Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

II,1
A)Intransit.
1)quiescerela, requiescerela, liber Jobi.Job 3,13 ; ከመ፡ ኣዕርፍ፡ ሕቀ፡ liber Jobi.Job 10,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 13,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,1 ; Ruth liber biblicus.Ruth 3,18 ; ዘሞተ፡ አዕረፈ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,23 ; Danielis prophetia.Dan. 12,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,6 ; Marci Evangelium.Marc. 6,31 ; Marci Evangelium.Marc. 14,41 ; ከመ፡ ያዕርፉ፡ እምጻማሆሙ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 14,13 ; ዕረፍት፡ እንተ፡ እምይእዜ፡ ያዐርፉ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,68 ; a vexatione: ያዐርፍ፡ እምኵሉ፡ እኩይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,33 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 53,7 ; አዕረፈት፡ ምድር፡ እምነ፡ ቀትል፡ Josuae liber.Jos. 14,18 .
a)quietem invenirelavel nanciscila: እነብብ፡ ከመ፡ ኣዕርፍ፡ liber Jobi.Job 32,20 ; በእማንቱ፡ መዋዕል፡ አዕረፉ፡ አይሁድ፡ እምነ፡ ጸላኢሆሙ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,22 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 95,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 103,13 ; ad Philemonem epistola Pauli.Philem. 7.
b)quietumlavel tranquillum se tenerela: liber Jobi.Job 11,19 ; ኢይክላ፡ እንከ፡ አዕርፎ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 30,12 ; አዕርፊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 29,6 ; በቤታ፡ ኢያዐርፍ፡ እገሪሃ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,11 .
e)aquiescerela: ታዐርፍ፡ በኦሪትከ፡ ἐπαναπαύῃ τῷ νόμῳ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,17 .
g)obdormirela, obirela: ወአዕረፈ፡ ምስለ፡ አበዊሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,23 ; አዕረፈ፡ በሠናይ፡ ርሥእ፡ 1 Paralipomenon libri I et II.Par. 29,28 ; ዕድሜ፡ ለአዕርፎ፡ ad Timotheum epistola II.2 Tim. 4,6 ; አኀዊክሙ፡ እለ፡ አዕረፉ፡ በሃይማኖት፡ በክርስቶስ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 34 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 164,2 ; Sx. crebro; አዕረፈ፡ እምዓለም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: PagwemenSx. Pag. 3 Enc.
2)remitterela, cessarela, desinerela: ኢያዐርፍ፡ እስከ፡ ይመውት፡ οὐ μὴ κοπάσῃ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,17 ; liber Jobi.Job 6,7 ; አዕረፍኩ፡ እምእኩይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 49,10 ; ታዐርፍ፡ ዘርአ፡ ወታዐርፍ፡ ዐፂደ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,21 ; ኢያዕረፈ፡ ያንእስ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 307 ; ሶበ፡ አዕረፈ፡ እንዘ፡ ይነግር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 50,1 .
B)Transit.
1)quiescere sinerelavel facerela, quietem darelavel concedere, ad requiem perducerela, refocillarela, recrearela, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,5 ; ያረውጾን፡ ወኢያዐርፎን፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 58 ; ኢናዐርፎሙ፡ μὴ ἀνῶμεν αὐτούς Jeremiae prophetia.Jer. 27,7 ; ἀναπαύειν , ያዕርፍኪ፡ እግዚአብሔር፡ ዕረፍተ፡ ስራሕኪ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,37 ; cumc.Acc.personapers.et እምነ፡ , ut: ያዐርፈኒ፡ እምኵነኔየ፡ liber Jobi.Job 23,7 ; እምሕማምከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,3 ; እምነ፡ ፀር፡ Deuteronomium.Deut. 25,19 ; Deuteronomium.Deut. 12,10 ; እምኵሉ፡ ጸላእቱ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 22,9 ; 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 14,7 ; አዕረፎ፡ እግዚአብሔር፡ እምኵሉ፡ ዐውዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,13 ; Josuae liber.Jos. 21,42 ; populum: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,14 ; Deuteronomium.Deut. 3,20 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,8 ; singulos (de quiete et corporis et animi): ዘይፈትሖ፡ ለእሱር፡ ወያዐርፎ፡ ለምንዱብ፡ ወያሰትዮ፡ ለጽሙእ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 172 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,16 ; ያዐርፋ፡ ለእሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,6 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,28 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 201 ; አዕርፋ፡ ለነፍስየ፡ ad Philemonem epistola Pauli.Philem. 20 ; ἀνέψυξε ad Timotheum epistola II.2 Tim. 1,16 ; ἀπαλλάξῃ ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,15 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 4,15 ; ጸለየ፡ እምደዌ፡ እግሩ፡ ያዕርፎ፡ (sc. morte) n. 971Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 Enc. ; አዕርፍ፡ ነፍሶሙ፡ (sc. mortuorum) ወተሣሀሎሙ፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 165,2 ; እግዚኦ፡ አዕርፍ፡ አበዊነ፡ ወአኀዊነ፡ እለ፡ ኖሙ፡ Lit.164,4.
2)remitterelavel cessare facerela: ወያዐርፍዋ፡ ለመዐት፡ Zachariae prophetia.Zach. 6,8 .
3)demitterelavel deponerelaut quiescat: አዕረፈ፡ ሊተ፡ ፈጣሪየ፡ መንበርየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,8 .
Substantivumsubst., plerumque m. , pluralisPl. አውያን፡ [ יַיִן وَيْنٌ ; de etymo videasvid.varias etymologorum conjecturas in Ges. thes. p. 587; G. Curtius Grundzüge der griech. not able to find explanation in abbreviation listEtymologie 1858. I. p. 357]
1)vitisla, vineala: ተከሉ፡ ወይነ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,37 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,2 sequensseq.; ተከልክሙ፡ ወይነ፡ መፍትወ፡ Amosi prophetia.Am. 5,11 ; Marci Evangelium.Marc. 12,1 ; Marci Evangelium.Marc. 12,2 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 30 Enc.; አልቦ፡ ዘርአ፡ ወይን፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 85 ; ያዐርፉ፡ ኵሎሙ፡ ታሕተ፡ ወይኖሙ፡ Michaei prophetia.Mich. 4,4 ; Zachariae prophetia.Zach. 3,10 ; ἄμπελος Jesaiae prophetia.Jes. 16,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 16,9 ( fem. et m. ); Jesaiae prophetia.Jes. 36,16 ; Jeremiae prophetia.Jer. 6,9 ; Threni, liber biblicus.Thren. 2,6 ; Judicum liber.Jud. 9,12 ; Judicum liber.Jud. 9,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 127,3 ; n. 929 ἀμπελών Jesaiae prophetia.Jes. 5,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 16,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,17 ; Jeremiae prophetia.Jer. 42,9 ; ከመ፡ ያሠኒ፡ ወይኖ፡ Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 50 ; አልቦ፡ አስካል፡ ውስተ፡ ወይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 8,10 ; ዕፀ፡ ወይን፡ Hezekielis prophetia.Hez. 15,2 ; Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 1 ; ጸገየ፡ ወይን፡ Canticum Canticorum.Cant. 6,11 ; ቈጽለ፡ ወይን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 34,4 ; ወይን፡ ይሁብ፡ ፍሬሁ፡ Zachariae prophetia.Zach. 8,12 ; ዐሠርተ፡ ምእተ፡ ወይነ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,23 ; አውያን፡ ጸገዩ፡ Canticum Canticorum.Cant. 2,13 ; Deg.; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 52 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 10,19 . Vinealavel vinetumlaaliâs dicitur ዐጸደ፡ ወይን፡ ; ut: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 9,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,7 ; Jeremiae prophetia.Jer. 12,10 ; Canticum Canticorum.Cant. 1,6 ; Canticum Canticorum.Cant. 1,14 ; Lucae evangelium.Luc. 20,15 ; Lucae evangelium.Luc. 20,16 ; አዕጻደ፡ ወይን፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 8,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 36,17 al.
2)vinumla, Numeri, liber Pentateuchi.Num. 6,3 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 6,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 14,18 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,32 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 49,11 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 29,40 ; ገብረ፡ ወይነ፡ እምፍሬ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 7 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,7 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,19 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 4,8 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,22 ; Hezekielis prophetia.Hez. 27,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,25 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,26 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,27 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,28 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,29 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,30 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,31 ; Marci Evangelium.Marc. 15,23 ; Matthaei Evangelium.Matth. 27,34 ; ከመ፡ ይትረከብ፡ ወይን፡ ውስተ፡ አስካል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 65,8 ; ወይን፡ ሐዲስ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 9,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,17 ; ማእረረ፡ ወይን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,25 ; ወይን፡ (sacramentale) ይኩን፡ ቀይሐ፡ ወኅሩየ፡ not able to find explanation in abbreviation listKedr f. 89 ; ጻዕፈ፡ ወይን፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; ስክረ፡ ወይን፡ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 25,37 ( Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,14 . Genesis liber Pentateuchi.Gen. 9,24 ); አውያን፡ ጽሩያት፡ Lud. e Mss. Colb.; etiam vinumlafactitium, igne confectumla: ( ሜሰ፡ ) ወይን፡ ዘግቡር፡ በእሳት፡ Abtelisat.Abtel. Ap. 3.
wayn
Cross-references: for ሜስ፡ ዘወይን፡ videasvid. ሜስ፡
(etiam ፃማ፡ ) Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ጻማት፡ [sine dubio pro ጸምማ፡ ; potestas radicis prima (coll. ፀመመ፡ , talm. צַמְצֵם ) in constringendola, premendola, arctandola, cogendolafuisse videtur] laborla, in specie gravisla, molestusla, operala: μόχθος Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,34 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,3 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,10 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,9 ; πόνος Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 127,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,21 ; κόπος Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,42 ; ጻማሆሙ፡ ዘእንበለ፡ ባቍዕ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 3,11 ; 1 not able to find explanation in abbreviation listCor. 3,8 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 10,15 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 11,23 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 11,27 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 1,3 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 14,13 ; ፍሬ፡ ጻማሁ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,33 ; ይሴሰዩ፡ እምጻማ፡ እደዊሆሙ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 17.
c) በጻማ፡ μετὰ πόνου difficulterla, aegrela, Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 9,16 .
II,1
A)Intransit.
1)quiescerela, requiescerela, liber Jobi.Job 3,13 ; ከመ፡ ኣዕርፍ፡ ሕቀ፡ liber Jobi.Job 10,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 13,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,1 ; Ruth liber biblicus.Ruth 3,18 ; ዘሞተ፡ አዕረፈ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,23 ; Danielis prophetia.Dan. 12,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,6 ; Marci Evangelium.Marc. 6,31 ; Marci Evangelium.Marc. 14,41 ; ከመ፡ ያዕርፉ፡ እምጻማሆሙ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 14,13 ; ዕረፍት፡ እንተ፡ እምይእዜ፡ ያዐርፉ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,68 ; a vexatione: ያዐርፍ፡ እምኵሉ፡ እኩይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,33 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 53,7 ; አዕረፈት፡ ምድር፡ እምነ፡ ቀትል፡ Josuae liber.Jos. 14,18 .
a)quietem invenirelavel nanciscila: እነብብ፡ ከመ፡ ኣዕርፍ፡ liber Jobi.Job 32,20 ; በእማንቱ፡ መዋዕል፡ አዕረፉ፡ አይሁድ፡ እምነ፡ ጸላኢሆሙ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,22 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 95,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 103,13 ; ad Philemonem epistola Pauli.Philem. 7.
b)quietumlavel tranquillum se tenerela: liber Jobi.Job 11,19 ; ኢይክላ፡ እንከ፡ አዕርፎ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 30,12 ; አዕርፊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 29,6 ; በቤታ፡ ኢያዐርፍ፡ እገሪሃ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,11 .
e)aquiescerela: ታዐርፍ፡ በኦሪትከ፡ ἐπαναπαύῃ τῷ νόμῳ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,17 .
g)obdormirela, obirela: ወአዕረፈ፡ ምስለ፡ አበዊሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,23 ; አዕረፈ፡ በሠናይ፡ ርሥእ፡ 1 Paralipomenon libri I et II.Par. 29,28 ; ዕድሜ፡ ለአዕርፎ፡ ad Timotheum epistola II.2 Tim. 4,6 ; አኀዊክሙ፡ እለ፡ አዕረፉ፡ በሃይማኖት፡ በክርስቶስ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 34 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 164,2 ; Sx. crebro; አዕረፈ፡ እምዓለም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: PagwemenSx. Pag. 3 Enc.
2)remitterela, cessarela, desinerela: ኢያዐርፍ፡ እስከ፡ ይመውት፡ οὐ μὴ κοπάσῃ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,17 ; liber Jobi.Job 6,7 ; አዕረፍኩ፡ እምእኩይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 49,10 ; ታዐርፍ፡ ዘርአ፡ ወታዐርፍ፡ ዐፂደ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,21 ; ኢያዕረፈ፡ ያንእስ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 307 ; ሶበ፡ አዕረፈ፡ እንዘ፡ ይነግር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 50,1 .
B)Transit.
1)quiescere sinerelavel facerela, quietem darelavel concedere, ad requiem perducerela, refocillarela, recrearela, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,5 ; ያረውጾን፡ ወኢያዐርፎን፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 58 ; ኢናዐርፎሙ፡ μὴ ἀνῶμεν αὐτούς Jeremiae prophetia.Jer. 27,7 ; ἀναπαύειν , ያዕርፍኪ፡ እግዚአብሔር፡ ዕረፍተ፡ ስራሕኪ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,37 ; cumc.Acc.personapers.et እምነ፡ , ut: ያዐርፈኒ፡ እምኵነኔየ፡ liber Jobi.Job 23,7 ; እምሕማምከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,3 ; እምነ፡ ፀር፡ Deuteronomium.Deut. 25,19 ; Deuteronomium.Deut. 12,10 ; እምኵሉ፡ ጸላእቱ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 22,9 ; 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 14,7 ; አዕረፎ፡ እግዚአብሔር፡ እምኵሉ፡ ዐውዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,13 ; Josuae liber.Jos. 21,42 ; populum: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,14 ; Deuteronomium.Deut. 3,20 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,8 ; singulos (de quiete et corporis et animi): ዘይፈትሖ፡ ለእሱር፡ ወያዐርፎ፡ ለምንዱብ፡ ወያሰትዮ፡ ለጽሙእ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 172 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,16 ; ያዐርፋ፡ ለእሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,6 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,28 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 201 ; አዕርፋ፡ ለነፍስየ፡ ad Philemonem epistola Pauli.Philem. 20 ; ἀνέψυξε ad Timotheum epistola II.2 Tim. 1,16 ; ἀπαλλάξῃ ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,15 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 4,15 ; ጸለየ፡ እምደዌ፡ እግሩ፡ ያዕርፎ፡ (sc. morte) n. 971Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 Enc. ; አዕርፍ፡ ነፍሶሙ፡ (sc. mortuorum) ወተሣሀሎሙ፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 165,2 ; እግዚኦ፡ አዕርፍ፡ አበዊነ፡ ወአኀዊነ፡ እለ፡ ኖሙ፡ Lit.164,4.
2)remitterelavel cessare facerela: ወያዐርፍዋ፡ ለመዐት፡ Zachariae prophetia.Zach. 6,8 .
3)demitterelavel deponerelaut quiescat: አዕረፈ፡ ሊተ፡ ፈጣሪየ፡ መንበርየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,8 .
II,1
A)Intransit.
1)quiescerela, requiescerela, liber Jobi.Job 3,13 ; ከመ፡ ኣዕርፍ፡ ሕቀ፡ liber Jobi.Job 10,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 13,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,1 ; Ruth liber biblicus.Ruth 3,18 ; ዘሞተ፡ አዕረፈ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,23 ; Danielis prophetia.Dan. 12,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,6 ; Marci Evangelium.Marc. 6,31 ; Marci Evangelium.Marc. 14,41 ; ከመ፡ ያዕርፉ፡ እምጻማሆሙ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 14,13 ; ዕረፍት፡ እንተ፡ እምይእዜ፡ ያዐርፉ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,68 ; a vexatione: ያዐርፍ፡ እምኵሉ፡ እኩይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,33 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 53,7 ; አዕረፈት፡ ምድር፡ እምነ፡ ቀትል፡ Josuae liber.Jos. 14,18 .
a)quietem invenirelavel nanciscila: እነብብ፡ ከመ፡ ኣዕርፍ፡ liber Jobi.Job 32,20 ; በእማንቱ፡ መዋዕል፡ አዕረፉ፡ አይሁድ፡ እምነ፡ ጸላኢሆሙ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,22 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 95,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 103,13 ; ad Philemonem epistola Pauli.Philem. 7.
b)quietumlavel tranquillum se tenerela: liber Jobi.Job 11,19 ; ኢይክላ፡ እንከ፡ አዕርፎ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 30,12 ; አዕርፊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 29,6 ; በቤታ፡ ኢያዐርፍ፡ እገሪሃ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,11 .
e)aquiescerela: ታዐርፍ፡ በኦሪትከ፡ ἐπαναπαύῃ τῷ νόμῳ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,17 .
g)obdormirela, obirela: ወአዕረፈ፡ ምስለ፡ አበዊሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,23 ; አዕረፈ፡ በሠናይ፡ ርሥእ፡ 1 Paralipomenon libri I et II.Par. 29,28 ; ዕድሜ፡ ለአዕርፎ፡ ad Timotheum epistola II.2 Tim. 4,6 ; አኀዊክሙ፡ እለ፡ አዕረፉ፡ በሃይማኖት፡ በክርስቶስ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 34 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 164,2 ; Sx. crebro; አዕረፈ፡ እምዓለም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: PagwemenSx. Pag. 3 Enc.
2)remitterela, cessarela, desinerela: ኢያዐርፍ፡ እስከ፡ ይመውት፡ οὐ μὴ κοπάσῃ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,17 ; liber Jobi.Job 6,7 ; አዕረፍኩ፡ እምእኩይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 49,10 ; ታዐርፍ፡ ዘርአ፡ ወታዐርፍ፡ ዐፂደ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,21 ; ኢያዕረፈ፡ ያንእስ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 307 ; ሶበ፡ አዕረፈ፡ እንዘ፡ ይነግር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 50,1 .
B)Transit.
1)quiescere sinerelavel facerela, quietem darelavel concedere, ad requiem perducerela, refocillarela, recrearela, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,5 ; ያረውጾን፡ ወኢያዐርፎን፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 58 ; ኢናዐርፎሙ፡ μὴ ἀνῶμεν αὐτούς Jeremiae prophetia.Jer. 27,7 ; ἀναπαύειν , ያዕርፍኪ፡ እግዚአብሔር፡ ዕረፍተ፡ ስራሕኪ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,37 ; cumc.Acc.personapers.et እምነ፡ , ut: ያዐርፈኒ፡ እምኵነኔየ፡ liber Jobi.Job 23,7 ; እምሕማምከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,3 ; እምነ፡ ፀር፡ Deuteronomium.Deut. 25,19 ; Deuteronomium.Deut. 12,10 ; እምኵሉ፡ ጸላእቱ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 22,9 ; 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 14,7 ; አዕረፎ፡ እግዚአብሔር፡ እምኵሉ፡ ዐውዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,13 ; Josuae liber.Jos. 21,42 ; populum: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,14 ; Deuteronomium.Deut. 3,20 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,8 ; singulos (de quiete et corporis et animi): ዘይፈትሖ፡ ለእሱር፡ ወያዐርፎ፡ ለምንዱብ፡ ወያሰትዮ፡ ለጽሙእ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 172 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,16 ; ያዐርፋ፡ ለእሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,6 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,28 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 201 ; አዕርፋ፡ ለነፍስየ፡ ad Philemonem epistola Pauli.Philem. 20 ; ἀνέψυξε ad Timotheum epistola II.2 Tim. 1,16 ; ἀπαλλάξῃ ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,15 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 4,15 ; ጸለየ፡ እምደዌ፡ እግሩ፡ ያዕርፎ፡ (sc. morte) n. 971Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 Enc. ; አዕርፍ፡ ነፍሶሙ፡ (sc. mortuorum) ወተሣሀሎሙ፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 165,2 ; እግዚኦ፡ አዕርፍ፡ አበዊነ፡ ወአኀዊነ፡ እለ፡ ኖሙ፡ Lit.164,4.
2)remitterelavel cessare facerela: ወያዐርፍዋ፡ ለመዐት፡ Zachariae prophetia.Zach. 6,8 .
3)demitterelavel deponerelaut quiescat: አዕረፈ፡ ሊተ፡ ፈጣሪየ፡ መንበርየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,8 .
II,1
A)Intransit.
1)quiescerela, requiescerela, liber Jobi.Job 3,13 ; ከመ፡ ኣዕርፍ፡ ሕቀ፡ liber Jobi.Job 10,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 13,20 ; Jesaiae prophetia.Jes. 14,1 ; Ruth liber biblicus.Ruth 3,18 ; ዘሞተ፡ አዕረፈ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,23 ; Danielis prophetia.Dan. 12,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,12 ; Jesaiae prophetia.Jes. 11,6 ; Marci Evangelium.Marc. 6,31 ; Marci Evangelium.Marc. 14,41 ; ከመ፡ ያዕርፉ፡ እምጻማሆሙ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 14,13 ; ዕረፍት፡ እንተ፡ እምይእዜ፡ ያዐርፉ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,68 ; a vexatione: ያዐርፍ፡ እምኵሉ፡ እኩይ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,33 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 53,7 ; አዕረፈት፡ ምድር፡ እምነ፡ ቀትል፡ Josuae liber.Jos. 14,18 .
a)quietem invenirelavel nanciscila: እነብብ፡ ከመ፡ ኣዕርፍ፡ liber Jobi.Job 32,20 ; በእማንቱ፡ መዋዕል፡ አዕረፉ፡ አይሁድ፡ እምነ፡ ጸላኢሆሙ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 9,22 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 95,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 103,13 ; ad Philemonem epistola Pauli.Philem. 7.
b)quietumlavel tranquillum se tenerela: liber Jobi.Job 11,19 ; ኢይክላ፡ እንከ፡ አዕርፎ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 30,12 ; አዕርፊ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 29,6 ; በቤታ፡ ኢያዐርፍ፡ እገሪሃ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,11 .
e)aquiescerela: ታዐርፍ፡ በኦሪትከ፡ ἐπαναπαύῃ τῷ νόμῳ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,17 .
g)obdormirela, obirela: ወአዕረፈ፡ ምስለ፡ አበዊሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,23 ; አዕረፈ፡ በሠናይ፡ ርሥእ፡ 1 Paralipomenon libri I et II.Par. 29,28 ; ዕድሜ፡ ለአዕርፎ፡ ad Timotheum epistola II.2 Tim. 4,6 ; አኀዊክሙ፡ እለ፡ አዕረፉ፡ በሃይማኖት፡ በክርስቶስ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 34 ; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 164,2 ; Sx. crebro; አዕረፈ፡ እምዓለም፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: PagwemenSx. Pag. 3 Enc.
2)remitterela, cessarela, desinerela: ኢያዐርፍ፡ እስከ፡ ይመውት፡ οὐ μὴ κοπάσῃ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,17 ; liber Jobi.Job 6,7 ; አዕረፍኩ፡ እምእኩይ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 49,10 ; ታዐርፍ፡ ዘርአ፡ ወታዐርፍ፡ ዐፂደ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 34,21 ; ኢያዕረፈ፡ ያንእስ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 307 ; ሶበ፡ አዕረፈ፡ እንዘ፡ ይነግር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 50,1 .
B)Transit.
1)quiescere sinerelavel facerela, quietem darelavel concedere, ad requiem perducerela, refocillarela, recrearela, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,5 ; ያረውጾን፡ ወኢያዐርፎን፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 58 ; ኢናዐርፎሙ፡ μὴ ἀνῶμεν αὐτούς Jeremiae prophetia.Jer. 27,7 ; ἀναπαύειν , ያዕርፍኪ፡ እግዚአብሔር፡ ዕረፍተ፡ ስራሕኪ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,37 ; cumc.Acc.personapers.et እምነ፡ , ut: ያዐርፈኒ፡ እምኵነኔየ፡ liber Jobi.Job 23,7 ; እምሕማምከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,3 ; እምነ፡ ፀር፡ Deuteronomium.Deut. 25,19 ; Deuteronomium.Deut. 12,10 ; እምኵሉ፡ ጸላእቱ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 22,9 ; 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 14,7 ; አዕረፎ፡ እግዚአብሔር፡ እምኵሉ፡ ዐውዱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,13 ; Josuae liber.Jos. 21,42 ; populum: Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 33,14 ; Deuteronomium.Deut. 3,20 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,8 ; singulos (de quiete et corporis et animi): ዘይፈትሖ፡ ለእሱር፡ ወያዐርፎ፡ ለምንዱብ፡ ወያሰትዮ፡ ለጽሙእ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 172 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,16 ; ያዐርፋ፡ ለእሙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,6 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 11,28 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 201 ; አዕርፋ፡ ለነፍስየ፡ ad Philemonem epistola Pauli.Philem. 20 ; ἀνέψυξε ad Timotheum epistola II.2 Tim. 1,16 ; ἀπαλλάξῃ ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,15 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 4,15 ; ጸለየ፡ እምደዌ፡ እግሩ፡ ያዕርፎ፡ (sc. morte) n. 971Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 3 Enc. ; አዕርፍ፡ ነፍሶሙ፡ (sc. mortuorum) ወተሣሀሎሙ፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 165,2 ; እግዚኦ፡ አዕርፍ፡ አበዊነ፡ ወአኀዊነ፡ እለ፡ ኖሙ፡ Lit.164,4.
2)remitterelavel cessare facerela: ወያዐርፍዋ፡ ለመዐት፡ Zachariae prophetia.Zach. 6,8 .
3)demitterelavel deponerelaut quiescat: አዕረፈ፡ ሊተ፡ ፈጣሪየ፡ መንበርየ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 24,8 .
II,1
1)laqueis implicarela, illaquearelapedes alicujus, { supplantarela}, pede supposito vel laqueo improvidum prosternerela: συμποδίζειν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 22,9 (nisi ዐቀደ፡ emendare malueris); Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,43 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,35 ; πτερνίζειν Genesis liber Pentateuchi.Gen. 27,36 ; በውስተ፡ ከርሥ፡ አዕቀጾ፡ ለእኁሁ፡ Hosea.Hos. 12,3 ; ኵሉ፡ እኊ፡ አዕቅጾ፡ ያዐቅጽ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,4 ; σκελίζειν አነ፡ ኣዐቅጾሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 10,18 ; ὑποσκελίζειν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 16,13 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 139,5 ; Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TeqemtSx. Teq. 24 Enc.; Maʃshafa Genzat.Genz. f. 12.
2)translatetransl.
a)insidiarila, defraudarela: ያዐቅጾኑ፡ ሰብእ፡ ለእግዚአብሔር፡ πτερνιεῖ Malachiae prophetia.Mal. 3,8 .
b)dololavel fraude detorquerela: አዕቅጾቶሙ፡ እምፍኖተ፡ ጽድቅ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 1. Voc. Ae.la: አዕቀጸ፡ ዘ፡ አሰረ።
ʾaʿqaṣa hinderen, impedeenostacolareitወአዕቀጾሙ፡ በኀይለ፡ መጻሕፍት፡ ወሞኦሙ፡ በፍትሕ፡Ma li ostacolò con la potenza dei libri e li sconfisse con la giustiziait 112 (192) l. 8-9 (ed.); 113 (193) l. 8-9 (tr.)
II,1
1)magnum facerela, augerela, Matthaei Evangelium.Matth. 23,5 ; Lucae evangelium.Luc. 1,58 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,19 ; አዕበይኩ፡ ጥበበ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,16 ; ረሲዓን፡ ያዐብዩ፡ ኀሳረ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,35 ; ያዐብያ፡ ለመዐቱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,54 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,16 .
a)sequensseq. ገቢረ፡ magna facinora facerelaPsalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 125,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 125,4 ; vel አዕበየ፡ ከመ፡ ይግበር፡ Joelis prophetia.Joel 2,21 ; vel absoluteabsol.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,24 vel አዕበየ፡ ምግባረ፡ magna opera facerela n. 986Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,4 ; etiam omisso ምግባረ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,9 .
b)magnum i.e. opulentumla, potentem redderela: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,35 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,3 ; ያዐብዮ፡ ወያከብሮ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,13 .
c)magnificarela, amplificarela: Josuae liber.Jos. 3,7 ; Josuae liber.Jos. 4,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 36,36 ; ወአዕበዮ፡ እግዚአብሔር፡ ለሰሎሞን፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,25 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,14 ( videasvid.n. 2,a).
e)vocem, clamorem vehementem facerela: አዕበዩ፡ ጸሪኀ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,31 .
f)natu majorem facerelavel declararela: ኢይክል፡ አዕብዮቶ፡ Deuteronomium.Deut. 21,16 .
g) አፈ፡ oslai.e. magna loquila( insolenter jactarela), μεγαλοῤῥημονεῖν : Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 37,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 54,13 ; መጠነ፡ አዕበየ፡ አፉሁ፡ Judith liber apocryphus.Judith 6,17 ; እመ፡ አዕቤከ፡ አፉከ፡ ላዕሌሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,22 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,15 , vel sequensseq. ነቢበ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,4 .
h)crescere facerelaplantam, Lud. e Ssal. Req.
2)tollerela, extollerela, exaltarela: ያዐብያ፡ ለክምረ፡ እክሉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,28 ; ታዐቢ፡ እደዊከ፡ ኀቤሁ፡ liber Jobi.Job 11,13 .
b)ad dignitatem, potentiam, felicitatem eveherela: አዕበዮ፡ ንጉሥ፡ ለሐማ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 3,1 ; ጥበብ፡ አዕበየቶሙ፡ ለደቂቃ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,11 ; ታዐብዮ፡ እምነ፡ ቢጹ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 15,5 ; ያዐብያ፡ ለነፍስከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,20 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,9 ; እምውስተ፡ መዋዕል፡ ቦ፡ ዘቀደሰ፡ ወአዕበየ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 36,9 .
e) ምግባሮ፡ fastuose agerelaJoelis prophetia.Joel 2,20 .
f)vocem tollerelaseu clamorem: ያዐቢ፡ ቃሎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,20 ; ከመ፡ ያዕቢ፡ ቃለ፡ በውውዓ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,22 versio novavers. nov.
not foundsubst,m. et fem. , pluralisPl. ቃላት፡ [ קוֹל ܩܳܠܳܐ قَالٌ vel قَولٌ ] )
1)voxlavel sonuslacujusvis generis
a)vox hominum, angelorum Dei: Canticum Canticorum.Cant. 2,14 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,39 ; ቃለ፡ ነገር፡ ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,19 ; መጽአ፡ ቃል፡ እምሰማይ፡ Danielis prophetia.Dan. 4,28 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,1 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,2 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 19,1 ; ቃለ፡ ሐሤት፡ ወቃለ፡ ፍሥሓ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 7,34 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,9 ; ቃል፡ ተሰምዐ፡ በራማ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 38,15 ; ቃለ፡ ብካይ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 6,8 ; ይሰምዓ፡ ቃልየ፡ Evangelium Joannis.Joh. 10,16 ; Evangelium Joannis.Joh. 10,27 ; ይሁቡ፡ ቃሎሙ፡ edant vocem suamlaJeremiae prophetia.Jer. 4,16 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,15 ; አንሥኡ፡ ቃለክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 13,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; አልዐለ፡ ቃለ፡ sustulit vocemlaKufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; አዕቢ፡ ቃለከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,1 ; n. 451 ያዐቢ፡ ቃሎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,20 ; ጸርሐ፡ በቃል፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,1 ; በዐቢይ፡ ቃል፡ alta vocelaRegum liber biblicum I.1 Reg. 28,12 ; Deuteronomium.Deut. 5,19 ; Hezekielis prophetia.Hez. 9,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 29,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 36,13 ; በ፩ቃል፡ una vocelaLucae evangelium.Luc. 14,18 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,8 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,15 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 8,18 .
2)sermola, oratiola
a)quatenus est loquendi facultas vel ratio: ወሀቦሙ፡ ቃለ፡ ወልሳነ፡ ወዐይነ፡ ወእዝነ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,5 ; ዘኢያአምር፡ ቃለ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,3 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,10 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,11 ; እንስሳ፡ ዘአልቦ፡ ቃል፡ ἄλογα not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,12 ; ቃልከ፡ ያዐውቀከ፡ ( λαλιά ) Marci Evangelium.Marc. 14,70 .
c)quatenus sunt dicta, effata, verba.
3)
b)verbala, sermola, oratiola: ቃሎሙ፡ ለጠቢባን፡ ድሉት፡ በመዳልው፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,25 ; ኀሳርከኒ፡ ወክብርከኒ፡ እምቃልከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,13 ; ዘክልኤቱ፡ ቃሉ፡ δίγλωσσος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 5,14 ; ምዕረ፡ አውሢአከ፡ ሶቤሃ፡ ፈጽም፡ ቃለከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 48,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 44,1 ; Judicum liber.Jud. 5,29 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,19 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 18,23 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,8 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,18 ; Matthaei Evangelium.Matth. 22,15 ; ቃለ፡ ነገራ፡ ለይእቲ፡ መጽሐፍ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 4,8 . In specie
α)oppositum, -o, -nituropp.operibus et factis: ad Timotheum epistola I.1 Tim. 4,12 ; በቃል፡ ወበምግባር፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 17 ; በቃል፡ ወአኮ፡ በምግባር፡ Lud. ex Hom.
ε)verbum Dei creansla, substantialela, Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 32,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 55,11 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 4,12 ; Evangelium Joannis.Joh. 1,1 sequensseq.; Apocalypsis Joannis.Apoc. 19,13 ; creberrime in libris theologicis ut Chrys., Cyr., Haim. Ab., al.
4)
b)res gestala: እምድኅረ፡ እላንቱ፡ ቃላት፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 32,1 ; ዘተረፈ፡ እምቃላተ፡ ዳዊት፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,29 ; 2 Paralipomenon libri I et II.Par. 13,22 al.; ዜና፡ ቃላቲሁ፡ relatio actorum ejuslanot able to find explanation in abbreviation listSyn. Ter 16 Enc.
c)resla: ፫ቃለ፡ ዘአነ፡ እነብብ፡ ላዕሌከ፡ l Paralipomenon libri I et II.Par. 21,10 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 21,11 ; Paralipomenon liber I.1 Par. 21,13 (aliâs ነገር፡ ).
5) ቃለ፡ ንጉሥ፡ vel ቃለ፡ ሐፄ፡ vulgo dicitur nuntiuslavel legatuslaRegis Aethiopiae, Lud. e Conf. Ssagâ-Zaab.
ቃል፡ qāl
Compounds
ቃለ፡ qāla status constructusst. c., ቃል፡ qāl spokesman ofen
a) (Dillmann 5) ቃለ፡ ኀፄ፡ qāla ḫaḍe , ቃለ፡ ሐፄ qāla ḥaḍe , ቃለ፡ ሐፃች፡ qāla ḥaḍāč , ቃለ፡ ዓፄ፡ qāla ʿāḍe , ቃል፡ አፄ፡ qāl ʾaḍe spokesman for the kingen, king’s heralden አኮ፡ በቃለ፡ ኀፄ፡par le moyen d’un porte-parole royalfr 24 l. 14 (ed.), 27 l. 12–13 (tr.); ቃለ፡ ሐፃች፡ ክፍለ፡ ሐዋርያት፡le qāla ḥaḍāč, Kefla Ḥawāryātfr 34 l. 21 (ed.), 40 l. 17–18 (tr.); 38 l. 34 (ed.), 46 l. 5 (tr.); ወቃል፡ ሐፄ፡ ጐላች፡ ይሳከር፡le porte-parole du roi, qui a procédé aux formalités concernant cette concession féodale, Issākarfr 43 l. 15–16 (ed.), 51 l. 24–25 (tr.); ወቃል፡ አፄ፡ መጽሐፍ፡ ቤት፡ ስርጓን፡ ገዬ፡le qāl aṣē maṣḥaf bēt, Serguān Gayēfr 33 l. 14 (ed.), 38 l. 29–30 (tr.); ወእንዘ፡ ቃል፡ አፄ፡ መጽሐፍ፡ ቤት፡ ድል፡ ሰገድ፡et pendant que le qāl aṣē maṣḥaf bēt était Del Sagadfr 34 l. 11–12 (ed.), 40 l. 7–8 (tr.); ወቃል፡ ሐፄ፡ በዓለ፡ መጽሐፍ፡ ያዕቆብ፡le porte parole du roi baʿāla maṣḥaf, Yāʿǝqobfr 33 l. 28–29 (ed.), 39 l. 16–17 (tr.); ቃል፡ ሐፄ፡ ዣን፡ ሐፀና፡ ዘጊዮርጊስ፡le porte-parole du roi (qāl ḥaṣē) žān ḥaṣanā, Za-Giyorgisfr 37 l. 17 (ed.), 44 l. 5–6 (tr.); ቃልሐፄ፡ ዣንጽራር፡ ጔታ፡ ዓሥራት፡le qāl ḥaṣē žan ṣerār gētā était ʿĀsrātfr 35 l. 16 (ed.), 41 19–20 (tr.); ወቃለ፡ ዓፄሂ፡ ዘዣንጽራር፡ ጔታ፡ ሐብተ፡ ሚካኤል፡le qāla ḥ{sic}aṣē, žān ṣerār guiētā, Ḥabta Mikā’ēlfr 31 l. 13–14 (ed.), 36 l. 18–19 (tr.); ወቃል፡ ሐፄ፡ ዓቄት፡ ደበና፡ ጌታ፡ ገሪማ፡le porte-parole du roi ʿāqēt dabanā gētā, Garimāfr 41 l. 18 (ed.), 49 l. 8–9 (tr.); ወቃል፡ ሐፄ፡ አስጐላች፡ የውስጥ፡ ብላቴን፡ ጌታ፡ ተክለ፡ ሃይማኖት፡le porte-parole du roi, qui a obtenu cette concession féodale (? asgulāč), le ya-wesṭ belāttangētā Takla Hāymanotfr 43 l. 31 (ed.), 52 l. 13–14 (tr.), videasvid. ሐፄ፡
Leslau
ቃለ፡ ሐፄ qāla ḥaḍe (Lt) the one who is in charge of transmitting the order of the king or the emperor, literallylit. ‘the voice of the emperor’ 226a
b) ቃለ፡ ነጋሢ፡ qāla nagāśi spokesman for the governoren ቃለ፡ ነጋሢ፡porte-parole du nagāsifr 39 l. 11 (ed.), 46 l. 19 (tr.); ሥዩመ፡ ተንቤን፡ ወሕዱጉ፡ ወራቅ፡ መአሰሬሁ፡ ወቃለ፡ ነጋሢሁ፡au chef du Tambēn, à son vicaire, à son rāq maʾasarē, et à son porte-parolefr 40 l. 9 (ed.), 47 l. 20–21 (tr.), videasvid. ነጋሢ፡
c) (Dillmann 5) ቃለ፡ ንጉሥ፡ qāla nǝguś spokesman for the kingen እንዘ፡ ቃለ፡ ንጉሥ፡ ወበዓለ፡ [መጽሐፍ፡] ወልደ፡ ደራትዮስ፡[Ces ordres ont été donnés] pendant que le porte-parole du roi et le baʿāla maṣḥaf(?), Walda Darātyos,fr 72 l. 8–9 (ed.), 86 l. 24–25 (tr.), videasvid. ንጉሥ፡
d) ቃለ፡ ኢተጌ፡ qāla ʾitage spokesman for the queenen, queen’s heralden ወቃለ፡ ኢተጌ፡ አባ፡ ተክለ፡ ወንጌል፡le porte-parole de la reine, abbā Takla Wangēlfr 28 l. 26–27 (ed.), 33 l. 4–5 (tr.), videasvid. እቴጌ፡
Cross-references:
a) for ሞገሰ፡ ቃል፡ videasvid. ሞገስ፡
b) for ስጣዌ፡ ቃል፡ videasvid. ስጣዌ፡
II,1
1)magnum facerela, augerela, Matthaei Evangelium.Matth. 23,5 ; Lucae evangelium.Luc. 1,58 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,19 ; አዕበይኩ፡ ጥበበ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,16 ; ረሲዓን፡ ያዐብዩ፡ ኀሳረ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,35 ; ያዐብያ፡ ለመዐቱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,54 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,16 .
a)sequensseq. ገቢረ፡ magna facinora facerelaPsalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 125,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 125,4 ; vel አዕበየ፡ ከመ፡ ይግበር፡ Joelis prophetia.Joel 2,21 ; vel absoluteabsol.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,24 vel አዕበየ፡ ምግባረ፡ magna opera facerela n. 986Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,4 ; etiam omisso ምግባረ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,9 .
b)magnum i.e. opulentumla, potentem redderela: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,35 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,3 ; ያዐብዮ፡ ወያከብሮ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,13 .
c)magnificarela, amplificarela: Josuae liber.Jos. 3,7 ; Josuae liber.Jos. 4,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 36,36 ; ወአዕበዮ፡ እግዚአብሔር፡ ለሰሎሞን፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,25 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,14 ( videasvid.n. 2,a).
e)vocem, clamorem vehementem facerela: አዕበዩ፡ ጸሪኀ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,31 .
f)natu majorem facerelavel declararela: ኢይክል፡ አዕብዮቶ፡ Deuteronomium.Deut. 21,16 .
g) አፈ፡ oslai.e. magna loquila( insolenter jactarela), μεγαλοῤῥημονεῖν : Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 37,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 54,13 ; መጠነ፡ አዕበየ፡ አፉሁ፡ Judith liber apocryphus.Judith 6,17 ; እመ፡ አዕቤከ፡ አፉከ፡ ላዕሌሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,22 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,15 , vel sequensseq. ነቢበ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,4 .
h)crescere facerelaplantam, Lud. e Ssal. Req.
2)tollerela, extollerela, exaltarela: ያዐብያ፡ ለክምረ፡ እክሉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,28 ; ታዐቢ፡ እደዊከ፡ ኀቤሁ፡ liber Jobi.Job 11,13 .
b)ad dignitatem, potentiam, felicitatem eveherela: አዕበዮ፡ ንጉሥ፡ ለሐማ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 3,1 ; ጥበብ፡ አዕበየቶሙ፡ ለደቂቃ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,11 ; ታዐብዮ፡ እምነ፡ ቢጹ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 15,5 ; ያዐብያ፡ ለነፍስከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,20 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,9 ; እምውስተ፡ መዋዕል፡ ቦ፡ ዘቀደሰ፡ ወአዕበየ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 36,9 .
e) ምግባሮ፡ fastuose agerelaJoelis prophetia.Joel 2,20 .
f)vocem tollerelaseu clamorem: ያዐቢ፡ ቃሎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,20 ; ከመ፡ ያዕቢ፡ ቃለ፡ በውውዓ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,22 versio novavers. nov.
II,1
1)magnum facerela, augerela, Matthaei Evangelium.Matth. 23,5 ; Lucae evangelium.Luc. 1,58 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,19 ; አዕበይኩ፡ ጥበበ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,16 ; ረሲዓን፡ ያዐብዩ፡ ኀሳረ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,35 ; ያዐብያ፡ ለመዐቱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,54 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,16 .
a)sequensseq. ገቢረ፡ magna facinora facerelaPsalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 125,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 125,4 ; vel አዕበየ፡ ከመ፡ ይግበር፡ Joelis prophetia.Joel 2,21 ; vel absoluteabsol.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,24 vel አዕበየ፡ ምግባረ፡ magna opera facerela n. 986Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,4 ; etiam omisso ምግባረ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,9 .
b)magnum i.e. opulentumla, potentem redderela: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,35 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,3 ; ያዐብዮ፡ ወያከብሮ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,13 .
c)magnificarela, amplificarela: Josuae liber.Jos. 3,7 ; Josuae liber.Jos. 4,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 36,36 ; ወአዕበዮ፡ እግዚአብሔር፡ ለሰሎሞን፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,25 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,14 ( videasvid.n. 2,a).
e)vocem, clamorem vehementem facerela: አዕበዩ፡ ጸሪኀ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,31 .
f)natu majorem facerelavel declararela: ኢይክል፡ አዕብዮቶ፡ Deuteronomium.Deut. 21,16 .
g) አፈ፡ oslai.e. magna loquila( insolenter jactarela), μεγαλοῤῥημονεῖν : Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 37,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 54,13 ; መጠነ፡ አዕበየ፡ አፉሁ፡ Judith liber apocryphus.Judith 6,17 ; እመ፡ አዕቤከ፡ አፉከ፡ ላዕሌሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,22 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,15 , vel sequensseq. ነቢበ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,4 .
h)crescere facerelaplantam, Lud. e Ssal. Req.
2)tollerela, extollerela, exaltarela: ያዐብያ፡ ለክምረ፡ እክሉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,28 ; ታዐቢ፡ እደዊከ፡ ኀቤሁ፡ liber Jobi.Job 11,13 .
b)ad dignitatem, potentiam, felicitatem eveherela: አዕበዮ፡ ንጉሥ፡ ለሐማ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 3,1 ; ጥበብ፡ አዕበየቶሙ፡ ለደቂቃ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,11 ; ታዐብዮ፡ እምነ፡ ቢጹ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 15,5 ; ያዐብያ፡ ለነፍስከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,20 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,9 ; እምውስተ፡ መዋዕል፡ ቦ፡ ዘቀደሰ፡ ወአዕበየ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 36,9 .
e) ምግባሮ፡ fastuose agerelaJoelis prophetia.Joel 2,20 .
f)vocem tollerelaseu clamorem: ያዐቢ፡ ቃሎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,20 ; ከመ፡ ያዕቢ፡ ቃለ፡ በውውዓ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,22 versio novavers. nov.
, rarius ከምር፡ Substantivumsubst.m. et fem. , pluralisPl. አክማር፡ חֹמֶר acervusla, culamlaulusla, ut frumenti, mergitum: liber Jobi.Job 5,26 ( m. ); ያዐብያ፡ ለክምረ፡ እክሉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,28 ; Ruth liber biblicus.Ruth 3,7 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,5 ; ከመ፡ ክምረ፡ እክል፡ Zephania prophetia.Zeph. 2,9 ; Judicum liber.Jud. 15,5 ; በእቶተ፡ (i.e. በእትወተ፡ ) አክማሪሁ፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 9 ; granorum M.M. f. 48; stramenti, foeni: ከመ፡ ከምረ፡ ሐሠር፡ ከማሁ፡ ማኅበሮሙ፡ ለኃጥኣን፡ στυππεῖον συνηγμένον Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,9 ; ranarum mortuarum Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 8,10 ; occisorum: ወኮን፡ ክምረ፡ አብድንቲሆሙ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. II,1
1)magnum facerela, augerela, Matthaei Evangelium.Matth. 23,5 ; Lucae evangelium.Luc. 1,58 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,19 ; አዕበይኩ፡ ጥበበ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,16 ; ረሲዓን፡ ያዐብዩ፡ ኀሳረ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,35 ; ያዐብያ፡ ለመዐቱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,54 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,16 .
a)sequensseq. ገቢረ፡ magna facinora facerelaPsalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 125,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 125,4 ; vel አዕበየ፡ ከመ፡ ይግበር፡ Joelis prophetia.Joel 2,21 ; vel absoluteabsol.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,24 vel አዕበየ፡ ምግባረ፡ magna opera facerela n. 986Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,4 ; etiam omisso ምግባረ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,9 .
b)magnum i.e. opulentumla, potentem redderela: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,35 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,3 ; ያዐብዮ፡ ወያከብሮ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,13 .
c)magnificarela, amplificarela: Josuae liber.Jos. 3,7 ; Josuae liber.Jos. 4,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 36,36 ; ወአዕበዮ፡ እግዚአብሔር፡ ለሰሎሞን፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,25 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,14 ( videasvid.n. 2,a).
e)vocem, clamorem vehementem facerela: አዕበዩ፡ ጸሪኀ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,31 .
f)natu majorem facerelavel declararela: ኢይክል፡ አዕብዮቶ፡ Deuteronomium.Deut. 21,16 .
g) አፈ፡ oslai.e. magna loquila( insolenter jactarela), μεγαλοῤῥημονεῖν : Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 37,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 54,13 ; መጠነ፡ አዕበየ፡ አፉሁ፡ Judith liber apocryphus.Judith 6,17 ; እመ፡ አዕቤከ፡ አፉከ፡ ላዕሌሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,22 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,15 , vel sequensseq. ነቢበ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,4 .
h)crescere facerelaplantam, Lud. e Ssal. Req.
2)tollerela, extollerela, exaltarela: ያዐብያ፡ ለክምረ፡ እክሉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,28 ; ታዐቢ፡ እደዊከ፡ ኀቤሁ፡ liber Jobi.Job 11,13 .
b)ad dignitatem, potentiam, felicitatem eveherela: አዕበዮ፡ ንጉሥ፡ ለሐማ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 3,1 ; ጥበብ፡ አዕበየቶሙ፡ ለደቂቃ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,11 ; ታዐብዮ፡ እምነ፡ ቢጹ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 15,5 ; ያዐብያ፡ ለነፍስከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,20 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,9 ; እምውስተ፡ መዋዕል፡ ቦ፡ ዘቀደሰ፡ ወአዕበየ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 36,9 .
e) ምግባሮ፡ fastuose agerelaJoelis prophetia.Joel 2,20 .
f)vocem tollerelaseu clamorem: ያዐቢ፡ ቃሎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,20 ; ከመ፡ ያዕቢ፡ ቃለ፡ በውውዓ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,22 versio novavers. nov.
II,1
1)magnum facerela, augerela, Matthaei Evangelium.Matth. 23,5 ; Lucae evangelium.Luc. 1,58 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 12,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,19 ; አዕበይኩ፡ ጥበበ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,16 ; ረሲዓን፡ ያዐብዩ፡ ኀሳረ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,35 ; ያዐብያ፡ ለመዐቱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 17,54 ; ad Timotheum epistola II.2 Tim. 2,16 .
a)sequensseq. ገቢረ፡ magna facinora facerelaPsalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 125,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 125,4 ; vel አዕበየ፡ ከመ፡ ይግበር፡ Joelis prophetia.Joel 2,21 ; vel absoluteabsol.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,24 vel አዕበየ፡ ምግባረ፡ magna opera facerela n. 986Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,4 ; etiam omisso ምግባረ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,9 .
b)magnum i.e. opulentumla, potentem redderela: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,35 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28,3 ; ያዐብዮ፡ ወያከብሮ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,13 .
c)magnificarela, amplificarela: Josuae liber.Jos. 3,7 ; Josuae liber.Jos. 4,14 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 36,36 ; ወአዕበዮ፡ እግዚአብሔር፡ ለሰሎሞን፡ ላዕለ፡ ኵሉ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 29,25 ; Jeremiae prophetia.Jer. 38,14 ( videasvid.n. 2,a).
e)vocem, clamorem vehementem facerela: አዕበዩ፡ ጸሪኀ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,31 .
f)natu majorem facerelavel declararela: ኢይክል፡ አዕብዮቶ፡ Deuteronomium.Deut. 21,16 .
g) አፈ፡ oslai.e. magna loquila( insolenter jactarela), μεγαλοῤῥημονεῖν : Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 37,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 54,13 ; መጠነ፡ አዕበየ፡ አፉሁ፡ Judith liber apocryphus.Judith 6,17 ; እመ፡ አዕቤከ፡ አፉከ፡ ላዕሌሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,22 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,15 , vel sequensseq. ነቢበ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 11,4 .
h)crescere facerelaplantam, Lud. e Ssal. Req.
2)tollerela, extollerela, exaltarela: ያዐብያ፡ ለክምረ፡ እክሉ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,28 ; ታዐቢ፡ እደዊከ፡ ኀቤሁ፡ liber Jobi.Job 11,13 .
b)ad dignitatem, potentiam, felicitatem eveherela: አዕበዮ፡ ንጉሥ፡ ለሐማ፡ Esther, liber biblicus.Esth. 3,1 ; ጥበብ፡ አዕበየቶሙ፡ ለደቂቃ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,11 ; ታዐብዮ፡ እምነ፡ ቢጹ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 15,5 ; ያዐብያ፡ ለነፍስከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 31,20 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 2,9 ; እምውስተ፡ መዋዕል፡ ቦ፡ ዘቀደሰ፡ ወአዕበየ፡ ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 36,9 .
e) ምግባሮ፡ fastuose agerelaJoelis prophetia.Joel 2,20 .
f)vocem tollerelaseu clamorem: ያዐቢ፡ ቃሎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,20 ; ከመ፡ ያዕቢ፡ ቃለ፡ በውውዓ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 21,22 versio novavers. nov.
II,1vertiginem facerelaalicui, cumc.Acc.: ያዘውሮሙ፡ አዕይንቲሆሙ፡ ለጠቢባን፡ (v. ያዐውሮሙ፡ ) i.e. caliginem offunditlaLiber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,29 .
I,1[contiguum videtur ዐቀበ፡ , an وَقَى ?] SubjunctivusSubj. ይዑቅ፡
1)servarela, observarela: ነፍሶ፡ ዑቅ፡ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ διαφύλαξον liber Jobi.Job 2,6 ; ዑቅ፡ ትእዛዘ፡ ወግበር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 77.
a)respicerela, attenderela, viderela, prospicerela, cumc.Acc.personapers.vel rei: ዑቀኒ፡ ἐπιγνῶναί με Ruth liber biblicus.Ruth 2,10 ; εἰδέναι ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 5,12 ; ዘኢየዐውቅ፡ ቤቶ፡ ይወርሶ፡ ነፋስ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,29 ; βλέπειν ad Colossenses epistola Pauli.Col. 4,17 ; diaconi ይዑቅዎሙ፡ ለእለ፡ አልቦሙ፡ (prospiciant iis qui nihil habent) p. 321; etiam cumc. ላዕለ፡ vel ለ፡ pers.: ዑቅኬ፡ ላዕለ፡ (v. ) ኢዮብ፡ προσέχειν liber Jobi.Job 2,3 .
b)caverela
α)aliquem vel aliquid i.e. vitarela, cumc.Acc.: ዑቅዎሙ፡ ለከለባት፡ βλέπετε τοὺς κύνας ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,2 ; ዘንተ፡ ዑቅ፡ ከመ፡ ኢታግብኦ፡ ለወልድየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,8 ; sequensseq. እምነ፡ rei, ut: ዑቅ፡ ርእሰከ፡ (v. ዑቅ፡ ) እምእኩይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,20 .
β)providerela, viderela, cautionem adhiberela, sive addito ርእሶ፡ (proprie: semet custodirela) sive omisso; absoluteabsol.: ዑቅ፡ ርእሰከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 19,2 ; Deuteronomium.Deut. 4,9 ; Deuteronomium.Deut. 8,11 ; Marci Evangelium.Marc. 13,9 ; Lucae evangelium.Luc. 17,3 ; ዑቅ፡ ወተዐቀብ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,13 ; ዑቂ፡ ወለብዊ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 3 ; ዑቁ፡ ወኢታፅርዑ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 7,23 ; cumc. በእንተ፡ rei ad Timotheum epistola I.1 Tim. 4,16 ; sequensseq. ኢ፡ cum SubjunctivusSubj.verbi ( nela): Deuteronomium.Deut. 4,23 ; Deuteronomium.Deut. 6,12 ; Deuteronomium.Deut. 11,16 ; Deuteronomium.Deut. 12,13 ; Deuteronomium.Deut. 12,19 ; Deuteronomium.Deut. 12,30 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,6 ; ዑቁ፡ ኢታርኅዉ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 17,3 ; Epistola Jeremiae, apocrypha.Ep. Jer. 4 ; ዑቅ፡ ኢያስሕቱከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,10 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,24 ; Lucae evangelium.Luc. 21,34 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,25 ; raro sequensseq.Imperf., ut: ዑቅ፡ አልቦ፡ ዘትኄሊ፡ liber Jobi.Job 1,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,30 ; sequensseq. ከመ፡ cumc.SubjunctivusSubj.( utla): ዑቁ፡ ከመ፡ ትግበሩ፡ Deuteronomium.Deut. 27,1 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 8,5 ; sequensseq. ዮጊ፡ ኢ፡ ne fortelac. SubjunctivusSubj., Apocalypsis Joannis.Apoc. 19,10 Platt.
2)animadverterela, cognoscerela: ዑቅ፡ ከመ፡ „scito, quod“ Lud. e Vit. Pach. [quae verbi አወቀ፡ significatio in lingua Amh. tritissima est; conferascfr. נָצַר custodirela, at نظر ነጸረ፡ intuerila, aspicerela].
3)intrans.: notumla, manifestum esselavel fierila, apparerela: ድኅረ፡ የዐውቅ፡ እከይሁ፡ (nisi ያዐውቅ፡ ἐκφαίνει τὴν κακίαν legere malueris) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,7 ; አዕረፈ፡ ( ያሬድ፡ ማሕሌታዊ፡ ) በሰላም፡ ወመቃብሪሁሰ፡ ኢተዐውቅ፡ (ni ተዐውቀ፡ legendum est) Sx. not able to find explanation in abbreviation listGenb. 11 ; ናሁኬ፡ የዐውቅ፡ ከመ፡ („elucet“, ni ያዐውቅ፡ „indicat“ interpretandum est) M.M. f. 109.
I,1[contiguum videtur ዐቀበ፡ , an وَقَى ?] SubjunctivusSubj. ይዑቅ፡
1)servarela, observarela: ነፍሶ፡ ዑቅ፡ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ διαφύλαξον liber Jobi.Job 2,6 ; ዑቅ፡ ትእዛዘ፡ ወግበር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 77.
a)respicerela, attenderela, viderela, prospicerela, cumc.Acc.personapers.vel rei: ዑቀኒ፡ ἐπιγνῶναί με Ruth liber biblicus.Ruth 2,10 ; εἰδέναι ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 5,12 ; ዘኢየዐውቅ፡ ቤቶ፡ ይወርሶ፡ ነፋስ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,29 ; βλέπειν ad Colossenses epistola Pauli.Col. 4,17 ; diaconi ይዑቅዎሙ፡ ለእለ፡ አልቦሙ፡ (prospiciant iis qui nihil habent) p. 321; etiam cumc. ላዕለ፡ vel ለ፡ pers.: ዑቅኬ፡ ላዕለ፡ (v. ) ኢዮብ፡ προσέχειν liber Jobi.Job 2,3 .
b)caverela
α)aliquem vel aliquid i.e. vitarela, cumc.Acc.: ዑቅዎሙ፡ ለከለባት፡ βλέπετε τοὺς κύνας ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,2 ; ዘንተ፡ ዑቅ፡ ከመ፡ ኢታግብኦ፡ ለወልድየ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,8 ; sequensseq. እምነ፡ rei, ut: ዑቅ፡ ርእሰከ፡ (v. ዑቅ፡ ) እምእኩይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,20 .
β)providerela, viderela, cautionem adhiberela, sive addito ርእሶ፡ (proprie: semet custodirela) sive omisso; absoluteabsol.: ዑቅ፡ ርእሰከ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 19,2 ; Deuteronomium.Deut. 4,9 ; Deuteronomium.Deut. 8,11 ; Marci Evangelium.Marc. 13,9 ; Lucae evangelium.Luc. 17,3 ; ዑቅ፡ ወተዐቀብ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,13 ; ዑቂ፡ ወለብዊ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 3 ; ዑቁ፡ ወኢታፅርዑ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 7,23 ; cumc. በእንተ፡ rei ad Timotheum epistola I.1 Tim. 4,16 ; sequensseq. ኢ፡ cum SubjunctivusSubj.verbi ( nela): Deuteronomium.Deut. 4,23 ; Deuteronomium.Deut. 6,12 ; Deuteronomium.Deut. 11,16 ; Deuteronomium.Deut. 12,13 ; Deuteronomium.Deut. 12,19 ; Deuteronomium.Deut. 12,30 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 24,6 ; ዑቁ፡ ኢታርኅዉ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 17,3 ; Epistola Jeremiae, apocrypha.Ep. Jer. 4 ; ዑቅ፡ ኢያስሕቱከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,10 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,24 ; Lucae evangelium.Luc. 21,34 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,25 ; raro sequensseq.Imperf., ut: ዑቅ፡ አልቦ፡ ዘትኄሊ፡ liber Jobi.Job 1,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 9,30 ; sequensseq. ከመ፡ cumc.SubjunctivusSubj.( utla): ዑቁ፡ ከመ፡ ትግበሩ፡ Deuteronomium.Deut. 27,1 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 8,5 ; sequensseq. ዮጊ፡ ኢ፡ ne fortelac. SubjunctivusSubj., Apocalypsis Joannis.Apoc. 19,10 Platt.
2)animadverterela, cognoscerela: ዑቅ፡ ከመ፡ „scito, quod“ Lud. e Vit. Pach. [quae verbi አወቀ፡ significatio in lingua Amh. tritissima est; conferascfr. נָצַר custodirela, at نظر ነጸረ፡ intuerila, aspicerela].
3)intrans.: notumla, manifestum esselavel fierila, apparerela: ድኅረ፡ የዐውቅ፡ እከይሁ፡ (nisi ያዐውቅ፡ ἐκφαίνει τὴν κακίαν legere malueris) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,7 ; አዕረፈ፡ ( ያሬድ፡ ማሕሌታዊ፡ ) በሰላም፡ ወመቃብሪሁሰ፡ ኢተዐውቅ፡ (ni ተዐውቀ፡ legendum est) Sx. not able to find explanation in abbreviation listGenb. 11 ; ናሁኬ፡ የዐውቅ፡ ከመ፡ („elucet“, ni ያዐውቅ፡ „indicat“ interpretandum est) M.M. f. 109.
(raro መንኵራኵር፡ ) Substantivumsubst., m. et fem. , singularissing.et collatio, -is vel collectivum, -ecoll., pluralisPl. መንኰራኵራት፡
1)rotala, τροχός , Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 12,6 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 20,26 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,12 ; Hezekielis prophetia.Hez. 1,16 ; መንኰራኵረ፡ ሰረገላ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 28,27 ; Jesaiae prophetia.Jes. 41,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 36,5 ; figulus ያዐውድ፡ መንኰራኵሪሁ፡ በእገሪሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,29 ; τροχοί Regum liber biblicum II.2 Reg. 24,22 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 7,17 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 7,18 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 7,19 ; መንኰራኵረ፡ ሰረገላቲሆሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 5,28 ; Nahum.Nah. 3,1 ; Hezekielis prophetia.Hez. 23,24 ; Hezekielis prophetia.Hez. 26,10 ; ከመ፡ ድምፀ፡ መንኰራኵር፡ ዐበይት፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 11.
a)passim pro currula, ut: በመንኰራኵር፡ ἐν ἁμάξαις Jesaiae prophetia.Jes. 25,10 ; አስይፍተ፡ መንገን፡ በሊኃት፡ ዘመንኰራኵር፡ falces curruum falcatorumlaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 5 Enc.; inter ecclesiae cathedralis Axumiticae vasa recensentur ፯፻፹መንኰራኵራት፡ , Chron. Ax. ( videasvid.etiam Isenb. lexiconlex.p. 33).
b)rotalavel rotaelai.e. genus tormentorum: እምዝ፡ አምጽአ፡ መኰንን፡ መንኰራኵራተ፡ ዘብርት፡ ወአኬድዎ፡ ( ለቅዱስ፡ ) not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 13 ; ወደይዎ፡ ( ለቅዱስ፡ ) ውስተ፡ መንኰራኵራት፡ ዘርቡብ፡ ታሕቴሁ፡ አፍሓመ፡ እሳት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 12 ; Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 22 ; አዘዘ፡ ከመ፡ ይስቅልዎ፡ ( ለቅዱስ፡ ) ውስተ፡ መንኰራኵር፡ ወይኰንንዎ፡ Sx. not able to find explanation in abbreviation listTer 1.
II,1
1)circumverterela, circumagerela: ያዐውድ፡ መንኰራኵሪሁ፡ በእገሪሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,29 .
2)
a)circumire juberela, circummitterelapraeconem: ከመ፡ ያዑድ፡ ዐዋዴ፡ ቅድሜሁ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 318 ; omisso ዐዋዴ፡ (i.e. proclamari juberela) Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 32,5 .
b)circumducerela, Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,61 ; cumc. ውስተ፡ loci: Numeri, liber Pentateuchi.Num. 23,14 ; አዖዶ፡ ውስተ፡ መርሕበ፡ ሀገር፡ Esther, liber biblicus.Esth. 6,11 ; አዖደኒ፡ ውስቴቶሙ፡ ምዕዋዳተ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 37,2 ; cumc.Acc.personapers.et Acc.viae vel loci: አዖደኒ፡ ፍኖተ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 47,2 ; ኖትያዊ፡ ለእመ፡ አዖደ፡ ሐመሮ፡ ኵሎ፡ ባሕረ፡ Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 24.
c)circumferrelai.e. circum circa projicerelafunem mensorium: ዘያዐውድ፡ ለኪ፡ ሐብለ፡ ዲበ፡ መክፈልትኪ፡ Michaei prophetia.Mich. 2,5 ; መኑ፡ አዖደ፡ አሕባለ፡ ዲቤሃ፡ liber Jobi.Job 38,5 .
3)circumdarela: በከተማ፡ ርእስየ፡ አክሊለ፡ ሕይወት፡ ያዑዱ፡ (verticem capitis mei corona vitae cingant) Synaxaria; sequuntur nomina mensium HedarSx. Hed. 28 Enc. ; Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 31,1 ( videasvid. ዝናር፡ ).
Substantivumsubst., pluralisPl.(formae ራግዛት፡ )
1)compages trabium qua per aquam vehuntur; ratisla, cymbala, scaphala, linterla, σκάφη Actus apostolorum.Act. 27,30 ; Actus apostolorum.Act. 27,32 Platt; ውስተ፡ ዘመጠነዝ፡ ዕበየ፡ ሰርምክሙ፡ ራግናተ፡ ቃላትየ፡ እጽህቅ፡ ኣሑር፡ τοῦτο τοῦ λόγου σκάφος ἰθύνειν ἐπείγομαι hom. Acacii in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 105 ; ያዐድዉ፡ (traijciunt) በድነ፡ በራግናት፡ Reg. Pach.
2)rudentesla, funes navisla: ራግናቲሃ፡ ለሐመር፡ ሐብለ፡ ሥላሴ፡ ዘኢይትበተክ፡ funes navis sunt vinculum Trinitatis, quod non rumpiturlaOrganon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 1 (Lud. interprete Gregorio). Significationem velilavel velorum navisla, de qua vehementer dubito, Ludolfus e duobus aliis Organi locis probare conatus est; (Christus gubernator) ዘይሔድፎ፡ ለዓለም፡ እማዕበለ፡ ኀጣውእ፡ ዘበራግናተ፡ ወንጌሉ፡ ቅዱስ፡ ኦሐመር፡ እንተ፡ ትሔድፍ፡ (quae vehis scilicetsc.homines) በራግነተ፡ ሥላሴ፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 5. Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: ራግናት፡ ዘ፡ አምሳለ፡ ተራዳ፡ ዘይስሕቡ፡ ቦቱ፡ ; aliudla: ራግናት፡ ብ፡ ሰንሰለቱ፡ ( ለመርከብ፡ ).
I,1[pro አጠቀ፡ , videasvid. ጦቀ፡ ; طَوْقٌ torquesla, res alteram cingensla] SubjunctivusSubj. ይዕጥቅ፡ , adstringerela, accingerela, arcte cingerela(sibi vel) cingila, cumc.Acc.cinguli vel vestis et ውስተ፡ corporis: ዕጥቆ፡ ውስተ፡ ሐቌከ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 13,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 13,2 ; እለ፡ የዐጥቁ፡ ቅናተ፡ መንግሥት፡ οἱ τὴν ἁλουργίδα περικείμενοι Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 20 ; ገብሩ፡ ሎሙ፡ ሞራአ፡ ዘየዐጥቁ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 7 ; ዐጠቃ፡ ለኀጢአት፡ ከመ፡ ቅናት፡ ዘይቀንት፡ M.M. f. 29; ዐጢቆን፡ ሰናፊለ፡ Chronica Liq. AtquChr. L. Atq. f. 23 ; omisso Acc.: የዐጥቁ፡ (sic legas pro ያዐጥቁ፡ ) ለረዊጽ፡ እምከመ፡ ተንሥኡ፡ እምስካቦሙ፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 10. Exempla a Lud. columnacol.381 allata sub ጦቀ፡ II,1referenda sunt. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐጠቀ፡ ቀነተ፡ ገለደ፡ ብ፡ ታጠቀ።
, rarius አዕወረ፡ ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,11 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 25,7 varia lectiovar.), rarissime አዐረ፡ ( Regum liber biblicum IV.4 Reg. 25,7 varia lectiovar.) II,1SubjunctivusSubj. ያዑር፡ ; in Imperf. etiam II,2 ያዔውር፡ ;
1)effoderela, eruerelaoculos alicujus: ወአዕይንቲሁ፡ ለጼዴቅያስ፡ አዖረ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 46,7 versio novavers. nov.; አዕወሮ፡ (v. አዖሮ፡ ) et አዐሮ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 25,7 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 77.
2)caecum redderela, excaecarela, occaecarela, cumc.Acc.hominum vel cumc.Acc.oculorum et pronomen suffixumpron. suff.personapers.( alicuilavel alicujusla): Genesis liber Pentateuchi.Gen. 19,11 ; Epistola Joannis I.1 Joh. 2,11 ; አዑሮሙ፡ አዕይንቲሆሙ፡ ወአዖሮሙ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 6,18 ; ሕልያን፡ ያዐውር፡ አዕይንተ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 23,8 ; Deuteronomium.Deut. 16,19 ; አምኃ፡ ወሕልያን፡ ያዐውሮሙ፡ አዕይንቲሆሙ፡ ለጠቢባን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,29 ; Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 ; አዖረ፡ አዕይንተ፡ ልብ፡ F.M. 25,1; ጸላኢ፡ አዖረ፡ ልቦሙ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 263 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 267 ; ለልቡ፡ አዖሮ፡ ሰይጣን፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 1 ; ሕልያን፡ ያዔውር፡ አዕይንተ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 4. ( Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 7,17 est locus corruptus).
II,2, in Perf. crebro አዔረየ፡ scriptum,
1)exaequarela, coaequarela, parem et aequalem redderela, aequipararela, Zachariae prophetia.Zach. 4,7 varia lectiovar.; ያዔሪ፡ ርእሶ፡ ምስለ፡ እግዚአብሔር፡ Evangelium Joannis.Joh. 5,18 ; cumc.duplexdupl.Acc.( aliquem inlare); Deuteronomium.Deut. 29,18 ; ጳውሎስ፡ አዔረየ፡ ርእሶ፡ ምስለ፡ ሐዋርያት፡ ἐξισοῖ τοῖς μαθηταῖς ἑαυτόν Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 1 ; አዔረዮ፡ ምስለ፡ አቡሁ፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 2 ; M.M. f. 97; M.M. f. 265 ( videasvid. sub አሜረየ፡ col. 169).
2)aequaliter distribuerela, Lud. comm. hist.p. 312 (sic quidem Lud. in lexico; at in Comm. non ያዔሪ፡ sed ይዔሪ፡ scriptum exhibet).
II,2, in Perf. crebro አዔረየ፡ scriptum,
1)exaequarela, coaequarela, parem et aequalem redderela, aequipararela, Zachariae prophetia.Zach. 4,7 varia lectiovar.; ያዔሪ፡ ርእሶ፡ ምስለ፡ እግዚአብሔር፡ Evangelium Joannis.Joh. 5,18 ; cumc.duplexdupl.Acc.( aliquem inlare); Deuteronomium.Deut. 29,18 ; ጳውሎስ፡ አዔረየ፡ ርእሶ፡ ምስለ፡ ሐዋርያት፡ ἐξισοῖ τοῖς μαθηταῖς ἑαυτόν Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 1 ; አዔረዮ፡ ምስለ፡ አቡሁ፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 2 ; M.M. f. 97; M.M. f. 265 ( videasvid. sub አሜረየ፡ col. 169).
2)aequaliter distribuerela, Lud. comm. hist.p. 312 (sic quidem Lud. in lexico; at in Comm. non ያዔሪ፡ sed ይዔሪ፡ scriptum exhibet).