Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

ዘ፡ ምዕራፍ፡ V.A.
, በርባራ፡ Barbara,
bārbon Substantivumsubst., meaning unknown, ሰሪሮ፡ ከመ፡ ንስር። ወዓዲመ፡ በሰረገላ፡ ባቢል፡ ነፋስ፡ ኀበ፡ ጽልመተ፡ በርቦን፡ ዘይዴምን፡ እንበለ፡ ተከልኦ፡ የሐውር፡volando come un’aquila, e inoltre su un carro di vento bābil andava senza impedimenti fino alle tenebre del bārbon annuvolatoit114 (ed.), 39 (tr.)
et ባርቶሎሜዎስ፡ Bartholomaeus.
Berytus, urbs Syriae.
bārtonyā nomen propriumn. pr. (place name) 90b l. 22 (ed.) ; በርቶንያ፡ bartonyā 90 n. 59 (ed.) (‘Vielleicht ist an Τύρος und Πάρθος zu denken. Antiochia. Tyrus, Parthien und Roma gehörten, da sie in der Bibel und den apocryphen Apostelakten figurieren, zum orbis notus der ägyptischen Mönche (G.).’ 72 n. 11 (tr.) )
pronomenpron.non nisi cum pronominibus suffixis usitatum [ gramm.§ 65; gramm.§ 150,a.]; plerumque verbo (in Acc.), rarius praepositioni subjunctum vel subjecti loco positum.
1)
a)ipsela, in Nominativo: መኑ፡ ውእቱ፡ ዘመሐለ፤ ንብሎ፡ ወልድ፡ ውእቱ፡ ወእመ፡ ትቤለኒ፡ አልቦ፡ እብለከ፡ እወ፡ ውእቱ፡ ኪያሁ፡ μάλιστα μὲν γὰρ αὐτός Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 11 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 67,11 ; in. Acc.: ጸውዖ፡ ኪያሁኒ፡ ውስተ፡ በዓል፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 9,2 ; ኪያሁ፡ αὐτοῦ ({ihn selbst}) liber Jobi.Job 1,12 .
b)ilapsela, plerumque addito መ፡ vel ክመ፡ vel ሰ፡ , ut: ኪያሃመ፡ ፍኖተ፡ ይሐውሩ፡ τὴν αὐτὴν ἐρχόμενοι τρίβον Cyr. cumc.not able to find explanation in abbreviation listPall. f. 66 ; ከመ፡ ኪያሁ፡ ክመ፡ ተኀልዩ፡ τὸ αὐτὸ φρονεῖν ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,2 ; ኪያሃ፡ ክመ፡ መሥዋዕተ፡ ad Hebraeos epistola.Hebr. 10,11 Platt; ኪያሁሰ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 5,47 ; eo omisso: ኪያሁ፡ መንፈሰ፡ ነሢኦሙ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 18 Enc.
2)Ei pronomini, cui praefixum est, vim quandam addit, eique distinguendo vel restringendo inservit: ዘኪያሃ፡ አፍቀረ፡ አፍቀረ፡ ሕይወቶ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,12 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,14 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,15 ; ኪያሁ፡ ኀረየ፡ eumla(non alium quendam) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,4 ; ኪያየኑ፡ የኀሥሡ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,2 ; ቦኑ፡ ኪያየ፡ ኢትፈርሁ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 5,22 ; ኪያከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,5 ; ኪያክሙ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 5,6 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,4 ; ኪያሆሙ፡ ἐκείνους Hezekielis prophetia.Hez. 32,31 ; ኪያሃ፡ ፈቀድኩ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 118,35 ; ኪያሁ፡ ταῦτα ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 4,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,40 ; (Joannes interrogatus, an Christus esset, ait) ኢኮንኩ፡ ኪያሁ፡ is (hic) non sumlaDeg.; በኀይል፡ ኢኮነት፡ ኪያሃ፡ ({der Kraft nach ist es nicht sie sondern eine andere}) Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 17 ; n. 870 ኪያሁኒ፡ (eos quoque)la ይወስዱ፡ ባቢሎን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 34,18 ; Ruth liber biblicus.Ruth 4,5 ; ኪያሁኒ፡ ዘቦ፡ eum quoque quem habetlaProverbiorum liber biblicus.Prov. 19,4 ; ኪያሁኒ፡ ወኪያሆን፡ et eum et easlaLeviticus, liber Pentateuchi.Lev. 20,14 ; ወኪያሃሰ፡ eam autemlanot able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,40 ; ኪያሁ፡ ባሕቲቶ፡ eum solumlaMatthaei Evangelium.Matth. 4,10 ; እፎ፡ እንከ፡ ፈድፋደ፡ ኪያክሙ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 6,30 . Crebro idem pronomen et voci ኪያ፡ et verbo suffixum occurrit: ባርከኒ፡ ኪያየኒ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,34 ; ኪያየ፡ ያጸምኡኒ፡ ወይሰምዑ፡ liber Jobi.Job 29,21 ; እፎ፡ እንከ፡ ኪያነ፡ ያድኅኑነ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 20,6 ; Jeremiae prophetia.Jer. 2,13 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,19 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 10,28 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,21 .
3)Sine emphasi usurpatur
a)ubi pronomen (Objectum verbi) verbo vel praedicato suffigere non possunt vel nolunt, ad circumscribendum Accusativum pronominis personapers.(sicut אֵת et إِيّا ): እለ፡ ኪያሃ፡ ቦሙ፡ qui eam habentlaPsalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 93,15 ; በእንተ፡ ፈጢሮትየ፡ ኪያሆሙ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,7 ; ወወሀባ፡ (sc. ለወለቱ፡ ) ኪያሃ፡ (pro ወወሀባሃ፡ ) Josuae liber.Jos. 16,10 .
b)pro pronomine ውእቱ፡ , ubi substantivis apponitur: isla, illela, ut: ዘሀለወ፡ በኪያሆን፡ መዋዕል፡ ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις Judith liber apocryphus.Judith 4,6 ; Judith liber apocryphus.Judith 6,15 ; Judith liber apocryphus.Judith 8,1 (v. በውእቶን፡ ); ኪያሃ፡ ሌሊተ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,42 ; Josuae liber.Jos. 12,6 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,70 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,77 .
c)ad pronomenpron.relativum pronomine personali complendum: ነዋ፡ አምላክነ፡ ዘኪያሁ፡ ተወከልነ፡ ἐφ᾽ ᾧ Jesaiae prophetia.Jes. 25,9 ; እለ፡ ኪያሆሙ፡ ተአመነ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 30,32 .
I,3
2)fausta precarila, benedicerelaalicui, cumc.Acc.: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 48,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 49,28 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 1,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,44 ; Marci Evangelium.Marc. 10,16 ; Lucae evangelium.Luc. 2,34 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,9 ; cumc.Acc. በረከተ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,41 ; Deuteronomium.Deut. 33,1 ; Josuae liber.Jos. 24,10 ; in specie
5)valedicerelaei, cui quis obsequium et venerationem debet, i.e. ei renuntiarela(quare vulgo interpretantur Aethiopes: maledicerela, exsecrarila, videasvid.etiam Ges. thes. p. 241), liber Jobi.Job 1,11 ; liber Jobi.Job 2,5 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 21,10 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 1. Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ባረከ፡ ዘ፡ መረቀ። n. 505
Substantivumsubst.m. et fem. (ut Paralipomenon liber II.2 Par. 6,26 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 100,12 ), pluralisPl. ዝናማት፡ pluviala: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 7,4 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,33 ; Deuteronomium.Deut. 11,17 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 12,17 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,18 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,30 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 11,3 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 5,10 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 2,58 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 2,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,4 ; Judith liber apocryphus.Judith 8,31 ; Actus apostolorum.Act. 14,17 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 6,7 ; ዝናመ፡ ክረምት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 34,26 ; liber Jobi.Job 37,5 ; ይትከዐው፡ ዝናም፡ እምውስተ፡ ደመና፡ liber Jobi.Job 36,27 ; ደመና፡ ዝናም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 18,4 ; ሶበ፡ ይወርድ፡ ዝናም፡ እምሰማይ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 55,10 ; ዝናመ፡ ረከበ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,49 ; ዝናመ፡ ተወን፡ ወመፀው፡ ὑετὸς πρώϊμος καὶ ὄψιμος Jeremiae prophetia.Jer. 5,24 ; ዝናመ፡ ክረምት፡ ዘቀዳሚ፡ ወዘደኃሪ፡ Hosea.Hos. 6,3 ; ዝናመ፡ ጸዳይ፡ ወመፀው፡ Zachariae prophetia.Zach. 10,1 ; ዝናም፡ ብዙኅ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 25 Enc.; ዝናማት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 12 ; ወረዱ፡ ዝናማት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 24 ; ዝናማት፡ እሙራት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,14 ; ባርክ፡ ነፋሳት፡ ሰማይ፡ወዝናማት፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 164,4 ; not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 14 ; Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 10 Enc.
c)casus nivisla, ningorla: ነኪር፡ n. 1054 ለልብ፡ ዝናሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,18 .
d)rosla, δρόσος , አኮኑ፡ ዝናም፡ ያቈርሮ፡ ለመርቄ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,16 ; ዝናም፡ እምከመ፡ ወረደ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,22 .
Substantivumsubst., plerumque m. , pluralisPl. አዕዋድ፡ , pluralisPl.pluralisPl. አዕዋዳት፡ ,
1)circuitusla, ambitusla, circulusla
a)usitatur ad significanda Adv. et not foundPraep.circala, videasvid.infra.
b)linea circumcurrensla: ወዐውዳ፡ ፴ በእመት፡ 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 4,2 ; አምጣነ፡ ዐውዳ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 7,10 .
c)orbisla: ዐውደ፡ ሰማይ፡ γῦρος liber Jobi.Job 22,14 ; lunae Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 1.
f)locus circumjacensla: ምኔታት፡ ዘአዕዋደ፡ እለስክንድርያ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 18.
g)res circumdanslavel circumdatala: ዐውደ፡ ዐጸድ፡ ἱστία τῆς αὐλῆς Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 35,12 (cfr. Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 40,6 ); ልብሰ፡ ዐውደ፡ ዐጸድ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,7 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,16 ; ዐውደ፡ ደብተራ፡ παραρύματα Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 35,10 .
2)areala,
c)arealacircumsepta, fundusla: ይስሐቅ፡ ዐቃቤ፡ አዕዋድ፡ ዘኮነ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 25 Enc. (in Actis hujus diei nominatur ዐቃቤ፡ ገነት፡ ); Chrysostomus Eudoxiae, quum mulierculae pauperi አዕዋዲሃ፡ vi abstulisset, sacris interdixit Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 12 ; ዐውደ፡ ወይን፡ vinealaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 29 Enc.
d) ዐውደ፡ መብልዕ፡ coenaculumlavel refectoriumlain monasterio, Lud. e Cant. Chr.
3)circuluslavel coronalai.e.
a)consessusla: ኢነበርኩ፡ ውስተ፡ ዐውዶሙ፡ ለመስተሳልቃን፡ συνεδρίῳ Jeremiae prophetia.Jer. 15,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 25,4 .
b)conciola, in specie consessus judicumla, conventusla, nec non locus ubi habentur i.e. forumla, ( comitiumla, curiala, aulala, praetoriumla): አምንዎሙ፡ ዐውድ፡ ἐπίστευσεν αὐτοῖς ἡ συναγωγή not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,41 ; Josuae liber.Jos. 20,6 ; አዕዋዳት፡ συναγωγαί Matthaei Evangelium.Matth. 23,6 ; Marci Evangelium.Marc. 12,39 ; συνέδριον Matthaei Evangelium.Matth. 5,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,59 ; Marci Evangelium.Marc. 14,55 ; አዕዋድ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 10,17 ; κριτήριον not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,49 ; አዕዋዳት፡ Jacobi epistola.Jac. 2,6 Platt; not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 332 ; ሖረ፡ ውስተ፡ ዐውድ፡ εἰς κρίσιν liber Jobi.Job 9,32 ; Deuteronomium.Deut. 25,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,33 varia lectiovar.; ነበረ፡ ዐውደ፡ sedit in judiciolavel judexlaDanielis prophetia.Dan. 7,10 ; Danielis prophetia.Dan. 7,26 ; Actus apostolorum.Act. 25,6 ; ነቢሮ፡ ዐውደ፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 2 ; እንዘ፡ ይነብር፡ ውስተ፡ ዐውድ፡ (v. ዐውደ፡ ) ἐπὶ τοῦ βήματος Matthaei Evangelium.Matth. 27,19 ; አምጽእዎ፡ ኀበ፡ ዐውድ፡ ἐπὶ τὸ βῆμα Actus apostolorum.Act. 18,12 ; ንንሥት፡ ዐውደ፡ Actus apostolorum.Act. 19,39 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 315 ; ዐውደ፡ ፍትሕ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 315 ; ዐውደ፡ ምኵናን፡ ዘፍትሕ፡ Jsp. p. 315; ዐውደ፡ ምኵናን፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. p. 102 edidited.Platt; ዐውደ፡ ቅስት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 204 ; ዐውደ፡ አፒዮ፡ forum not able to find explanation in abbreviation listAppium Act. 28,15 romanae editionisrom.
c)conciliumla, conciliabulumla, ut: conciliabulum Pauli Samosateni, Lud. ex Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 19 Enc. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐውድ፡ ዘ፡ በ፪ ዙርያ፡ ሸጎ፡ (? ሸሳ፡ ?).
ዐውደ፡ ጸብእ፡ ʿawda ṣabʾ battlefielden ወእለ፡ ሞቱሰ፡ በዐውደ፡ ፀብእ፡ ኃያላን፡ ወመስተቃትላን፡ እለ፡ ኢሜጡ፡ ገጾሙ፡ ተኈለቈ፡ ሰለባሆሙ፡ መጠነ፡ ሰመንቱ፡ ምእት፡ ቸብቸቦ።Les têtês coupées comme trophées des hommes vaillants et des guerries qui tombèrent pendant le combat et qui ne tournèrent pas le visage (devant les adversaires) furent comptées au nombre de 800 environfr 53 l. 29-31 (ed.) , 62 l. 32-35 (tr.) , videasvid. ጸብእ፡
IV,1
1)intentelavel assidue occupatum esselare vel versari inlaea (an: se dederelarei?), construitur cumc.c. በ፡ rei: ባርክ፡ ዲበ፡ እለ፡ ያስተነትኑ፡ በዕጣን ወቍርባን፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 164,4 [Lud. hoc verbum a נָתַן repetiit et perperam obtulit liberaliterlainterpretatus est]; cumc. ለ፡ et Infin.: ለተልእኮ፡ ምሥዋዕ፡ ዘጽህቀ፡ ወዘአስተንተነ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 18 Enc. ; cumc.Acc.rei: semper vigilantes et precantes እንዘ፡ ያስተነትኑ፡ ኩነቶሙ፡ ዘኀለፈ፡ ወለዘኒ፡ ይመጽእ፡ ( fortwährend mit ihrem früheren und künftigen Zustand sich beschäftigendde) Gadela Karazûn.Gad. Kar.
2)assidue intentumlain aliquid vel occupatumlare tenerelaaliquem, ut animum: እለ፡ ይገብሩ፡ ትርፍተ፡ በሥጋቲሆሙ፡ ባሕቲቱ፡ ወኢያስተነትኑ፡ ነፍሳቲሆሙ፡ ውስተ፡ ተጋድሎተ፡ ኅሊናት፡ ኢይበጽሑ፡ ኀበ፡ ንጽሐ፡ ልብ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 186.
Substantivumsubst.[i.q. مَائِدَةٌ vel مَيْدَةٌ ; a radixrad. መአደ፡ , ماد , quae sicut מָדַד vim extendendilahabuisse videntur; quare ማእድ፡ tabula extensala; amh. ማእድ፡ et ማድ፡ ] m. et fem. , pluralisPl. ማእዳት፡
1)mensala, argentariorum (mensariorum) Matthaei Evangelium.Matth. 21,12 ; Matthaei Evangelium.Matth. 25,27 ; dissecandis hostiis inserviens Hezekielis prophetia.Hez. 40,40 ; pec. in qua cibi apponuntur: Regum liber biblicum II.2 Reg. 9,7 ; ነበርከ፡ ትደረር፡ ውስተ፡ ማእደ፡ መኳንንት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 23,1 ; Danielis prophetia.Dan. 1,5 ; Danielis prophetia.Dan. 11,27 ; ትወርድ፡ ማእድከ፡ እንዘ፡ ምሉእ፡ ወጥሉል፡ liber Jobi.Job 36,16 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 127,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 15,27 ; ሠርዐ፡ ማእደ፡ stravitlavel exstruxit mensamlaHezekielis prophetia.Hez. 23,41 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,11 ; Dan. apocr. 13,11, vel አስተዳለወት፡ ዘዚአሃ፡ ማእደ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,2 M ብዙኀ፡ ሠርዑ፡ ውስቴቱ፡ ( ለማእድ፡ ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,12 ; in specie: mensa cum cibis appositis: ቦዐርከ፡ ዘበእንተ፡ ማእድከ፡ ይትዓረከከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,10 ; n. 198Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 40,29 ; ኢበልዐት፡ አመትከ፡ ማእደ፡ ሐማ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 4,17 apocr. De mensa sacralain tabernaculo foederis: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25,23 sequensseq.; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 38,9 sequensseq.; ማእዳት፡ ዘምሥያም፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 28,16 ; de altarilaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 31 ; Malachiae prophetia.Mal. 1,7 ; item de altari vel mensa eucharistiae in ecclesiis: Lit. Jac. Sar., al.; conferascfr.Actus apostolorum.Act. 20,7 .
2)cibusla, coenala, epulaela: ገብረ፡ ማእደ፡ ዐቢየ፡ δοχὴν μεγάλην Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,8 ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,30 varia lectiovar.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,20 varia lectiovar.); ባርኮ፡ ማእድ፡ κλάσις ἄρτων Actus apostolorum.Act. 20,7 ; ጸሎተ፡ ማእድ፡ preces ad coenamlaReg. Pach.; Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 16.
māʾǝdd , ማዕድ፡ māʿǝdd , መዓድ፡ maʿādd , pluralisPl. māʾǝddāt
Grébaut
ማእድ፡ māʾǝdd , pluralisPl. ማእዳት፡ māʾǝddāt «table chargée de metsfr» ― ሰደቃ፡ Ms. BNFabb217, fol. 42v.
101
ማዕድ፡ māʿǝdd «tablefr» ― ሰደቃ፡ Ms. BNFabb217, fol. 45r.
108
Leslau
ማእድ māʾǝdd , () ማዕድ፡ māʿǝdd , (Lt) መዓድ፡ maʿādd tableen, fooden, banqueten, mealen, dishen (food), Eucharistic offeringen 323b
bārkʷā nomen propriumn. pr. (place name) area in Tigray, north-west of Aksum
Cross-references: for ሥዩመ፡ ባርኳ፡ videasvid. ሥዩም፡ (TraCES)
participiumpart.
2)constitutusla(in officio), praepositusla, praefectusla: ወእምኔሆሙ፡ ሥዩማን፡ በንዋየ፡ ቤተ፡ ግብር፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 9,28 ; cumc. ዲበ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 9,29 ; cumc. ላዕለ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,16 ; χειροτονηθείς ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 8,19 . Substantive: βουλευτής Lucae evangelium.Luc. 23,50 ; ሥዩማነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ Actus apostolorum.Act. 12,1 ; τοπάρχαι Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,2 ; χιλίαρχοι Judith liber apocryphus.Judith 14,12 ; κληρικοί ሥዩማን፡ I Can. Apostolorum. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Ap. 1 ; I Can. Apostolorum. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Ap. 2 ; not able to find explanation in abbreviation listII Can. Ap. 49-51 ; ሥዩማነ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 81 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 90 ; ኤጲስቆጶሳት፡ ወባዕዳን፡ ሥዩማን፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6.
śǝyum , śǝyyum in traditional pronunciation and in 540a, ስዩም፡ sǝyum , fem. ሥይምት፡ śǝyǝmt ; pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyumān , śǝyyumān , ሠየምት፡ śayamt , śayyamt , fem. ሥዩማት፡ śǝyumāt
(title) chiefen, governoren ካልአንሰ፡ ሰየምት፡ እለ፡ ከመ፡ ሰራዌ፡ አቀፀን፡ ወካንቲባ፡ ሐማሴን፡ ወእለ፡ ከማሁ፡ ብዙኃን፡ ሰየምት፡ ተቀትሉ።Les autres chefs, tels que le aqaṣan du Sarāwē, le Kāntibā du Ḥamāsēn, et d’autres comme eux, furent tués en grand nombrefr 128 l. 25–26 (ed.), 146 l. 6–8 (tr.); ወአምጽአ፡ ጳጳስ፡ ወአውገዘ፡ ከመ፡ ኢይባእ፡ ስዩመ፡ ሃገር፡ ኢመኰንን፡ ኢዘቅሩብ፡ ወኢዘርኁቅ፡Il fit venir le métropolite et fit défendre sous peine d’excommunication que le chef du pays ou le gouverneur, voisin ou éloigné, n’entrassent [dans les fiefs du couvent].fr 20 l. 12–14 (ed.), 22 l. 18–21 (tr.); እመሂ፡ ሥዩም፡ ወሕዱግ፡le gouverneur (seyum) ou le vicaire (ḥedug)fr 29 l. 2 (ed.), 33 l. 8–9 (tr.); ወአዘዝኩ፡ ከመ፡ ኢይባኡ፡ ኀበ፡ ጕልቶሙ፡ መኳንንት፡ ወሥዩማን፡ ወእለ፡ በታሕቴሆሙ፡ ዓቢይ፡ ወንኡስ።*et j’ai ordonné que ni les gouverneurs, ni les chefs ni leurs subalternes, grands ou petits, n’entreraient dans leurs fiefs.fr 39 l. 27–28 (ed.), 47 l. 4–5 (tr.); ወሥዩመ፡ ሃገር፡ ተንሥአ፡ ክርስቶስ፡et le chef de la région, Tanseʾa Krestos;fr 36 l. 15 (ed.), 43 l. 2 (tr.)
Compounds
ሥዩመ፡ śǝyuma , ስዩመ፡ sǝyuma status constructusst. c. chief ofen, governor ofen
a) ሥዩመ፡ ሐማሴን፡ śǝyuma ḥamāsen chief of Ḥamāsenen ወእምድኅረዝ፡ አምኑ፡ ቦቱ፡ ሥዩማነ፡ ሰራዌ፡ ወሐማሴን፡Après cela, les chefs du Sarāwē et du Ḥamāsēn crurent en lui.fr 81 l. 23 (ed.), 98 l. 3 (tr.), videasvid. ሐማሴን፡
b) ሥዩመ፡ መደባይ፡ śǝyuma madabāy chief of Madabāyen ባሕቱ፡ ከመ፡ ኢይቅረቦን፡ ሥዩመ፡ መደባይ፡ ወባርኳ፡ በሕዳጥ፡ ምክንያት፡pour empêcher que le chef du Madabāy et du Bārkuā ne s’approchent de [ces pays] sous quelques prétextes futiles,fr 59 l. 9–10 (ed.), 71 l. 1–2 (tr.), videasvid. መደባይ፡
c) ሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡ śǝyuma mǝgāryā ḍamr chief of Mǝgāryā Ḍamren ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. ምጋርያ፡ ፀምር፡
d) ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ śǝyuma salsit chief of Salsiten ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.), videasvid. ሰልሲት፡
e) ሥዩመ፡ ሰሐርት፡ śǝyuma saḥart chief of Saḥarten ʿil śeyum del Saḥartitʾ 68 l. 9–10 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 ; ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.); በውእቱ፡ ዕለት፡ ዘተቀበለ፡ ሰሐርት፡ ሹም፡ ሠምረ፡ ክርስቶስ። ዘአክሱም፡ አቅሐ።La même jour, le chef du Saḥart, Samra Krestos, reçut les objets [suivants] d’Aksoum:fr 70 l. 29–30 (ed.), 85 l. 12–13 (tr.), videasvid. ሰሐርት፡
f) ሥዩመ፡ ሰራዌ፡ śǝyuma sarāwe chief of Sarāween ወካዕበ፡ እምነ፡ ሰራዌ፡ ጐለትኩ፡ ጕልት፡ ቤት፡ ገበዝ፡ ለማርያም፡ ዘደቅ፡ ኢታ፡ ለአባ፡ ዮሐንስ፡ ወእንዘ፡ ሥዩመ፡ ሰራዌ፡ አሮን፡Encore, j’ai donné un fief à [l’église de] Marie des Daqq Itā, à abbā Yoḥannes, pendant que le gouverneur du Sarāwē était Aron.fr 26 l. 27–28 (ed.), 30 l. 14–16 (tr.); ወእምድኅረዝ፡ አምኑ፡ ቦቱ፡ ሥዩማነ፡ ሰራዌ፡ ወሐማሴን፡Après cela, les chefs du Sarāwē et du Ḥamāsēn crurent en lui.fr 81 l. 23 (ed.), 98 l. 3 (tr.), videasvid. ሰራዌ፡
g) ሥዩመ፡ ሽረ፡ śǝyuma šǝra , ሥዩመ፡ ሲሬ፡ śǝyuma sire , ስዩመ፡ ሲሬ፡ sǝyuma sire , ሥዩም፡ ዘሲሬ፡ śǝyum zasire chief of Šǝraen ወሥዩመ፡ ሲሬ፡ ረዳኢ፡et le chef du Sirē était Radāʾifr 27 l. 10 (ed.), 31 l. 4–5 (tr.); እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ ወእመሂ፡ ኅዱግ፡ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou transgresse [cet acte], chef du Sirē, ou chef du Ṣembelā, ou vicaire, maudit soit-ilfr 47 l. 8–9 (ed.), 56 l. 23–24 (tr.); ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), ከመ፡ ኢይቅረባ፡ ስዩመ፡ ሲሬ፡ ወመኰንነ፡ ትግሬ፡ ዘእንበለ፡ ቄስ፡ ገበዝ፡ ቀለምሲስ፡ አውጉዘነ፡ በቃለ፡ ጴጥሮስ፡ ወጳውሎስ።Nous avons défendu sous peine d’excommunication, par la parole de Pierre et de Paul, au chef du Sirē et au gouverneur du Tegrē de s’approcher de [ce pays], ce qui est permis seulement au qēsa gabaz Qalamsisfr 65 l. 8–9 (ed.), 78 l. 15–18 (tr.); ወሥዩም፡ ዘሲሬ፡ ውሉድ፡ ውሉዱ፡ ለ፩አንበሳ፡ ወረዳኢ፡ አዝማች፡ ዕበየ፡ ድንግል፡et le chef du Sirē, descendant des fils d’un lion et d’un puissant auxiliaire étant l’azmāč ʿEbaya Dengel.fr 74 l. 27–28 (ed.), 90 l. 3–4 (tr.), videasvid. ሽረ፡
Cross-references: videasvid. also ሹም፡ ሽረ፡ under ሹም፡
h) ሥዩመ፡ ባሕር፡ śǝyuma bāḥrgovernor of the seaen 92 (388) l. 17 (ed.), 93 (389) l. 29 (tr.), videasvid. ባሕር፡
i) ሥዩመ፡ ቡር፡ śǝyuma bur chief of Buren ጐለትኩ፡ አነ፡ ልብነ፡ ድንግል፡ ንጉሥ፡ ለዝማል፡ ቡር፡ ወለብእሲቱ፡ አድከሙ፡ ወለወልዱ፡ ስብሐት፡ ለአብ፡Moi, Lebna Dengel, roi, j’ai donné des fiefs à Zemāl, chef du Bur, à sa femme Adkamu et à son fils Sebḥat La ʾAb,fr 35 l. 21–23 (ed.), 42 l. 2–3 (tr.), videasvid. ቡር፡
j) ሥዩመ፡ ባርኳ፡ śǝyuma bārkʷā chief of Bārkʷāen ባሕቱ፡ ከመ፡ ኢይቅረቦን፡ ሥዩመ፡ መደባይ፡ ወባርኳ፡ በሕዳጥ፡ ምክንያት፡pour empêcher que le chef du Madabāy et du Bārkuā ne s’approchent de [ces pays] sous quelques prétextes futiles,fr 59 l. 9–10 (ed.), 71 l. 1–2 (tr.), videasvid. ባርኳ፡
k) ሥዩመ፡ ተምቤን፡ śǝyuma tamben , ሥዩመ፡ ተንቤን፡ śǝyuma tanben (title) chief of Tanbenen ሥዩመ፡ ተንቤን፡ ወሕዱጉ፡ ወራቅ፡ መአሰሬሁ፡ ወቃለ፡ ነጋሢሁ፡au chef du Tanbēn, à son vicaire, à son rāq maʾasarē, et à son porte-parolefr 40 l. 9 (ed.), 47 l. 20–21 (tr.), videasvid. ተምቤን፡
l) ሥዩመ፡ ቶራት፡ śǝyuma torāt chief of Torāten እመሂ ሥዩመ፡ ቶራት፡ እመሂ፡ አውፋሪ፡ ዘረፍታ፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Au chef de Torāt, à l’awfāri de Zaraftā, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits].fr 40 l. 4, l. 11 (ed.), 47 l. 15, l. 23 (tr.), videasvid. ቶራት፡
m) ሥዩመ፡ ትግሬ፡ śǝyuma tǝgre chief of Tigreen (title) ከመ፡ ኢይቅረብዎ፡ ሥዩማን፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡[J’ai ordonné que] personne d’entre les chefs, ni le chef du Tegrē, …, n’entre dans [ces pays -là],fr 60 l. 11 (ed.), 72 l. 7–8 (tr.); ለእሊህ፡ አህጉር፡ ሐፀቦ፡ ... ከመ፡ አይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡ ዘውእቱ፡ ደጅ፡ አዝማች፡ ወንቡረ፡ እድ፡ ወሊቀ፡ አክሱም፡Pour empêcher que le chef du Tegrē, c’est-à-dire le daǧ azmāč, ou le nebura ed, ou le chef d’Aksoum ne s’approchent de ces pays, Ḥaṣabo …fr 53 l. 25, 27–29 (ed.), 64 l. 19–21 (tr.), videasvid. ትግሬ፡
n) ሥዩመ፡ ናዕዴር፡ śǝyuma nāʿder (title) chief of Nāʿderen እንዘ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ሐብታይ፡ ወሥዩመ፡ ናዕዴር፡ ገብረ፡ ማርያም፡alors que le chef d’Aksoum était Ḥabtāy, et le chef du Nāʿdēr, Gabra Māryām,fr 39 l. 4–5 (ed.), 46 l. 10–11 (tr.); ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ [ውጉዝ፡ ለይኩን፡] እስከ፡ ውሉደ፡ ውሉዱ፡ እመሂ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ወሥዩመ፡ ናዕዴር፡ ... ወእመሂ፡ እምሥዩማነ፡ ናዕዴር፡Si quelqu’un viole ou transgresse [cet acte], maudit soit-il pour toutes les générations, même s’il s’agit du chef (liq) d’Aksoum, ou du chef (seyum) du Nāʿe{sic}dēr, …, ou d’un des gouverneurs du Nāʿdēr!fr 39 l. 9–12 (ed.), 46 l. 16–20 (tr.), videasvid. ናዕዴር፡
o) ሥዩመ፡ እምባ፡ ሠነይቲ፡ śǝyuma ʾǝmbā śannayti (title) chief of ʾĀmbā Śanayten ወሥዩመ፡ እምባ፡ ሠነይትሂ፡ ነበረ፡ እንዘ፡ ይትበሀል፡ ሕዱገ፡ ዘሐለስትዮ፡Le chef d’Embā Sanayt était donc appelé le ḥedug des halastyofr 31 l. 6–7 (ed.), 36 l. 10–11 (tr.), videasvid. እምባ፡ ሠነይቲ፡
p) ሥዩመ፡ አሰም፡ śǝyuma ʾasam , ስዩመ፡ አሰም፡ śǝyuma ʾasam (title) chief of ʾAsamen እመሂ፡ ደጅ፡ አዝማች፡ ወእመሂ፡ አፈ፡ መኰንን፡ ወስዩመ፡ አሰም፡ ከመ፡ ኢይቅረብዋ፡ ወኢይትዓደውዋ፡Si le daǧ azmāč ou le procureur du gouverneur ou le chef d’Asam s’approchent de ce [pays], ou violent [cet acte],fr 48 l. 6–7 (ed.), 57 l. 27–28 (tr.), videasvid. አሰም፡
q) ሥዩመ፡ እንደርታ፡ śǝyuma ʾǝndartā , ስዩመ፡ እንደርታ፡ sǝyuma ʾǝndartā (title) chief of ʾƎndartāen ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. እንደርታ፡
r) ሥዩመ፡ አስገዴ፡ śǝyuma ʾasgade (title) chief of ʾAsgadeen chief of ʾAsgadeen ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. አስገዴ፡
s) ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ śǝyuma ʾaḫsǝʿā (title) chief of ʾAḫsǝʿāen እመሂ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወአፈ፡ ወይዘሮ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de l’Aḫseʿa{sic}, au porte-parole de la princesse, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits].fr 40 l. 5–6, l. 11 (ed.), 47 l. 16–17, l. 23 (tr.); ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. አኅስዓ፡
t) ሥዩመ፡ አጽቢ፡ śǝyuma ʾaṣbi (title) chief of ʾAṣbien ወበሃገራይሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፡ ወሕዱግ፡ ወገዛኢ፡ ወማእከለ፡ ባሕር፡ ወአደግሲኒሁ፡ አሕረምነ።Dans le Hāgarāy, au chef d’Aṣbi, au vicaire, au commendant, au māʾekala bāḥr et à son adagsini, nous avons défendu d’[y] entrerfr 40 l. 14–15 (ed.), 47 l. 26–28 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. አጽቢ፡
u) ሥዩመ፡ ዋጅራት፡ śǝyuma wāǧǝrāt (title) chief of Wāǧǝrāten እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. ዋጅራት፡
v) ሥዩመ፡ ዋግ፡ śǝyuma wāg (title) chief of Wāgen ʿil śeyum del Wāgitʾ 68 l. 9 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 videasvid. ዋግ፡
w) ሥዩመ፡ ዓጋመ፡ śǝyuma ʿāgāma , ሥዩመ፡ አጋሜ፡ śǝyuma ʾagāme (title) chief of ʿĀgāmaen ጐለትኩ፡ ጕልተ፡ ሥዩሜ፡ አጋሜ፡ወልደ፡ ልዑል፡ ለታቦተ፡ ማርያም፡ ዘኍንድጕንዴ፡Moi, Walda Leʿul, chef de l’Agāmē, j’ai donné en fief au tabernacle de Marie, de Guendeguendē,fr 54 l. 23–24 (ed.), 65 l. 23–24 (tr.), videasvid. ዓጋመ፡
Cross-references: videasvid. also ዓጋመ፡ ሹም፡ under ሹም፡
x) ሥዩመ፡ ዛና፡ śǝyuma zānā (title) chief of Zānāen ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. ዛና፡
y) ሥዩመ፡ ዘንጒ፡ śǝyuma zangʷi (title) chief of Zangʷien ወሥዩመ፡ ጸድያ፡ ወሥዩመ፡ ዘንጒ፡ ዘላዕል፡ ወዘታሕት፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de Ṣadyā, au chef du haut et du bas Zongui, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 7–8, l. 11 (ed.), 47 l. 18–20, l. 23 (tr.), videasvid. ዘንጒ፡
z) ሥዩመ፡ ዳኽና፡ śǝyuma dāḵǝnā (title) chief of Dāḵǝnāen ʿil śeyum del Dāḫanāitʾ 68 l. 9 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 videasvid. ዳኽና፡
а) ሥዩመ፡ ደዋሮ፡ śǝyuma dawāro (title) chief of Dawāroen ʿil śeyum del Dawāroitʾ 76 l. 8 (ed.) 77 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 80 videasvid. ደዋሮ፡
б) ሥዩመ፡ ገርዓልታ፡ śǝyuma garʿāltā (title) chief of Garʿāltāen ወሥዩመ፡ ገርዓልታ፡ ወኅዱግ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef du Garʿāltā at au vicaire, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 10, l. 11 (ed.), 47 l. 21, l. 23 (tr.), videasvid. ገርዓልታ፡
в) ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ śǝyuma ṣembǝlā (title) chief of Ṣǝmbǝlāen እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ ወእመሂ፡ ኅዱግ፡ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou transgresse [cet acte], chef du Sirē, ou chef du Ṣembelā, ou vicaire, maudit soit-ilfr 47 l. 8–9 (ed.), 56 l. 23–24 (tr.), videasvid. ጽምብላ፡
г) ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ śǝyuma ṣǝrāʿ (title) chief of Ṣǝrāʿen እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. ጽራዕ፡
д) ሥዩመ፡ ጸድያ፡ śǝyuma ṣadyā (title) chief of Ṣadyāen ወሥዩመ፡ ጸድያ፡ ወሥዩመ፡ ዘንጒ፡ ዘላዕል፡ ወዘታሕት፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de Ṣadyā, au chef du haut et du bas Zongui, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 7–8, l. 11 (ed.), 47 l. 18–20, l. 23 (tr.), videasvid. ጸድያ፡
Grébaut
ሥዩም፡ śǝyum , pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyumān «préposefr, préfetfr, administrateurfr, employéfr, quiconque est en chargefr» ― ሹም፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
ሥይምት፡ śǝyǝmt fem. , pluralisPl. ሥዩማት፡ śǝyumāt «(idem au féminin)» ― ሴት፡ ሹም፡ Ms. BNFabb217, fol. 54r.
135
Leslau
ሥዩም፡ śǝyyum (pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyyumān , ሠየምት፡ śayyamt ) pass. part. of videasvid. ሤመ śema ; also appointeeen, officialen, governoren, prefecten, one who is on charge (of)en 540a
Baruch.
, ባሐ፡ , በሐ፡ interjectio salutantis: ave!la χαῖρε [arab. بَخٍ بَخْ eugela, iola, evax!la]
b) ባሐ፡ vel በሐ፡ , ut: ንበላ፡ ባሐ፡ ወትረ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 165 ; በሐ፡ በልዋ፤ ተሳለምዋ፡ Deguâ, thesaurus hymnorum ecclesiasticorum, Mss.Deg. ; Mavâs’et; numerus significant sections.Mavâs. 5 ; ባሐ፡ ረቢ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 26,49 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,29 ; ባሐ፡ ንጉሦሙ፡ ለአይሁድ፡ Marci Evangelium.Marc. 15,18 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,3 ; quare ባሐ፡ ብሂል፡ i. est q. ave dicerela, salutarela: ወበሐሂ፡ ( ወባሐሂ፡ ) ኢትበልዎ፡ Epistola Joannis II.2 Joh. 10 ; Epistola Joannis II.2 Joh. 11 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 183 ; ኢትበሎ፡ በሐ፡ ወእመ፡ ይቤለከ፡ በሐ፡ ( εὐλογεῖν ) Regum liber biblicum IV.4 Reg. 4,29 versio novavers. nov.
c)cumc.pronomen suffixumpron. suff.: ባሐከ፡ (v. ባሕከ፡ ) ባሮክ፡ Reliquiae Baruch.Rel. Bar. ; በሐኪ፡ ኦማርያም፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 24 ; በሐኪ፡ ኦዐባይ፡ ሀገር፤ ሀገረ፡ ናግራን፡ Deguâ, thesaurus hymnorum ecclesiasticorum, Mss.Deg. ; ባሐኪ፡ ማርያም፡ Mavâs’et; numerus significant sections.Mavâs. 65 ; ባሕክን፡ Matthaei Evangelium.Matth. 28,9 ; ባሕከ፡ ሄርማ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 21 ; ባሕኪ፡ እግዝእትየ፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 2. Voc. Ae.: በሐ፡ ሐዊሳ፡ ብ፡ ምንኛ፡ ዋልሕ።