Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

I,1[ צָדַק ܙܕܰܩ صَدَقَ ] ይጽደቅ፡ , (passim ይጽድቅ፡ )

1)justum esse^la, ; .

a)rectum^la, probum^la, pium^la, insontem esse^la: ; ; ; ; ; ; ; ; ; et ( ተጸደቀ፡ ); ጸዲቅ፡ εὐσέβεια ant.

b)justificari^lai.e. justum declarari^lavel haberi^la, δικαιοῦσθαι , ኢይክል፡ መዐትም፡ ወዐማፂ፡ ጸዲቀ፡ ; ; ; ኢይጸድቅ፡ መያሲ፡ እምዐምፆት፡ ; ; ይጽደቅ፡ ; ይጸድቅ፡ በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; 1 ; ; .

c)justam causam habere^lavel causam obtinere^la: ጸድቀት፡ ትዕማር፡ እምኔየ፡ ; ; ; እፈቅድ፡ ጥቀ፡ ከመ፡ ትጽደቅ፡ ; .

2)verum esse^la, verum dicere^la: ἀληθεύειν ; ለእመ፡ ይጸድቅ፡ ጳውሎስ፡ እንዘ፡ ይነግር፡ ἀληθής ἐστιν Cyr. c.

I,2[ חָּמַס et חָמֵץ ] 1) inique agere^la, injustum^la, iniquum esse^la, injustitiam facere^la: ለዐምፆ፡ ; እንዘ፡ ይዔምፅ፡ ; ኢተዐምፁ፡ ; ; ዐምፆ፡ ἀδικία ; ኢይጸድቅ፡ መያሲ፡ እምዐምፆት፡ ; ዐመፁ፡ በፍናዊሆሙ፡ ; ; ; ; ኢተዐምፁ፡ μὴ ἀσεβεῖτε ; ዐመፅነ፡ ἠνομήσαμεν ; ; ; ; አፉየ፡ ዐመፀ፡ እምጽድቅ፡ τὸ στόμα μου ἀσεβήσει .

a): injuria afficere^la, ; ; ይዔምፅዎ፡ ለጻድቅ፡ ; በእንተ፡ ጌጋዩ፡ ዘዐመፀኒ፡ .

b)rei: injuria violare^la, injuste agere in^lare: ዘይፈቱ፡ የዐምፅ፡ (var.: ያዕምፅ፡ II,1) ፍትሐ፡ ; እመ፡ ዐመፅኩ፡ ፍትሐ፡ ገብርየ፡ ; ኢዐመፅነ፡ኪዳነከ፡ ; እለ፡ ይዔምፁ፡ መዳልወ፡ ; ; ሂድክሙ፡ ወዐመፅክሙ፡ ዐስቦሙ፡ .

3)passim: rebellare^la, ut , maxime in libris amharico-aethiopicis ut .

ጸግበ

I,1[ שָׂבֵעַ ܣܒܰܥ شَبِعَ , amh. ጸገበ፡ ] ይጽገብ፡ , passim ይጽግብ፡ ,

1)satiari^la, saturari^la, satiatum^lavel saturum esse^la, cibo: እስከ፡ ንጸግብ፡ ; ; ; ትበልዑ፡ ወትጸግቡ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ወጸጊቦሙ፡ ; ኢትኩን፡ ከመ፡ ዘኢይጸግብ፡ insatiabilis^la ; አሶር፡ በልዐነ፡ ለጸጊብ፡ ; potu ; ; : scortatione ; ; pecunia ; ; doloribus ; ignominia ; ; gaudio ; bonis ; ; ; aspectu pulchritudinis ; vita al.; etiam de oculis praedicatur ; , de ventre, anima, nec non de inanimatis ut gladio , orco , al.; : ; ይጽግቡ፡ (v. ይጽገቡ፡ ) ኅብስተ፡ ኀጢአቶሙ፡ ; ጽገብ፡ ኅብስተ፡ ; ; ከመ፡ ኢይጽገቡ፡ ነኪራን፡ ኀይለከ፡ ; ; ; ; ; ; ጸገብክዎ፡ ለዕጕሥታር፡ ; ጸገብኩ፡ መዋዕልየ፡ ; ይጸግብ፡ ትፍሥሕተ፡ ; ምሕረተ፡ ; እለ፡ ይበልዑኒ፡ ኢይጸግቡኒ፡ ; ; እምነ፡ , ut: ; ; ; እምኅቡኣቲከ፡ ጸግበት፡ ከርሦሙ፡ ; ; ; ይጸግቡ፡ እምበረከትየ፡ ; ; ለምንት፡ ኢትጸግቡኒ፡ እምሥጋየ፡ ; ኢይጸግብ፡ እምደምከ፡ ; ከመ፡ ትጽገቡ፡ እምአጥባተ፡ ትፍሥሕታ፡ ; ከመ፡ ትጽገብዋ፡ (v. ይጽግብዋ፡ ) እምነ፡ ላሕያ፡ ; በ፡ et Infin.: ; (var. ለ፡ vel እምነ፡ ).

2)satiatum i.e. nausea^lavel taedio captum esse^la, fastidire^la: ከመ፡ ኢትጽገብ፡ ወኢትቂእ፡ ; ከመ፡ ኢይጽገብከ፡ ወኢይጽላእከ፡ ; እንተ፡ ጸግበቶ፡ ለምታ፡ . n. 1316

እድ

, m. et fem. , እደው፡ et አእዳው፡ [ יָד ܝܰܕ ܐܺܝܕܳܐ يَدٌ (etiam أَدٌ ), amh. እጅ፡ ; etiam ውእደ፡ ] እድ፡ pronomina suff. per ê^lasibi annectit, ut እዴየ፡ , እዴሆሙ፡ , caet. ( gramm.§ 154,d),

1)manus^la(cum brachio), ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ውስተ፡ እዴሁ፡ ፍሕም፡ ; ደይ፡ እዴከ፡ ላዕለ፡ እዴየ፡ ; ዘእሱር፡ እዴሁ፡ ዘየማን፡ ; ; ; , alias sexcenties; ጸሐፍኩ፡ በእዴየ፡ manu propria^la ; ጸሐፈ፡ ክታበ፡ በእዴሁ፡ ; ሰፍሐ፡ እደ፡ ለነዳይ፡ ; ; አእዳው፡ maxime in libris inferioris aetatis, ut I Sal. ; F.M. 26,8; quamquam passim etiam in Bibliis, ut . In specie significatur manu

a)fides: ወሀቡ፡ እደ፡ ይስድዱ፡ አንስቲያሆሙ፡ ; መጥወኒ፡ እዴከ፡ ወመጠዎ፡ እዴሁ፡ .

b)dexteritas: በከመ፡ እዴሁ፡ ከማሁ፡ ክብሩ፡ .

c)auxilium et instrumenta: ; እደ፡ እግዚአብሔር፡ ሀለወት፡ ምስሌሁ፡ ; ኢይጻምዋ፡ እደው፡ ባቲ፡ ; ዘእንበለ፡ እድ፡ ; ; inde በእደ፡ vel በእደወ፡ per^la, ope^la, opera^laalicujus: ተፈነወ፡ ቃል፡ በእዴየ፡ ; ; ዘነገረ፡ እግዚአብሔር፡ በእደ፡ ኤርምያስ፡ ; ; ; ; ; አምኑ፡ በእደዊሃ፡ ( ad fidem perducti sunt per eam^la) ; ; .

d)ductus, unde ላዕለ፡ እደ፡ vel ዲበ፡ እደ፡ ( على يد ) sub auspiciis^la, ductus^laalicujus: Platt; ወአምነ፡ ጢሞቴዎስ፡ ዲበ፡ እደዊሁ፡ ለጳውሎስ፡ ;

e)possessio: አልብየ፡ ወስተ፡ እዴየ፡ ; ; ; .

f)vis^laet potestas^la: ውስተ፡ እዴሁ፡ ኵሉ፡ ሕያው፡ ; ኵሉ፡ በእደ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ; ወሀብኩክሙ፡ ውስተ፡ እዴክሙ፡ ; ; : እወድቅ፡ ውስተ፡ እዴሆሙ፡ ; ; አትሕቲ፡ ርእሰኪ፡ ታሕተ፡ እዴሃ፡ ; አድኅነኒ፡ እምነ፡ እዴሁ፡ ; ; ; ; ; etiam ante nomina bestiarum rerumque inanimatarum: ውስተ፡ እደ፡ ኵናት፡ ; ; ; ; ; .

g)robur, potentia: በእድ፡ ጽንዕት፡ : ; እድ፡ ጽቡስ፡ ; ኵሉ፡ እድ፡ ይደክም፡ .

a)brachium^lahominis, βραχίων l,32 (ubi ὠμός መዝራዕት፡ ) n. 799; ከመ፡ ድጕልማ፡ ውስተ፡ እደ፡ የማን፡ ; አውቃፍ፡ ለእደዊሃ፡ .

b)armus bestiarum^la, manus^laquarumdam bestiarum: βραχίων (at መዝራዕት፡ ); χείρ ዘየሐውር፡ በእደዊሁ፡ ; ላጽቄት፡ ዘበእደዊሁ፡ የሐውር፡ .

3)manus^laarte factae vel brachia^laarte facta:

a)manubrium^la: እደ፡ መንሥግ፡ .

b)manica^la,

α)vinculum manus: በእደ፡ ሰናስለ፡ ኀጺን፡ ἐν χειροκέδαις σιδηραῖς ;

β)chirotheca^la, vel tegumentum digitorum: ገብሩ፡ አምሳለ፡ እድ፡ ወአጻብዕ፡ ዘኀጺን፡ ; በእደወ፡ ኀጺን፡ እንዘ፡ ይጸፍዕ፡ ገጾ፡

c)axis^larotae, ; .

d)ut videtur, specillum^la: እድ፡ ዘኀጺን፡ ዘየሐትት፡ ዘውስተ፡ ከርሥ፡ (cruciatus instrumentum)

e)monumentum^la(quatenus manus instar indicat aliquid) .

f)brachia^la(fulcra lateralia) solii .

g)prominentia^la .

4)pars^la(sicut יָד ): ፲ እድ፡ , ፱ እድ፡ δέκα μέρη , ἐννέα μέρη ; የኀልቅ፡ ክልኤ፡ እድ፡ ወይተርፍ፡ ሣልስት፡ እዴሃ፡ ; ; ; ; ; ; ; ብርሃነ፡ ዚአሁ፡ ፯ እደ፡ ያበርህ፡ እምዘወርኅ፡ (septies lucidior erit quam) ; numeralia ordinalia in st. constr. voci እድ፡ praeponi solent, ut: ሣልስተ፡ እዴሃ፡ ለምድር፡ tertia^la( partis^lai.e.) pars terrae^la ; ; ; ; 2 ; ; ; ውስተ፡ ሣልስተ፡ እደ፡ መንግሥትየ፡ ; ; ለዝኩ፡ ሳብዕተ፡ እድ፡ ; , quamquam etiam occurrit: ራብዕት፡ እዴሃ፡ ለምድር፡ ; ; al.; in : ትሰቲ፡ ሳድስተ፡ እዴሃ፡ ለኢን፡ ; ; —

5)latus^la: መንገለ፡ እደ፡ ማየ፡ ባሕር፡ ; በእደ፡ ባሕር፡ ; በእደ፡ አቡሁ፡ ( ወእደ፡ et ውእደ፡ ).

6)locus^la, deinde in st. constr. relative usurpatur, (quamquam ወእደ፡ vel ውእደ፡ magis frequentatur),

a) እደ፡ quο loco^la, ubi^la{ cfr. Hebr. יָד חָזִית (ubicumque conspexeris) }, ut: እደ፡ እውዕል፡ ወእበይት፡ Lud. ex Org.

b) በእደ፡ quο loco^la, ubi^la, ut: በኵሉ፡ መካናት፡ በእደ፡ ገብሩ፡

c) እምእደ፡ e loco ubi^la, ut: መጽአ፡ ኀቤሃ፡ ፩ ወሬዛ፡ እምእደ፡ (v. እምውእደ፡ ) ይትኀባእ፡ ( ወእደ፡ et ውእደ፡ ). — Locus Asc. Jes. ubi Laurentius እድ፡ longitudo^lavertit, dubius videtur (an: duodecim palmas et quatuor…latus?)

ʾǝd

a) for ምልአ፡ እድ፡ ምልእ፡ (Leslau)

b) for ሣልስተ፡ እድ፡ ሣልስ፡

c) for ራብዕተ፡ እድ፡ ራብዕ፡ (Leslau)

d) for ትሥልስት፡ እድ፡ ትሥልስት፡ (Leslau)

e) for አፈ፡ ንቡረ፡ እድ፡ አፍ፡ (TraCES)

ጸልመ

I,1raro ጸለመ፡ ( ), ይጽለም፡ rarius ይጽልም፡ [ ظلم ( צֶלֶם ܨܰܠܡܳܐ ), II ጸለለ፡ ]

1)obscurari^la, tenebris^lavel caligine circumfundi^la, caligare^la, tenebrosum esse^lavel fieri^la: ለትጽለም፡ ይእቲ፡ ሌሊት፡ ; ጽልመት፡ ኢይጸልም፡ በኀቤከ፡ ; ይጽለም፡ ሰማይ፡ ; ; ጸልሙ፡ ማያት፡ ; ; ጸልመ፡ ዓለም፡ ; .

a)de facie tetrica^la( obnubilari^la): ጸልመ፡ ገጹ፡ διετράπη ; ተወለጠ፡ ገጾሙ፡ ወጸልመ፡ ; ; ; ; ኢይጽለምከ፡ (v. ኢይጽልምከ፡ ) ገጽከ፡ .

b)de oculis ( caligare^la, occaecari^la): ጸልመ፡ ዐይንነ፡ ; ; ; ; etiam de eo, cujus oculi caecutiunt: ተጸለለ፡ ወጸልመ፡ ; de mente, scientia: F.N. 5 ( ገዝፈ፡ ).

c)de sole, luna et stellis ( deficere^la): ጸልመ፡ ፀሓይ፡ ; ; ይጽለሙ፡ (v. ይጽልሙ፡ ) ; ; ; ; ; ; al.; በ፲ወ፫ ዓመት፡ ለገላውዴዎስ፡ ጸልመ፡ ፀሓይ፡ (accidit eclipsis solis) .

d)tenebrae factae sunt^la ጸልመ፡ ; pro ( alicui^la): ይጸልመክሙ፡ ወኢትሬእዩ፡ ; ዘእንበለ፡ ይጽለምክሙ፡ πρὸ τοῦ συσκοτάσαι .

2)nigrum esse^la, nigrescere^la: ; ጸሊመ፡ ሥዕርት፡ ; ይጸልም፡ ገጾሙ፡ እምጢስ፡

ጸልመ

I,1raro ጸለመ፡ ( ), ይጽለም፡ rarius ይጽልም፡ [ ظلم ( צֶלֶם ܨܰܠܡܳܐ ), II ጸለለ፡ ]

b)de oculis ( caligare^la, occaecari^la): ጸልመ፡ ዐይንነ፡ ; ; ; ; etiam de eo, cujus oculi caecutiunt: ተጸለለ፡ ወጸልመ፡ ; de mente, scientia: F.N. 5 ( ገዝፈ፡ ).

d)tenebrae factae sunt^la ጸልመ፡ ; pro ( alicui^la): ይጸልመክሙ፡ ወኢትሬእዩ፡ ; ዘእንበለ፡ ይጽለምክሙ፡ πρὸ τοῦ συσκοτάσαι .

2)nigrum esse^la, nigrescere^la: ; ጸሊመ፡ ሥዕርት፡ ; ይጸልም፡ ገጾሙ፡ እምጢስ፡

ፀመመ

I,1[ ضَمَّ צָמַם ; زَمَّ ܙܰܡ ዝማም፡ ; I ጸመመ፡ ; ፀመደ፡ al.] ይፅምም፡ , obligare^la, praeligare^la: ኢፀመሙ፡ አጥባተኪ፡ ἔδησαν ; vulnera ; ፀመመ፡ ቍሰሊሆሙ፡ M.M. f. 301; vulneratos: ኢፀመምዎ፡ ከመ፡ ይትፈወስ፡ ; n. 1323 ኢይፀምምዎ፡ ;

a)reprimere explendo^laappetitum: ትፀምምኑ፡ (v. ታፀምምኑ፡ ) ነፍሰ፡ አክይስት፡ ἐμπλήσεις .

b)sedare^laanimum, si non callum obducere^laanimo: እንበይነ፡ ነፍሰ፡ ወልድከ፡ ፅምም፡ (v. ፀምም፡ ) ልበከ፡ .

ተፀፍረ

III,1, rarius ተፀፈረ፡ ,

1)refl.

a)sibi plectere^la, torquere^lacrines: ተሠነየት፡ ወተፀፍረት፡ (v. ወተፀፈረት፡ ) ርእሳ፡ ; በተፀፍሮ፡ ሥዕርቶን፡ ; ;

b)se applicare^la( amplecti^la): ተፀፍረ፡ ቦቱ፡ ዝኩ፡ ዐጸደ፡ ወይን፡ περιπεπλεγμένη πρὸς αὐτόν ; ወኵሉ፡ አብድ፡ ዘከመዝ፡ ይፀፈር፡ (v. ይፃመር፡ ) τοιούτοις συμπλέκεται .

2)pass.

a)plecti^la, contorqueri^la, necti^la: አክሊለ፡ ስብሐት፡ ዘተፀፍረ፡ ; ኢይፀፈር፡ ሥዕርተኪ፡ በዲቤኪ፡ ; አሕባለ፡ ኃጥኣን፡ ተፀፍራ፡ (v. ተፀፈራ፡ ) ; v. ተፃፈራ፡ III,3) ላዕሌየ፡ .

b)transl., contexi^la: ኀጢአትየ፡ ዘተፀፍረ፡ በእዴየ፡ συνεπλάκησαν ; nos homines ተፀፈርነ፡ በህላዌነ፡ እምእለ፡ ኢይትአየያ፡ (ex inaequalibus i.e. e corpore et animo) Cyr. ad ; ዕለተ፡ እግዚአብሔር፡ ወፅአት፡ ወተፀፍረት፡ ወሠረጸት፡ በትር፡ .

c)implicari^la, illaqueari^la: ; ይፀፈር፡ (v. ይሠገር፡ ) ἐμπλακήσεται .

ኀተመ

I,1[i.q. חָתַם , ܚܬܰܡ , خَتَمَ ; amh. አተመ፡ ; de prima potestate hujus verbi Ges. thes. p. 537; videtur ዐተበ፡ q.v.] ይኅትም፡ , Imperat. ኅትም፡ (at in cod. S ኅተም፡ )

1)claudere^la, obserare^la, sub claustro^lacustodire^la, clausum tenere^la, ut: os amphorae membrana obligate claudere ; እመ፡ ኀተምከ፡ ወርቀከ፡ ; ; ; .

2)sigillo claudere^la, signare^la, obsignare^la, libellum, epistolam, crumenam, al.: : ; ; ; ኀተምክዋ፡ ( ለመጽሐፍ፡ ) ; ; ; ; ; ኀተማ፡ ( ለእብን፡ ) በሕልቀቱ፡ ; ; ኀተምከኑ፡ ውስተ፡ ቍናማቲከ፡ ጌጋይየ፡ ; የኀትም፡ ገጸ፡ ከዋክብት፡ ; ; ለ፡ , ut: ኅትም፡ ለዝ፡ ራእይ፡ ; ላዕለ፡ , ut: ሠናይ፡ ኀቲም፡ ላዕለ፡ ብእሲት፡ እኪት፡ . Deinde etiam signare^lain genere, ut: ኢትኅትሙ፡ አባለክሙ፡ በመርፍእ፡ ne subula signetis^la(scarificando) membra vestra^la, F.N. 45. Hinc

a)chrismate^la, unctione^la(in signum crucis inungendo) obsignare^lavel consecrare^lahominem, vasa, al. (hoc sensu crebro ዐተበ፡ ): sacerdos የኀትም፡ አንፈ፡ ወፍጽመ፤ ልበ፡ ወእዝነ፡ (sc. baptizati) ; እመቦ፡ ቀሲስ፡ ዘኀተማ፡ ( ለብእሲት፡ ) በቅብእ፡ ቅዱስ፡ በዕለተ፡ ሞታ፡ F.M. 5,12; ኀተመ፡ vasa ecclesiae በማኅተመ፡ እግዚአብሔር፡ ዘውእቱ፡ ቅብአ፡ ሜሮን፡ ቅዱስ፡ F.M. 28,1.

b)(sigillo impresso) confirmare^la, sancire^la, approbare^la, aliquem ; verba, ut: አኀትም፡ በጽድቅ፡ ቃላትየ፡ κατασφραγιῶ τοὺς ἐμαυτοῦ λόγους (testimoniis allatis) εἰς ἀλήθειαν Cyr. ad

3)imprimere^la, typis exscribere^lalibros,

4)concludere^la, finire^la, complere^la, in spec. sacra, res divinas rite perpetratas: ኢይፃኡ፡ እምቤተ፡ ክርስቲያን፡ ዘእንበለ፡ ይኅትም፡ ካህን፡ ; ይኅትሙ፡ ጸሎቶሙ፡ በጸሎተ፡ እግዝእትነ፡ ማርያም፡ .

ምንኵስና

1)voti monachici susceptio^la, ingressus in vitam monasticam^la: በጊዜ፡ ምንኵስናሆሙ፡ F.M. 12,4; እምድኅረ፡ ምንኵስናሁ፡ F.N. 10.

2)vita monastica^la, ordo monachicu^la, monachatus^la: ሥርዐተ፡ ምንኵስና፡ ; ; ለብሰት፡ አልባሰ፡ ምንኵስና፡ ; ኢይፃኡ፡ እምንኵስና፡ F.M. 5,2;

mǝnkʷǝsǝnnā

Grébaut
ምንኵስና፡ mǝnkʷǝsǝnnā «monachisme^fr» Ms. BNFabb217, fol. 41v.
98

Leslau
ምንኵስና mǝnkʷǝsǝnnā monastic life^en, ascetic life^en, monkhood^en, monasticism^en, monastic ordination^en 350b

Cross-references: for መጽሐፈ፡ ምንኵስና፡ መጽሐፍ፡

መርገም

, m. et fem. ( ; ), መርገማት፡ ( ; F.N. 9,4) imprecatio^la, maledictio^la, exsecratio^la, dirae^la, δυσφημία ; ἀρά , κατάρα ; ; ; ; ; ; ; መሐላ፡ ዘመርገም፡ ; ; መርገመ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ; ; ; ; ; መጽአ፡ መርገም፡ ላዕሌነ፡ ወመሐላ፡ ; ; ; ; ኢይፃእ፡ እምአፉሁ፡ ቃለ፡ መርገም፡

ኅብረት

1)consociatio^la, unitio^la, unio^la, communio^la: ኅብረት፡ ህላዌ፡ ἐνουσίας ταυτότης Cyr. c. ( consubstantialitas^la); ኅብረተ፡ ሥላሴ፡ Cyr. c. ; ከመ፡ ይጸግወነ፡ ኅብረተ፡ መንፈስ፡ ቅዱስ፡ ut nobis largiatur unionem Spiritus sancti^la(in Spiritu sancto) ; ይዕቀበነ፡ በኅብረተ፡ መንፈስ፡ ቅዱስ፡ ; .

2)consensus^la, consonantia^la, concordia^la; assensus^la: ኅብረተ፡ እከይ፡ ወጹግ፡ ὁμόνοια πονηρίας ; በአሐዱ፡ ኅብረት፡ τὸ αὐτὸ φρονεῖν Platt; ὁμόνοια ; ኅብረት፡ ወሰላም፡ ὁμόνοια καὶ εἰρήνη ; ኅብረተ፡ ὁμοθυμαδόν ; ኅብረተ፡ ዜማ፡ harmonia^la, ; ኅብረተ፡ ቃል፡ concordantiae^la, Prolg. N. T.; ኢይፈቅዱ፡ ኅብረተ፡ አበዊሆሙ፡ non opus est assensu parentum^la, F.N. 24,3.

ኀለየ

I,2[ خَالَ ( جيل )] imaginatus^laet opinatus est^la, putavit^la]

1)cogitare^la, meditari^la, considerare^la, reputare^la, versare^lain animo^la, ልበ፡ ወሀቦሙ፡ በዘይኄልዩ፡ διανοεῖσθαι ; አልቦሙ፡ ልብ፡ ለኀልዮ፡ ; ኀለየ፡ መጠነ፡ ፩ሰዓት፡ ; n. 578 በእንተ፡ de ; ; ኀለይከ፡ ምንተ፡ ይከውን፡ እምድኅሬከ፡ ; ; ዘኢኀለይኩ፡ በልብየ፡ ; ኀልይዎ፡ በልብክሙ፡ ፍናዊክሙ፡ ; ; ኀሊ፡ ትእዛዞ፡ ለእግዚአብሔር፡ ; ይኄሊ፡ ፍናዊሃ፡ ለጥበብ፡ ; ; ኀሊ፡ ሠናየ፡ ቅድመ፡ እግዚአብሔር፡ ; ኢኀልዮሙ፡ ርቱዐ፡ λογισάμενοι οὐκ ὀρθῶς ; ኀልዩ፡ ኀይለ፡ እግዚአብሔር፡ በአእምሮ፡ ሠናይ፡ ( φρονεῖν περί ) ; ኅሊና፡ ዘእኄሊ፡ ; ; ; ; ኀልዮ፡ ለዝንቱ፡ ; ኢኀለይዎ፡ ለእግዚአብሔር፡ በልቦሙ፡ ; ኀሊ፡ እንከ፡ ዘከመ፡ ትፈዲ፡ ለሊከ፡ ; በኀልዮትየ፡ dum cogito^la, ; ኀልዮታት፡ cogitationes^la, Fid. Jac. Bar. In specie

a)excogitare^la, comminisci^la, ( moliri^la), νοεῖν ልቡ፡ ከንቶ፡ ይኄሊ፡ ; ኅሊና፡ ዘኀለየ፡ ላዕለ፡ እለ፡ ይነብሩ፡ λογισμὸς ὃν ἐλογίσατο ; ; ምንተ፡ ትኄልዩ፡ ላዕለ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ይኄልዩ፡ እኩየ፡ τεκταίνεσθαι ; ; ኀለየ፡ ዮሴፍ፡ ኅሊና፡ excogitavit consilium^la, ; ኀለየ፡ እኩየ፡ ኅሊና፡ ላዕለ፡ ውሉደ፡ እስራኤል፡

b)in animo habere^la, sibi proponere^la, animum inducere^la, ዘኀለየ፡ ἃ ἐνεθυμήθη ; , ut: ዘኀለይኩ፡ እግበር፡ ላዕሌሆሙ፡ ; ; ; ይኄሊ፡ ይወልጥ፡ ; ; ; ኀለየ፡ በልቡ፡ ይትመየጥ፡ , vel ከመ፡ seq. , Asc. ; .

c)meminisse^la, respicere^la: ኢኀለይከኒ፡ ; ኢኀለይክኒ፡ οὐκ ἔλαβές με εἰς τὴν διάνοιαν ; συλλογίζεσθαι ; νοεῖν ; ; ; ኀለይክዎ፡ ἐφρόντισα αὐτοῦ ( θεοῦ ) ; ; ( οὐκ ἀναβήσεται αὐτῶν ἐπὶ τὴν καρδίαν ); ኢይኄልይዋ፡ በልቦሙ፡ .

2)sollicitum esse^la, curare^la, prospicere^la, μεριμνᾶν , φροντίζειν ኀልዮ፡ ንዋይ፡ ; ኀለዮ፡ ንብረት፡ ; ኀልዮታ፡ ( ἡ μέριμνα αὐτῆς ) ያሰርሮ፡ ለንዋሙ፡ ; ዘይኄልዮሙ፡ ለሕዝቡ፡ እምነ፡ ድቀት፡ ὁ φροντίζων τοῦ λαοῦ αὐτοῦ ἀπὸ πτώσεως ; ኢይኄልየኪ፡ እንከ፡ ; ኢተኀልዩ፡ ወኢምንተኒ፡ ; ; ኢይፈቅድዎ፡ ለወርቅ፡ ወኢይኄልይዎ፡ ለብሩር፡ ; በእንተ፡ ; ውእቱ፡ ይኄሊ፡ በእንቲአክሙ፡ αὐτῷ μέλει περὶ ὑμῶν ; ለ፡ ; 1 ; ከመ፡ የኀሊ፡ ለንዋየ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ Syn.

a)intelligere^la, percipere^la, cognoscere^la: ኢኀለዩኒ፡ οὐκ ἠπίσταντό με ; κατασκέψασθαι ; ይኄሊ፡ συνήσει ; ; ከመ፡ ነኀሊ፡ ኵሎ፡ ጽድቅ፡ ; φρονῆσαι .

b)sentire^la φρονεῖν . ይኄልዩ፡ ዘመንፈስ፡ ዘዝንቱ፡ ዓለም፡ ; ; .

4)putare^la, existimare^la: አምጣነ፡ ኀልዮትየ፡ mea sententia^la, F.M. 11,1; : እልክቱ፡ እለ፡ ኀለይዎሙ፡ አማልክተ፡ ; ; ከመ፡ ; . – Voc. Ae.^la: ኀለየ፡ ዘ፡ ሐሰበ፡

ḫallaya , ሐለየ፡ ḥallaya

Grébaut
ሐለየ፡ ḥallaya I,2 ይሔሊ፡ , የሐሊ፡ «penser^fr» ― አሰበ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20r.
43

Leslau
ኀለየ ḫallaya , () ሐለየ ḥallaya consider^en, think^en, ponder^en, keep in mind^en, meditate^en, look after someone^en, take care of^en, watch^en, reason^en, reflect upon^en, turn over in one’s mind^en, perceive^en, decide^en, devise^en, imagine^en 262a

ማዕቅድ

, መዓቅድ፡ , vox architectonica, an camera^la, fornix?^la አልቦ፡ ጠፈረ፡ ለመዓቅዶን፡ (sc. ecclesiarum Lalibelae saxis excavatarum) ወአልቦ፡ ሣዕር፡ ለመከደኖን፡ (sic) ; ኢይፈቅድ፡ አሕባለ፡ ለመዓቅዶን፡

ፈቀደ

I,1[ פקד ܦܩܕ فقد ; Ges. thes. p. 1120] ይፍቅድ፡

1)invisere^la, curandi causa, prospicere^la, ኢትኅድግ፡ ዘልፈ፡ ፈቂደ፡ እንስሳከ፡ ἐπισκέπτου ( III,3et IV,3); አርትዕ፡ ወፍቅድ፡ ጽህቀቶሙ፡ Lud. e Ssal. Req.

2)respicere^la, reputare^la, aestimare^la: እለ፡ ኢይፈቅድዎ፡ ለወርቅ፡ ወኢይኄልይዎ፡ ለብሩር፡ οὐ λογίζονται ; .

3)lustrare i.e. recensere^la, numerare^la: ፩ እምቅዱሳን፡ ፱ እለ፡ ይፈቅዱ፡ (quos numerare solent) (in Sx. Tubing.).

4)requirere^la, expetere^la, appetere^la, rei et እምነ፡ pers.: αἰτεῖται ; በኀበ፡ pers. (aliter ); rei: ζητεῖν ; ; ሀገር፡ እንተ፡ ይፈቅዱ፡ ἐπιζητουμένη ; ብዙኃን፡ እለ፡ ፈቀድዋ፡ ἐπεθύμησαν ; እለ፡ ትፈቅዱኒ፡ ; ኢትፍቅድ፡ ብዙኀ፡ ውሉደ፡ ; ዘፈቀዱ፡ ὧν ἀντείχοντο ; verbi . n. 1361

5)velle^la, cupere^la, praemissa negatione nolle^la, : ዘውእቱ፡ ፈቀደ፡ ይገብር፡ ; ; ; ; ; ; ብዙኃን፡ እለ፡ ኢይሌቅሑ፡ በኢፈቂደ፡ ጻሕብ፡ ; ; ; ; ; : በከመ፡ እግዚአብሔር፡ ፈቀደ፡ ; ; ; ; ; ; ; እንዘ፡ ኢይፈቅድ፡ ἀκουσίως invitus^la ; verbi: ኢትፍቅዱ፡ ተአብሱ፡ ; መነ፡ ትፈቅድ፡ ትርዳእ፡ ; ; ; ; ; ኢይፈቅድ፡ ይሙት፡ ኃጥእ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ( ἐπιποθῶ ); ; እፈቅድ፡ ለክሙ፡ ታእምሩ፡ ; ከመ፡ : ቦኑ፡ ፈቂደ፡ እፈቅድ፡ ከመ፡ ይሙት፡ ኃጥእ፡ ; ; ; Infin.: ; ; ኢትፍቅድ፡ ከዊነ፡ መኰንነ፡ ; .

a)vult^laaliquis i.e. placet^la, videtur^la, collibet^laei: እመ፡ ፈቀደ፡ ንጉሥ፡ εἰ δοκεῖ τῷ βασιλεῖ ; .

b)vult^lafacere i.e. libenter^lafacit vel solet^lafacere: ; .

c)facilem se praebere^la: ኢትፍቅድ፡ ; ; ኢትፍቅድ፡ አብሶ፡ ; .

d)promtum esse^la: ; ; .

e)delectari^laaliquo, : ; እግዚአብሔር፡ ኢይፈቅዶሙ፡ ; .

6)desiderare^la, indigere^la, opus^lahabere^la(alicui opus^laesse^la), rei vel : ምንተ፡ ትፈቅድ፡ τίς ἡ χρεία σου ; ንፈቅድ፡ ቤተነ፡ ; ; ; ; ኢፈቀደ፡ ወኢአሐደ፡ መምክረ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; rei et ( ab^laaliquo): እመቦ፡ ትካዘ፡ ዘይፈቅደከ፡ ; vel በ፡ rei: ትካዝ፡ በዘይፈቅደከ፡ ; : ኢንፈቅድ፡ እንከ፡ τίς ἐστί μοι χρεία ; verbi: ; .

ቅናት ፈትሐ

, plerumque m. , ቅናውት፡ ( ; Platt; Org.

1)et ቅናታት፡ , cingulum^la, ; ; ; ; ; ; ; ኢይፈትሑ፡ ቅናቶሙ፡ (v. ቅናውቲሆሙ፡ ) ; ; ; ; ; .

I,1[ פתח ܦܬܚ فتح ] ይፍታሕ፡

1)aperire^la, saccum ; ; ፈትሐ፡ ኪሰ፡ ; uterum ; ; ; ; thesaurum ; ; os ; ; ; ; aures: ፍታሕ፡ አፉሁ፡ ወእዘኒሁ፡ ; manus: ፈቲሐከ፡ እዴከ፡ ; እደዊሃ፡ ፈትሐት፡ ለምስኪናን፡ ; ; oculos ; librum Asc. ; vomicam: ርጢናት፡ እለ፡ ይፈትሓ፡ ሕብጠተ፡ F.M. 3,3.

2)solvere^la, exsolvere^la, resolvere^la, vincula: መኑ፡ ፈትሐ፡ ማእሰሮ፡ ; ; ; cingulum: ኢይፈትሑ፡ ቅናቶሙ፡ ( እምሐቌሆሙ፡ ) ; frenum ; vestes: ኢንፈትሕ፡ አልባሲነ፡ ; calceum: ; sigillum ; ; crinem: አንስት፡ ሶበ፡ ይጠመቃ፡ ሥዕርቶን፡ ይፍትሓ፡ ; corrigiam ; ፍታሕ፡ አሣእኒከ፡ እምእገሪከ፡ ; ; ; ; anathema, fascinum ; ; ; vinctum vinculis: ; ; ናሁ፡ ፈታሕኩከ፡ እምነ፡ መዋቅሕቲከ፡ ; ; ; ; ; ; ፈታሕኮኑ፡ እምሕማም፡ .

a)remissum reddere^la: ይፈትሕ፡ እደወ፡ ሰብእ፡ ἐκλύει .

b)solvere^la, dissolvere^la, resolvere^la, i.e.

α)discindere^la, dirumpere^la, irritum facere^la: ከመ፡ ይፍታሕ፡ ግብሮ፡ ለጋኔን፡ ; ፈቲሐ፡ ፍኅረት፡ F.N. 24,3; ብእሲት፡ ዘኀደገት፡ ምታ፡ ወትፈትሕ፡ ሰብሳበ፡ ዘሕግ፡ ; praeceptum .

β)intermittere^la: ፍታሕ፡ ጾመከ፡ በሰንበት፡

c)dimittere^la,

α)reum, captivum: ; ; .

β)populum congregatum ; .

d)absolvere^laaliquem in judicio vel a peccato: ፍትሖሙ፡ ወስረይ፡ ኀጢአቶሙ፡ ; Reg. Pach.; .

3)controversiam dirimere i.e. jus dicere^la, judicare^la, dijudicare^la, ፍትሑ፡ እስኩ፡ ለሊክሙ፡ ; ; ለ፡ litigantium: ዘይፈትሕ፡ ለነ፡ (coll. ); litigantium: ; ማእከለ፡ ; ; ; ; ; ; sententiae: ፍትሑ፡ ፍትሐ፡ ; ; 3 ; ይፈትሑ፡ ርቱዐ፡ ; ; .

a)jus dicere^lavel judicium facere^laalicui i.e. ei jus reddere^la, ejus jus tueri^la, ለ፡ pers.: አልቦ፡ ዘይፈትሕ፡ ሊተ፡ ; ፈቲሕ፡ ለጻድቅ፡ ; ; ; ፍትሑ፡ ለእጓለ፡ ማውታ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ፍታሕ፡ ሊተ፡ ፍትሕየ፡ ; vel ፍትሐኪ፡ እፈትሕ፡ ; እምነ፡ ab^laaliquo vindicare jus^laalicui: ፍታሕ፡ ሊተ፡ እምኔሆሙ፡ ; ; .

b)judicare^lai.e. punire^lasontem:

c)sententiam pronuntiare^lacontra aliquem, ላዕለ፡ , ut: ፈትሐ፡ ላዕሌሃ፡ Lud. ex

d)decernere^la, sancire^la, de legislatore: እግዚአብሔር፡ ፈትሐ፡ በሕግ፡ ብሊት፡ ከመ፡ ይምሐል፡ ብእሲ፡ በጽድቅ፡ F.M. 22,1; nec non de lege ipsa: ሕግ፡ ብሊት፡ ፈትሐት፡ (lege Veteris Testamenti sancitum est) ከመ፡ ይቅትሉ፡ … ወሕግሰ፡ ሐዳስ፡ ኢፈትሐት፡ ከመዝ፡ F.M. 4,2.

ፈድፈደ

quadril. I [quod equidem non cum Ludolfo et cum Hupfeldio Exerc. Aeth. p. 27 ad فَدَّ et فَدْفَدَ currere^la( ፈጠነ፡ ), sed ad פוּץ , chald. פוּשׁ , فاض فضّ ( فضل ) retulerim; de עדף autem ወደፈ፡ ]

1)augescere^la, crescere^la, multiplicari^la: ፈድፈዱ፡ ወበዝኁ፡ ጥቀ፡ ; ከማሁ፡ ይፈደፍዱ፡ ; ኢይፈደፍዱ፡ እንከ፡ ; ፈድፍዶ፡ incrementum^laOrg.

2)copiosiorem^la, uberiorem^la, pleniorem^laesse^lavel fieri^la, abundare^la, redundare^la, superabundare^la: ከመ፡ ኢትፈድፍድ፡ ኀጢአትየ፡ πλεονάσωσι ; ; 2 ; περισσεύειν ; ; ; ὑπερπερισσεύειν ; ὑπερπλεονάζειν ; እምነ፡ comparative: .

a)numero^lasuperare^la, plures^laesse^la, excedere^lanumerum^la: ፈድፈዱ፡ እምነ፡ … πλείους ἐγένοντο ἤ … ; ወኮነ፡ ኵሉ፡ መዋዕለ፡ ትንቢቱ፡ ፳ ዓመት፡ ወዘይፈደፍድ፡ ( et^laquod^laexcurrit^lavel et^lasupra^la, et^laamplius^la) ; ፶ ዓመት፡ ወዘይፈደፍድ፡ ; እምነ፡ ; ; ተወሰከ፡ ዘመኑ፡ (Hizkiae) ወፈድፈደ፡ እምነ፡ ኍልቁ፡ Enc.

b)redundare^lalongitudine^la, longiorem^laesse^la, .

c)sufficere^la, Infin.: ኢፈድፈዱ፡ ነጺሐ፡ οὐχ ἡγνίσθησαν ἱκανοί .

3)superiorem^laesse^lavel fieri^lain re, excellere^la, praecellere^la, ትፈደፍዲ፡ ὑπέρκεισαι ; እምነ፡ compar.: ; ; : ; በ፡ in^lare: ; ; n. 1381vi^lasuperiorem^laesse^la: ቃለ፡ ንጉሥ፡ ጸንዐ፡ ወፈድፈደ፡ እምቃለ፡ ኢዮአብ፡ .

ተማሕፀነ

III,1

1)depositum accipere^la ኢይፈዲ፡ ዘተማሕፀነ፡ .

2)se in tutelam^lavel custodiam conferre^la, in clientelam se committere^la; confugere^la, refugere^laad aliquem; ኀበ፡ ut: ኀበ፡ መኑ፡ ትትመሐፀኑ፡ ; ; ; ; ; ተማሕፀነ፡ ኀበ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ; ad victoris fidem confugere^laF.N. 44,4; በ pers. vel loci: ይትመሐፀን፡ ብኪ፡ ; ; ; ; ፍና፡ ኀበ፡ ይትመሐፀን፡ ቀታሊ፡ ; . Hincappellare^laaliquem: ተማሕፀንኩ፡ ሎሙ፡ በቄሳር፡ Platt.

3)vel , in fidem^la, clientelam^la, tutelam recipere^laaliquem, patrocinium^laalicujus suscipere^la, protegere^la, tueri^la, defendere^la, ጥበብ፡ በሰላም፡ ትትመሐፀኖሙ፡ ለውሉዳ፡ ; ይትመሐፀና፡ ለነፍሱ፡ ; ; ; ; ይትመሐፀን፡ ሰላመ፡ ; ; et እምነ፡ , ut: ; ; እግዚአብሔር፡ ይትማሕፀንከ፡ እምኵሉ፡ እኩይ፡ ; ; .

tamāḥḍana , ተማኅፀነ፡ tamāḫḍana
to appeal against someone^en ይትመኀፀነከ፡ ወልድነ፡ ጊዮርጊስ፡ እንዘ፡ ያዜክረነ፡ ግፍዖ፡ ‘Our son Giyorgis appeals against you, recalling to us the wrongs done against him^en’ 78–79

Grébaut
ተማኅፀነ፡ tamāḫḍana , III, ይትመኀፀን፡ , ይትማኅፀን፡ «être ou se mettre sous la protection de quelqu’un^fr, être mis en dépôt^fr» ― ተማጠነ፡ Ms. BNFabb217, fol. 40r.
96

Leslau
ተማሕፀነ tamāḥḍana receive in trust^en, seek protection^en, take refuge^en, take sanctuary^en, put trust in^en, trust^en, place oneself under protection^en, be protected^en, appeal for protection^en 335a

ተጣእጥአ

III,1, etiam ተጠአጥአ፡ (ni hoc ተጠኣጥአ፡ scribere et III,3censere malueris)

1)stabiliri^la, fundari^la: እንበለ፡ አድባር፡ ይጠአጥኡ፡ ἑδρασθῆναι ; ; እምቅድመ፡ ይጠአጣእ፡ መሠረታተ፡ አውግር፡ .

2)bene constitui^la, componi^la, parari^la, ordinari^la: እምድኅረ፡ ጸንዐት፡ መንግሥቱ፡ ወተጣእጥአ፡ (v. ወተጠአጥአ፡ ) ἡτοιμάσθη ; ; ኢተጠአጥኦ፡ ለአግሪጳስ፡ ንብረት፡ ( seine Verhältnisse kamen nie in Ordnung^de) ; reges imperio potiti ኢይፈድዩ፡ ለዘአሠነየ፡ ሎሙ፡ በዘመነ፡ ተፅናሶሙ፡ ወኢይጠአጣእ፡ ግብሮሙ፡ (et ubi non compositae erant res eorum)

ፈተተ

I,1et I,2[ פתת ܦܬ فت ] 1) frangere^la, confringere^la, diffringere^la: ነፋስ፡ ዘይፌትቶ፡ ለኰኵሕ፡ ; ትፌትቶ፡ .

2)in specie frangere^lapanem, ኢይፌትቱ፡ ሎሙ፡ ኅብስተ፡ ; ; ; ወፈቲቶ፡ ወሀበ፡ ; እንዘ፡ ይፈትት፡ ኅብስተ፡ ; ; ፈትት፡ ኅብስተከ፡ ለርኁብ፡ ; ጸሎተ፡ ፈትቶ፡ oratio fractionis (panis) ; (Renaudot I p. 540).

3)frangere rem distribuendam, deinde distribuere^la,

a)tribuere^lavel assignare^laportionem^lacibi aliusve rei alicui, : ወፈተቶ፡ ፍተ፡ ዘዘልፍ፡ ; ; .

b)donare^laalicui donum, : የሀቦ፡ ንጉሥ፡ ብዙኀ፡ ይፈትቶ፡ (v. ይፍተቶ፡ , sic) ዕሤተ፡ ዘሞአ፡ ; ወፈተቶ፡ ἔδωκεν αὐτῷ δόματα – : ፈተተ፡ ዘ፡ ቈረሰ።

ፈርሀ

I,1[amh. ፈራ፡ ; ei Ges. in thes. p. 1122 comparavit فَرّ , نَفَر fugit^la, fugax^la, pavidus fuit^la, sed etiam יָרֵא et وَرُعَ cognata videntur] ይፍራህ፡

1)timere^la, metuere^la, ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ኢይፍራህኪ፡ (suff. ) ልብኪ፡ ; ; ; ; ; ; ; ፈሪህየ፡ ሖርኩ፡ ; ; al.; ; ፈርሁ፡ ዐቢየ፡ ፍርሀተ፡ ; ; rei vel : ; ; ; ፈርህዎ፡ ለእግዚአብሔር፡ ዐቢየ፡ ፍርሀተ፡ ; ; ምንተ፡ እፈርህ፡ እንከ፡ ; ; ; ; ; ኢፈሪሆ፡ መዐተ፡ ንጉሥ፡ ; vel እምነ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; vel እምቅድመ፡ ; ; .

a) ለ፡ ejus, cui^latimemus: ; vel ላዕለ፡ ; ፈርሀ፡ ላዕለ፡ ነፍሱ፡ እምእኁሁ፡ ; ; ለእመ፡ ፈርሀት፡ ላዕሌሁ፡ በእንተ፡ ደዌ፡ F.M. 27,3; vel በእንተ፡ de^laaliquo: ለእመ፡ ይፈርሁ፡ በእንቲአሁ፡ ሞተ፡ F.N. 3.

b)Infin.: ; ; ; ; ; ; n. 1352 ; ; ; ; ; ; vel ከመ፡ seq. : አርመምኩ፡ ፈሪህየ፡ ከመ፡ እንግር፡ ዘእኄሊ፡ .

c)ubi Latine sequitur ne^la, Aethiopice sequitur ከመ፡ ኢ፡ : ; ; ; Chrys. passim; raro Imperf.: እፈርህ፡ ከመ፡ ኢይሌቡ፡ ; vel ኢ፡ : እፈርህ፡ ኢይሙት፡ ; ብዙኃን፡ እለ፡ ኢይሌቅሑ፡ በፈሪህ፡ (v. በፈሪሀ፡ ) ኢይህጐሉ፡ ወኢይጸዐሉ፡ ; ; vel ከመ፡ : እፈርህ፡ በእንቲአክሙ፡ ከመ፡ ትክዐዉ፡ ደመ፡ ; vel እንዳዒ፡ ለእመ፡ ; praemisso ዮጊ፡ ; vel ዮጊ፡ ኢ፡ .

2)vereri^la, revereri^la, : ገብር፡ ይፈርህ፡ እግዚኦ፡ ; አባሁ፡ ; ; ; ; ; ; in specie Deum: ሥርዋ፡ ለጥበብ፡ ፈሪሀ፡ እግዚአብሔር፡ (timor^lavel reverentia Dei^lai.e. pietas)^la ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; በእንተ፡ ፈሪሆትከ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; al.

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose