Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

I,1et I,2[non tam ad ጸርኀ፡ ጠርአ፡ quam ad כרז (mand. ܟܠܙ ), ( ܐܰܟܪܰܚ قلح قلخ ?) referendum videtur] SubjunctivusSubj.I,1 ይክላሕ፡ , clamarela, exclamarela, proclamarela, vociferarila, ( βοᾶν , κράζειν ), ከልሕ፡ et ክላሕ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 40,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; ከልሕ፡ በኀይልከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,1 ; ኵላ፡ ምድር፡ ትኬልሕ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 31,4 ; ከልሐ፡ በዐቢይ፡ ቃል፡ Jesaiae prophetia.Jes. 36,13 ; ኢይኬልሕ፡ ወኢይጤርእ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 42,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,11 ; ይከልሕ፡ et ይኬልሕ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 44,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,5 ( ὀλολύζετε ); ዘእንበለ፡ ይክልሑ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 65,24 ; ክልሑ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 22,20 ; Hezekielis prophetia.Hez. 9,1 ; Zachariae prophetia.Zach. 1,14 ; Zachariae prophetia.Zach. 1,17 ; Zachariae prophetia.Zach. 7,13 ; Habacuci prophetia.Hab. 1,2 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,46 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 3,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 65,16 ; n. 818 ሰራሕኩ፡ በከልሖ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 130,3 ; Lucae evangelium.Luc. 1,42 ( ἀνεφώνησε ). Lucae evangelium.Luc. 19,40 ; Evangelium Joannis.Joh. 12,13 romanae editionisrom.
a)acclamarela, inclamarela: ይኬልሑ፡ ፩፩ ምስለ፡ ካልኡ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,3 ; ይኬልሕ፡ ላዕሌሆሙ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 11.
b)de hominibus alta voce cantantibus: ከመ፡ ይርአይ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ወይክላሕ፡ በውስቴታ፡ በቃለ፡ መዝሙር፡ Gadela Za Michael.Gad. Za Mich. ; ክላሕ፡ በኀይል፡ ሃሌሉያ፡ Cod. Mus. Brit. LIV,7.
c)de bestiis, ut leone: Jesaiae prophetia.Jes. 31,4 ; de daemonibus Jesaiae prophetia.Jes. 34,14 ; de tonitru: ይኬልሕ፡ ቃለ፡ ነጐድጓድ፡ M.M. f. 12; de inanimatis, ut: Apostoli ከልሑ፡ ከመ፡ ቀርን፡ Lit. Joh. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ዐውየወ፡ ከልሐ፡ ወውዐ፡ ዘ፡ ጫኸ።
, ከልቄዶናዊ፡ Chalcedonensis vel qui concilio Chalc. fidem habet.
, ከልቄዶን፡ , ኬልቄዶንያ፡ , ከልቄዶንያ፡ Chalcedon urbs (etiam not able to find explanation in abbreviation listCarthago Jes. 23 ).
, ከልቄዶን፡ , ኬልቄዶንያ፡ , ከልቄዶንያ፡ Chalcedon urbs (etiam not able to find explanation in abbreviation listCarthago Jes. 23 ).
Substantivumsubst., i.q. ሰንቢል፡ , ut: ከልበኔ፡ ወሰንቡል፡ Cod. Mus. Brit. LV, f. 3.
Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ከለባት፡ , አክልብት፡ , አክላብ፡ , pluralisPl.pluralisPl. አካልብት፡ כֶּלֶב ܟܰܠܒܳܐ كَلْبٌ ; canisla, Jesaiae prophetia.Jes. 66,3 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,4 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,22 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 5,17 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,43 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,15 ; ርእሰ፡ ከልብ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 3,8 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 9,8 ; ከልብ፡ ገብአ፡ ዲበ፡ ቅያኡ፡ not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; ከልብ፡ እቡድ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6 ; ከለባተ፡ መራዕይየ፡ liber Jobi.Job 30,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,10 ; ከለባት፡ ይቤጽልዎሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,3 ; ከለባት፡ ብዙኃን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,17 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,38 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,6 ; Marci Evangelium.Marc. 7,27 ; Marci Evangelium.Marc. 7,28 (ubi edidited.Rom. ከልባት፡ habet); Lucae evangelium.Luc. 16,21 ; አክልብት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 56,10 varia lectiovar.; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,18 ; Sx.; አክላብ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 22,15 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,42 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,4 ; n. 819 አካልብት፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,10 ; translatetransl.de scortolavirililaDeuteronomium.Deut. 23,9 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 22,15 .
Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ከለባት፡ , አክልብት፡ , አክላብ፡ , pluralisPl.pluralisPl. አካልብት፡ כֶּלֶב ܟܰܠܒܳܐ كَلْبٌ ; canisla, Jesaiae prophetia.Jes. 66,3 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,4 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,22 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 5,17 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,43 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,15 ; ርእሰ፡ ከልብ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 3,8 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 9,8 ; ከልብ፡ ገብአ፡ ዲበ፡ ቅያኡ፡ not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; ከልብ፡ እቡድ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6 ; ከለባተ፡ መራዕይየ፡ liber Jobi.Job 30,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,10 ; ከለባት፡ ይቤጽልዎሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,3 ; ከለባት፡ ብዙኃን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,17 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,38 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,6 ; Marci Evangelium.Marc. 7,27 ; Marci Evangelium.Marc. 7,28 (ubi edidited.Rom. ከልባት፡ habet); Lucae evangelium.Luc. 16,21 ; አክልብት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 56,10 varia lectiovar.; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,18 ; Sx.; አክላብ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 22,15 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,42 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,4 ; n. 819 አካልብት፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,10 ; translatetransl.de scortolavirililaDeuteronomium.Deut. 23,9 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 22,15 .
, ጽንጽያ፡ , etiam ጽጽንያ፡ , Substantivumsubst., fem. et m. , collatio, -is vel collectivum, -ecoll.et SingularisSing., pluralisPl. ጽንጽንያት፡ , plerumque ጸናጺት፡ (etiam ጸናጼት፡ scriptum),
1)muscala: ጽንጽንያ፡ velv. ጽጽንያ፡ ምውት፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,1 ; collatio, -is vel collectivum, -ecoll. ጽንጽንያ፡ μυῖαι Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 16 ; በዓለ፡ ጽንጽንያ፡ velv. ጽንጽያ፡ Regum liber biblicum IV.4 Reg. 1,2 ; ጽናጺት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 7,18 ; ጽንጽንያት፡ ንኡሳን፡ F.N. 12.
ṣǝnṣǝnyā , ṣǝnṣǝyā , ṣǝṣǝnyā , pluralisPl. ṣǝnṣǝnyāt , ጸንጸን፡ ṣanṣan ?
Cross-references: for ዐቃቤ፡ ጽንጽንያ፡ videasvid. ዐቃቢ፡
laḥāsi
Grébaut
ለሓሲ፡ laḥāsi , pluralisPl. ለሓስያን፡ laḥāsǝyān «lécheurfr» ― ላሽ፡ Ms. BNFabb217, fol. 12v. Ce nom d’agent dérivé du fondamental simple videasvid. ለሐሰ፡ I,1 manque dans le . ― ከልብ፡ ለሓሴ፡ ደም፡ Ms. BNFabb179, fol. 43v.
22
Leslau
ለሓሲ laḥāsi who licksen 311a
I,1[amh. ላሰ፡ ; i.q. لَحِسَ , لَهَسَ , لَسَّ , לָחַשׁ , collatio, -is vel collectivum, -ecoll. לָחַךְ , לָקַק ] SubjunctivusSubj. ይልሐስ፡
1)lingerela, lamberela: ለሐሰ፡ ከለባት፡ ደሞ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 21,19 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,38 ; ከለባት፡ ይልሕሱ፡ ቍሰሊሁ፡ Lucae evangelium.Luc. 16,21 ; ይልሕሱ፡ ጸበለ፡ እገሪኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 49,23 ; ይልሕሱ፡ መሬተ፡ Michaei prophetia.Mich. 7,17 ; እሳት፡ ለሐሰት፡ መሬተ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 18,38 ; ኢትልሐስ፡ መጻብኅተ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,14 .
2)(exserta lingua) siti fatiscerela( lechzen ): ይልሕስ፡ ልሳኖሙ፡ በጽምእ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,17 ; ከመ፡ ይልሕስ፡ ጽሙእ፡ ወይሰቲ፡ እምነ፡ ኵሉ፡ ማይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,12 ; እንዘ፡ እልሕስ፡ ሰራኅኩ፡ liber Jobi.Job 17,2 ; liber Jobi.Job 30,3 .
3)mutirela, mussitarela γρύζειν (coll. לָחַשׁ susurravitla, sibilavitla, et ለሖሰሰ፡ ): ከልብ፡ ጥቀ፡ ኢይልሕሶሙ፡ በልሳኑ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 11,7 ; አልቦ፡ ዘለሐሶሙ፡ በልሳኑ፡ Josuae liber.Jos. 10,21 ( pronomen suffixumpron. suff.per dativum exponere licet); ከልብ፡ ኢይልሕስ፡ በልሳኑ፡ በቅድሜከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 11,19 . Hincquadril. ለሖሰሰ፡ q.v. Vicinum est ለስሐ፡ q.v.
laḥasa
Grébaut
ለሐሰ፡ laḥasa I,1 «lécherfr» ― ላሰ፡ Ms. BNFabb217, fol. 12v. Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
22
Leslau
ለሐሰ፡ laḥasa (yǝlḥas), () ልሕሰ፡ lǝḥsa licken, be parched (with thirst) and thrust out the tongue to licken; () ለሐሰ፡ laḥasa = Amh. አማረ amarä be prettyen is strange; possibly a misprint for videasvid. ለሐየ፡ laḥaya 311a
I,1[potestas racidis prima est in deerrandolaet vagandola; inde oriuntur 1) ferum et a consuetudine alienum evasitlaanimal أَبَدَ ; mente alienarila, insanirela አብደ፡ ; efferarila, raberela عَبِدَ أَبِدَ አብደ፡ ሀርበደ፡ ; 2) desertum essela أَبِدَ (vic. በድወ፡ , بَدَا ); 3) oberrarela, amittila אָבַד ܐܶܒܰܕ ; 4) perirela אָבַד ܐܶܒܰܕ በድበደ፡ بَدَا ] SubjunctivusSubj. ይእበድ፡
1)oberrarela, profugerela, vagarilaRegum liber biblicum I.1 Reg. 25,10 .
2)mente errare vel capi i.e.
a)insanirela, amentem esselavel fierila: አብደ፡ ἐξέστη Marci Evangelium.Marc. 3,21 ; ተአብዲ፡ μαίνῃ Actus apostolorum.Act. 12,15 ; Actus apostolorum.Act. 26,24 .
b)stultum esselavel fierila, imprudenter agerela, errorem committerela: የአብዱ፡ መላእክተ፡ ጣኔዎስ፡ μωροὶ ἔσονται Jesaiae prophetia.Jes. 19,11 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,22 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,23 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 189 ; እምኔክሙ፡ ኢየአብድ፡ ( ἀσυνετώτερος ) liber Jobi.Job 13,2 ; እስመ፡ አብዱ፡ ኖሎት፡ ἠφρονεύσαντο Jeremiae prophetia.Jer. 10,21 ; ad Titum epistola.Tit. 3,3 ( ἦμεν ἀνόητοι ); Lucae evangelium.Luc. 6,11 ; κορήσουσι Deuteronomium.Deut. 31,20 ; ኢትእበድ፡ μὴ ἀγνόει Hosea.Hos. 4,15 ; አብደ፡ ዐቢየ፡ እበደ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 14,24 .
3)efferarila, furerela, furore corripilavel exsultarela, saevirela, rabiosum esselavel fierila: አበድኩ፡ Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 9,3 varia lectiovar.; አብደ፡ መራዕይ፡ Marci Evangelium.Marc. 5,13 ; የአብዱ፡ ኵሎሙ፡ እለ፡ ነሰኮሙ፡ ( ከልብ፡ እቡድ፡ ) ኅቡረ፡ ምስሌሁ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6 ; cumc. ላዕለ፡ vel ዲበ፡ contralavel inlaaliquem: Actus apostolorum.Act. 26,11 Platt; Actus apostolorum.Act. 19,16 ; አብዱ፡ ላዕሌሁ፡ not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 53 ; ἐξηγριάνθη πρὸς αὐτόν Danielis prophetia.Dan. 8,7 .
participiumpart.
1)ferusla, saevusla, furiosusla, rabidusla, de bestiis, ut: ከልብ፡ እቡድ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6 ; ኮነ፡ እቡደ፡ ከመ፡ ሐራውያ፡ not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; de rebus: ሞገዳተ፡ እቡዳት፡ κύματα ἄγρια Judae epistola.Judae 13.
2)insanusla, vesanusla, vecorsla: እቡዳት፡ ἄγριαι Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 84 ; እቡድ፡ ( እሱር፡ በሰናስል፡ ) not able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; ἐπίληπτος Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,14 et Regum liber biblicum I.1 Reg. 21,15 varia lectiovar.; እቡድ፡ ሐማ፡ ὁ ὑπερήφανος Ἀμάν Esther, liber biblicus.Esth. 4 apocr.
3)raro: amensla, stultusla: ብእሲት፡ እብድት፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,13 ( ἄφρων ); እምንጉሥ፡ እቡድ፡ ይኄይስ፡ ገብር፡ ጠቢብ፡ Lud. e Mss. Colb.
Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ከለባት፡ , አክልብት፡ , አክላብ፡ , pluralisPl.pluralisPl. አካልብት፡ כֶּלֶב ܟܰܠܒܳܐ كَلْبٌ ; canisla, Jesaiae prophetia.Jes. 66,3 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,4 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,22 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 5,17 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,43 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,15 ; ርእሰ፡ ከልብ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 3,8 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 9,8 ; ከልብ፡ ገብአ፡ ዲበ፡ ቅያኡ፡ not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; ከልብ፡ እቡድ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6 ; ከለባተ፡ መራዕይየ፡ liber Jobi.Job 30,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,10 ; ከለባት፡ ይቤጽልዎሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,3 ; ከለባት፡ ብዙኃን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,17 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,38 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,6 ; Marci Evangelium.Marc. 7,27 ; Marci Evangelium.Marc. 7,28 (ubi edidited.Rom. ከልባት፡ habet); Lucae evangelium.Luc. 16,21 ; አክልብት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 56,10 varia lectiovar.; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,18 ; Sx.; አክላብ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 22,15 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,42 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,4 ; n. 819 አካልብት፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,10 ; translatetransl.de scortolavirililaDeuteronomium.Deut. 23,9 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 22,15 .
praepositiopraep.[sive a ደበበ፡ sive a ዴበ፡ propagata] antiquitus ዲቤ፡ (ut Matthaei Evangelium.Matth. 14,26 et Matthaei Evangelium.Matth. 24,2 romanae editionisrom.; Evangelium Joannis.Joh. 12,15 et Evangelium Joannis.Joh. 13,25 romanae editionisrom.) quae forma ante pronomina suff. semper retinetur ( gramm.§ 167,3), dein plerumque ዲበ፡
1) ዲበ፡ simplex: superla, suprala, inla, plerumque ἐπί , de statu quietis et de motu (cum ላዕለ፡ multis in locis permutatur, sed proprie ab eo distinguitur, sicut ἐπί auf ab ὑπὲρ über , ita quidem, ut ዲበ፡ magis de iis quae in superiore rei parte posita sunt, ei insistunt vel incumbunt, minus de iis, quae rei imminent et super eam suspensa sunt, usurpetur: ዘይወግር፡ እብነ፡ ላዕሌሁ፡ ({über sich}) ትወርድ፡ ዲበ፡ ( auf ) ርእሱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,25 ; አዕረፈት፡ በረከት፡ ላዕለ፡ ያዕቆብ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 44,23 ): እብን፡ ዲበ፡ እብን፡ Marci Evangelium.Marc. 13,2 ; አግብርት፡ ዲበ፡ አፍራስ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,7 ; ርእስኪ፡ ዘዲቤኪ፡ Canticum Canticorum.Cant. 7,6 ; እደውኪ፡ ዲበ፡ ርእስኪ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 2,36 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 4,4 ; መንፈሰ፡ ዚአየ፡ ውእቱ፡ ዘዲቤከ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 59,21 ; ይነብር፡ ዲበ፡ መንበር፡ Matthaei Evangelium.Matth. 19,28 ; Matthaei Evangelium.Matth. 23,2 ; ያንብርዋ፡ ዲበ፡ ተቅዋማ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 5,15 ; Evangelium Joannis.Joh. 19,19 ; ቆመት፡ ዲበ፡ ምድር፡ Danielis prophetia.Dan. 7,4 ; ይሰክብ፡ n. 1104 ዲበ፡ ምስካቡ፡ liber Jobi.Job 33,15 ; Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,6 ; ይርፍቁ፡ ዲበ፡ ሣዕር፡ Marci Evangelium.Marc. 6,39 ; እለ፡ የኀድሩ፡ ዲበ፡ የብስ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 54,9 ; ይጼዐን፡ ዲበ፡ አድግ፡ Evangelium Joannis.Joh. 12,15 ; አስመኩ፡ ዲቤከ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 29,7 ; ያሰክምዎ፡ ዲበ፡ መታክፍቲሁ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 23,4 ; ወድቀ፡ ዲበ፡ ኰኵሕ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 13,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 21,44 ; ዲበ፡ ዘይወርድ፡ መንፈስ፡ Evangelium Joannis.Joh. 1,33 ; ዲበ፡ ኰኵሕ፡ አሐንጽ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 16,18 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,20 ; ዘይወዲ፡ እብነ፡ ዲበ፡ ሞጸፍ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,8 ; ንሥኡ፡ አርዑትየ፡ ዲቤክሙ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 11,29 ; ሶጠት፡ ዲበ፡ ርእስየ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 26,12 ; ተክዕወ፡ ዲበ፡ ምድር፡ Matthaei Evangelium.Matth. 23,35 ; ወሀብኩ፡ መንፈስየ፡ ዲቤሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 42,1 ; አፍሓመ፡ እሳት፡ ታስተጋብእ፡ ዲበ፡ ርእሱ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 25,22 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 12,20 ; ጽሑፍ፡ ዲበ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TerrSx. Ter 17 ( videasvid. sub ተድባብ፡ ); እንስሳ፡ ዘሀሎ፡ ዲበ፡ ምድር፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,2 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,28 .
a)post verba tegendi et vestiendi: ክዱን፡ እብን፡ ዲቤሁ፡ Evangelium Joannis.Joh. 11,38 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,24 ; liber Jobi.Job 39,19 ; Evangelium Joannis.Joh. 20,7 ; de vestibus alicui superindutis: ኢየሀሉ፡ ዲቤሆሙ፡ ፀምር፡ Hezekielis prophetia.Hez. 44,17 ; ሀሎ፡ ዲቤሁ፡ ልብስ፡ ጥቁብ፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 136, vel de tutela, qua quis protegitur Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,16 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 102,17 ; vel precari prolaaliquo Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 8,5 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 8,24 .
b)de onere, quod est super aliquem: ጌጋይነ፡ ወኀጢአትነ፡ ዲቤነ፡ ውእቱ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 33,10 ; ከብደ፡ ቀትል፡ ዲበ፡ ሳኦል፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 10,3 .
d)nonnumquam: perlavel trans superficiemlarei, {darüber hin}: Matthaei Evangelium.Matth. 14,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 6,19 ; ሐመር፡ ዲበ፡ ሞገድ፡ እንተ፡ ተሐውር፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,54 ; ፍኖተ፡ አርዌ፡ ምድር፡ ዲበ፡ ኰኵሕ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,54 ; ሰፍሐ፡ እዴሁ፡ ዲበ፡ ባሕር፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 14,21 ; et passim adla, inlavertere licet: እደዊሃ፡ ትሰፍሕ፡ ዲበ፡ ዘይበቍዕ፡ ἐπὶ τὰ συμφέροντα Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,37 ; ከልብ፡ ዘይገብእ፡ ዲበ፡ ቂያኡ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; ነፍኀ፡ ዲበ፡ ገጹ፡ መንፈሰ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,7 ; ዕፃ፡ በጽሐ፡ ዲበ፡ ማትያስ፡ Actus apostolorum.Act. 1,26 .
e)de imminendo et suspendendo rei: ( an ) adla, inla: ነበረ፡ ዲበ፡ ዐዘቅት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 2,15 ; በከየ፡ ዲበ፡ ክሳዱ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 31 ; ኢይቢታ፡ ዲበ፡ መሳቅል፡ Evangelium Joannis.Joh. 19,31 ; ተሰቅለ፡ ዲበ፡ ዕፅ፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 2,24 ; ረፈቀ፡ ዲበ፡ እንግድኣሁ፡ Evangelium Joannis.Joh. 13,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 21,20 ; ከመ፡ እስልጥ፡ መቅሠፍትየ፡ ዲቤሆሙ፡ ἐν αὐτοῖς Hezekielis prophetia.Hez. 20,8 .
2)
d)addendo et cumulando: superla, insuperla, adla, ይዌስክ፡ ዓዲ፡ ዲቤሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,15 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,31 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 70,15 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 1,10 ; መቅሠፍት፡ ዲበ፡ መቅሠፍት፡ ወጽልእ፡ ዲበ፡ ጽልእ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 23 ( videasvid. በዲበ፡ ); ወዲበ፡ ዝኒ፡ ወሰከ፡ ላዕለ፡ ሥጋሁ፡ ቅሥፈተ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 24 Enc. II) Componitur cum aliis praepositionibus:
3) በዲበ፡ superla, suprala, inla
b)adjiciendi et cumulandi: ወሰከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,32 ; Jesaiae prophetia.Jes. 1,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 30,1 ; liber Jobi.Job 34,37 ; ደገመ፡ liber Jobi.Job 29,22 ; ወይሌ፡ በዲበ፡ ወይሌ፡ ወድንጋፄ፡ በዲበ፡ ድንጋፄ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 7,26 ; n. 1105 ድቀት፡ በዲበ፡ ድቀት፡ liber Jobi.Job 16,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,10 ; Jesaiae prophetia.Jes. 57,19 ; ሠናይት፡ በዲበ፡ በረከት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,15 .
5) እንተ፡ ዲበ፡
a)translaet superla( über hin , über hinüber ) Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 32,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,28 ; ይወግሩ፡ ርእሶ፡ እንተ፡ ዲበ፡ አረፍት፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 20,21 .
b)perla: እንተ፡ ዲበ፡ ኵሉ፡ የሐውር፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 7,24 .
Substantivumsubst., m. , pluralisPl. ከለባት፡ , አክልብት፡ , አክላብ፡ , pluralisPl.pluralisPl. አካልብት፡ כֶּלֶב ܟܰܠܒܳܐ كَلْبٌ ; canisla, Jesaiae prophetia.Jes. 66,3 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,4 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 7,22 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 26,11 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 5,17 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 17,43 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 24,15 ; ርእሰ፡ ከልብ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 3,8 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 9,8 ; ከልብ፡ ገብአ፡ ዲበ፡ ቅያኡ፡ not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,22 ; ከልብ፡ እቡድ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6 ; ከለባተ፡ መራዕይየ፡ liber Jobi.Job 30,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 56,10 ; ከለባት፡ ይቤጽልዎሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 15,3 ; ከለባት፡ ብዙኃን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,17 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,38 ; ad Philippenses epistola Pauli.Phil. 3,2 ; Matthaei Evangelium.Matth. 7,6 ; Marci Evangelium.Marc. 7,27 ; Marci Evangelium.Marc. 7,28 (ubi edidited.Rom. ከልባት፡ habet); Lucae evangelium.Luc. 16,21 ; አክልብት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 56,10 varia lectiovar.; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,18 ; Sx.; አክላብ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 22,15 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,42 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 90,4 ; n. 819 አካልብት፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,10 ; translatetransl.de scortolavirililaDeuteronomium.Deut. 23,9 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 22,15 .
I,1[amh. ላሰ፡ ; i.q. لَحِسَ , لَهَسَ , لَسَّ , לָחַשׁ , collatio, -is vel collectivum, -ecoll. לָחַךְ , לָקַק ] SubjunctivusSubj. ይልሐስ፡
1)lingerela, lamberela: ለሐሰ፡ ከለባት፡ ደሞ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 21,19 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 22,38 ; ከለባት፡ ይልሕሱ፡ ቍሰሊሁ፡ Lucae evangelium.Luc. 16,21 ; ይልሕሱ፡ ጸበለ፡ እገሪኪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 49,23 ; ይልሕሱ፡ መሬተ፡ Michaei prophetia.Mich. 7,17 ; እሳት፡ ለሐሰት፡ መሬተ፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 18,38 ; ኢትልሐስ፡ መጻብኅተ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,14 .
2)(exserta lingua) siti fatiscerela( lechzen ): ይልሕስ፡ ልሳኖሙ፡ በጽምእ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,17 ; ከመ፡ ይልሕስ፡ ጽሙእ፡ ወይሰቲ፡ እምነ፡ ኵሉ፡ ማይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 26,12 ; እንዘ፡ እልሕስ፡ ሰራኅኩ፡ liber Jobi.Job 17,2 ; liber Jobi.Job 30,3 .
3)mutirela, mussitarela γρύζειν (coll. לָחַשׁ susurravitla, sibilavitla, et ለሖሰሰ፡ ): ከልብ፡ ጥቀ፡ ኢይልሕሶሙ፡ በልሳኑ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 11,7 ; አልቦ፡ ዘለሐሶሙ፡ በልሳኑ፡ Josuae liber.Jos. 10,21 ( pronomen suffixumpron. suff.per dativum exponere licet); ከልብ፡ ኢይልሕስ፡ በልሳኑ፡ በቅድሜከ፡ Judith liber apocryphus.Judith 11,19 . Hincquadril. ለሖሰሰ፡ q.v. Vicinum est ለስሐ፡ q.v.
laḥasa
Grébaut
ለሐሰ፡ laḥasa I,1 «lécherfr» ― ላሰ፡ Ms. BNFabb217, fol. 12v. Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 3.
22
Leslau
ለሐሰ፡ laḥasa (yǝlḥas), () ልሕሰ፡ lǝḥsa licken, be parched (with thirst) and thrust out the tongue to licken; () ለሐሰ፡ laḥasa = Amh. አማረ amarä be prettyen is strange; possibly a misprint for videasvid. ለሐየ፡ laḥaya 311a
; ዐቀደ፡ ዐቀጸ፡ ዐነገ፡ ሞቅሐ፡ ከልተፈ፡ ኀመየ፡ ብ፡ አሰረ፡ V.A.
, ከሉትያኖስ፡ , nec non ክልድያኖስ፡ , ከላድያኖስ፡ Claudianus (Celadion, Ptrr. Al. IX).
quadril. I. [amh. idemid.; reduplicatum e ከልአ፡ ] retinerela, remorarila, Lud. e Ssal. Req.; alibi ከለከ፡ , Lud. { ዘእንበለ፡ ከልክሎ፡ ἀπαραίτητος Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,16 in Abb. LV} quadril. I. [amh. idemid.; reduplicatum e ከልአ፡ ] retinerela, remorarila, Lud. e Ssal. Req.; alibi ከለከ፡ , Lud. { ዘእንበለ፡ ከልክሎ፡ ἀπαραίτητος Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 16,16 in Abb. LV} exuerelavideasvid. sub ከልዐ፡ I,1[ ܟܠܳܐ idemid.; כָּלָא inclusitla, retinuitla, denegavitla; كَلَأَ II retinuitla; I custodivitla; videasvid.etiam ከልከለ፡ ] SubjunctivusSubj. ይክላእ፡ ,
2)cohiberela, retinerela, cumc.Acc.: ከሊአ፡ መንፈስ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 8,8 ; ከልአ፡ ዝናመ፡ እምሰማይ፡ liber Jobi.Job 12,15 ; በቃለ፡ እግዚአብሔር፡ ከልኦ፡ ለሰማይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 48,3 ; Hezekielis prophetia.Hez. 31,15 ; ኢትክልኦሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 43,6 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,12 ; cumc.Acc.et እምነ፡ , ut: እምፍኖተ፡ ዐመፃ፡ ከላእኩ፡ እግርየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 118,101 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 100,2 .
3)prohiberela,
a)impedirela, averterelaHenochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,9 , cumc.Acc. ክልኦሙ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 11,28 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,7 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,11 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 9,3 ; Asc. Jesaiae prophetia.Jes. 9,4 ; cumc.Acc.personapers.et እምነ፡ rei, ut: ክላእ፡ ልሳነከ፡ እምእኩይ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 33,14 ; cumc.duplexdupl.Acc.: ከልእዎሙ፡ ለሕዝብ፡ ጌጋየ፡ κωλῦσαι λαὸν ἀπὸ ἁμαρτίας Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 46,7 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 2,16 ; ይከልእዎ፡ ትድምርተ፡ Can. Sardicenses. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Sard. 15 ; cumc.Acc.sequensseq. ከመ፡ ኢ፡ cumc.SubjunctivusSubj.: Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,33 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 3,3 ; ይከልኦ፡ ከመ፡ ኢያንቀልቅል፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 11 ; sequensseq. ኢ፡ cumc.SubjunctivusSubj.verbi: ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 2,16 ; Threni, liber biblicus.Thren. 4,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 28,9 ; አኀዞ፡ ለንጉሥ፡ ወከልኦ፡ ኢይባእ፡ (v. ይባእ፡ ) not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 13,19 ; cumc.Acc.Infin.: Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 63,10 ; cumc.Acc.personapers.et Acc.Infin.: እመ፡ ከላእክዎ፡ ( ለሰማይ፡ ) አውርዶ፡ ዝናም፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 7,13 ; ኢትክልኦ፡ ነቢበ፡ ቃሉ፡ ለዘይትናገር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,23 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 6,8 ; ከመ፡ ይክልእዎሙ፡ ኀሊፈ፡ Judith liber apocryphus.Judith 4,7 ; Judicum liber.Jud. 15,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 19,14 .
kalkala ወይቤልዎ፡ መኰንን፡ ከለከለነ፡ በስመ፡ እግዚአብሔር።(Gli emissari) gli dissero: «Il governatore ci ha proibito nel nome di Dio».it 36 (116) l. 10-11 (ed.); 37 (117) l. 10-11 (tr.) (‘Il testo usa il verbo ከልከለ che suona come l’omonimo verbo tigrino e l’amarico ከለከለ . Doveva usare ከልአ . 283a registra ከልከለ e lo spiega come un «reduplicated verb of kl coming from kl’ ( ከልአ )».’ 37 (117) n. 30 )
Leslau
hinderen, preventen, prohibiten 283a
kalkala ወይቤልዎ፡ መኰንን፡ ከለከለነ፡ በስመ፡ እግዚአብሔር።(Gli emissari) gli dissero: «Il governatore ci ha proibito nel nome di Dio».it 36 (116) l. 10-11 (ed.); 37 (117) l. 10-11 (tr.) (‘Il testo usa il verbo ከልከለ che suona come l’omonimo verbo tigrino e l’amarico ከለከለ . Doveva usare ከልአ . 283a registra ከልከለ e lo spiega come un «reduplicated verb of kl coming from kl’ ( ከልአ )».’ 37 (117) n. 30 )
Leslau
hinderen, preventen, prohibiten 283a