Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

III,3assensu suo comprobarela, mutuo consensu probarela: ወተሣመሩ፡ (v. ወሠምሩ፡ ) በምክረ፡ ዚአሁ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 32,3 ; ኢይኩን፡ ተዋስቦ፡ ዘእንበለ፡ በተሣምሮቶሙ፡ ለ፪ሆሙ፡ F.N. 24,4. taśāmara
Leslau
ተሣመረ taśāmara agree with one anotheren, be unanimousen, approveen 530b
Substantivumsubst., m. et fem. ; in libris serioris aetatis occurrit pluralisPl. ምክራት፡
1)consiliumlaet consiliala, βουλή , βουλαί , βούλημα al.
2)deliberatiola, consideratiola, intelligentiala, prudentiala, sapientiala: ኵሉ፡ ምክሩ፡ ዘከመ፡ ያጠነቅቅ፡ ኀሪወ፡ ማኅተም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,27 ; አልቦ፡ ዘትገብር፡ እንበለ፡ ምክር፡ ἄνευ κρίσεως Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,38 ; ἄνευ βουλῆς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,19 ; μετὰ ἀβουλίας Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,17 ; በምክር፡ ፍጹም፡ (re rite perpensa) F.N. 24,2; ጠቢበ፡ ምክር፡ ውእቱ፡ σοφὸς διανοίᾳ liber Jobi.Job 9,4 ; σύνεσις ምክር፡ ወጥበብ፡ liber Jobi.Job 22,2 ; ምክሮሙ፡ ለሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 12,20 ; liber Jobi.Job 28,20 ; Danielis prophetia.Dan. 2,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 48,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,13 ; φρόνησις Jeremiae prophetia.Jer. 10,12 ; γνῶσις Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,18 ; ለስሐ፡ ኵሉ፡ ምክረ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ Jeremiae prophetia.Jer. 10,14 ; Malachiae prophetia.Mal. 2,7 ; ἐπιστήμη Danielis prophetia.Dan. 1,20 ; βουλή መንፈሰ፡ ምክር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 11,2 .
3)sententiala, judiciumla, sentiendi et cogitandi ratiola: γνώμη Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,23 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,10 ; በምክርየ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 7,25 ; ἐννοιαί hebr. 4,12; βουλή Lucae evangelium.Luc. 23,51 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 ; de hac doctrina Christiani disceduntla ኀበ፡ ፪ምክራት፡ in duas sententiasla(opiniones) F.N. 24,2.
4)voluntasla: βούλημα θεοῦ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,19 ; Leonis papaela ሃይማኖት፡ እኪት፡ ዘረሰዮ፡ ለክርስቶስ፡ ፪ጠባይዓት፡ ( naturasla) ወ፪ምክረ፡ ( voluntatesla) እምድኅረ፡ ተዋሕዶ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 7.
mǝkr
Leslau
ምክር mǝkr planen, designen, counselen, adviceen, considerationen, deliberationen, consultationen, deviceen, opinionen, purposeen, point of viewen, decisionen, understandingen, judgementen, conspiracyen, intrigueen, ploten
በምክር ba-mǝkr insidiouslyen 340b
Cross-references: for ህጉላነ፡ ምክር፡ videasvid. ህጉል፡ (Grébaut)
Substantivumsubst., m. et fem. ; in libris serioris aetatis occurrit pluralisPl. ምክራት፡
1)consiliumlaet consiliala, βουλή , βουλαί , βούλημα al.
2)deliberatiola, consideratiola, intelligentiala, prudentiala, sapientiala: ኵሉ፡ ምክሩ፡ ዘከመ፡ ያጠነቅቅ፡ ኀሪወ፡ ማኅተም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,27 ; አልቦ፡ ዘትገብር፡ እንበለ፡ ምክር፡ ἄνευ κρίσεως Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,38 ; ἄνευ βουλῆς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,19 ; μετὰ ἀβουλίας Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,17 ; በምክር፡ ፍጹም፡ (re rite perpensa) F.N. 24,2; ጠቢበ፡ ምክር፡ ውእቱ፡ σοφὸς διανοίᾳ liber Jobi.Job 9,4 ; σύνεσις ምክር፡ ወጥበብ፡ liber Jobi.Job 22,2 ; ምክሮሙ፡ ለሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 12,20 ; liber Jobi.Job 28,20 ; Danielis prophetia.Dan. 2,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 48,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,13 ; φρόνησις Jeremiae prophetia.Jer. 10,12 ; γνῶσις Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,18 ; ለስሐ፡ ኵሉ፡ ምክረ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ Jeremiae prophetia.Jer. 10,14 ; Malachiae prophetia.Mal. 2,7 ; ἐπιστήμη Danielis prophetia.Dan. 1,20 ; βουλή መንፈሰ፡ ምክር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 11,2 .
3)sententiala, judiciumla, sentiendi et cogitandi ratiola: γνώμη Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,23 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,10 ; በምክርየ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 7,25 ; ἐννοιαί hebr. 4,12; βουλή Lucae evangelium.Luc. 23,51 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 ; de hac doctrina Christiani disceduntla ኀበ፡ ፪ምክራት፡ in duas sententiasla(opiniones) F.N. 24,2.
4)voluntasla: βούλημα θεοῦ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,19 ; Leonis papaela ሃይማኖት፡ እኪት፡ ዘረሰዮ፡ ለክርስቶስ፡ ፪ጠባይዓት፡ ( naturasla) ወ፪ምክረ፡ ( voluntatesla) እምድኅረ፡ ተዋሕዶ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 7.
mǝkr
Leslau
ምክር mǝkr planen, designen, counselen, adviceen, considerationen, deliberationen, consultationen, deviceen, opinionen, purposeen, point of viewen, decisionen, understandingen, judgementen, conspiracyen, intrigueen, ploten
በምክር ba-mǝkr insidiouslyen 340b
Cross-references: for ህጉላነ፡ ምክር፡ videasvid. ህጉል፡ (Grébaut)
Substantivumsubst., m. et fem. ; in libris serioris aetatis occurrit pluralisPl. ምክራት፡
1)consiliumlaet consiliala, βουλή , βουλαί , βούλημα al.
2)deliberatiola, consideratiola, intelligentiala, prudentiala, sapientiala: ኵሉ፡ ምክሩ፡ ዘከመ፡ ያጠነቅቅ፡ ኀሪወ፡ ማኅተም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,27 ; አልቦ፡ ዘትገብር፡ እንበለ፡ ምክር፡ ἄνευ κρίσεως Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,38 ; ἄνευ βουλῆς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,19 ; μετὰ ἀβουλίας Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,17 ; በምክር፡ ፍጹም፡ (re rite perpensa) F.N. 24,2; ጠቢበ፡ ምክር፡ ውእቱ፡ σοφὸς διανοίᾳ liber Jobi.Job 9,4 ; σύνεσις ምክር፡ ወጥበብ፡ liber Jobi.Job 22,2 ; ምክሮሙ፡ ለሊቃውንት፡ liber Jobi.Job 12,20 ; liber Jobi.Job 28,20 ; Danielis prophetia.Dan. 2,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 48,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,13 ; φρόνησις Jeremiae prophetia.Jer. 10,12 ; γνῶσις Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,18 ; ለስሐ፡ ኵሉ፡ ምክረ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ Jeremiae prophetia.Jer. 10,14 ; Malachiae prophetia.Mal. 2,7 ; ἐπιστήμη Danielis prophetia.Dan. 1,20 ; βουλή መንፈሰ፡ ምክር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 11,2 .
3)sententiala, judiciumla, sentiendi et cogitandi ratiola: γνώμη Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,23 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,10 ; በምክርየ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 7,25 ; ἐννοιαί hebr. 4,12; βουλή Lucae evangelium.Luc. 23,51 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 ; de hac doctrina Christiani disceduntla ኀበ፡ ፪ምክራት፡ in duas sententiasla(opiniones) F.N. 24,2.
4)voluntasla: βούλημα θεοῦ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,19 ; Leonis papaela ሃይማኖት፡ እኪት፡ ዘረሰዮ፡ ለክርስቶስ፡ ፪ጠባይዓት፡ ( naturasla) ወ፪ምክረ፡ ( voluntatesla) እምድኅረ፡ ተዋሕዶ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 7.
Substantivumsubst. εὐδοκία ( das Wohlgefallen )
1)benevolentiala, n. 236gratiala, favorlaLucae evangelium.Luc. 2,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 142,13 ( ἔλεος ).
2)id quod placetla; causa delectationisla(studium, desiderium) Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 1,2 ; Canticum Canticorum.Cant. 6,4 ; τὰ ἀρεστά ገበርኩ፡ ቅድሜከ፡ ሥምረተከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 38,3 ; ሥምረቱ፡ ለአምላክነ፡ Baruchi liber apocryphus.Bar. 4,4 .
4)inclinatio voluntatisla, assensusla: እመቦ፡ ብእሲ፡ ዘአስተዋሰበ፡ ወለቶ፡ ዘእንበለ፡ ፈቃዳ፡ አው፡ በሥምረተ፡ ልባ፡ F.M. 5,13; ከመ፡ ይኩን፡ ሥምረት፡ ቦቱ፡ (sc. በተዋስቦ፡ ) በምክር፡ ፍጹም፡ assensus re diligenter deliberatalaF.N. 24,2.
mǝkr
Leslau
ምክር mǝkr planen, designen, counselen, adviceen, considerationen, deliberationen, consultationen, deviceen, opinionen, purposeen, point of viewen, decisionen, understandingen, judgementen, conspiracyen, intrigueen, ploten
በምክር ba-mǝkr insidiouslyen 340b
Cross-references: for ህጉላነ፡ ምክር፡ videasvid. ህጉል፡ (Grébaut)
śǝmrat
Grébaut
ሥምረት፡ śǝmrat «bienveillancefr, bon plaisirfr, volontéfr» ― ፈቃድ፡ Ms. BNFabb217, fol. 50r.
124
Leslau
ሥምረት śǝmrat willen (of God), good willen, benevolenceen, pleasureen, delighten, favoren, assenten, consenten, approvalen, acquiescenceen, agreementen 530b
I,2[amh. idemid.; vicinusvic.sunt מֵאֵן ܡܶܐܢ , מָנַע مَنَعَ , nec non مَنَّ in quibusdam derivatis, et amh. መነመነ፡ ] construitur cumc.c.Acc.
1)reprobarela, repudiarela, rejicerela: ይሜንን፡ እኩየ፡ ( oppositum, -o, -nituropp. የኀሪ፡ ሠናየ፡ ) Jesaiae prophetia.Jes. 7,15 ; ἀποδοκιμάζειν : እግዚአብሔር፡ መነኖሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,30 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,29 ; Jeremiae prophetia.Jer. 8,9 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,19 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,37 ; ኢትመንነኒ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 9,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,42 ; Marci Evangelium.Marc. 12,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 117,21 ; ἀπωθεῖν መንኖ፡ መነንከነ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 5,22 .
2)repudiarela, abjicerela, aspernarila: ቅዱሳን፡ ፈለሱ፡ ገዳመ፤ መነኑ፡ ዓለመ፡ et መኒኖሙ፡ ፍትወታተዝ፡ ዓለም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 153 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 202 ; በምክንያተ፡ መንኖ፡ ዓለም፡ F.M. 12,1; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 48,7 ; Mavâs. 18; ἀποποιεῖσθαι ኢትመንን፡ ግብረ፡ እደዊከ፡ liber Jobi.Job 14,15 ; ἐξουδενοῦν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 105,24 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,7 ; Marci Evangelium.Marc. 9,12 ; προσοχθίζειν ብእሲ፡ ጠቢብ፡ ኢይሜንኖ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,4 ; መነነት፡ ነፍስየ፡ ወጸልአቶሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,2 ; ዔሳው፡ መነነ፡ ቀዲመ፡ ተወልዶ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 24 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 99,14 .
3)spernerela, nihili aestimarela, despicerela: ἐξουδενεῖν liber Jobi.Job 30,1 ; Amosi prophetia.Am. 6,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,7 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 6,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 14,3 ; ἀτιμάζειν Proverbiorum liber biblicus.Prov. 14,21 ; καταφρονεῖν Judith liber apocryphus.Judith 10,19 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ገደፈ፡ መነነ፡ ዘ፡ ጠሐለ፡
mannana
Grébaut
መነነ፡ mannana I,2 ይሜንን፡ , ይመንን፡ «mépriserfr, rejeterfr» ― ናቀ፡ Ms. BNFabb217, fol. 41r.
97
Leslau
መነነ mannana despiseen, disdainen, rejecten, repudiateen, renounceen, repelen, cast asideen, hold in contempten, belittleen 350b
Substantivumsubst., m. et fem.
1)causa falsala, praetextusla, speciesla, simulatiola, tergiversatiola, ambagesla: ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 2,5 ; Marci Evangelium.Marc. 12,40 romanae editionisrom.; Lucae evangelium.Luc. 20,47 ; Deuteronomium.Deut. 22,14 ; Deuteronomium.Deut. 22,17 ; ምክንያተ፡ ሐሰት፡ προφάσεις ψευδεῖς Hosea.Hos. 10,4 ; ምክንያተ፡ የኀሥሥ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 18,1 ; Danielis prophetia.Dan. 6,4 sequensseq.; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,4 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,14 ; ኢነሀቦሙ፡ ምክንያተ፡ ለሕዝብ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 199 ; mendicanti ሀቦ፡ ዘመፍትው፡ ወኢታብዝኅ፡ ምክንያተ፡ Chrys. ho. 11.
2)excusatiola: inquisitus ኢረከበ፡ ምክንያተ፡ ሎቱ፡ Jsp. p. 321; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 339.
3)occasiola, causalavel materia datala, locusla, ἀφορμή , ምክንያተ፡ ኮንክሙ፡ ለሕዝብ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 5,7 ; ሀብ፡ ለጠቢብ፡ ምክንያተ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,9 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,8 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,14 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 11,12 ; ከመ፡ ይርከቡ፡ ምክንያተ፡ ላዕሌሁ፡ Evangelium Joannis.Joh. 8,6 ; τόπος ኢተሀብ፡ ምክንያተ፡ ለዘይረግመከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,5 ; ወምክንያተ፡ ነገሩሰ፡ እስመ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 277 ; ዝኮነ፡ ምክንያተ፡ ተርኅዎታ፡ ለሀገር፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 365 ; F.M. 7,1.
4)causala, ratiola, (auctor)la, αἰτία Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,27 ; ከሠተ፡ ሎሙ፡ ምክንያተ፡ እንተ፡ በእንቲአሃ፡ ይመውቱ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 18,18 ; n. 858 አክብር፡ አባከ፡ ወእመከ፡ እስመ፡ እሙንቱ፡ ምክንያተ፡ ልደትከ፡ F.N. 11; እንበለ፡ ምክንያት፡ F.M. 12,2; በእንተ፡ ዝንቱ፡ ምክንያት፡ F.M. 5,1; ሐተቶሙ፡ ምክንያተ፡ ደዌሃ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 272 ; በምክንያተ፡ ትዕግሥት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 118 ; not able to find explanation in abbreviation listCatal. Cod. Mus. Brit. p. 11.
mǝknǝyāt , pluralisPl. ምክንያታት፡ mǝknǝyātāt
Grébaut
ምክንያት፡ mǝknǝyāt , pluralisPl. ምክንያታት፡ mǝknǝyātāt «causefr, motiffr» ― ምክንያት፡ Ms. BNFabb217, fol. 43r.
104
Leslau
ምክንያት mǝknǝyāt pretexten, (false) excuseen, causeen, reasonen, occasionen, opportunityen, meansen, wilesen, subterfugeen
ዘምክንያት za-mǝknǝyāt occasionalen 340a
, rarius መክዕቢት፡ vel መክዕብት፡ ( Jeremiae prophetia.Jer. 17,18 varia lectiovar.; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 11,13 varia lectiovar.), ምክዒቢት፡ ( Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 2,12 , varia lectiovar.), መክዐቢት፡ (Did. edidited.not able to find explanation in abbreviation listPlatt p. 117 ), not foundsubst., pluralisPl. ምክዕቢታት፡ ( Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 93,10 ),
2)Aliis nominibus numeralibus additum, significat -plumla, -plexla, -pliciterla: መኮኖ፡ ምእተ፡ ምክዕቢተ፡ et factum est ei centuplumlaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 26,12 ; ፯ ምክዕቢታተ፡ ትምህርት፡ septpluslaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 93,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,29 ; Marci Evangelium.Marc. 10,30 ; Lucae evangelium.Luc. 8,8 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 24,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 91,16 ; ካዕበተ፡ ምክዕቢተ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 18,6 ; ብዙኀ፡ ምክዕቢተ፡ multipliciterlaLucae evangelium.Luc. 18,30 .
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. መኵራባት፡ (ut F.M. 34,7; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 243 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 270. ) et መኳርብት፡ (ut Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 25 ), templumla, delubrumla, fanumla
a)ethnicorum: ውስተ፡ ምኵራበ፡ አይሁድ፡ ወአረሚ፡ Clem. f. 128; ሐነጸ፡ ምኵራበ፡ ዐቢየ፡ ለዙሐል፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 273 ; ምኵራበ፡ አማልክት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 28 Enc.
b)Judaeorum, n. 837
β)sive alia: በመኳርብቲሆሙ፡ (v. በምኵራባቲሆሙ፡ ) Amosi prophetia.Am. 8,3 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 270.
δ)synagogalapassim i.q. Judaeila, coetus Judaeorumla: ሕፄሃ፡ ለመርዓትከ፡ (i.e. ecclesiae Christianae) ወኅዳጋቲሃ፡ ለእንተ፡ ኀደጋ፡ ምኵራብ፡ (ejus, quam repudiasti, synagogae) Lit. Joh.; ዘአቅተለቶ፡ ምኵራብ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 8 Enc.
mǝkʷrāb , pluralisPl. makʷrābāt , makʷārǝbt , ምኵራባት፡ mǝkʷrābāt
Grébaut
ምኵራብ፡ mǝkʷrāb , pluralisPl. ምኵራባት፡ mǝkʷrābāt «synagoguefr, sallefr, temple des païensfr, temple de Salomonfr» ― አዳራሽ፡ , መቅደስ፡ Ms. BNFabb217, fol. 43r.
103
Leslau
ምኵራብ mǝkʷrāb , (pluralisPl. መኳርብት makʷārǝbt ) templeen, sanctuaryen, synagogueen
ዘምኵራብ za-mǝkʷrāb second Sunday of Lenten 341a
Substantivumsubst., pluralisPl. ምዕራት፡ , pluralisPl.pluralisPl. ምዕራታት፡
1)transitus i.e. momentumlavel ictus temporisla
a) ለእንተ፡ ምዕር፡ ἐν ἀτόμῳ ( in momentola) ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,52 ant.; ኵሉ፡ ፍጡን፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ለእንተ፡ ምዕር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,26 .
b) ኵሉ፡ ለምዕር፡ ወግብተ፡ ( διὰ τάχους καὶ ἐξάπινα ) subitola, repentelaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,21 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,78 ; ለምዕር፡ πρὸς ὀλίγον Jacobi epistola.Jac. 4,14 ; ወይከውን፡ በጊዜሃ፡ ለምዕር፡ ὡς στιγμὴ παραχρῆμα Jesaiae prophetia.Jes. 29,5 .
c) ምዕረ፡ ኅዳጠ፡ χρόνον paululum temporislaProverbiorum liber biblicus.Prov. 7,12 ; ተኀባእ፡ ኅዳጠ፡ ምዕረ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 26,20 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 156.
d) ምዕረ፡ cum Imperativo et Cohortativo conjungere amant: jamla, modola, parumperla, paulisperla, priusla: ተፈሣሕ፡ ምዕረ፡ τὸ νῦν ἔχον ἡδέως γίνου Tobit, liber apocryphus.Tob. 7,11 ; ብላዕ፡ ወስተይ፡ ምዕረ፡ ወተፈሣሕ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 7,10 ; ንጠይቅ፡ ምዕረ፡ Judith liber apocryphus.Judith 5,20 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,16 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 14,19 ; Marci Evangelium.Marc. 7,27 ; Marci Evangelium.Marc. 14,41 .
2)vicisla(in locutionibus adverbialibus, ut una vicela, tertia vicelaal.)
a) ምዕረ፡ semella ἅπαξ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 88,35 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 9,27 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 9,28 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 11,25 ; Judae epistola.Judae 5 ; ἐφάπαξ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,10 ; ምዕረ፡ ለለዓመት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,10 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 49 ; ምዕረ፡ ወዳግመሰ፡ liber Jobi.Job 33,14 ; liber Jobi.Job 39,35 ; ምዕረ፡ ወካዕበ፡ ἅπαξ καὶ δίς Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,20 ; ad Titum epistola.Tit. 3,10 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,39 ; Deuteronomium.Deut. 9,13 ; ምዕረ፡ አሐተ፡ una vicelanot able to find explanation in abbreviation listChrys. ho. 17 ; ዓዲ፡ ምዕረ፡ ἔτι ἅπαξ Haggaei prophetia.Hagg. 2,6 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,26 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,27 ; ዛተ፡ ምዕረ፡ hac vicelavel nunclaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 4 ; ምዕረ፡ ዳግም፡ secundola, Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 5,7 ; ዕፁፍ፡ ፫ ምዕራተ፡ τρὶς δίς Hezekielis prophetia.Hez. 41,6 versio alteravers. alt.; ምዕራተ፡ ብዙኃተ፡ pluriesla, saepiuslaFaus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 14,10 ; ምዕራተ፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 14,10 ; Gadela Karazûn.Gad. Kar. ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 325 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 369 ; ምዕራታተ፡ iterum ac saepiuslaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 85.
β)nota pronomen suffixumpron. suff.per êlaaffigi: ምዕሬሃ፡ ለይእቲ፡ መስፈርት፡ illam mensuram semella( impletamla) Regum liber biblicum IV.4 Reg. 7,18 .
c) በበምዕር፡ singulis vicibuslaJosuae liber.Jos. 6,3 .
d) እምዕር፡ ለምዕር፡ aliam vicem super aliam i.e. identidemla, iterum iterumquelaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 100.
praepos. insepar. [ בְּ , ܒ , بِ ]; cumc.Pron, suff. ብየ፡ (etiam ቢየ፡ exempli gratiaex. gr.Marci Evangelium.Marc. 1,24 romanae editionisrom.; Evangelium Joannis.Joh. 2,4 romanae editionisrom.; in not able to find explanation in abbreviation listCod. Abb. LV Jer. 46,18 ; Hezekielis prophetia.Hez. 3,14 al.), ብነ፡ , ብከ፡ ብኪ፡ ብክሙ፡ ብክን፡ , m. ቦ፡ (ut Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 38,19 ) vel ቦቱ፡ , fem. ባ፡ vel ባቲ፡ , m. ቦሙ፡ fem. ቦን፡ vel ቦቶን፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 32,17 vel ቦንቱ፡ ( Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,16 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,34 ; Deuteronomium.Deut. 27,6 ; Zachariae prophetia.Zach. 14,21 ).
1)de loco,
a)in quo quid est vel esse cogitatur: inla, በቤተ፡ መቅደስ፡ in templolaMatthaei Evangelium.Matth. 12,5 ; በጽጕ፡ in plateislaMatthaei Evangelium.Matth. 12,19 ; በሰማያት፡ in coelislaMatthaei Evangelium.Matth. 12,50 ; በምድር፡ ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 1,10 ; በኵሉ፡ በሓውርት፡ Lucae evangelium.Luc. 7,17 ; በቤተ፡ ሞቅሕ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 14,10 ; መጽአ፡ በፍኖተ፡ ጽድቅ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,32 ; በብሔረ፡ ግብጽ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 3,16 ; በሐቅል፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,1 ; በጌራራ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,19 ; በመቅፁት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 2,7 ; ይቤ፡ በልቡ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,41 ; በመንፈሰ፡ ዚአሁ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 28,12 ; በህየ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 22,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26, 21; በዝየ፡ Judicum liber.Jud. 18,3 ; በአይቴ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,19 ; በዳግም፡ secundo locolaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 2,16 ; በሣልስ፡ tertio locolaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 2,24 ; አምጽእዎ፡ በዐራቱ፡ ኀቤየ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 19,15 ; ቦቱ፡ ሀለውነ፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 2,5 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,6 .
α)nonnumquam inlai.e. superla: በአንሕስት፡ Zephania prophetia.Zeph. 1,5 ; ቁም፡ በእገሪከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 2,1 ; Hezekielis prophetia.Hez. 2,2 ; ትሰክብ፡ በገቦከ፡ ዘጸጋም፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,4 .
β)vel perla: የዐርጉ፡ ወይወርዱ፡ ቦቱ፡ ( ለሰዋስው፡ ) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,12 ; ዘይጸወር፡ በአንቀጽ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,25 ; በስቍረተ፡ መርፍእ፡ ገመለ፡ አኅለፈ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 2 Enc.
b)in quem quid movetur vel immittitur, inlacumc.Acc.; ወደቁ፡ በገጽየ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 3,23 ; ወሰዱ፡ ለዳዊት፡ ርእሶ፡ በኬብሮን፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 4,8 ; ንግሮሙ፡ በእዝኖሙ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 11,2 ; ሞቅሖ፡ በቤተ፡ ሞቅሕ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 14,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,32 .
c)cui quid vicinum vel propinquum est, inla, adla, apudla, juxtala( an ): በመንገድ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,19 ; በፈለገ፡ ኮቦር፡ Hezekielis prophetia.Hez. 1,1 ; Hezekielis prophetia.Hez. 1,2 ; በኆኅት፡ Deuteronomium.Deut. 15,17 ; በዝ፡ ደብር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 3,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,27 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 8,9 ; ንበር፡ በየማንየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 109,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 ; ገጸ፡ በገጽ፡ facie ad faciemlaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 32,31 ; ዐይነ፡ በዐይን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,8 ; hincpost verba apprehendendi: አኀዘኒ፡ በድማሕየ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 8,3 ; አጽናዕኩከ፡ በየማንከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,13 ; adjungendi: ይእስሩ፡ በክሣዱ፡ ማሕረፀ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 18,6 ; ይፅምድዎሙ፡ ለአፍራስ፡ በሰረገላ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 18 ; adhaerendi Matthaei Evangelium.Matth. 22,40 ; offendendi Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 90,12 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,6 .
2)de tempore ita ut respondeant
a)inlavel Ablativus: በካልእ፡ ዓመት፡ Danielis prophetia.Dan. 2,1 ; በውእቱ፡ መዋዕል፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,1 ; በአይ፡ ሰዓት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 24,42 ; በሣልስት፡ ዕለት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,19 ; በይእቲ፡ ሌሊት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,24 ; በጽባሕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,18 ; በኵሉ፡ ሰዓት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 16,2 ; በቀዳሚ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,1 ; በዝ፡ ጊዜ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,14 ; በጊዜሃ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,34 ; በደኃሪ፡ ንፍኀተ፡ ቀርን፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,52 ; n. 479 በበዓሎሙ፡ ለአይሁድ፡ Evangelium Joannis.Joh. 5,1 ; በሀልዎ፡ ዚአየ፡ ኀቤክሙ፡ ad Galatas epistola Pauli.Gal. 4,18 ; በቀዳሚ፡ ንብረቶሙ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 17,25 .
3)Transfertur ad
a)statum vel conditionem, in quibus quis vel quid versatur aliquidve facit: ይወፅእ፡ እምህየ፡ በሰላም፡ Jeremiae prophetia.Jer. 50,12 ; አዐቅበከ፡ በኵሉ፡ ፍኖትከ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,15 ; በዳኅን፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,18 ; ይኩን፡ ንብረትነ፡ በኵሉ፡ ጽድቅ፡ ad Timotheum epistola I.1 Tim. 2,2 ; ሕየው፡ በፍሥሓ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,14 ; በኢያእምሮ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,10 ; በትፍሥሕት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 28,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 98,6 ; በምንዳቤየ፡ Jonae prophetia.Jon. 2,3 ; አንስት፡ ይንበራ፡ በገቢረ፡ ሠናይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 190 ; በዕረፍት፡ ይሄሉ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 4,7 ; ቦቱ፡ ሑሩ፡ ad Colossenses epistola Pauli.Col. 2,6 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,6 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,7 .
b)res, quibus quis vel quid circumdatur, vestitur, ornatur: ይመጽኡ፡ በአልባሰ፡ አባግዕ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 7,15 ; liber Jobi.Job 20,12 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,11 ; ንትዐጸፍ፡ በዝንቱ፡ τοῦτο περιβάλωμεν Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 34 ; ለበጥዎ፡ በወርቅ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,6 ; ቀፈልዎ፡ በብሩር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 10,4 ; ይሜግቡ፡ በጽድቅ፡ መንበሮ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 20,28 ; ይኬልለከ፡ በሣህሉ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,4 .
c)comitatum et societatem: cumla, Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 1,4 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 1,9 ; Judae epistola.Judae 14 ; ጾርዎ፡ መላእክት፡ ነፍሶ፡ ወሰረሩ፡ ባቲ፡ እስከ፡ አርያም፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 5 ; ይረውጹ፡ በመጻሕፍተ፡ ንጉሥ፡ 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 30,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 6,2 ; ከመ፡ ትምጻእ፡ ላዕሌየ፡ በበትር፡ ወበእብን፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,43 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,3 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,21 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 9,25 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,11 ; ባሕር፡ በምልአ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 95,11 ; በፈሪሀ፡ እግዚአብሔር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,16 .
α)de cantu et instrumentis musicis, adlaquorum sonum cantant vel saltant: አኀዙ፡ ይዝፍኑ፡ በማሕሌተ፡ እግዚኦሙ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 32,1 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 6,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,16 .
d)materiam, qua vel e qua quid fit: በእበን፡ ትነድቅ፡ ምሥዋዐ፡ Deuteronomium.Deut. 27,6 ; ንሕንጽ፡ በእብን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 9,10 ; ሰብአ፡ ፈጠርከ፡ በንስቲት፡ ነጠብጣብ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 38.
e)instrumentum, quo quis utitur: opela, auxiliolavel Ablativus, የሐውር፡ በክነፈ፡ ነፋስ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,4 ; ከመ፡ በሐብል፡ የአኀዝዎ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 26,4 ; ትገብር፡ ባቲ፡ ( ለበትር፡ ) ተኣምረ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,17 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 2,7 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,52 ; ቀተልኮ፡ በኲናት፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 12,9 ; በበትር፡ ይዘብጥዎ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 28,27 ; ይትዋነዩ፡ በዕንዚራት፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 6,5 ; ወገሮሙ፡ በእብን፡ Josuae liber.Jos. 10,11 ; ባቲ፡ ንባርኮ፡ Jacobi epistola.Jac. 3,9 ; ይትሜከር፡ በፍትወተ፡ ዚአሁ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,14 ; በዘክሮ፡ 2 not able to find explanation in abbreviation listPetr. 1,13 ; al. innumeris in locis, nam frequentissimus est hic praepositionis usus. In specie nota: ሰትየ፡ በገይብ፡ bibit e poculolaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 44,5 ; Danielis prophetia.Dan. 5,3 ; በመጥባሕትከ፡ ሕየው፡ gladio tuo vivelai.e. vitam sustentalaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 27,40 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,4 ; ዘመዉ፡ በአንስቲያ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 36,23 ; Hezekielis prophetia.Hez. 16,16 .
f)auctorem, alaquo vel perlaquem quid fit: ብየ፡ ነገሥት፡ ይነግሡ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,15 ; ከመ፡ ትትዐየሮ፡ ለእግዚአብሔር፡ በሐዋርያቲከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 37,24 ; ዘቦቱ፡ ይመጽእ፡ መንሱት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 18,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,34 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,27 ; ኵሉ፡ ቦቱ፡ ኮነ፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,3 ; saepius post verba passiva, ut Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,62 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,15 .
g)causam efficientem: ሞተ፡ በቍር፡ liber Jobi.Job 31,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,36 ; ይመጽእ፡ ሕልም፡ በብዙኅ፡ መከራ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,2 ; ትውዕዩ፡ በእሳት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 50,11 .
h)causam remotiorem: obla, propterla, Matthaei Evangelium.Matth. 19,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 137,3 ; ያረምሙ፡ በምክረ፡ ዚአየ፡ liber Jobi.Job 29,21 ; ይትባረክ፡ በዘርእከ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,14 ; conjunctum cumc.Infin., ut: በኀጢአ፡ ንዋይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,4 ; በፈሪህ፡ quod timentlaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,7 al.; n. 480post verba gaudendi: በዝ፡ ትትፈሥሑ፡ Lucae evangelium.Luc. 10,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 149,2 ; mirandi: አንከረ፡ በሕይወቱ፡ (quod adhuc vivus erat) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 14 ; fastidiendi Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,4 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,5 ; pudefiendi Jesaiae prophetia.Jes. 1,29 ; invidendi: ኢትቅናእ፡ በፍናዊሆሙ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,31 .
k)auctoritatem, qua nixus vel missus quis agit: በትእዛዘ፡ እግዚአብሔር፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 33,38 ; በቃለ፡ እግዚአብሔር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 17,1 ; በስመ፡ እግዚአብሔር፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,9 ; በመባሕተ፡ መኑ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,23 ; በመንፈስ፡ ቅዱስ፡ ይቤ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 22,43 .
l)numen, perlaquod quis jurat vel obsecrat: Matthaei Evangelium.Matth. 5,36 ( videasvid. መሐለ፡ ); Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,43 ( videasvid. ረገመ፡ ); በደሙ፡ ለአቤል፡ ጻድቅ፡ (obsecro vos) not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 50,17 ; በእግዚአብሔር፡ ኢትሚጠኒ፡ per Deum! ne me rejicias!laEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 20.
m)argumentum, e quo cognoscunt, et normam, ad quam metiuntur, aestimant, comparant: exla, secundumla, prola, cumla, በዝንቱ፡ ናአምር፡ Evangelium Joannis.Joh. 16,30 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 3,16 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,57 ; በሕገ፡ ሙሴ፡ κατὰ τὸν νόμον Tobit, liber apocryphus.Tob. 7,12 ; በኍልቈ፡ መዋዕል፡ ዘ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,4 ; Jeremiae prophetia.Jer. 2,28 ; በሥምረትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,19 ; በፍትወተ፡ ልቦሙ፡ Judae epistola.Judae 18 ; በእግረ፡ ደቂቅ፡ ነሐውር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,14 ; ንግበር፡ ሰብአ፡ በአርአያነ፡ ወበአምሳሊነ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,26 ; ኅዳጥ፡ በኍልቍ፡ Deuteronomium.Deut. 28,62 ; Deuteronomium.Deut. 4,27 ; በላዕከ፡ እክለ፡ በመዳልው፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,10 ; ያገምር፡ ፪ በመስፈርተ፡ ዘርእ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 18,32 ; Lucae evangelium.Luc. 16,6 ; ኑኁ፡ ዕሥራ፡ በእመት፡ Zachariae prophetia.Zach. 5,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,15 ; ይትሜሰል፡ በሰይጣን፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 3 ,1; ተዐርዮ፡ በ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 366 ; ኀብረ፡ በ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 164. Nota etiam: ፭፻ በ፭፻ ርቡዕ፡ (longitudine) quingentoslaadlavel perlaquingentosla(latitudine) Hezekielis prophetia.Hez. 45,2 ; Hezekielis prophetia.Hez. 48,20 .
n)rationem et modum: ይሰርሕ፡ ሎቱ፡ በጥበብ፡ ወበጽንዕ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,21 ; በኵሉ፡ ልብየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 110,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,37 ; ዘሰአልክሙ፡ በጸሎት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,22 ; Actus apostolorum.Act. 20,19 ; በእፎ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,3 ; Hezekielis prophetia.Hez. 17,19 ; በአይቴ፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,49 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,34 ; creberrime substantivis, infinitivis et participiis praefixum adverbia efficit: ኰነነ፡ በዐመፃ፡ liber Jobi.Job 8,3 ; በግፍዕ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 19,5 ; ጸርኀ፡ በዐቢይ፡ ቃል፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,34 ; በእግር፡ Actus apostolorum.Act. 20,13 ; በ፩ አፍ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 15,6 ; በጸጋ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 10,8 ; በጕሕሉት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,35 ; በጽድቅ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,36 ; በርስት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 6,8 ; በሐሰት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,7 ; በፈቃድ፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 1 ,3; በጽርዕ፡ graccelaLucae evangelium.Luc. 23,38 ; በሠናይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,29 ; በንጹሕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,6 ; በሕሡም፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,41 ; በኅቡእ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 6,4 ; በፍጡን፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 15 ; በጽሚት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,30 , al.
o)denique usurpatur ad objecta, in quibus versatur vel ad quae pertinet ( videasvid.not able to find explanation in abbreviation listNr. 1, c) actio, variis verbis subjungenda:
α) ምሁር፡ በ፡ peritus reilaPsalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 89,14 ; ይጠብቡ፡ በግብሮሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,31 ; በኪኖሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,34 ; ሥሉጥ፡ በ፡ ἐξουσίαν ἔχων ἐν Judith liber apocryphus.Judith 8,15 ; ተሠርሐ፡ በኵሉ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 32,30 .
β) ርእየ፡ በ፡ adspicerelaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 39,10 ; ነጺሮ፡ በናእሰ፡ መዋዕሊሁ፡ ratione habita juventutis ejuslaF.M. 10,3; ተናገረ፡ በ፡ delaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,9 ; Canticum Canticorum.Cant. 8,8 ; አልቦ፡ ዘአእመረ፡ ቦሙ፡ ( wußte um sie ) 2 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 17,19 .
ε)( contrala): አሕሠመ፡ በ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,23 ; ንግሩ፡ ብየ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,3 varia lectiovar.; አስማዕኩ፡ ብከ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 3,42 varia lectiovar.; ሶበ፡ ተአዘዘ፡ ቦሙ፡ ስነነ፡ አክይስት፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,10 ; ትትቈናደዩ፡ ብየ፡ liber Jobi.Job 19,5 ; n. 481 ዘእገብር፡ በፈርዖን፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 6,1 ; Deuteronomium.Deut. 3,6 .
p)de በ፡ peneslavideasvid.mox sub በ፡ cumc.pronomen suffixumpron. suff.; collatio, -is vel collectivum, -ecoll.Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 37,5 . Permultis aliis praepositionibus et conjunctioni ከመ፡ q.v., praeponi solet በ፡
mǝʿr , pluralisPl. mǝʿrāt , mǝʿrātāt
Grébaut
ምዕር፡ mǝʿr «une foisfr, una vicesla (nominatif)» ― አንደ፡ ጊዜ፡ Ms. BNFabb217, fol. 44r.
105
ምዕረ፡ mǝʿra «une foisfr, semella (adverbe)» ― አንደ፡ ጊዜ፡ Ms. BNFabb217, fol. 44r.
105
Leslau
ምዕር፡ mǝʿr (pluralisPl. ምዕራት mǝʿrāt , ምዕራታት mǝʿrātāt ) momenten, timeen
ምዕረ mǝʿra onceen, at onceen, at one timeen, a whileen, for the presenten, just nowen, presentlyen 327a
Substantivumsubst., pluralisPl. ምዕራት፡ , pluralisPl.pluralisPl. ምዕራታት፡
1)transitus i.e. momentumlavel ictus temporisla
a) ለእንተ፡ ምዕር፡ ἐν ἀτόμῳ ( in momentola) ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,52 ant.; ኵሉ፡ ፍጡን፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ለእንተ፡ ምዕር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,26 .
b) ኵሉ፡ ለምዕር፡ ወግብተ፡ ( διὰ τάχους καὶ ἐξάπινα ) subitola, repentelaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,21 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,78 ; ለምዕር፡ πρὸς ὀλίγον Jacobi epistola.Jac. 4,14 ; ወይከውን፡ በጊዜሃ፡ ለምዕር፡ ὡς στιγμὴ παραχρῆμα Jesaiae prophetia.Jes. 29,5 .
c) ምዕረ፡ ኅዳጠ፡ χρόνον paululum temporislaProverbiorum liber biblicus.Prov. 7,12 ; ተኀባእ፡ ኅዳጠ፡ ምዕረ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 26,20 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 156.
d) ምዕረ፡ cum Imperativo et Cohortativo conjungere amant: jamla, modola, parumperla, paulisperla, priusla: ተፈሣሕ፡ ምዕረ፡ τὸ νῦν ἔχον ἡδέως γίνου Tobit, liber apocryphus.Tob. 7,11 ; ብላዕ፡ ወስተይ፡ ምዕረ፡ ወተፈሣሕ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 7,10 ; ንጠይቅ፡ ምዕረ፡ Judith liber apocryphus.Judith 5,20 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,16 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 14,19 ; Marci Evangelium.Marc. 7,27 ; Marci Evangelium.Marc. 14,41 .
2)vicisla(in locutionibus adverbialibus, ut una vicela, tertia vicelaal.)
a) ምዕረ፡ semella ἅπαξ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 88,35 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 9,27 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 9,28 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 11,25 ; Judae epistola.Judae 5 ; ἐφάπαξ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,10 ; ምዕረ፡ ለለዓመት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,10 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 5 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 49 ; ምዕረ፡ ወዳግመሰ፡ liber Jobi.Job 33,14 ; liber Jobi.Job 39,35 ; ምዕረ፡ ወካዕበ፡ ἅπαξ καὶ δίς Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,20 ; ad Titum epistola.Tit. 3,10 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,39 ; Deuteronomium.Deut. 9,13 ; ምዕረ፡ አሐተ፡ una vicelanot able to find explanation in abbreviation listChrys. ho. 17 ; ዓዲ፡ ምዕረ፡ ἔτι ἅπαξ Haggaei prophetia.Hagg. 2,6 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,26 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,27 ; ዛተ፡ ምዕረ፡ hac vicelavel nunclaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 4 ; ምዕረ፡ ዳግም፡ secundola, Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 5,7 ; ዕፁፍ፡ ፫ ምዕራተ፡ τρὶς δίς Hezekielis prophetia.Hez. 41,6 versio alteravers. alt.; ምዕራተ፡ ብዙኃተ፡ pluriesla, saepiuslaFaus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 14,10 ; ምዕራተ፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 14,10 ; Gadela Karazûn.Gad. Kar. ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 325 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 369 ; ምዕራታተ፡ iterum ac saepiuslaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 85.
β)nota pronomen suffixumpron. suff.per êlaaffigi: ምዕሬሃ፡ ለይእቲ፡ መስፈርት፡ illam mensuram semella( impletamla) Regum liber biblicum IV.4 Reg. 7,18 .
c) በበምዕር፡ singulis vicibuslaJosuae liber.Jos. 6,3 .
d) እምዕር፡ ለምዕር፡ aliam vicem super aliam i.e. identidemla, iterum iterumquelaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 100.
mǝʿr , pluralisPl. mǝʿrāt , mǝʿrātāt
Grébaut
ምዕር፡ mǝʿr «une foisfr, una vicesla (nominatif)» ― አንደ፡ ጊዜ፡ Ms. BNFabb217, fol. 44r.
105
ምዕረ፡ mǝʿra «une foisfr, semella (adverbe)» ― አንደ፡ ጊዜ፡ Ms. BNFabb217, fol. 44r.
105
Leslau
ምዕር፡ mǝʿr (pluralisPl. ምዕራት mǝʿrāt , ምዕራታት mǝʿrātāt ) momenten, timeen
ምዕረ mǝʿra onceen, at onceen, at one timeen, a whileen, for the presenten, just nowen, presentlyen 327a
et ምዝላል፡ Substantivumsubst.vimenla, perticala, vectis tenuiorla: ጾርዎ፡ በመዝለል፡ (v. በምዝላል፡ ) ἐπʼ ἀναφορεῦσι Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,23 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ምዝላል፡ ዘ፡ የወይን፡ ሳንሳ፡ mazlal , mǝzlāl
Grébaut
መዝለል፡ mazlal «perche pour porter quelque chosefr, stanga» ― መዘልያ፡ , መሎግያ፡ , መሸከምያ፡ Ms. BNFabb217, fol. 45r.
109
መዝለል፡ mazlal «vectisla, perticala, levierfr, barre de verroufr, perchefr, gaulefr» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 123.
303
Leslau
መዝለል mazlal ምዝላል mǝzlāl pliant twigen (note that the quoted passage of Num. 13:23 does not warrant the meaning ‘pliant twig’), pole that two men carry on their shoulders in order to transport a heavy objecten, long staffen, staveen, (*) sack of woven palm leaves in which carpenters and blacksmiths carry their toolsen, beehive made of a basketen 378b
praepos. insepar. [ בְּ , ܒ , بِ ]; cumc.Pron, suff. ብየ፡ (etiam ቢየ፡ exempli gratiaex. gr.Marci Evangelium.Marc. 1,24 romanae editionisrom.; Evangelium Joannis.Joh. 2,4 romanae editionisrom.; in not able to find explanation in abbreviation listCod. Abb. LV Jer. 46,18 ; Hezekielis prophetia.Hez. 3,14 al.), ብነ፡ , ብከ፡ ብኪ፡ ብክሙ፡ ብክን፡ , m. ቦ፡ (ut Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 38,19 ) vel ቦቱ፡ , fem. ባ፡ vel ባቲ፡ , m. ቦሙ፡ fem. ቦን፡ vel ቦቶን፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 32,17 vel ቦንቱ፡ ( Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,16 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,34 ; Deuteronomium.Deut. 27,6 ; Zachariae prophetia.Zach. 14,21 ).
1)de loco,
a)in quo quid est vel esse cogitatur: inla, በቤተ፡ መቅደስ፡ in templolaMatthaei Evangelium.Matth. 12,5 ; በጽጕ፡ in plateislaMatthaei Evangelium.Matth. 12,19 ; በሰማያት፡ in coelislaMatthaei Evangelium.Matth. 12,50 ; በምድር፡ ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 1,10 ; በኵሉ፡ በሓውርት፡ Lucae evangelium.Luc. 7,17 ; በቤተ፡ ሞቅሕ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 14,10 ; መጽአ፡ በፍኖተ፡ ጽድቅ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,32 ; በብሔረ፡ ግብጽ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 3,16 ; በሐቅል፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,1 ; በጌራራ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,19 ; በመቅፁት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 2,7 ; ይቤ፡ በልቡ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,41 ; በመንፈሰ፡ ዚአሁ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 28,12 ; በህየ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 22,11 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26, 21; በዝየ፡ Judicum liber.Jud. 18,3 ; በአይቴ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,19 ; በዳግም፡ secundo locolaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 2,16 ; በሣልስ፡ tertio locolaNumeri, liber Pentateuchi.Num. 2,24 ; አምጽእዎ፡ በዐራቱ፡ ኀቤየ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 19,15 ; ቦቱ፡ ሀለውነ፡ Epistola Joannis I.1 Joh. 2,5 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,6 .
α)nonnumquam inlai.e. superla: በአንሕስት፡ Zephania prophetia.Zeph. 1,5 ; ቁም፡ በእገሪከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 2,1 ; Hezekielis prophetia.Hez. 2,2 ; ትሰክብ፡ በገቦከ፡ ዘጸጋም፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,4 .
β)vel perla: የዐርጉ፡ ወይወርዱ፡ ቦቱ፡ ( ለሰዋስው፡ ) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,12 ; ዘይጸወር፡ በአንቀጽ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,25 ; በስቍረተ፡ መርፍእ፡ ገመለ፡ አኅለፈ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 2 Enc.
b)in quem quid movetur vel immittitur, inlacumc.Acc.; ወደቁ፡ በገጽየ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 3,23 ; ወሰዱ፡ ለዳዊት፡ ርእሶ፡ በኬብሮን፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 4,8 ; ንግሮሙ፡ በእዝኖሙ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 11,2 ; ሞቅሖ፡ በቤተ፡ ሞቅሕ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 14,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,32 .
c)cui quid vicinum vel propinquum est, inla, adla, apudla, juxtala( an ): በመንገድ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,19 ; በፈለገ፡ ኮቦር፡ Hezekielis prophetia.Hez. 1,1 ; Hezekielis prophetia.Hez. 1,2 ; በኆኅት፡ Deuteronomium.Deut. 15,17 ; በዝ፡ ደብር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 3,12 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,27 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 8,9 ; ንበር፡ በየማንየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 109,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,21 ; ገጸ፡ በገጽ፡ facie ad faciemlaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 32,31 ; ዐይነ፡ በዐይን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 52,8 ; hincpost verba apprehendendi: አኀዘኒ፡ በድማሕየ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 8,3 ; አጽናዕኩከ፡ በየማንከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,13 ; adjungendi: ይእስሩ፡ በክሣዱ፡ ማሕረፀ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 18,6 ; ይፅምድዎሙ፡ ለአፍራስ፡ በሰረገላ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 18 ; adhaerendi Matthaei Evangelium.Matth. 22,40 ; offendendi Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 90,12 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,6 .
2)de tempore ita ut respondeant
a)inlavel Ablativus: በካልእ፡ ዓመት፡ Danielis prophetia.Dan. 2,1 ; በውእቱ፡ መዋዕል፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,1 ; በአይ፡ ሰዓት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 24,42 ; በሣልስት፡ ዕለት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,19 ; በይእቲ፡ ሌሊት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,24 ; በጽባሕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,18 ; በኵሉ፡ ሰዓት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 16,2 ; በቀዳሚ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,1 ; በዝ፡ ጊዜ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,14 ; በጊዜሃ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,34 ; በደኃሪ፡ ንፍኀተ፡ ቀርን፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,52 ; n. 479 በበዓሎሙ፡ ለአይሁድ፡ Evangelium Joannis.Joh. 5,1 ; በሀልዎ፡ ዚአየ፡ ኀቤክሙ፡ ad Galatas epistola Pauli.Gal. 4,18 ; በቀዳሚ፡ ንብረቶሙ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 17,25 .
3)Transfertur ad
a)statum vel conditionem, in quibus quis vel quid versatur aliquidve facit: ይወፅእ፡ እምህየ፡ በሰላም፡ Jeremiae prophetia.Jer. 50,12 ; አዐቅበከ፡ በኵሉ፡ ፍኖትከ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,15 ; በዳኅን፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,18 ; ይኩን፡ ንብረትነ፡ በኵሉ፡ ጽድቅ፡ ad Timotheum epistola I.1 Tim. 2,2 ; ሕየው፡ በፍሥሓ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,14 ; በኢያእምሮ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,10 ; በትፍሥሕት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 28,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 98,6 ; በምንዳቤየ፡ Jonae prophetia.Jon. 2,3 ; አንስት፡ ይንበራ፡ በገቢረ፡ ሠናይ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 190 ; በዕረፍት፡ ይሄሉ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 4,7 ; ቦቱ፡ ሑሩ፡ ad Colossenses epistola Pauli.Col. 2,6 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,6 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 1,7 .
b)res, quibus quis vel quid circumdatur, vestitur, ornatur: ይመጽኡ፡ በአልባሰ፡ አባግዕ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 7,15 ; liber Jobi.Job 20,12 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,11 ; ንትዐጸፍ፡ በዝንቱ፡ τοῦτο περιβάλωμεν Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 34 ; ለበጥዎ፡ በወርቅ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,6 ; ቀፈልዎ፡ በብሩር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 10,4 ; ይሜግቡ፡ በጽድቅ፡ መንበሮ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 20,28 ; ይኬልለከ፡ በሣህሉ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,4 .
c)comitatum et societatem: cumla, Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 1,4 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 1,9 ; Judae epistola.Judae 14 ; ጾርዎ፡ መላእክት፡ ነፍሶ፡ ወሰረሩ፡ ባቲ፡ እስከ፡ አርያም፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 5 ; ይረውጹ፡ በመጻሕፍተ፡ ንጉሥ፡ 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 30,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 6,2 ; ከመ፡ ትምጻእ፡ ላዕሌየ፡ በበትር፡ ወበእብን፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,43 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,3 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,21 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 9,25 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,11 ; ባሕር፡ በምልአ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 95,11 ; በፈሪሀ፡ እግዚአብሔር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 15,16 .
α)de cantu et instrumentis musicis, adlaquorum sonum cantant vel saltant: አኀዙ፡ ይዝፍኑ፡ በማሕሌተ፡ እግዚኦሙ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 32,1 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 6,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,16 .
d)materiam, qua vel e qua quid fit: በእበን፡ ትነድቅ፡ ምሥዋዐ፡ Deuteronomium.Deut. 27,6 ; ንሕንጽ፡ በእብን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 9,10 ; ሰብአ፡ ፈጠርከ፡ በንስቲት፡ ነጠብጣብ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 38.
e)instrumentum, quo quis utitur: opela, auxiliolavel Ablativus, የሐውር፡ በክነፈ፡ ነፋስ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,4 ; ከመ፡ በሐብል፡ የአኀዝዎ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 26,4 ; ትገብር፡ ባቲ፡ ( ለበትር፡ ) ተኣምረ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,17 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 2,7 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,52 ; ቀተልኮ፡ በኲናት፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 12,9 ; በበትር፡ ይዘብጥዎ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 28,27 ; ይትዋነዩ፡ በዕንዚራት፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 6,5 ; ወገሮሙ፡ በእብን፡ Josuae liber.Jos. 10,11 ; ባቲ፡ ንባርኮ፡ Jacobi epistola.Jac. 3,9 ; ይትሜከር፡ በፍትወተ፡ ዚአሁ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,14 ; በዘክሮ፡ 2 not able to find explanation in abbreviation listPetr. 1,13 ; al. innumeris in locis, nam frequentissimus est hic praepositionis usus. In specie nota: ሰትየ፡ በገይብ፡ bibit e poculolaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 44,5 ; Danielis prophetia.Dan. 5,3 ; በመጥባሕትከ፡ ሕየው፡ gladio tuo vivelai.e. vitam sustentalaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 27,40 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,4 ; ዘመዉ፡ በአንስቲያ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 36,23 ; Hezekielis prophetia.Hez. 16,16 .
f)auctorem, alaquo vel perlaquem quid fit: ብየ፡ ነገሥት፡ ይነግሡ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,15 ; ከመ፡ ትትዐየሮ፡ ለእግዚአብሔር፡ በሐዋርያቲከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 37,24 ; ዘቦቱ፡ ይመጽእ፡ መንሱት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 18,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,34 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,27 ; ኵሉ፡ ቦቱ፡ ኮነ፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,3 ; saepius post verba passiva, ut Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,62 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,15 .
g)causam efficientem: ሞተ፡ በቍር፡ liber Jobi.Job 31,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,36 ; ይመጽእ፡ ሕልም፡ በብዙኅ፡ መከራ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 5,2 ; ትውዕዩ፡ በእሳት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 50,11 .
h)causam remotiorem: obla, propterla, Matthaei Evangelium.Matth. 19,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,21 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 137,3 ; ያረምሙ፡ በምክረ፡ ዚአየ፡ liber Jobi.Job 29,21 ; ይትባረክ፡ በዘርእከ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,14 ; conjunctum cumc.Infin., ut: በኀጢአ፡ ንዋይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,4 ; በፈሪህ፡ quod timentlaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,7 al.; n. 480post verba gaudendi: በዝ፡ ትትፈሥሑ፡ Lucae evangelium.Luc. 10,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 149,2 ; mirandi: አንከረ፡ በሕይወቱ፡ (quod adhuc vivus erat) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 14 ; fastidiendi Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,4 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,5 ; pudefiendi Jesaiae prophetia.Jes. 1,29 ; invidendi: ኢትቅናእ፡ በፍናዊሆሙ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,31 .
k)auctoritatem, qua nixus vel missus quis agit: በትእዛዘ፡ እግዚአብሔር፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 33,38 ; በቃለ፡ እግዚአብሔር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 17,1 ; በስመ፡ እግዚአብሔር፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,9 ; በመባሕተ፡ መኑ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,23 ; በመንፈስ፡ ቅዱስ፡ ይቤ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 22,43 .
l)numen, perlaquod quis jurat vel obsecrat: Matthaei Evangelium.Matth. 5,36 ( videasvid. መሐለ፡ ); Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,43 ( videasvid. ረገመ፡ ); በደሙ፡ ለአቤል፡ ጻድቅ፡ (obsecro vos) not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 50,17 ; በእግዚአብሔር፡ ኢትሚጠኒ፡ per Deum! ne me rejicias!laEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 20.
m)argumentum, e quo cognoscunt, et normam, ad quam metiuntur, aestimant, comparant: exla, secundumla, prola, cumla, በዝንቱ፡ ናአምር፡ Evangelium Joannis.Joh. 16,30 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 3,16 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,57 ; በሕገ፡ ሙሴ፡ κατὰ τὸν νόμον Tobit, liber apocryphus.Tob. 7,12 ; በኍልቈ፡ መዋዕል፡ ዘ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,4 ; Jeremiae prophetia.Jer. 2,28 ; በሥምረትከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 50,19 ; በፍትወተ፡ ልቦሙ፡ Judae epistola.Judae 18 ; በእግረ፡ ደቂቅ፡ ነሐውር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,14 ; ንግበር፡ ሰብአ፡ በአርአያነ፡ ወበአምሳሊነ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,26 ; ኅዳጥ፡ በኍልቍ፡ Deuteronomium.Deut. 28,62 ; Deuteronomium.Deut. 4,27 ; በላዕከ፡ እክለ፡ በመዳልው፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,10 ; ያገምር፡ ፪ በመስፈርተ፡ ዘርእ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 18,32 ; Lucae evangelium.Luc. 16,6 ; ኑኁ፡ ዕሥራ፡ በእመት፡ Zachariae prophetia.Zach. 5,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,15 ; ይትሜሰል፡ በሰይጣን፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 3 ,1; ተዐርዮ፡ በ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 366 ; ኀብረ፡ በ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 164. Nota etiam: ፭፻ በ፭፻ ርቡዕ፡ (longitudine) quingentoslaadlavel perlaquingentosla(latitudine) Hezekielis prophetia.Hez. 45,2 ; Hezekielis prophetia.Hez. 48,20 .
n)rationem et modum: ይሰርሕ፡ ሎቱ፡ በጥበብ፡ ወበጽንዕ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,21 ; በኵሉ፡ ልብየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 110,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,37 ; ዘሰአልክሙ፡ በጸሎት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,22 ; Actus apostolorum.Act. 20,19 ; በእፎ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,3 ; Hezekielis prophetia.Hez. 17,19 ; በአይቴ፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,49 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,34 ; creberrime substantivis, infinitivis et participiis praefixum adverbia efficit: ኰነነ፡ በዐመፃ፡ liber Jobi.Job 8,3 ; በግፍዕ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 19,5 ; ጸርኀ፡ በዐቢይ፡ ቃል፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,34 ; በእግር፡ Actus apostolorum.Act. 20,13 ; በ፩ አፍ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 15,6 ; በጸጋ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 10,8 ; በጕሕሉት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,35 ; በጽድቅ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,36 ; በርስት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 6,8 ; በሐሰት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,7 ; በፈቃድ፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 1 ,3; በጽርዕ፡ graccelaLucae evangelium.Luc. 23,38 ; በሠናይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 26,29 ; በንጹሕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,6 ; በሕሡም፡ Matthaei Evangelium.Matth. 21,41 ; በኅቡእ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 6,4 ; በፍጡን፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 15 ; በጽሚት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,30 , al.
o)denique usurpatur ad objecta, in quibus versatur vel ad quae pertinet ( videasvid.not able to find explanation in abbreviation listNr. 1, c) actio, variis verbis subjungenda:
α) ምሁር፡ በ፡ peritus reilaPsalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 89,14 ; ይጠብቡ፡ በግብሮሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,31 ; በኪኖሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,34 ; ሥሉጥ፡ በ፡ ἐξουσίαν ἔχων ἐν Judith liber apocryphus.Judith 8,15 ; ተሠርሐ፡ በኵሉ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 32,30 .
β) ርእየ፡ በ፡ adspicerelaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 39,10 ; ነጺሮ፡ በናእሰ፡ መዋዕሊሁ፡ ratione habita juventutis ejuslaF.M. 10,3; ተናገረ፡ በ፡ delaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,9 ; Canticum Canticorum.Cant. 8,8 ; አልቦ፡ ዘአእመረ፡ ቦሙ፡ ( wußte um sie ) 2 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 17,19 .
ε)( contrala): አሕሠመ፡ በ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,23 ; ንግሩ፡ ብየ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,3 varia lectiovar.; አስማዕኩ፡ ብከ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 3,42 varia lectiovar.; ሶበ፡ ተአዘዘ፡ ቦሙ፡ ስነነ፡ አክይስት፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,10 ; ትትቈናደዩ፡ ብየ፡ liber Jobi.Job 19,5 ; n. 481 ዘእገብር፡ በፈርዖን፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 6,1 ; Deuteronomium.Deut. 3,6 .
p)de በ፡ peneslavideasvid.mox sub በ፡ cumc.pronomen suffixumpron. suff.; collatio, -is vel collectivum, -ecoll.Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 37,5 . Permultis aliis praepositionibus et conjunctioni ከመ፡ q.v., praeponi solet በ፡
I,1et I,2[cui Lud. et Ges. סַמֵּר سَمَّرَ clavis configerelacomparaverunt, at quaeritur, annon cum ፀመመ፡ , ፀመደ፡ componendum sit; amh. ጨመረ፡ adjecitla] SubjunctivusSubj.I,1 ይፅምር፡ , affigerela, configerela, connecterela: እፀምሮ፡ (v. እፅምሮ፡ ) በምድር፡ በምዕር፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 26,8 ; እፄምሮ፡ ውስተ፡ አረፍት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 18,11 versio novavers. nov.; ፀመረቶ፡ ምስለ፡ ምድር፡ Judicum liber.Jud. 4,21 ; ትፄምሮን፡ (v. ትፀምሮን፡ et ትዴምሮን፡ ) ለክልኤሆን፡ συνάψεις Hezekielis prophetia.Hez. 37,17 ; ኢትፀምር፡ አሰረ፡ (v. አስረ፡ et አሲረ፡ ) ክልኤቲ፡ ኀጣይእ፡ ኅቡረ፡ ኢታድርግ፡ μὴ καταδεσμεύσῃς δὶς ἁμαρτίαν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,8 ; συνέζευξεν Matthaei Evangelium.Matth. 19,6 Platt.
not foundsubst.pars inferiorla, quod infra estla.
A)Adverbialiter: infrala, subterla, subtusla, deorsumla
2)sive affixo ûla( gramm.§ 163,2) et praemissis praepositionibus: እም፳ዓም፡ ወታሕቱ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 27,23 ; እምሐቌሁ፡ እስከ፡ ታሕቱ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 8,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,51 ; በታሕቱ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,9 . Jesaiae prophetia.Jes. 51,6 ; በምድር፡ በታሕቱ፡ Joelis prophetia.Joel 3,3 ; Actus apostolorum.Act. 2,19 ; ይሬኢ፡ ዘበታሕቱ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 112,5 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,4 ; በታሕቱ፡ እምነ፡ ቤቴል፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 35,8 ; እምታሕቱ፡ Evangelium Joannis.Joh. 8,23 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 26,24 .
B)Praepositio: subla, infralasive ታሕተ፡ nudum, sive praefixis vel እምነ፡ pronomina suffixa vocali êlainterpositâ assumit ( gramm.§ 167,3).
2) በታሕተ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 57,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 35,8 ; ዕፀ፡ ቄጵሮስ፡ ነዋኅ፡ በታሕተ፡ ደመና፡ ὑψουμένη ἐν νεφέλαις Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 50,10 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,49 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,51 ; Actus apostolorum.Act. 4,12 .
3) እምታሕተ፡
b)infrala, subla: Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,3 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,9 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,15 ; in specie de iis, qui (quae)
α)subjecti (subjecta) sunt potestati alicujus: ሕዝብ፡ እለ፡ እምታሕቴክሙ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 92 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 113 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 116 ; እለ፡ እምታሕተ፡ ሥልጣኖሙ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 182 ; episcopi እምታሕተ፡ እደዊሆሙ፡ ለሊቃነ፡ ጻጸሳት፡ F.N. 4;
β)ordinem secundum vel inferiorem (proxime infra aliquem) tenent; እከውን፡ ዘእምታሕቴከ፡ ἔσομαί σοι εἰς δεύτερον Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,17 ; ካህናት፡ እለ፡ እምታሕቴሁ፡ οἱ ἱερεῖς τῆς δευτερῶσεως Regum liber biblicum IV.4 Reg. 23,4 ; Judith liber apocryphus.Judith 2,4 ; Esther, liber biblicus.Esth. 4,8 ; ዘእምታሕተ፡ ንጉሥ፡ ἑταῖρος τοῦ βασιλέως 3 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 4,5 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 15,32 ; ኵሎሙ፡ እለ፡ እምታሕተ፡ እሉ፡ οἱ τούτοις συντασσόμενοι Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 2,15 ; 2,21; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 46.
not foundsubst., pluralisPl. ሙፋራት፡
2)ager pascuusla, pascuala: ሚጥ፡ ልበከ፡ ለመርዔትከ፡ ወለሙፋረ፡ ዚአከ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 27,23 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 143,16 ; ሙፋራት፡ in CG (pro ጺኦት፡ περισπόρια ) Josuae liber.Jos. 21,2 sequensseq.( videasvid.annotatioann.ad hunc locum).
Substantivumsubst.administratiola, dispensatiola, munusla, procuratiola, tutelala, οἰκονομία : ትሰዐር፡ እምግብከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 22,19 ; Jesaiae prophetia.Jes. 22,21 ; Lucae evangelium.Luc. 16,2 -4: ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 9,17 ; መገቦሙ፡ ምግበ፡ እኩየ፡ mala procuratione eos curavitla( κακῶς ᾠκονόμησε τὴν ἀρχὴν ἑαυτοῦ ) Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 34 ; ምግብ፡ ዘአመገበከ፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 4 ; ከመ፡ ይፈጽም፡ ምግቦ፡ Rel. Bar.; በምግቡ፡ ለቈስጠንጢኖስ፡ sub administratione ConstantinilaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 21 Enc.; ዘሀለወት፡ ታሕተ፡ ምግቡ፡ F.N. 24,3. mǝgb , magb
Grébaut
መግብ፡ magb et መግብና፡ magbǝnnā «administrationfr» ― ሹመት፡ Ms. BNFabb217, fol. 47r.
114
Leslau
ምግብ mǝgb , ( 114) መግብ magb guardianshipen, stewardshipen, tutelageen, managementen, ministryen, administrationen, officeen, functionen, dutyen 331b
Cross-references: videasvid. also ምግብና፡
Substantivumsubst., plerumque m. , pluralisPl. ምግባራት፡
1)actiola, agendi ratiola, institutum vitaela, facinorala, factalavel opera quae quis facere soletla, πρᾶγμα Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,1 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,17 ; ለኵሉ፡ ሰብእ፡ ይፈድዮ፡ በከመ፡ ምግባሩ፡ κατὰ τὰς πράξεις Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,24 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 27,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,27 ; Lucae evangelium.Luc. 23,51 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,13 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 3,9 ; ποιήματα Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 63,10 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,7 ; ἐργασίαι Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,31 ; ὁδούς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,19 ; ምግባርኪ፡ τὰ ἐπιτηδεύματά σου Jeremiae prophetia.Jer. 4,18 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,3 ; Jeremiae prophetia.Jer. 23,2 ; ኵሉ፡ ምግባሮሙ፡ ርኵስ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 78 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,34 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,8 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,16 ; ἀναστροφή not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 1,18 ; τὰ ἔργα , Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 76,12 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 85,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,1 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 3,9 ; ንጹሕ፡ አነ፡ በምግባርየ፡ liber Jobi.Job 11,4 ; liber Jobi.Job 21,16 ; Jesaiae prophetia.Jes. 19,14 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,24 ; በደኃሪቱ፡ ለሰብእ፡ ይትዐወቅ፡ ምግባሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,27 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,5 ; Jacobi epistola.Jac. 2,22 ; Jacobi epistola.Jac. 2,24 ; Jacobi epistola.Jac. 3,13 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,9 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,10 ; ሶበ፡ አብርሃም፡ በምግባሩ፡ ጸድቀ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,2 ; oppositum, -o, -nituropp. ጸጋ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,6 ; ኵሉ፡ እከየ፡ ምግባር፡ πᾶν φαῦλον πρᾶγμα Jacobi epistola.Jac. 3,16 ; Deuteronomium.Deut. 28,20 ; ምግባረ፡ ሠናይ፡ Jacobi epistola.Jac. 2,14 ; Jacobi epistola.Jac. 2,26 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,38 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,42 ; ምግባር፡ ሠናይ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 20 ; ምግባረ፡ እኩይ፡ liber Jobi.Job 1,1 ; ምግባር፡ እኩይ፡ liber Jobi.Job 1,18 ; ዘሠናይ፡ ምግባሩ፡ φιλάγαθος ad Titum epistola.Tit. 1,8 ; ἡ ποίησις Jacobi epistola.Jac. 1,25 ; በምግባር፡ ἐν ἔργῳ ( oppositum, -o, -nituropp. በቃል፡ ) Epistola Joannis I.1 Joh. 3,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,7 ; በቃልከኒ፡ ወበምግባርከኒ፡ አክብሮ፡ ለአቡከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,8 ; ምግባራት፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,22 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 170,3 .
2)effectusla, efficacitasla, ἐνέργεια Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,17 ; ἐνεργήματα ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 12,6 ; ኀይለ፡ ምግባረ፡ አሥራው፡ δυνάμεις ῥιζῶν Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,20 .
3)negotiumla, officiumla, munusla, res agendala, ምግባረ፡ ወሀብናሁ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 13 ; πρᾶξις ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,4 ; ምግባራት፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 3,7 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 3,8 ; ውእቱ፡ ይበቍዕ፡ ለምግበ፡ ምግባራቲሁ፡ ወንዋዩ፡ Fetḥa Nagast; numeri significant capita capitumque partes.F.N. 32 .
b)opuslavel ministerium sacrumla: ለምግባረ፡ ደብተራ፡ ዘመርጡር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,16 .
c)resla: በኵሉ፡ ምግባር፡ κατὰ πάντα τρόπον ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,2 ; cura ምግባራ፡ ለነፍስ፡ Lud. ex Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 29 Enc.
4)operalaquae quis produxit,
b)ad hominibus confectala: Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 8,1 ; ኵሉ፡ ምግባረ፡ ማእስ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 13,48 .
c)merceslalabore parta, Jesaiae prophetia.Jes. 40,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 62,11 ( videasvid. ግብር፡ n. 3,c et ተግባር፡ nomenn.3).
mǝgbār , mǝgbārāt
Grébaut
ምግባረ፡ ሥራይ፡ mǝgbāra śǝrāy L’expression ምግባረ፡ ሥራይ፡ se substitue parfois au pluriel ሥራያት፡ pour désigner les procédés magiquesfr» በውእቱ፡ መዋዕል፡ አስተርአየት፡ አሐቲ፡ ብእሲት፡ ሐነፋዊት፡ ፍልስፍት፡ በሀገረ፡ እስክንድርያ፡ ዘስማ፡ አንባድያ፡ ወይእቲሰ፡ ተፀምደት፡ ለምግባረ፡ ሥራይ። , fol. 235.
128
Substantivumsubst.
1)extensiola, dimensiola, modila(de loco et tempore): ውፁኣን፡ እምጣኔ፡ mensurae experteslaLud. e mss. Colb.; ሄሮድስ፡ አስተናደፈ፡ መሠረታቲሁ፡ ( ለዳግም፡ መቅደስ፡ ) ኑኆ፡ ወግድሞ፡ በምጣኔ፡ ቀዳማዊ፡ ( መቅደስ፡ ) Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 330 ; ይሬስዩ፡ ዕድሜ፡ ወርኆሙ፡ (definiunt longitudinem mensium) በምጣኔ፡ ምሕዋረ፡ ፀሓይ፡ ውስተ፡ አሐቲ፡ ኆኅት፡ Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 1.
2)ratiocinatiola( syllogismusla), aestimatiola, dijudicatiola, analogiala: (demonstratur e verbo divino, e doctrina patrum) ወእምነ፡ ምጣኔ፡ ልቡና፡ et ratiocinationelaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 6 ; Paulusla አምጽአ፡ ሥርዐተ፡ ምጣኔ፡ እምርሑቅ፡ ወአቀመ፡ መሠረተ፡ ነገር፡ πόρρωθεν προκαταβάλλων τοὺς λογισμούς Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 8 ; ናመጽእ፡ ካልአ፡ ምጣኔ፡ ἄλλον συλλογισμόν Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 14 ; dijudicatio causae F.N. in proleg.; ( ለመለኮተ፡ ክርስቶስ፡ ) ኢይቀርቦ፡ ምጣኔ፡ ἔνθα οὐκέτι σύγκρισις ἦν γενέσθαι Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 5.
mǝṭṭāne
Grébaut
ምጣኔ፡ mǝṭṭāne «proportionfr» ― መለካት፡ Ms. BNFabb217, fol. 47v.
116
Leslau
ምጣኔ mǝṭṭāne measureen, amounten, extensionen, quantityen, dimensionen, valuationen, estimationen, analogyen 373a
nomen actionisn. act.ventiola, adventusla: በምጽአተ፡ ዚአየ፡ ካዕበ፡ ኀቤክሙ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 1,26 ; ምጽአትከ፡ ኀቤነ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 284 ; አሐቲ፡ ይእቲ፡ ምጽአቱ፡ ለኵሉ፡ ውስተ፡ ዓለም፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,5 ; ዕለተ፡ ምጽአቱ፡ Malachiae prophetia.Mal. 3,2 ; ሠናይ፡ ምጽአትከ፡ (exoptatus ades!) ብእሴ፡ እግዚአብሔር፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; de adventu Christi priore et de futuro (parusia): Rel. Bar., Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,13 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 4,13 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,27 ; Jacobi epistola.Jac. 5,8 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 6,14 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 2,19 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 3,13 . mǝṣʾat
Grébaut
ምጽአት፡ mǝṣʾat «venuefr, arrivéefr, Aventfr» ― መምጣት፡ Ms. BNFabb217, fol. 48r.
118
Leslau
ምጽአት፡ mǝṣʾat comingen, arrivalen, adventen 370a
Substantivumsubst.[si quid video, nomen a Judaeis petitum, scilicetsc. מִצְוָתָא ( pluralisPl.a sing. מִצְוָה ), quod proprie praeceptala, mandata legisla, deinde opera bonala, eleemosynaslaet singulariter eleemosynamlasignificat. Ergo radix est צוה , sed cum nomen peregrinum sit, sub litera መ፡ recensendum est. Ludolfo hoc nomne a phrasi Judaeorum בְּמָטוּ מִנָּךְ quaesola, obsecrolapetitum visum est] plerumque fem. ; usurpatur singulariter et collective; pluralisPl. ምጽዋታት፡ rarissime occurrit (ut Sx. not able to find explanation in abbreviation listHed. 12 ).
1)opus justitiaela, opus bonumla, eleemosynala: ግበሩ፡ ምጽዋተ፡ ላዕለ፡ ነፍስክሙ፡ በደፊኖቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7 ; እንበይነ፡ ምጽዋት፡ χάριν ἐντολῆς Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,9 ; ይግበሩ፡ ምጽዋተ፡ ወፍትሐ፡ δικαιοσύνην καὶ κρίσιν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,19 quamquam in hoc loco δικαιοσύνην secundum rabbinicum loquendi usum etiam eleemosynamlainterpretari licet ( videasvid. sub ጽድቃት፡ ) sicut Matthaei Evangelium.Matth. 6,1 ; plerumque ἐλεημοσύνη vel ἐλεημοσύναι Matthaei Evangelium.Matth. 6,2 ; ምጽዋት፡ ታኀድግ፡ ኀጢአተ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,30 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 4,10 ; ኢታስትት፡ ገቢረ፡ ምጽዋት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,10 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,14 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,12 ; ምጽዋተ፡ ብዙኀ፡ ገበርኩ፡ ለአኀውየ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 1,3 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 1,16 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 4,8 ; ውሂበ፡ ምጽዋት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,11 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 12,8 ; ስኢለ፡ ምጽዋት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,25 ; Actus apostolorum.Act. 3,2 ; Actus apostolorum.Act. 3,3 ; ኵሉ፡ ምጽዋት፡ ሣህለ፡ ያመጽእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,14 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,12 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,3 ; Deuteronomium.Deut. 24,13 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,27 ; Danielis prophetia.Dan. 4,24 ; subjuncto Genitivo objectivo: ምጽዋቱ፡ ለአቡከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,14 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,22 ; ἀποστολαί : ፈንዊ፡ ምጽዋተ፡ ለእለ፡ አልቦሙ፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 9,51 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 9,54 ; ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ area eleemosynaelavel stipis sacraelaEzrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 10,6 ; Evangelium Joannis.Joh. 8,20 ; ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ ይኩን፡ በገቦ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 6 ( videasvid. ሙዳይ፡ ); de ምጽዋት፡ agitur F.N. 16.
2)beneficentiala, misericordiala, pietasla, bonitasla ἔλεος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 83,12 ; Hosea.Hos. 6,6 ; Michaei prophetia.Mich. 6,8 ; በምጽዋት፡ μετ᾽ ἐλέους Jesaiae prophetia.Jes. 16,5 ; ምሕረቶሙ፡ ለረሲዓን፡ ኢምጽዋት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,10 ; ኢረከበተኒ፡ ምጽዋትከ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,29 ; χρηστότης ad Galatas epistola Pauli.Gal. 5,22 ; εὐσέβεια ad Titum epistola.Tit. 1,1 romanae editionisrom.
mǝṣwāt
Grébaut
ምጽዋት፡ mǝṣwāt «aumônefr» ― ምጽዋት፡ Ms. BNFabb217, fol. 48v.
118
Leslau
ምጽዋት mǝṣwāt almsgivingen, almsen, charityen 371a
Cross-references: for ሙዳየ፡ ምጽዋት፡ videasvid. ሙዳይ፡