Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

III,1obambulare^la, obire^la, ambire^la: እለ፡ ቀዲሙ፡ የዐይሉ፡ ገዳመ፡ ወአድባረ፡ ወድኅረ፡ ይትወሐውሑ፡ በአዕጻደ፡ ነገሥት፡ M.M. f. 185; ወይመጽኡ፡ ካዕበ፡ ማኅበረ፡ ነቢያት፡ ወጻድቃን፡ ይሰግዱ፡ ላቲ፡ ወይትወሐውሑ፡ በቅድሜሃ፡ – : ተወሀውሀ፡ (sic) ዘ፡ ተመላለሰ፡

እለ

ቄጥሩ፡ vel ኤሌቄጥሩ፡ , ἤλεκτρον , electrum^la ; ; . – : እለ፡ ቄጥሩ፡ ዘ፡ ዖፍ፡ ዘራብዕ፡ ርእሱ፡ (!!).

ቅሩብ

A)propinquus^la

1)de loco: ; ; ለርሑቃን፡ ወለቅሩባን፡ ; ; ለ፡ ; ; ; ; 20; ; ኀበ፡ ; እለ፡ ቅሩባን፡ ኀበ፡ ንጉሥ፡ ; per st. constr.: ; ዘቅሩብኪ፡ ወዘርሑቅኪ፡ .

2)vicinus^la ; ቅሩባንኪ፡ οἱ ὁμοροῦντές σοι ; γείτονες .

3)de cognatione et affinitate: ; ; ; ቅሩቡ፡ ለጦብያ፡ ; ለኵሉ፡ ቅሩበ፡ ምናሴ፡ ምታ፡ ወለቅሩበ፡ አዝማዲሃ፡ ; ቅሩባን፡ አዝማድ፡ ( ርሑቃን፡ አዝማድ፡ ) F.N. 42,2.

4)de tempore:

a)prope instans^la ; ; ; ; ; ቅሩባን፡ ለሐዊር፡ እምዛቲ፡ ሕይወት፡ F.N. 42,6.

b)proximus antea^la, nuperus^la: እስመ፡ ቅሩብ፡ ዘመኑ፡

c)brevis^la: ፍሥሓ፡ ዝንቱ፡ ዓለም፡ ቅሩብ፡ ወኅዳጥ፡ ; ቅሩብ፡ ውእቱ፡ ረኪቦታ፡ ( ለጥበብ፡ ) .

<Β<

1) ቅሩበ፡

a)prope^la, in propin^laqu^lao^la, cominus^la: per st. constr.: n. 427 ; ; ; ; ; ዘየኀድር፡ ቅሩበ፡ ቤታ፡ ; ቅሩበከ፡ ሀለዉ፡ πλησίον σοῦ ; ; ; ኀበ፡

b)nuper^la, proximo^la: ለእመ፡ ኮነ፡ ምታ፡ ሞተ፡ ቅሩበ፡ ( እምጕንዱይ፡ መዋዕል፡ )

2) ኀበ፡ ቅሩበ፡

a)in propinquum^lavel propinquo^la, prope^la: ነዐርግ፡ ኀበ፡ ቅሩበ፡ አጽዋኒሆሙ፡ ; .

b)prope^la, paene^la: ሶበ፡ በጽሐት፡ ኀበ፡ ቅሩበ፡ ፹ ዓመት፡

3) በቅሩበ፡ in propinquo^la, prope^la: ;

4) እምቅሩብ፡ e propinquo^la: እለ፡ እምቅሩብ፡ o ἱ ἐγγίζοντες .

>B>

ቅቡጽ

spe destitutus^lavel dejectus^la, desperatus^la, exspes^la, sive , ut: ስማዕ፡ ቃሎሙ፡ ለቅቡጻን፡ φωνὴν ἀπηλπισμένων ; ሰብእ፡ ቅቡጻን፡ ; ; , ቅቡጸ፡ ተስፋ፡ F.M. 2,11, vel እለ፡ ቅቡጻን፡ ተስፋሆሙ፡ ; Platt; μεμψίμοιροι

ገጽ

, fere ubique m. , et , ገጻት፡ [etymon non liquet; quaeritur annon cum ܚܙܳܐ חָזָה componendum sit, quamquam etiam ea, quae Arabum lexicographi de غَضَاضٌ notant, respiciendum videtur]

1)facies^la, bestiarum ; ; ; hominum, angelorum, Dei: ; ; ; ; ይከድኑ፡ ገጾሙ፡ ; እምኵሉ፡ ገጽ፡ ; ; ገጽ፡ et ገጻት፡ ; ከመ፡ ኣስሕቶ፡ በገጽየ፡ ; ከደነኒ፡ ኀፍረት፡ ገጽየ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; 2 ; ; ; n. 1209 ወድቀት፡ በገጻ፡ ; ; ; ሰገደ፡ በገጹ፡ ; ይወድቁ፡ በገጻቲሆሙ፡ ; ይትኀፀቡ፡ ገጻቲሆሙ፡ ወእገሪሆሙ፡

a)vultus^la: ; ; ; ግሩመ፡ ገጽ፡ ; ልቡ፡ ለሰብእ፡ ይዌልጦ፡ ገጾ፡ ; ይመይጥ፡ ገጾ፡ ; እምገጹ፡ ይትዐወቅ፡ ጠቢብ፡ ; ; በገጽ፡ ንጹሕ፡ ; ገጽ፡ ብሩህ፡ ; ዘይገብር፡ ምጽዋተ፡ እንዘ፡ ይበርህ፡ ገጹ፡ ; ብርሃነ፡ ገጽከ፡ ; ወድቀ፡ ገጽከ፡ ; ወድቀ፡ ገጽየ፡ በገዓር፡ ; ኢትወድቅ፡ ገጽከ፡ ; ; .

b)oculi^la, aspectus^la, conspectus^la: ይሢም፡ ገጾ፡ ኀቤከ፡ ; ኢያጸንዕ፡ ገጽየ፡ ላዕሌክሙ፡ ; ; ; ሜጠ፡ ገጸ፡ እምነ፡ ; ; ; ; ኀቤየ፡ ገብአ፡ ገጾሙ፡ ; ኣቀውም፡ ገጽየ፡ ላዕለ፡ ብእሲ፡ ; ; ገጸ፡ እግዚአብሔር፡ ኀበ፡ እለ፡ ይገብሩ፡ እኩየ፡ ; ; እፎ፡ ኣሌዕል፡ ገጽየ፡ ቅድመ፡ ኢዮአብ፡ ; አትሐታ፡ ገጾን፡ ; ለጊዜ፡ ገጽከ፡ ; ; ; ለርእየ፡ ገጽ፡ .

α)coram^la, sive: በገጸ፡ ኵሎን፡ ; sive: ውስተ፡ ገጹ፡ ለሰብእ፡ , sive ቅድመ፡ vel በቅድመ፡ ገጸ፡ ጲላጦስ፡ ; ; ; al.

β) ቅድመ፡ ገጸ፡ … ante^la ; .

γ) እምነ፡ ገጸ፡ (ex Hebraismo i.q. מִפְּנֵי ) vel እምቅድመ፡ ገጸ፡ sive e conspectu^la ; ; ; ; vel procul a conspectu^la ; ; sive ab^la ; ; እምገጸ፡ እዴከ፡ ; sive a parte^la vel ante^la ; sive prae^la, ob^la, propter^la: እምገጸ፡ ዐመፃ፡ ; እምገጸ፡ እሳት፡ .

c)species^la, forma^la, aspectus^la, hominis, ut: ሜጠ፡ ገጾ፡ ; ὄψις ; ገጸ፡ ዘማ፡ ኮንኪ፡ ; ለገጽ፡ ; rerum: ; ; ; እምነ፡ ከንቱ፡ ዘአልቦቱ፡ ገጸ፡ ἐξ ἀμόρφου ὕλης ; species^lavero: በገጸ፡ ጽድቅ፡ sub specie veri ( አገጸወ፡ ); etiam species^lai.e. res visa^la: ὄψις .

α)effigies^la, imago^la: ዘውእቱ፡ ገጹ፡ ለእግዚአብሔር፡ ; Christus est ገጹ፡ ወአርአያሁ፡ ለእግዚአብሔር፡ χαρακτὴρ καὶ ἀπαύγασμα τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ

β)species^lavel facies^laalicujus respicienda^lavel reverenda^la: ዘያከብር፡ ገጸ፡ ልሂቅ፡ ; ; ይትቄበሎ፡ ለገጽየ፡ ; in malam partem: ኢትኩን፡ ለገጸ፡ ሰብእ፡ ሃይማኖትክሙ፡ ; ፍርሀተ፡ ገጽ፡ (i. fere q. ነሢአ፡ ገጽ፡ ) F.N. 43,3; ነሢአ፡ ገጽ፡ faciem^lavel personam^laalicujus admittere^lai.e. respicere^la, rationem habere^laalicujus, ( temere^la) favere^laalicui, partium^lastudio duci^la: ; ኢትንሣእ፡ ገጸ፡ በፍትሕ፡ ; al. ( ነሥአ፡ ), vel አድልዎ፡ ለገጽ፡ ; አልቦ፡ ነሢአ፡ ገጽ፡ ወአልቦ፡ አድልዎ፡ ለገጽ፡ al. ( አድለወ፡ ).

γ)respectus^laqui habetur alicujus, gratia^lavel auctoritas^laqua quis valet apud aliquem: ወሀበኒ፡ እግዚአብሔር፡ ገጸ፡ ወሞገሰ፡ ቅድመ፡ … χάριν καὶ μορφήν ; ገጸ፡ ብነ፡ ኀበ፡ እግዚአብሔር፡ παῤῥησίαν ; 1 ; ከመ፡ ንርከብ፡ ገጸ፡ ; 1 .

2)facies^laalicujus i.e.

a)is ipse^la, aliquis praesens^la: ገጽከ፡ የሐውር፡ ምስሌሆሙ፡ ; እሬኢ፡ ገጸከ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; አነ፡ በገጽ፡ ; ኢያአምሩኒ፡ በገጽየ፡ non norunt me de facie^la ; n. 1210 ለገጽ፡ 1 ; ዘእንበለ፡ ኀፍረት፡ ትቤሎ፡ በገጽ፡ ; ገጸ፡ በገጽ፡ facie ad faciem^la, de facie^la ; ; ; ; ; ; ; ; መልአከ፡ ገጽ፡ angelus faciei^la(qui coram Deo ipso stat) ;

b)persona^la: መድኀኔ፡ ገጽየ፡ ; ; ; ; እምተግሣጸ፡ ገጽከ፡ ይትሀጐሉ፡ ; አርአያ፡ ገጹ፡ ὑποστάσεως ; ገጸ፡ እገሌ፡ F.N. 27 ( ተድኅነ፡ ); አኮ፡ ፍልጣን፡ በገጻት፡ አላ፡ በሀብታት፡ ; አስተርአየ፡ በመዋዕሊሁ፡ (sc. Dionysii Patriarchae Alx.) ገጻት፡ ብዙኃት፡ በእንተ፡ ሃይማኖት፡ (ut Thnetopsychitae, Origenistae, Sabelliani al.)

α)de angelis: ; ገጻት፡ ; እለ፡ ቅዉማን፡ ገጻት፡

β)persona Christi (e duabus naturis unita): በገጸ፡ ክርስቶስ፡ ἐν προσώπῳ Χριστοῦ Cyr. ad ; ፩ ገጸ፡ ነአምኖ፡ ለእግዚእነ፡ ኢያሱስ፡ ክርስቶስ፡ ἐν ἑνὶ προσώπῳ νοούμενον τὸν Κύριον ἡμῶν πιστεύομεν ; falluntur qui docent ከመ፡ ሰብእ፡ ፍሉጥ፡ ውእቱ፡ ክርስቶስ፡ ወኀደረ፡ ላዕሌሁ፡ እግዚአብሔር፡ ቃል፡ ወቦቱ፡ ድማሬ፡ ባሕቲታ፡ ለገጸ፡ ሰብእ፡ በኀበ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ μόνην ἔχων τὴν ἐν προσώποις ἕνωσιν πρὸς τὸν ἐκ τοῦ θεοῦ λόγον Cyr. de r. fid. f. 54.

γ)personae SS. Trinitatis: ፪ ገጽ፡ በበአካሎሙ፡ δύο πρόσωπα διῃρημένα κατὰ τὴν ὑπόστασιν ; ገጻተ፡ ሥላሴ፡ Sx. Patr. Enc.; al.

3)Facies^larei i.q.

a)superficies^la: ; ; ; ; ; al.; ; .

b)forma^la, species^la

c)pars anterior^la, .

α)acies^laferri .

β) እምገጸ፡ … ex adverso^la, ut: ነፋስ፡ እምገጾሙ፡ ውእቱ፡ ἐναντίος ; vel እንተ፡ ገጸ፡ , ut: እንተ፡ ገጸ፡ አረፍት፡ አፍአ፡ .

d)ratio^la, modus^la, respectus^la( Hinsicht^de, Rücksicht^de, Gesichtspunkt^de): በምንትኒ፡ ገጽ፡ ዘኮነ፡ ( in irgend welcher Rücksicht oder Weise^de) ; በዝንቱ፡ ገጽ፡ ; በእንተ፡ ገጻተ፡ ተዋስቦ፡ ወውእቱ፡ ፲ወ፩ ገጽ፡ ; በቍዔታ፡ ለምጽዋት፡ በብዙኅ፡ ገጻት፡ .

e)latus^la, pars^la( Richtung^de, Seite^de): ክልኤሆሙ፡ ገጻት፡ 24 in C text. hebr.; እምገጸ፡ ላዕሉ፡ ; -23; ውስተ፡ ገጸ፡ አፍአ፡ ; መንገለ፡ ገጽ፡ ዘአፍአ፡ ; እምገጸ፡ ደቡብ፡ ; μέρος ; እምአርባዕቱ፡ ገጹ፡ ; እንተ፡ ካልእ፡ ገጽ፡ ἀλλαχόθεν ; ወሖረ፡ እንተ፡ ካልእ፡ ገጽ፡ ; ፬ ገጸ፡ ምድር፡ quatuor plagae mundi^la, Lud.; et st.c. ገጸ፡ i.q. versus^la: ; .

f)locus^la, τόπος ; ; በውስተ፡ ብዙኅ፡ ገጽ፡ πολλαχόθεν (sc. hoc elucet) ; በብዙኅ፡ ገጽ፡ πολλαχοῦ ; በብዙኅ፡ ገጸ፡ መካን፡ multis in locis ; locus libri vel scripti, Lud. Comm. hist. p. 502 Nr.|37.

g)pars^la( Teil^de), μέρος ; እም፩ ገጽ፡ ex^la( una^la) parte^la ; ; ; በበ፡ ገጹ፡ per singulas ejus partes ; ፈጻሚተ፡ ገድል፡ ዘበበገጹ፡ – : ገጽ፡ ዘ፡ ግምባር፡

gaṣṣ

Leslau
አመጽለወ፡ ገጾ ʾamaṣlawa gaṣṣo he had a sad countenance^en, አመጽለወ፡ 370a
አሠነየ፡ ገጾ፡ ʾaśannaya gaṣṣo he was friendly^en, አሠነየ፡ 531b

Cross-references: for መስተቃትላነ፡ ገጽ፡ መስተቃትል፡ (TraCES)

በልየ

I,1[ בָּלָה , ܒܠܺܝ , بَلِىَ ] ይብሊ፡

1)usu et vetustate atteri^lavel consumi^la, veterascere^la, senio^laconfici^la, consenescere^la, ( putrescere^la, marcescere^la), de vestibus ; ; ; ; ኵልክሙ፡ ከመ፡ ልብስ፡ ትበልዩ፡ ; ; ; ኵሉ፡ ዘነፍስ፡ ይበሊ፡ ከመ፡ ልብስ፡ ; saxo: ኰኵሕ፡ ይበሊ፡ ; plantis: ዝናም፡ ያሠርጽ፡ ዘበልየ፡ ; fructibus ; ossibus ; corpore: ወሀቦ፡ ለሥጋሁ፡ ጸጋ፡ ከመ፡ ኢይብሊ፡ ወለአዕጽምቲሁ፡ ከመ፡ ኢይማስን፡ ; በልየ፡ ሥጋየ፡ ወማእስየ፡ ; de quavis re: ኵሉ፡ ግብር፡ ይበሊ፡ ወየኀልቅ፡ σηπόμενον ἐκλείπει ; specie hominis: ክብርየ፡ ተወለጠ፡ ወበልየ፡ ; hominibus: ; ; በልየ፡ ( እስራኤል፡ ) በብሔረ፡ ነኪር፡ ; : በልየ፡ ነገር፡ እምኔክሙ፡ oratio consenuit^la( et evanuit^la) e vobis^la .

2)inveterascere^la: እለ፡ በልያ፡ በላዕሌሁ፡ ኀጣውኢሁ፡ 2 .

3)antiquari^la, obsolescere^la: .

ሕሳል

et ሐሳል፡ capistrum^la, vinculum^la: እለ፡ በሕሳል፡ ወበልጓም፡ ይመይጥዎሙ፡ መላትሒሆሙ፡ (v. በሐሳል፡ ) ἐν χαλινῷ καὶ κημῷ ; በሕሳለ፡ (v. በሐሳለ፡ ) ኀጢአቱ፡ ኵሉ፡ ይትአሰር፡ σειραῖς ; { ነሥኣ፡ ምስሌሁ፡ ወአጽዐና፡ ላዕለ፡ ፈረስ፡ ወውእቱኒ፡ የሐስል፡ ላቲ፡ } – : ሕሳል፡ ዘ፡ ልባብ፡ ḥǝsāl , ḥasāl , ህሳል hǝsāl

Grébaut
ሕሳል፡ ḥǝsāl «sagma^la, camus^la» ― ዳውላ፡ , ልባብ፡ Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 13 (ad calcem).
48

Leslau
ሕሳል ḥǝsāl , ሐሳል ḥasāl , () ህሳል hǝsāl 245b

ተመትረ

III,1

1)desecari^la, abscidi^la, amputari^la: ተመትሩ፡ አርእስቲሆሙ፡ ; ; ለዘመሐለ፡ በሐሰት፡ ኵነኔሁ፡ ሥጋዊ፡ ተመትሮ፡ ልሳን፡ F.M. 22,2; ይትመተር፡ ኵሉ፡ መዝራእት፡ ; ይትመተር፡ መዝራእትየ፡ እመትከፍትየ፡ ; (var. pro ተበትከ፡ ); decollari^la: እለ፡ በመጥባሕት፡ ተመትሩ፡ Enc.

2)dissecari^la ; ይሰትርዋ፡ እስከ፡ ይትመተር፡ ሥጋሃ፡ Vit. Barb.

3)concidi^la, excidi^la: ከመ፡ ትትመተሩ፡ ; ኢይትመተር፡ ብእሲ፡ ( יִכָּרֵת ) (hebr. 33,17) ; ;

4)Transfertur

a)praecidi^la, intercludi^la, n. 185sejungi^laab aliquo: ጠፍአት፡ ሃይማኖት፡ ወተመትረት፡ እምአፉሆሙ፡ ; ለብእሲት፡ ይትመተር፡ እምኔሃ፡ ዘርአ፡ ሥጋ፡ እምድኅረ፡ ፷ ዓመት፡ F.M. 5,7; ሊተ፡ ፴ ዓመት፡ እምዘ፡ ተመተርኩ፡ እመጻምርትየ፡ (a conjuge mea)

b)interrumpi^la, intermitti^la: እንበለ፡ ተመትሮተ፡ ተናግሮት፡ ምስለ፡ ሰብእ፡

c)removeri^laa munere, deponi^la: ለይትመተር፡ እመዓርጊሁ፡ (de clericis) F.M. 6,1; ; ; vel simpliciter: ይትመተር፡ ; alias saepissime.

tamatra

Grébaut
ተመትረ፡ tamatra III,1 ይትመተር፡ «être coupé^fr» ― ተቈረጠ፡ Ms. BNFabb217, fol. 40r.
95

Leslau
ተመትረ tamatra pass. {of መተረ matara } 372a

ተወሥረ

III,1et ተወሠረ፡ III,2serrari^la, serra secari^lavel dissecari^la, ; ; ; ; ; እስከ፡ ተወሠረ፡ ለክልኤ፡ , ; እለ፡ በሞሠርት፡ ተወሥሩ፡ Enc.

ሥልጣን

, ሥልጣናት፡

1)potestas^la, facultas^la, auctoritas^la, potentia^la, ἐξουσία ; ; ; ; ; ኢይክል፡ ገቢረ፡ ሥልጣነ፡ ፈቃድየ፡ ; ይእኅዝ፡ ሥልጣነ፡ κρατήσει εὐχερῶς ; ለ፡ , ut: ለሕይወት፡ ወለሞት፡ ሥልጣን፡ ብከ፡ ; ላዕለ፡ ; ዲበ፡ ; verbi ; ; ከመ፡ seq. ; Infin., ut: ሥልጣን፡ ብነ፡ ( ከመ፡ ለ ) ገቢረ፡ ኵሉ፡ ርኵስ፡ . Magistratus nominatur እለ፡ በሥልጣናት፡ qui in officiis^la(sc. constituti sunt) ;

2)potestas^la( ሥልጣናት፡ ) nonnumquam vocantur ii, qui potestatibus praesunt, ut: ሥልጣናተ፡ ሰማይ፡ ; in specie angeli^lacujusdam ordinis Platt; ; ;

śǝlṭān , ሥልጣናት፡ śǝlṭānāt
person in power ? ሥልጣንሂ፡ ፍጎ፡ ገብረ፡ መድኅን፡ ካህሱ፡ ክንፉ፡ ወለተ፡ ጊዮርጊስ፡ ወለተ፡ ጐብለል፡ ‘Le selṭān était Fego Gabra Madḫen, Kāhsu, Kenfu, Walatta Giyorgis fille de Guablal^fr’ 51 l. 26–27 (ed.), 62 l. 11–12 (tr.); ናሁ፡ ጸሐፍነ፡ ካህናተ፡ ጽዮን፡ ታሪከ፡ ሥልጣኑ፡ ወኃይሉ፡ ለመስፍነ፡ መሳፍንት፡ ደጅ፡ አዝማች፡ ወልደ፡ ሥላሴ፡ ዘሥሉጥ፡ ዲበ፡ ሥልጣናት፡ ወእግዚእ፡ ዲበ፡ አጋእዝት፡ ‘voici que nous, les prêtres de Ṣyon, nous allons écrire l’histoire de le puissance et de la force du prince des princes, le daǧ azmāč Walda Sellāsē, puissant sur les puissances, maître sur les maîtres^fr’ 80 l. 12–15 (ed.), 96 l. 24–26 (tr.)

Grébaut
ሥልጣን፡ śǝlṭān , ሥልጣናት፡ śǝlṭānāt «pouvoir^fr, autorité^fr, un des ordres angéliques :^fr potestates^la, Sultan^fr» ― Ms. BNFabb217, fol. 49v.
123

Leslau
ሥልጣን śǝlṭān dominion^en, authority^en, jurisdiction^en, power^en 530a

ተበርበረ

III,1diripi^la, spoliari^la, expilari^la, praedae esse^la: ይትበረበር፡ አብያቲሆሙ፡ ; ; ; እለ፡ በርበሩከ፡ ይትበረበሩ፡ ; ; ተፄወዉ፡ ሕዝብ፡ ወተበርበሩ፡ ; ; ረሰይከነ፡ ለተበርብሮ፡ ; ; ; ተበርበረት፡ ታቦተ፡ ሕግ፡ ; construere licet rei: ወአብያተክሙ፡ ትትበረበሩ፡ ወንዋየክሙ፡ .

በርበረ

quadril. I [ بَرَّ VIII, etiam Ges. thes. p. 245 sub בָּרֵר ] exinanire i.e. diripere^la, praedari^la, spoliare^la, expilare^la(plündern)

a)hominis vel loci: እለ፡ በርበሩክሙ፡ προνομευσάντων ὑμᾶς ; ይበረብሩ፡ እጓለ፡ ማውታ፡ ; ትበርብሮሙ፡ εἰς ἁρπαγήν ; διαρπῶνται ; ; ; ማኅፈደ፡ በርበረ፡ ; ; ; .

b)praedae: ; ; ; ; ; ; ይበረብሩ፡ ሰርጐ፡ ምሕክኪ፡ λήψονται ; ንዋየኪ፡ σκυλεύσει ; ; ምድረ፡ κληρονομεύειν ; .

c): እበረብሮሙ፡ ኀይሎሙ፡ ; በርበሩኒ፡ ኵሎ፡ ንዋይየ፡ ; ; ; . — ( in quibusdam codicibus legitur ይበረብሮ፡ቀስት፡ τρώσαι αὐτὸν τόξον — pro ይበርሮ፡ aliorum — non ad aliud quadril. በርበረ፡ , tamquam e በረረ፡ penetrare^lareduplicatum, referendum, sed diripiat eum arcus^lavertendum videtur).

ተተሐለ

III,1et III,2et ተታሐለ፡ III,3vagum oberrare^la: ከመ፡ እለ፡ ያንሶስዉ፡ ውይቴሐሉ፡ ; in specie: victus quaerendi causa, እለ፡ በተታሕሎ፡ (var. በተአኅሎ፡ ) የሐይዉ፡ οἵτινες ἄλιμα ἦν αὐτῶν τὰ σῖτα ; n. 553 ወአነሂ፡ አዐውድ፡ ወእተሐል፡ ወአሐውር፡ እምብሔር፡ ብሔረ፡ ወእምቤት፡ ቤተ፡ . – : እተሐል፡ (v. እቴሐል፡ ) ዘ፡ እቀላውጥ፡ እቅበዘበዝሂ፡ ይ፡ ; aliud^la: ብ፡ እታለልአለሁ።

ረገዘ

I,1[respondent

a) رَكَزَ defixit^lain terra hastam; VIII firmus stabilisque fuit^la, رزَّ ; عَكَزَ infixit^lain terram hastam; innixus fuit baculo^la;

b) رَزَخَ رَزَحَ رَصَعَ confodit^lahasta; רָצַח רָצַע ] ይርግዝ፡ transfigere^la, transfodere^la, confodere^la; occidere^lavel jagulare^lahasta vel gladio; ἐμπηγνύναι ረገዞ፡ ውስተ፡ ከርሡ፡ ; ; ἀπο -, κατακεντεῖν , κατακοντίζειν , πατάσσειν , παίειν , ረምሕ፡ ዘይረግዝ፡ ; በኵያንው፡ ወግዐኒ፡ ወረገዘኒ፡ ; ረገዞ፡ በኲናት፡ ; ይረግዝዎሙ፡ በመጣብሕ፡ ; n. 318 ; ; 1 reg. 31,4; ; ; cebro σφάττειν , κατασφάζειν ; ; ; ይረግዝዎሙ፡ ለደቂቁ፡ ; እለ፡ በኵናት፡ ረገዝዎሙ፡ ; ; ; ; ; .

ጕሕሉት

, fem. et m. , [hoc verbum F. Tuch de Aeth. linguae sonorum proprietatibus p. 17 cum جَحَلَ conjecit in terram^la, E. Schrader de linguae Aeth. indole p. 14 cum ኵሕል፡ fucus^lacomposuerunt. At cum etiam forma ጐልሐ፡ ( ተጓሕለወ፡ ) et አስተጓልሐወ፡ occurrat, quaeritur, annon dolosus^la, fallax^laproprie sit glaber^la, גלח جلِح חלק al.]

1)rarissime in bonam partem: ars^la, callidum inventum^la, ut: ገብረ፡ ኢዮአብ፡ ዘንተ፡ ጕሕሉተ፡ .

2)plerumque in malam partem: dolus^la, fraus^la, fraudulentia^la, fallacia^la, astutia malitiosa^la: ; ; ; ; δόλος ; ; ; ; ; ; ታየድዑ፡ ጕሕሉተ፡ ; ትመልእ፡ ከርሦሙ፡ ጕሕሉተ፡ ; ; ጕሕሉት፡ ቃለ፡ አፉሆሙ፡ ; ; ; ጕሕሉት፡ ወጽልሑት፡ ; እለ፡ በጕሕሉት፡ πανοῦργοι ; ; ὑπόκρισις ; τὰ βαθέα τοῦ σατανᾶ .

a)in Genitivo: dolosus^la, fraudulentus^la, fallax^la, ; ; ልሳኖሙ፡ ዘጕሕሉት፡ ውስተ፡ አፉሆሙ፡ .

b) በጕሕሉት፡ dolo^la, dolose^la: ; ; ; ; ; ; F.N. crebro; ክዒወ፡ ደመ፡ ሰብእ፡ በጕሕሉት፡ ; – : ጕሕሉት፡ ዘ፡ እከየ፡ ልብ፡ ሽንግላሂ፡ ይ፡

ጸባኢት

, fem. et m. ,

1)exercitus^la, copiae armatorum^la, turma militum^la: ከመ፡ ይትቃተሉ፡ ምስለ፡ ጸባኢት፡ ጽንዕት፡ (v. ጽኑዕ፡ ) ; ጠፍኡ፡ እምጸባኢተ፡ እግዚአብሔር፡ ; ትዕይንተ፡ ጸባኢት፡ ; 1 ; ; ሮዱኒ፡ ጸባኢት፡ ኀያል፡ πόλεμος ; አንተ፡ ዘትቀጠቅጥ፡ ጸባኢተ፡ ; ; μονόζωνοι .

2)bellum^la, πόλεμος , non tantum, ubi exercitus bellum gerentes^lafacile substituere licet, ut: ድምፀ፡ ጸባኢት፡ ; ; ; ኢበጸባኢት፡ ; እመ፡ መጽኦሙ፡ ጸባኢት፡ sed etiam aliâs, ut: እለ፡ በጽሑ፡ እምጸባኢት፡ ; ወነሥአ፡ (pro አንሥአ፡ ) ጸባኢተ፡ ἐγεῖραι πόλεμον n. 1283– : ጸባኢት፡ ዘ፡ አርበኞች።

በፃውዕ በፃውዕ

(a በፂዕ፡ vel በፂዐት፡ ; gramm.§ 140,3, a), rarius በፅውዕ፡ vel በፅዋዕ፡ , በፃውዓት፡ , somnia^lavel commenta hariolorum^la, in specie ventriloquorum^lavel pythonicorum^la: ዘይገብር፡ ስብዐ፡ ወመቅሰመ፤ ሐረሰ፡ ወበፅዋዕ፡ (sic) ; እለ፡ ያነቅሃ፡ በፅውዐ፡ (v. ያነቅሁ፡ በፃውዕ፡ ) ἐγγαστρίμυθοι ; ዘበፃውዕ፡ ἐγγαστρίμυθος ; እለ፡ በፃውዕ፡ ; በፃውዓት፡ እለ፡ በፃውዕ፡ ; ትቀድኁ፡ ለበፃውዕ፡ (v. ለእለ፡ በፃውዕ፡ ) libatis pythonibus^la(v. pythonicis^la) τῇ τύχῃ . (a በፂዕ፡ vel በፂዐት፡ ; gramm.§ 140,3, a), rarius በፅውዕ፡ vel በፅዋዕ፡ , በፃውዓት፡ , somnia^lavel commenta hariolorum^la, in specie ventriloquorum^lavel pythonicorum^la: ዘይገብር፡ ስብዐ፡ ወመቅሰመ፤ ሐረሰ፡ ወበፅዋዕ፡ (sic) ; እለ፡ ያነቅሃ፡ በፅውዐ፡ (v. ያነቅሁ፡ በፃውዕ፡ ) ἐγγαστρίμυθοι ; ዘበፃውዕ፡ ἐγγαστρίμυθος ; እለ፡ በፃውዕ፡ ; በፃውዓት፡ እለ፡ በፃውዕ፡ ; ትቀድኁ፡ ለበፃውዕ፡ (v. ለእለ፡ በፃውዕ፡ ) libatis pythonibus^la(v. pythonicis^la) τῇ τύχῃ .

ጋኔን ነገርጋር

m. (quamquam አጋንንት፡ ሐዳሳት፡ ), አጋንንት፡ [i.q. جِنٌّ جَانٌّ ] daemon^la, daemonion^la, cacodaemon^la( spiritus malus^la): δαίμων n. 1177 ; ; ; δαιμόνιον ; ; ; ; ; 1 ; ; ; ; ; ; ; ; ጋኔን፡ እኩይ፡ ; ; ጋኔነ፡ ቀትር፡ ; ; ; ; ; ; πνεῦμα ; ; ጋኔን፡ መስሕት፡ ; ; ; እኩይ፡ ጋኔን፡ ; ; አስተዮሙ፡ ጋኔነ፡ ዘያደነግፃሙ፡ ; ጋኔን፡ ርኩስ፡ ; ; አጋንንት፡ σειρῆνες ( sirenes^la) ; አጋንንት፡ ወጼደናት፡ ὀνοκένταυροι .

a)In specie

α)diabolus^la, σατανᾶς ; διάβολος ; ; ; .

β)spectrum^la, phantasma^la አጋንንት፡ ἰνδάλματα ; φάντασμα .

b) ዘጋኔን፡ , እለ፡ አጋንንት፡ daemoniacus^la, epilepticus^la: δαιμονιζόμενος ; ; ; ; እለ፡ ቦሙ፡ ነውረ፡ ዘነገርጋር፡ ወዘጋኔን፡ ኢይሠየም፡ ውስተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ (coll. : ዘአኀዞ፡ ጋኔን፡ ወነገርጋር፡ ); ἐπίληπτος

volutatio^la, nomen morbi, quem epilepsiam^ladicunt (sec. Lud. jectigatio^la, Veitstanz^de): ዘአኀዞ፡ ጋኔን፡ ወነገርጋር፡ ; እለ፡ ቦሙ፡ ነውረ፡ ዘነገርጋር፡ ወዘጋኔን፡ ኢይሠየም፡ ውስተ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ; ዘነገርጋር፡ epilepticus^la in tit.; in tit.; እለ፡ ነገርጋር፡ . gānen

Cross-references: for መስሕበ፡ አጋንንት፡ መስሕብ፡

ተዘኀረ

et ተዝኅረ፡ III,2

1)gloriari^la, se jactare^la, superbire^la: ተዘኀረት፡ ልብከ፡ ὑπερηφανία ; ἐγκαυχᾶσθαι ; καυχᾶσθαι ; ተዝኅረ፡ ἐμεγαλαύχησε ; ተዘኀሩ፡ ፀርየ፡ ἐμεγαλύνθη ; ትዜኀር፡ ἐνδοξάζεσθαι 4 ; ተዝኅራ፡ አዋልደ፡ ጽዮን፡ ὑψώθησαν ; እምከመ፡ ሰተይከ፡ ኢትዘኀር፡ μὴ ἀνδρίζου ; በ፡ rei: ኢትዘኀር፡ (v. ኢትዝኀር፡ ) በሥነ፡ አልባሲከ፡ ; ; እለ፡ ቦሙ፡ ይዜኀሩ፡ ; ; ; ; ላዕለ፡ ( contra^laaliquem): ተዘኀሩ፡ ላዕለ፡ ብሔርየ፡ ; Platt; fastidire^la, ከመ፡ ኢ፡ , ut: ተዝኅሩ፡ ከመ፡ ኢይግበርዋ፡

2)aemulatione effervescere^la, rixari^la(ambitiose): ተዝኅርኪ፡ (v. ተዘኀርኪ፡ ) ዲበ፡ (v. ላዕለ፡ ) ሕዝብየ፡ παρωξύνθης ; እስመ፡ ይዜኀሩ፡ በኅሊናሆሙ፡ ὅτι ἔρεις εἰς διαλογισμόν ; እምከመ፡ ትትቃንኡ፡ ወትዜኀሩ፡ ζῆλος καὶ ἔρις

ክንፍ

, m. et fem. , et , ክነፍ፡ et አክናፍ፡ [ כָּנָף ܟܶܢܦܳܐ ܓܶܦܳܐ كَنَفٌ ] 1) ala^la, ሰፍሐ፡ ክነፊሁ፡ ; ; ይበቍል፡ ክነፊሆን፡ ; ; ; ; ; ; ዘዐቢይ፡ ክነፊሁ፡ ; angelorum ; ; ; ነሥኡ፡ ሎሙ፡ ክንፈ፡ ; naves እለ፡ ቦን፡ ክንፈ፡ ; venti ; ; : ለምጽዋት፡ ባቲ፡ አክናፍ፡ ዘወርቅ፡ ; alae Dei (quibus homines tegit et tuetur) ; ; ; ; አክናፈ፡ እግዚእ፡ .

2)pinna^lapiscis ; ; ; ; ; .

3)ora^la

a)vestis, lacinia^la, ከሠተት፡ ክነፊሃ፡

b)terrae, extremum^la: ክንፈ፡ ምድር፡ ; ; እምአርባዕቱ፡ ክነፊሃ፡ ለምድር፡ ; vallium .

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose