Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

, plerumque m. , et , አሠራት፡ [ إِثْرٌ et أَثَرٌ vestigium^la; ܐܰܬܪܳܐ locus^la, nec non אֲשׁוּר gressus^la] vestigium^lacujusvis generis et vestigia^la: እሬኢ፡ አሠረ፡ ዕደው፡ ወአንስት፡ n. 740 ; አሠረ፡ ምንትኑ፡ ዝንቱ፡ ; አሠረ፡ ንስር፡ ዘይሰርር፡ ; አሠረ፡ እግዚአብሔር፡ ; ለከይደ፡ አሠሮሙ፡ ; ትሉ፡ አሠራ፡ ; ; ; ኅሥሣ፡ አሠራ፡ ; አሠረ፡ ፍኖት፡ ; ; አሠረ፡ ቀላይ፡ ; ታስተሐይጹ፡ አሠረ፡ ምድር፡ ; አሠረ፡ ዕበዩ፡ መኑ፡ ያአምር፡ ἐξιχνιάσει ( investigare^la, pervestigare^la) ; ረከበ፡ አሠረ፡ ስብሐቲሁ፡ ; : ኢረከበ፡ አሠራ፡ ; investigabilis^la: ዘአልቦ፡ አሠር፡ vel አሠረ፡ ; ; ; ; ደምሰሰ፡ አሠርየ፡ delevit vestigium^la(viae) meum^la ; .

a)planta^lapedis: እደ፡ ( ubi^la) ኬደ፡ አሠረ፡ ውሉደ፡ ሰብእ፡ ; .

b)gressus^la: አሠሩ፡ ለብእሲ፡ τὰ διαβήματα .

c)semita^la, callis^la, via trita^la, τρίβος , ; ; ; አሠር፡ ጽኑዕ፡ ; ንሖር፡ በአሠሩ፡ ; ናሁዝ፡ አሠር፡ ዘአቅጻዕነ፡ ; አሠር፡ ንጹሕ፡ ዘእንበለ፡ አሥዋክ፡ Lit. Epiph.; ; .

d)signum^la, nota^la: አሠሩ፡ ለልብ፡ ፍሡሕ፡ ገጽ፡ ብሩህ፡ ; ; አሠረ፡ ደም፡ Enc.; አርአየኒ፡ አሠረ፡ ቅንዋት፡ ወአሠረ፡ ርግዘት፡ ዘገቦሁ፡ F.N. 19.

e)reliquiae^la, rudera^la: rex ርእየ፡ አሠረ፡ ደዌ፡ ዲበ፡ ገጹ፡ (sc. Patriarchae) ; አሠራት፡ rudera^la(c. fem. ) F.N. 19. – : አሠር፡ ብ፡ ፍለጋ፡

አንሶሰወ

1)intrans. gradi^la

a)ambulare^la, incedere^la, obambulare^la, περιπατεῖν ; አንሶሰውከኑ፡ ውስተ፡ አሰረ፡ ቀላይ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ἐμπεριπατεῖν ; πορεύεσθαι ; ; παραπορεύεσθαι ; ἀναστρέφεσθαι እንዘ፡ ኣንሶሱ፡ ማእከሎሙ፡ ; ያንሶሱ፡ ; አንሶስዎ፡ vel አንሶስዎት፡ Lud. e Vit. Sanct.; አንሶሲዎሙ፡ ; ዘያንሶሱ፡ quidquid incedit^la(animalia) ; አልቦ፡ ዘያንሶሱ፡ παρὰ τὸ μὴ εἶναι ἀνθρώπους .

b)deambulatum prodire^la, forâs exire^la, : ንሖር፡ ናንሶሱ፡ ሐቅለ፡ ( διέλθωμεν ) ; ያንሶሰወ፡ ጽጐ፡ .

c)peragrare^la: አንሶሰወ፡ እስከ፡ ሰኪሞን፡ ; : አንሶሱ፡ ኑኃ፡ ወርሕባ፡ ; ውስተ፡ ; .

d)obire^la, ambire^la, circuire^la, ውስተ፡ ; ዲያቆን፡ ውስተ፡ ኵሉ፡ አብያት፡ ያንሶሱ፡ ; n. 386 ኀበ፡ , ut: ቀሲስ፡ መፍትው፡ ያንሶሱ፡ ኀበ፡ አብያተ፡ ድውያን፡ ወየሐውጾሙ፡ ; ዘያንሶሱ፡ qui deses vagatur^la .

e): ambulare^la, incedere^lai.e. vitam degere^la, se gerere^la: ውስተ፡ ፍናወ፡ ጽድቅ፡ ኣንሶሱ፡ ; ; .

2)trans. ire facere^lai.e. loco movere^la, adigere^la, impellere^la: ኢረከቡ፡ ማየ፡ ዘይጸውር፡ ሐመሮሙ፡ ወጻመዉ፡ ወኢተመክነዩ፡ ከመ፡ ያንሶስዉ፡ ሐመረ፡ ; ዘያንሶሱ፡ φορολόγος . – Voc. Ae.: አንሶሰወ፡ ዘ፡ ተመላለሰ።

አስተማልዐ

IV,3(mercaturae causa) huc illuc peragratum^lavel in negotium mittere^la(aliquem). Ita mihi explicandus videtur locus difficilior: ማእዜ፡ ይሠርቅ፡ ወርኅ፡ ንምላእ፡ (legas: ንመልዕ፡ ) ወናስተማልእ፡ (legas: ወናስተማልዕ፡ ) πότε διελεύσεται ὁ μὴν καὶ ἐμπολήσομεν (quamquam posterioris aevi Aethiopes haec verba ad መልአ፡ retulisse ex ንምላእ፡ constat). ʾastamālǝʿa

Leslau
አስተማልዐ፡ ʾastamālǝʿa caus. of ተማልዐ tamālǝʿa ; also cause to hand over^en, cause to entrust^en 342b

ጌሰም

vel ጌሠም፡ ( ጌሤም፡ errore calami scriptum videtur) , m. et fem. , [de am^la ዓለም፡ ]

1)dies posterus^la, crastinus^la: ለጌሰም፡ ; ; ; ; ; ኢትትዐበይ፡ ዘለጌሰም፡ μὴ καυχῶ τὰ εἰς αὔριον ; ኢትተክዙ፡ ለጌሰም፡ እስመ፡ ጌሰምሰ፡ ትኄሊ፡ ለርእሳ፡ ; እስከ፡ ጌሰም፡ ; ; suff.: በጌሰሙ፡ postridie^laF.M. 14,9; ለለጌሰሙ፡

2) ጌሰመ፡ vel ጌሰም፡ cras^la: ጌሰመ፡ ዘጊዜ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ጌሰም፡ ንመውት፡ ; አነ፡ ዮም፡ ወአንተ፡ ጌሰም፡ (v. ጌሰመ፡ ) ; ጌሰም፡ (v. ጌሰመ፡ ) ንመውት፡ ; ; ; . – : ጌሰም፡ ዘ፡ ነግ፡

ጽጋዌ

donatio^la, liberalitas^la, beneficium^la: አኮ፡ በህላዌ፡ አላ፡ በጽጋዌ፡ M.M. f. 201; ኢአመዝገነ፡ ጽጋዌነ፡ ላዕሌሁ፡ ; ንመውአከ፡ በአሠንዮትነ፡ ወንጼግወከ፡ ጽጋዌ፡

አስተማልዐ

Leslau
አስተማልዐ፡ ʾastamālǝʿa caus. of ተማልዐ tamālǝʿa ; also cause to hand over^en, cause to entrust^en 342b

ንሡት

1)destructus^la, eversus^la, ; ናሕስ፡ ንሡት፡ ; diruti aliquid vel ruina: ኢተርፈ፡ ንሡት፡ ላዕሌሃ፡ ; de hominibus: ትከውኑ፡ ንሡታነ፡ .

2)sublatus^la: ንሡት፡ ኵነኔከ፡ .

ንሡት

1)destructus^la, eversus^la, ; ናሕስ፡ ንሡት፡ ; diruti aliquid vel ruina: ኢተርፈ፡ ንሡት፡ ላዕሌሃ፡ ; de hominibus: ትከውኑ፡ ንሡታነ፡ .

2)sublatus^la: ንሡት፡ ኵነኔከ፡ .

ነሣኢ

1)is qui aufert^la, ablator^la: mors ነሣኤ፡ ኵሉ፡ Enc.

2)is qui accipit^la, suscipit^la, recipit^la, acceptor^la, doni F.N. 24,3; ነሣኤ፡ ዋሕስ፡ (paulo infra ተለቃሒ፡ ) F.N. 27; : ነሣኢ፡ አክሊለ፡ Enc.; mors est ነሣኢ፡ ዘኢያገብእ፡ ( acceptor qui non reddit^la) ; ነሣኤ፡ ገጽ፡ acceptor personae^la ; ; ትኩነኒ፡ እምየ፡ መቃብርየ፡ ወማሕፀና፡ ነሣኢትየ፡ ለዓለም፡ . At ነሣኤ፡ ነፍስ፡ lectio falsa videtur (an pro ተነሣኤ፡ ( ንሡአ፡ ) ነፋስ፡ ? Graecus exhibet ἀνεμόφθορος ).

ንሡግ

obice obstructus^la, repagulo clausus^la: ረከብነ፡ ቤተ፡ ሞቅሕ፡ ንሡገ፡ ወዝጉሐ፡ ወቅቱረ፡ .

እምላዕለ

( מֵעַל ) de recedendo ab eo, in quo vel super quo vel apud quem fuit res vel persona: desuper^la, ab^la, ex^la: ወፅአ፡ ጋኔኑ፡ እምላዕሌሁ፡ ; ግድፍ፡ እምላዕሌከ፡ 18,9; ; ; ; አእትት፡ አልባሰ፡ ርሱሐ፡ እምላዕሌከ፡ ; እምላዕሌሆሙ፡ ተወልደ፡ ክርስቶስ፡ በሥጋ፡ ex iis^la ; ; etiam de auctore^la ; ንሣእ፡ እምላዕሌየ፡ (alias እምኀበ፡ ); .

ሕራር

1)fervor^la, ardor^la{ }: በሕራረ፡ ዐጽሙ፡ ወሥጋሁ፡ ፈወሰ፡ { ድዉየ፡ sui ipsius corporis fervore sanavit aegrotum}^la

2)pruna^la, favilla^la: ንሣእ፡ ለከ፡ ሕራረ፡ ዕጣን፡ τέφραν θυμιαμάτων ; . – [Voc. Ae.: ሕራረ፡ ዕጣን፡ ዘ፡ ድቁስ፡ ].

ḥǝrār , ሐራር፡ ḥarār

Grébaut
ሐራር፡ ḥarār «ardeur brûlante^fr (fièvre)» ― መተኰስ፡ Ms. BNFabb217, fol. 22v. 85 ሕራር፡ «fervor^la, ardor^la ut febris^la». Voici la reproduction intégrale du ‘salām’ aux miracles de Baṣalota Mikāʾēl où Dillmann a recontré la forme nominale ሕራር፡ .
ሰላም፡ እብል፡ መንከራቲሁ፡ ዐቢየ።
ለበጸሎተ፡ ሚካኤል፡ አቡየ።
ኀበ፡ ኅበረ፡ ከይሲ፡ ወሊጦ፡ ዘአሣ፡ ራእየ።
ወካዕበ፡ ከይሴ፡ ዓሣ፡ ረሰየ።
በሕራረ፡ አጽመ፡ ወሥጋሁ፡ ፈወሰ፡ ድውየ። 362.
47

Leslau
ሕራር ḥǝrār ardor^en, fervor^en, heat^en, glowing ashes^en, ( 47) fever^en; ( 47) has an entry ሐራር , but the quoted text has ሕራር ḥǝrār 234a

ነሥአ

I,1[ נָשָׂא , etiam نَاشَ نَأَشَ نَشَأَ ; amh. ነሣ፡ ] ይንሣእ፡

1)suscipere^la, tollere^la, elevare^la( አንሥአ፡ II,1): ነሥአኒ፡ መንፈስ፡ ἀνέλαβέ με πνεῦμα ; ነሥእዎ፡ እምነ፡ ብሔር፡ ; ( ); ንሥኡ፡ ትእምርተ፡ ለአሕዛብ፡ ἐξάρατε ; ; (v. አንሥኡ፡ ); ; lapidem ; in specie

a)tollere vel suscipere aliquid ferendum^la, portandum^la, gestandum^la, ; ; ; ( ); ሠናይ፡ ለሰብእ፡ ሶበ፡ ነሥአ፡ አርዑቶ፡ ; ; ; ዘኢነሥአ፡ ላዕሌሁ፡ ስመ፡ ወልዱ፡ ; ኀጢአተ፡ ይነሥእ፡ ለርእሱ፡ ; ; .

b)suscipere^lavel capessere^lamunus, officium: ነሥአ፡ ሢመተ፡ F.M. 6,4; እምቅድመ፡ ይንሥኡ፡ ሢመተ፡ ዲቁና፡ .

c)assumere vel tollere verbum in os vel labia, efferendi^lavel proferendi^lacausa: ትነሥእ፡ በአፉከ፡ ሥርዐትየ፡ ; ንሥኢ፡ ሰቆቃወ፡ በከናፍርኪ፡ .

2)auferre^la,

a)e medio tollere^la, abripere^la: ይነሥእዎ፡ እማእከል፡ ; ; ; ; ; ; (v. ይናሥኦሙ፡ ); ; ; ; ; ይነሥእ፡ እግዚአብሔር፡ ነፍሶ፡ ; ንሥኣ፡ ለነፍስየ፡ እምኔየ፡ ; እምነ፡ vel እምውስተ፡ loci: ; ; .

b)alicui aliquid, adimere^la, rapere^la, ; ; ; ; ; ; ; et እምነ፡ , እምኀበ፡ , እምላዕለ፡ , ut: ; ; ; ; ; et : ; ; ; ; ; ; ( ζημιοῦν ).

3)capere^la

b)comprehendere^la (v. አኀዘ፡ ); ; ; .

c)praedam, captivos: ; ; ; ; ; ; ዝሙት፡ ወወይን፡ ይነሥኡ፡ ልበ፡ .

d)terras, urbes i.e. occupare^la: ; ; ; ; ; ; ; .

4)sumere^la, ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ፍሕም፡ ዘነሥአ፡ በጕጠት፡ n. 636 እምውስተ፡ ምሥዋዕ፡ ; ; ; ; ነሥአ፡ በእደዊሁ፡ እሳተ፡ ወመጥባሕተ፡ ; ነሥአት፡ ጸበርተ፡ ውስተ፡ እዴሃ፡ ; ዕጕረ፡ ወርቅ፡ ነሢኦ፡ ውስተ፡ እዴሁ፡ ; እምነ፡ vel እምውስተ፡ partitivo: ; ; ; ; እምነ፡ , እምላዕለ፡ , እምኀበ፡ , በኀበ፡ , እምውስተ፡ ejus a quo vel unde aliquid sumitur ; ; ; ; ኢትንሣእ፡ እምኔሁ፡ ርዴ፡ ; ; ; ; ለ፡ alicui, ut: ይንሥኡ፡ ሎሙ፡ ሰረገላተ፡ ; ; ; ; et ለ፡ ad introducendum objectum alterum vel praedicativum, ut: ይነሥእ፡ አዋልዲክሙ፡ ለመጽዕጣት፡ .

a) ምስለ፡ , secum sumere^lai.e. ducere^la: ኢይነሥእ፡ ምስሌሁ፡ ኵሎ፡ ; ; ; ; omisso ምስለ፡ ; .

b) ኀበ፡ , ad se sumere^la, assumere^la: ; ነሣእካሁ፡ ኀቤከ፡ (sc. Deus mortuum) ; ; ኢኮነ፡ ሥጋ፡ ዘእግዚአብሔር፡ ቃል፡ አላ፡ ሰብአ፡ ነሥአ፡ οὐ σάρξ ὁ τοῦ Θεοῦ λόγος ἀλλὰ τὸν ἄνθρωπον ἀνειληφώς ( hominem assumsit^la), Cyr. ad

c)sumere^lacibum, potum vel capere^la: .

d)arcessere aliquem^la, petere^larem, rei: ንሣእ፡ መክሊተ፡ ብሩር፡ ; ; ; ንሣእ፡ እምህየ፡ ዝኰ፡ ሞርአ፡ ; : ; ; ; .

e)ducere^laaliquem aliquo, ውስተ፡ loci: ; ; ; እስከ፡ .

f)sumere vel capere mulierem

α)sibi, i.e. eam uxorem ducere^la: ; ; ንሣእ፡ ለከ፡ ብእሲተ፡ ; ; ; ; ; ; ነሣእክዋ፡ ሊተ፡ ትኩነኒ፡ ብእሲተ፡ ; 2 ; ; .

β)alii, ut filio, ; ; ; ; .

5)accipere^la,

a)rem oblatam vel datam ( annehmen^de): ይኄይስ፡ ውሂብ፡ እምነሢእ፡ ; ; ; ንሣእ፡ አምኃየ፡ ; ቤዛ፡ ; ሕልያነ፡ ; ; ; እምነ፡ , እምኀበ፡ , በኀበ፡ pers.: ; ; ; ; ; ; እምገጸ፡ ዚአሁ፡ እነሥእ፡ (v. እትዌከፍ፡ ) .

α)ex Hebraismo: accipere faciem alicujus i.e. personam respicere, partium studio duci^la: ; ; ; ; ኢይነሥኡ፡ ገጸ፡ ለአብዕልት፡ ( ገጽ፡ ).

β)admittere^la, approbare^la ; .

b)rem quaesitam, optatam, al. capere^la, adipisci^la, nancisci^la, ( empfangen^de, erhalten^de, bekommen^de): ; ; ; ; ; ; ; እምነ፡ vel በኀበ፡ vel እምኀበ፡ pers.: ; ; ; ; ; .

α)pecunias persolvendas, reditus vel accipere^lavel exigere^la: ; ; ; .

β)sacramentum, communicatione: ነሢአ፡ ቍርባን፡ ; እለ፡ ነሥኡ፡ ጥምቀተ፡

ጤገን

, m. et fem. , ጤገናት፡ i.e. τήγανον [vid. ቴገን፡ ܛܺܝܓܳܢܳܐ طَاجِنٌ ] sartago^la, frixorium^la, patella^la: ንሣእ፡ ለከ፡ ጤገነ፡ ኀጺን፡ (v. ዳጌነ፡ ) ; ; ኅብስተ፡ ጤገን፡ ; ; ጤገናት፡ ; in Actis Martyrum ጤገን፡ ; ጤገናት፡ Sx. Sen. – : ጤገን፡ ዘ፡ የብረት፡ ምጻድ።

ጦማር

vel ጡማር፡ (etiam ጣማር፡ ) τομάριον ( طُومَارٌ ), m. et fem. , ጦማራት፡ tomus^la, volumen^la, libellus^la, codicillus^la, literae^la, diploma^la: ንሣእ፡ ለከ፡ ጦማረ፡ (v. ጡማረ፡ ጣማረ፡ ) ክርታስ፡ ዐቢየ፡ ወሐዲሰ፡ τόμος ; መጽሐፈ፡ ጦማረ፡ ሄርማ፡ ; ጦማረ፡ መልእክት፡ et 9; ዘሀሎ፡ በፂዋዌ፡ እምድኅረ፡ ፭ ዓመት፡ ወኢበጽሐ፡ እምኀቤሁ፡ ጦማረ፡ መልእክት፡ (i.e. epistola) F.M. 12,7; cum inthronisaretur patriarcha, ተነበ፡ ጦማረ፡ ሢመቱ፡ ; ጦማረ፡ ልዮን፡ (literae Leonis ad Synodum scriptae) ; diploma Imperatoris, Regis, Episcopi al. passim; Lucas evangelista moribundus መጻሕፍተ፡ ወጦማራተ፡ እለ፡ ነበራ፡ ምስሌሁ፡ seni cuidam dedit Sx. In specie ጦማር፡ appellatur Epistola quaedam fictitia de Sabbatho rite observando scripta, quam coelitus demissam perhibent ( ወረደት፡ ዛቲ፡ ጦማር፡ እምሰማይ፡ ), Cod. Mus. Brit. XIV ( ); Zeitschrift der deutschen morgenld. Gesellschaft t. I p. 16-21; 15; 104; 211– : ክርታስ፡ ጦማር፡ ዘ፡ ክታብ፡ ; : ጦመረ፡ ዘ፡ ጻፈ።

ነሥአ

I,1[ נָשָׂא , etiam نَاشَ نَأَشَ نَشَأَ ; amh. ነሣ፡ ] ይንሣእ፡

b)suscipere^lavel capessere^lamunus, officium: ነሥአ፡ ሢመተ፡ F.M. 6,4; እምቅድመ፡ ይንሥኡ፡ ሢመተ፡ ዲቁና፡ .

c)assumere vel tollere verbum in os vel labia, efferendi^lavel proferendi^lacausa: ትነሥእ፡ በአፉከ፡ ሥርዐትየ፡ ; ንሥኢ፡ ሰቆቃወ፡ በከናፍርኪ፡ .

2)auferre^la,

b)alicui aliquid, adimere^la, rapere^la, ; ; ; ; ; ; ; et እምነ፡ , እምኀበ፡ , እምላዕለ፡ , ut: ; ; ; ; ; et : ; ; ; ; ; ; ( ζημιοῦν ).

3)capere^la

b)comprehendere^la (v. አኀዘ፡ ); ; ; .

c)praedam, captivos: ; ; ; ; ; ; ዝሙት፡ ወወይን፡ ይነሥኡ፡ ልበ፡ .

d)terras, urbes i.e. occupare^la: ; ; ; ; ; ; ; .

a) ምስለ፡ , secum sumere^lai.e. ducere^la: ኢይነሥእ፡ ምስሌሁ፡ ኵሎ፡ ; ; ; ; omisso ምስለ፡ ; .

c)sumere^lacibum, potum vel capere^la: .

d)arcessere aliquem^la, petere^larem, rei: ንሣእ፡ መክሊተ፡ ብሩር፡ ; ; ; ንሣእ፡ እምህየ፡ ዝኰ፡ ሞርአ፡ ; : ; ; ; .

e)ducere^laaliquem aliquo, ውስተ፡ loci: ; ; ; እስከ፡ .

f)sumere vel capere mulierem

α)sibi, i.e. eam uxorem ducere^la: ; ; ንሣእ፡ ለከ፡ ብእሲተ፡ ; ; ; ; ; ; ነሣእክዋ፡ ሊተ፡ ትኩነኒ፡ ብእሲተ፡ ; 2 ; ; .

β)alii, ut filio, ; ; ; ; .

5)accipere^la,

α)ex Hebraismo: accipere faciem alicujus i.e. personam respicere, partium studio duci^la: ; ; ; ; ኢይነሥኡ፡ ገጸ፡ ለአብዕልት፡ ( ገጽ፡ ).

β)admittere^la, approbare^la ; .

α)pecunias persolvendas, reditus vel accipere^lavel exigere^la: ; ; ; .

β)sacramentum, communicatione: ነሢአ፡ ቍርባን፡ ; እለ፡ ነሥኡ፡ ጥምቀተ፡

መጢማ

siphon^la: ንሣእ፡ መጢማ፡ ዘማይ፡ ወንፋሕ፡ ውስተ፡ ሰማይ፡ (forma suspecta, etymon incertum; an pro መጥማዕ፡ ? quamquam in dialecto Tigre ጤመ፡ i.q. aeth. ጦመ፡ significat).

ምስለ

(cujus forma antiquior ምስሌ፡ Polygl.; ምስሌየ፡ ምስሌከ፡ caet.; gramm.§ 167,3), propr. instar^la, sicut^la(cfr. مِثَلٌ ), deinde exuta notione primaria: cum^la(pro quo nonnumquam pariter atque^ladixeris, ut ኢታማስን፡ ጻድቃነ፡ ምስለ፡ ኃጥኣን፡ ; ; ).

1)cum^la

a)copulative: ኣፈልሰከ፡ ምስለ፡ ኵሉ፡ አኀዊከ፡ σέ σὺν πᾷσι τοῖς φίλοις σου ; (ubi Gr. καί habet); ; ; ; ; .

b)de societate et comitatu: ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; .

α)in specie conjungitur cum verbis sumendi et ferendi: ንሣእ፡ ምስሌከ፡ ሐሞተ፡ sume tecum fel^la ; ; ; .

β)cum verbis mittendi, ubi significat per^la: ፈነወ፡ መጽሐፈ፡ ምስሌሁ፡ misit epistolam cum eo^lai.e. per eum^la ; ; .

γ)praemittitur iis, quae quis secum fert (alias: በ፡ ): ሰረረ፡ ንስር፡ ምስለ፡ መጽሐፍ፡ avolavit aquila cum epistola^la(eam secum ferens) Rel. Bar.; ተለውዋ፡ ዕደው፡ ምስለ፡ ንዋየ፡ ሐቅሎሙ፡ ; ; ; ; ; .

δ)rarius ad significandas actiones secundarias cum principali conjunctas ( μετά ): ትትካየድ፡ ኪዳነ፡ ምስለ፡ መሐላ፡ jungas foedus^la(cum jurejurando i.e.) jurejurando sanciens^la ; .

c)de conjunctione: verbamiscendi et conjungendi, consentiendi, cognationis, foederandi, conciliandi, concordandi, vicinitatis, al.; praeterea nota constructiones quasdam praegnantes (ubi notionem conjunctus^lasupplere licet), ut ; ናእተ፡ ምስለ፡ ሐምለ፡ ብሒእ፡ ትበልዑ፡ ; በልዑ፡ ምስለ፡ ደም፡ ; ; ሥጋ፡ ዘምስለ፡ መንፈስ፡ ምስለ፡ ደም፡ ; unâ cum^la ; ; .

d)de auxilio: እስመ፡ እግዚአብሔር፡ ምስሌነ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ተራድአ፡

e)de aequalitate, ዐረየ፡ , ተዐረየ፡ , ዕሩይ፡ , ተማሰለ፡ ; de aequalitate temporis: በጽባሕ፡ ምስለ፡ ትንሣኤ፡ ፀሓይ፡ ; ; aliud exemplum sub ሕስት፡

f)praecipuum locum tenet ምስለ፡ ubi de actionibus reciprocis tractatur; post verba dimicandi, litigandi, disputandi, consultandi, aemulandi, paciscendi, concumbendi, cohabitandi, scortandi ( ሰከበ፡ , ኀደረ፡ , ዘመወ፡ ) et post varia alia verba stirpis III,3ut ተጻልአ፡ , ተዓመፀ፡ , ተናጸረ፡ , ተሳመዐ፡ n. 175 , etiam post verbae mutuae diremtionis, ubi Latini a^lasubstituunt ut ተሌለዩ፡ ፩ ምስለ፡ ካልኡ፡ ; ; ; ሀለወ፡ ባእስ፡ ወጽልእ፡ ምስሌከ፡ ወምስሌሆሙ፡ inimicitia inter te et illos mutua^laJsp. p. 304.

g)de commercio vel communione, nec non de eo, quod cum^laaliquo versans (boni malive) agis erga^laeum: ምንተ፡ ብየ፡ ምስሌክን፡ (quid habeo i.e.) quid mihi vobiscum?^la ; ምንተ፡ ብከ፡ ምስለ፡ ሰላም፡ (quae communio est tibi cum pace?) 4 ; አንከሩ፡ ፩፩ ምስለ፡ ካልኡ፡ (alius cum alio) ; ; ; ; ; ይግበር፡ እግዚአብሔር፡ ምስሌክን፡ ምሕረተ፡ erga vos^la, ; ; ; አኮ፡ ከመ፡ ትካት፡ ገጹ፡ ምስሌሁ፡ πρὸς αὐτόν ; ; ከመዝ፡ ኀልዩ፡ ምስለ፡ ቢጽክሙ፡ ( εἰς ἀλλήλους ) ; 1 ; .

h)de ratione possessionis: ኢኮኑ፡ ምስለ፡ ውሉድ፡ liberos non habebant^la

2)eodem loco cum^laaliquo i.e. apud^la, ad^la, iuxta^la ; ; ; ; ረከብነ፡ ብእሴ፡ ምስሌኪ፡ ; አጽዐኖ፡ ምስሌሁ፡ ውስተ፡ ሰረገላሁ፡ ( ኀቤሁ፡ ); ; ምስሌሁ፡ ἐχόμενα αὐτοῦ ; vel penes^la ; ልብየ፡ ኢሀለወ፡ ምስሌየ፡ ; ; vel inter^la: ዘኢኮነ፡ ምስለ፡ ሰብእ፡ ንብረቱ፡ ; ; ; in spec. post ኈለቈ፡ , ተኈለቈ፡ , ተፈቅደ፡

3)de accessione rei ad rem, unde societas utriusque oritur: ad^la, praeter^la: ( ἐπί ); ( πρός ); ; ምስለ፡ ዝንቱ፡ ኵሉ፡ σύν πᾶσι τούτοις praeter^lavel super haec omnia^la ; ἐπὶ τούτοις ; ; ምስለ፡ ዝኒ፡ πρὸς τούτοις ; .

4)cum aliqua re i.e. ea non obstante^la( bei , trotz , ut مَعَ , עִם , በ፡ בְּ ): ; ምስለ፡ ዝንቱ፡ ኵሉ፡ ; ( በዝ፡ ); ; ; ; ; ; ምስለ፡ ከመዝ፡ οὐδ᾽ ὥς ; .

mǝsla

Grébaut
ምስለ፡ mǝsla «avec^fr, ensemble^fr» ― ጋራ፡ Ms. BNFabb217, fol. 38r.
88

Leslau
ምስለ፡ mǝsla with^en, in the company of^en, in addition to^en; also used with verbs expressing reciprocity; according to the context it also has the meanings of other prepositions; e.g. ተሌለዩ፡ አሐዱ፡ ምስለ፡ ካልኡ tatelayu ʾaḥadu mǝsla kālǝʾu they were separated each from his brother^en (friend, another), አኮ፡ ከመ፡ ትካት፡ ገጹ፡ ምስሌሁ ʾakko kama tǝkāt gaṣṣu mǝslehu his countenance was not toward him as before^en;
ምስለ፡ ዝንቱ፡ ኵሉ mǝsle zǝntu kʷǝllu besides all this^en, for all this^en, nonetheless^en
with suffix pronouns the base is ምስሌ- mǝsle-
365b

ነሥአ

I,1[ נָשָׂא , etiam نَاشَ نَأَشَ نَشَأَ ; amh. ነሣ፡ ] ይንሣእ፡

b)suscipere^lavel capessere^lamunus, officium: ነሥአ፡ ሢመተ፡ F.M. 6,4; እምቅድመ፡ ይንሥኡ፡ ሢመተ፡ ዲቁና፡ .

c)assumere vel tollere verbum in os vel labia, efferendi^lavel proferendi^lacausa: ትነሥእ፡ በአፉከ፡ ሥርዐትየ፡ ; ንሥኢ፡ ሰቆቃወ፡ በከናፍርኪ፡ .

2)auferre^la,

b)alicui aliquid, adimere^la, rapere^la, ; ; ; ; ; ; ; et እምነ፡ , እምኀበ፡ , እምላዕለ፡ , ut: ; ; ; ; ; et : ; ; ; ; ; ; ( ζημιοῦν ).

3)capere^la

b)comprehendere^la (v. አኀዘ፡ ); ; ; .

c)praedam, captivos: ; ; ; ; ; ; ዝሙት፡ ወወይን፡ ይነሥኡ፡ ልበ፡ .

d)terras, urbes i.e. occupare^la: ; ; ; ; ; ; ; .

a) ምስለ፡ , secum sumere^lai.e. ducere^la: ኢይነሥእ፡ ምስሌሁ፡ ኵሎ፡ ; ; ; ; omisso ምስለ፡ ; .

c)sumere^lacibum, potum vel capere^la: .

d)arcessere aliquem^la, petere^larem, rei: ንሣእ፡ መክሊተ፡ ብሩር፡ ; ; ; ንሣእ፡ እምህየ፡ ዝኰ፡ ሞርአ፡ ; : ; ; ; .

e)ducere^laaliquem aliquo, ውስተ፡ loci: ; ; ; እስከ፡ .

f)sumere vel capere mulierem

α)sibi, i.e. eam uxorem ducere^la: ; ; ንሣእ፡ ለከ፡ ብእሲተ፡ ; ; ; ; ; ; ነሣእክዋ፡ ሊተ፡ ትኩነኒ፡ ብእሲተ፡ ; 2 ; ; .

β)alii, ut filio, ; ; ; ; .

5)accipere^la,

α)ex Hebraismo: accipere faciem alicujus i.e. personam respicere, partium studio duci^la: ; ; ; ; ኢይነሥኡ፡ ገጸ፡ ለአብዕልት፡ ( ገጽ፡ ).

β)admittere^la, approbare^la ; .

α)pecunias persolvendas, reditus vel accipere^lavel exigere^la: ; ; ; .

β)sacramentum, communicatione: ነሢአ፡ ቍርባን፡ ; እለ፡ ነሥኡ፡ ጥምቀተ፡

ነሥአ

I,1[ נָשָׂא , etiam نَاشَ نَأَشَ نَشَأَ ; amh. ነሣ፡ ] ይንሣእ፡

b)suscipere^lavel capessere^lamunus, officium: ነሥአ፡ ሢመተ፡ F.M. 6,4; እምቅድመ፡ ይንሥኡ፡ ሢመተ፡ ዲቁና፡ .

c)assumere vel tollere verbum in os vel labia, efferendi^lavel proferendi^lacausa: ትነሥእ፡ በአፉከ፡ ሥርዐትየ፡ ; ንሥኢ፡ ሰቆቃወ፡ በከናፍርኪ፡ .

2)auferre^la,

b)alicui aliquid, adimere^la, rapere^la, ; ; ; ; ; ; ; et እምነ፡ , እምኀበ፡ , እምላዕለ፡ , ut: ; ; ; ; ; et : ; ; ; ; ; ; ( ζημιοῦν ).

3)capere^la

b)comprehendere^la (v. አኀዘ፡ ); ; ; .

c)praedam, captivos: ; ; ; ; ; ; ዝሙት፡ ወወይን፡ ይነሥኡ፡ ልበ፡ .

d)terras, urbes i.e. occupare^la: ; ; ; ; ; ; ; .

a) ምስለ፡ , secum sumere^lai.e. ducere^la: ኢይነሥእ፡ ምስሌሁ፡ ኵሎ፡ ; ; ; ; omisso ምስለ፡ ; .

c)sumere^lacibum, potum vel capere^la: .

d)arcessere aliquem^la, petere^larem, rei: ንሣእ፡ መክሊተ፡ ብሩር፡ ; ; ; ንሣእ፡ እምህየ፡ ዝኰ፡ ሞርአ፡ ; : ; ; ; .

e)ducere^laaliquem aliquo, ውስተ፡ loci: ; ; ; እስከ፡ .

f)sumere vel capere mulierem

α)sibi, i.e. eam uxorem ducere^la: ; ; ንሣእ፡ ለከ፡ ብእሲተ፡ ; ; ; ; ; ; ነሣእክዋ፡ ሊተ፡ ትኩነኒ፡ ብእሲተ፡ ; 2 ; ; .

β)alii, ut filio, ; ; ; ; .

5)accipere^la,

α)ex Hebraismo: accipere faciem alicujus i.e. personam respicere, partium studio duci^la: ; ; ; ; ኢይነሥኡ፡ ገጸ፡ ለአብዕልት፡ ( ገጽ፡ ).

β)admittere^la, approbare^la ; .

α)pecunias persolvendas, reditus vel accipere^lavel exigere^la: ; ; ; .

β)sacramentum, communicatione: ነሢአ፡ ቍርባን፡ ; እለ፡ ነሥኡ፡ ጥምቀተ፡

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose