Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

uteruslavideasvid. sub ሐመሠ፡ n. 583
radixrad.inusitatusinus.I. mutatis et cum حَمَلَ portavit onusla, ܚܡܰܠ comportavitla, collegitla, coacervavitla( جَمَلَ ) convenire videtur; eandem autem notionem coacervandilahabent hebr. עָמַר et חָמַר (in עִמֵּר עֹמֶר עָמִיר חֹמֶר ) et ከመረ፡ . Hincmihi nomen traxisse videtur ሐመር፡ navigiumla, dictum a portandola. (Pariter nomen asini חֲמוֹר ܚܡܳܪܳܐ حِمَارٌ , quem etymologi a colore subrubroladictum esse asserunt, nescio an rectius ad portandumlareferatur). II. i.q. حَمَرَ IX XI rubuitla, cui vicinum est ኀፈረ፡ , quod videasq.v.(hinc ሐመር፡ bacca rubrala).
radixrad.inusitatusinus., arab. حبر in حِبْرٌ colorla, حَبِيرٌ vestis pictala, حِبَرَةٌ vestis striatala, חֲבַרְבֻּרוֹת maculae pardila(sine dubio vicina sunt ሐመረ፡ et ኀፈረ፡ ). I,1; raro ኀፍረ፡ [i.q. חָפֵר ܚܦܰܪ خَفِرَ , amh. አፈረ፡ ; vicinusvic. חמר خمر ( videasvid. ሐመረ፡ )] SubjunctivusSubj. ይኅፈር፡ n. 626
1)erubescerela, rubore suffundila, puderela, absoluteabs., ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,25 ; ዘኢየኀፍር፡ ὁ ἀπολωλεκώς αἰσχύνην Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,14 ; ዘየኀፍር፡ αἰσχυντηρός pudibunduslaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,10 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 3 ; ተኀፍሩ፡ ወኀፊረ፡ ኢኀፈሩ፡ (var. ኢኀፍሩ፡ ) Jeremiae prophetia.Jer. 6,15 ; ወኀፍረተ፡ ኢኀፈሩ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 8,11 (vers. alt.); ኅፈሩኬ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 4 ; construitur cumc.c.Acc.personapers.Marci Evangelium.Marc. 8,38 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 4,14 romanae editionisrom.; ዘኢየኀፍር፡ ገጸ፡ ጻድቃን፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,21 ; ኢየኀፍር፡ ገጸ፡ ἀναιδὴς προςώπῳ Danielis prophetia.Dan. 8,23 ; cumc. እምነ፡ pers.: እመ፡ ኀፈርኩ፡ እምብዙኅ፡ ሰብእ፡ ተናህየ፡ በኀቤሆሙ፡ liber Jobi.Job 31,34 ; ኢየኀፍር፡ እምእጓለ፡ እመሕያው፡ liber Jobi.Job 32,21 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 27,12 ; cumc.Acc.Infin.: ኀፈሩ፡ ነጊረ፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,11 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,16 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,11 ; Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 86 ; ስኢለ፡ አኀፍር፡ Lucae evangelium.Luc. 16,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,25 , vel nominis verbalis, ut: ኀፈርኩ፡ ስእለቶ፡ ለንጉሥ፡ ኀይለ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 8,22 ; vel sequensseq.SubjunctivusSubj.verbi: አኀፍር፡ ኣንሥእ፡ ገጽየ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 9,6 ; liber Jobi.Job 19,3 , vel sequensseq. እስመ፡ , ut: ኢትፍርሂ፡ እስመ፡ ተኀፈርኪ፡ ወኢትኅፈሪ፡ እስመ፡ ጸአሉኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 54,4 , vel እንዘ፡ , ut: ኢየኀፍር፡ ምስለ፡ ዘአልቦቱ፡ ነፍስ፡ እንዘ፡ ይትናገር፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 13,17 ; nec non cumc. በእንተ፡ , vel እንበይነ፡ rei: ad Timotheum epistola II.2 Tim. 1,8 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 1,16 ; እንበይነ፡ ዝንቱሰ፡ ባሕቱ፡ ኢትኅፈር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 42,1 sequensseq.
2)revererila, vererila( ἐπαισχύνεσθαι , ἐντρέπεσθαι , εὐλαβεῖσθαι , nonnumquam φοβεῖσθαι ), absoluteabs., ut: ኢኀፈረት፡ οὐκ ἐφοβήθη Jeremiae prophetia.Jer. 3,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,22 ; cumc.Acc.personapers.vel rei: Matthaei Evangelium.Matth. 21,37 ; Marci Evangelium.Marc. 12,6 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,9 ; ተአቢ፡ ኀፊሮትየ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 10,3 ; ኅፈሩ፡ እንከ፡ ቃልየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,16 ; liber Jobi.Job 13,25 (var.); ዘኢየኀፍር፡ ገጸ፡ ክቡር፡ liber Jobi.Job 34,19 ; vel cumc. እምነ፡ , ut: ኢንኅፈር፡ እምሢበተ፡ ልሂቅ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 2,10 ; F.N. 43,8.
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
I,1[ عَرَجَ ; videasvid.etiam Ges. thes. p. 1067] SubjunctivusSubj. ይዕረግ፡ et ይዕርግ፡ , ascenderela, ( escenderela, conscenderela).
a)sensu proprio: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 24,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,12 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 9,11 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 14,13 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,21 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,1 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,1 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,2 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,3 ; construitur cumc.c.variis praepos.: ርቱዐ፡ የዐርግ፡ እምነ፡ ምድር፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 28,14 ; ሶበ፡ የዐርግ፡ ውስተ፡ መዓርገ፡ ምሥዋዕ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 50,11 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 13,17 ; Judicum liber.Jud. 4,12 ; Judicum liber.Jud. 9,48 ; አዐርግ፡ ውስተ፡ ሰማይ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,13 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 11,12 ; ዐርገ፡ ውስተ፡ ሐመር፡ Evangelium Joannis.Joh. 6,22 ; Jonae prophetia.Jon. 1,3 ; ዲበ፡ ምርካብ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 49,4 ; አብሓኵ፡ የዐርጉ፡ ዲበ፡ አጣሊ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,10 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 86,4 ; ዐርገ፡ ኀበ፡ አንቀጽ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 4,1 ; ዕርግ፡ ኀቤነ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,7 ; Evangelium Joannis.Joh. 20,17 ; ዝየ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,14 ; cumc.Acc.loci: ዘዐረግሙ፡ አንሕስተ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 22,1 ; 2 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 18,24 ; ዐርገ፡ ሰግላ፡ Lucae evangelium.Luc. 19,4 ; ሐመረ፡ Evangelium Joannis.Joh. 6,24 ; ዐርገ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 37,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,18 ; de sidere ascendente Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 72,5 ; translatetransl.: ኈለቈ፡ እምኔሁ፡ ወዐርገ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 32.
e)de cogitationibus, quae ascenduntlain corde i.e. veniuntlain mentem, subeuntlaanimum: ዐርገ፡ ዲበ፡ ኅሊናሁ፡ ከመ፡ ይግበር፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 24,4 ; ዐርገ፡ ዝንቱ፡ ውስተ፡ ልብከ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 1,11 ; ዐርገኒ፡ (mihi) ኅሊናየ፡ ውስተ፡ ልብየ፡ ወኀለይኩ፡ ከመ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 28,2 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,1 ; ዐርገ፡ ውስተ፡ ልቡ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 51,21 ; Lucae evangelium.Luc. 24,38 .
f)de rebus, quae ascenduntlai.e. inscribunturlain libros coelestes: ኢየዐርግ፡ ውስተ፡ መጽሐፈ፡ ሕይወት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 36 ; ኀጢአት፡ ተዐርግ፡ በእንቲአሁ፡ ውስተ፡ መጻሕፍት፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐርገ፡ ዘ፡ ኼደ፡ ሰረረሂ፡ ይ፡ ; aliudla: ዐርገ፡ ብ፡ ወጻ።
ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
II,1
1)sanumla, salvumla, incolumem servarelaaliquem: ሕጸጸ፡ ቅንአት፡ ያጥዒ፡ ሥጋ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 69 ; እግዚአብሔር፡ ያጥዒክሙ፡ ነፍሰክሙ፡ ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 5,23 .
a)etiam aliquid, ut: ሐመረ፡ ንግደትየ፡ አጥዒ፡ not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 13 Enc.
b)vegetumla, alacremla, laetum redderelavel servarelaanimum: ፍትወተ፡ ኄራን፡ ያጥዒ፡ ነፍሶ፡ ἡδύνουσι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 13,19 ; እሳተ፡ መለኮት፡ ዘይቄድስ፡ ነፍሰ፡ ወያጥዒ፡ ሞቁ፡ not able to find explanation in abbreviation listIII Sal. Mar. 21.
2)sanitati restituerela, sanarela, mederila: Christus መንፈሰ፡ ወሥጋ፡ (aegroti) ፍጹመ፡ አጥዐየ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 233 ; አጥዐየ፡ መፃጕዐ፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 72 ; ሩፋኤል፡ ይፌውስ፡ ሕማመ፡ ወያጥዒ፡ ቍስለ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: PagwemenSx. Pag. 3 ; ፈውሳት፡ እለ፡ ያጥዕያ፡ ቍስላተ፡ F.M. 3,3; ዝንቱ፡ ደዌ፡ ይከውን፡ ዕጹበ፡ ፈውሶቱ፡ ወአጥዕዮቱ፡ F.M. 3,7.
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
Substantivumsubst.incertae significationis; non occurrit nisi in locutione ሐመረ፡ ጽራእ፡ ceratiumla, siliqualavel faba Graecala, videasvid. sub ሐመር፡ col. 76. Dubium, utrum ጽራእ፡ nomen arboris sit, an nominis proprii ጽርእ፡ i.e. Graecialaforma alia (sicut Lud. conjecit), quamquam equidem hanc formam nusquam reperi. ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
ṣǝrāʾ
Leslau
ጽራእ ṣǝrāʾ () creeping ivyen, () carob treeen 563a
Cross-references: for ሖመረ፡ ጽራእ፡ videasvid. ሐመር፡
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. I), fem. (rarius m. , ut Paralipomenon liber II.2 Par. 9,21 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,36 varia lectiovar.; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,5 ) pluralisPl. አሕማር፡ , pluralisPl.pluralisPl. አሕማራት፡ , navislacujuscumque generis (inde a maxima usque ad scapham) ναῦς , πλοῖον , πλοιάριον : Jesaiae prophetia.Jes. 2,16 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 18,1 ( አሕማር፡ እለ፡ ቦን፡ ክንፈ፡ ); Jesaiae prophetia.Jes. 23,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 23,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 33,21 ; Jesaiae prophetia.Jes. 60,9 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,9 ; Jonae prophetia.Jon. 1,3 ( ረከበ፡ ሐመረ፡ ዘይነግድ፡ ); Danielis prophetia.Dan. 11,40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,27 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,54 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,32 ; liber Jobi.Job 9,26 ; liber Jobi.Job 40,25 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,2 ( ሐመር፡ እንተ፡ ታንኮልል፡ ); Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 5,10 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,1 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 50 ( ዘይነግድ፡ በሐመር፡ ባሕረ፡ ); Matthaei Evangelium.Matth. 4,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,13 ; Marci Evangelium.Marc. 3,9 ; Jacobi epistola.Jac. 3,4 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 8,9 ; አሕማረ፡ ተርሴስ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 47,6 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 10,22 ; ሐመር፡ ንኡስ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,5 ; ንእስት፡ ሐመር፡ Actus apostolorum.Act. 27,16 romanae editionisrom.; Actus apostolorum.Act. 27,30 romanae editionisrom.; አሕማራት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 27,29 (vers. alt.); ሊቀ፡ ሐመር፡ ναύκληρος Actus apostolorum.Act. 27,11 romanae editionisrom.; ነገሥተ፡ አሕማር፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 101,4 ; ሰብአ፡ ሐመር፡ Actus apostolorum.Act. 27,11 Platt; ተሰብረት፡ ሐመርየ፡ ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 11,25 romanae editionisrom.; ዘተሰብረ፡ በባሕር፡ ሐመሩ፡ qui naufragium fecitlaMaʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 17 ; de puppi navislavideasvid.Actus apostolorum.Act. 27,29 ; Actus apostolorum.Act. 27,30 ; Actus apostolorum.Act. 27,40 . Navi comparatur ecclesia Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 12 et Maria: ሰላም፡ ለኪ፡ ሐመር፡ ሐዳስ፡ እንተ፡ ትጸውሪ፡ ብዕለ፡ ዓለም፡ Mavâs. 38. n. 76 Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ተንከተም፡ አርማስ፡ ሐመር፡ ዘ፡ መርከብ። ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
ḥamar
Cross-references:
a) for ሰብአ፡ አሕማር፡ videasvid. ሰብእ (TraCES, Grébaut)
b) for ሐዳፍያነ፡ አሕማር፡ videasvid. ኀዳፍ፡ (TraCES, Grébaut)
Substantivumsubst., pluralisPl. ሠራዊት፡ (proprie, ut videtur: stirps, stipes, truncus, videasvid. ጕንድ፡ ; aram. שָׁרִיתָא ) trabsla, tignumla, columenla: Matthaei Evangelium.Matth. 7,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,4 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 6,2 ; ዕፀው፡ ለጠፈረ፡ ቤት፡ ወለሠራዊት፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 34,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 6,15 ; ሠርዌ፡ ተንከተም፡ ξύλον διαβάθρας trabs pontislavel ratislaRegum liber biblicum II.2 Reg. 23,21 ; collective: ታሕተ፡ ሠርዌ፡ ቤትከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,22 ; ከመ፡ ሠርዌ፡ ይውዕዩ፡ Ep. Jeremiae prophetia.Jer. 54.
a)scapuslavel truncuslacolumnae: መስከምተ፡ ሠርዌሁ፡ basislavel statumen scapi ejuslaExodus, liber Pentateuchi.Ex. 26,17 .
b)ut videtur, antennala; τὰ ἱστία enim ( velala) bis, scilicet semel in Pentateucho ( ሠራዊተ፡ ዐጸድ፡ τὰ ἱστία τῆς αὐλῆς ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 39,20 et in Jesaiae prophetia.Jes. 33,23 voce ሠራዊት፡ versa sunt, sive quia interpretes ἱστίον vocem diminutivam vocis ἱστός putarunt, sive quia antennamlapro velolaposuerunt.
c)jugum textorumla, liciatoriumla(sicut ἱστός ): ἀντίον ሠርዌ፡ አነምት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 11,23 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 21,19 .
d)ut videtur, maluslanavis (ut ἱστός ): እግዚአብሔር፡ ዐምደ፡ ሃይማኖትነ፡ ዘኢይጸነን። ስርዌ፡ (sic) ሐመርነ፡ n. 243 ዘኢይተነተን፡ M.M. f. 84; ጸነ፡ ስርዌ፡ (sic) ሐመሮሙ፡ M.M. f. 172; ሠርዌ፡ ሐመር፡ Org. [An سَارِيَةٌ vel صَارِيَةٌ huc referenda sint, in medio relinquo]. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሠርዌ፡ ዘ፡ ምስሶ፡ (quamquam etiam ሠርዌ፡ in Amharensium usu est).
śarwe , ሰርዌ፡ sarwe , pluralisPl. śarāwit
Grébaut
ሠርዌ፡ śarwe «poutrefr, colonne au milieu de la maisonfr» ― መሰሶ፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r.
127
Leslau
ሠርዌ śarwe (pluralisPl. ሠራዊት śarāwit ), ሰርዌ sarwe beam of wooden, logen, trunken, weaver’s beamen 535b
Substantivumsubst., m. , sing.et collatio, -is vel collectivum, -ecoll.[huic voci comparari solent etymologi nomina propria שְׁבָא et סְבָא ; amh. ሰው፡ ] homola, hominesla, genus humanumla(rarius: aliquisla, virla): SingularisSing.ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,26 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,7 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 2,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 6,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,6 ; እምከመ፡ ሞተ፡ ሰብእ፡ ይከውን፡ ክፍለ፡ ዕፄ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,6 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,27 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,4 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,1 al.; ኵሉ፡ ሰብእ፡ ἕκαστος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,14 ; ሐሳዊ፡ ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,26 ; ሰብእ፡ ነባቢ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,3 ; virla: Evangelium Joannis.Joh. 7,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,21 . Coll., ut: በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ወበኀበ፡ n. 360 ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,1 ; ሰብእ፡ ወእንስሳ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 35,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,5 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,4 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,4 ; እሉ፡ ሰብእ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,16 ; ሰብአ፡ ኖሎት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,32 ; አንትሙ፡ ሰብእ፡ አንትሙ፡ liber Jobi.Job 12,2 ; ዐበይት፡ ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,1 ; ሰብእ፡ ምእመናን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 8,2 ; ብዙኀ፡ ሰብእ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 43,4 ; ፈጠርክዋ፡ ለምድር፡ ወሰብአ፡ ዲቤሃ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 45,12 ; Marci Evangelium.Marc. 1,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,1 ; ἄνδρες ምስለ፡ ሰብኦሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,9 ; ፲ሰብእ፡ ምስሌሁ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 48,1 ; እምነ፡ ኵሉ፡ ሰብእ፡ ἐκ πάσης σαρκός Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,4 ; ὄχλος Marci Evangelium.Marc. 9,25 ; Marci Evangelium.Marc. 10,46 ; Marci Evangelium.Marc. 12,41 ; Lucae evangelium.Luc. 5,1 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 20,20 ; πλῆθος Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,20 . Crebro in statu constr.
a)domesticila, familiaresla, propinquila, cognatila: ሰብአ፡ ቤቱ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 35,2 ; ሰብአ፡ ቤተ፡ አቡሁ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,1 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,19 ; Amosi prophetia.Am. 6,10 ; ኵሉ፡ ሰብኡ፡ παῖδες Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,37 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,38 ; οἰκογενεῖς ሰብኡ፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,1 ; ሰብኣ፡ οἱ παρ᾽ αὐτῆς not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,33 ; οἰκεῖοι Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,6 ; ሰብአ፡ ሃይማኖት፡ οἱ οἰκεῖοι τῆς πίστεως ad Galatas epistola Pauli.Gal. 6,10 .
b)incolaela, civesla, indigenaela, conterraneila: ሰብአ፡ ሀገር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,11 ; Judith liber apocryphus.Judith 13,12 ; ሰብአ፡ ሀገርየ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,44 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,3 ; ብእሲ፡ ጠቢብ፡ ይሜህሮሙ፡ ጥበበ፡ ለሰብኡ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,23 ; ሰብአ፡ ብሔር፡ αὐτόχθων Jeremiae prophetia.Jer. 14,8 ; ሰብአ፡ ብሔሮሙ፡ πολῖται αὐτῶν Jesaiae prophetia.Jes. 36,23 ; ሰብአ፡ ብሔርከ፡ σὸς πολίτης Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,43 ; ሰብአ፡ ሀገር፡ πολῖται Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,12 ; formandis patronymicis: ሰብአ፡ ይሁዳ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,13 ; ሰብአ፡ ጢሮስ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,6 ; ሰብአ፡ ባቢሎን፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 13,3 ; ሰብአ፡ ጌት፡ Michaei prophetia.Mich. 1,10 ; ሰብአ፡ ግብጽ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,34 ; ሰብአ፡ ሮሜ፡ Actus apostolorum.Act. 16,21 ; ሰብአ፡ ቆሮንቶስ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,1 in tit.; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 1,1 in tit.
c)aliis substantivis junctum significat eum, qui ad aliquam rem pertinet, ejus peritus est, in ea versatur, al., ut: ሰብአ፡ ዐይን፡ σκοπός vel σκοποί speculatorlaJesaiae prophetia.Jes. 21,6 ; Hezekielis prophetia.Hez. 3,17 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,14 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 90 ; ሰብአ፡ ሐጽ፡ τοξόται sagittariilaJesaiae prophetia.Jes. 21,15 ; Judith liber apocryphus.Judith 2,15 ; ሰብአ፡ ሐጽ፡ ወሰብአ፡ ኲናት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 23,34 ; ሰብአ፡ አፍራስ፡ equiteslaJeremiae prophetia.Jer. 4,29 ; Judith liber apocryphus.Judith 2,15 ; ሰብአ፡ ሰረገላት፡ Judith liber apocryphus.Judith 7,20 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,4 ; ሰብአ፡ ምሥያጥ፡ οἱ ἀγοραῖοι Actus apostolorum.Act. 17,5 ; ሰብአ፡ ሕግ፡ legis peritilaChron. Ax.; ሰብአ፡ ዜና፡ εὐαγγελίζοντες Nahum.Nah. 2,1 ; ሰብአ፡ አዝያዥ፡ auctores tabularum astronomicarumlaAbushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 11.
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. II)
1)acinus ruberlavel bacca rubrala, fructus arboris vel fruticis. Legitur in Constitutiones Apostolorum.Const. Ap. 39 in recensione pomorum, quae episcopo benedictione consecrare licet, et a Wanslebio ( videasvid.Ludolfi comm. in hist. p. 307 annotatioann.) cerasusla( κεράσιον ) vertitur ( videasvid. ቅራስያ፡ ). Cerasum quidem verum quamvis in Aethiopia non reperiatur, tamen baccae cerasorum similes ibi nascuntur, et cum etymo illa versio optime quadrat.
2) ሐመረ፡ ጽራእ፡ Lucae evangelium.Luc. 15,16 ; inde in Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 (Platt in sua edidited.p. 77 አሕማረ፡ ጽራእ፡ exhibet); Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,4 (var. ኆመረ፡ et ሖመረ፡ ጽራእ፡ ). Respondet apud Lucam κεράτιον , i.e. siliquala, fructus arboris Ceratoniae siliquae ( κεράτια , κερατωνία ). Aramaei et Arabes hanc arborem ܚܰܪܽܘܒܳܐ , חֲרוּבָא خَرُّوبٌ et خُرْنُوبٌ fructum autem, quatenus genus ponderis minimi est, ܩܪܰܐܛܺܝܽܘܢ קוּרְֵטָא قِيرَاطٌ appellant. Facile quidem conjeceris, interpretem Ae. κεράτιον eo disse, et cerasi speciem quam Graeci habentla, intelligendam esse. Sed obstat, quod ሖመር፡ alibi quoque fabaelaspeciem significare videtur, ut ተጠይሮ፡ ወአንፅፎ፡ ሐመድ፡ ወፍሬ፡ ዕፀው፡ ወሖመር፡ (sic) ወበቀልት፡ ወኅጠታተ፡ ዛጐል፡ F.N. 46 (ubi de variis superstitionis generibus tractatur). Hoc ሖመር፡ vel ሐመረ፡ ( ኆመረ፡ ) ጽራእ፡ an pariter atque ሐመር፡ cerasuslaad radicem حمر referendum sit, ob testimoniorum angustiam in medio relinquimus. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ብ፡ ተረር፡ ( ተሪር፡ ? scriptio enim haud satis distincta est); aliudla: ሐመረ፡ ጽራእ፡ ዘ፡ ሐረግ፤ ዘይበልዕዎ፡ አሕርውሂ፡ ይ፡ { In lingua Arab., Amh. et Tigr. حُمَر ሖመር፡ significat tamarindumla}.
fabae specieslavideasvid. sub ሐመር፡ radixrad.inusitatusinus.I. mutatis et cum حَمَلَ portavit onusla, ܚܡܰܠ comportavitla, collegitla, coacervavitla( جَمَلَ ) convenire videtur; eandem autem notionem coacervandilahabent hebr. עָמַר et חָמַר (in עִמֵּר עֹמֶר עָמִיר חֹמֶר ) et ከመረ፡ . Hincmihi nomen traxisse videtur ሐመር፡ navigiumla, dictum a portandola. (Pariter nomen asini חֲמוֹר ܚܡܳܪܳܐ حِمَارٌ , quem etymologi a colore subrubroladictum esse asserunt, nescio an rectius ad portandumlareferatur). II. i.q. حَمَرَ IX XI rubuitla, cui vicinum est ኀፈረ፡ , quod videasq.v.(hinc ሐመር፡ bacca rubrala). radixrad.inusitatusinus.I. mutatis et cum حَمَلَ portavit onusla, ܚܡܰܠ comportavitla, collegitla, coacervavitla( جَمَلَ ) convenire videtur; eandem autem notionem coacervandilahabent hebr. עָמַר et חָמַר (in עִמֵּר עֹמֶר עָמִיר חֹמֶר ) et ከመረ፡ . Hincmihi nomen traxisse videtur ሐመር፡ navigiumla, dictum a portandola. (Pariter nomen asini חֲמוֹר ܚܡܳܪܳܐ حِمَارٌ , quem etymologi a colore subrubroladictum esse asserunt, nescio an rectius ad portandumlareferatur). II. i.q. حَمَرَ IX XI rubuitla, cui vicinum est ኀፈረ፡ , quod videasq.v.(hinc ሐመር፡ bacca rubrala). Substantivumsubst.incertae significationis; non occurrit nisi in locutione ሐመረ፡ ጽራእ፡ ceratiumla, siliqualavel faba Graecala, videasvid. sub ሐመር፡ col. 76. Dubium, utrum ጽራእ፡ nomen arboris sit, an nominis proprii ጽርእ፡ i.e. Graecialaforma alia (sicut Lud. conjecit), quamquam equidem hanc formam nusquam reperi. Substantivumsubst.incertae significationis; non occurrit nisi in locutione ሐመረ፡ ጽራእ፡ ceratiumla, siliqualavel faba Graecala, videasvid. sub ሐመር፡ col. 76. Dubium, utrum ጽራእ፡ nomen arboris sit, an nominis proprii ጽርእ፡ i.e. Graecialaforma alia (sicut Lud. conjecit), quamquam equidem hanc formam nusquam reperi. et magis usitatum ኀዳፊ፡ nomen agentisn. ag., pluralisPl. ኀዳፍያን፡
1)remexlaHezekielis prophetia.Hez. 27,8 ( κωπηλάτης ).
2)gubernatorlaActus apostolorum.Act. 27,11 ; አመ፡ ያስጥምዎ፡ በባሕር፡ እንበለ፡ ሐዳፍ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 29 Enc.; crebro translate: Christus ኀዳፌ፡ ነፍሳት፡ gubernatorlavel rector animarumlaLiturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 167,2 ; Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 13 ; doctores ecclesiae ኀዳፍያነ፡ ክርስቲያን፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 53. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ኖትያ፡ ኀዳፍ፡ ብ፡ መቅዘፍያ፡
sabʾ ወካዕበ፡ ጐለትኩ፡ ለሚካኤል፡ ዘድባርዋ፡ ጕልተ፡ ለሰብአ፡ ሰዓታት፡ ለደቂ፡ ኢታ፡ ለአባ፡ ዮሐንስ፡Encore, j’ai donné un fief à [l’église de] Mikāʾēl de Debārwā, aux gens [chargés de l’office] des Heures des Daqqi Itā, et à abbā Yoḥannes:fr 26 l. 29–30 (ed.), 30 l. 17–19 (tr.); ሠራዕክዎ፡ ለሊቃኖስ፡ አነ፡ ንጉሥ፡ ወናግ፡ ሰገድ፡ በዣን፡ ጽጌ፡ ዘውእቶሙ፡ ሰብአ፡ ሰዓታት፡ ዘገበዘ፡ አክሱም፡Moi, le roi Wanāg Sagad, j’ai établi Liqānos dans le nombre des žān ṣegē, qui sont les gens [chargés de l’office] des Heures dans la cathédrale d’Aksoumfr 38 l. 25–27 (ed.), 45 l. 24–26 (tr.); ንሕነኒ፡ አውገዝነ፡ በሥልጣነ፡ ጴጥሮስ፡ ወጳውሎስ፡ ዘእንበለ፡ ካህናት፡ ሰብአ፡ ማኅበር፡ ወበዓለ፡ ጕልት።nous défendons, sous peine d’excommunication, par la puissance de Pierre et de Paul, …, mais seulement les prêtres, qui appartienent à la communauté, et le maître du fief.fr 52 l. 2–3 (ed.), 62 l. 18–22 (tr.); ንሕነ፡ ሐደስነ፡ ወሠራዕነ፡ ወወሰነ፡ ወአውገዝነ፡ ከመ፡ ኢይሠየም፡ መኑሂ፡ እምባዕዳን፡ መኳንንት፡ ኀበ፡ ገብዘ፡ አክሱም፡ ቤተ፡ መንግሥትነ፡ ዘእንበለ፡ ሰብአ፡ ርስት፡ ዘተወልዱ፡ ውስቴታ።nous avons confirmé, établi, fixé et ordonné sous peine d’excommunication que personne d’entre les autres gouverneurs ne puisse être élu chef de la cathédrale d’Aksoum, siège de notre règne, [mais que le chef devait être choisi parmi les] habitants qui y ont des droits héréditaires et qui y sont nésfr 73 l. 17–20 (ed.), 88 l. 7–11 (tr.); ወረትእዎ፡ በብዙኅ፡ ንዋይ፡ ዘበልዓ፡ አምጺኦሙ፡ ሰብአ፡ ወግዕ፡ እለ፡ ነበሩ፡ በቀደምት፡ ነገሥት።Ils démontrèrent qu’on avait saisi des bien nombreux, en faisant venir les hommes qui connaissaient la loi et qui avaient été en charge au temps des rois précédents,fr 75 l. 14–15 (ed.), 90 l. 24–26 (tr.);
a) ሰብአ፡ ፋላት፡ sabʾa fālātpeople of omensenወኢመሠርየ፡ ወኢእምነ፡ ሰብአ፡ ፋላት፡or one who casts spells, or one of the people of omensen 18 l. 28 (ed.), 15 l. 9-10 (tr.), videasvid. ፋል፡
Grébaut
ሰብአ፡ ሃይማኖት፡ sabʾa hāymānot «les fidèles de la religionfr» ኢኮነ፡ ውእቱ፡ እምሰብአ፡ ሃይማኖት። 180. videasvid. ሃይማኖት፡
11
ሰብአ፡ ሥራይ፡ sabʾa śǝrāy augurefr, devinfr, videasvid. ሥራይ፡
128
ሰብአ፡ አሕማር፡ sabʾa ʾaḥmār «matelotsfr» ዛቲ፡ ልማድ፡ ተሠልጠት፡ ላዕለ፡ ሮማውያን፡ ከመ፡ ይጸሐፉ፡ ... ሰብአ፡ አሕማር፡ እለ፡ ይሐውሩ፡ በባሕር። 189, videasvid. ሐመር፡
64
Leslau
ሰብአ፡ ሀገር sabʾa hagar citizensen, videasvid. ሀገር፡ 216a
ሰብአ፡ ልቃሕ sabʾa lǝqqāḥ creditorsen, videasvid. ልቃሕ፡ 317a
ሰብአ፡ ምትሀት sabʾa mǝthat actorsen, videasvid. ምትሀት፡ 371b
Cross-references:
a) for ልሳነ፡ ሰብእ፡ videasvid. ልሳን፡ (Leslau)
ḥamar , ሖመር፡ ḥomar
Grébaut
ሖመር፡ ḥomar «glandfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r.
ሖመረ፡ ጽራእ፡ ḥomara ṣǝrāʾ «caroube ou carougefr, fruit de caroubierfr» Ms. BNFabb217, fol. 21r. siliquae dulcesla, faba graecala Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 10, videasvid. ጽራእ፡
45
Leslau
ሖመር ḥomar acornen
ሖመረ፡ ጽራዕ፡ ḥomara ṣǝrāʿ {Perhaps Leslau’s mistake; it should be videasvid. ጽራእ፡ ṣǝrāʿ } ( 45) carob treeen, carob fruiten, () = Amh. ቅሞ፡ qǝmmo a tree whose fruit grows in bunches and is edible when cookeden 234b
ṣǝrāʾ
Leslau
ጽራእ ṣǝrāʾ () creeping ivyen, () carob treeen 563a
Cross-references: for ሖመረ፡ ጽራእ፡ videasvid. ሐመር፡
ṣǝrāʾ
Leslau
ጽራእ ṣǝrāʾ () creeping ivyen, () carob treeen 563a
Cross-references: for ሖመረ፡ ጽራእ፡ videasvid. ሐመር፡
ḫaddāfi , ሐዳፊ፡ ḥaddāfi , fem. ሐዳፊት፡ ḥaddāfit ; pluralisPl. ሐዳፍያን፡ ḥaddāfǝyān , fem. ሐዳፍያት፡ ḥaddāfǝyāt
Grébaut
ሐዳፊ፡ ḥaddāfi , pluralisPl. ሐዳፍያን፡ ḥaddāfǝyān «timonierfr, pilotefr, gouverneurfr, guidefr, directeurfr, maîtrefr» ― ቀዛፊ፡ «rameurfr»; አስተማሪ፡ «maîtrefr (magister)»
ሐዳፊት፡ ḥaddāfit fem. , pluralisPl. ሐዳፍያት፡ ḥaddāfǝyāt «gouvernantefr, directricefr (d’un conservatoire)» ― ሴት፡ አስተማሪ፡ Ms. BNFabb217, fol. 29v.
ሐዳፍያነ፡ አሕማር፡ ḥaddāfǝyāna ʾaḥmār «capitaines de vaisseauxfr» በእንተ፡ ምክንያተ፡ ሐዳፍያነ፡ አሕማር፡ ድልዋን፡ ለግዕዛን፡ ሶበ፡ ተሠጥመ፡ ንዋይ፡ ዘሀለወ፡ ቦቱ። 144, videasvid. ሐመር፡
64
Leslau
ኀዳፊ ḫaddāfi roweren, steersmanen, piloten 258a
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. I), fem. (rarius m. , ut Paralipomenon liber II.2 Par. 9,21 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,36 varia lectiovar.; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,5 ) pluralisPl. አሕማር፡ , pluralisPl.pluralisPl. አሕማራት፡ , navislacujuscumque generis (inde a maxima usque ad scapham) ναῦς , πλοῖον , πλοιάριον : Jesaiae prophetia.Jes. 2,16 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 18,1 ( አሕማር፡ እለ፡ ቦን፡ ክንፈ፡ ); Jesaiae prophetia.Jes. 23,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 23,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 33,21 ; Jesaiae prophetia.Jes. 60,9 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,9 ; Jonae prophetia.Jon. 1,3 ( ረከበ፡ ሐመረ፡ ዘይነግድ፡ ); Danielis prophetia.Dan. 11,40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,27 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,54 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,32 ; liber Jobi.Job 9,26 ; liber Jobi.Job 40,25 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,2 ( ሐመር፡ እንተ፡ ታንኮልል፡ ); Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 5,10 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,1 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 50 ( ዘይነግድ፡ በሐመር፡ ባሕረ፡ ); Matthaei Evangelium.Matth. 4,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,13 ; Marci Evangelium.Marc. 3,9 ; Jacobi epistola.Jac. 3,4 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 8,9 ; አሕማረ፡ ተርሴስ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 47,6 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 10,22 ; ሐመር፡ ንኡስ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,5 ; ንእስት፡ ሐመር፡ Actus apostolorum.Act. 27,16 romanae editionisrom.; Actus apostolorum.Act. 27,30 romanae editionisrom.; አሕማራት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 27,29 (vers. alt.); ሊቀ፡ ሐመር፡ ναύκληρος Actus apostolorum.Act. 27,11 romanae editionisrom.; ነገሥተ፡ አሕማር፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 101,4 ; ሰብአ፡ ሐመር፡ Actus apostolorum.Act. 27,11 Platt; ተሰብረት፡ ሐመርየ፡ ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 11,25 romanae editionisrom.; ዘተሰብረ፡ በባሕር፡ ሐመሩ፡ qui naufragium fecitlaMaʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 17 ; de puppi navislavideasvid.Actus apostolorum.Act. 27,29 ; Actus apostolorum.Act. 27,30 ; Actus apostolorum.Act. 27,40 . Navi comparatur ecclesia Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 12 et Maria: ሰላም፡ ለኪ፡ ሐመር፡ ሐዳስ፡ እንተ፡ ትጸውሪ፡ ብዕለ፡ ዓለም፡ Mavâs. 38. n. 76 Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ተንከተም፡ አርማስ፡ ሐመር፡ ዘ፡ መርከብ። ḥamar
Cross-references:
a) for ሰብአ፡ አሕማር፡ videasvid. ሰብእ (TraCES, Grébaut)
b) for ሐዳፍያነ፡ አሕማር፡ videasvid. ኀዳፍ፡ (TraCES, Grébaut)
Substantivumsubst.(a radixrad.Nr. I), fem. (rarius m. , ut Paralipomenon liber II.2 Par. 9,21 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,36 varia lectiovar.; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,5 ) pluralisPl. አሕማር፡ , pluralisPl.pluralisPl. አሕማራት፡ , navislacujuscumque generis (inde a maxima usque ad scapham) ναῦς , πλοῖον , πλοιάριον : Jesaiae prophetia.Jes. 2,16 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 18,1 ( አሕማር፡ እለ፡ ቦን፡ ክንፈ፡ ); Jesaiae prophetia.Jes. 23,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 23,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 33,21 ; Jesaiae prophetia.Jes. 60,9 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,9 ; Jonae prophetia.Jon. 1,3 ( ረከበ፡ ሐመረ፡ ዘይነግድ፡ ); Danielis prophetia.Dan. 11,40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 103,27 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,54 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,32 ; liber Jobi.Job 9,26 ; liber Jobi.Job 40,25 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,2 ( ሐመር፡ እንተ፡ ታንኮልል፡ ); Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 5,10 ; Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,1 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 50 ( ዘይነግድ፡ በሐመር፡ ባሕረ፡ ); Matthaei Evangelium.Matth. 4,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,13 ; Marci Evangelium.Marc. 3,9 ; Jacobi epistola.Jac. 3,4 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 8,9 ; አሕማረ፡ ተርሴስ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 47,6 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 10,22 ; ሐመር፡ ንኡስ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,5 ; ንእስት፡ ሐመር፡ Actus apostolorum.Act. 27,16 romanae editionisrom.; Actus apostolorum.Act. 27,30 romanae editionisrom.; አሕማራት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 27,29 (vers. alt.); ሊቀ፡ ሐመር፡ ναύκληρος Actus apostolorum.Act. 27,11 romanae editionisrom.; ነገሥተ፡ አሕማር፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 101,4 ; ሰብአ፡ ሐመር፡ Actus apostolorum.Act. 27,11 Platt; ተሰብረት፡ ሐመርየ፡ ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 11,25 romanae editionisrom.; ዘተሰብረ፡ በባሕር፡ ሐመሩ፡ qui naufragium fecitlaMaʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 17 ; de puppi navislavideasvid.Actus apostolorum.Act. 27,29 ; Actus apostolorum.Act. 27,30 ; Actus apostolorum.Act. 27,40 . Navi comparatur ecclesia Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 12 et Maria: ሰላም፡ ለኪ፡ ሐመር፡ ሐዳስ፡ እንተ፡ ትጸውሪ፡ ብዕለ፡ ዓለም፡ Mavâs. 38. n. 76 Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ተንከተም፡ አርማስ፡ ሐመር፡ ዘ፡ መርከብ። ḥamar
Cross-references:
a) for ሰብአ፡ አሕማር፡ videasvid. ሰብእ (TraCES, Grébaut)
b) for ሐዳፍያነ፡ አሕማር፡ videasvid. ኀዳፍ፡ (TraCES, Grébaut)
( አንኰለለ፡ ) V
1)intransit. vertigine circumagila, ሐመር፡ እንተ፡ ታንኮልል፡ ማእከለ፡ ዐውሎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,2 ; de ebrio: ከመ፡ ዘአንኮለሎ፡ (v. ዘአንኰለሎ፡ ) ደም፡ Jesaiae prophetia.Jes. 19,14 .
2)transit. vertigine circumagerela, vertiginem facerela: ብፃው፡ ክቡድ፡ ዘያንኮልሎ፡ ለድማሕ፡ ከመ፡ ስቴ፡ ክርዳድ፡ ዘውስተ፡ እደ፡ መያሲ፡ M.M. f. 333; ወአንኮለላ፡ (v. ወአንኰለላ፡ ) Jeremiae prophetia.Jer. 31,26 . – Voc. Ae.:la ያንኮልሎ፡ ዘ፡ ያዞረው።
III,2
1)Reflex.
1)opus facerela, operarila, laborarela: Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 3,19 ; Actus apostolorum.Act. 18,3 ; ዘይትቀነይ፡ ወይትጌበር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,27 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 2,9 ; በፍርሀት፡ ትትጌበሩ፡ ለሕይወትክሙ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,12 ; cumc.Acc.operis vel negotii: ተግባር፡ ዘተገበርክሙ፡ በዲበ፡ ምድር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 20 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 4,11 .
a)operam darelarei, elaborarela, operando acquirerela, cumc.Acc.: Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,8 ; ሀገር፡ እንተ፡ ትትጌበር፡ ከንቶ፡ Hosea.Hos. 6,8 ; ይትጌበሩ፡ ሐሰተ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 8,10 versio novavers. nov.; Zephania prophetia.Zeph. 2,3 ; ዘይትጌበራ፡ ለእኪት፡ ὁ ἐνδελεχίζων εἰς κακά Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,3 ; ተገበሩ፡ ጽድቀ፡ ad Hebraeos epistola.Hebr. 11,33 ; ይትጌበር፡ ሀጕለ፡ ነፍሱ፡ περιποιεῖται Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,32 .
b)labore conficerela: እለ፡ ይትጌበሩ፡ ሜላተ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 19,9 ; መዳልወ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 19,10 ; apis ዘይትጌበር፡ ጸቃውዐ፡ መዓር፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 5 ; infantes qui nondum dentes habent ለተገብሮ፡ ኅብስት፡ (ad conficiendum i.e. masticandum panem), Lud. e Mss. Colb.
d)mercaturam facerela, negotiarila: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,34 ; ሐመር፡ እንተ፡ ትትጌበር፡ እምርሑቅ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,32 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 3 ; ትትጌበሪ፡ ምስለ፡ እለ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 27,16 ; Lucae evangelium.Luc. 19,13 ; Lucae evangelium.Luc. 19,15 ; Jacobi epistola.Jac. 4,13 ; cumc. በ፡ rei Matthaei Evangelium.Matth. 25,16 ; cumc.Acc.rei: ይኄይስ፡ ኪያሃ፡ ተገብሮ፡ እምተገብሮ፡ ወርቅ፡ ወብሩር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,14 ; cumc.Acc.negotii: Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,23 .
2)raro Pass. i.q. III,1: ኀጺን፡ እምውስተ፡ ምድር፡ ይትጌበር፡ liber Jobi.Job 28,2 varia lectiovar.; በዓል፡ ትትጌበር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 26 annotatioann.5.
I,1[cfr. ኀፈጠ፡ et radices sub ኀፈጠ፡ comparatas; dubium an etiam שׁבט ܫܒܛ huc referendum sit] SubjunctivusSubj. ይዝብጥ፡ verberarela, percuterela, plagas infligerela, ferirela, pulsarela, cumc.Acc.: ለአድግ፡ ዝብጦ፡ ῥάβδος ὄνῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,33 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 22,23 sequensseq.; በበትር፡ ይዘብጠከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 10,24 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 23,13 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 23,14 ; ዝብጦ፡ ለወልድከ፡ παίδευε Proverbiorum liber biblicus.Prov. 19,18 ; ዘይዘብጥ፡ አባሁ፡ ወእሞ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,15 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,11 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 4 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 47 ; Jesaiae prophetia.Jes. 58,4 ; Jeremiae prophetia.Jer. 44,15 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,35 ; n. 1051Matthaei Evangelium.Matth. 24,49 ; Actus apostolorum.Act. 18,17 ; avis illa ይዘብጥ፡ ገበዋቲሁ፡ በክነፊሁ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 225 ; cumc.Acc.et ላዕለ፡ vel ውስተ፡ vel ዲበ፡ membri: ዘበጦ፡ ላዕለ፡ ቍየጹ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 328 ; ይዘብጡክሙ፡ ውስተ፡ መላትሒክሙ፡ Michaei prophetia.Mich. 4,14 ; ነሥአ፡ እብነ፡ ወዘበጦ፡ ዲበ፡ ድማሑ፡ ወቀተሎ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 9 ; omisso Accusativo cumc. ዲበ፡ vel ውስተ፡ , ut Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 128,3 ; ዝብጥ፡ ዲበ፡ Amosi prophetia.Am. 9,1 ; Judith liber apocryphus.Judith 13,8 ; absoluteabsol.: ዘአፍጠነ፡ እዴሁ፡ ለዘቢጥ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 79 ; 1 ad Timotheum epistolae I, II.Tim. 3,3 Platt; ዘኢይዘብጥ፡ μὴ πλήκτης ad Titum epistola.Tit. 1,7 ; ካህን፡ ዘይዘብጥ፡ Syn. videasvid. . 311.
a)caederela, ferirelagladio Matthaei Evangelium.Matth. 26,51 ; Lucae evangelium.Luc. 22,50 ; ዘበጠት፡ ውስተ፡ ክሣዱ፡ ካዕበ፡ በኀይላ፡ ወመተረት፡ ርእሶ፡ Judith liber apocryphus.Judith 13,8 .
b)baculo excuterela( triturarela) frumentum vel legumina: ῥαβδίζειν Ruth liber biblicus.Ruth 2,17 ; Judicum liber.Jud. 6,11 ; τινάσσειν Jesaiae prophetia.Jes. 28,27 .
c)pulsarelavel tunderela, malleo: ዘይዘብጥ፡ በሰፌልያሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,7 ; ariete: ተከሉ፡ መዋግዐ፡ ዘነፍጥ፡ ከመ፡ ይዝብጡ፡ ቦቶን፡ ቅጽረ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 365.
d)malleo percutere et ducerelametallum, ἐλαύνειν Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 25,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 41,7 .
e)translatetransl.: verberarelai.e. agitarela, concuterela, ut: ሐመር፡ ዘይዘብጥዋ፡ መዋግድ፡ ወነፋሳት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 128 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 6,13 ; Jacobi epistola.Jac. 1,6 .
f)excuterelaignem, ἐκτινάσσειν not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 3,25 .
g)decuterelafructus arboris: ወፍሬ፡ ዘይጦን፡ ዘበጦ፡ Lud. ex Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 3 Enc.
h)pulsarelatympanum Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,13 ; chordas plectro: ትንሥእ፡ መሰንቆ፡ ወትዘብጥ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 23,16 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,21 ; ይቤ፡ ለመሰንቃዊ፡ ዝብጥ፡ መሰንቆከ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 54.
praepositiopraep.[sive a ደበበ፡ sive a ዴበ፡ propagata] antiquitus ዲቤ፡ (ut Matthaei Evangelium.Matth. 14,26 et Matthaei Evangelium.Matth. 24,2 romanae editionisrom.; Evangelium Joannis.Joh. 12,15 et Evangelium Joannis.Joh. 13,25 romanae editionisrom.) quae forma ante pronomina suff. semper retinetur ( gramm.§ 167,3), dein plerumque ዲበ፡
1) ዲበ፡ simplex: superla, suprala, inla, plerumque ἐπί , de statu quietis et de motu (cum ላዕለ፡ multis in locis permutatur, sed proprie ab eo distinguitur, sicut ἐπί auf ab ὑπὲρ über , ita quidem, ut ዲበ፡ magis de iis quae in superiore rei parte posita sunt, ei insistunt vel incumbunt, minus de iis, quae rei imminent et super eam suspensa sunt, usurpetur: ዘይወግር፡ እብነ፡ ላዕሌሁ፡ ({über sich}) ትወርድ፡ ዲበ፡ ( auf ) ርእሱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,25 ; አዕረፈት፡ በረከት፡ ላዕለ፡ ያዕቆብ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,23 ): እብን፡ ዲበ፡ እብን፡ Marci Evangelium.Marc. 13,2 ; አግብርት፡ ዲበ፡ አፍራስ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,7 ; ርእስኪ፡ ዘዲቤኪ፡ Canticum Canticorum.Cant. 7,6 ; እደውኪ፡ ዲበ፡ ርእስኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 2,36 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,4 ; መንፈሰ፡ ዚአየ፡ ውእቱ፡ ዘዲቤከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 59,21 ; ይነብር፡ ዲበ፡ መንበር፡ Matthaei Evangelium.Matth. 19,28 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,2 ; ያንብርዋ፡ ዲበ፡ ተቅዋማ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 5,15 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,19 ; ቆመት፡ ዲበ፡ ምድር፡ Danielis prophetia.Dan. 7,4 ; ይሰክብ፡ n. 1104 ዲበ፡ ምስካቡ፡ liber Jobi.Job 33,15 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,6 ; ይርፍቁ፡ ዲበ፡ ሣዕር፡ Marci Evangelium.Marc. 6,39 ; እለ፡ የኀድሩ፡ ዲበ፡ የብስ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 54,9 ; ይጼዐን፡ ዲበ፡ አድግ፡ Evangelium Joannis.Joh. 12,15 ; አስመኩ፡ ዲቤከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 29,7 ; ያሰክምዎ፡ ዲበ፡ መታክፍቲሁ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 23,4 ; ወድቀ፡ ዲበ፡ ኰኵሕ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 13,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,44 ; ዲበ፡ ዘይወርድ፡ መንፈስ፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,33 ; ዲበ፡ ኰኵሕ፡ አሐንጽ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 16,18 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,20 ; ዘይወዲ፡ እብነ፡ ዲበ፡ ሞጸፍ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,8 ; ንሥኡ፡ አርዑትየ፡ ዲቤክሙ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 11,29 ; ሶጠት፡ ዲበ፡ ርእስየ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 26,12 ; ተክዕወ፡ ዲበ፡ ምድር፡ Matthaei Evangelium.Matth. 23,35 ; ወሀብኩ፡ መንፈስየ፡ ዲቤሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 42,1 ; አፍሓመ፡ እሳት፡ ታስተጋብእ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,22 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,20 ; ጽሑፍ፡ ዲበ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 17 ( videasvid. sub ተድባብ፡ ); እንስሳ፡ ዘሀሎ፡ ዲበ፡ ምድር፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,28 .
a)post verba tegendi et vestiendi: ክዱን፡ እብን፡ ዲቤሁ፡ Evangelium Joannis.Joh. 11,38 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,24 ; liber Jobi.Job 39,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 20,7 ; de vestibus alicui superindutis: ኢየሀሉ፡ ዲቤሆሙ፡ ፀምር፡ Hezekielis prophetia.Hez. 44,17 ; ሀሎ፡ ዲቤሁ፡ ልብስ፡ ጥቁብ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 136, vel de tutela, qua quis protegitur Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,16 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,17 ; vel precari prolaaliquo Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 8,5 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 8,24 .
b)de onere, quod est super aliquem: ጌጋይነ፡ ወኀጢአትነ፡ ዲቤነ፡ ውእቱ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 33,10 ; ከብደ፡ ቀትል፡ ዲበ፡ ሳኦል፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 10,3 .
d)nonnumquam: perlavel trans superficiemlarei, {darüber hin}: Matthaei Evangelium.Matth. 14,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,19 ; ሐመር፡ ዲበ፡ ሞገድ፡ እንተ፡ ተሐውር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,54 ; ፍኖተ፡ አርዌ፡ ምድር፡ ዲበ፡ ኰኵሕ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,54 ; ሰፍሐ፡ እዴሁ፡ ዲበ፡ ባሕር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,21 ; et passim adla, inlavertere licet: እደዊሃ፡ ትሰፍሕ፡ ዲበ፡ ዘይበቍዕ፡ ἐπὶ τὰ συμφέροντα Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,37 ; ከልብ፡ ዘይገብእ፡ ዲበ፡ ቂያኡ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; ነፍኀ፡ ዲበ፡ ገጹ፡ መንፈሰ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,7 ; ዕፃ፡ በጽሐ፡ ዲበ፡ ማትያስ፡ Actus apostolorum.Act. 1,26 .
e)de imminendo et suspendendo rei: ( an ) adla, inla: ነበረ፡ ዲበ፡ ዐዘቅት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,15 ; በከየ፡ ዲበ፡ ክሳዱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 31 ; ኢይቢታ፡ ዲበ፡ መሳቅል፡ Evangelium Joannis.Joh. 19,31 ; ተሰቅለ፡ ዲበ፡ ዕፅ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,24 ; ረፈቀ፡ ዲበ፡ እንግድኣሁ፡ Evangelium Joannis.Joh. 13,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,20 ; ከመ፡ እስልጥ፡ መቅሠፍትየ፡ ዲቤሆሙ፡ ἐν αὐτοῖς Hezekielis prophetia.Hez. 20,8 .
2)
d)addendo et cumulando: superla, insuperla, adla, ይዌስክ፡ ዓዲ፡ ዲቤሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,15 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,31 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 70,15 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 1,10 ; መቅሠፍት፡ ዲበ፡ መቅሠፍት፡ ወጽልእ፡ ዲበ፡ ጽልእ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 23 ( videasvid. በዲበ፡ ); ወዲበ፡ ዝኒ፡ ወሰከ፡ ላዕለ፡ ሥጋሁ፡ ቅሥፈተ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 24 Enc. II) Componitur cum aliis praepositionibus:
3) በዲበ፡ superla, suprala, inla
b)adjiciendi et cumulandi: ወሰከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,32 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 30,1 ; liber Jobi.Job 34,37 ; ደገመ፡ liber Jobi.Job 29,22 ; ወይሌ፡ በዲበ፡ ወይሌ፡ ወድንጋፄ፡ በዲበ፡ ድንጋፄ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 7,26 ; n. 1105 ድቀት፡ በዲበ፡ ድቀት፡ liber Jobi.Job 16,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 57,19 ; ሠናይት፡ በዲበ፡ በረከት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,15 .
5) እንተ፡ ዲበ፡
a)translaet superla( über hin , über hinüber ) Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,28 ; ይወግሩ፡ ርእሶ፡ እንተ፡ ዲበ፡ አረፍት፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,21 .
b)perla: እንተ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ የሐውር፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,24 .
Substantivumsubst., pluralisPl. ሠራዊት፡ (proprie, ut videtur: stirps, stipes, truncus, videasvid. ጕንድ፡ ; aram. שָׁרִיתָא ) trabsla, tignumla, columenla: Matthaei Evangelium.Matth. 7,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,4 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 6,2 ; ዕፀው፡ ለጠፈረ፡ ቤት፡ ወለሠራዊት፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 34,11 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 6,15 ; ሠርዌ፡ ተንከተም፡ ξύλον διαβάθρας trabs pontislavel ratislaRegum liber biblicum II.2 Reg. 23,21 ; collective: ታሕተ፡ ሠርዌ፡ ቤትከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,22 ; ከመ፡ ሠርዌ፡ ይውዕዩ፡ Ep. Jeremiae prophetia.Jer. 54.
a)scapuslavel truncuslacolumnae: መስከምተ፡ ሠርዌሁ፡ basislavel statumen scapi ejuslaExodus, liber Pentateuchi.Ex. 26,17 .
b)ut videtur, antennala; τὰ ἱστία enim ( velala) bis, scilicet semel in Pentateucho ( ሠራዊተ፡ ዐጸድ፡ τὰ ἱστία τῆς αὐλῆς ) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 39,20 et in Jesaiae prophetia.Jes. 33,23 voce ሠራዊት፡ versa sunt, sive quia interpretes ἱστίον vocem diminutivam vocis ἱστός putarunt, sive quia antennamlapro velolaposuerunt.
c)jugum textorumla, liciatoriumla(sicut ἱστός ): ἀντίον ሠርዌ፡ አነምት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 11,23 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 21,19 .
d)ut videtur, maluslanavis (ut ἱστός ): እግዚአብሔር፡ ዐምደ፡ ሃይማኖትነ፡ ዘኢይጸነን። ስርዌ፡ (sic) ሐመርነ፡ n. 243 ዘኢይተነተን፡ M.M. f. 84; ጸነ፡ ስርዌ፡ (sic) ሐመሮሙ፡ M.M. f. 172; ሠርዌ፡ ሐመር፡ Org. [An سَارِيَةٌ vel صَارِيَةٌ huc referenda sint, in medio relinquo]. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሠርዌ፡ ዘ፡ ምስሶ፡ (quamquam etiam ሠርዌ፡ in Amharensium usu est).
śarwe , ሰርዌ፡ sarwe , pluralisPl. śarāwit
Grébaut
ሠርዌ፡ śarwe «poutrefr, colonne au milieu de la maisonfr» ― መሰሶ፡ Ms. BNFabb217, fol. 51r.
127
Leslau
ሠርዌ śarwe (pluralisPl. ሠራዊት śarāwit ), ሰርዌ sarwe beam of wooden, logen, trunken, weaver’s beamen 535b
( ሐመሰ፡ ) radixrad.inusitatusinus.(de qua videasvid.Ges. thes. p. 494) pinguis fuitlavel evasitla.
radixrad.inusitatusinus.eadem, quae حَمِقَ mente laboravitla, stultus fuitla; nec non هِمَقٌّ fatuusla, turbatus mentela هُمَقعٌ idemid., هَمَجٌ fatuila(cfr. infra ሐመገ፡ ). Hinc
I,1[sine dubio cognata cum ሐመቀ፡ et cum iis, quae ibi allegata sunt; at non de animo, sed potissimum de rebus physicis dicitur, sicut arab. رَبِقَ رَبَقَ turbida fuitlaaqua, vinum, II et IV turbidam reddiditlaaquam, et أَرْمَقَ idemid.; conferascfr.etiam ጠብቀቀ፡ ] turbidam redderela, turbarelaaquam: ማይ፡ ዘሐመግሙ፡ በእገሪክሙ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 34,19 ; ዘተርፈ፡ ተሐምግዎ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 34,18 ; Hezekielis prophetia.Hez. 32,3 ; ፈለግ፡ ዘሐመግዎ፡ በደመ፡ ቅቱላን፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 11,7 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 138. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: የሐምጉ፡ ዘ፡ የደፈረሱ፡ ያጐድሉሂ፡ ይ፡