Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

(raro ምውራድ፡ , ut Regum liber biblicum III.3 Reg. 7,15 in Cod. A), Substantivumsubst.
1)locus declivisla, locus dejectusla, descensusla: τὸ καταφερές Josuae liber.Jos. 7,5 ; κατάβασις Josuae liber.Jos. 10,11 ; ሙራደ፡ ደብር፡ Josuae liber.Jos. 8,24 ; Judicum liber.Jud. 1,16 ; Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 25,20 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,34 ; ሙራደ፡ ዐቀብ፡ ዘደብረ፡ ዘይት፡ Lucae evangelium.Luc. 19,37 ; ይውሕዝ፡ ከመ፡ ማይ፡ ውስተ፡ ሙራድ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 30,28 ; ሙራደ፡ ፍኖተ፡ ኤማት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 48,1 ; not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H.
2)gradus descensionisla( Abstufungla): እምድኅረ፡ መዓርገ፡ ውሉድ፡ ይረሱ፡ መዓርጎሙ፡ ለውሉደ፡ ውሉድ፡ በበሙራዶሙ፡ (descendendo gradatim) መዓርግ፡ እምድኅረ፡ መዓርግ፡ F.N. 52.
(raro ምውራድ፡ , ut Regum liber biblicum III.3 Reg. 7,15 in Cod. A), Substantivumsubst.
1)locus declivisla, locus dejectusla, descensusla: τὸ καταφερές Josuae liber.Jos. 7,5 ; κατάβασις Josuae liber.Jos. 10,11 ; ሙራደ፡ ደብር፡ Josuae liber.Jos. 8,24 ; Judicum liber.Jud. 1,16 ; Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 25,20 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 13,34 ; ሙራደ፡ ዐቀብ፡ ዘደብረ፡ ዘይት፡ Lucae evangelium.Luc. 19,37 ; ይውሕዝ፡ ከመ፡ ማይ፡ ውስተ፡ ሙራድ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 30,28 ; ሙራደ፡ ፍኖተ፡ ኤማት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 48,1 ; not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H.
2)gradus descensionisla( Abstufungla): እምድኅረ፡ መዓርገ፡ ውሉድ፡ ይረሱ፡ መዓርጎሙ፡ ለውሉደ፡ ውሉድ፡ በበሙራዶሙ፡ (descendendo gradatim) መዓርግ፡ እምድኅረ፡ መዓርግ፡ F.N. 52.
participiumpart.
1)sensu physico: corruptusla( putridusla, marcidusla, al.) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,25 ; ማይ፡ ሙሱን፡ M.M. f. 36; ሙሱነ፡ ይሰትዩ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,16 ; ዐጽቀ፡ በለስ፡ ሙሱን፡ ጥቀ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 24,2 .
musun , fem. ሙስንት፡ musǝnt ;pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān , fem. ሙሱናት፡ musunāt
Grébaut
ሙሱን፡ musun , pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān «corrompufr, gâtéfr»; fem. ሙስንት፡ musǝnt , ሙሱናት፡ musunāt «corrompuefr, gâtéefr» ― ጥፉ፡ , ቢላሽ፡ Ms. BNFabb217, fol. 38rv.
90
Leslau
ሙሱን፡ musun ( fem. ሙስንት፡ musǝnt ) corrupten, decayeden, spoilten, destroyeden, desolateen, perishableen, damageden, putriden, rottenen, witheringen 366a
participiumpart.
1)sensu physico: corruptusla( putridusla, marcidusla, al.) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,25 ; ማይ፡ ሙሱን፡ M.M. f. 36; ሙሱነ፡ ይሰትዩ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,16 ; ዐጽቀ፡ በለስ፡ ሙሱን፡ ጥቀ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 24,2 .
participiumpart.
1)sensu physico: corruptusla( putridusla, marcidusla, al.) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,25 ; ማይ፡ ሙሱን፡ M.M. f. 36; ሙሱነ፡ ይሰትዩ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,16 ; ዐጽቀ፡ በለስ፡ ሙሱን፡ ጥቀ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 24,2 .
musun , fem. ሙስንት፡ musǝnt ;pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān , fem. ሙሱናት፡ musunāt
Grébaut
ሙሱን፡ musun , pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān «corrompufr, gâtéfr»; fem. ሙስንት፡ musǝnt , ሙሱናት፡ musunāt «corrompuefr, gâtéefr» ― ጥፉ፡ , ቢላሽ፡ Ms. BNFabb217, fol. 38rv.
90
Leslau
ሙሱን፡ musun ( fem. ሙስንት፡ musǝnt ) corrupten, decayeden, spoilten, destroyeden, desolateen, perishableen, damageden, putriden, rottenen, witheringen 366a
musun , fem. ሙስንት፡ musǝnt ;pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān , fem. ሙሱናት፡ musunāt
Grébaut
ሙሱን፡ musun , pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān «corrompufr, gâtéfr»; fem. ሙስንት፡ musǝnt , ሙሱናት፡ musunāt «corrompuefr, gâtéefr» ― ጥፉ፡ , ቢላሽ፡ Ms. BNFabb217, fol. 38rv.
90
Leslau
ሙሱን፡ musun ( fem. ሙስንት፡ musǝnt ) corrupten, decayeden, spoilten, destroyeden, desolateen, perishableen, damageden, putriden, rottenen, witheringen 366a
participiumpart.
1)sensu physico: corruptusla( putridusla, marcidusla, al.) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,25 ; ማይ፡ ሙሱን፡ M.M. f. 36; ሙሱነ፡ ይሰትዩ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,16 ; ዐጽቀ፡ በለስ፡ ሙሱን፡ ጥቀ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 24,2 .
participiumpart.
1)sensu physico: corruptusla( putridusla, marcidusla, al.) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,25 ; ማይ፡ ሙሱን፡ M.M. f. 36; ሙሱነ፡ ይሰትዩ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,16 ; ዐጽቀ፡ በለስ፡ ሙሱን፡ ጥቀ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 24,2 .
musun , fem. ሙስንት፡ musǝnt ;pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān , fem. ሙሱናት፡ musunāt
Grébaut
ሙሱን፡ musun , pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān «corrompufr, gâtéfr»; fem. ሙስንት፡ musǝnt , ሙሱናት፡ musunāt «corrompuefr, gâtéefr» ― ጥፉ፡ , ቢላሽ፡ Ms. BNFabb217, fol. 38rv.
90
Leslau
ሙሱን፡ musun ( fem. ሙስንት፡ musǝnt ) corrupten, decayeden, spoilten, destroyeden, desolateen, perishableen, damageden, putriden, rottenen, witheringen 366a
musun , fem. ሙስንት፡ musǝnt ;pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān , fem. ሙሱናት፡ musunāt
Grébaut
ሙሱን፡ musun , pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān «corrompufr, gâtéfr»; fem. ሙስንት፡ musǝnt , ሙሱናት፡ musunāt «corrompuefr, gâtéefr» ― ጥፉ፡ , ቢላሽ፡ Ms. BNFabb217, fol. 38rv.
90
Leslau
ሙሱን፡ musun ( fem. ሙስንት፡ musǝnt ) corrupten, decayeden, spoilten, destroyeden, desolateen, perishableen, damageden, putriden, rottenen, witheringen 366a
Substantivumsubst.( gramm.§ 122,e, β ) fem. et m. , pluralisPl. ሙስናት፡
1)corruptiola, putrefactiola: ተዘከሮ፡ ለሞት፡ ወለሙስና፡ ( καταφθορά ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,6 ; ዕፄ፡ ወሙስና፡ σῆτες καὶ σκώληκες Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,3 ; Lit. Chrys.; διαφθορά Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 15,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 29,11 ; Actus apostolorum.Act. 2,27 ; Actus apostolorum.Act. 13,34 ; liber Jobi.Job 33,28 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,4 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,10 ; ኢሙስና፡ ἀφθαρσία Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 14 ; እንበለ፡ ሙስና፡ ἐν ἀφθαρσίᾳ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,23 .
Substantivumsubst.( gramm.§ 122,e, β ) fem. et m. , pluralisPl. ሙስናት፡
1)corruptiola, putrefactiola: ተዘከሮ፡ ለሞት፡ ወለሙስና፡ ( καταφθορά ) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,6 ; ዕፄ፡ ወሙስና፡ σῆτες καὶ σκώληκες Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,3 ; Lit. Chrys.; διαφθορά Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 15,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 29,11 ; Actus apostolorum.Act. 2,27 ; Actus apostolorum.Act. 13,34 ; liber Jobi.Job 33,28 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,4 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,10 ; ኢሙስና፡ ἀφθαρσία Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 14 ; እንበለ፡ ሙስና፡ ἐν ἀφθαρσίᾳ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,23 .
musǝnnā , ሙሱና፡ musunnā , pluralisPl. musǝnnāt
Grébaut
ሙስና፡ musǝnnā «corruptionfr, pertefr, dégâtsfr» ― ጥፋት፡ Ms. BNFabb217, fol. 38v.
90
Leslau
ሙስና musǝnnā , ሙሱና፡ musunnā spoilingen (n), rottingen (n), corruptionen, perditionen, ruinen, desolationen, devastationen, destructionen, depravityen, perversionen 366a–b
musǝnnā , ሙሱና፡ musunnā , pluralisPl. musǝnnāt
Grébaut
ሙስና፡ musǝnnā «corruptionfr, pertefr, dégâtsfr» ― ጥፋት፡ Ms. BNFabb217, fol. 38v.
90
Leslau
ሙስና musǝnnā , ሙሱና፡ musunnā spoilingen (n), rottingen (n), corruptionen, perditionen, ruinen, desolationen, devastationen, destructionen, depravityen, perversionen 366a–b
participiumpart.
1)sensu physico: corruptusla( putridusla, marcidusla, al.) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,25 ; ማይ፡ ሙሱን፡ M.M. f. 36; ሙሱነ፡ ይሰትዩ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,16 ; ዐጽቀ፡ በለስ፡ ሙሱን፡ ጥቀ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 24,2 .
musun , fem. ሙስንት፡ musǝnt ;pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān , fem. ሙሱናት፡ musunāt
Grébaut
ሙሱን፡ musun , pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān «corrompufr, gâtéfr»; fem. ሙስንት፡ musǝnt , ሙሱናት፡ musunāt «corrompuefr, gâtéefr» ― ጥፉ፡ , ቢላሽ፡ Ms. BNFabb217, fol. 38rv.
90
Leslau
ሙሱን፡ musun ( fem. ሙስንት፡ musǝnt ) corrupten, decayeden, spoilten, destroyeden, desolateen, perishableen, damageden, putriden, rottenen, witheringen 366a
participiumpart.
1)sensu physico: corruptusla( putridusla, marcidusla, al.) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,25 ; ማይ፡ ሙሱን፡ M.M. f. 36; ሙሱነ፡ ይሰትዩ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,16 ; ዐጽቀ፡ በለስ፡ ሙሱን፡ ጥቀ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 24,2 .
participiumpart.
1)sensu physico: corruptusla( putridusla, marcidusla, al.) Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,25 ; ማይ፡ ሙሱን፡ M.M. f. 36; ሙሱነ፡ ይሰትዩ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 4,16 ; ዐጽቀ፡ በለስ፡ ሙሱን፡ ጥቀ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 24,2 .
participiumpart.
2)jucundusla, bonusla, pulcherla εὐπρεπής Zachariae prophetia.Zach. 10,3 ; ዐጽቀ፡ በለስ፡ ሥሙር፡ ጥቀ፡ χρηστός ( oppositum, -o, -nituropp. ሙሱን፡ ) Jeremiae prophetia.Jer. 24,2 .
3)libensla, promtusla, liberalisla: በነፍስ፡ ሥምርት፡ ἐν ψυχῇ θελούσῃ Paralipomenon liber I.1 Par. 28,9 .
musun , fem. ሙስንት፡ musǝnt ;pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān , fem. ሙሱናት፡ musunāt
Grébaut
ሙሱን፡ musun , pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān «corrompufr, gâtéfr»; fem. ሙስንት፡ musǝnt , ሙሱናት፡ musunāt «corrompuefr, gâtéefr» ― ጥፉ፡ , ቢላሽ፡ Ms. BNFabb217, fol. 38rv.
90
Leslau
ሙሱን፡ musun ( fem. ሙስንት፡ musǝnt ) corrupten, decayeden, spoilten, destroyeden, desolateen, perishableen, damageden, putriden, rottenen, witheringen 366a
musun , fem. ሙስንት፡ musǝnt ;pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān , fem. ሙሱናት፡ musunāt
Grébaut
ሙሱን፡ musun , pluralisPl. ሙሱናን፡ musunān «corrompufr, gâtéfr»; fem. ሙስንት፡ musǝnt , ሙሱናት፡ musunāt «corrompuefr, gâtéefr» ― ጥፉ፡ , ቢላሽ፡ Ms. BNFabb217, fol. 38rv.
90
Leslau
ሙሱን፡ musun ( fem. ሙስንት፡ musǝnt ) corrupten, decayeden, spoilten, destroyeden, desolateen, perishableen, damageden, putriden, rottenen, witheringen 366a
śǝmur , fem. ሥምርት፡ śǝmǝrt ; pluralisPl. ሥሙራን፡ śǝmurān , fem. ሥሙራት፡ śǝmurāt
Grébaut
ሥሙር፡ śǝmur , pluralisPl. ሥሙራን፡ śǝmurān «chérifr, bien aiméfr, complaisantfr» ― የተወደደ፡ Ms. BNFabb217, fol. 50r.
ሥምርት፡ śǝmǝrt fem. , pluralisPl. ሥሙራት፡ śǝmurāt «chériefr, bien aiméefr, complaisantefr» ― የተወደደች፡ Ms. BNFabb217, fol. 50r.
124
Leslau
ሥሙር śǝmur pleasanten, pleasingen, plaeseden, accepteden, acceptableen, approveden, willingen, granteden, delightfulen, beautifulen, niceen, munificenten 530b
Mose et Musa; አባ፡ ሙሴ፡ ጸሊም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 24 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 19 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 36. muse
Grébaut
ዘሙሴ፡ zamuse , ሙሴኒ፡ museni désignation de la première semaine du Carême. Le nom propre ሙሴ፡ et l’enclitique ኒ፡ sont les deux premiers mots de la férie II (lundi) de la première semaine du Carême. ሙሴኒ፡ ይቤ፡ ከመዝ። , ይቤ፡ ሙሴ፡ ከመዝ፡፡ , ከመዝ፡ ይቤ፡ ሙሴ። 188
89
Mose et Musa; አባ፡ ሙሴ፡ ጸሊም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 24 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 19 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 36. muse
Grébaut
ዘሙሴ፡ zamuse , ሙሴኒ፡ museni désignation de la première semaine du Carême. Le nom propre ሙሴ፡ et l’enclitique ኒ፡ sont les deux premiers mots de la férie II (lundi) de la première semaine du Carême. ሙሴኒ፡ ይቤ፡ ከመዝ። , ይቤ፡ ሙሴ፡ ከመዝ፡፡ , ከመዝ፡ ይቤ፡ ሙሴ። 188
89
Mose et Musa; አባ፡ ሙሴ፡ ጸሊም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 24 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 19 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 36. muse
Grébaut
ዘሙሴ፡ zamuse , ሙሴኒ፡ museni désignation de la première semaine du Carême. Le nom propre ሙሴ፡ et l’enclitique ኒ፡ sont les deux premiers mots de la férie II (lundi) de la première semaine du Carême. ሙሴኒ፡ ይቤ፡ ከመዝ። , ይቤ፡ ሙሴ፡ ከመዝ፡፡ , ከመዝ፡ ይቤ፡ ሙሴ። 188
89
participiumpart.
1)terribilisla, formidabilisla, timendusla, φοβερός Deuteronomium.Deut. 1,19 ; Deuteronomium.Deut. 8,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,1 ; Habacuci prophetia.Hab. 1,7 ; Danielis prophetia.Dan. 2,31 ; Danielis prophetia.Dan. 7,7 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 21,1 sequensseq.; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,39 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 10,27 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 10,31 ; ኵነኔ፡ ግሩም፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 22 Enc.; ግሩመ፡ ኮንክዎሙ፡ ለአዝማድየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 30,14 ; ግርምተ፡ ረሰይዋ፡ ለመድር፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,32 ; ግሩመ፡ ገጽ፡ ἀναιδὴς προσώπῳ Deuteronomium.Deut. 28,50 ; ግሩም፡ ውእቱ፡ ብእሲ፡ ነባቢ፡ በውስተ፡ ሀገሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 9,18 ; ግሩመ፡ ኮነ፡ ( ሙሴ፡ ) ላዕለ፡ ፀር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,2 ; ኢኮኑ፡ ግሩማነ፡ ለዘይገብር፡ ሠናየ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 13,3 ; nonnumquam neutraliter: terribilela, res formidabilisla, formidola: በእንተ፡ ግሩም፡ ዘረከበኒ፡ liber Jobi.Job 3,24 ; ግሩም፡ (v. ግርማ፡ ) እምኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ὁ φόβος liber Jobi.Job 13,11 ; ነበብኩ፡ ግሩመ፡ Lud. Comm. p. 503 n. 41.
Mose et Musa; አባ፡ ሙሴ፡ ጸሊም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 24 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 19 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 36. muse
Grébaut
ዘሙሴ፡ zamuse , ሙሴኒ፡ museni désignation de la première semaine du Carême. Le nom propre ሙሴ፡ et l’enclitique ኒ፡ sont les deux premiers mots de la férie II (lundi) de la première semaine du Carême. ሙሴኒ፡ ይቤ፡ ከመዝ። , ይቤ፡ ሙሴ፡ ከመዝ፡፡ , ከመዝ፡ ይቤ፡ ሙሴ። 188
89
(forma e ልሂቅ፡ contracta, gramm.§ 47) Substantivumsubst.( fem. ሊቅት፡ , Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 17 ), pluralisPl. ሊቃን፡ ( fem. ሊቃት፡ Lud. e Jesaiae prophetia.Jes. 3,17 , ubi mei libri mss. ሊቃናት፡ exhibent), et pluralisPl.pluralisPl. ሊቃናት፡ , ልሂቃናት፡ ( gramm.§ 133,a), et ሊቃውንት፡ (a ሊቃን፡ derivatum, gramm.§ 140,a)
1)provectusla, senior aetatela; potissimum in pluralisPl. ሊቃውንት፡ (rarius ሊቃናት፡ ) haec significatio occurrit liber Jobi.Job 12,20 ; liber Jobi.Job 29,8 ; liber Jobi.Job 32,7 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 20,29 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,23 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,13 ; Joelis prophetia.Joel 1,2 ; Joelis prophetia.Joel 3,1 ; Deuteronomium.Deut. 32,7 al.; ሊቃናት፡ ወመሐዛት፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 148,12 . Vulgaris notio hujus formae contractae est
2)senior dignitate et munerela, primorisla, princepsla, presbyterla, magisterla, unus e magistratu.la
b)passim graecam vocem πρέσβεις ( legatosla) interpretes Aeth. ሊቃውንት፡ verterunt, ut Jesaiae prophetia.Jes. 13,8 .
c)de senioribus i.e. presbyterislaaliisque praepositis ecclesiaelaChristianae ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,1 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 3,24 ; ad Titum epistola.Tit. 2,2 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,4 ; pro fem. ad Titum epistola.Tit. 2,3 ; ad Timotheum epistola I.1 Tim. 5,2 ( ልሂቃናት፡ rom.); ሊቃውንተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ primateslaecclesiaela(archipresbyteri, episcopi et superiores) not able to find explanation in abbreviation listClem. f.
d)de magistrislavel doctoribuslaJudaeorum Christianorumve Matthaei Evangelium.Matth. 8,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,11 ; Marci Evangelium.Marc. 4,38 ; Marci Evangelium.Marc. 12,19 ; ሊቃነ፡ ኦሪት፡ νομοδιδάσκαλοι Lucae evangelium.Luc. 5,17 ; ሊቃውንት፡ διδάσκαλοι ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,11 ; ሊቃናት፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. 11 p.; Hermae pastor.Herm. p. 28 .
e)de principelaseu praepositolain qualibet arte, dignitate vel vitae genere (respondet graecum ἀρχι -) ut ሊቀ፡ ሐመር፡ ναύκληρος Actus apostolorum.Act. 27,11 romanae editionisrom.; ሊቀ፡ ሐራ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 11 ; ሊቀ፡ መላእክት፡ archangeluslaad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 4,16 , ሊቃነ፡ መላእክት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 61 ; ሊቀ፡ ምኔት፡ (sive አበ፡ ምኔት፡ ) abbas monasteriilaPhilexius; numerus significat quaestiones.Phlx. ; ሊቀ፡ መዘርት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 et ሊቀ፡ ቀዳሕያን፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,1 ( ἀρχιοινοχόος ), ሊቀ፡ ሠራዊት፡ ἀρχιστρατηγός (sive መልአከ፡ ሠራዊት፡ ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 9 ; ሊቀ፡ መበስላን፡ ἀρχιμάγειρος Danielis prophetia.Dan. 2,14 ; ሊቀ፡ ኀባዝያን፡ ἀρχισιτοποιός Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,1 ; ሊቀ፡ ኅፅዋን፡ ἀρχιευνοῦχος Danielis prophetia.Dan. 1,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,2 ; ሊቀ፡ ካህናት፡ ἀρχιερεύς ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,17 ; ሊቀ፡ ኬነት፡ ( ἀρχιτέκτων ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 37,21 ; ሊቀ፡ ዐቀብተ፡ ሞቅሕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,21 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,23 ( ἀρχιδεσμοφύλαξ ); ሊቃነ፡ ገባር፡ ( ἐπιστάται τῶν ἔργων ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 1,11 ; ሊቀ፡ ገዛእት፡ ἀρχιτρίκλινος Evangelium Joannis.Joh. 2,8 romanae editionisrom.; Evangelium Joannis.Joh. 2,9 romanae editionisrom.; ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ patriarchala(ecclesiae); ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ archidiaconusla.
3)In regno Abyssiniae socii supremi rei publicae consilii et primores regni hoc nomine vocabantur ( videasvid.Isenb. lexiconlex.amh. sub ሊቅ፡ et sub አለቃ፡ ); in ecclesia ሊቅ፡ (amh. አለቃ፡ ) in specie inspectorem ecclesiasticorumla, oeconomum ecclesiaelasignificat (Lud. lexiconlex.; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. 32 ; not able to find explanation in abbreviation listRüppell II. 52. ; not able to find explanation in abbreviation listHarris II. 167. 263). Voc. Ae.: ቃውም፡ ሊቅ፡ ብ፡ አለቃ፡
liq , pluralisPl. liqān ; fem. liqǝt , pluralisPl. liqāt ; pluralisPl.pluralisPl. liqānāt , lǝhiqānāt , liqāwǝnt , liqān
Compounds
(Dillmann 2) ሊቀ፡ liq Substantivumsubst. st.c., pluralisPl. ሊቃነ፡ liqāna head ofen, chief ofen
a) ሊቀ፡ መራኅት፡ liqa marāḫt (title) probably refers to the ‘leading church cantoren ሊቀ፡ መራኅት፡ ዘሚካኤል፡le liqa marāḫt, Zamikāʾēlfr 32 l. 2–3 (ed.), 37 l. 9 (tr.), videasvid. መራኅት፡
Cross-references: videasvid. also ቀኝ፡ ጌታ፡ and ግራ፡ ጌታ፡ under ጌታ፡
b) ሊቀ፡ ማኅበር፡ liqa maḫbar (title) community chiefen ወእንዘ፡ ይነብሩ፡ ህየ፡ ለአኩ፡ ኀበ፡ ሊቀ፡ ማኅበር፡ አኃው፡ እለ፡ አግዓዞሙ፡ ንጉሥ፡ ውስተ፡ ምስኳዐ፡ ምሕያከ፡ መላእክትWhile they were living there, the brothers whom the king had exiled to mǝskwaʿa mǝḥyakä mälaʾǝkt sent a message to the head of the Communityen78 (ed.), 56 (tr.); ወሊቀ፡ ማኅበር፡ ሆሴዕ፡le chef de la communauté, Hosēʿ;fr 28 l. 27 (ed.), 33 l. 5 (tr.), videasvid. ማኅበር፡
c) ሊቀ፡ ምኔት፡ liqa mǝnet (title) ሊቀ፡ ምኔት፡ ደብረ፡ ሊባኖስ፡ እሞን፡ ለምኔታተ፡ ኢትዮጵያ፡the chief of the monastery of Däbrä Libanos — mother of the monastries of Ethiopiaen 59 § 109 (ed.), 34 § 109 (tr.), videasvid. ምኔት፡
Leslau
ሊቀ፡ ምኔት፡ liqa mǝnet abbot of a monasteryen 351b
d) ሊቀ፡ ማእምራን፡ liqa māʾmǝrān (title) head of the learneden ወሊቀ፡ ማእምራን፡ መክፈልተ፡ ጊዮርጊስ፡le chef des docteurs , Makfalta Giyorgisfr 37 l. 9 (ed.), 43 l. 33–34 (tr.); ወአርአዮ፡ ዘውስተ፡ ሕሊናሁ፡ ለ፩፡ ሊቅ፡ ሊቀ፡ ማእምራነ፡ ተዓይኒሁ፡ ዘያፈቅሮ፡ እምኵሎሙ፡ ሊቃውንቲሁ፡He revealed his internal thought to a learned man, chief of learned men of his courten 30–31 § 99 (ed.), 54 § 99 (tr.) (‘ ሊቀ፡ ማእምራን፡ in some cases they are said to be ካህናተ፡ ደብተራ፡ kahǝnatä däbtära are the priests of the royal church who followed the king in all his movements both in peacetime and in war. They enjoyed privilege in front of the king and acquired many kinds of court provisions. Cf. 249; 302; I, VI (tr.); Getatchew Haile 2005, 27.’), videasvid. ማእምር፡
e) ሊቀ፡ ማእስራ፡ liqa māʾsǝrā (title) meaning unknown ወሞተ፡ ማዕቀበ፡ እግዚእ፤ ወሊቀ፡ ማእስራ፡ ተክለ፡ ሥሉስ፡Es fielen Māʿqaba-Egziʾ, der Liqa-Māʾsa{sic}rā Takla-Śǝllusde 15 l. 8–9 (ed.), 14 l. 22–23 (tr.), videasvid. ማእስራ፡
f) ሊቀ፡ መኳስ፡ liqa makʷās , ሊቀ፡ መንኳስ፡ liqa mankʷās (title) ‘officer responsible for testing horses and mules reserved for the personal service to the king’ 102 ወቀይሰ፡ ገበዝ፡ ወሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይቀውሙ፡ ጸዊሮሙ፡ ታቦተ፡ ሕግ፤ ወአውፋሪ፡ ምስለ፡ ፈረስ፡ ወሊቀ፡ ምኳስ፡ ምስለ፡ በቅል።und der Propst und Archidiakon stehen dabei, die Gesetzeslade tragend, und der Aufârî mit dem Pferd, und der Lîqa Makuâs mit dem Mauleselde 18b l. 2–5 (ed.), 74 l. 18, 75 l. 1–2 (tr.); ወአመ፡ ፳ወ፯፡ ለሚያዝያ፡ ሞቱ፡ ፪ሆሙ፡ ኅቡረ፡ ደጅ፡ አዛዥ፡ ሐዋርያ፡ ክሶስ፡ መደባይ፡ ወሊቀ፡ መኳስ፡ ገብርኤል።Le 27 de miyâzyâ moururent ensemble l’Azâdj Ḥaouâryâ-Kësos … et le Liqa-Makuâsa Gabrëèlfr 45 l. 25–27 (ed.), 153 l. 22–24 (tr.); ሊቀ፡ መንኳስ፡ ኃይሉ፡le liqa mankuās Ḫāylufr 53 l. 16–17 (ed.), 64 l. 11 (tr.), videasvid. መኳስ፡
g) ሊቀ፡ መጣኒ፡ liqa maṭṭāni , ሊቀ፡ መጻኒ፡ liqa maṣṣāni ሊቀ፡ መጻኔ፡ liqa maṣṣāne (title) supreme judge who exercises appellate jurisdiction 115a; ‘chief stewarden 357b ቀሚሰሂ፡ ፀዓዳ፡ ኢይለብሱ፡ ዘእንበለ፡ ቀላሚ፡ ወኳፍሬ፡ ወሾቍጤ። እመሂ፡ አዛዝያን፡ ወእመሂ፡ ጌቶች፡ እመሂ፡ ሊቀ፡ መጣኒ፡ ምስለ፡ እሊአሁ፡ ዣን፡ ማስ{sic}ሮች፡ ወኢቃቄታች፡ ምስለ፡ እሊአሁ፡ ዣን፡ ሐጸና።Ils ne portaient pas la tunique blanche, mais le Qalâmi, le Kuâfrê et le Shôquetê, et cette tenue était obligatoire aussi bien pour les Azâzĕyân que pour les Gêtôtj, le Liqa Matâni et ses gens, les Jân Mâsrôtj, le Iqâqêtâtj et ses gens et le Jân Haçanâ*fr 33 l. 4–7 (ed.), 33 l. 4–8 (tr.); ወሊቀ፡ መጻኒ፡ ሰርጊስ፡le liqa maṣāni, Sargisfr 31 l. 31 (ed.), 37 l. 5–6 (tr.); ሊቀ፡ መጻኔ፡ ግርማ፡ ዣን፡le liqa maṣānē, Germā Žānfr 34 l. 23 (ed.), 40 l. 21 (tr.); እንዘ፡ ለዓቄታት፡ ብሉሌ፡ ወሊቀ፡ መጣኒ፡ ግርማ፡ ዣን፡pendant que le laʿāqētāt était Belulē, et le liqa maṭāni, Germā Žānfr 38 l. 10–11 (ed.), 45 l. 4–5 (tr.), videasvid. መጣኒ፡
h) ሊቀ፡ አበው፡ liqa ʾabaw lit. ‘head of the fathers’ precise meaning unknown ለቀሰ፡ ገበዝ፡ ወለራቅማሰራ፡ ለአፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ወለመጋቢ፡ ለሊቀ፡ አበው፡ ወለሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይኩን ጥብጣቤሆሙ፡ በበ ፲ ወ ፪፡ let the whipping of the qäsä gäbäz, raqmasära, afä nǝburä ǝd, the mäggabi, the liqä abäw and the liqä diyaqonat be 12 eachen 84 (ed.), 58 (tr.), videasvid. አብ፡
i) ሊቀ፡ አክሱም፡ liqa ʾAksum lit. head of Aksumen high-ranking priest of equal position to the nǝbura ʾǝd ወሊቀ፡ አክሱም፡ አባ፡ ስምዖን፡le chef d’Aksoum, abbā Semʿonfr 37 l. 14 (ed.), 44 l. 2 (tr.); ወካዕበ፡ በዘመኖሙ፡ ንጉሥ፡ ዘርዓ፡ ያዕቆብ፡ ሠርዑ፡ ወአስተዓረዩ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ምስለ፡ ንቡረ፡ እድ፡ እንዘ፡ ያስተዋሕድዎሙ፡ በመንበረ፡ ክብር፡ በየማን፡ ወበጸጋም፡Encore, de son temps, le roi Zarʾa Yāʿqob lança une ordonnance pour rendre le chef (liq) d’Aksoum égal au nebura ed, en les déclarant égaux sur un trône d’honneur, l’un à droite at l’autre à gauche.fr 73 l. 4–7 (ed.), 87 l. 26–29 (tr.), videasvid. አክሱም፡ , ንቡረ፡ እድ፡
j) ሊቀ፡ አዕሩግ፡ liqa ʾaʿrug head of the eldersen ወስሞሙሂ፡ ለአዕሩግ፡ ሸለቃ፡ ወልደ፡ ገብርኤል፡ ወልደ፡ አቤቶ፡ ተስፋ፡ እስመ፡ ሊቀ፡ እዕሩግ፡ ውእቱ፤les noms des vieillards sont: le šalaqā Walda Gabreʾēl, fils de l’abēto Tasfā (car il était le chef des vieillards);fr 86 l. 17–19 (ed.), 103 l. 12–13 (tr.), videasvid. አረጋዊ፡
k) ሊቀ፡ ካህናት፡ liqa kāhǝnāt (title) high-ranking priest in charge of supervising monks and secular clergy ; ወሊቀ፡ ካህናት፡au chef des prêtresfr 40 l. 7 (ed.), 47 l. 18 (tr.); ወከመ፡ ኢይጥልሙ፡ ዘንተ፡ ነገረ፡ ሀለዉ፡ ተወጊዞሙ፡ በቃለ፡ ቀሲስ፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ አባ፡ አቡቂር።Pour empêcher qu’on altère cette chose, on a eu défense, sous peine d’excommunication par la voix du prêtre, chef des prêtres, abbā Abuqirfr 44 l. 23–25 (ed.), 53 l. 21–23 (tr.); በመምህርነ፡ አባ፡ ገብረ፡ ማርያም፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ ወገበዝሂ፡ ዘአክሱም፡ ቄስ፡ ገበዝ፡ ዘአማኑኤል፡[Ceci] du temps de notre maître abbā Gabra Māryām, chef des prêtres, et du qēsa gabaz d’Aksoum ZaʾAmānuʾēl,fr 56 l. 1–2 (ed.), 67 l. 11–13 (tr.); በእንተዝ፡ አክበርዋ፡ ወአልዓልዋ፡በበ፡ ዘመኖሙ። ወለሊቀ፡ ካህናቲሃኒ፡ አክበርዎ፡ እምኵሎሙ፡ ዓበይተ፡ ቤተ፡ መንግሥት። ወመሳፍንት፡ ወመኳንንት።Pour cette raison, [les anciens rois,] de leur temps, l’honorèrent et l’exaltèrent; ils donnèrent au chef de ses prêtres une dignité supérieure à [celle de] tous les autres grands de la Cour, des princes et des gouverneurs;fr 72 l. 28–29, 73 l. 1 (ed.), 87 l. 17–20 (tr.), videasvid. ካህን፡
Leslau
ሊቀ፡ ካህናት liqa kāhǝnāt archpriesten, high priesten 317a
l) ሊቀ፡ ደብር፡ liqa dabr (title) head of a monasteryen ከመ፡ ኢይቅረብዎ፡ ሥዩማን፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡ ወእመሂ፡ አፈ፡ መኰንን፡ እንበለ፡ ማኅበር፡ ወእንበለ፡ ደቂቅየ፡ ወሊቀ፡ ደብር፡ አለቃ፡ ወልደ፡ አቢብ።[J’ai ordonné que] personne d’entre les chefs, ni le chef du Tegrē, ni e procureur du gouverneur, n’entre dans [ces pays-là,] à l’exception de la communauté, de mes enfants et du chef du couvent, l’alaqā Walda Abibfr 60 l. 11–13 (ed.), 72 l. 7–10 (tr.), videasvid. ደብር፡
m) ሊቀ፡ ደብተራ፡ liqa dabtarā (title) head of the dabtarāsen ወሊቀ፡ ደብተራ፡ ተክለ፡ ቂርቆስ፡le liqa dabtarā, Takla Qirqosfr 30 l. 14–15 (ed.), 35 l. 5 (tr.); ወሊቀ፡ ደብተራ፡ ዘአክሱም፡ ንቡረ፡ እድ፡ አራም፡pendant que liqa dabtarā d’Aksoum était le nebura ed Arāmfr 51 l. 15–16 (ed.), 61 l. 27–28 (tr.), videasvid. ደብተራ፡
n) ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ liqa diaqonāt (title) head of the deaconsen ለቀሰ፡ ገበዝ፡ ወለራቅማሰራ፡ ለአፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ ወለመጋቢ፡ ለሊቀ፡ አበው፡ ወለሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ይኩን ጥብጣቤሆሙ፡ በበ ፲ ወ ፪፡ let the whipping of the qäsä gäbäz, raqmasära, afä nǝburä ǝd, the mäggabi, the liqä abäw and the liqä diyaqonat be 12 eachen 84 (ed.), 58 (tr.); ወሊቀ፡ ዲያቆናት፡ በስእለት፡le chef des diacres, Baseʾelatfr 37 l. 15–16 (ed.), 44 l. 4 (tr.), videasvid. ዲያቆን፡
o) ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ liqa p̣āp̣āsāt (title) patriarchen, metropolitanen ዘተሰመይኩ፡ በጸጋሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ ዘሀገር፡ ክብርት፡ እለ፡ እስክንድርያ፡ ወሀገረ፡ ምስር፡ ወትዕይንቱ፡ ለእግዚአብሔር፡ ኢየሩሳሌም፡ ወአህጉረ፡ ኢትዮጵያ።[de celui] qui a été nommé, par la grâce du Seigneur, patriarche de la sainte ville d’Alexandrie, du pays d’Égypte, de Jérusalem, demeure du Seigneur, et des pays d’Ethiopiefr 83 l. 9–12 (ed.), 99 l. 29–31 (tr.), videasvid. ጳጳስ፡
Leslau
ሊቀ፡ ጳጳሳት liqa p̣āp̣p̣āsāt patriarchen, archbishopen 317a
Cross-references: for ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ or ሊቀ፡ ጳጳስ፡ videasvid. also ጳጳስ፡ (Dillmann)
Grébaut
ሊቅ፡ liq «caputla, princepsla, doctorla» pluralisPl. ሊቃን፡ liqān , ሊቃውንት፡ liqāwǝnt Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
ሊቅ፡ liq premier élément de noimbreux mots composés, tels les suivants :
ሊቀ፡ ሐራ፡ liqa ḥarā chef d’arméefr ፊቃሮስ፡ ወልደ፡ ንያ፡ መልአከ፡ ሰርዌ፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ ሐራ። 45, videasvid. ሐራ፡
ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአፍራስ፡ liqa ḥarā laʾafrās chef de la cavaleriefr ደለክም፡ ወልደ፡ ማትሬም፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአፍራስ። 45, videasvid. ሐራ፡ , ፈረስ፡
ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአጋር፡ liqa ḥarā laʾagār chef de l’infanteriefr አደርዮስ፡ ወልደ፡ ኔድሮስ፡ ሊቀ፡ ሐራ፡ ለአጋር። 45, videasvid. ሐራ፡ , አጋር፡
ሊቀ፡ መማክርት፡ liqa mamākǝrt chef des conseillersfr ፈነወ፡ ላእካነ፡ በጕጕዓ፡ ከመ፡ ያምጽእዎ፡ ለመላከ፡ ኃይሉ፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ መማክርቲሁ። 80, videasvid. መምክር፡
ሊቀ፡ ሰራዊት፡ liqa sarāwit généralissimefr እምዝ፡ ኮነ፡ ድልቅልቅ፡ ወሠምሩ፡ ላዕለ፡ አራዎስ፡ ወረሰይዎ፡ ንጉሠ፡ ወውእቱ፡ ኮነ፡ ሊቀ፡ ሠራዊት። 185.
ሊቀ፡ ቀዳማዊ፡ liqa qadāmāwi préfet augustalfr (Égypte) ቴዎድሮስ፡ ሊቀ፡ ቀዳማዊ፡ ዘሀገረ፡ ምስር። 131.
ሊቀ፡ ነቢያት፡ liqa nabiyāt chef des prophètesfr ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76; እምቤተ፡ አሮን፡ ዘተቀብአ፡ ለተክህኖ፡ በእደ፡ ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76; ዘርእየኪ፡ ሙሴ፡ ሊቀ፡ ነቢያት። 76.
ሊቀ፡ ነፍስ፡ liqa nafs directeur spirituelfr ሊቀ፡ ነፍስኒ፡ አግዓዚ፡ ዘይሜህር፡ ትምህርተ፡ ሐዋርያት፡ ቅዱሳን፡ ወነቢያት፡ ክቡራን። Ms. BNFet110, fol. 20ra.
ሊቀ፡ ካህናት፡ liqa kāhǝnāt archiprêtrefr አዛርያስ፡ ወልደ፡ ሳዶቅ፡ ካህን፡ ዝውእቱ፡ ሊቀ፡ ካህናት። 44; እዌድሰኪ፡ ኦወለተ፡ አሮን፡ ሊቀ፡ ካህናት፡ እመንገለ፡ ሐና፡ እምኪ። 166.
ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ liqa diyāqonāt archidiacrefr ኤልያስ፡ ወልደ፡ ኦርኒ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ወአቡሁሰ፡ ለኦርኒ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት። 44; በጽሐ፡ ካዕበ፡ ሊቀ፡ ዲያቆናት፡ ከመ፡ ይቁም፡ ውስተ፡ መካነ፡ ጽዕለት፡ ወኃጢአ፡ ክብር። Ms. BNFet110, fol. 39rc–va.
ሊቀ፡ ገባር፡ liqa gabār surveillant des corvéesfr ካርሚ፡ ወልደ፡ ሐፃንያስ፡ ሊቀ፡ ገባር፡ ዘቤተ፡ ንጉሥ። 44.
ሊቀ፡ ገነውት፡ liqa gannawt chef des prêtres païensfr ወእንዘ፡ ሀለዉ፡ ውስቴታ፡ ለዕበዶሙ፡ ይቤ፡ ቄሳርስ፡ ሊቀ፡ ገነውቱ፡ ለአንቲሂጳጦስ፡ ስሑታን፡ ወርኁቃን፡ እምነ፡ አማልክቲነ፡ ይሙቱ። 167.
ሊቀ፡ መጽብእት፡ liqa maṣbǝʾt général en cheffr ኢሚ፡ ወልደ፡ መታትያስ፡ ሊቀ፡ መጽብእት። 45.
ሊቀ፡ ፈያት፡ liqa fayāt chef de brigandsfr ሶበ፡ ሰገደ፡ ርእየ፡ ሊቀ፡ ፈያት፡ ከመ፡ አሐቲ፡ እግዝእት፡ ወረደት፡ እምሰማይ፡ በዐቢይ፡ ክብር። 162, note 3.
ሊቅት፡ liqǝt «magistrala, abbatissala» Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
18–20
ሊቀ፡ ሕፅዋን፡ liqa ḥǝḍǝwān chef des eunuquesfr Texte et référence: አድርያኖስኒ፡ ኮነ፡ ሊቀ፡ ሕፅዋን። Adrien devint le chef des eunuquesfr 252, videasvid. ኅጽው፡
ሊቀ፡ ደብተራ፡ liqa dabtarā le premier (le doyen) des chanoinesfr. Se recontre fréquemment dans lex textes ecclésiastiques.
446
Leslau
ሊቅ liq (pluralisPl. ሊቃን፡ liqān , ሊቃናት፡ liqānāt , ሊቃውንት፡ liqāwǝnt ) chiefen, senioren, old manen, ageden, elderen, masteren, magistrateen, learned manen, presbyteren
ሊቀ፡ ካህናት liqa kāhǝnāt archpriesten, high priesten, videasvid. ካህን፡
ሊቀ፡ ጳጳሳት liqa p̣āp̣p̣āsāt patriarchen, archbishopen, videasvid. ጳጳስ፡
ሊቀ፡ መላእክት፡ liqa malāʾǝkt archangelen, videasvid. መልአክ፡
ሊቀ፡ ነፍስ፡ liqa nafs ( 19) spiritual leaderen, videasvid. ነፍስ፡
ሊቀ፡ ሐመር፡ liqa ḥamar captain of a shipen, videasvid. ሐመር፡
ሊቀ፡ ሐራ፡ liqa ḥarā chief of the armyen, videasvid. ሐራ፡
ሰብዓ፡ ሊቃናት sabʿā liqānāt Septuaginten lit. ‘seventy learned men’ 317a
ሊቀ፡ ምርፋቅ፡ liqa mǝrfāq steward of a feasten, videasvid. ምርፋቅ፡ 463b
I,1[denom. a ሕግ፡ lexla; radix חָקַק حَقَّ (unde חֹק pensum, terminus, tempus statutum, lexla; حَقٌّ jus, lex divina, officium, veritasla) apud Aethiopes in duas partes fissa est, quarum alteri ( ሕቅ፡ ) notio modi justila, alteri ( ሕግ፡ ) notio legislaconvenit] legem darela, constituerela, conderela: ሕግ፡ ዘሐገገ፡ ለክሙ፡ እግዚአብሔር፡ διαθήκη ἣν ἔθετο Κύριος πρὸς ὑμᾶς Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 24,8 ; ሕግ፡ ወትእዛዝ፡ ዘጸሐፍኩ፡ ትሕግግ፡ ሎሙ፡ 24,12; የሐግጉ፡ ሕገ፡ ወዐመፃ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 10,1 versio alteravers. alt.; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,14 ; ሙሴ፡ ሐገገ፡ ሎሙ፡ ሕገ፡ not able to find explanation in abbreviation listHaim. Ab. 2 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 188. ḥagaga , ሐገገ፡ ḥaggaga
Grébaut
ሐገገ፡ ḥaggaga I,2 ይሔግግ፡ , የሐግግ፡ «décréterfr, faire des loisfr, établirfr, statuerfr» ― ሕግ፡ ሰራ፡ , ደነገገ፡ Ms. BNFabb217, fol. 30r.
65
Leslau
ḥgg ሐገገ ḥaggaga lay down lawsen, write lawsen, legislateen, ordainen, decreeen, institute lawsen 227b
nomen agentisn. ag.institutorla, constitutorla, conditorla, legislatorla: ሙሴ፡ ሠራዔ፡ ሕግ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 33 ; ሠራዕያነ፡ ሕጋቲሃ፡ ለቤተ፡ ክርስቲያን፡ (patres Niceni) Lit. Orth.; እግዚአብሔር፡ ሠራዒሃ፡ ለሰንበት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 107 ; in specie: divinae legis internuntiusla, θεσπέσιος : ሠራዒ፡ ጳውሎስ፡ Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 14 ; Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 21 ( videasvid. ሥሩዕ፡ ). śǝrāʿi , pluralisPl. ሠራዕያን፡ śǝrāʿǝyān
Grébaut
ሠራዒ፡ śǝrāʿi , pluralisPl. ሠራዕያን፡ śǝrāʿǝyān «législateurfr, réglementeurfr, faiseurfr, etc.» ― ሠሪ፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r.
Pour traduire le mot «législateur», les expressions les plus fréquentes sont: ሠራዔ፡ ሕግ፡ śǝrāʿe ḥǝgg et ሠራዔ፡ ወአንባሬ፡ ሕግ śǝrāʿe waʾanbāre ḥǝgg . ወስቅራጥሂ፡ ጠቢብ፡ ወፍልሱፍ፡ ፈለካዊ፡ አጽንዐ፡ ለዛቲ፡ ምግባር፡ በኀበ፡ ሮም። ወስቅራጥኒ፡ ሠራዔ፡ ወአንባሬ፡ ሕግ፡ ኮነ፡ በኀበ፡ ሐነፋውያን። 183
127
Leslau
ሠራዒ፡ śǝrāʿi act. part. of videasvid. ሠርዐ śarʿa
ሠራዔ፡ ሕግ śǝrāʿe ḥǝgg legislatoren, videasvid. ሕግ፡ 533a
ሠራዔ፡ ሕግ śǝrāʿe ḥǝgg lawgiveren, videasvid. ሕግ፡ 227b
III,2reflexivumrefl.et passivumpass.
1)se assimilarelaalicui i.e.
c)assimularela, simularela, speciem prae se ferrela: ዘእንዘቦ፡ ንዋይ፡ ይትሜሰል፡ ከመ፡ ነዳይ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 11.
d)se transformarela, speciemlavel figuram alius induerela, se convertere in aliumla: ተመሲሎ፡ ከመ፡ ገብር፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,7 ; ተመስለ፡ በአምሳለ፡ ንስር፡ Rel. Bar. ሰይጣን፡ ይትሜሰል፡ በኵሉ፡ አራዊት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 223 -225; ተመሰለ፡ ኪያሃ፡ ( ለዖፍ፡ ) not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 223 -225; etiam absoluteabs. ተመሰለ፡ se transformavitla, not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 223 -225: cumc. በ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,26 ; cumc. በከመ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 10,9 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 10,10 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 10,23 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 10,26 ; cumc. ለ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 10,30 .
2)similem putarila, viderila: ይትሜሰል፡ (v. ይመስል፡ ) ጠቢበ፡ δόξει φρόνιμος εἶναι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 17,28 .
3)compararila: ሙሴ፡ ተመሰለ፡ ከመ፡ ሊቀ፡ ጳጳሳት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 206 ; p. 501, n. 35.
4)effigiari i.e. repraesentarila, significarila: ( አንተ፡ ) ኦንጉሥ፡ ዘተመሰልከ፡ በብጽሐተ፡ ጠሊ፡ (Dan.
8) ወዳራኒ፡ ( et Dariusla) ውእቱ፡ ዘተመሰለ፡ በበግዕ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 280.
tamassala
Grébaut
ተመሰለ፡ tamassala III,2 ይትሜሰል፡ , ይትመሰል፡ «être semblablefr, être pareilfr» ― ተመሰለ፡ Ms. BNFabb217, fol. 37v.
88
Leslau
ተመስለ tamasla , ተመሰለ tamassala be made similaren, resembleen, look likeen, be likeen, be likeneden, be similaren, imitateen, emulateen, be compareden, compare oneselfen, be equal toen, take the appearance ofen, disguise oneself asen, transform oneselfen, appear asen, be formed in the likeness ofen, give the impression ofen (being), pretenden, simulateen, imitateen 365b
Cross-references: videasvid. also ተመስለ፡
nomen agentisn. ag.( III,2) acceptorla, is qui accipitlavel accepitla: ተመጣዌ፡ ቍርባን፡ (sacrificii eucharistici) F.M. 26,8; ሙሴ፡ ተመጣዌ፡ ኦሪት፡ M.M. f. 23; ተመጣዌ፡ ኅብስት፡ ወማይ፡ I Salâm ad Mariam I, II, III; numerus significat strophas.Sal. Mar. 24. tamaṭṭāwi , pluralisPl. ተመጣውያን፡ tamaṭṭāwǝyān
Grébaut
ተመጣዊ፡ tamaṭṭāwi , pluralisPl. ተመጣውያን፡ tamaṭṭāwǝyān «receveurfr» ― ተቀባይ፡ Ms. BNFabb217, fol. 47v.
116
Leslau
ተመጣዊ tamaṭṭāwi part. {of videasvid. ተመጠወ tamaṭṭawa } 374a
nomen agentisn. ag.( III,2): qui sibi interdicit relapec. religionis causa, abstinensla: መነኮሳት፡ ተሐራምያን፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 25 Enc. ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: SaneSx. Sen. 3 Enc. taḥarāmi , pluralisPl. ተሐራምያን፡ taḥarāmǝyān
Grébaut
ተሐራሚ፡ taḥarāmi , pluralisPl. ተሐራምያን፡ taḥarāmǝyān «nazaraeusla, abstinensla» ― ናዝራዊ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 11.
46
ተሐራሚ፡ taḥarāmi «abstinentfr, pénitentfr»
ሰላም፡ ባሰዲ፡ ወኮስላስ፡ ወአርዳማ፡ ፫።
ሙሴ፡ ወዕሤ፡ ወለልኪኖስ፡ እኅወ፡ እሙንቱ።
ወኮትላስ፡ ካልእ፡ ተውሳከ፡ እልክቱ።
በእደ፡ ስኩራን፡ ተሐራምያን፡ ፯ቱ።
46–47
Leslau
ተሐራሚ taḥarāmi bereaveden, who abstainsen, who keeps awayen (from something) 242b
Substantivumsubst.( m. ), memoriala, recordatiola, mentiola, μνήμη Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,12 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,16 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,5 ; ንስዐሮ፡ ዝክሮ፡ እምድር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,12 ; μνημόσυνον Deuteronomium.Deut. 32,16 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,17 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 39,9 ; ርጉመ፡ ይኩን፡ ዝክራ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,26 ; ሙሴ፡ ዘቡሩክ፡ ዝክሩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,1 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 8 Enc.; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 49,1 ; ይጥዕም፡ እምነ፡ መዓር፡ ዝክርየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 33,17 ; μνεία ይትፌሥሑ፡ በዝክረ፡ እግዚአብሔር፡ Baruchi liber apocryphus.Bar. 5,5 ; ከመ፡ ኢይርከቡ፡ ዝክረ፡ በውስተ፡ አሕዛብ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 25,10 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,24 . n. 1059
d)monumentum sepulchralela( videasvid. ዝኅር፡ ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,11 .
participiumpart.benedictusla
c)crebro: ἀγαθός , bonusla, probusla, praestansla, egregiusla: ምድር፡ ቡርክት፡ ἡ γῆ ἀγαθή Deuteronomium.Deut. 1,35 ; Deuteronomium.Deut. 3,25 ; Deuteronomium.Deut. 4,22 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 14,4 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 26,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 27,1 ; ፍሬ፡ ቡሩክ፡ οἱ ἀγαθοί καρποί Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,19 ; ሠናይ፡ ዘመድ፡ ወቡሩክ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 5,14 ; በእደ፡ እግዚአብሔር፡ ቡርክት፡ χεὶρ θεοῦ ἡ ἀγαθή Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 7,28 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 12,8 al.; መንፈስከ፡ ቡሩክ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 19,20 ; Judith liber apocryphus.Judith 8,29 ; ቡርክት፡ አንቲ፡ በቃልኪ፡ ἀγαθὴ ἐν τοὶς λόγοις σου Judith liber apocryphus.Judith 11,23 .
d)benedictione consecratusla: ቅብእ፡ ቡሩክ፡ ἔλαιον τῆς χρίσεως Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,21 .
zǝkr በብሂለ፡ ዝንቱ፡ ኀለዩ፡ ማኅሌተ፡ ድርሳን ፤ ዘይትበሃል፡ ዝክር፡ በልሳነ፡ ብሔሮሙ፡Dies sangen sie in der Weise einer Litanei, die in der Sprache ihres Landes zekr gennant wirdde 8 l. 8-9 (ed.) , 8 l. 6-7 (tr.) (‘Arab. ḏikr »Gedenken«; im Islam Litanei zum Preise Gottes, des Propheten und der Heiligen; vgl. 213-227 . Daraus im Harari zikri ; vgl. 165 ; § 19 (46ff) : »lodi all’emir di Harar«.’ 8 n. 24 )
II,1
1)loquila, verba facerela, ኢታውሥእ፡ ሕሡመ፡ በአፉከ፡ λαλήσεις Jesaiae prophetia.Jes. 58,13 ; ሙሴ፡ ያወሥእ፡ ወእግዚአብሔር፡ ይሠጠዎ፡ (ex Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,19 ) Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 6.
2)plerumque responderela, sexcenties, ut Matthaei Evangelium.Matth. 25,37 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,26 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,49 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,50 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,51 ; Evangelium Joannis.Joh. 2,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 3,3 sequensseq.; አውሢኦ፡ ይቤሎሙ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 12,39 ; አውሢአከ፡ ፈጽም፡ ቃለከ፡ ሶቤሃ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,8 ; ዘእንበለ፡ ትስማዕ፡ ኢታውሥእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,8 ; እለ፡ ሰምዕዎ፡ ጥበቦ፡ ወአውሥኦቶ፡ Lucae evangelium.Luc. 2,47 ; cumc.Acc.personapers.: Evangelium Joannis.Joh. 2,18 ; Evangelium Joannis.Joh. 4,17 ; Evangelium Joannis.Joh. 7,52 ; ኢያውሥእዎ፡ እንከ፡ ለኢዮብ፡ liber Jobi.Job 32,1 ; ጸዋዕኩክሙ፡ ወኢያውሣእክሙኒ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,13 ; raro cumc. ለ፡ pers., ut አወሥአከ፡ ለከ፡ ወለ፫ አዕርክቲከ፡ liber Jobi.Job 35,4 ; cumc.Acc.rei: ምንት፡ ዘኣወሥእ፡ አነ፡ liber Jobi.Job 39,34 ; ኢያአምር፡ ዘያወሥእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,6 ; Marci Evangelium.Marc. 15,4 ; cumc.duplexdupl.Acc.: አውሥኦ፡ ሠናየ፡ ቃለ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,8 ; liber Jobi.Job 32,3 ; አልቦ፡ ዘክህለ፡ አውሥኦቶ፡ ቃለ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 22,46 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,14 ; cumc. ለ፡ adlaaliquid, ut: ዘአውሥኦ፡ ለእንተ፡ ነበበ፡ liber Jobi.Job 32,12 .
b)exaudirelavocantem et rogantem: liber Jobi.Job 5,1 ; እግዚአብሔር፡ ያወሥእ፡ ስእለቶ፡ ለትኩዝ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f.
c)responderelajudici et inquisitori i.e. rationem redderela: ከመ፡ ታውሥኡ፡ ቃለ፡ ለዘይሴአለክሙ፡ በእንተ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,15 ; ይሁቦ፡ አውሥኦ፡ በእንተ፡ ኵሉ፡ ዘገብረ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,7 (gloss.); anima ad judicium Dei vocabitur, ከመ፡ ታውሥእ፡ ቃለ፡ በእንተ፡ ዘገብረት፡ በዲበ፡ ምድር፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 262.
d)respondere cantandola, antiphonam cantarela: ወአውሥኡ፡ ኵሉ፡ ሕዝብ፡ በይእቲ፡ ስብሓት፡ ὑπερφώνει Judith liber apocryphus.Judith 15,14 ; Deguâ, thesaurus hymnorum ecclesiasticorum, Mss.Deg. ( videasvid. ሞሣእ፡ ).
e)de montibus voce resonantibusla: Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 17,18 ( videasvid. sub ድምፅ፡ ).