Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

I,1, ይድሉ፡ ,

I)Transit.: librare^la, pendĕre^la, ponderare^la, : እለ፡ ትደልውዎ፡ በመዳልው፡ ; ትደልዎ፡ ; ; ; ደሊውየ፡ ; ; እመ፡ ደለውከ፡ በመዳልው፡ ቃለከ፡ ; ድሉ፡ በመዳልው፡ ኀጣውኢነ፡ ; .

a)appendĕre^la: ወደለዉ፡ ዐስብየ፡ ; ደለውኩ፡ ሎቱ፡ ወርቆ፡ ; ደለውኩ፡ ሎሙ፡ ወርቀ፡ ወብሩረ፡ ; ; ;

b)perpendere^la .

c)aggravare^la, Lud. ex Hom. Chrys.

II)Intransit.: libratum, statera quasi comparatum ( etiam sub ተደልወ፡ ) i.e.

1)aequum esse^la, aequare^la, : አይደልዋ፡ ብሩር፡ ተውላጣ፡ οὐ σταθήσεται ἀργύριον ἀντάλλαγμα αὐτῆς .

2)congruum^la, commodum^la, aptum^la, idoneum esse^la, ለ፡ vel : ይገብር፡ ዘዘዚአሁ፡ ዘይደሉ፡ ለመልእክተ፡ ኵሉ፡ .

a)utilem^la, fructuosum esse^la, conducere^la, expedire^la, συμφέρειν , ኢይደልዎ፡ ለአብድ፡ ተድላ፡ ; አኮ፡ ኵሉ፡ ዘይደልዋ፡ ; ; ἀγαθόν μοι ; ሰምሮ፡ ሎቱ፡ ተግባሩ፡ ወደለዎ፡ ብሔር፡ ; neg.: ἀσύμφορον , ἄχρηστον εἶναι , ut: ከመ፡ ብሒእ፡ ኢይደልዎ፡ ለቍስል፡ ; p.; p.; ፍሬሆሙ፡ ኢይደሉ፡ ለበሊዕ፡ .

b)bonum^lavel jucundum esse^lasensibus: እንዘ፡ ይደሉ፡ ለከናፍርየ፡ ἱκανούμενος χείλεσι ( mundend^de) ; ትደልዎሙ፡ እመባልዕት፡ ሠናያት፡ .

3)decet^la, convenit^la, par^la, aequum est^la, debetur^la, dignus sum^la, Nomin. rei et ለ፡ pers. vel : ለከ፡ ይደሉ፡ ስብሐት፡ πρέπει ; ; ; ; ; ; ኵሉ፡ ዘይደሉ፡ ሊተ፡ καθήκει ; ; ὡραῖον , ይደልዎን፡ ኰንኖ፡ ለሢበት፡ ; ; καλόν , ኢይደልዎ፡ ብዒል፡ ; ἄξιος crebro: ; ; ; ; ; ; ; ; ዘሎቱ፡ ይደሉ፡ ቤት፡ αὐτοῦ ἄξιον οἴκημα ; ; አብእ፡ n. 1079 መባአ፡ ለእግዚአብሔር፡ በዘይደልወከ፡ ; ; ; ἱκανός ; praeterea: ; ; ኵሉ፡ ዘይደልዎ፡ ወዘኢይደልዎ፡ dignus et indignus^la ; ዘይደልዎ፡ ጵጵስና፡ qui episcopatu dignus est ; 309 ; ለእሉ፡ ኵሎሙ፡ ይደሉ፡ ፍትሐ፡ ሞት፡ ; etiam Infinitivi: ይደልዎሙ፡ መክፈልተ፡ ዚአሁ፡ ከዊነ፡ (v. ከዊን፡ ) ; ሰላም፡ ለከ፡ በርተሎሜዎስ፡ አቡነ፤ ዘደለወከ፡ በርትዕ፡ ኤጲስ፡ ቆጶሰ፡ ከዊነ፤ ; vel ለ፡ et Infin.: ደለዎ፡ ለርእይ፡ (v. ርእይ፡ ) dignus fuit qui videret ; ከመ፡ verbi: ይደልዎ፡ ከመ፡ ይንሣእ፡ ἄξιόν ἐστι λαβεῖν ; Platt; ; ይደሉ፡ ከመ፡ ኢይቅረብ፡ ዘእንበለ፡ ይነስሕ፡ ; crebrius : ; ; ; ; ; ዓዲ፡ ይደልወክሙ፡ እነጽር፡ እንከሰ፡ መሥዋዕተ፡ ; ; ; .

4)oportet^la, debeo^la, meum tuum ejus est^la, mereor^la, reus sum^la, ለ፡ pers. vel et Nomin. rei: ከመ፡ ይቅትሉ፡ ነፍሰ፡ ዘኢይደሉ፡ መዊት፡ ἃς οὐκ ἔδει ἀποθανεῖν ; vel ለ፡ et Infin., ut: ; ብእሲ፡ ቀታሌ፡ ነፍስ፡ ዘይደሉ፡ ለሞት፡ (qui mortis reus est) ; verbi: ይደልወነ፡ ንመጡ፡ ὀφείλομεν τιθέναι ; ; Chrys. crebro; vel ላዕለ፡ pers. et Nomin. rei: ደለወት፡ ላዕሌሁ፡ ደይን፡ (reus est judicio) ; ዘይደሉ፡ ላዕሌሁ፡ ቀትል፡ ( ተድኅነ፡ ); ዝንቱ፡ ውሳኔ፡ ሕግ፡ ይደሉ፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ ( diese Bestimmung liegt allen ob^de, zu erfüllen^de) ; ይደሉ፡ ላዕሌሆሙ፡ ተፈልጦ፡ ; vel : vel ከመ፡ : . — Voc. Ae.: ደለወ፡ ዘ፡ ተገባው።

ደለወ

I,1, ይድሉ፡ ,

a)appendĕre^la: ወደለዉ፡ ዐስብየ፡ ; ደለውኩ፡ ሎቱ፡ ወርቆ፡ ; ደለውኩ፡ ሎሙ፡ ወርቀ፡ ወብሩረ፡ ; ; ;

b)perpendere^la .

c)aggravare^la, Lud. ex Hom. Chrys.

II)Intransit.: libratum, statera quasi comparatum ( etiam sub ተደልወ፡ ) i.e.

1)aequum esse^la, aequare^la, : አይደልዋ፡ ብሩር፡ ተውላጣ፡ οὐ σταθήσεται ἀργύριον ἀντάλλαγμα αὐτῆς .

2)congruum^la, commodum^la, aptum^la, idoneum esse^la, ለ፡ vel : ይገብር፡ ዘዘዚአሁ፡ ዘይደሉ፡ ለመልእክተ፡ ኵሉ፡ .

ቀሊል

, fem. ቀላል፡ levis^la: ጾርየ፡ ቀሊል፡ ውእቱ፡ ; ; ደለዎ፡ ( ለማይ፡ ) ወኮነ፡ ቀሊለ፡ እምኵሉ፡ ማያተ፡ አፍራቅያ፡ ; : ቀኖና፡ ቀሊል፡ poenitentia levis^laF.M. 23,7; al.

a)exiguus^la, parvus^la, minor^la, vilis^la: ቀሊልኑ፡ በኀቤክሙ፡ አስተዐብሶተ፡ ሰብእ፡ μὴ μικρὸν ὑμῖν ; ትግርምተ፡ ንጉሥ፡ ረሰየ፡ ቀሊለ፡ ( vilipendit^la) Enc.

b)facilis^la, expeditus^la: ቀሊል፡ ኵነኔ፡ ; ; ዕፁብ፡ ቀሊል፡ ለእግዚአብሔር፡ Deg.; አእምሮ፡ በኀበ፡ ጠቢባን፡ ቀሊል፡ ; ; ቀሊል፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ያብዕሎ፡ ለነዳይ፡ ; በቀሊል፡ ῥᾳδίως , εὐκόλως facile^laCyr. ad ; Cyr. ad

c)levis^laanimo: ዘየአምን፡ ፍጡነ፡ ቀሊል፡ ልቡ፡ .

d)celer^la: ቀሊላን፡ ; ደመና፡ ቀሊል፡ ; ቀላለ፡ ኮነት፡ ሕይወትየ፡ ; ቀሊላት፡ እገሪሁ፡ ; ቀሊለ፡ ሩጸት፡ Lud. e Mss. Colb.

qalil , qallil

Grébaut
ቀሊል፡ qallil levis^la, aisé^fr, facile^fr, rapide^fr Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 54.
169

Leslau
ቀሊል፡ qalil ( fem. ቀላል qallāl ) light^en, easy^en, swift^en, rapid^en, small^en, minor^en, of small value^en 428a

ደለወ

I,1, ይድሉ፡ ,

a)appendĕre^la: ወደለዉ፡ ዐስብየ፡ ; ደለውኩ፡ ሎቱ፡ ወርቆ፡ ; ደለውኩ፡ ሎሙ፡ ወርቀ፡ ወብሩረ፡ ; ; ;

b)perpendere^la .

c)aggravare^la, Lud. ex Hom. Chrys.

II)Intransit.: libratum, statera quasi comparatum ( etiam sub ተደልወ፡ ) i.e.

1)aequum esse^la, aequare^la, : አይደልዋ፡ ብሩር፡ ተውላጣ፡ οὐ σταθήσεται ἀργύριον ἀντάλλαγμα αὐτῆς .

2)congruum^la, commodum^la, aptum^la, idoneum esse^la, ለ፡ vel : ይገብር፡ ዘዘዚአሁ፡ ዘይደሉ፡ ለመልእክተ፡ ኵሉ፡ .

ደለገ

I,1ut videtur, acrem^la, animosum^la, strenuum esse^la[videas annon ad ܕܠܰܩ דָּלַק arsit^la, flagravit^la(quod ab Hebrais ad ardorem hostis persequentis^laet ab Arabibus ad vehementiam incurrentis^latransfertur) referendum sit; hebr. דלג significat saliit^la]: ሰብእ፡ እለ፡ ይደልጉ፡ ውስተ፡ ቀትል፡ — Voc^la. Ae^la.: ደለገ፡ ወተኀበለ፡ ዘ፡ ተደፋፈረ፡ ደፋፈረ፡ (Falsum videtur, quod Lud. habet: ዳለገ፡ pessum ivit^la, Gregorii, neque huc quadrat, quod exhibent Rad^la. Abb^la.: ደለገ፡ ዘ፡ ለበሰ፡ ; an دجل ?).

ደለገ

ደሊላ

dalilā (personal name) Delilah^en ‘Delila^de’ 104a l. 7, 104a l. 10, 104a l. 11, 104a l. 16, 104a l. 21ff. (ed.)

ደለወ

I,1, ይድሉ፡ ,

a)appendĕre^la: ወደለዉ፡ ዐስብየ፡ ; ደለውኩ፡ ሎቱ፡ ወርቆ፡ ; ደለውኩ፡ ሎሙ፡ ወርቀ፡ ወብሩረ፡ ; ; ;

b)perpendere^la .

c)aggravare^la, Lud. ex Hom. Chrys.

II)Intransit.: libratum, statera quasi comparatum ( etiam sub ተደልወ፡ ) i.e.

1)aequum esse^la, aequare^la, : አይደልዋ፡ ብሩር፡ ተውላጣ፡ οὐ σταθήσεται ἀργύριον ἀντάλλαγμα αὐτῆς .

2)congruum^la, commodum^la, aptum^la, idoneum esse^la, ለ፡ vel : ይገብር፡ ዘዘዚአሁ፡ ዘይደሉ፡ ለመልእክተ፡ ኵሉ፡ .

ደለክም

dalakǝm (personal name) 45a l. 10 (ed.) ; ደለከም፡ dlakam , ደለኪም፡ dalakim , ደላከም፡ dalākam 45 n. 20 (ed.)

ደላዊ

1)librator^la, ponderator^la, libripens^la, ደላዊያን፡ φυλάσσοντες σταθμόν .

2)aquarius^la, signum coeleste (Lud.: libra^la, perperam): ደላዊ፡ vel ደለዊ፡ Cod. Mus. Brit. LXXXII,4 ( ደልው፡ ).

ደላዊ

1)librator^la, ponderator^la, libripens^la, ደላዊያን፡ φυλάσσοντες σταθμόν .

2)aquarius^la, signum coeleste (Lud.: libra^la, perperam): ደላዊ፡ vel ደለዊ፡ Cod. Mus. Brit. LXXXII,4 ( ደልው፡ ).

ደላዊ ደልው

1)librator^la, ponderator^la, libripens^la, ደላዊያን፡ φυλάσσοντες σταθμόν .

2)aquarius^la, signum coeleste (Lud.: libra^la, perperam): ደላዊ፡ vel ደለዊ፡ Cod. Mus. Brit. LXXXII,4 ( ደልው፡ ).

أَلدَّلْوُ aquarius^la, signum coeleste: እደልው፡ ( ደላዊ፡ ).

ደልው

أَلدَّلْوُ aquarius^la, signum coeleste: እደልው፡ ( ደላዊ፡ ).

ደላዊ

1)librator^la, ponderator^la, libripens^la, ደላዊያን፡ φυλάσσοντες σταθμόν .

2)aquarius^la, signum coeleste (Lud.: libra^la, perperam): ደላዊ፡ vel ደለዊ፡ Cod. Mus. Brit. LXXXII,4 ( ደልው፡ ).

ደልደለ ደልደለ

daldala quadril. I aplanir^fr ወበሳኒታሁ፡ በዕለተ፡ ረቡእ፡ ወበዕለተ፡ ሐሙስ፡ ወዓሉ" በህየ፡ እንዘ፡ ይደለድሉ፡ ፍኖተ፡ አጕል፡ ዘመጽኡ፡ ቦቱ፡ ‘Le lendemain, mercredi, et le jeudi, on demeura dans le même endroit, en aplanissant la route de l’Aguel, par laquelle on était venu^fr’ 138 l. 22-23 (ed.), 157 26-28 (tr.)

Leslau
ደልደለ daldala level^en, even out^en 131a

ደሐለ

(etiam per ኀ፡ ) , i.q. دَحَلَ recessit^la, fugit^la, se abdidit^laet timuit^la, دَحِلَ latuit^la, ܕܚܶܠ timuit^la(vic. זָחַל , دخل , زحل ).

ደኀለ ድኅነ ድኅነ ደሀለ

ደሐለ፡ I,1[amh. ዳነ፡ ; ni fallor, cum ደሐለ፡ et radicibus sub ደሐለ፡ laudatis componendum] ይድኀን፡

1)salvum evadere^lavel elabi^la; ; ; ; ; ; ; ; ; ድኂኖ፡ እምባሕር፡ ; ድኅነ፡ ጢጦስ፡ በይእቲ፡ ዕለት፡ እምቀትል፡ ፫ ጊዜያተ፡

2)salvum^lavel incolumem fieri^la, servari^la, liberari^la: ; ; ; ; ; እለ፡ ድኅኑ፡ ; እለ፡ ድኅንክሙ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ከመ፡ ይድኀኑ፡ ; አልቦ፡ ድኂን፡ ; ደኀን፡ ; ብፁዕ፡ ዘድኅነ፡ እምኔሃ፡ σκεπασθεὶς ἀπ ʼ αὐτῆς ; ከመ፡ እድኀን፡ እሞት፡ ; ; ከመ፡ ይድኀኑ፡ እምእደ፡ ኃጥኣን፡ ; ; እምዕጹብ፡ ይድኅን፡ ሠያጢ፡ እምኀጢአት፡ ; ; Enc.; ልደተ፡ ዓለም፡ ለድኂን፡ σωτήριοι αἱ γενέσεις τοῦ n. 1112 κόσμου ; መዋዕለ፡ ድኂን፡ ἡμέραι φρουραί ; apocr.

a)liberum^lavel immunem esse^laa culpa et poena: ይድኅን፡ እምኀጢአት፡ ; ; .

b)sensu theologico: salvari^la, salutem adipisci^ladivinam et aeternam, ; ; ; ; ; ; ; al.

3)incolumem^lavel salvum esse^lavel manere^la: ይእቲ፡ ዕፅ፡ ድኅነት፡

I,1[amh. ዳነ፡ ; ni fallor, cum ደሐለ፡ et radicibus sub ደሐለ፡ laudatis componendum] ይድኀን፡

1)salvum evadere^lavel elabi^la; ; ; ; ; ; ; ; ; ድኂኖ፡ እምባሕር፡ ; ድኅነ፡ ጢጦስ፡ በይእቲ፡ ዕለት፡ እምቀትል፡ ፫ ጊዜያተ፡

a)liberum^lavel immunem esse^laa culpa et poena: ይድኅን፡ እምኀጢአት፡ ; ; .

b)sensu theologico: salvari^la, salutem adipisci^ladivinam et aeternam, ; ; ; ; ; ; ; al.

3)incolumem^lavel salvum esse^lavel manere^la: ይእቲ፡ ዕፅ፡ ድኅነት፡

ደሐለ፡

ደሐረ ደሐረ

I,1[sec. Lud. cognatum cun ድኅር፡ pars posterior^la, n. 1084quare Lud. statuit significationem primam posthabuit^la. In per ሐ፡ scriptum esse solet. Amh. ዳረ፡ significat foras^ladare^lai.e. nuptum dare^la, filiam. Arabicum دَحَرَ repulit^la, abegit^ladubium an non ad familiam radicum דחה דחף דחק al. referendum sit] ይድሐር፡ , repudio dimittere^la, repudiare^lauxorem: ድሒረ፡ ብእሲቶ፡ tit.; ; ; ; ; ; ዘይድሕር፡ ብእሲቶ፡ ዘእንበለ፡ ትዘሙ፡ ; ኢይድሐር፡ ብእሲ፡ ብእሲቶ፡ ; II — Voc^la. Ae^la.: ደኀረ፡ ዘ፡ በ፪ መረቀ፡ (i.e. ደኀረ፡ ) ፈታሂ፡ (v. ፈትሐሂ፡ ). bene precari^la ደኀረ፡

ደኀረ ደኀረ ደኀረ ደኀረ

vel ድኅረ፡ rad. eadem, quae אחר , ܐܚܪ ܐܘܚܪ et ܝܘܚܪ , اخر , አኀረ፡ ( 91 ); vicina sunt دَخَرَ posthabitus i.e. parvus vilisque fuit^la, ذَخَرَ in usum futuri temporis paravit^la(etiam دخر VIII), ደሐረ፡ I,1[in libris Mss. per ኀ non per ሐ scriptum esse solet. Conjicere potueris, verbum cum I ደኀረ፡ componendum esse et primitus significasse ut^lain posterum aliquis bene se habeat^lavel ut^lasuperstes sit precari^la, sed aliae quoque sese offerunt conjecturae, et cum primarii significatus vestigia nulla sint relicta, etymon in medio relinquimus] ይድኀር፡ bene precari^la, fausta imprecari^la, benedicere^la: ሶበ፡ አሐዱ፡ ይድኅር፡ ወካልኡ፡ ይረግም፡ εὐχόμενος ; ኢይረግሙ፡ ወኢይድኅሩ፡ εὐλογεῖν ; ; ; : ደኀረኒ፡ ዘይመውት፡ ; ይድኅሩኒ፡ ስኡናን፡ ; ; ለጸጋዊ፡ ይድኅርዎ፡ በሥነ፡ ምግባሩ፡ ; ; ; ; ይድኅሩኒ፡ አራዊተ፡ ገዳም፡ . — Scholion Voc^la. Ae^la.: ደሐረ፡ dimittere repudio^la ደሐረ፡ ( I,1an I,2?) relinquere i.e. permittere^lavel concedere^la, et verbi: ደኀረክሙ፡ ትኅድጉ፡ ( ἐπέτρεψε ), ni hoc verbum cum Lud. ad ደሐረ፡ referre malueris.

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose