Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

, m. et fem. , stupor^la, pavor^lavel terror repentinus^la, consternatio^la, perturbatio^la, ecstasis^la: θάμβος ; ; ; ; φρίκη ; ድንጋፄ፡ ወድቀ፡ ላዕለ፡ አብራም፡ ; ; ዐቢይ፡ ድንጋፄ፡ አኀዞሙ፡ ἔκστασις ; ; ; ; ; ; ያመጽእ፡ ድንጋፄ፡ ላዕለ፡ አሕዛብ፡ ; Rel. Bar.; ; φόβος ; ; δειλία ; πτόησις ; ድንጋፄ፡ ልብ፡ θραυσμὸς καρδίας ; ዘእንበለ፡ ድንጋፄ፡ ἀφόβως impavide^la ; ecstasis^la .

በኀበ እንተ

quod accuratius, quam ኀበ፡ , propinquitatem vel viciniam loci significat; frequentissime usitatum

1)ad^la, apud^la, juxta^la, propter^la: πρὸς τῇ βαλάνῳ ; ἐπὶ τοῦ ὕδατος ; ; በኀበ፡ አንቀጸ፡ ሀገር፡ ἐπὶ ταῖς θύραις ; በኀበ፡ ፈለግ፡ ἐπὶ τὸν ποταμόν ; ; ሕዝብ፡ በኀበ፡ አንቀጽ፡ οἱ ἐν τῇ πύλῃ ; በኀበ፡ አረፍት፡ παρὰ τὰ τείχη .

a)apud i.e. in domo^laalicujus vel cum^lavel inter^la: ሞተ፡ በኀበ፡ ታራ፡ አቡሁ፡ ( ἐνώπιον ) ; ወፅአ፡ በኀቤሁ፡ ; ብዕል፡ ዘይትዐቀብ፡ በኀበ፡ ዘአጥረዮ፡ ; በኀቤከ፡ ጥበብ፡ ተዘግበት፡ ; በኀቤክሙ፡ ጠፍአት፡ ጥበብ፡ μεθ᾽ ὑμών ; Jesaias በኀበ፡ ነቢያት፡ ዘተንእደ፡ qui^lainter prophetas laudatur^la, Enc.

b)apud i.e. a^la, ab^la( παρά Gen.), conjunctum cum verbis accipiendi, emendi, reportandi, petendi, interrogandi, audiendi, comperiendi: ኢትነሥኡ፡ ቤዛ፡ በኀበ፡ ቀታሊ፡ ; ; ተመጠወ፡ መጽሐፈ፡ በኀበ፡ ሐዋርያት፡ ; ; ; እንተ፡ ተሣየጠ፡ በኀበ፡ ኤፌሮን፡ ; ዕሤትኪ፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ተኀሥሣ፡ ለጥበብ፡ በኀበ፡ እኩያን፡ ; እሙንቱ፡ በኀበ፡ አበዊሆሙ፡ ተመሀሩ፡ ; ; ሰአሉ፡ በኀቤሁ፡ ንጉሠ፡ ; ዘይሴአል፡ ነገረ፡ ዘከመዝ፡ በኀበ፡ ጠቢባን፡ ; Platt; ዘሰማዕኩ፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; . Plura exempla invenies sub verbis modo laudatis aliisque hujus generis. Multis in locis በኀበ፡ et እምኀበ፡ promiscue usurpatur.

2)Adhibetur, ubi rem in animo vel potestate alicujus esse, ejus consilio et judicio convenire, ei acceptum vel reprobatum esse significatur:

a)penes^la, in animo^laalicujus: ዝንቱ፡ ኵሉ፡ በኀቤከ፡ ሀሎ፡ ταῦτα ἔχων ἐν σεαυτῷ ; ሣህል፡ ወጽድቅ፡ በኀቤሁ፡ παρ᾽ αὐτοῦ ; አኮኑ፡ በኀቤሁ፡ ግርማ፡ ; ኍልቈ፡ አውራኂሁ፡ በኀቤከ፡ .

b)coram^la, e sententia^la, consilio^la, judicio^laalicujus, nec non a^la, vel casus Dativi ( עִם , אֵת , عِنْدَ ) ἔναντι ; ἐν τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ በኀቤሁ፡ ; መብእስ፡ ይእቲ፡ በኀበ፡ አብዳን፡ τραχεῖα τοῖς ἀπαιδεύτοις ; ; πρὸς μέ ; እፎ፡ ይከውን፡ ጻድቀ፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ παρὰ Κυρίῳ ; ; ; ; ; አሐቲ፡ ዕለት፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ከመ፡ ፲፻ዓመት፡ ; መሥዋዕተ፡ ረሲዓን፡ ርኩስ፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ወጸሎተ፡ ኄራንሰ፡ ሥሙር፡ በኀቤሁ፡ ; ; ርጉም፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; n. 594 ተፈቅረ፡ በኀበ፡ ብዙኃን፡ ; ሠናይ፡ አንተ፡ በኀቤየ፡ ; ; ፍቁር፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ὑπὸ τοῦ θεοῦ ; ይትዌደስ፡ በኀበ፡ ሰብእ፡ ; ; ተጸልአ፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ; ቀሊል፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; በኀበ፡ ሰብእ፡ ኢይትክሀልዝ፡ .

3)Sicut ለኀበ፡ etiam በኀበ፡ inservit designandis rationibus, quae inter res vel personas intercedunt:

a)de ratione societatis vel communionis: cum^la, inter^la, coram^la, ( πρὸς ): ሑሩ፡ በልቡና፡ በኀበ፡ባዕዳን፡ Platt; ንርከብ፡ ሰላመ፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; ቦሙ፡ ሞገሰ፡ በኀበ፡ ኵሉ፡ ሕዝብ፡ ; ; 1 ( ኀበ፡ ).

b)de ratione comparationis vel in^lamodum^la, quasi^la, instar^la, ut: ኩኖሙ፡ ለሕዝብ፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ τὰ πρὸς θεόν vel comparatus cum^la( ad^la, pro^la, prae^la): ; ምንተ፡ ይከውን፡ ሐሠር፡ በኀበ፡ ሥርናይ፡ ; በኀበ፡ ዕመቀ፡ ማይ፡ si compares cum profunditate aquarum^la, Org.

c)de ratione normae ad modum^la, secundum^la: በኀበ፡ ጽድቅ፡ ተናገርከ፡ . እምኀበ፡ vel እምነ፡ ኀበ፡ e vicinia^lavel a parte^laalicujus ( מֵאֵת , מֵעִם , مِنْ عِنْدِ , ܡܶܢ ܠܘܳܬ ,); dicitur de iis, qui vel quae recedunt vel procedunt ab eo, apud quem vel quod fuerant: a^la, ab^la( ex^la), παρὰ Gen. et ἀπὸ : ሶበ፡ ሖርከ፡ እምኀቤየ፡ ; ተንሥአ፡ እምኀበ፡ ዐዘቅተ፡ መሐላ፡ ; ; ተንሥአ፡ እምኀበ፡ ማእድ፡ ; ተገሐሡ፡ እምነ፡ ኀበ፡ ተዓይኒሆሙ፡ ; ወፅአ፡ ሰይጣን፡ እምኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ; ; ; ወረደ፡ እምኀበ፡ አኀዊሁ፡ ; ; ትፌንዎ፡ እምኀቤከ፡ ; al.

d)Saepissime conjungitur cum verbis accipiendi: Platt; ; ; ለእመ፡ ኢተውህበ፡ ሎቱ፡ እምኀበ፡ አብ፡ ; እምኀበ፡ ዘትሴፈዉ፡ ትትፈደዩ፡ ; poscendi ; ; interrogandi et audiendi ; Platt; ; mittendi ; ; al.

e)Deinde de eo, a quo tamquam auctore^lavel causa^laaliquis vel aliquid proficiscitur: ቃል፡ ዘኮነ፡ እምኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ኀበ፡ al.; ነድይኒ፡ ወብዒልኒ፡ እምኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ውእቱ፡ ; ; ; እምኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ኮነት፡ ዛቲ፡ መንክር፡ ; ; ; ; ረድኤትየ፡ እምኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ; እምኀቤሁ፡ አነ፡ ወውእቱ፡ ፈነወኒ፡ ; ; ኀነቆ፡ መንፈስ፡ እምኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; itaque conjunctum cum verbis passivis significat a^la, per^la( παρὰ , ὑπὸ , διά Gen.), ut ; ;

f)Denique nota: አነ፡ እፈዲ፡ እምኀቤየ፡ ἀπετίννυον παρ᾽ ἐμαυτοῦ , a^lame^lai.e. ex meis^la ; ብልዑ፡ ወስትዩ፡ ዘእምኀቤሆሙ፡ quod ab iis^la(sc. datum est) ; . — Ut ኀበ፡ ita etiam እምኀበ፡ pronomini relativo postponere licet, ut እለ፡ እምኀበ፡ pro እምኀበ፡ እለ፡ . እስከ፡ ኀበ፡ usque ad^la Platt; ; . እንተ፡ ኀበ፡ praeter^laet per^la(locum) post verba transeundi, praetereundi, ut: ዘኀለፈ፡ እንተ፡ ኀቤሃ፡ ὁ παραπορευόμενος ἐπ᾽ αὐτῆς ; ያመጽኦሙ፡ እንተ፡ ኀበ፡ አንቅዕተ፡ ማይ፡ διὰ πηγῶν ὑδάτων ἄξει αυτούς (plura exempla verbo ኀለፈ፡ ) Christus ait: አልቦ፡ ዘይክል፡ መጺአ፡ ኀበ፡ አብ፡ ዘእንበለ፡ እንተ፡ ኀቤየ፡ .

(i.e. እንት፡ in et st. constr.) vice praepositionis fungitur, sed pronomina suffixa non admittit ( gramm.§ 166,19; gramm.§ 167,2).

1)de loco et spatio

a)in^la, ad^la, versus^la, a^la(vel variis nominum casibus latine vertendum), ut: እንተ፡ አይ፡ ፍኖት፡ ሖረ፡ (qua via, welchen Weg ) ; ; ; ኢይክል፡ መኑሂ፡ ኀሊፈ፡ እንተ፡ ይእቲ፡ ፍኖት፡ ; እንተ፡ የብስ፡ ; እንተ፡ መንጸር፡ ; ሀለዉ፡ እንተ፡ ካልእ፡ ገቦሁ፡ (in vel ab altero ejus latere) ; ; እንተ፡ ዐውዱ፡ (in circuitu ejus i.e. circum undique^la) ; እንተ፡ ውስጡ፡ intrinsecus^la ; ; ; ; ; እንተ፡ አፍኣ፡ extrinsecus^la ; ; ; ; ; እንተ፡ ኵለሄ፡ undique^laet ubique^la ; ; እንተ፡ ባዕድ፡ ἄλλοθεν aliunde^la ; እንተ፡ ክልኤቲ፡ bifariam^la ; እንተ፡ ገጸ፡ ደቡብ፡ a parte septentrionis^la ; እንተ፡ ምዕራበ፡ ግብጽ፡ ad occidentem Aegypti^la, Lud. e Vit. Baam.; እንተ፡ የማንየ፡ ad dextram meam^la, Org.; እንተ፡ ኀበ፡ (v. ኀበ፡ እንተ፡ ) ኢተሐዘብከ፡ ὅπου ( ubi^lavel unde^la) ; ( ኀበ፡ ).

b)per^la: ይበውኡ፡ እንተ፡ መስኮት፡ ; ; ; ይሔውጽ፡ እንተ፡ መሳክዊሃ፡ ; ; ; ; n. 775 ሮጸ፡ እንተ፡ መርሕበ፡ ሀገር፡ ; ኀለፈ፡ እንተ፡ ገዳም፡ ; ; ሖሩ፡ ባኡ፡ እንተ፡ አናቅጽየ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ሖረት፡ እንተ፡ አውሎና፡ ርቱዐ፡ ; ; ; ; ; ; ኢየኀልፍ፡ እንተ፡ ህየ፡ ርኩስ፡ ; ; .

2)Transfertur

a)ad tempus,

α)per^lavel , ut: እንተ፡ ምዕር፡ ὥραν ; እንተ፡ ቀዲሙ፡ antea^la, prius^la ; ለእንተ፡ ምዕር፡ ( auf einmal ) .

β)adverbiis vel conjunctionibus temporalibus praemittitur: እንተ፡ ይእዜኒ፡ ዓዲ፡ ἔτι νυν ( auch diesesmal noch ) ; እንተ፡ አመሰ፡ (v. ከመሰ፡ ) καὶ ἐάν ( so oft als aut so bald als ) ; እንተ፡ ሶበ፡ ( so oft als aut {so bald als}) (at in exemplis እንተ፡ ጊዜ፡ et እንተ፡ ጸብሐት፡ a Ludolfo allatis እንተ፡ fem. est).

b)ad rationem et modum: more^la, sicut^la, vel Abl., ut: ሖሩ፡ እንተ፡ እግር፡ πεζῇ pedibus^la ; ዘእንበለ፡ ይቅረብዋ፡ እንተ፡ (v. ከመ፡ ) ብእሲ፡ ወብእሲት፡ .

α)in specie post ከመ፡ , ut: ሠርዐኒ፡ እግዚአብሔር፡ ከመ፡ እንተ፡ አቡሁ፡ ለፈርዖን፡ ( constituit me quasi patrem^la) ; .

β) እንተ፡ ባሕቲቱ፡ seorsum^la, separatim^la, κατ᾽ ἰδίαν ; ( ባሕቲት፡ col. 497).

3)Variis praepositionibus praemittitur, ut subtiliora significationum discrimina iis injiciat:

a) እንተ፡ ኀበ፡

α)praeter^la: ( ኀለፈ፡ ) እንተ፡ኀቤሃ፡ .

β)per^la: ያመጽኦሙ፡ እንተ፡ ኀበ፡ አንቅዕተ፡ ማይ፡ διὰ πηγῶν ὑδάτων ἄξει αὐτούς ; ኢየኀልፍ፡ እንከ፡ እንተ፡ ኀቤኪ፡ ቈላፍ፡ διελθεῖν διὰ σοῦ ; etiam ubi causa efficiens vel instrumentum significatur: እንተ፡ ኀቤየ፡ δι᾽ ἐμοῦ ; .

b) እንተ፡ ማእከለ፡ per mediam^larem, ; ; እንተ፡ ማእከለ፡ ቀላይ፡ ( አኅለፎሙ፡ ) ; ; .

c) እንተ፡ ዲበ፡ super^la, trans^la, desuper^la, per^la: እምጻእ፡ ኀቤከ፡ እንተ፡ ዲበ፡ ማይ፡ ἐπὶ τὰ ὕδατα ; ; ርእሶ፡ ይወግሩ፡ እንተ፡ ዲበ፡ አረፍት፡ διὰ τοῦ τείχους ; ተሐውር፡ እንተ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ χωρεῖ διὰ πάντων .

d) እንተ፡ ላዕለ፡ super^la, per^la ; ; .

e) እንተ፡ መንገለ፡ juxta^la, praeter^la, per^la, versus^la, circa^la መንገለ፡ col. 686.

f) እንተ፡ ድኅረ፡ a tergo^la, pone^la ; .

g) እንተ፡ ውስተ፡ per mediam^larem: ወወፅአ፡ ሐጹ፡ እንተ፡ ውስተ፡ ልቡ፡ ; ; .

h) እንተ፡ ቅድመ፡ a parte antica^la ; .

እስመ፡ ኅሉቅ፡ ወምቱር፡ ምክረ፡ እግዚኣብሔር፡ እንተ፡ ይቤ፡ እከውን፡ ሰብአ፡ ወኣስተርኢ፡ ለኵሉ፡ ዘፈጠርኩ፡ በሥጋ፡ እትገሰስ። ‘Denn entschieden und bestimmt war der Entschluss des Herrn, da er sprach: „ich will Mensch werden und meiner ganzen Schöpfung offenbar werden, im Fleische berührbar“.^de’ 1b l. 17 (ed.) ወተሀየይዎ፡ እስራኤል፡ ወፈቀዱ፡ ይድፍኑ፡ ብርሃኖ፡ ወሠረቀ፡ እንተ፡ መትሕተ፡ ምድር፡ እንተ፡ እምኀበ፡ ኢተሐዘብዎ፡ ‘die Israeliten aber vernachlässigten sie und wollten [63 a] ihr Licht verhüllen, da ging sie unter der Erde auf, da, von wo sie sie nicht erwarteten …^de’ 62b l. 27–63a l. 3 (ed.)

አምፀፀ

ʾamḍaḍa

Grébaut
አምፀፀ፡ ʾamḍaḍa II,1 ያመፅፅ፡ , ያምፅፅ፡ «se fermenter^fr, s’aigrir^fr» ― ቦካ፡ Ms. BNFabb217, fol. 48v.
118

Leslau
አምፀፀ፡ ʾamḍaḍa ( 118) causative {of መፀፀ maḍaḍa } 330b

አሞቀ

II,1calefacere^la, fovere^la: እሳት፡ ያመውቆ፡ ለኀፂን፡ Cyr. c. ; ; አሐቲ፡ ኆኅት፡ ታመውቅ፡ ሞቀ፡ ; ( nescio an pro አዕምቅ፡ ላሕዎቶ፡ legendum sit አሙቅ፡ vel አምቅ፡ θέρμανον κοπετόν ); ያመውቆ፡ ፀሓይ፡ ለውእቱ፡ ዕፄ፡ ወይከውን፡ ንኡሰ፡ ዖፈ፡ ፊንኪስ፡ (phoenix) ʾamoqa

Grébaut
አሞቀ፡ ʾamoqa II,1 ያመውቅ፡ ያሙቅ፡ «échauffer^fr» ― አሞቀ፡ Ms. BNFabb217, fol. 43v.
104

Leslau
አሞቀ ʾamoqa heat^en, warm^en 475a

አሞተ

et አመተ፡ ( ) II,1

1)mortem concedere^la, mori jubere^la, mortem afferre^la, interficere^la, occidere^la: አሙተኒ፡ mortem mihi concede^la ; ኢታሙቶ፡ noli eum occidere^la ; ይረግዞ፡ በመጥባሕት፡ ዘያመውቶ፡ ; ለአሞቶቱ፡ ወለቀቲሎቱ፡

2)enecare^la, mortificare^la: አመቶን፡ (v. አሞቶን፡ ) ለአዕይንትየ፡ ; et እምነ፡ ; አሙትዋ፡ ለነፍስክሙ፡ እምኵሉ፡ ምግባረ፡ እኩይ፡ ; እለ፡ አሞቱ፡ አባለ፡ ሥጋሆሙ፡ እምዝሙት፡ Cyr. ad

ʾamota

Grébaut
አሞተ፡ ʾamota II,1 ያመውት፡ , ያሙት፡ «mortifier^fr, tuer^fr» ― ገደለ፡ Ms. BNFabb217, fol. 43v.
104

Leslau
አሞተ ʾamota , አመተ ʾamata let die^en, put to death^en, kill^en, have killed^en 375b

አሞአ አሞአ

, rarius አምአ፡ (ut ) II,1superiorem^lavel victorem reddere^la, victoriam praebere^la, et ላዕለ፡ vel በ፡ , ut: ዘአሞኦ፡ እግዚአብሔር፡ ላዕለ፡ ካልኡ፡ ; ; ከመ፡ ታሙኦ፡ ለዘፈቀድከ፡ ut victoriam praebeas, cui volueris^la ; ከመ፡ ያሙአነ፡ ቦሙ፡ ; ውእቱ፡ ያመውአከ፡ በዳራ፡ ወበመንግሥቱ፡ ; Infin. ለአሙኦተ፡ ሕዝቡ፡ ; አሙኦተ፡ ሃይማኖት፡ facere ut fides vincat^la – Praeter Subjunctivi formam ያሙእ፡ in Jsp. nonnumquam ያመውእ፡ vel ያሞእ፡ formae haud probandae occurrunt, ut: ከመ፡ ኣመውእከ፡ ላዕለ፡ ነገሥት፡ ; ከመ፡ ያሞኦሙ፡ – Nonnumquam aliquem ab aliquo vinci pati^lareddi potest, ut: Christus^la ኢያመውኦ፡ ሶበ፡ ይትዋቀሶ፡ (illum eum vincere non sinet i.e.) eum vinci non sinet^la , rarius አምአ፡ (ut ) II,1superiorem^lavel victorem reddere^la, victoriam praebere^la, et ላዕለ፡ vel በ፡ , ut: ዘአሞኦ፡ እግዚአብሔር፡ ላዕለ፡ ካልኡ፡ ; ; ከመ፡ ታሙኦ፡ ለዘፈቀድከ፡ ut victoriam praebeas, cui volueris^la ; ከመ፡ ያሙአነ፡ ቦሙ፡ ; ውእቱ፡ ያመውአከ፡ በዳራ፡ ወበመንግሥቱ፡ ; Infin. ለአሙኦተ፡ ሕዝቡ፡ ; አሙኦተ፡ ሃይማኖት፡ facere ut fides vincat^la – Praeter Subjunctivi formam ያሙእ፡ in Jsp. nonnumquam ያመውእ፡ vel ያሞእ፡ formae haud probandae occurrunt, ut: ከመ፡ ኣመውእከ፡ ላዕለ፡ ነገሥት፡ ; ከመ፡ ያሞኦሙ፡ – Nonnumquam aliquem ab aliquo vinci pati^lareddi potest, ut: Christus^la ኢያመውኦ፡ ሶበ፡ ይትዋቀሶ፡ (illum eum vincere non sinet i.e.) eum vinci non sinet^la ʾamoʾa , ʾamǝʾa

Grébaut
አሞአ፡ ʾamoʾa II,1 ያመውእ፡ , ያሙእ፡ «faire vaincre^fr» ― አስቸነፈ፡ Ms. BNFabb217, fol. 43v.
105

Leslau
አሞአ ʾamoʾa , አምአ ʾamǝʾa causative of { ሞአ moʾa }; also give victory^en, let gain victory^en 374b

ʾamoʾa , ʾamǝʾa

Grébaut
አሞአ፡ ʾamoʾa II,1 ያመውእ፡ , ያሙእ፡ «faire vaincre^fr» ― አስቸነፈ፡ Ms. BNFabb217, fol. 43v.
105

Leslau
አሞአ ʾamoʾa , አምአ ʾamǝʾa causative of { ሞአ moʾa }; also give victory^en, let gain victory^en 374b

አማሰነ

1)sensu physico: ( putrefascere^la) corrumpere^la, vitiare^la, deformare^la: ጽንጽንያ፡ ምውት፡ ያማስን፡ አፈወ፡ ቅብእ፡ ; ; ; ለእመ፡ አማሰነ፡ አንጼዋ፡ ልብሰ፡ F.N. 36; ያማስና፡ ሦክ፡ ; ; ኢይደልዎ፡ ለመኑሂ፡ ከመ፡ ያማስን፡ መርሕበ፡ ሀገር፡ ወጽጐጓቲሃ፡ F.N. 37; imbecillum factum est ejus ingenium^la በአማስኖ፡ ናላሁ፡ F.N. 32; virginem Syn.; ; deformare faciem .

2)perdere^la, delere^la, conficere^la, consumere^la ; ; ; ; ; ; ; ; ሞት፡ ዘኵሎ፡ ያማስን፡ ; ; ; ; prodigere, disperdere pecuniam ; disturbare temporum computum ; in specie: e conspectu tollere^la, exstinguere^la, exstirpare^la( ἀφανίζειν ) ; rei et እምነ፡ loci: ; ; ; .

4)sensu ethico: corrumpere^la, depravare^la ; ( ); ;

ʾamāsana

Grébaut
አማሰነ፡ ʾamāsana , II, ያማስን፡ «corrompre^fr, gâter^fr» ― አጠፋ፡ Ms. BNFabb217, fol. 38r.
90

Leslau
አማሰነ፡ ʾamāsana spoil^en, ruin^en, corrupt^en, pervert^en, subvert^en, deteriorate^en, demolish^en, destroy^en, lay waste^en, devastate^en, make desolate^en, wipe out^en 366a

አማሰነ

4)sensu ethico: corrumpere^la, depravare^la ; ( ); ;

ʾamāsana

Grébaut
አማሰነ፡ ʾamāsana , II, ያማስን፡ «corrompre^fr, gâter^fr» ― አጠፋ፡ Ms. BNFabb217, fol. 38r.
90

ዕጹብ

1)durus^la, asper^la: ግብር፡ ዕጹብ፡ ἔργα σκληρά ; ; ጽኑዕ፡ ወዕጹብ፡ መዐቱ፡ ለእግዚአብሔር፡ ἰσχυρὸν καὶ σκληρόν ; ትእዛዝ፡ ዕጹብ፡ γνώμη ἀναιδής ; de verbis: ; ዕጹብ፡ ዜና፡ ; አውሥኦሙ፡ ቃላተ፡ ዕጹባተ፡ ; ይትናገሩ፡ ዕጹባተ፡ ; de factis: ዕጹባተ፡ ገብረ፡ ; consiliis: እለ፡ መከሩ፡ ዕጹባተ፡ .

a)de homine: immitis^la, austerus^la .

b)de sorte adversa^la: ዕጹብ፡ ይረክበኒ፡ ; .

c)de bestiis: ferus^la, ferox^la, አዘዘ፡ ይእስርዎ፡ ውስተ፡ እገሪሆሙ፡ ለአፍራስ፡ ዕጹባን፡ ዘእንበለ፡ ይትለጐም፡

2)gravis^la,

a)molestus^la, oneri^la: ; ; ክቡድ፡ ወዕጹብ፡ δύσχρηστος ; በኀበ፡ ጠቢብ፡ ዕጹብ፡ አስተሐቅሮ፡ φρόνιμος βαρυνθήσεται ἀτιμίᾳ ; ; ; ዛቲ፡ ዕጽብት፡ σκῶλον τοῦτο ; በግብር፡ ዕጹብ፡ ex necessitate^lavel coactus^laF. 26,5.

b)vehemens^la: ለእመ፡ ዕጹበ፡ ኮነ፡ ሕማሙ፡

c)gravitate impeditus^la: ዘዕጹብ፡ ልሳኑ፡ .

d)de pretio: ዘዕጹብ፡ ሤጡ፡ πολυτελής pretiosus^la ; ; . al.

3)difficilis^la, arduus^la: ; ዕጹበ፡ ሰአልከ፡ ; ; ; ; n. 1021 ዕጹብ፡ ለተናግሮ፡ ; ግብር፡ ዕጽብት፡ ለገቢር፡ ; ዕጹብ፡ ቀሊል፡ ለከ፡ Deg.; አእምሮታ፡ ለዛቲ፡ ዕጽብት፡ ላዕለ፡ ሰብእ፡

4)difficilis intellectu^la, mirandus^la, mirus^la, stupendus^la: ዕጹብ፡ ኀይሉ፡ θαυμαστή ; ; ህየ፡ ዕጹብ፡ ግብሩ፡ ወነኪር፡ ; ገብረ፡ ዕጹበ፡ ላዕሌሆሙ፡ τέρατα ; ዕጹብ፡ ለዐይን፡ ሥነ፡ ጽዕዱቱ፡ ἐκθαυμάσει ; ; ዕጹብ፡ ከመ፡ ያስተባሪ፡ ; ዕጹብ፤ ይመስሎ፡ ዝንቱ፡ ለጦብያ፡ ( mirum^la!^la) ; ያማስን፡ ዕጹባተ፡ θαυμαστὰ διαφθερεῖ .

5)difficultatibus circumventus^la: ዕጹባን፡

a) እምዕጹብ፡ vel በዕጹብ፡ difficulter^la, aegre^la, vix^la: እምዕጹብ፡ μόλις ; ; (seq. እመ፡ ); ; ; Platt; ; ; μόγις ; δυσκόλως ; በዕጹብ፡ ; ; ;

b) ዕጹበ፡ duriter^la, moleste^la: ጻመወ፡ ወተጋደለ፡ ዕጹበ፡ Enc.

አመዝበረ

II destruere^la, diruere^la, evertere^la, desolare^la: አህጉረ፡ ጽኑዓተ፡ አመዝበረት፡ ; ያማስኖ፡ ወያመዘብሮ፡ ነኪር፡ ; ; ; ግፍዕ፡ ያመዘብር፡ አብያተ፡ ወያሐጽጽ፡ መዋዕለ፡ ʾamazbara

Grébaut
አመዝበረ፡ ʾamazbara , II, ያመዘብር፡ , ያመዝብር፡ «détruire^fr, ruiner^fr» ― አፈረሰ፡ Ms. BNFabb217, fol. 45r.
110

Leslau
አመዝበረ ʾamazbara lay waste^en, destroy^en, demolish^en, ruin^en, wreck^en 377b

አማሕፀነ

quadril. II tutelae^la, custodiae^la, fidei^laalicujus committere^lavel commendare^la, concredere^laalicui, deponere^laapud aliquem; rei et ኀበ፡ pers.: ብሩር፡ ዘአማሕፀነ፡ ኀበ፡ ራጉኤል፡ (supra አዕቀበ፡ ) ; ; ; F.N. 29; ; ውስተ፡ እደ፡ pers., ut: ; ; : ናሁ፡ አማሕፀንኩ፡ ወለትየ፡ ማሕፀንተ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; F.N. 29. ʾamāḥḍana , አማኅፀነ፡ ʾamāḫḍana

Grébaut
አማኅፀነ፡ ʾamāḫḍana , quadrl. II, ያመኀፅን፡ , ያማኅፅን፡ «mettre en dépôt^fr, recommander^fr, déposer^fr» ― አደራ፡ ሰጠ፡ Ms. BNFabb217, fol. 40r.
96

Leslau
mḥḍn አማሕፀነ ʾamāḥḍana , () አማኅፀነ፡ ʾamāḫḍana entrust^en, give in deposit^en, commit to someone’s care^en, hand over into the care of^en, put under protection^en, commend^en, recommend^en, confide^en 335a

አማዕረረ

quadril. II, et አምዐርዐረ፡ quinquel. II.

1)dulcem reddere^la, edulcare^la, obdulcare^la: እንተ፡ ለጊዜሃ፡ ታምዐርዕሮ፡ ለጕርዔከ፡ ; (ed ; ait in cod. Stuttg. ታመዐርሮ፡ ); ኢያማዕርር፡ ጕርዔየ፡ ጸቃውዐ፡ ዘማ፡ ብእሲት፡ Enc.; Enc.

2)dulcedinem producere i.e. dulcem esse^la: ከመ፡ ያምዐርዕር፡ ጕርዔከ፡ . – : ታመዐርር፡ ዘ፡ ምራቅ፡ ቅውኅጥ፡ (male).

ʾamāʿrara , ʾamʿarʿara , አማዐርዐረ፡ ʾamāʿarʿara

Grébaut
አማዐርዐረ፡ ʾamāʿarʿara , II, ያመዓረዕር፡ , ያማዐርዓር፡ «adoucir^fr, rendre doux comme le miel^fr» ― አጣፈጠ፡ Ms. BNFabb217, fol. 44r.
Les quinql. II, አምዐርዐረ፡ () and አማዐርዐረ፡ (J. d’Urbin) présentent une forme l’égèrement différente. 106

Leslau
አምዐርዐረ ʾamʿarʿara , ( 106) አማዐርዐረ፡ ʾamāʿarʿara sweeten^en, be sweet^en, find pleasure^en 327a

አማዕበለ

quadril. II ( )

1)inundare^la, fluctibus obruere^la: ወያመዐብሎ፡ መዋግድ፡ ; ጊዜ፡ ያመዐብል፡ ላዕሌየ፡ ባእስ፡ Enc.;

2){ fluctuare^la: ማይ፡ ዘያመዐብል፡ κυμαινόμενον in LV}

ʾamāʿbala

Grébaut
አማዕበለ፡ ʾamāʿbala quadrl. II, ያመዐብል፡ , ያማዕብል፡ «susciter des vagues^fr» ― ፈረሰኛ፡ አደረገ፡ Ms. BNFabb217, fol. 44r.
106

አመሀረ

ʾamahara , አምሀረ፡ ʾamhara

Grébaut
አመሀረ፡ ʾamahara II,2 ያሜህር፡ , ያመህር፡ «faire enseigner^fr, faire instruire^fr» ― አስተመረ፡ Ms. BNFabb217, fol. 32r.
71

Leslau
አመሀረ ʾamahara ( 71), አምሀረ ʾamhara (*) causative {of መሀረ፡ mahara } 334a

አመሀነ

ʾamahana

Grébaut
አመሀነ፡ ʾamahana II,2 ያሜህን፡ , ያመህን፡ «faire maroquiner^fr» ― አረብ፡ አስገባ፡ Ms. BNFabb217, fol. 32v.
73

አመልዐ

II,2(at Perfectum nonnumquam አምልዐ፡ II,1reperitur, ut Platt; ) cursum ulterius tendere^la, porro ire^la, protenus proficisci^la: ገብኡ፡ ድኅሬሆሙ፡ ወኢያመልዑ፡ ቅድሜሆሙ፡ ; ርቱዓን፡ የሐውሩ፡ ቦቱ፡ ወያሜልዑ፡ ቅድመ፡ ; ; ቅድሜየ፡ ኣሜልዕ፡ ; ; ወአምልዐ፡ በኪዳን፡ . – : ሖረ፡ አመልዐ፡ ነገደ፡ ዘ፡ ሄደ። ʾamallǝʿa

Grébaut
አመልዐ፡ ʾamallǝʿa II,2 ያሜልዕ፡ , ያመልዕ፡ «faire aller accidentellement^fr, se hâter dʾaller accidentellement^fr (sic)» ― አስሔደ፡ , ፈጠነ፡ Ms. BNFabb217, fol. 34r.
77

Leslau
አመልዐ ʾamallǝʿa () set out^en, go forward^en, walk^en, proceed^en, (Lt) vanish from sight^en
አመልዐ፡ ፍኖተ ʾamallǝʿa fǝnota he hastened along the road^en, ፍኖት፡
342ab

አመምዐ

II,2pavorem injicere^la, trepidum^lavel pavidum facere^la: እፎ፡ ተስዕረ፡ ዘያሜምዕ፡ ( ὁ ἐπισπουδαστής ) ; gladius^la ኢያመምዐታ፡ Enc.; ምሕልላ፡ ዘያሜምዕ፡ ፀረ፡ Cod. Mus. Brit. LIV, 7; Org. ʾamammǝʿa

Grébaut
አመምዐ፡ ʾamammǝʿa II,2 ያሜምዕ፡ , ያመምዕ፡ «causer de la panique^fr» ― አሰበረ፡ Ms. BNFabb217, fol. 35v.
80

Leslau
አመምዐ ʾamammǝʿa causative {of መምዐ mammǝʿa }; also confound^en, terrify^en, frighten^en 347a

አመረደ

ʾamarrada

Grébaut
አመረደ፡ ʾamarrada ያሜርድ፡ , ያመርድ፡ «faire courir^fr» ― አስሮጠ፡ Ms. BNFabb217, fol. 37r.
86

Leslau
አመረደ፡ ʾamarrada ( 86) causative {of መረደ marrada } 357a

አመሰለ

ʾamassala

Grébaut
አመሰለ፡ ʾamassala II,2 ያሜስል፡ , ያመስል፡ «faire faire des figures, des formes, des statues^fr, faire parler en paraboles^fr» ― ምስል፡ አሰራ፡ Ms. BNFabb217, fol. 37v.
87–88

Leslau
አመሰለ፡ ʾamassala ( 87) causative of መሰለ massala 365b

አመነነ

II,2

1)repudiare facere^lai.e. prohibere^la: festum^la n. 190 ዘያሜንን፡ ወይነ፡ quod non admittit vinum^la(bibere) Sx. Enc.

2)detrahere alicui ( einen verkleinern ) Lud. e V.S.

ʾamannana

Grébaut
አመነነ፡ ʾamannana II,2 ያሜንን፡ , ያመንን፡ «faire mépriser^fr, faire rejeter^fr, exclure^fr» ― አስናቀ፡ Ms. BNFabb217, fol. 41r.
97

Leslau
አመነነ ʾamannana causative {of መነነ mannana }; also render contemptible^en 350b

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose