Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

et ጋጋ፡ ( m. ), ጋጋት፡ [ גָּג tectum^la]

1)vinculum^la( ferreum^la) jugo^lasimile, cervici impositum, collo circumdatum, collare ferreum^la, numella^la: κλοιός , κλοιοί , ; ; ጋግ፡ ክቡድ፡ ; ; ጋጋ፡ ; ; ዕንቅ፡ ውስተ፡ ክሳድከ፡ ጋጋ፡ ; ጋጋሃ፡ ; ; 12; ; ያከብድ፡ ሎቱ፡ ጋገ፡ ዐቢየ፡ ; ግድፊ፡ ጋገ፡ (v. ጋጋ፡ ) እምክሳድኪ፡ τὸν δεσμόν ; n. 1207 ግበር፡ ለከ፡ ጋገ፡ ወሐግለ፡ δεσμοὺς καὶ κλοιούς ; ጋገ፡ ኀጺን፡ (Acc.) ζυγὸν σιδηροῦν ; አንትሙ፡ እሱራን፡ በሰናስል፡ ወበጋጋ፡ ወበመዋቅሕት፡ ; ያከብዱ፡ ለነ፡ ጋጋተ፡ ውስተ፡ ክሳውዲነ፡ ዘኢንክል፡ ጸዊሮቶ፡ Clem. f. 200; pedibus ejus indidit vincula ወጋጋተ፡ ( compedes^la) ; ወደዩ፡ ፬ ጋጋተ፡ ፩፡ ውስተ፡ ክሳዱ፡ ወ፩ ውስተ፡ ገቦሁ፡ ወ፩ ውስተ፡ ሐቌሁ፡ ወ፩ ውስተ፡ አብራኪሁ፡

2)collare^la, torques^la, ornamentum: tauro quem divinis honoribus colebant indiderunt ጋጋ፡ ዘወርቅ፡

3)catena^la, quali monachi in Aethiopia affligendi corporis causa lumbos cingunt, Lud. Greg.

አውከፈ

II,1

1)excipere^la(manu) aliquid: አውከፈት፡ አንብዐ፡ ወለታ፡ ἀπεδέξατο τὰ δάκρυα τῆς θυγατρός (v. አከፈት፡ cum glossa marginali ማሰሰት፡ abstersit^la?); n. 922 ገልዕ፡ በዘ፡ ያወክፉ፡ (v. ያዌክፉ፡ , ያከውፉ ) ማየ፡ ኅዳጠ፡ ( አክወፈ፡ ).

2)in se recipere^laaliquid, ut mandatum exsequendum ( auf sich nehmen^de, sich anheischig machen^de), ከመ፡ , ut: አውከፉ፡ አይሁድ፡ ላዕሌሆሙ፡ ወለዘርኦሙ፡ ከመ፡ ኢይፍልሱ፡ .

አኬደ

II,1calcare^lavel conculcare facere^la

a)eundo^la, incedendo^la, : መጽያሕተ፡ ዘኢይሬእዩ፡ ኣከይዶሙ፡ ; ያከይድ፡ አፍራሲሁ፡ መርሕበኪ፡ ; et ውስተ፡ , ut: አኬድከ፡ ውስተ፡ ባሕር፡ አፍራሲከ፡ ; καταπατεῖν ; (nisi hoc exemplum ad b referendum fuerit).

b)uvas, olivas, vinum (torculare)^la, ; ኢያከይዱ፡ ወይነ፡ ውስተ፡ ምክያድ፡ ; ; ; Platt.

c)frumentum, triturare^la, terere^la; praedicatur non tantum de homine, qui jumentorum tribulorumve ope utitur, ut: ያከይድ፡ ዘርአ፡ ሰዊት፡ ; ; ያከይዱ፡ እክለ፡ ወወይነ፡ (v. ይከይዱ፡ ) ; ለእመ፡ አኬድከ፡ እክለ፡ ገራህትከ፡ ; አኪድዮሙ፡ ( ወለተ፡ ጽዮን፡ ) ; ; ; ; sed etiam de jumentis ipsis: ላህም፡ ዘያከይድ፡ .

ኬደ

I,1[amh. ሔደ፡ , كَدِيدٌ terra calcata^la; كَدَا durum fuit^lasolum (proprie: tundendo vel calcando)] ይኪድ፡ calcare^la,

a)viam, locum eundo^la, incedendo^la; terere^la: : ኀበ፡ ኬደ፡ ἐν βήμασιν αὐτοῦ ; ብሔር፡ ኀበ፡ ኢኬደ፡ ( እግረ፡ ) ሰብእ፡ ; : ኬዱ፡ ፍኖተ፡ ; ; ፍኖተ፡ ረሲዓን፡ ኢትኪድ፡ ; ለከይደ፡ አሠሮሙ፡ ; ኢትድግሙ፡ እንከ፡ ከይደ፡ ዐጸድየ፡ ; ; ; ዲበ፡ ; ; ; ውስተ፡ ; ላዕለ፡ .

b)argillam: ኬዱኒ፡ ከመ፡ ጽቡር፡ ; .

c)in torculari, ; torcular 19,15.

d)terere^la, triturare^lafrumentum: ይከይድዋ፡ ለሞአብ፡ ከመ፡ ዘይከይድዎ፡ (v. ያከይድዎ፡ ) ለእክል፡ በመንኰራኵር፡ ; ይከይድዎን፡ ለአህጉር፡ በኲናት፡ ἀλοήσουσι ;

e)calcando conterere^la, conculare^la, proterere^la, proculare^la, ; ; ; ; ; ; ዘተርፈ፡ ሣዕረ፡ ትከይዱ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ነዳይ፡ እመ፡ ወድቀ፡ ይከይድዎ፡ ቢጹ፡ ; ; ከመ፡ ትኪዶሙ፡ ; .

አኬደ

II,1calcare^lavel conculcare facere^la

b)uvas, olivas, vinum (torculare)^la, ; ኢያከይዱ፡ ወይነ፡ ውስተ፡ ምክያድ፡ ; ; ; Platt.

አኬደ

II,1calcare^lavel conculcare facere^la

b)uvas, olivas, vinum (torculare)^la, ; ኢያከይዱ፡ ወይነ፡ ውስተ፡ ምክያድ፡ ; ; ; Platt.

አክፍአ

II,1hebetare^la, obtundere^la, retundere^la: ነጽሮ፡ ብርሃኑ፡ ያከፍእ፡ ዐይነ፡ ἀμαυροῖ ; መብረቅ፡ ዘበአንበልብሎቱ፡ ያከፍዕ፡ ዐይኖ፡ ለዘይኔጽሮ፡ M.M. 146; ያከፍእ፡ ነግሮ፡ aciem verborum ejus retundit^la, Cyr. (de Melch.) f. 129.

አክሀለ

II,1potentem^lavel valentem^lafacere^laaliquem, i.e.

a)vires^la, potentiam^la, facultatem^lapraebere^laalicui, : ከመ፡ ያክህሎ፡ ; እግዚአብሔር፡ አክሀሎሙ፡ ; በ፡ rei, ut: ኵሎ፡ እክል፡ በዘውእቱ፡ አክሀለኒ፡ ( ἐνδυναμοῦν ) ; እግዚአብሔር፡ አክሀለነ፡ በኵሉ፡ ዘንፈቅድ፡ ; ለ፡ Infin., ut: ያክህልክሙ፡ እግዚአብሔር፡ ለገቢረ፡ ኵሉ፡ ፈቃዱ፡ ; verbi: ኢታክህሎሙ፡ ለፀርነ፡ ይቅትሉነ፡

b)praevalere^lafacere^la, superiorem^lareddere^laaliquem aliquo, et በ፡ , ut: ኀጢአትነ፡ አክሀለት፡ ፀረ፡ ብነ፡ ; : አነ፡ አክሀልኩከ፡ ኪያሃ፡ ( ለሀገር፡ ) p. 366. n. 813

አክሞሰሰ

quinquel. II, Imperf. et ያክሞስስ፡ [potestatem deminutivi habet: subausterum esse^la; etiam in كَلَحَ austerum vultum habuit^la, V subrisit^lautraque significatio copulata est]

1)paululum adducere vultum, vel severitatem minuere i.e. leviter objurgare^laaliquem, : ወያክሞስሶሙ፡ (Salomo) በየውሀት፡ ለአብዳን፡

2)severitatem minuendo subridere^la, leniter ridere^laet arridere^la: ጠቢብሰ፡ እምዕጹብ፡ ያክሞስስ፡ ከናፍሪሁ፡ μόλις ἡσυχῇ μειδιάσει ; n. 832 አክሞሰሰ፡ ; ; እንዘ፡ ያክሞስስ፡ ; ; አክሞስስ፡ በኅቡእ፡ γέλα , μὴ φανερῶς ( ተአርወየ፡ ); ; ወአክሞሰሰ፡ ወልድየ፡ ውስተ፡ ገጸ፡ ዮሴፍ፡ Lud. e Vit. Theoph.; በእንተ፡ rei: አክሞሰሰ፡ በእንተ፡ ድካሞሙ፡ (Abba Pachomius subrisit ob defatigationem daemonum) Lud. e Vit. Pach.

ያክንት

1)gemma

a) ὑάκινθος hyacinthus^la ; .

b) ያክንት፡ ቀይሕ፡ hyacinthus ruber^lai.e. carbunculus^la, ἄνθραξ ; .

c) ያክንት፡ ጸሊም፡ hyacinthus niger^lai.e. sapphirus^la, σάπφειρος ; . – : ሰርድዮን፡ በኦሪት፡ ወበቀለምሲስ፤ ያክንት፡ በሕዝቅኤል፤ ሕብሩ፡ በጫቲ፡ ; aliud^la: ከመ፡ ፍሕም፡ ያክንት፡ ቀይሕ፡ ; scholion ad ሰንፔር።

2)vestis genus ὑάκινθος , purpura caerulea^la, (panni, vestes, fila hac purpura tincta): ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ሕብረ፡ ያክንት፡ . – : ያክንት፡ ዘ፡ ተሳውሬ፡ (!).

ደረከኖ

et ደርከኖ፡ [a radice ረከነ፡ i.e. רגם רקם رقن ductum et cum אַרְגָּמָן ܐܪܰܓܘܳܢܳܐ cognatum (de ደ vid. gramm.§ 73) videtur, et mihi quidem hoc etymon probabilius est quam si quis vocabulum a زرق duxerit] purpura caerulea^lavel hyacinthina^la, ὑάκινθος (aliâs ያክንት፡ ). ; ; ; n. 1096 ; ; ; ; ; ; ; ; ; አልባሰ፡ ደርከኖ፡ ; ; ደርከኖ፡ ወሜላት፡ አልባሲሆሙ፡ ; ዘሕብረ፡ ደርከኖ፡ ; ( አጽገየ፡ ). — Voc. Ae.: ደርከኖ፡ ዘ፡ ብጫቴ፡ ሐር። ዲደርከኖ፡ didarkano , ደርካኖ darkāno 10 n.19 (ed.) ዲደርከኖ፡ ‘vielleicht unter dem Einfluß von ድደርኬሜ፡ = δίδραχμον neben ደርከሜ፡ = δραχμή entstanden)’ Purpur^de xxxiia

ያክንት

1)gemma

a) ὑάκινθος hyacinthus^la ; .

b) ያክንት፡ ቀይሕ፡ hyacinthus ruber^lai.e. carbunculus^la, ἄνθραξ ; .

ያክንት

1)gemma

a) ὑάκινθος hyacinthus^la ; .

b) ያክንት፡ ቀይሕ፡ hyacinthus ruber^lai.e. carbunculus^la, ἄνθραξ ; .

ያክንት

1)gemma

a) ὑάκινθος hyacinthus^la ; .

b) ያክንት፡ ቀይሕ፡ hyacinthus ruber^lai.e. carbunculus^la, ἄνθραξ ; .

አክዐወ

II,1fundere^lavel effundere facere^la: ያክዑ፡ ደመ፡ .

አኵስሐ

II,1stercus edere^la, excrementa egerere^la, cacare^la: አኵስሑ፡ እልኩ፡ አዕዋፍ፡ ውዑየ፡ ውስተ፡ አዕይንትየ፡ ; ; ተሀውከ፡ ከርሡ፡ (Arii) ወወጽአ፡ ጽምሚተ፡ ወሖረ፡ ውስተ፡ ዐጸደ፡ ምኵሳሑ፡ ወነበረ፡ ከመ፡ ያኵስሕ፡ ; ከመ፡ መዝብር፡ ዘኵሉ፡ ያኰስሕ፡ (v. ያኰስሖ፡ ) ውስቴቱ፡ .

አወልወለ

(et አወላወለ፡ ) II perturbare^la, consternare^la, ወያወለውላ፡ ( ያወላውላ፡ et ያስተወላውላ፡ ) ለምክረ፡ ልቡ፡ ከመ፡ ዘይነትዕ፡ በውስተ፡ ቀትል፡ τεθορυβημένος .

አውረሰ

II,1

1)hereditatem^lavel possessionem rei dare^la n. 897vel assignare^laalicui, : ; ; ; ; ; 2 ; ያወርሶ፡ እግዚአብሔር፡ ለይሁዳ፡ መክፈልቶ፡ ; ; ሕገ፡ ዘያሐይዎሙ፡ አውረሶሙ፡ ; ; ; .

2)hereditatem relinquere^laalicui, rei et ለ፡ pers.: ታወርስ፡ መርገመ፡ ለቤታ፡ ; ከመ፡ ትረሱ፡ ምድረ፡ ወእምድኅሬክሙኒ፡ ታወርሱ፡ ለደቂቅክሙ፡ እስከ፡ ለዓለም፡ .

ቀደመ

I,1, (raro I,2(ut ) [ קָדַם ܩܕܰܡ قَدَمَ ] ይቅድም፡

1)praeire^la, praecedere^la, antecedere^la, anteire^la, ; ; ; ; ; ሖሩ፡ ቅድሜየ፡ ቅድሙኒ፡ ; ; እምነ፡ pers.: ንቅድም፡ እምብእሲትከ፡ ; ; ለ፡ pers.: ለደም፡ ይቀድም፡ ላኳ፡ ; ለእሳት፡ ይቀድም፡ ይጠይስ፡ ተነ፡ ጢስ፡ .

2)praevenire^la, ante venire^la, antevertere^la: ; ይቀድመኒ፡ ወሪደ፡ ; ;

3)priorem esse^la, praestare^la, potiorem esse^la,

a)praecedere tempore: እለ፡ ቀደሙከ፡ ; .

b)ordine: እለ፡ ይቀድሙ፡ οἱ πρῶτοι ; ; እምኵሉ፡ ዘይቀድም፡ πρὸ πάντων ante omnia^la ; ; hinc ቀዲም፡ prioratus^la, jus praecipuum^la: አምላክ፡ ፩ ዘእንበለ፡ ቀዲም፡ ; ቀዲም፡ ዘኮነ፡ ሎቱ፡ በውስተ፡ ርስት፡ F.N. 42,3.

c)creberrime cum aliis verbis conjunctum significat adverbia ante^la, primum^la, primo^la, prius^la, vel praepositiones prae^la, pro^la, ante^lain verbis compositis: n. 461

α)alio verbo in eodem tempore, numero et persona, ut: ይቀድማ፡ ወያመጽኣ፡ አሕማረ፡ ተርሴስ፡ ደቂቀኪ፡ ἐν πρώτοις ἀγαγεῖν ; ; ቅድም፡ ወንሣእ፡ προκαταλήψῃ ; plerumque omissa copula: ; ትቀድም፡ ተሐውር፡ ምስሌሁ፡ πορεύεται μετ ’ αυτοῦ ἐν πρώτοις ; ይቄድሙ፡ (v. ይቀድሙ፡ ) ያወርዱ፡ እዴሆሙ፡ ; ለእለ፡ ቀደመ፡ አእመሮሙ፡ οὓς προέγνω Platt; et inverso ordine: ይሑሩ፡ ይቅድሙ፡ ውስተ፡ ; ; ንግር፡ አንተ፡ ቅድም፡ ;

β)Infin.: ቀደመ፡ ተምህሮ፡ መጽሐፍ፡ ; ቀደመ፡ ተወልዶ፡ ; ቦኑ፡ እምሰብእ፡ ቀደምከ፡ ተፈጥሮ፡ ; ; ቅድም፡ ለከ፡ ነሢአ፡ ብእሲት፡ ; ; ; ; ; ; ; ; .

d) ይቀድመከ፡ ተሐምዎ፡ tibi primo convenit^la(jus affinitatis) .

4)initium facere^la, incipere^la: ቀደመት፡ ማርያ፡ ወትቤ፡ ἐξῆρχε ; ቅድሙ፡ እምቅዱሳንየ፡ ; ; Infin., ut: ቅድም፡ እምነ፡ ኵሉ፡ ኀዲገ፡ ; ኢትቅድም፡ አውርዶ፡ እዴከ፡ , vel verbi: ዝንቱ፡ ቀደመ፡ ይኩን፡ ረዐይተ፡ 1 ; ንቀድም፡ በረድኤተ፡ እግዚአብሔር፡ ንጽሐፍ፡ crebro ab initio librorum Mss.

በረድ

, plerumque m. ( fem. ), , et , አብራድ፡

1)grando^la, χάλαζα ; ; ; በረድ፡ ዐበይት፡ ; ; ; ; ያወርድ፡ አብራደ፡ χάλαζαι , at በረድ፡ ; ; እብነ፡ በረድ፡ ; ; ; ; 46,5; κρύσταλλος ; .

a)nix^la, χιών , ; ; n. 508 ይኤዝዝ፡ በረደ፡ ይረድ፡ ዲበ፡ ምድር፡ ; (ubi χάλαζα አስሐትያ፡ ); ; ; ; ; በረድ፡ ወአስሐትያ፡ ( χιὼν καὶ κρύσταλλος ) , albedinis vel splendoris imaginem praebens ; ; ; ; ; ; ; .

b)pruina^la, gelu^la, glacies^la; πάχνη ; , πάγος , ut: ቍር፡ ወበረድ፡ ψύχη καὶ πάγος ; παγετός ; κρύσταλλος ; ; ቈረ፡ ከመ፡ በረድ፡ ; . Grandinat^la( ningit^la) ይዘንም፡ በረድ፡ κατέσπευσε χιόνα ; .

2)crystallus^la: ዘሕብረ፡ በረድ፡ ; ; ; ባሕር፡ ከመ፡ እንተ፡ በረድ፡ θάλασσα ὑαλίνη .

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose