Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

Substantivumsubst.pars rei conspicualavel adversala; non usitatur nisi in Acc.et st. constr., scilicetsc. መንገለ፡ , et praepositionis conjunctionisve vim habet; pronomina suff. per êlasibi subjungit ( gramm.§ 166; gramm.§ 167):
A) መነገለ፡ praepositiopraep.
1)versusla, adla, inla: መንገለ፡ ጽባሕ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,8 ; ይኔጽር፡ መንገለ፡ ፍኖት፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 4,13 ; መንገለ፡ ምድር፡ Jonae prophetia.Jon. 1,13 ; Jeremiae prophetia.Jer. 37,21 ; Hezekielis prophetia.Hez. 21,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,26 ; Jesaiae prophetia.Jes. 49,22 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 24,2 ; መንገሌነ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 13,3 ; ይመይጥ፡ እግዚአብሔር፡ ምሕረቶ፡ መንገሌነ፡ Judith liber apocryphus.Judith 8,30 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,13 ; Marci Evangelium.Marc. 1,16 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 15,24 ; n. 686aliâs creberrime; ፄወወኒ፡ መንገሌሁ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,23 ; feritatem leonum vertit መንገለ፡ የውሀት፡ (in mansuetudinem), Lud.; በቅድሜኪ፡ ወመንገለ፡ ድኅሬኪ፡ Sx. Enc.
2)juxtala: ኢታቅሞ፡ መንገሌከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 12,12 ; Matthaei Evangelium.Matth. 13,1 ; መንገለ፡ ገቦሆሙ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,14 .
3)adlai.e. quod attinet adla( hinsichtlichde, rücksichtlichde): መድሎተ፡ ንዋየ፡ ቅድሳት፡ ዘመንገለ፡ ወርቅኒ፡ ወዘመንገለ፡ ብሩር፡ l Paralipomenon libri I et II.Par. 28,14 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 28,17 ; ያዕቆብ፡ ጻድቅ፡ መንገለ፡ ሥጋ፡ እኁከ፡ ( dein Bruder dem Fleische nachde) Cod. Mus. Brit. LIV,7; ዝኒ፡ አኮ፡ ዘመንገለ፡ እግዚአብሔር፡ ዘእነግር፡ κατὰ θεόν ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 11,17 ; ዘመንገለ፡ ትስብእቱ፡ , ዘመንገለ፡ መለኮቱ፡ τὸ ἀνθρώπινον , τὸ θεϊκόν not able to find explanation in abbreviation listCyr. ad Theod. f. 24.
B)Componitur cum aliis praepositionibus
1) በመንገለ፡ (in parte directa ad i.e.) versusla, juxtala, praeterla, adla, inla: በመንገለ፡ ገጽኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 13,26 ; በመንገለ፡ የማን፡ ወበመንገለ፡ ፀጋም፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,16 ; በመንገለ፡ ደወል፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 20,23 ; በመንገለ፡ ማእከሉ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,31 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 34,2 ; Marci Evangelium.Marc. 4,1 .
3) እምነ፡ መንገለ፡ vel እመንገለ፡ a partela, ut: Augustus mandavit, ከመ፡ ይጹሩ፡ ሎቱ፡ (Herodi) እክለ፡ እመንገለ፡ የብስ፡ በአግማል፡ ወእመንገለ፡ ባሕር፡ በአሕማር፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 329.
b)ratione habitala, quod attinet adla, ( ala, dela): እኅትየ፡ ይእቲ፡ እመንገለ፡ አቡየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 20,12 ; ቅሩባኒሁ፡ ለክርስቶስ፡ እመንገለ፡ ሥጋሁ፡ Chrys. ho. 5; እመንገለ፡ ወንጌልሰ፡ κατὰ μὲν τὸ εὐαγγέλιον ad Romanos epistola Pauli.Rom. 11,28 ; ኢየሐጽጽ፡ እምኔነ፡ እመንገለ፡ ሃይማኖት፡ F.M. 27,8.
5) ኀበ፡ መንገለ፡ versusla, Lucae evangelium.Luc. 22,56 romanae editionisrom.
Cross-references: Conj.
a) መንገለ፡ (pro መንገለ፡ ዘ፡ ) quo versusla, quorsumla: መንገለ፡ ፈለሱ፡ quo transmigraveruntlaSynaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 8 Enc. ; መንገለ፡ ተግሕሠ፡ Lud. ex Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 19 Enc. ; መንገለ፡ ትፈቅድ፡ ፍና፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium GenbôtSx. Genb. 20 Enc. ; etiam: quocumque in locola, ut: መንገለ፡ ተክዕወ፡ (ubicumque effusus est), Lud.
b) እመንገለ፡ ዘ፡ ex adverso ejus quod i.e. secus acla, ut: ኣአምር፡ ከመ፡ አንተ፡ አሠነይከ፡ ለነ፡ እመንገለ፡ ዘትኄሊ፡ ከመ፡ አንተ፡ አሕሠምከ፡ ለነ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 291.
II,1(sec. Lud.: አዕወቀ፡ ) SubjunctivusSubj. ያዕውቅ፡ et ያዕቅ፡ ; in Imperf. etiam II,2( ያዔውቅ፡ ),
1)facere ut animadvertatla, cognoscatla, sciatlaaliquis: ኣዐውቀከ፡ ከመ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 35,12 .
a)certiorem facerelaaliquem, ut: ናሁ፡ አዖቁክሙ፡ (I personapers.singularisSing.) ከመ፡ ኢይፈቅድ፡ ንስተተ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 372.
b)indicarelavel declararelaalicui aliquid, cumc.Acc.personapers.: ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 11,14 ; ያዔውቀነ፡ ከመ፡ Cyr. de r. fid. f. 52.
2)notumlavel manifestum facerela, indicarela, ostenderela, demonstrarela: ነገርከ፡ ያዐውቀከ፡ Marci Evangelium.Marc. 14,70 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,73 ; Deus in Christo አዖቀ፡ ብርሃነ፡ ሐዲሰ፡ ለሕዝብ፡ ወአግሀደ፡ ብርሃነ፡ ወሕገ፡ ለክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listIII Const. Ap. 4 ; አዖቁ፡ ዕልወቶሙ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 363 ; n. 997 ኢያዖቀ፡ ፍድፋዴ፡ ክብሮሙ፡ (non ostendit excellentiam eorum) Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 1 ; ያዕውቅ፡ ትንሣኤሁ፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 165,3 ; sequensseq. ከመ፡ ὅτι , ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,15 ; Chrys. crebro; ከመ፡ ናዕቅ፡ ከመ፡ M.M. f. 33.
II,1(sec. Lud.: አዕወቀ፡ ) SubjunctivusSubj. ያዕውቅ፡ et ያዕቅ፡ ; in Imperf. etiam II,2( ያዔውቅ፡ ),
1)facere ut animadvertatla, cognoscatla, sciatlaaliquis: ኣዐውቀከ፡ ከመ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 35,12 .
a)certiorem facerelaaliquem, ut: ናሁ፡ አዖቁክሙ፡ (I personapers.singularisSing.) ከመ፡ ኢይፈቅድ፡ ንስተተ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 372.
b)indicarelavel declararelaalicui aliquid, cumc.Acc.personapers.: ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 11,14 ; ያዔውቀነ፡ ከመ፡ Cyr. de r. fid. f. 52.
2)notumlavel manifestum facerela, indicarela, ostenderela, demonstrarela: ነገርከ፡ ያዐውቀከ፡ Marci Evangelium.Marc. 14,70 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,73 ; Deus in Christo አዖቀ፡ ብርሃነ፡ ሐዲሰ፡ ለሕዝብ፡ ወአግሀደ፡ ብርሃነ፡ ወሕገ፡ ለክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listIII Const. Ap. 4 ; አዖቁ፡ ዕልወቶሙ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 363 ; n. 997 ኢያዖቀ፡ ፍድፋዴ፡ ክብሮሙ፡ (non ostendit excellentiam eorum) Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 1 ; ያዕውቅ፡ ትንሣኤሁ፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 165,3 ; sequensseq. ከመ፡ ὅτι , ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,15 ; Chrys. crebro; ከመ፡ ናዕቅ፡ ከመ፡ M.M. f. 33.
, raro ሐዝነ፡ ( Matthaei Evangelium.Matth. 20,24 romanae editionisrom.) I,1[ حَزِنَ tristis fuitla; amh. አዘነ፡ , sed notio prima videtur esse in asperitatela( حَزْنٌ terra dura ac salebrosala, حُزُونَةٌ asperitas ac durities terraela) videasvid.infra ሐዘዘ፡ ] SubjunctivusSubj. ይሕዝን፡ et ይሕዘን፡ ( Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,10 Laur.; Actus apostolorum.Act. 27,22 romanae editionisrom.)
1)asperumla, scabrum fierilavel essela: የሐዝነኒ፡ ማእስየ፡ τὸ δέρμα μου ἐσκότωται liber Jobi.Job 30,30 (v. ያሐዝዘኒ፡ , velv. ያዘሐዝሐኒ፡ )
2)de animo: asperatum vel acerbatum i.e. aegrum animila, tristemla, moestum essela, sive ob dolorem sive ob indignationem: λυπεῖσθαι Evangelium Joannis.Joh. 16,22 ; ለምንት፡ ተሐዝን፡ περίλυπος ἐγένου Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,6 ; ሐዘነ፡ መንፈሳ፡ ለርብቃ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 27 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 92,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 102,6 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,28 ; cumc. በእንተ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 34 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,11 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,13 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,54 ; { sequensseq. እስመ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,67 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 102,5 }; ኢትሕዘኑ፡ ( εὐθυμεῖν ) Actus apostolorum.Act. 27,22 romanae editionisrom.; ἀθυμεῖν Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 15,11 ; ad Colossenses epistola Pauli.Col. 3,21 Platt; n. 123 ἀδημονεῖν Matthaei Evangelium.Matth. 26,37 ; Marci Evangelium.Marc. 14,33 (ubi ed. rom.et Platt Subjunctivum I,2 የሐዝን፡ exhibent); ἀγανακτεῖν cumc. በእንተ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,24 .
ḥazana , ሐዝነ፡ ḥazna , ኀዘነ፡ ḫazana
Grébaut
ሐዘነ፡ ḥazana I,1 የሐዝን፡ , ይሕዝን፡ «s’affligerfr, s’attristerfr, être chagrinfr, avoir compassionfr» ― አዘነ፡ Ms. BNFabb217, fol. 28r.
59
Leslau
ሐዘነ ḥazana , ሐዝነ ḥazna (yǝḥzǝn, yǝḥzan), () ኀዘነ፡ ḫazana be saden, be sorrowfulen, be grieveden, be in mourningen, have compassionen, be sorry foren, sympathizeen 253b
Cross-references: videasvid. also ሐዘነ፡
(raro ጸደይ፡ ) Substantivumsubst.[radix ጸደየ፡ vicina est radici ዐፀደ፡ , quam videasvid.supra columnacol.1027; praeterea videasvid.quae de צָדָה annotavit Ges. in thes. p. 1149 et Ges. thes. p.1143] tempus messisla, et ubi de anni temporibus agitur, modo aestasla, modo auctumnusla, (nec non verla, videasvid. ጸዳያዊ፡ ): ማእከለ፡ ጻዳይ፡ ወዐፂድ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 107 ; ያዘንም፡ ለክሙ፡ ጸዳየ፡ ወመፀወ፡ βρέζει ὑετὸν πρώϊμον ( καὶ ὄψιμον ) i.e. pluviam auctumnalemla(et vernam) Joelis prophetia.Joel 2,23 ; ዝናመ፡ ጸዳይ፡ ወመፀው፡ Zachariae prophetia.Zach. 10,1 ( videasvid.quae sub ተወን፡ col. 570 annotavimus); እግዚአብሔር፡ አዘዘ፡ ጸዳየ፡ ወመፀወ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 171. Locos quosdam libri Abushakeriani videasvid. sub ሐጋይ፡ col. 131, ubi hanc quaestionem uberius tractavimus. (Cfr. etiam Isenb. lexiconlex.p. 190 sub voce ጸዳይ፡ ). Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ጸዳይ፡ ዘ፡ ዘመነ፡ ማእረር፡ ; aliudla: ዘ፡ ዘመነ፡ መከር፡ ; aliudla: ዘ፡ መዋዕለ፡ ጰንጠቈስጤ። Substantivumsubst., tempus florumla, verla. In Aethiopia ver a fine Septembris mensis incipit, videasvid.Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 25 Enc. (qui locus Lud. lexiconlex.columnacol.104 impressus est). In Bibliis ὑετὸς ὄψιμος ( pluvia vernala) ዝናመ፡ መፀው፡ versus est Jeremiae prophetia.Jer. 5,24 ; n. 229Zachariae prophetia.Zach. 10,1 ; ያዘንም፡ ለክሙ፡ ጸዳየ፡ ወመፀወ፡ Joelis prophetia.Joel 2,23 . Auctumnus et ver ጸዳይ፡ ወመፀው፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 171 ; ክረምት፡ መፀው፡ ማእረር፡ ሐጋይ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 2. Praeterea videas, quae sub ሐጋይ፡ disputavimus. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: መፀው፡ ዘ፡ መዋዕለ፡ ጽጌያት፡ ; aliudla: ዘ፡ ዘመነ፡ በልግ፡ ; aliudla: ዘመነ፡ ማእረር። II,1
1)pluere facerelavel juberela, de Deo: ኢያዝነመ፡ ዲበ፡ ምድር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,5 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 12 ; ያዘንም፡ ከመ፡ ዝናም፡ ኀያል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 30,30 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,22 ; Epistola Jeremiae, apocrypha.Ep. Jer. 52 ; ኣዘንም፡ ውስተ፡ ገጸ፡ አሐቲ፡ ሀገር፡ Amosi prophetia.Am. 4,7 ; ያዘንም፡ ለክሙ፡ ጸዳየ፡ ወመፀወ፡ Joelis prophetia.Joel 2,23 ; sequensseq. ዝናመ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 5,45 .
a)grandinare facerela: ኣዘንም፡ በረደ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,18 ; አዝነመ፡ ላዕለ፡ ሕዝብ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,6 .
b)alias res pluviae instar demitterela: እሳተ፡ ወትየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,24 ; Hezekielis prophetia.Hez. 38,22 ; መና፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,28 .
2)pluviam demitterelavel funderela, de nube: እኤዝዝ፡ ደመና፡ ከመ፡ ኢያዝንም፡ (v. ኢይዝንም፡ ) ላዕሌሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 5,6 .
maḍaw
Grébaut
መፀው፡ maḍaw «printemps abyssin, première partie de l’année abyssine; commence le 25 መስከረም፡ (4 Octobre) et va jusqu’au 25 ታኅሳስ፡ (1er Janvier)» ― ዘመነ፡ ጽጌ፡ Ms. BNFabb217, fol. 48v.
118
Leslau
መፀው maḍaw season of flowersen, springen, season after the rainsen (September–December) 331a
II,1
1)pluere facerelavel juberela, de Deo: ኢያዝነመ፡ ዲበ፡ ምድር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,5 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 12 ; ያዘንም፡ ከመ፡ ዝናም፡ ኀያል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 30,30 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,22 ; Epistola Jeremiae, apocrypha.Ep. Jer. 52 ; ኣዘንም፡ ውስተ፡ ገጸ፡ አሐቲ፡ ሀገር፡ Amosi prophetia.Am. 4,7 ; ያዘንም፡ ለክሙ፡ ጸዳየ፡ ወመፀወ፡ Joelis prophetia.Joel 2,23 ; sequensseq. ዝናመ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 5,45 .
a)grandinare facerela: ኣዘንም፡ በረደ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 9,18 ; አዝነመ፡ ላዕለ፡ ሕዝብ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,6 .
b)alias res pluviae instar demitterela: እሳተ፡ ወትየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,24 ; Hezekielis prophetia.Hez. 38,22 ; መና፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,28 .
2)pluviam demitterelavel funderela, de nube: እኤዝዝ፡ ደመና፡ ከመ፡ ኢያዝንም፡ (v. ኢይዝንም፡ ) ላዕሌሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 5,6 .
II,1vertiginem facerelaalicui, cumc.Acc.: ያዘውሮሙ፡ አዕይንቲሆሙ፡ ለጠቢባን፡ (v. ያዐውሮሙ፡ ) i.e. caliginem offunditlaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,29 .
II,1saltare facerela: ያዘፍን፡ አፍራሰ፡ ( እንዘ፡ ) ዘዐነዝር፡ ሎሙ፡ በዕንዚራ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 9.
I,1[ אָחַז ܐܶܚܰܕ أَخَذَ ; amh. ያዘ፡ ] Imperf. ይእኅዝ፡ (I personapers.sing.passim እኅዝ፡ pro እእኅዝ፡ ut Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,41 ; Canticum Canticorum.Cant. 7,9 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,15 in uno libro), SubjunctivusSubj. ይእኀዝ፡ ( Matthaei Evangelium.Matth. 21,46 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,55 ; Marci Evangelium.Marc. 12,12 ; Marci Evangelium.Marc. 14,1 ; Evangelium Joannis.Joh. 7,30 in ed. rom.; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,19 FH.), plerumque የአኀዝ፡ ( videasvid.eosdem locos in edidited.Platt; Amosi prophetia.Am. 3,5 ; Hezekielis prophetia.Hez. 21,11 ; Jeremiae prophetia.Jer. 19,3 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,11 , al.; at forma የአኅዝ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 15,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 34,9 intempestiva Ludolfi emendatione nititur), n. 767Imperat. አኀዝ፡ ( Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 10 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 17 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,27 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,4 , al.), Infin. እኂዝ፡ , እኂዞት፡ .
1)prehenderela, comprehenderela, apprehenderela, absoluteabs.liber Jobi.Job 9,19 ; Amosi prophetia.Am. 3,5 ; construitur cumc.c.Acc.: Jesaiae prophetia.Jes. 4,1 ; Judicum liber.Jud. 16,3 ; አኀዘቶ፡ ወሰዐመቶ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,13 ; አኀዘተ፡ ሥዕርተ፡ ርእሱ፡ Judith liber apocryphus.Judith 13,7 ; አኀዞ፡ ለውእቱ፡ ዓሣ፡ ἐπιλαβοῦ Tobit, liber apocryphus.Tob. 6,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,31 ; Lucae evangelium.Luc. 23,26 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 1,17 ; ትእኅዞሙ፡ ከመ፡ ነምር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,23 ; cumc.Acc.personapers.et cumc.Acc.membri: አኀዝከኒ፡ እዴየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 72,23 ; አኀዛ፡ እዴሃ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 7,12 , vel cumc. በ፡ membri: Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,3 ; Hezekielis prophetia.Hez. 8,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,16 ; Deuteronomium.Deut. 25,11 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,44 ; construitur cumc.c. በ፡ rei vel personapers.: አመ፡ አኀዝኩ፡ በእደዊሆሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 38,32 ; ከመ፡ የአኀዝ፡ በእዴሁ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,11 .
a)timor, terror, calamitas, dolor, morbus prehenditlai.e. corripitlaaliquem: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 15,14 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 15,15 ; ምምዓ፡ ይእኅዞ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 19,15 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 47,6 ; አኀዞ፡ ሕማም፡ Jeremiae prophetia.Jer. 27,43 ; ይእኅዞሙ፡ ማሕምም፡ ከመ፡ እንተ፡ ትወልድ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 13,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 21,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 33,14 ; አኀዘኒ፡ ምንዳቤ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 6,24 ; Judith liber apocryphus.Judith 15,2 ; አኀዞ፡ ለኢዮብ፡ ዝልጋሴ፡ liber Jobi.Job 2,7 ; ግርማ፡ እግዚአብሔር፡ አኀዘኒ፡ liber Jobi.Job 31,23 ; ignis corripitlaaliquid Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,5 .
2)prehensum tenerela, tenerela: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 25,26 ; አኀዝዮ፡ ለሕፃን፡ በእደዊኪ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 17 ; አኀዝኩከ፡ በእዴየ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 42,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 41,10 ; ይእኅዝ፡ ሐቌሁ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 37,6 ; አኀዛ፡ ወኢትኅድጋ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,27 ; እኂዝ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 56,2 ; ከመ፡ ኵሉ፡ የአኀዝ፡ እዘኒሁ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 19,3 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,11 .
b)continerela, coërcerela: ኢይእኅዙ፡ ልሳኖሙ፡ ἀκρατεῖς γλώσσῃ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 27,20 ; ዘይእኅዝ፡ ኵሎ፡ ፍጥረተ፡ τὸ συνέχον τὰ πάντα Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 1,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,19 FH.
c)occuparela, potirila, possiderela, dominarila, obtinerela, raro cumc. በ፡ rei Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 60,8 ; plerumque cumc.Acc.Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 8 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 25 ; ይእኅዙ፡ ምድረ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,16 ; እለ፡ ይእኅዝዋ፡ ለምድር፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 38,4 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 48,8 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 62,3 ; እግዚእ፡ ዘኵሎ፡ ይእኅዝ፡ ὁ παντοκράτωρ Rel. Bar.; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 160,1 ; መኑ፡ አኀዘ፡ ኵሎ፡ አጽናፈ፡ ምድር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,27 ; ዘአኀዞ፡ ጋኔን፡ daemoniacuslanot able to find explanation in abbreviation listClem. f. 178 ; Marci Evangelium.Marc. 3,30 ; Lucae evangelium.Luc. 8,26 in tit.; absoluteabs.dominarilaAscensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 4,12 ; እኂዝ፡ potentiala, dominatiolaLiturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 159,4 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 160,1 ; Maʃshafa Genzat.Genz. f. 67.
d)detinerela, retinerela, inhiberela: ኢተአኀዙኒ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,56 ; liber Jobi.Job 34,14 ; ትክልኑ፡ ተአኀዛ፡ ለትርያ፡ ከመ፡ ኢትሑር፡ liber Jobi.Job 38,31 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 13,19 .
3)inciperela, coepissela, በዝንቱ፡ ዓመት፡ አኀዘ፡ ዐባር፡ ውስተ፡ ምድር፡ (si non: obtinuitla) Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 24 ; cumc. እምነ፡ ab aliqua re Numeri, liber Pentateuchi.Num. 1,2 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 26,2 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 12,18 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,8 ; cumc.Acc.(aliquid), ut: አኀዙ፡ ፀብአ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 357 ; sequensseq.verbo finito asyndeto: አኀዝ፡ ኈልቍ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 4,22 ; plerumque sequensseq.SubjunctivusSubj.verbi: አኀዘ፡ ይግበር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,1 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 11,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,2 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,15 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 3,1 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 4,4 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 5,2 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 4,1 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 7,14 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,4 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,14 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,15 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 3,29 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,29 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,3 ; Marci Evangelium.Marc. 14,19 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,17 ; vel sequensseq.not able to find explanation in abbreviation listImperf. 4 not able to find explanation in abbreviation listEsr. 8,21 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 41, lin. 1; Kuf. p. 47 annotatioann.4; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,11 FH; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,10 annot.; Matthaei Evangelium.Matth. 26,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 26,37 romanae editionisrom.; vel sequensseq. ከመ፡ cumc.SubjunctivusSubj.: አኀዘ፡ ከመ፡ ይሕንጽ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 3,3 ; Paralipomenon liber II.2 Par. 34,3 ; vel sequensseq. እንዘ፡ cumc.Indic., Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 86,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 88,2 ; vel sequensseq. ለ፡ cumc.Infin. ይእኅዙ፡ ለአቅሞ፡ ቃል፡ Hezekielis prophetia.Hez. 13,6 ; አኀዙ፡ ይጼውዉ፡ ወለሠይጥ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 45.
4)reciperela, acciperela, Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 17,4 ; n. 768 በእኂዘ፡ ሥጋሁ፡ ወደሙ፡ ለክርስቶስ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 131.
5)pignus caperelavel pro pignore caperelaaliquid ab aliquo, cumc.Acc.personapers.liber Jobi.Job 22,6 ; cumc.Acc.rei liber Jobi.Job 24,3 ; ኢይደልዎ፡ ለካህን፡ ከመ፡ ይትወሐስ፡ ፩ሂ፡ ወየአኀዝ፡ ንዋየ፡ F.N. 27. Vocla. Aela.: አኀዘ፡ ወጠነ፡ ዘ፡ ዠመረ፡
videasvid. ኢያዜር፡
II,1siccarela, exsiccarela, arefacerela, fluida: Josuae liber.Jos. 2,10 ; Josuae liber.Jos. 4,23 ; Josuae liber.Jos. 5,1 ; ኣየብሶሙ፡ ለአፍላግ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 50,2 ; አይበስኪ፡ ማየ፡ ቀላይ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 51,10 ; Judith liber apocryphus.Judith 5,13 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 73,16 ; አይቢሰከ፡ ነቅዐ፡ ማዮሙ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 21 Enc.; terram: ያየብሳ፡ ለምድር፡ liber Jobi.Job 12,15 ; በቀትሩ፡ ያየብስ፡ ብሔረ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,14 ; plantas: ለሥርዉሂ፡ ያየብሶ፡ ነፋስ፡ liber Jobi.Job 15,30 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,15 ; ኣየብስ፡ ዕፀ፡ ርጡበ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 17,24 ; Hezekielis prophetia.Hez. 19,12 ; Jacobi epistola.Jac. 1,11 ; አይብሱ፡ ፍሬሃ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 27,27 ; carnem Numeri, liber Pentateuchi.Num. 11,32 ; folia, radices, fructus, ut: ያየብስዎ፡ በፀሓይ፡ M.F.; vimlavel humoremlavitalem consumerelahominis Marci Evangelium.Marc. 9,18 .
I,1vel አሰሐየ፡ II,2mihi idem videtur quod ሰየሐ፡ q.v.; legitur: ይሴሕይዋ፡ velv. ያሴሕይዋ፡ ለሕይወቶሙ፡ መላእክት፡ ἡ ζωὴ αὐτῶν τιτρωσκομένη ὑπὸ ἀγγέλων liber Jobi.Job 36,14 ; in quibusdam codicibus margini adnotatum est: ድርቅ፡ ariditaslaet ያየብስዋ፡ eam arefacientla( صاح ?). At in aliis codicibus legitur: ይሴይሕዋ፡ vel ያሴይሕዋ፡ , quod praestat.
II,1siccarela, exsiccarela, arefacerela, fluida: Josuae liber.Jos. 2,10 ; Josuae liber.Jos. 4,23 ; Josuae liber.Jos. 5,1 ; ኣየብሶሙ፡ ለአፍላግ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 50,2 ; አይበስኪ፡ ማየ፡ ቀላይ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 51,10 ; Judith liber apocryphus.Judith 5,13 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 73,16 ; አይቢሰከ፡ ነቅዐ፡ ማዮሙ፡ Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 21 Enc.; terram: ያየብሳ፡ ለምድር፡ liber Jobi.Job 12,15 ; በቀትሩ፡ ያየብስ፡ ብሔረ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 43,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,14 ; plantas: ለሥርዉሂ፡ ያየብሶ፡ ነፋስ፡ liber Jobi.Job 15,30 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,15 ; ኣየብስ፡ ዕፀ፡ ርጡበ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 17,24 ; Hezekielis prophetia.Hez. 19,12 ; Jacobi epistola.Jac. 1,11 ; አይብሱ፡ ፍሬሃ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 27,27 ; carnem Numeri, liber Pentateuchi.Num. 11,32 ; folia, radices, fructus, ut: ያየብስዎ፡ በፀሓይ፡ M.F.; vimlavel humoremlavitalem consumerelahominis Marci Evangelium.Marc. 9,18 .
conjunctioconj.relativa et causalis, quam Abyssini certe inferioris aetatis tamquam ስመ፡ pronuntiant (Lud. gramm.aeth. p. 13), perraro ስመ፡ scribunt (ut Danielis prophetia.Dan. 2,20 in Cod.Sir Robert Curzon, Britannus, codicum Aeth. possessor.Curz. ), ut videtur e quibusdam pronominibus conflata (sc. ስ፡ vel እስ፡ ut אשׁ in אֲשֶׁר et in amhar. ስለ፡ et መ፡ ; accurate respondet ὅτι , videasvid. gramm.§ 64, b).
1)relative
a)ad objectum vel subjectum, de quo agitur, indicandum: ὅτι , כִּי , quodlavel Acc.c. Infin., daß (quamquam ከመ፡ vel ዘ፡ multo crebrius usitata sunt): እኩየ፡ ኮነ፡ እስመ፡ ከመዝ፡ ገብረ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 38,10 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 17,4 ; post verba dicendi et sentiendi: not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,21 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 98,6 ; ይትአመር፡ እስመ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,28 ; አእምር፡ እስመ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: PagwemenSx. Pag. 5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 98, 8; crebro in Phlx., Jsp., ut: ጽሑፍ፡ እስመ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 59 ; አምነት፡ ( confessa estla) እስመ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 335 ; ተብህለ፡ እስመ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 328 ; ርእዩ፡ እስመ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 330 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 10,7 ; ኢትርስዑ፡ እስመ፡ not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 3,8 .
c)ad explicandum pronomenpron.demonstr. praemissum, ut: ምንትኑ፡ ዝነገር፡ እስመ፡ ይኤዝዞሙ፡ Lucae evangelium.Luc. 4,36 ; Evangelium Joannis.Joh. 3,19 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 3,16 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 4,9 ; Lucae evangelium.Luc. 10,20 .
2)indicandae causae et rationi: quodla, quiala, quoniamla, cumla, namla, enimla, etenimla, ὅτι (innumeris in locis, ut) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 5,24 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 6,13 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 8,9 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 9,6 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,10 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 8,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 9,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,3 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,7 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,12 ; n. 747Matthaei Evangelium.Matth. 5,34 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,35 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,36 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,13 ; አኀዘ፡ ይሒሶን፡ እስመ፡ ኢነስሑ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 11,20 ; ንእዶ፡ እስመ፡ ከመ፡ ጠቢብ፡ ገብረ፡ Lucae evangelium.Luc. 16,8 ; በእንተ፡ ዝንቱ፡ እስመ፡ Evangelium Joannis.Joh. 10,17 ; Evangelium Joannis.Joh. 16,19 ; በእንተ፡ ምንት፤ እስመ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,32 ; διότι Jesaiae prophetia.Jes. 8,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 9,4 ; Hezekielis prophetia.Hez. 20,38 ; Lucae evangelium.Luc. 1,13 ; Lucae evangelium.Luc. 2,7 ; Lucae evangelium.Luc. 21,28 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,19 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,21 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,20 ; ἀφ᾽ οὗ Jesaiae prophetia.Jes. 43,4 ; ἀνθ᾽ ὧν vel οὗ liber Jobi.Job 36,15 ; Hezekielis prophetia.Hez. 20,24 ; Hezekielis prophetia.Hez. 28,2 ; Lucae evangelium.Luc. 19,44 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli II.2 Thess. 2,10 ; ἐπεί Matthaei Evangelium.Matth. 18,32 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,6 ; ἐπειδή Matthaei Evangelium.Matth. 21,46 ; Lucae evangelium.Luc. 11,6 ; ἐπείπερ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,30 ; εἴπερ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,9 ; γάρ (innumeris in locis, ut) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 7,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,30 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 1,20 ; Matthaei Evangelium.Matth. 1,21 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,6 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,13 ; Matthaei Evangelium.Matth. 2,20 al.; καὶ γάρ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,13 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 13,4 .
b)ubi ejusdem sententiae plures rationes afferuntur, እስመ፡ repetere licet Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,20 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,11 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,22 .
c)explicative: enimla, nempela, scilicetla(nämlich): Matthaei Evangelium.Matth. 4,18 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,12 ; Marci Evangelium.Marc. 7,3 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,8 ( τοῦτ᾽ ἔστιν ).
II,1tenuemla, subtilem facerela; ያረቅቅ፡ (var. pro ያደቅቅ፡ ) λεπτύνειν Danielis prophetia.Dan. 2,40 . ʾarqaqa
Grébaut
አርቀቀ፡ ʾarqaqa II,1 ያረቅቅ፡ , ያርቅቅ፡ «rendre fin, subtil, spirituelfr, affinerfr, subtiliserfr, spiritualiserfr» ― አረቀቀ፡ Ms. BNFabb217, fol. 58r.
149
Leslau
አርቀቀ ʾarqaqa make subtleen, softenen, make thinen 473a
I,1[ خَشَعَ humilisla, submissus fuitla, خَضَعَ humilisla, depressus fuitla; قَضَعَ subjugavitla, domuitla, قَشَعَ pronum stravit conjecitvela; etiam قَصَعَ significationes vicinas habet; amh. ቀጻ፡ vel ቀጣ፡ castigavitla] deprimerela
a)humiliarela, subigerela, incurvarela, κατακάμπτειν , συγκάμπτειν Regum liber biblicum II.2 Reg. 22,40 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 56,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,13 .
b)corruere facerela, consternarela: ይቀጽዕ፡ ኵሎ፡ ሐቌ፡ Nahum.Nah. 2,10 Laur.; ያደነግፁ፡ ልበ፡ ወይቀጽዑ፡ ከመ፡ ማሕምም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,5 .
c)complanarelaviam, ἐξιχνιάζειν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 138,2 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ጼሐ፡ ኰስተረ፡ ቀጽዐ፡ ዘ፡ ጸረገ።
et ክሣድ፡ Substantivumsubst., m. et fem. [ قِسْوَدٌّ crasso collo praeditusla; Aramaei frequentant קְדַל ܩܕܳܠܳܐ cervixla( قَذَالٌ occiputla); quae omnia nescio an e radixrad. קָדַד se incurvavitla(coll. قُذَذٌ postica pars capitisla) propagata sint] pluralisPl. ክሳዳት፡ et ክሳውድ፡ (passim ከሳውድ፡ scriptum), collumla, cervixla; animalium, ut equi liber Jobi.Job 39,19 , cameli Judicum liber.Jud. 8,21 , crocodili liber Jobi.Job 41,13 ; avis Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 1,15 ; Rel. Bar.; hominum Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 43 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,42 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,14 ; ሐቀፎ፡ ክሳዶ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,29 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,24 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,3 ; Canticum Canticorum.Cant. 1,10 ; Canticum Canticorum.Cant. 4,4 ; Danielis prophetia.Dan. 5,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 18,6 ; Lucae evangelium.Luc. 15,20 ; እስከ፡ ክሳድ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 30,28 ; አዘዘ፡ ይምትሩ፡ ክሳዶ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 321 ; መጠወ፡ ክሳዶ፡ ለሰይፍ፡ Sx. not able to find explanation in abbreviation listMasc. 28 Enc.; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 16,4 ; አንተ፡ ታበውእ፡ ክሳደከ፡ ታሕተ፡ አርዑቱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 37 ; Jesaiae prophetia.Jes. 10,27 ; Jeremiae prophetia.Jer. 34,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 34,9 ; ገምጽ፡ ክሳዶሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 7,23 ; አትሐቱ፡ ክሳዶሙ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 38 ; አትሕቱ፡ ክሳደክሙ፡ ወተሰከምዋ፡ ጾራ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 51,26 ; ያደንኖ፡ ለክሳድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,35 ; ዘአግዘፈ፡ ክሣዶ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,11 ; liber Jobi.Job 15,25 ; Jesaiae prophetia.Jes. 48,4 ; ጽኑዐ፡ ክሳድ፡ σκληροτράχηλος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,1 ; ክሳድከ፡ ጽኑዕ፡ Deuteronomium.Deut. 31,27 ; ክሳድ፡ ይቡስ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 1 ; ክሳዳት፡ Deuteronomium.Deut. 33,29 ; Josuae liber.Jos. 10,24 ; Judicum liber.Jud. 8,21 ; ክሳውድ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 5,4 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 98,12 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 31 ; Org. – Voc. Ae.:la ክሳድ፡ ዘ፡ ሐንገት፡ (v. አንገት፡ ). kǝsād
Cross-references: for ሐብለ፡ ክሳድ videasvid. videasvid. ሐብል፡ (Leslau)
II,1
1)tenuem facerela, comminuerela: ያደክም፡ አድባረ፡ ወየሐርፅ፡ አውግረ፡ ἁλοήσεις ὄρη καὶ λεπτυνεῖς βουνούς Jesaiae prophetia.Jes. 41,15 ; δαμάζει Danielis prophetia.Dan. 2,40 .
2)tenerum redderela( videasvid. ድኩም፡ ): ያደክሞ፡ ለሥጋሁ፡ ከመ፡ ዘሕፃን፡ ἁπαλυνεῖ (v. ያለመልሞ፡ ) liber Jobi.Job 33,25 ; ያደክም፡ ቃለ፡ ወይዬውሀከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,5 .
3)fatigarela, defatigarela, lassarela: ከመ፡ ያደክሞሙ፡ ዐቀበ፡ ኆጻ፡ እገሪሆሙ፡ ለአእሩግ፡ ከማሁ፡ ታደክሞ፡ ብእሲት፡ ነባቢት፡ ለብእሲ፡ የዋህ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,20 ; Jeremiae prophetia.Jer. 12,5 varia lectiovar.; ያደክም፡ ኀይሎ፡ እንዘ፡ ይትቀነይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,30 .
4)infirmarela, debilitarela, languidum redderela, infringerela, hominem Judicum liber.Jud. 16,5 ; እግዚአብሔር፡ አድከሞ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 26,15 ; ያደክም፡ እደወ፡ ሰብእ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 45,4 varia lectiovar.; ስካር፡ ያደክም፡ ኅሊና፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 119 ; aliquid, ut arcum Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,4 .