Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

(in libris Mss. vel impressis antiquioribus, ut Marci Evangelium.Marc. 4,27 romanae editionisrom.; Jesaiae prophetia.Jes. 34,10 cod. Laur.; Amosi prophetia.Am. 8,9 cod. Laur.) et plerumque መዓልት፡ Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. መዋዕል፡ , pluralisPl.pluralisPl. መዋዕላት፡
2)In Plur.
a)tempusla( χρόνος , καιρός ): ተዘከር፡ መዋዕለ፡ ረኃብ፡ አመ፡ መዋዕለ፡ ጽጋብ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,25 ; ለነዋኅ፡ መዋዕል፡ εἰς πολὺν χρόνον Jesaiae prophetia.Jes. 34,10 ; መዋዕል፡ ወአዝማን፡ Actus apostolorum.Act. 1,7 ; Marci Evangelium.Marc. 13,33 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,7 ; Threni, liber biblicus.Thren. 1,15 ; Danielis prophetia.Dan. 2,21 ; በእማንቱ፡ መዋዕል፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,1 ; ይእተ፡ አሚረ፡ ወበውእቱ፡ መዋዕል፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,17 ; በመዋዕለ፡ ምንዳቤሆሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 37,7 ; በዝ፡ መዋዕል፡ Jeremiae prophetia.Jer. 16,21 ; ብዙኀ፡ መዋዕለ፡ Epistola Jeremiae, apocrypha.Ep. Jer. 2 ; መዋዕለ፡ ኅዳጠ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,12 ; በጕንዱይ፡ መዋዕል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 49,1 ; ጕንዱየ፡ መዋዕለ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,10 ; ነበረ፡ መዋዕለ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,21 .
b)diesla(multo magis frequentatum quam ዕለታት፡ ): አሐተ፡ ዕለተ፡ ወሰኑየ፡ መዋዕለ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,17 ; አሐቲ፡ ዕለት፡ ሰኑየ፡ መዋዕለ፡ ኮነት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,4 ; በትእዛዘ፡ እግዚአብሔር፡ ኵሉ፡ መዋዕል፡ ይትፈለጥ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,8 ; በእማንቱ፡ ሠሉስ፡ መዋዕል፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 10,9 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,34 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 22,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,44 ; ውኁድ፡ መዋዕል፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 12,12 ; ብዙኀ፡ መዋዕለ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 44,16 ; መዋዕል፡ እኩያት፡ liber Jobi.Job 30,26 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,10 ; መዋዕለ፡ ማእረር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,16 ; መዋዕለ፡ ሕይወትከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,32 ; በአምጣነ፡ መዋዕለ፡ ዓለም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 50,23 ; Jesaiae prophetia.Jes. 63,11 ; በኵሉ፡ መዋዕል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 65,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 20,7 ; በውእቱ፡ መዋዕል፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,18 ; መዋዕለ፡ ግብር፡ ( oppositum, -o, -nituropp.sabbathis) Hezekielis prophetia.Hez. 46,1 ; ርእሰ፡ መዋዕል፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 46,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 71,10 ; መዋዕላት፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 74,10 ; በካልእት፡ መዋዕላት፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 1,4 ; ለለመዋዕል፡ ἐξ ἠμερῶν εἰς ἡμέρας Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,3 ; n. 926 መሥዋዕቶሙ፡ ዘበበመዋዕል፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,6 ; in st.c. integrae enunciationi praepositum (sicut ዕለተ፡ ), ut: በመዋዕለ፡ ተወልደ፡ ዮሴፍ፡ diebus quibus (vel: tempore quo) natus est Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 28 ; በመዋዕለ፡ ትኤብስ፡ ትነስሕ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,27 . Abyssini quadriennii singulos annos nomine quaternorum Evangelistarum insignire solent, ut መዋዕለ፡ ማርቆስ፡ caet., videasvid.not able to find explanation in abbreviation listScaliger p. 688 ; III,6,98; . p. 439; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. p. 34.
moʿalt
Cross-references: for ሠርቀ፡ መዓልት፡ videasvid. ሠርቅ፡
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ሢመታት፡ positio
1)locus ubi quis positus est: statiola, sedesla: አቀምክዎሙ፡ በበሢመቶሙ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 23,11 ( στάσις ); ከመ፡ ኢይንሣእ፡ ሢመተከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,12 ( καθέδρα ).
śimat , pluralisPl. ሢመታት፡ śimatāt
Grébaut
ሢመት፡ śimat , pluralisPl. ሢመታት፡ śimatāt «chargefr, emploifr, officefr, placefr» ― ሹመት፡ Ms. BNFabb217, fol. 54r.
135
Leslau
ሢመት፡ śimat placementen, puttingen, appointment to an officeen, ordinationen, jurisdictionen, consecrationen, investitureen, officeen, dignityen, positionen, ranken, hierarchyen, chargeen, functionen 540a
adjectivumadj., fem. ቀዳሚት፡ , pluralisPl. ቀደምት፡ , fem. ቀዳምያት፡
A)Adj.
1)primusla, priorla( adjectivumadj.ordinale) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,18 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,15 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,16 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 40,2 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 1,14 ; Danielis prophetia.Dan. 9,1 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,5 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 17,27 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,10 ; Lucae evangelium.Luc. 2,2 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,45 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 21,1 ; እምቀዳሚ፡ እስከ፡ ተፍጻሜቱ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 2,2 ; ጽላት፡ ከመ፡ ቀዳምያት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,1 ; በዓለ፡ ቀዳሚ፡ ማእረር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 63 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 79 ; ቀዳሚ፡ መጽሐፍ፡ primae literaelaad Hebraeos epistola.Hebr. 5,12 ; እምነ፡ ቀዳሚ፡ መዋዕልኪ፡ Judith liber apocryphus.Judith 8,29 ; አይኑ፡ ትእዛዝ፡ ቀዳሚት፡ Marci Evangelium.Marc. 12,28 ; ዘቀዳሚ፡ ወዘደኃሪ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 138,4 ; መጻሕፍት፡ ዘቀዳሚ፡ ወዘደኃሪ፡ libri prioris et posteriorisla(sc. Testamenti, seu V. et N.) Lud. e Syn. Ubi ቀዳሚ፡ per se ponitur, pronomen suffixumpron. suff. ሁ፡ assumere amat: ቀዳሚሁ፡ እምላዕለ፡ ብእሲት፡ ወጽአት፡ ኀጢአት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,24 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,1 ; ቀዳሚሁ፡ አበዊክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 43,27 ; videasvid.etiam sub litera C infra; etiam ubi Adjectivi vice fungitur, pronomen suff., substantivo affigendum, ad se trahere potest: በዓመት፡ ቀዳሚሁ፡ ለዝ፡ ሱባዔ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 46 ; passim substantivo ope pronomenpron.relativi adjungitur, ut: ተኣምር፡ ዘቀዳሚ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,8 (coll. Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,5 ).
2)pristinusla, priorla, superiorla, priscusla, antiquusla: ነገሥት፡ ቀደምት፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 1,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 19,11 ; ነቢያት፡ ቀደምት፡ Zachariae prophetia.Zach. 1,4 ; በመዋዕለ፡ ቀደምት፡ ἐν ταῖς πρότερον ἡμέραις Judith liber apocryphus.Judith 8,18 ; ቀደምተ፡ ዓለም፡ liber Jobi.Job 8,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 2,10 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 23 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 37,2 ; ቀደምት፡ እለ፡ ይርባሕ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,7 ; አበው፡ ቀደምት፡ ( patriarchaela) Hen, 70,4; Actus apostolorum.Act. 7,8 ; οἱ ἀρχαῖοι Matthaei Evangelium.Matth. 5,21 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,18 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 3,1 .
B)SubstantivumSubst.abstractum, -eabstr., et ቀዳሚ፡ et ቀዳሚት፡ n. 464
2) ቀዳሚት፡ statuslavel conditio priorla( oppositum, -o, -nituropp. ደኃሪት፡ ) liber Jobi.Job 8,7 ; liber Jobi.Job 42,12 ; Lucae evangelium.Luc. 11,26 .
adverbium, adverbialiteradv.( gramm.§ 163,2)
3)praepositiones et notam Genitivi ( ዘ፡ ) et st. constr. ante se fert, et significandis adjectivis priorla, praeteritusla, pristinusla, priscuslaal. inservit: መዋዕለ፡ ቀዲሙ፡ αἱ ἡμέραι αἱ πρότεραι Ν um. 6,12; በመዋዕለ፡ ቀዲሙ፡ ἐξ ἡμερῶν ἀρχαίων Jesaiae prophetia.Jes. 37,26 ; ዘቀዲሙ፡ τὰ πρότερον Jesaiae prophetia.Jes. 41,22 ; τὰ ἀρχαῖα Jesaiae prophetia.Jes. 43,18 ; τὰ πρότερα Jesaiae prophetia.Jes. 48,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 65,17 ; አኮ፡ ዘቀዲሙ፡ መዋዕል፡ οὐ προτέραις ἡμέραις Jesaiae prophetia.Jes. 48,7 ; በዘቀዲሙ፡ መዋዕል፡ Hezekielis prophetia.Hez. 38,17 ; አበዊሆሙ፡ ዘቀዲሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 11,10 ; እምቀዲሙ፡ ἀπ᾽ ἀρχῆς Jesaiae prophetia.Jes. 48,8 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,2 ; nec non praedicati vice fungitur Apocalypsis Joannis.Apoc. 12,9
(in libris Mss. vel impressis antiquioribus, ut Marci Evangelium.Marc. 4,27 romanae editionisrom.; Jesaiae prophetia.Jes. 34,10 cod. Laur.; Amosi prophetia.Am. 8,9 cod. Laur.) et plerumque መዓልት፡ Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. መዋዕል፡ , pluralisPl.pluralisPl. መዋዕላት፡
2)In Plur.
a)tempusla( χρόνος , καιρός ): ተዘከር፡ መዋዕለ፡ ረኃብ፡ አመ፡ መዋዕለ፡ ጽጋብ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,25 ; ለነዋኅ፡ መዋዕል፡ εἰς πολὺν χρόνον Jesaiae prophetia.Jes. 34,10 ; መዋዕል፡ ወአዝማን፡ Actus apostolorum.Act. 1,7 ; Marci Evangelium.Marc. 13,33 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,7 ; Threni, liber biblicus.Thren. 1,15 ; Danielis prophetia.Dan. 2,21 ; በእማንቱ፡ መዋዕል፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,1 ; ይእተ፡ አሚረ፡ ወበውእቱ፡ መዋዕል፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,17 ; በመዋዕለ፡ ምንዳቤሆሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 37,7 ; በዝ፡ መዋዕል፡ Jeremiae prophetia.Jer. 16,21 ; ብዙኀ፡ መዋዕለ፡ Epistola Jeremiae, apocrypha.Ep. Jer. 2 ; መዋዕለ፡ ኅዳጠ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,12 ; በጕንዱይ፡ መዋዕል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 49,1 ; ጕንዱየ፡ መዋዕለ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,10 ; ነበረ፡ መዋዕለ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,21 .
b)diesla(multo magis frequentatum quam ዕለታት፡ ): አሐተ፡ ዕለተ፡ ወሰኑየ፡ መዋዕለ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,17 ; አሐቲ፡ ዕለት፡ ሰኑየ፡ መዋዕለ፡ ኮነት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,4 ; በትእዛዘ፡ እግዚአብሔር፡ ኵሉ፡ መዋዕል፡ ይትፈለጥ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,8 ; በእማንቱ፡ ሠሉስ፡ መዋዕል፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 10,9 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,34 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 22,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,44 ; ውኁድ፡ መዋዕል፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 12,12 ; ብዙኀ፡ መዋዕለ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 44,16 ; መዋዕል፡ እኩያት፡ liber Jobi.Job 30,26 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,10 ; መዋዕለ፡ ማእረር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,16 ; መዋዕለ፡ ሕይወትከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,32 ; በአምጣነ፡ መዋዕለ፡ ዓለም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 50,23 ; Jesaiae prophetia.Jes. 63,11 ; በኵሉ፡ መዋዕል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 65,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 20,7 ; በውእቱ፡ መዋዕል፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,18 ; መዋዕለ፡ ግብር፡ ( oppositum, -o, -nituropp.sabbathis) Hezekielis prophetia.Hez. 46,1 ; ርእሰ፡ መዋዕል፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 46,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 71,10 ; መዋዕላት፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 74,10 ; በካልእት፡ መዋዕላት፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 1,4 ; ለለመዋዕል፡ ἐξ ἠμερῶν εἰς ἡμέρας Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,3 ; n. 926 መሥዋዕቶሙ፡ ዘበበመዋዕል፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,6 ; in st.c. integrae enunciationi praepositum (sicut ዕለተ፡ ), ut: በመዋዕለ፡ ተወልደ፡ ዮሴፍ፡ diebus quibus (vel: tempore quo) natus est Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 28 ; በመዋዕለ፡ ትኤብስ፡ ትነስሕ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,27 . Abyssini quadriennii singulos annos nomine quaternorum Evangelistarum insignire solent, ut መዋዕለ፡ ማርቆስ፡ caet., videasvid.not able to find explanation in abbreviation listScaliger p. 688 ; III,6,98; . p. 439; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. p. 34.
moʿalt
Cross-references: for ሠርቀ፡ መዓልት፡ videasvid. ሠርቅ፡
(in libris Mss. vel impressis antiquioribus, ut Marci Evangelium.Marc. 4,27 romanae editionisrom.; Jesaiae prophetia.Jes. 34,10 cod. Laur.; Amosi prophetia.Am. 8,9 cod. Laur.) et plerumque መዓልት፡ Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. መዋዕል፡ , pluralisPl.pluralisPl. መዋዕላት፡
2)In Plur.
a)tempusla( χρόνος , καιρός ): ተዘከር፡ መዋዕለ፡ ረኃብ፡ አመ፡ መዋዕለ፡ ጽጋብ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,25 ; ለነዋኅ፡ መዋዕል፡ εἰς πολὺν χρόνον Jesaiae prophetia.Jes. 34,10 ; መዋዕል፡ ወአዝማን፡ Actus apostolorum.Act. 1,7 ; Marci Evangelium.Marc. 13,33 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,7 ; Threni, liber biblicus.Thren. 1,15 ; Danielis prophetia.Dan. 2,21 ; በእማንቱ፡ መዋዕል፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,1 ; ይእተ፡ አሚረ፡ ወበውእቱ፡ መዋዕል፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,17 ; በመዋዕለ፡ ምንዳቤሆሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 37,7 ; በዝ፡ መዋዕል፡ Jeremiae prophetia.Jer. 16,21 ; ብዙኀ፡ መዋዕለ፡ Epistola Jeremiae, apocrypha.Ep. Jer. 2 ; መዋዕለ፡ ኅዳጠ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,12 ; በጕንዱይ፡ መዋዕል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 49,1 ; ጕንዱየ፡ መዋዕለ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 27,10 ; ነበረ፡ መዋዕለ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,21 .
b)diesla(multo magis frequentatum quam ዕለታት፡ ): አሐተ፡ ዕለተ፡ ወሰኑየ፡ መዋዕለ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,17 ; አሐቲ፡ ዕለት፡ ሰኑየ፡ መዋዕለ፡ ኮነት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,4 ; በትእዛዘ፡ እግዚአብሔር፡ ኵሉ፡ መዋዕል፡ ይትፈለጥ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,8 ; በእማንቱ፡ ሠሉስ፡ መዋዕል፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 10,9 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,34 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 22,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,44 ; ውኁድ፡ መዋዕል፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 12,12 ; ብዙኀ፡ መዋዕለ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 44,16 ; መዋዕል፡ እኩያት፡ liber Jobi.Job 30,26 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,10 ; መዋዕለ፡ ማእረር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,16 ; መዋዕለ፡ ሕይወትከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,32 ; በአምጣነ፡ መዋዕለ፡ ዓለም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 50,23 ; Jesaiae prophetia.Jes. 63,11 ; በኵሉ፡ መዋዕል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 65,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 20,7 ; በውእቱ፡ መዋዕል፡ Jeremiae prophetia.Jer. 3,18 ; መዋዕለ፡ ግብር፡ ( oppositum, -o, -nituropp.sabbathis) Hezekielis prophetia.Hez. 46,1 ; ርእሰ፡ መዋዕል፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 46,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 71,10 ; መዋዕላት፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 74,10 ; በካልእት፡ መዋዕላት፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 1,4 ; ለለመዋዕል፡ ἐξ ἠμερῶν εἰς ἡμέρας Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,3 ; n. 926 መሥዋዕቶሙ፡ ዘበበመዋዕል፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,6 ; in st.c. integrae enunciationi praepositum (sicut ዕለተ፡ ), ut: በመዋዕለ፡ ተወልደ፡ ዮሴፍ፡ diebus quibus (vel: tempore quo) natus est Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 28 ; በመዋዕለ፡ ትኤብስ፡ ትነስሕ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,27 . Abyssini quadriennii singulos annos nomine quaternorum Evangelistarum insignire solent, ut መዋዕለ፡ ማርቆስ፡ caet., videasvid.not able to find explanation in abbreviation listScaliger p. 688 ; III,6,98; . p. 439; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. p. 34.
moʿalt
Cross-references: for ሠርቀ፡ መዓልት፡ videasvid. ሠርቅ፡
A)Substantivumsubst.pristinumlavel priscum tempusla, vetus memoriala, tempora antiqualaet antiquissimala, primordiala; usurpatur statui constr. et notae Genitivi ዘ፡ et praepositionibus subjunctum;
b)priscusla, antiquusla, vetusla: ምክረ፡ ትካት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 25,1 ; በመዋዕለ፡ ትካት፡ Threni, liber biblicus.Thren. 2,17 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 1,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 43,2 ; Michaei prophetia.Mich. 7,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 51,9 ; numus ዘተለክዐ፡ እምትካት፡ መዋዕል፡ ( cusus ab antiquis diebusla) Lud. ex Hist. VII Puerorum; ምጥማቃተ፡ ሀገር፡ ዘትካት፡ ἡ ἀρχαία κολυμβήθρα Jesaiae prophetia.Jes. 22,9 ; ከመ፡ ምዉተ፡ ትካት፡ Threni, liber biblicus.Thren. 3,6 .
Substantivumsubst.(etiam ኀርስ፡ Lud.), partusla, puerperiumla; de mulieribus: በመዋዕለ፡ ትክቶሃ፡ ወኅርሳ፡ ኢትቅረባ፡ F.N. 24,5; Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 10 ,1; እንዘ፡ ውእቶን፡ ኢንጹሓት፡ እምኅርሶን፡ ib.; ቤተ፡ ኅርስ፡ domus puerperiila, Ssal. Req.; de animalibus: ፅኑሳቲሆሙ፡ ኢይድኅፃ፡ ወይድኅና፡ በኅርሶን፡ liber Jobi.Job 21,10 . ḫǝrs , ḫars , ሕርሥ፡ ḥǝrś
Grébaut
ሕርሥ፡ ḥǝrś «accouchementfr (puerperiumla)» ― አራስነት፡ Ms. BNFabb217, fol. 22v.
48
Leslau
ኅርስ ḫǝrs confinement of a woman in childbeden 264a
nomennom.not foundperegr., הֵיכָל , ܗܰܝܟܠܳܐ , هَيْكَلٌ 1)
1)templumlain genere, templum Hierosolymitanumlain specie: ሀይከለ፡ ቍድስ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 310.
2) sacrariumlaaedium ecclesiasticarum, in quod clericis tantum aditus datur“ (vide J. Ludolfi Hist. III,6,23 et not able to find explanation in abbreviation listComm. p. 366. not able to find explanation in abbreviation listComm. p. 367 ); „accipitur pro sacellola, quod Abyssini quondam in templo Hierosolymitano possidebant“ videasvid.not able to find explanation in abbreviation listLudolfi Comm. p. 303.
3)altarela, quod Adam et Eva, sacrarii vice, e lapidibus exstruxerunt Gadela Adam (in UBTaeth27).Gad. Ad. f. 20 ; nec non arcam Noaelahoc nomine vocari affirmat J. Ludolfus. ( Voc. Ae.la: ሀይከል፡ ዘ፡ ታቦት፡ i.e. arcalaseu altarela).
haykal , ሐይከል፡ ḥaykal , ኀይከል፡ ḫaykal , pluralisPl. ሀይከላት፡ haykalāt
Grébaut
ሀይከል፡ haykal
1) temple de Jérusalemfr. በመዋዕለ፡ ነገሥት፡ እለ፡ ኮኑ፡ ጠቢባነ፡ ዳዊት፡ ወሰሎሞን፡ በእንተ፡ ሕንፃ፡ ሐይከል፡ ቅዱስ፡ ዘእግዚአብሔር። 160.
2) templefr (païen). ለዛቲ፡ ትንቢት፡ ጸሐፍዋ፡ ሰብአ፡ አማልክት፡ ውስተ፡ እብነ፡ በረድ፡ በቀለመ፡ ብርት፡ ወአንበርዎ፡ ላዕለ፡ ፩፡ እምኀይከላት። 163.
3) «(poétique) tente sacréefr, tentoriumla, sacrarium templila » ― ድንኳን፡ Ms. BNFabb217, fol. 10v. Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 2.
4) iconefr, table d’autelfr (sens recontrés en des textes traduits de l’arabe.) ብርሃነ፡ መስቀል፡ ... ዘወሀብኩ፡ በዘመነ፡ ጊዮርጊስ፡ ራይስ፡ ዘኢየሩሳሌም፡ ወልደ፡ ኤውስጣቴዎስ፡ ... ፪ዕርፈ፡ መስቀል፡ ወኀይከል። 397; ላዕለ፡ ሐይከል፡ ዘሀሎ፡ መስቀል፡ ዘሐጺን፡ ዘወሀበ፡ መርቆርዮስ፡ ለሐዋርያት። 402.
5) écrinfr ወይእቲ፡ ትመስል፡ ከመ፡ መቅደስ፡ ወከመ፡ ሐይከል። 64.
6) chapellefr, oratoirefr.
7) ancien temple païen consacré à la Vierge Marie. ተነበይ፡ ለነ፡ ኦነቢይ፡ ላእኩ፡ ለአጵሎን፡ ምንት፡ ይከውን፡ ወለመኑ፡ ውእቱ፡ ዘሕንፃ። ወወሀብዎ፡ አምኃ፡ ለዘይትነግሮሙ፡ ወይቤሎሙ፡ ሠላስ፡ ውእቶሙ፡ ወ፩፡ አምላክ፡ ባሕቲቱ። ወናሁ፡ ወለት፡ ድንግል፡ ትፀንስ፡ በቃሉ፡ ወዝንቱ፡ ቤት፡ ይከውን፡ ሎቱ፡ ወስሙ፡ ይከውን፡ ለአእላፍ። ወለዛቲ፡ ትንቢት፡ ጸሐፍዋ፡ ሰብአ፡ አማልክት፡ ውስተ፡ እብነ፡ በረድ፡ በቀለመ፡ ብርት፡ ወአንበርዎ፡ ላዕለ፡ ፪፡እምኀይከላት። ወእምድኅረ፡ እሉ፡ አዝማን፡ በመዋዕሊሁ፡ ለዘይኑን፡ ንጉሥ፡ መፍቃሬ፡ እግዚአብሔር፡ ረሰይዎ፡ ለውእቱ፡ ሐይከል፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ለቅድስት፡ ድንግል፡ ማርያም፡ ወላዲተ፡ አምላክ። 12
ሀይከል፡ haykal : መቅደስ፡ , ታቦት፡ .
11–12
Leslau
ሀይከል haykal , () ኀይከል ḫaykal templeen, sanctuaryen, altaren, () Noah’s arken 221a
Substantivumsubst., plerumque m. , regimenlavel imperium regiumla, dignitas regiala: ኮነ፡ መክብበ፡ ንግሡ፡ ለዳዊት፡ ፵ ዓመተ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,27 ; በእንተ፡ ኵሉ፡ ንግሡ፡ ለዳዊት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,30 ; ወኮነ፡ ንግሡ፡ ለኢዮሳፋት፡ በሰላም፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 20,30 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 29,21 ; በመዋዕለ፡ ንግሡ፡ vel ዜና፡ ንግሡ፡ ላዕለ፡ ዮናናውያን፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 287 ; n. 688 ሶበ፡ ጸንዐ፡ ንግሡ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 276 ; Org.; መኑ፡ ያአምር፡ በዝንቱ፡ መዋዕል፡ ንግሠኪ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 4,14 .
I,1[vis radicis prima in duritielaet firmitatelaest, (cfr. etiam צוּנָמָא et ܨܽܘܢܳܡܳܐ et أَصْنَتَ ); significatus solertiaelaet strenuitatisla( صَنَّانٌ صنع ܨܢܥ ضَنَنٌ ) derivatus est] SubjunctivusSubj. ይጽናዕ፡ firmum esselavel fierila,
1)durum essela
b)severum essela: በመዋዕለ፡ አጽዋም፡ በዘይጸንዕ፡ ቀኖናሁ፡ እምዘገብረ፡ ኀጢአተ፡ በካልእተ፡ መዋዕላት፡ F.M. 1,4.
c)arduumla, difficilem essela, et comparative difficiliorem esselaalicui, cumc.pronomen suffixumpron. suff.: ኢትኅሥሥ፡ ዘይጸንዐከ፡ χαλεπωτέρα σου Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,21 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 84,3 .
2)firmarila, confirmarila: ከመ፡ በመልሕቅ፡ ይጸንዕ፡ ሐመር፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaggabitSx. Mag. 26 Enc. ; ጸንዐት፡ መንግሥቱ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 2,35 ; Hezekielis prophetia.Hez. 69,19 ; ἐστερεώθη (condensari?)laJesaiae prophetia.Jes. 51,6 .
b)ratum essela, valerela: ኢይጸንዕ፡ ቃሉ፡ (sc. testamenti) F.N. 41,4; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 69,29 .
c)certum essela, constarela: ለእመ፡ ጸንዐት፡ ዛቲ፡ ወተግህደት፡ F.M. 2,11; ናሁ፡ ጸንዐ፡ በኀበ፡ ማእምራን፡ ከመ፡ ቍርባን፡ በጸሎተ፡ ካህን፡ ይከውን፡ ሥጋሁ፡ ለኢየሱስ፡ F.M. 26,7.
e)constarela, perseverarela: እመ፡ ትጸንዕ፡ ὑπομείνῃς liber Jobi.Job 22,21 ; እመ፡ ጸንዑ፡ እምድኅረዝ፡ ላዕለ፡ ስምዐ፡ ከዊን፡ ( darauf beharren, Zeugen sein zu wollende) F.N. 43,7.
f)munitumla, tutum essela: ትጸንዕ፡ ሀገርየ፡ ἀσφάλεια Jesaiae prophetia.Jes. 18,4 .
3)viribus firmarila, corroborarila, valentiorem fierila, de radicibus: ይጸንዕ፡ ሥረዊሆሙ፡ Hosea.Hos. 14,5 ; Jeremiae prophetia.Jer. 17,8 ; planta: Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,26 ; de membris infantis: ለምንት፡ ጸንዓ፡ ብረክየ፡ liber Jobi.Job 3,12 ; claudi Actus apostolorum.Act. 3,7 ; እመ፡ ጸንዑ፡ ἐὰν ἀνδρωθῶσι liber Jobi.Job 27,14 ; ከመ፡ ይብልዑ፡ ወይጽንዑ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MiyazyaSx. Mij. 24 ; መንፈሶሙ፡ ትጸንዕ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 45,3 ; Lucae evangelium.Luc. 1,80 ; Lucae evangelium.Luc. 2,40 ; Actus apostolorum.Act. 16,5 .
a)adolescerela: ወልድየ፡ ዓዲሁ፡ ደቂቅ፡ ውእቱ፡ ወኢጸንዐ፡ παιδάριον ἁπαλόν Paralipomenon liber I.1 Par. 22,5 ; ἁδρύνεσθαι Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,10 .
b)invalescerela, ingravescerela: ማይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 7,18 ; ረኃብ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,10 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 52,6 ; ጸንዐ፡ ላዕሌሆሙ፡ ቀትል፡ κατίσχυσεν αὐτούς Jesaiae prophetia.Jes. 42,25 .
4)fortemla, validumla, potentem esselavel se praeberela: ጸንዐት፡ እድ፡ እንተ፡ ቀሠፈተኒ፡ κραταιός liber Jobi.Job 30,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,9 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 26,8 ; ሀገር፡ ይጸንዕ፡ በጥበቢሆሙ፡ ለሊቃውንት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,4 ; ትጸንዕ፡ ἰσχύσεις Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,1 ; ለምንት፡ ይጸንዑ፡ (v. ያጸንዑ፡ ) እለ፡ ያቴክዙኒ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,18 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,6 ; ጸንዐ፡ ቃል፡ እግዚአብሔር፡ Actus apostolorum.Act. 19,20 ; ἐγκρατεύεσθαι ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 9,25 Platt (male).
a)confortarila, fortilaanimo esselavel imperterritola: n. 1289 ጽናዕ፡ በጸጋሁ፡ ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,1 ; ጽናዕ፡ ἴσχυε Paralipomenon liber I.1 Par. 28,10 ; ጽናዕ፡ ወትባዕ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 28,20 ; Deuteronomium.Deut. 31,6 ; Josuae liber.Jos. 10,25 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 2,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 30,6 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 10,12 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,28 ; ይጽናዕ፡ ልብከ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 81,7 ; saepe de manibus quae confortantur (ex usu Hebr.): Judicum liber.Jud. 7,11 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 2,7 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 16,21 ; ጽንዑ፡ እደው፡ ፅቡሳን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 35,3 ; ጸንዖሙ፡ እደዊሆሙ፡ ለሠናይ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 12,18 .
c)praevalerela, superiorem fierila, obtinerela, sive absoluteabs.: ወጸንዐ፡ ዳዊት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 19,8 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,50 ; Josuae liber.Jos. 17,13 ; sive cumc. እምነ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 10,11 ; ወቃለ፡ ንጉሥኒ፡ ጸንዐ፡ ወፈድፋደ፡ እምቃለ፡ ኢዮአብ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 21,4 ; vel cumc. ላዕለ፡ , ut: ጸንዐ፡ ላዕሌሁ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 27,5 ; Judicum liber.Jud. 6,2 ; vel ዲበ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 5,7 .
d)valerela: ብዕል፡ ኢይጸንዕ፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ (divitiae nihil valent apud Deum), p. 318 nomenn.58.
e)gravemla, vehementemlavel graviorem essela: ሶበ፡ ጸንዐ፡ ላዕሌሆሙ፡ ዕግተት፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 297 ; F.M. 13 ( videasvid.sub ዕዳ፡ ).
ṣanʿa stayen, remainen (in one place) ወእምውእቱ፡ ጊዜ፡ እስከ፡ ዮም፡ ጸንዓ፡ ስፍራ፡ በውእቱ፡ መካን።Depuis lors jusqu’aujourd’hui, le campement est resté fixé dans cet endroitfr 137 l. 31-32 (ed.) , 156 l. 31-32 (tr.)
(sec. Lud. etiam እብድ፡ e V.S.) Substantivumsubst., m. et fem. { pluralisPl. እባዳት፡ et pluralisPl.pluralisPl. እባዳታት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,25 var.},
1)amentiala, vecordiala, dementiala, stultitiala, insipientiala, ignorantiala, ineptiaela, ἀπόνοια Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,13 ; ἄνοια ad Timotheum epistola II.2 Tim. 3,9 ; ἀφροσύνη liber Jobi.Job 1,22 ; liber Jobi.Job 4,6 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,6 ; Prov.18,13 varia lectiovar.; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,12 ; እበዲከ፡ et እበድከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 37,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,7 ; Marci Evangelium.Marc. 7,22 ; ኢትግበሩ፡ ዛተ፡ እበደ፡ Judicum liber.Jud. 19,23 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,12 ; Deuteronomium.Deut. 22,21 ; μωρία እበዲሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,31 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,15 ; አብድሰ፡ እበደ፡ ይነብብ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 32,6 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,18 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,21 ; ነገረ፡ እበድ፡ ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 5,4 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,23 ; πλάνος liber Jobi.Job 19,4 ; በእበደ፡ ርኵሶሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 16,18 versio novavers. nov.; λῆρος not able to find explanation in abbreviation listCyr ad Theod. f. 10 ; እበደ፡ ደቂቅ፡ μειρακιώδης ἀβελτερία , not able to find explanation in abbreviation listCyr ad Theod. f. 10 ; Arabes በመዋዕለ፡ እበድ፡ ( جاهلية ) Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 2.
2)insaniala, furorla, rabiesla, μανία Actus apostolorum.Act. 26,24 romanae editionisrom.; ዝንቱ፡ አሚን፡ እበድ፡ ውእቱ፡ ( μανία ) not able to find explanation in abbreviation listCyr ad Theod. f. 15 ; ἀγριότης Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 45.
ʾǝbad , ʾǝbd , pluralisPl. ʾǝbādāt , እበዳት፡ ʾǝbadāt , pluralisPl. pluralisPl. ʾǝbādātāt foolishnessen, stupidityen ዝንቱ፡ እበድ፡ የአኪ፡ እምኵሉ፡ እበዳት፡Cette sottise est plus grande que toutes les autres sottises!fr 72 l. 13-14 (ed.) , 83 l. 11-13 (tr.)
(etiam እኵይ፡ ) participiumpart.et adjectivumadj., fem. እኪት፡ (rarius እኪይት፡ ut in Herm.; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 14,16 L),
A)Adj. malusla
3)adversusla, molestusla, gravisla, sinisterla, miserla: ነገር፡ እኩይ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,4 ; ጽልመት፡ እኪት፡ σκότος δεινόν Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,9 ; ቅኔ፡ et ኵነኔ፡ እኩይ፡ σκληρός Jesaiae prophetia.Jes. 19,4 ; እኩይ፡ ሞት፡ ሞታ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,21 ; እኪት፡ ኀሳር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,14 ; ድቀቶሙ፡ ለሰብእ፡ ኃጥኣን፡ እኩይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,18 ; ዕለት፡ እኪት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,14 ; liber Jobi.Job 21,30 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 48,5 ; መዋዕል፡ እኩይ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,1 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 5,16 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,13 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 4,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 47,9 ; እኪተ፡ መዋዕል፡ σκληρὰ ἡμέρᾳ Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,15 .
4)ethice: pravusla, nequamla, malignusla, improbusla; de personis: ብእሲ፡ እኩይ፡ πονηρός Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 139,1 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 4,11 ; እኩያን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 5,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 53,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,45 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,34 ; ትውልድ፡ እኪት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,45 ; κακός Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,2 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,31 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,41 ; Matthaei Evangelium.Matth. 24,28 ; φαῦλος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,9 ; ብእሲት፡ እኪት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 5,3 ; Evangelium Joannis.Joh. 3,20 ; σκληρός Jesaiae prophetia.Jes. 48,4 ; λοιμός Paralipomenon liber II.2 Par. 13,7 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,17 ; ἀσεβής Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,6 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,1 ; እኩያነ፡ ልማድ፡ ወግዕዝ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,29 ; መንፈስ፡ እኩይ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,15 ; ጋኔን፡ እኩይ፡ Judicum liber.Jud. 9,23 ; Lucae evangelium.Luc. 7,21 ; de Satana Matthaei Evangelium.Matth. 13,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,38 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 6,16 ; de rebus, ut: ልብ፡ እኩይ፡ ( σκληρά ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,27 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,5 ; በእኪት፡ ዐይን፡ ( ἀναιδεῖ ) Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,29 ; እኩይ፡ ፍኖትከ፡ liber Jobi.Job 4,6 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 2,12 , ዘእኩይ፡ ምግባሩ፡ Evangelium Joannis.Joh. 3,20 ; ነገር፡ እኩይ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,9 ; ኅሊና፡ እኩይ፡ Marci Evangelium.Marc. 7,21 ; ፍትወት፡ እኪት፡ ad Colossenses epistola Pauli.Col. 3,5 ; ትምክሕት፡ እኪት፡ Jacobi epistola.Jac. 4,16 ; ስም፡ እኩይ፡ nomen malumlai.e. malilaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,1 ; Deuteronomium.Deut. 22,19 ; Lucae evangelium.Luc. 6,22 . እኩይ፡ በኀበ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,8 vel በቅድመ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 35,22 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,7 vel ላዕለ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,17 idem est quod displicenslaalicui.
B)SubstantivumSubst.sive እኩይ፡ sive እኪት፡ malumla, pluralisPl. እኩያት፡ ;
1)ethice
b)malum quod quis facit, loquitur, sentit: ገብሩ፡ እኩየ፡ በቅድሜየ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 66,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 33,17 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,29 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,23 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,8 ; ይነቡ፡ ኵሎ፡ እኩየ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 5,11 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,23 ; ትኄልዩ፡ እኩየ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 9,4 ; ይፈድዩኒ፡ እኩየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 7,4 ; n. 789 ገቢረ፡ እኪት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,4 ; ገበርተ፡ እኪት፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,4 ; ኢትግበራ፡ ለእኪት፡ ወኢይርከብከ፡ እኩይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,1 ; እስመ፡ ፪ እኩያተ፡ ገብሩ፡ ሕዝብየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 2,13 .
I,2[propagatum e radice כּוּן ኮነ፡ , sicut כּוֹנֵן ܟܰܘܶܢ al., videasvid.Ges. thes. p. 665]
1)judicarela: ይትነሣእ፡ እግዚአብሔር፡ ለኰንኖ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 3,13 ; በመዋዕለ፡ ይኴንኑ፡ መሳፍንት፡ Ruth liber biblicus.Ruth 1,1 ; ይደልዎን፡ ኰንኖ፡ ለሢበት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,2 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,30 ; cumc.Acc.personapers.: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,25 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,9 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,22 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,26 ; 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 7,16 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 7,17 ; Hezekielis prophetia.Hez. 36,19 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 71,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 71,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 95,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,28 ; Evangelium Joannis.Joh. 18,31 ; Actus apostolorum.Act. 24,6 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,6 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 14,9 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 4,1 ; cumc.Acc.causae vel judicii: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,22 ; ኰነንከ፡ እግዚኦ፡ ኵነኔ፡ ነፍስየ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 3,57 ; ዘይኴንን፡ ጽድቀ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,23 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 57,1 ; cumc.duplexdupl.Acc.: Deuteronomium.Deut. 16,18 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,39 ; cumc. በ፡ normae: ቦኑ፡ እግዚአብሔር፡ ይኴንን፡ በዐመፃ፡ (v. ዐመፃ፡ ) liber Jobi.Job 8,3 ; በጽድቅ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 9,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 66,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 71,4 ; በሕግ፡ Actus apostolorum.Act. 23,3 .
a)( juslaalicujus tuerilaet) vindicarelaaliquem ab aliquo: Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,13 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,16 ; ኰንነኒ፡ እምዕድውየ፡ Lucae evangelium.Luc. 18,3 ; ኰነነኒ፡ ትዕይርትየ፡ እምእዴሁ፡ ለናባል፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,39 .
b)condemnarela, damnarela: ኰነና፡ ለኀጢአት፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,3 ; Evangelium Joannis.Joh. 8,10 ; Evangelium Joannis.Joh. 8,11 ; n. 855cumc. ለ፡ poenae, ut: ኰነንዎ፡ ዘኒ፡ ለሞት፡ ወዘኒ፡ ለመቅሠፍት፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 8,24 ; Lucae evangelium.Luc. 24,20 ; sequensseq.SubjunctivusSubj.verbi: ኰነንዋ፡ ትሙት፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,41 .
c)punirela: not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,14 ; cumc. በ፡ poenae: ይኴንንዎ፡ በሞት፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,18 ; Marci Evangelium.Marc. 10,33 ; Deus ኰነኖ፡ ለዘካቶያስ፡ በአርምሞ፡ Hom. Jac. Sarug. (Lud.); ከመ፡ ይኰንንዎሙ፡ በዐጺረ፡ ምክያዳት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 18.
d)in specie: tormentislavel supplicio afficerela, torquerela, excruciarela, martyres, ut: ኰነንዎ፡ ኵነኔ፡ ዐቢየ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 11 ; በብዙኅ፡ ኵነኔ፡ አምድኅረ፡ ኰነንዎ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 11 Enc.; al. creberrime.
2)principatum gererela, dominarila, imperium tenerela, liber Jobi.Job 3,14 ; ኰነኑ፡ በመንግሥቶሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 32,1 ; cumc.Acc.: Jesaiae prophetia.Jes. 14,9 ; እንዘ፡ እኴንኖሙ፡ ነበርኩ፡ liber Jobi.Job 29,25 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,15 ; እንተ፡ ትኴንን፡ በሓውርተ፡ ἄρχουσα ἐν χώραις Threni, liber biblicus.Thren. 1,1 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 4,3 ; ብዙኀ፡ አሕዛበ፡ ኰኒንየ፡ πολλῶν ἐπάρξας ἐθνῶν Esther, liber biblicus (apocr.).Esth. apocr. 3 ; Deuteronomium.Deut. 15,6 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,26 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 5,14 ; እለ፡ እኩየ፡ ኵነኔ፡ ይኴንንዎሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 19,4 .
c)potestatem haberelarei: ዘነፍሰ፡ ይኴንን፡ ὃς ἔχει ἐξουσίαν τοῦ φονεῦσαι Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 9,13 ; ኢትኴንን፡ ርእሳ፡ liber Jobi.Job 31,26 .
d)possessionem haberelarei, occuparela, tenerela: ኰነናሆሙ፡ εἰς κατάσχεσιν ἡμῖν Hezekielis prophetia.Hez. 36,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 17,8 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,2 .
nomen actionisn. act.et Substantivumsubst., pluralisPl. ፅርዐታት፡
2)in specie: interpellatiolaoperisla(si quis a quaestu faciendo impeditur, Versäumnißde): Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,19 ; F.N. 45 (ubi idem locus repetitus est).
3)otiumla, feriaela, nec non dies feriatusla: በመዋዕለ፡ ፅርዐቱ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 13,13 ; ቀድሱ፡ ፅርዐተ፡ ለጣዖት፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 10,20 varia lectiovar.; Jesaiae prophetia.Jes. 1,13 varia lectiovar.
4)desidiala, inertiala: ዘይዴግን፡ ፅርዐተ፡ σχολήν Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,19 ; ፅርዐተ፡ እደው፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,18 ; ተሐፅኖ፡ በፅርዐት፡ ( aufgezogen werden in Müßiggangde) Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 29.
5)res otiosalavel inutilisla, inanitasla: ዘይዴግን፡ ፅርዐተ፡ μάταια Proverbiorum liber biblicus.Prov. 12,11 ; ከመ፡ ያእምሩ፡ ፅርዐተ፡ ሥርዐተ፡ አማልክቲሆሙ፡ ( die Nichtigkeit ihres Heidenthumsde) Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 278 ; ተከሥተ፡ ፅርዐት፡ ወተኀብአ፡ ጽድቅ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 342.
I,1[arab. هَدَأَ quievitla, substititla, II quietem concessitla, sedavitla, quietavitla] SubjunctivusSubj. ይህዳእ፡ quietumla, tranquillumla, sedatumla, compositum esselavel fierila: de homine: ወውእቱሰ፡ ኢይትናዘዝ፡ ወኢየሀድእ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 302 ; ወሀድኡ፡ አይሁድ፡ በመዋዕለ፡ ስምዖን፡ (Hasmonaei) ወጥዕዩ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 298 ; ሀድኡ፡ quieveruntla(certamine misso facto) p. 274; ሀድአት፡ ልባ፡ n. 18 እምሐዘን፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 28 ; de regione: በመዋዕሊሁ፡ ሀድአት፡ ወአርመመት፡ ምድረ፡ ይሁዳ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 14,1 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 23,21 ; de tempestate: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,28–34 ; de fluctibus ዝሕነ፡ ሞገድ፡ ወሀድአ፡ ማዕበል፡ M.M. f. 19; de sanguinis effusione Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 99,6 i.e. sistila. hadʾa , ኀድአ፡ ḫadʾa , ሀድዐ፡ hadʿa
Grébaut
ሀድአ፡ hadʾa I,1 «être tranquillefr; se tairefr» ― ጸጥ፡ አለ፡ Ms. BNFabb217, fol. 11r. (Double notion : ‘tranquillité’ et ‘silence’.)
13
Leslau
ሀድአ፡ hadʾa (yǝhdāʾ), (, ) ኀድአ፡ ḫadʾa , ሀድዐ፡ hadʿa be tranquilen, be quieten, quiet oneselfen, be at peaceen, be appeaseden, abateen, subsideen 214b
nomen actionisn. act.aedificatiola, exstructiola: ቀዳሚት፡ ሕንጸታ፡ ለኢየሩሳሌም፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 36 ; እምጊዜ፡ ሕንጸተ፡ ቤት፡ ዳግማይ፡ (templi) Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 312 ; በመዋዕሊሁ፡ ተፈጸመ፡ ሕንጸታ፡ ለቤት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 16 ; ሥዩማን፡ ላዕለ፡ ገቢረ፡ ሕንጸት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 16 ; Hierosolyma coelestiala ሐንጸታ፡ ዘብርሃን፡ lumine exstructalanot able to find explanation in abbreviation listClem. f. 50 ; { ኪን፡ ዘሕንጸት፡ vid. sub ኪን፡ col. 871}. ḥǝnṣat
Grébaut
ሕንጸተ፡ ቤታ፡ ḥǝnṣata betā et ሕንጸተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ḥǝnṣata beta krǝstiyān sont les deux désignations liturgiques courantes «de la construction et de la dédicace des églises consacrées à Mariefr».
La désignation complète est ሕንጸተ፡ አብያተ፡ ክርስቲያናት፡ በስማ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ ዓለም። «construction des églises de son vocable (Marie) dans tout le mondefr» 645; አመ፡ ፳፡ ሕንፀተ፡ ቤታ። «Le 20 : Construction des églises (dédiées à Marie)fr» 20, 22.
Le Synaxaire ne fait pas de distinction entre la ‘construction’ des églises consacrées à Marie et leur ‘dédicace’. Plusieurs Ménologes font la distinction et assignent la ‘construction’ au 20 Sanē et la ‘dédicace’ au 21.
53–54
Leslau
ሕንጸት ḥǝnṣat constructionen, structureen, process of buildingen 238a
Substantivumsubst., m. et fem. , Plur. ሕገግ፡ , pluralisPl.Plur. ሕገጋት፡
1)statutumla, lexla
c)Cujusvis reipublicae et societatis leges et instituta ሕግ፡ appellantur, ut Esther, liber biblicus.Esth. 1,15 ; ሰብአ፡ ሕግ፡ legumla( Aethiopiaela) peritilaChron. Ax.; ዘያአምር፡ ሕገጋተ፡ ምኔት፡ qui legesla( regulasla) coenobii novitlaF.N. 10; ሕገ፡ ምንኵስና፡ F.N. 10.
d)Inde በሕግ፡ ex legela, legitimela, ut: ብእሲትከ፡ እንተ፡ በሕግ፡ አውሰብከ፡ Malachiae prophetia.Mal. 2,14 ; ቤትኩ፡ ምስሌኪ፡ በሕግ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 16,8 ; ዘሕግ፡ vel ዘበሕግ፡ legitimusla, ut: ሰብሳብ፡ ዘበሕግ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 33 ; ሰብሳብ፡ ዘሕግ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 78 ; Syn.; ዘበሕጉ፡ ἀκολούθως Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 7,6 , vel በከመ፡ ሕጎሙ፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 7,9 ; ዘበሕጉ፡ νομίμως ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,5 ; በከመ፡ ሕግ፡ ወሥርዐት፡ κατὰ τὸ κρίμα Paralipomenon liber II.2 Par. 4,20 ; በከመ፡ ሕጉ፡ ὡς καθήκει Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,10 ; ዘእንበለ፡ ሕጉ፡ παρανόμως Actus apostolorum.Act. 23,3 ; አውስቦ፡ ዘእንበለ፡ ሕግ፡ ἀθέμιτοι μίξεις concubitus illegitimilaChrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 2.
e)Denique etiam de lege naturaelausurpatur: ሕገ፡ ጠባይዕ፡ ὁ τῆς φύσεως νόμος Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 27 (cfr. ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,15 ); euphem.: ይፌጽም፡ ሕገ፡ ሥጋ፡ necessitati paretlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 14.
f)id quod ex lege alicui debeturlaRegum liber biblicum I.1 Reg. 2,13 .
2)foedusla, testamentumla(divinum); διαθήκη (cum voce ሥርዐት፡ tum) voce ሕግ፡ creberrime redditur, ut: ከመ፡ ይኩንከ፡ ሕገ፡ ዘለዓለም፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 17,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,15 ; መጽሐፈ፡ ሕግ፡ βιβλίον διαθήκης Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 24,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,23 ; አቀመ፡ ሎቱ፡ ሕገ፡ ዘለዓለም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,17 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,10 ; Malachiae prophetia.Mal. 2,10 ; አባእካሁ፡ ውስተ፡ ሕገ፡ እግዚአብሔር፡ ለገብርከ፡ ምስሌከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 20,8 . Inde ሕግ፡ ብሊት፡ Vetus TestamentumlaF.M. 20,1 ( videasvid. ሐዲስ፡ ); ሕግ፡ ሐዲስ፡ ad Hebraeos epistola.Hebr. 8,8 sequensseq. Μαρτύριον Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,20 .
3)regulala, normala, ratiola, mosla, consuetudola: κανών ad Galatas epistola Pauli.Gal. 6,16 ; ማእረረ፡ ዘበሕጉ፡ ዐቀበ፡ ለነ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 5,24 ; ኢትትቃተሎሙ፡ በሕገ፡ ቀትል፡ Judith liber apocryphus.Judith 7,11 ; ጠፍአ፡ ኵሉ፡ ሕገ፡ ሥጋ፡ እምኔሁ፡ ei corporis vita a naturae norma prorsus abstracta estlanot able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; እንበይነ፡ ሕግ፡ ob morem i.e. quia moris estlaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,17 ; በሕገ፡ ፈላሲ፡ ὡς παροίκους not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,11 romanae editionisrom.; በሕገ፡ እጓለ፡ እመሕያው፡ በሕገ፡ እግዚአብሔር፡ κατ᾽ ἀνθρώπους - κατὰ θεόν not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,6 ; ኢኮነ፡ ከማሁ፡ ሕጉ፡ οὐχ οὕτως ἔσται Genesis liber Pentateuchi.Gen. 34,7 ; ዘኒ፡ እነብብ፡ ሕገ፡ ሰብእ፡ κατὰ ἄνθρωπον λέγω ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,5 Platt; ሕገ፡ ሰብእ፡ እብለክሙ፡ ἀνθρώπινον λέγω ad Romanos epistola Pauli.Rom. 6,19 ; Simon Magus ያግህድ፡ ሕገ፡ ዘስሙ፡ ሲሞናዊ፡ simoniam evulgabitlanot able to find explanation in abbreviation listClem. f. 67 ; ሕጋ፡ ለቤተ፡ ብለኔ፡ mores balneorumlaSx. not able to find explanation in abbreviation listTer 22 Enc.
4)institutala, ritusla, sacralapopulorum; deinde religiolaipsa, quatenus legibus et institutis nititur: τὰ νόμιμα ሕጎሙ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,3 ; ሕገ፡ አሕዛብ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 10,3 ; ኵሉ፡ ሕገጊሃ፡ πάσας τὰς πανηγύρεις αὐτῆς ( conciones populi ad festos peragendosla) Hosea.Hos. 2,13 ; ሕገ፡ ናእት፡ ἑορτὴ τῶν ἀζύμων solemnitas azymorumlaExodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,18 ; በመዋዕሊሁ፡ ያስተርኢ፡ ካልእ፡ ሕግ፡ (sc. Islâm) not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 75 ; item in Syn. saepius ሕገ፡ ክርስቲያን፡ religio Christianalamemoratur.
ḥǝgg , pluralisPl. ḥǝgag , ḥǝgagāt
probably a Muslim who has undertaken a pilgrimage to Mecca (based on CR’s explanation, see below) ዘጐለተ፡ ሕግ፡ አሕመድ፡ ነጋድ፡ ራእስ።Celui qui a déterminé la concession du fief a été le ḥeg Aḥmad, le nagād rāʾesfr 29 l. 8–9 (ed.), 33 l. 17–18 (tr.) (‘Probablement حاج {ḥāǧǧ }, musulman qui a accompli le pèlegrinage à la Mecque.’ 33 n. 3)
Grébaut
ሕግ፡ ḥǝgg , pluralisPl. ሕገግ፡ ḥǝgag et ሕገጋት፡ ḥǝgagāt «loisfr» ― ሕግ፡ Ms. BNFabb217, fol. 30r.
65
ሕገጋት፡ ḥǝgagāt code de loisfr አንበረ፡ ትእዛዛተ፡ ብዙኃተ፡ በርትዕ፡ ወሕገጋተ፡ ዘይሰናአዉ፡ ለጽድቅ። 188.
አቀመ፡ ሕገ፡ ʾaqama ḥǝgga «promulguer une loifr» ቀንአ፡ ላዕለ፡ ሃይማኖት፡ ኦርቶዶክሳዊት፡ ወአቀመ፡ ሕገ፡ በመዋዕሊሁ፡ ከመ፡ ኢይኅድጉ፡ መነሂ፡ እምሐራ፡ ጥቃ፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ አህጉራተ፡ ሮም። 219, videasvid. አቀመ፡
66
Leslau
ሕግ፡ ḥǝgg (pluralisPl. ሕገግ፡ ḥǝgag , ሕገጋት፡ ḥǝgagāt ) lawen, decreeen, canonen, riteen, ruleen, regulationen, statuteen, ordinanceen, normen, covenanten, usageen, customen
ዘሕግ za-ḥǝgg lawfulen
ዘእንበለ፡ ሕግ zaʾǝnbala ḥǝgg unlawfulen
በሕግ ba-ḥǝgg lawfullyen, legallyen
ሕገ ḥǝgga (, ) likeen, like asen, just asen, according toen 227b
Cross-references:
a) for ሠራዔ፡ ሕግ videasvid. ሠራዒ፡ (Leslau)
b) for ታቦተ፡ ሕግ፡ videasvid. ታቦት፡ (TraCES)
c) for ጸሓፌ፡ ሕግ፡ videasvid. ጸሓፊ፡ (Leslau)
III,2constituila, definirila, praefinirila, de tempore: በመዋዕል፡ ዘተዐደመ፡ F.N. 24,2; de aliis rebus, ut: ዐስብ፡ ዘተዐደመት፡ F.N. 36.
participiumpart.effususla, profususla: ማይ፡ ክዕው፡ M.M. f. 104; እንዘ፡ ክዕው፡ አማዑቱ፡ (Arii) M.M. f. 20; በመዐት፡ ክዕው፡ Hezekielis prophetia.Hez. 20,33 ; Hezekielis prophetia.Hez. 20,34 ;