ትሕትቱ፡ ወትጠይቁ፡ ; ( ἀνακρίνειν ); ; ; ( κρίνειν ); πυνθάνεσθαι ; ; ይሕትቱ፡ ትዕይንት፡ ማእከለ፡ ቀታሊ፡ ወማእከለ፡ አበ፡ ደም፡ ( κρίνειν ); ; ; λόγον τινὸς ποιεῖν .

3)causa cognita adjudicare alicui^laaliquid: የሐትትዎ፡ ሎቱ፡ ቤተ፡ (sed. ያሐትትዎ፡ ) . – : ሐተተ፡ ዘ፡ መረመረመ።

ኀሠሠ

I,1[pertinet ad familiam radicum late propagatam ܠܰܣܶܣ عَشَّ , نَحَسَ II V X; نَجَثَ نَقَشَ , قَسَّ , sine dubio etiam בִּקֵּשׁ al. ይኅሥሥ፡

b)raro: ኀሠሥኩ፡ idem est quod ፈቀድኩ፡ mihi opus est^lare, ut: አኮ፡ ጥዑያን፡ ዘየኀሥሥዎ፡ ለዐቃቤ፡ ሥራይ፡ .

c)insidiari^la: ኀሠሥዋ፡ ለነፍስየ፡ ; ; ; ; .

d)Deum quaerere^la, adire implorando^lavel consulendo^la ; ; ; ; ; ኀሠሥኩ፡ ገጸከ፡ ; al.

2)percontari^la, sciscitari^la: ኅሥዎሙ፡ ; እለ፡ የኀሡ፡ በእንተ፡ ሕያዋን፡ እምኀበ፡ ምውታን፡ ; ኢትኅሥሥ፡ እፎ፡ ይትኴነኑ፡ .

ባሕተወ

quadril. I solum esse^la

a)separatum^la, remotum esse^la: ኢባሕተወ፡ መለኮቱ፡ እምትስብእቱ፡ ወኢትስብእቱ፡ እመለኮቱ፡ (Christi) .

b)solitarium^la(i.e. afflictum animo) esse^la: Manasse ኀሠሠ፡ ገጸ፡ እግዚአብሔር፡ ወባሕተወ፡ በሕቁ፡ እምቅድመ፡ ገጹ፡ ለአምላከ፡ አበዊሁ፡ ወጸለየ፡ (ed. ; habet ἐταπεινώθη ( sub ብሕትው፡ et ባሕታዊ፡ ).

ገሪፍ

fem. verriculum^la, sagena^la, rete^la[de גרף , cui primitus vis rapiendi^laet verrendi^lainerat, Ges. thes. p. 304] σαγήνη ; ኀሠሡ፡ ከመ፡ ይግበር፡ ሎሙ፡ ገሪፈ፡ ; ከመ፡ ያመሥጥ፡ ወይጠል፡ እመሥገርተ፡ ገሪፍ፡ Enc.; መሥገርተ፡ ገሪፍ፡ እንተ፡ ታስተጋብእ፡ ዘመደ፡ ኵሉ፡ ዓሣት፡ – : ገሪፍ፡ ዘ፡ መረብ፡

ኀሠሠ ሐተተ

I,1[pertinet ad familiam radicum late propagatam ܠܰܣܶܣ عَشَّ , نَحَسَ II V X; نَجَثَ نَقَشَ , قَسَّ , sine dubio etiam בִּקֵּשׁ al. ይኅሥሥ፡

b)raro: ኀሠሥኩ፡ idem est quod ፈቀድኩ፡ mihi opus est^lare, ut: አኮ፡ ጥዑያን፡ ዘየኀሥሥዎ፡ ለዐቃቤ፡ ሥራይ፡ .

c)insidiari^la: ኀሠሥዋ፡ ለነፍስየ፡ ; ; ; ; .

d)Deum quaerere^la, adire implorando^lavel consulendo^la ; ; ; ; ; ኀሠሥኩ፡ ገጸከ፡ ; al.

2)percontari^la, sciscitari^la: ኅሥዎሙ፡ ; እለ፡ የኀሡ፡ በእንተ፡ ሕያዋን፡ እምኀበ፡ ምውታን፡ ; ኢትኅሥሥ፡ እፎ፡ ይትኴነኑ፡ .

I,1[ חָתַת fractus est, contritus est^la, sed ܚܰܬܶܬ juste, recte, accurate fecit, definivit, comprobavit^la. A conterendo^lasignificatio transfertur ad minutatim interrogare^la, minutius scrutari^la; ጥቀ፡ , ጠንቀቀ፡ . Quod alii proposuerunt mutatis sibilantibus et mutis ሐተተ፡ ad ኀሠሠ፡ referendum, haud probabile videtur] ይሕትት፡

3)causa cognita adjudicare alicui^laaliquid: የሐትትዎ፡ ሎቱ፡ ቤተ፡ (sed. ያሐትትዎ፡ ) . – : ሐተተ፡ ዘ፡ መረመረመ።

ኀሠሣ

, ኀሠሣት፡

1)petitio^la, desiderium^la, studium^la, appetitus^la: ኀሠሣሆሙ፡ eorum desiderium^la, ; ብየ፡ ኀሠሣ፡ እምኂሩትክሙ፡ Enc.; ተተክለት፡ ፍትወት፡ በጠባይዕ፡ እንስሳዊት፡ከመ፡ ይትፈጸም፡ ኀሠሣ፡ ተራክቦ፡ ( coitus^la) ዘይከውን፡ እምኔሁ፡ ዘርእ፡ F.N. 24,1; ይኩን፡ ፈቃዱ፡ ወኀሠሣሁ፡ ( ለመምህር፡ ) ከመ፡ ይኩኑ፡ ( ተመሃርያን፡ ) ትሑታነ፡ F.N. 10.

2)percontatio^la, inquisitio^la, quaestio^la: ንኄሊ፡ በእንቲአሁ፡ በብዙኅ፡ ኀሠሣ፡ πολλὰ περὶ αὐτοῦ ( θεοῦ ) νοοῦμεν ; ζήτησις (quaestio, controversia) ; Abush.; ኀሠሣት፡ quaestiones^la(de jure) F.N. proleg.; inquisitio ope tormentorum facta Enc.

ኀሠሣ

, ኀሠሣት፡

ኀሠሣ ኀሠሣ

, ኀሠሣት፡

ኀሠሠ

I,1[pertinet ad familiam radicum late propagatam ܠܰܣܶܣ عَشَّ , نَحَسَ II V X; نَجَثَ نَقَشَ , قَسَّ , sine dubio etiam בִּקֵּשׁ al. ይኅሥሥ፡

b)raro: ኀሠሥኩ፡ idem est quod ፈቀድኩ፡ mihi opus est^lare, ut: አኮ፡ ጥዑያን፡ ዘየኀሥሥዎ፡ ለዐቃቤ፡ ሥራይ፡ .

c)insidiari^la: ኀሠሥዋ፡ ለነፍስየ፡ ; ; ; ; .

d)Deum quaerere^la, adire implorando^lavel consulendo^la ; ; ; ; ; ኀሠሥኩ፡ ገጸከ፡ ; al.

2)percontari^la, sciscitari^la: ኅሥዎሙ፡ ; እለ፡ የኀሡ፡ በእንተ፡ ሕያዋን፡ እምኀበ፡ ምውታን፡ ; ኢትኅሥሥ፡ እፎ፡ ይትኴነኑ፡ .

ኀሠሠ

I,1[pertinet ad familiam radicum late propagatam ܠܰܣܶܣ عَشَّ , نَحَسَ II V X; نَجَثَ نَقَشَ , قَسَّ , sine dubio etiam בִּקֵּשׁ al. ይኅሥሥ፡

b)raro: ኀሠሥኩ፡ idem est quod ፈቀድኩ፡ mihi opus est^lare, ut: አኮ፡ ጥዑያን፡ ዘየኀሥሥዎ፡ ለዐቃቤ፡ ሥራይ፡ .

c)insidiari^la: ኀሠሥዋ፡ ለነፍስየ፡ ; ; ; ; .

d)Deum quaerere^la, adire implorando^lavel consulendo^la ; ; ; ; ; ኀሠሥኩ፡ ገጸከ፡ ; al.

2)percontari^la, sciscitari^la: ኅሥዎሙ፡ ; እለ፡ የኀሡ፡ በእንተ፡ ሕያዋን፡ እምኀበ፡ ምውታን፡ ; ኢትኅሥሥ፡ እፎ፡ ይትኴነኑ፡ .

ስእነ

I,1[contigua sunt יָשֵׁן et שָׁאֵן ( ሰንአ፡ ); amh. ሳነ፡ ] Imperf. ይስእን፡ (sed raro usitatum; magis frequentant ኢይክል፡ ); ይስእን፡ ; impotentem^la, rei imparem esse^la, non posse^la, nequire^la; Infin.: ስእኑ፡ አውሥኦቶ፡ ለኢዮብ፡ ; ; ርእሶሙ፡ ስእኑ፡ አድኅኖ፡ ; ; ; ስእንኩ፡ ጸዊሮቶ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ስኢነነ፡ ተዐግሦ፡ ; nec raro , ad objectum Infinitivi relatum, verbo ስእነ፡ adjicitur: ስእንዋ፡ ቀቲሎታ፡ ; ንሕነሰ፡ ሎቱ፡ ስእናሁ፡ እኂዞ፡ (v. እኂዞቶ፡ ) ; ; rarius verbi: ዐናብስት፡ ስእኑ፡ ይግሥሥዎ፡ ; { ከመ፡ et , ( መንገድ፡ )}; rei vel : ጻድቃን፡ የሐውርዎን፡ ( ለፍናዊሁ፡ ) ወኃጥኣን፡ ይስእንዎን፡ ἀσθενήσουσιν ἐν αὐταῖς ; ስእኖሙ፡ iis non praevaluit^la ; ስእኑ፡ ሕይወተ፡ ዘለዓለም፡ nequiverunt^la(acquirere) vitam aeternam^la, Lud. e ; passim (omisso Infin. vel Obj.) ut: ኀሠሥኩ፡ ኣእምር፡ ወስእንኩ፡ ; in specie de impotentia utriusque sexus^la: ለእመ፡ ስእነ፡ ብእሲ፡ ሰኪበ፡ ምስለ፡ ብእሲቱ፡ ለአቅሞ፡ ዘርእ፡ ወዝንቱ፡ ስኢን፡ ይከውን፡ እም፫ምክንያት፡ ; በእንተ፡ ስኢነ፡ ውሉድ፡ quod nullos poterant^la(procreare) liberos^la, Lud. e – Stirpis I,2esemplum Ludolfus affert e : ይሴእንዋ፡ ለርኅራኄ፡ incapaces erant mansuetudinis^la(nisi hanc formam, sicut in gramm.p. 145, ex analogia formae ይሬኢ፡ explicare malueris).

ኀሠሠ

I,1[pertinet ad familiam radicum late propagatam ܠܰܣܶܣ عَشَّ , نَحَسَ II V X; نَجَثَ نَقَشَ , قَسَّ , sine dubio etiam בִּקֵּשׁ al. ይኅሥሥ፡

b)raro: ኀሠሥኩ፡ idem est quod ፈቀድኩ፡ mihi opus est^lare, ut: አኮ፡ ጥዑያን፡ ዘየኀሥሥዎ፡ ለዐቃቤ፡ ሥራይ፡ .

c)insidiari^la: ኀሠሥዋ፡ ለነፍስየ፡ ; ; ; ; .

d)Deum quaerere^la, adire implorando^lavel consulendo^la ; ; ; ; ; ኀሠሥኩ፡ ገጸከ፡ ; al.

2)percontari^la, sciscitari^la: ኅሥዎሙ፡ ; እለ፡ የኀሡ፡ በእንተ፡ ሕያዋን፡ እምኀበ፡ ምውታን፡ ; ኢትኅሥሥ፡ እፎ፡ ይትኴነኑ፡ .

አብደረ

II,1praevertere^lai.e. anteponere^la, praeponere^lavel anteferre, praeferre^la, antehabere^la, pluris aestimare^la, praeoptare^la, malle^la, diligere^la, : እመ፡ አብደሩ፡ ዘአነ፡ እፈቅድ፡ ; እሙንቱ፡ አብደሩ፡ ፍኖቶሙ፡ ; ; ; ; ; ; ኀሠሥክዋ፡ ለጥበብ፡ ወአብደርክዋ፡ በጸሎት፡ ; ; et እምነ፡ , ut: ምጽዋተ፡ ኣበድር፡ እመሥዋዕት፡ ; አብደሩ፡ ሞተ፡ እምሕይወት፡ ; ; ; አብደርኪ፡ እምኔየ፡ መሐዛኒኪ፡ ; አብደሩ፡ ነኪረ፡ እምኔየ፡ ; ; ዘያበድር፡ ርእሶ፡ እምነ፡ እግዚኡ፡ ; ; ; verbi: እምአብደርኩ፡ እስዐም፡ እገሪሁ፡ ηὐδόκουν φιλεῖν πέλματα ποδῶν αὐτοῦ apocr.; ; ; አብደርክዋ፡ ህየንተ፡ (v. እምነ፡ ) ወርቅ፡ ትኩነኒ፡ ; እምአብደረ፡ ትሙት፡ mallet eam mori^la ; ; ; .

ኀሠሠ

I,1[pertinet ad familiam radicum late propagatam ܠܰܣܶܣ عَشَّ , نَحَسَ II V X; نَجَثَ نَقَشَ , قَسَّ , sine dubio etiam בִּקֵּשׁ al. ይኅሥሥ፡

b)raro: ኀሠሥኩ፡ idem est quod ፈቀድኩ፡ mihi opus est^lare, ut: አኮ፡ ጥዑያን፡ ዘየኀሥሥዎ፡ ለዐቃቤ፡ ሥራይ፡ .

c)insidiari^la: ኀሠሥዋ፡ ለነፍስየ፡ ; ; ; ; .

d)Deum quaerere^la, adire implorando^lavel consulendo^la ; ; ; ; ; ኀሠሥኩ፡ ገጸከ፡ ; al.

2)percontari^la, sciscitari^la: ኅሥዎሙ፡ ; እለ፡ የኀሡ፡ በእንተ፡ ሕያዋን፡ እምኀበ፡ ምውታን፡ ; ኢትኅሥሥ፡ እፎ፡ ይትኴነኑ፡ .

ትጋህ

, plerumque m. , ትጋሃት፡ ( )

1)vigilia^la, vigiliae^la, ; Org.; militum ; causa vigiliae^lavel insomniae^la: ወለት፡ ትጋህ፡ ኅቡእ፡ ይእቲ፡ ለአቡሃ፡ .

2)vigilantia^la, cautio^la, studium^la, sedulitas^la, diligentia^la: ንስሓ፡ ወትጋህ፡ ; በጻሕቅ፡ ብዙኅ፡ ወበትጋህ፡ ፍድፉድ፡ ; ኀሠሥዎ፡ በትጋህ፡ ዐቢይ፡ ; ትጋሀ፡ ዕፄ፡ (erucae identidem in arborem enitentis) Sx. ; ትጋሆሙ፡ ለንህብ፡ ወለቃሕም፡ Enc.; Gen. Obj,: ትጋሁ፡ ለብዕል፡ ἀργυπνία πλούτου ; ለ፡ Infin.: ትጋሆሙ፡ ለገሥጾትነ፡ ; ዘከመ፡ , ut: ትጋሁ፡ ዘከመ፡ ያቀምሕ፡ ብዕራሁ፡ ἡ ἀργυπνία αὐτοῦ εἰς χορτάσματα δαμάλεων ; ; ; .

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose