Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

in V.A. perperam scriptum pro ጕሕላውያን፡
Substantivumsubst.id quod aspiciturla, regio ex adverso sitala, facies rei spectantibus objectala;
a)alii nomini subjunctum significat ex adverso situsla, in adversumla, ut: ዴዴ፡ ዘመንጸር፡ πύλη ἡ ἀπέναντι Hezekielis prophetia.Hez. 10,19 ; ንሑር፡ እንተ፡ መንጸር፡ ἐπ᾽ εὐθεῖαν ( recta viala) Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,12 .
b)adverbium, adverbialiteradv. መንጸረ፡
α)ex adversola, in adversumla, recta viala: ዘይቀውም፡ መንጸረ፡ Marci Evangelium.Marc. 15,39 ; ኢሖረ፡ መንጸረ፡ ቅድሜሁ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 24,1 . n. 703
β)coramla, in conspectula: አስተርአየ፡ መንጸረ፡ ὤφθη ἐναργῶς Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 24 ; አውሥኦሙ፡ መንጸረ፡ αὐτήκουσαν ἐναργῶς Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 11.
γ)manifestola, evidenterla: መንጸረኬ፡ አበሳ፡ ውእቱ፡ ከፊል፡ ለ ፪ Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 23.
nəhigw Substantivumsubst. (plant) ʻForma mancante in Dillmann, che registra «nug» {videasvid. ኑግ፡ }, 675 , come corrispondente amarico del geʻez «malans» ( 397 ; 1059 ); registrato da 394b ; cf. tigrino «niguh», 439 e tigrè «nehig», 323 . Sulla nigella («Guizotia oleifera sive abyssinica», specie di leguminosa comestibile) vd. sub voce: «nug».ʼ 21 n. 15
Leslau
nəḥigw ንሒጕ ( 837 ), nəhigw ንሂጕ (Lt) ‘leguminous plant that has oily seeds’; ʻ(qəbʿa nəḥigw oil made from the nəḥigw-plant‘; is used for cooking, especially during the fasting period) 394b
I,2anathematizarela, anathemate prohiberela: አነ፡ ሐረምኩ፡ ወአውገዝኩ፡ ከመ፡ አልቦ፡ ዘይበውእ፡ ውስተ፡ መንግሥተ፡ እግዚአብሔር፡ ዘኢየአምን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 265 ; ንሔርም፡ እምቅድስት፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ እለ፡ ገብሩ፡ ዐመፃ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 197. ḥarrama
Leslau
ሐረመ ḥarrama anathematizeen 242b
I,1SubjunctivusSubj. ይሕሊ፡ aures mulcere sonis suavibus i.e.
1)canerela, cantarela, instrumentis musicislavel ad corum modos canerela, cumc.absolute: Judicum liber.Jud. 5,1 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 18,7 ( ἐξῆρχον ); እንዘ፡ የሐልያ፡ ἐν χορείᾳ Judith liber apocryphus.Judith 15,13 ; cumc.Acc.cantici: አሐሊ፡ ማሕሌተ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 5,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 26,1 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 136,4 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 163,5 ( ሕልዩ፡ ); Numeri, liber Pentateuchi.Num. 21,17 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 14,3 ; ብዙኀ፡ ሕልዪ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 23,16 ; ንሕሊ፡ ማሕሌተ፡ መንፈሳዊተ፡ F.M. 32,7; cumc. pers. Judicum liber.Jud. 5,3 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 136,4 ; cumc. argumenti Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 137,6 ; cumc. instrumenti: ኅልዩ፡ ለእግዚአብሔር፡ በጸናጽል፡ Judith liber apocryphus.Judith 16,1 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 6,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,12 .
2)cantarelaaliquem vel aliquid i.e. cantando celebrarela, vel cantando irriderela: ምሕረተ፡ ወፍትሐ፡ አሐሊ፡ ለከ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 100,1 ; ሐለያሁ፡ ወዘመራሁ፡ በበረከተ፡ እግዚአብሔር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 47,6 ; ኪያየ፡ የሐልዩ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,15 ; Threni, liber biblicus.Thren. 3,14 . Nonnumquam in libris mss. I,2Imperf. ይሔሊ፡ , SubjunctivusSubj. የሐሊ፡ legitur (ut Judicum liber.Jud. 5,1 CG; Judith liber apocryphus.Judith 16,1 Cod. Francf.). [An haec radix cum hebr. הִלֵּל componenda videatur?]
not foundverb I,2 ḥallaya singende xxiib ; Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 55,4 , Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 55,5 , Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 55,9 61a l. 25, 61b l. 1 (ed.)
radixrad.inusitatusinus., cujus significatio prima est cavarela, foderela; vicinusvic. ኀረወ፡ q.v. Hincnomen traxisse videtur ሐራውያ፡ porcusla, ut qui terram suffodiat et eruat ( videasvid. عِفْرٌ ). Et mihi quidem hoc etymon magis placet, quam si quis ሐራውያ፡ vel ad خَرِئَ , amh. ሐራ፡ , hebr. חֲרָאִים (quia porcus stercus effodit et in coeno se volutat) vel ad خَرَّ , خَرْخَرَ نَخَرَ ንሕረ፡ (ob grunnitum porci) referre voluerit.
{ participiumpart.cui ignosci potestla, excusabilisla: እስመ፡ ትሑትሰ፡ ንሕሱይ፡ ለተምሕሮ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,7 in d'AbbadieAbb.LV.}
I,1[amh. አቀፈ፡ hebr. חָבַק complicuit manus, amplexus estla, vicinusvic. חוּק et חָמַק : syr. ܚܒܳܩܳܐ amplexusla; arab. حاق med. u circumdedit, amplexus estla, حاق med. i cinxit, circumdeditla( videasvid.supra ሐቀወ፡ ), حَقَفَ pedibus et capite in unum contractis cubavitla(animal), حَقَبٌ cingulumla] SubjunctivusSubj. ይሕቀፍ፡
1)complicarelamanus ሐቀፈ፡ እዴሁ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,5 .
3)incubarelavel foverelaova, pullos, alis complectilapullos: ከመ፡ ዖፍ፡ እንተ፡ ተሐቅፍ፡ አንቆቅሆ፡ ወተሐፅን፡ እጐሊሃ፡ እስከ፡ ሶበ፡ ይሰርራ፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6 ( not able to find explanation in abbreviation listPlatt p. 41 ); ከመ፡ ንስር፡ የሐቅፍ፡ እጐሊሁ፡ በገበዋቲሁ፡ Deuteronomium.Deut. 32,11 ; ሐቂፎ፡ እጐሊሁ፡ liber Jobi.Job 39,27 .
noslavid. sub አነ፡
I,1[contigua sunt יָשֵׁן et שָׁאֵן ( ሰንአ፡ ); amh. ሳነ፡ ] Imperf. ይስእን፡ (sed raro usitatum; magis frequentant ኢይክል፡ ); SubjunctivusSubj. ይስእን፡ ; impotentemla, rei imparem essela, non possela, nequirela; construitur cumc.c.Acc.Infin.: ስእኑ፡ አውሥኦቶ፡ ለኢዮብ፡ liber Jobi.Job 32,3 ; liber Jobi.Job 4,20 ; ርእሶሙ፡ ስእኑ፡ አድኅኖ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 20,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 59,14 ; Jeremiae prophetia.Jer. 5,4 ; ስእንኩ፡ ጸዊሮቶ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 20,9 ; Danielis prophetia.Dan. 4,15 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,1 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 7,21 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 40,29 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,35 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 9,6 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,5 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 16,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 39,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 17,16 ; Matthaei Evangelium.Matth. 17,19 ; Marci Evangelium.Marc. 1,45 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 9,13 ; ስኢነነ፡ ተዐግሦ፡ ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 3,1 ; nec raro pronomen suffixumpron. suff., ad objectum Infinitivi relatum, verbo ስእነ፡ adjicitur: ስእንዋ፡ ቀቲሎታ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 7,1 ; ንሕነሰ፡ ሎቱ፡ ስእናሁ፡ እኂዞ፡ (v. እኂዞቶ፡ ) not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,39 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 12,19 ; rarius cumc.SubjunctivusSubj.verbi: ዐናብስት፡ ስእኑ፡ ይግሥሥዎ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: PagwemenSx. Pag. 1 Enc. ; { construitur cumc.c. ከመ፡ et SubjunctivusSubj., not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 219 ( videasvid. sub መንገድ፡ )}; construitur cumc.c.Acc.rei vel personapers.: ጻድቃን፡ የሐውርዎን፡ ( ለፍናዊሁ፡ ) ወኃጥኣን፡ ይስእንዎን፡ ἀσθενήσουσιν ἐν αὐταῖς Hosea.Hos. 14,9 ; ስእኖሙ፡ iis non praevaluitlaApocalypsis Joannis.Apoc. 12,8 ; ስእኑ፡ ሕይወተ፡ ዘለዓለም፡ nequiveruntla(acquirere) vitam aeternamla, Lud. e not able to find explanation in abbreviation listV.S. ; passim absoluteabsol.(omisso Infin. vel Obj.) ut: ኀሠሥኩ፡ ኣእምር፡ ወስእንኩ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,8 ; in specie de impotentia utriusque sexusla: ለእመ፡ ስእነ፡ ብእሲ፡ ሰኪበ፡ ምስለ፡ ብእሲቱ፡ ለአቅሞ፡ ዘርእ፡ ወዝንቱ፡ ስኢን፡ ይከውን፡ እም፫ምክንያት፡ Faus Manfasâwi; numerus significat sectiones et capita.F.M. 12,5 ; በእንተ፡ ስኢነ፡ ውሉድ፡ quod nullos poterantla(procreare) liberosla, Lud. e not able to find explanation in abbreviation listV.S. Stirpis I,2esemplum Ludolfus affert e not able to find explanation in abbreviation listMss. Colb. : ይሴእንዋ፡ ለርኅራኄ፡ incapaces erant mansuetudinisla(nisi hanc formam, sicut in gramm.p. 145, ex analogia formae ይሬኢ፡ explicare malueris).
participiumpart.inquinatusla, sordidusla, spurcusla, impudicusla: Petrus ait ኢበላዕኩ፡ አነ፡ ግሙራ፡ ርኩሰ፡ ወድኑሰ፡ F.N. 23; ንሕነሰ፡ ንሬሲ፡ ኵሎ፡ ርኩሰ፡ ወድኑሰ፡ μύρια τολμῶντες μιαρά Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 26 ; de homine: ዘማዊ፡ ወድኑስ፡ πόρνος ἢ βέβηλος Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 33 ; de cogitato: ኅሊና፡ ድንስት፡ (turpe, impudicum) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 161. Vocla. Aela.: ድኑስ፡ ሥኡብ፡ ርሱሕ፡ ብአደፈኛ።
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ራእያት፡
1)raro visusla(i.q. ርእይ፡ ), spectatiola, ut: እስመ፡ እምራእይ፡ ወእምሰሚዐ፡ ነገር፡ ብዙኅ፡ ትከውን፡ እንጉጋወ፡ ሕሊናት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 48 ; ራእየ፡ ኮከብ፡ (astrologia) Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 8,3 ; Syn.; { in loco Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 72 sub አስቆሎባ፡ allato dubium, annon ራእየ፡ ከዋክብት፡ sit instrumentum quoddam observandis sideribus idoneum}.
3)adspectusla, conspectuslaSapientia Salomonis, apocr.Sap. 13,7 (v. ርእይ፡ ); ዘራእዮሙ፡ ὧν ὄψις Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 15,5 .
4)obtutus oculorumla, vultusla, faciesla: እምራእዩ፡ ይትዐወቅ፡ ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,29 ; እከዪሃ፡ የዐልዎ፡ ለራእይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,17 .
5)creberrime: speciesla, formala, de rebus animatis et inanimatis ( εἶδος , πρόσωπον ): Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,17 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,6 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,3 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 53,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 53,3 ; ጸሊም፡ እምነ፡ ሕመት፡ ራእዮሙ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 4,8 ; እለ፡ ሠናይ፡ ራእዮን፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,2 ; ገጹ፡ ከመ፡ ራእየ፡ መብረቅ፡ Danielis prophetia.Dan. 10,6 ; ሥነ፡ ራእዩ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,11 ; ተወለጠ፡ ራእዩ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 17,2 ; ይወርድ፡ በራእየ፡ ብእሲ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 4,2 ; ግሩማነ፡ ራእይ፡ (leones) Enc.
rāʾǝy , pluralisPl. rāʾǝyāt
aspettoitንሕነሰ፡ ንብል፡ ፫፡ ገጽ፡ ወ፩፡ ራእይ፡ ፫፡ አካል፡ ወ፩፡ አምላክ፡Non invece diciamo: «Sono tre ipostasi ed un unico aspetto, tre persone e un unico Dio {...}»it 3 l. 7-8 (ed.), 2 l. 23-24 (tr.); ንሕነሰ፡ ንብል፡ አብ፡ ወወልድ፡ ወመንፈስ፡ ቅዱስ፡ ፩፡ አምላክ፡ ወ፩፡ ራእይ፡Non invece sosteniamo che il Patre, il Figlio e lo Spirito Santo sono un unico Dio e un unico aspettoit 3 l. 10-11 (tr.), 2 l. 26-27 (ed.) (‘Rāʾey «aspetto» qui ha il significato di «natura».’ 2 n. 11)
Grébaut
ራእይ፡ rāʾǝy , ርእይ፡ rǝʾǝy , ርእየት፡ rǝʾǝyat «visionfr, apparitionfr, vuefr, aspectfr» ― ማየት፡ Ms. BNFabb217, fol. 60r.
154
Leslau
ራእይ rāʾǝy visionen, gazeen, faceen, imageen, likenessen, countenanceen, formen, aspecten, sighten, revelationen, appearanceen, apocalypseen 459a
Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ራእያት፡
1)raro visusla(i.q. ርእይ፡ ), spectatiola, ut: እስመ፡ እምራእይ፡ ወእምሰሚዐ፡ ነገር፡ ብዙኅ፡ ትከውን፡ እንጉጋወ፡ ሕሊናት፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 48 ; ራእየ፡ ኮከብ፡ (astrologia) Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 8,3 ; Syn.; { in loco Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 72 sub አስቆሎባ፡ allato dubium, annon ራእየ፡ ከዋክብት፡ sit instrumentum quoddam observandis sideribus idoneum}.
3)adspectusla, conspectuslaSapientia Salomonis, apocr.Sap. 13,7 (v. ርእይ፡ ); ዘራእዮሙ፡ ὧν ὄψις Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 15,5 .
4)obtutus oculorumla, vultusla, faciesla: እምራእዩ፡ ይትዐወቅ፡ ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 19,29 ; እከዪሃ፡ የዐልዎ፡ ለራእይ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,17 .
5)creberrime: speciesla, formala, de rebus animatis et inanimatis ( εἶδος , πρόσωπον ): Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,17 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 39,6 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,3 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 39 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 53,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 53,3 ; ጸሊም፡ እምነ፡ ሕመት፡ ራእዮሙ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 4,8 ; እለ፡ ሠናይ፡ ራእዮን፡ Esther, liber biblicus.Esth. 2,2 ; ገጹ፡ ከመ፡ ራእየ፡ መብረቅ፡ Danielis prophetia.Dan. 10,6 ; ሥነ፡ ራእዩ፡ Jacobi epistola.Jac. 1,11 ; ተወለጠ፡ ራእዩ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 17,2 ; ይወርድ፡ በራእየ፡ ብእሲ፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 4,2 ; ግሩማነ፡ ራእይ፡ (leones) Enc.
rāʾǝy , pluralisPl. rāʾǝyāt
aspettoitንሕነሰ፡ ንብል፡ ፫፡ ገጽ፡ ወ፩፡ ራእይ፡ ፫፡ አካል፡ ወ፩፡ አምላክ፡Non invece diciamo: «Sono tre ipostasi ed un unico aspetto, tre persone e un unico Dio {...}»it 3 l. 7-8 (ed.), 2 l. 23-24 (tr.); ንሕነሰ፡ ንብል፡ አብ፡ ወወልድ፡ ወመንፈስ፡ ቅዱስ፡ ፩፡ አምላክ፡ ወ፩፡ ራእይ፡Non invece sosteniamo che il Patre, il Figlio e lo Spirito Santo sono un unico Dio e un unico aspettoit 3 l. 10-11 (tr.), 2 l. 26-27 (ed.) (‘Rāʾey «aspetto» qui ha il significato di «natura».’ 2 n. 11)
Grébaut
ራእይ፡ rāʾǝy , ርእይ፡ rǝʾǝy , ርእየት፡ rǝʾǝyat «visionfr, apparitionfr, vuefr, aspectfr» ― ማየት፡ Ms. BNFabb217, fol. 60r.
154
Leslau
ራእይ rāʾǝy visionen, gazeen, faceen, imageen, likenessen, countenanceen, formen, aspecten, sighten, revelationen, appearanceen, apocalypseen 459a
participiumpart.
A)intransit.:
1)libensla, spontaneusla, promtusla, paratusla: αὐθαίρετοι ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 8,3 ; adverbium, adverbialiteradv. ጥቡዐ፡ spontelaad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 8,17 ; እመ፡ ጥቡዓን፡ አንትሙ፡ εἰ ἔχετε ἑτοίμως Danielis prophetia.Dan. 3,15 ; ትኩን፡ ትቡዐ፡ ከመ፡ ትትልዎ፡ ለእግዚአብሔር፡ ἕτοιμος Michaei prophetia.Mich. 6,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 56,10 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 107,1 ; ለመዊት፡ ጥቡዕ፡ አነ፡ Actus apostolorum.Act. 21,13 ; Actus apostolorum.Act. 23,21 ; Lucae evangelium.Luc. 8,15 ; Lucae evangelium.Luc. 22,33 ; ad Titum epistola.Tit. 3,1 ; ለእመ፡ ኮነት፡ ጥብዕተ፡ ለንስሓ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 120 ; in malam partem Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,15 .
2)confidensla, fidensla, intrepidusla, audaxla(in bonam partem): ከመ፡ ትሖር፡ ጥቡዐ፡ በሰላም፡ በኵሉ፡ ፍናዊከ፡ πεποιθώς Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,23 ; በጥቡዕ፡ ልብ፡ παῤῥησιαζόμενος Actus apostolorum.Act. 9,28 ; ጸለየት፡ በጥቡዕ፡ ልባ፡ Lud. e Ssal. Req.; ወኢኮነ፡ ጥቡዐ፡ በልቡ፡ δειλός Paralipomenon liber II.2 Par. 13,7 ; adverbium, adverbialiteradv. ጥቡዐ፡ confidenterla: ጥቡዐ፡ ትብል፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,21 .
3)constansla, firmusla, perseveransla: ጥቡዕ፡ ልቡ፡ ለተወክሎ፡ ἐστήρικται Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 111,7 ; በነፍስ፡ ጥቡዕ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 5 ; ጥቡዓነ፡ ኩኑ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 92 ; ንሕነሰ፡ ጥቡዓን፡ ወኢንብል፡ ኦሆ፡ Liber Maccabaeorum ficticius.Macc. f. 2 ; adverbium, adverbialiteradv. ጥቡዐ፡ constanterla, assiduela: ሶበ፡ ጸለየ፡ ጥቡዐ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: TahsasSx. Tachs. 21 Enc.
4)fortisla: ብእሲ፡ ጥቡዕ፡ ጥቀ፡ ὑπερμεγέθης Paralipomenon liber I.1 Par. 20,6 (coll. ኢጥቡዕ፡ δειλός Paralipomenon liber II.2 Par. 13,7 ), nisi hoc ጥቡዕ፡ idem quod ትቡዕ፡ censere malueris.
B)passivumpass.:
1)libidinilavel audaciaelaaliorum obnoxiusla, ἐπίχαρμα , ትሬስዮ፡ ጥቡዐ፡ ለጸላኢሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,4 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,31 .
2)propositusla, decretusla: ክሥት፡ ሊተ፡ ጥቡዓተ፡ ጥበብከ፡ ( decretalasapientiae tuae) Lud. e Ssal. Req. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ጥቡዕ፡ ዘ፡ ጫኻኝ፡ ብርቱሂ፡ ይ፡
Substantivumsubst., m. , sing.et collatio, -is vel collectivum, -ecoll.[huic voci comparari solent etymologi nomina propria שְׁבָא et סְבָא ; amh. ሰው፡ ] homola, hominesla, genus humanumla(rarius: aliquisla, virla): SingularisSing.ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,26 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,7 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 2,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 6,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,6 ; እምከመ፡ ሞተ፡ ሰብእ፡ ይከውን፡ ክፍለ፡ ዕፄ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,6 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,27 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,4 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,1 al.; ኵሉ፡ ሰብእ፡ ἕκαστος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,14 ; ሐሳዊ፡ ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,26 ; ሰብእ፡ ነባቢ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,3 ; virla: Evangelium Joannis.Joh. 7,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,21 . Coll., ut: በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ወበኀበ፡ n. 360 ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,1 ; ሰብእ፡ ወእንስሳ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 35,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,5 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,4 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,4 ; እሉ፡ ሰብእ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,16 ; ሰብአ፡ ኖሎት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,32 ; አንትሙ፡ ሰብእ፡ አንትሙ፡ liber Jobi.Job 12,2 ; ዐበይት፡ ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,1 ; ሰብእ፡ ምእመናን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 8,2 ; ብዙኀ፡ ሰብእ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 43,4 ; ፈጠርክዋ፡ ለምድር፡ ወሰብአ፡ ዲቤሃ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 45,12 ; Marci Evangelium.Marc. 1,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,1 ; ἄνδρες ምስለ፡ ሰብኦሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,9 ; ፲ሰብእ፡ ምስሌሁ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 48,1 ; እምነ፡ ኵሉ፡ ሰብእ፡ ἐκ πάσης σαρκός Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,4 ; ὄχλος Marci Evangelium.Marc. 9,25 ; Marci Evangelium.Marc. 10,46 ; Marci Evangelium.Marc. 12,41 ; Lucae evangelium.Luc. 5,1 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 20,20 ; πλῆθος Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,20 . Crebro in statu constr.
a)domesticila, familiaresla, propinquila, cognatila: ሰብአ፡ ቤቱ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 35,2 ; ሰብአ፡ ቤተ፡ አቡሁ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,1 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,19 ; Amosi prophetia.Am. 6,10 ; ኵሉ፡ ሰብኡ፡ παῖδες Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,37 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,38 ; οἰκογενεῖς ሰብኡ፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,1 ; ሰብኣ፡ οἱ παρ᾽ αὐτῆς not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,33 ; οἰκεῖοι Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,6 ; ሰብአ፡ ሃይማኖት፡ οἱ οἰκεῖοι τῆς πίστεως ad Galatas epistola Pauli.Gal. 6,10 .
b)incolaela, civesla, indigenaela, conterraneila: ሰብአ፡ ሀገር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,11 ; Judith liber apocryphus.Judith 13,12 ; ሰብአ፡ ሀገርየ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,44 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,3 ; ብእሲ፡ ጠቢብ፡ ይሜህሮሙ፡ ጥበበ፡ ለሰብኡ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,23 ; ሰብአ፡ ብሔር፡ αὐτόχθων Jeremiae prophetia.Jer. 14,8 ; ሰብአ፡ ብሔሮሙ፡ πολῖται αὐτῶν Jesaiae prophetia.Jes. 36,23 ; ሰብአ፡ ብሔርከ፡ σὸς πολίτης Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,43 ; ሰብአ፡ ሀገር፡ πολῖται Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,12 ; formandis patronymicis: ሰብአ፡ ይሁዳ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,13 ; ሰብአ፡ ጢሮስ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,6 ; ሰብአ፡ ባቢሎን፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 13,3 ; ሰብአ፡ ጌት፡ Michaei prophetia.Mich. 1,10 ; ሰብአ፡ ግብጽ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,34 ; ሰብአ፡ ሮሜ፡ Actus apostolorum.Act. 16,21 ; ሰብአ፡ ቆሮንቶስ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,1 in tit.; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 1,1 in tit.
c)aliis substantivis junctum significat eum, qui ad aliquam rem pertinet, ejus peritus est, in ea versatur, al., ut: ሰብአ፡ ዐይን፡ σκοπός vel σκοποί speculatorlaJesaiae prophetia.Jes. 21,6 ; Hezekielis prophetia.Hez. 3,17 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,14 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 90 ; ሰብአ፡ ሐጽ፡ τοξόται sagittariilaJesaiae prophetia.Jes. 21,15 ; Judith liber apocryphus.Judith 2,15 ; ሰብአ፡ ሐጽ፡ ወሰብአ፡ ኲናት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 23,34 ; ሰብአ፡ አፍራስ፡ equiteslaJeremiae prophetia.Jer. 4,29 ; Judith liber apocryphus.Judith 2,15 ; ሰብአ፡ ሰረገላት፡ Judith liber apocryphus.Judith 7,20 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,4 ; ሰብአ፡ ምሥያጥ፡ οἱ ἀγοραῖοι Actus apostolorum.Act. 17,5 ; ሰብአ፡ ሕግ፡ legis peritilaChron. Ax.; ሰብአ፡ ዜና፡ εὐαγγελίζοντες Nahum.Nah. 2,1 ; ሰብአ፡ አዝያዥ፡ auctores tabularum astronomicarumlaAbushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 11.
sabʾ ወካዕበ፡ ጐለትኩ፡ ለሚካኤል፡ ዘድባርዋ፡ ጕልተ፡ ለሰብአ፡ ሰዓታት፡ ለደቂ፡ ኢታ፡ ለአባ፡ ዮሐንስ፡Encore, j’ai donné un fief à [l’église de] Mikāʾēl de Debārwā, aux gens [chargés de l’office] des Heures des Daqqi Itā, et à abbā Yoḥannes:fr 26 l. 29–30 (ed.), 30 l. 17–19 (tr.); ሠራዕክዎ፡ ለሊቃኖስ፡ አነ፡ ንጉሥ፡ ወናግ፡ ሰገድ፡ በዣን፡ ጽጌ፡ ዘውእቶሙ፡ ሰብአ፡ ሰዓታት፡ ዘገበዘ፡ አክሱም፡Moi, le roi Wanāg Sagad, j’ai établi Liqānos dans le nombre des žān ṣegē, qui sont les gens [chargés de l’office] des Heures dans la cathédrale d’Aksoumfr 38 l. 25–27 (ed.), 45 l. 24–26 (tr.); ንሕነኒ፡ አውገዝነ፡ በሥልጣነ፡ ጴጥሮስ፡ ወጳውሎስ፡ ዘእንበለ፡ ካህናት፡ ሰብአ፡ ማኅበር፡ ወበዓለ፡ ጕልት።nous défendons, sous peine d’excommunication, par la puissance de Pierre et de Paul, …, mais seulement les prêtres, qui appartienent à la communauté, et le maître du fief.fr 52 l. 2–3 (ed.), 62 l. 18–22 (tr.); ንሕነ፡ ሐደስነ፡ ወሠራዕነ፡ ወወሰነ፡ ወአውገዝነ፡ ከመ፡ ኢይሠየም፡ መኑሂ፡ እምባዕዳን፡ መኳንንት፡ ኀበ፡ ገብዘ፡ አክሱም፡ ቤተ፡ መንግሥትነ፡ ዘእንበለ፡ ሰብአ፡ ርስት፡ ዘተወልዱ፡ ውስቴታ።nous avons confirmé, établi, fixé et ordonné sous peine d’excommunication que personne d’entre les autres gouverneurs ne puisse être élu chef de la cathédrale d’Aksoum, siège de notre règne, [mais que le chef devait être choisi parmi les] habitants qui y ont des droits héréditaires et qui y sont nésfr 73 l. 17–20 (ed.), 88 l. 7–11 (tr.); ወረትእዎ፡ በብዙኅ፡ ንዋይ፡ ዘበልዓ፡ አምጺኦሙ፡ ሰብአ፡ ወግዕ፡ እለ፡ ነበሩ፡ በቀደምት፡ ነገሥት።Ils démontrèrent qu’on avait saisi des bien nombreux, en faisant venir les hommes qui connaissaient la loi et qui avaient été en charge au temps des rois précédents,fr 75 l. 14–15 (ed.), 90 l. 24–26 (tr.);
a) ሰብአ፡ ፋላት፡ sabʾa fālātpeople of omensenወኢመሠርየ፡ ወኢእምነ፡ ሰብአ፡ ፋላት፡or one who casts spells, or one of the people of omensen 18 l. 28 (ed.), 15 l. 9-10 (tr.), videasvid. ፋል፡
Grébaut
ሰብአ፡ ሃይማኖት፡ sabʾa hāymānot «les fidèles de la religionfr» ኢኮነ፡ ውእቱ፡ እምሰብአ፡ ሃይማኖት። 180. videasvid. ሃይማኖት፡
11
ሰብአ፡ ሥራይ፡ sabʾa śǝrāy augurefr, devinfr, videasvid. ሥራይ፡
128
ሰብአ፡ አሕማር፡ sabʾa ʾaḥmār «matelotsfr» ዛቲ፡ ልማድ፡ ተሠልጠት፡ ላዕለ፡ ሮማውያን፡ ከመ፡ ይጸሐፉ፡ ... ሰብአ፡ አሕማር፡ እለ፡ ይሐውሩ፡ በባሕር። 189, videasvid. ሐመር፡
64
Leslau
ሰብአ፡ ሀገር sabʾa hagar citizensen, videasvid. ሀገር፡ 216a
ሰብአ፡ ልቃሕ sabʾa lǝqqāḥ creditorsen, videasvid. ልቃሕ፡ 317a
ሰብአ፡ ምትሀት sabʾa mǝthat actorsen, videasvid. ምትሀት፡ 371b
Cross-references:
a) for ልሳነ፡ ሰብእ፡ videasvid. ልሳን፡ (Leslau)
I,1( Marci Evangelium.Marc. 1,42 romanae editionisrom.legitur ሐየወ፡ , errore typographi) [ חָיָה ܚܝܳܐ حَيَّ ; in lingua amh. quaedam derivata conservata sunt] Imperf. የሐዩ፡ ( የሐይው፡ ), SubjunctivusSubj. ይሕየው፡ ; Imperat. ሕየው፡ , Infin. ሐዪው፡ et ሐይው፡ , ሐይዎ፡ et ሐይዎት፡ ,
1)viverelaGenesis liber Pentateuchi.Gen. 5,3 sequensseq.; ሐዮክ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,4 ; ንሕነኪ፡ ሕይወተ፡ ነሐዩ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 48,11 ; ሐይውኒ፡ ወመዊትኒ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,14 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 22,11 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 20,4 ; ሐይው፡ ለነዋኅ፡ መዋዕል፡ Baruchi liber apocryphus.Bar. 3,14 ( μακροβίωσις ); liber Jobi.Job 7,16 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 6,57 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 7,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 8,9 ; Habacuci prophetia.Hab. 2,4 ; Evangelium Joannis.Joh. 5,25 sequensseq., aliis in locis innumeris; ለዓለም፡ ሕየው፡ (v. ሕያው፡ ) Danielis prophetia.Dan. 3,9 ; Danielis prophetia.Dan. 6,21 , ( videasvid. ነጋሢ፡ ); ሐይወት፡ ነፍስከ፡ ζῇ ἡ ψυχή σου ! Regum liber biblicum I.1 Reg. 1,26 .
a)vitam transigerela: ሕየው፡ በፍሥሓ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,14 ; ሠናይ፡ ሐይው፡ በትፍሥሕት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,13 ; ዘረወ፡ ንዋየ፡ አቡሁ፡ እንዘ፡ የሐዩ፡ በምርዐት፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 10 ; ኢትኅድግዎሙ፡ ( ለውሉድክሙ፡ ) ዕሩዐ፡ ይሕየው፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 22.
2)reviviscerela, i.e.
c)de mortuis: in vitam revocarila, resurgerelaHezekielis prophetia.Hez. 37,3 ; Jesaiae prophetia.Jes. 26,19 ( ἐγερθήσομαι ); ይብሉ፡ ኢየሐይዉ፡ ምዉታን፡ λέγουσαν ἀνάστασιν μὴ εἶναι Marci Evangelium.Marc. 12,18 romanae editionisrom.; Marci Evangelium.Marc. 12,23 romanae editionisrom.; Lucae evangelium.Luc. 20,35 ; Lucae evangelium.Luc. 20,37 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 15,12 sequensseq.; etiam de peccato: ሐይወት፡ ኀጢአት፡ ἀνέζησε ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,9 .
d)a morbo, vulneribus
β)consanescerela, sanarila: ቍስለ፡ ሞቱ፡ ሐይወ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 13,3 ; ቅጥቃጤ፡ ዘኢየሐዩ፡ συντριβὴ ἀνίατος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,15 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 13,37 ; Marci Evangelium.Marc. 1,42 .
e)de rebus fractis: repararila, restituilaJeremiae prophetia.Jer. 19,11 .
ḥaywa
Grébaut
ሐይወ፡ ḥaywa I,1 የሐዩ፡ , ይሕየው «vivrefr, guérirfr (neutre), se rétablirfr, se porter bienfr » ― ዳነ፡ Ms. BNFabb217, fol. 28v.
62
Leslau
ሐይወ ḥaywa (yǝḥyaw, yǝḥyu) liveen, be aliveen, come back to lifeen, reviveen (intr.), be wellen, be healeden, be cureden, recoveren, be restoreden, be saveden
ሕይወ፡ እምቀቲል ḥǝywa ʾǝmqatil he escaped deathen 252a
pronomenpron.personapers.I sing.egola, pluralisPl. ንሕነ፡ nosla( gramm.§ 148, c); አነ፡ cum particula ሰ፡ in አንሰ፡ concrescit ( gramm.§ 171): አነ፡ ኣጸንዐከ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 15,1 ; እትገፋዕ፡ አንሰ፡ እምኔከ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 16,8 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,1 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,12 ; ብየ፡ አንሰ፡ ብዙኀ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33,9 ; ወአንሰ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,25 ; Jeremiae prophetia.Jer. 2,21 ; Jeremiae prophetia.Jer. 11,19 ; አንሰኬ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 49,25 ; Matthaei Evangelium.Matth. 3,11 ; Matthaei Evangelium.Matth. 3,14 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,22 ; Evangelium Joannis.Joh. 4,14 ; አነ፡ ጥበብ፡ አኅደርኩ፡ ምክረ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,12 ; ከማሁ፡ ንገብር፡ ንሕነ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 32,31 ; Epistola Joannis III.3 Joh. 12 ; in sententiis nominalibus: አነ፡ ውእቱ፡ እግዚአብሔር፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 15,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 3,10 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,9 ; ወለተ፡ ባቱኤል፡ አነ፡ Gen, 24,24; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 50,19 ; እስመ፡ አኀው፡ ንሕነ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,8 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,4 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,31 ; Judicum liber.Jud. 19,18 ; Marci Evangelium.Marc. 5,9 ; እስመ፡ አነ፡ ኄር፡ አነ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; ወንሕነ፡ ምንት፡ ንሕነ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 16,7 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 16,8 . ( nomen actionisn. act.et) Substantivumsubst., m. et fem. , pluralisPl. ምትሀታት፡
1)phantasiala, species imaginariala: እለ፡ ምትሀተ፡ የአምኑ፡ οἱ δοκῆται phantasiastaelavel opiniariilaCyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 8 ; Christusla ተሠገወ፡ በምትሀት፡ ( δόκησις ) Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 7 ; Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 13 ; Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 4 ( φαντασία ); ንሕነ፡ ( ሰብእ፡ ) ኢኮነ፡ በምትሀት፡ አላ፡ በአማን፡ Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 9 ; ምትሀት፡ ዓለማዊ፡ φαντασία βιωτική phantasia hujus vitaelaChrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 28. Plur. ምትሀታት፡ apparitioneslavel visioneslaa Satana oblatae Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 33 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 156 ; Gad. Ad.
2)phantasmala, spectrumla, imago vanala, visum inanela: ἰνδάλματα ምትሀት፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 17,3 ; ራእየ፡ ምትሀት፡ ፀዋግ፡ ( φάσματα ) Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 17,4 ; ወዝኒ፡ ምትሀተ፡ ዐይን፡ ውእቱ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 28,7 ; ምትሀተ፡ አሕላም፡ ፀዋጋን፡ φαντασίαι Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 18,17 ; ምትሀተ፡ ዐይን፡ Habacuci prophetia.Hab. 2,18 ; Zachariae prophetia.Zach. 10,1 ; φάντασμα Matthaei Evangelium.Matth. 14,26 ; እመሰ፡ ጽላሎት፡ ወምትሀት፡ ውእቱ፡ ወኢኮነ፡ ትሥጉቱ፡ በአማን፡ Cyr. ad not able to find explanation in abbreviation listTheod. f. 9 ; emacescebatla እስከ፡ ኮነ፡ ከመ፡ ምትሀት፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 15 ; Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 16 ; Gad. Ad. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ምትሀት፡ ዘ፡ አጋንንት፡
mǝthat , ምትሐት፡ mǝtḥat , pluralisPl. mǝthatāt , ምትሐታት፡ mǝtḥatāt
Grébaut
ምትሐት፡ mǝtḥat , pluralisPl. ምትሐታት፡ mǝtḥatāt «spectrefr, fantômefr, larvefr; avaricefr, voracitéfr (comme un vient de dire)» ― ስስት፡ Ms. BNFabb217, fol. 39v.
94
Leslau
ምትሀት mǝthat , () ምትሐት፡ mǝtḥat phantomen, fantasyen, specteren, ghosten, illusionen, imaginationen, magicen, black magicen 371b
Cross-references:
a) videasvid. also ምትሐት፡
b) for ሰብአ፡ ምትሀት፡ videasvid. ሰብእ፡
c) for በዓለ፡ ምትሀት፡ videasvid. በዓል፡
tāḥta praepositiopraep.,adverbium, adverbialiteradv. videasvid. ታሕት፡ B
1) subjecten, subordinateen ወአዘዘት፡ ለኵሉ፡ መኳንንቲሃ፡ እለ፡ እምታሕቴሃ፡ und gebot allen ihren untergebenen Würdenträgernde Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 23,21 15a l. 9 (ed.), 13 (transl.) ; ከመ፡ ናምልካ፡ ኪያሃ፡ ንሕነ፡ ወእለ፡ እምታሕቴነ፡ damit wir sie göttlich verehren, wir, unsere Untertanende Kebra Nagast; numerus significat sectiones.Kebr. Nag. 51,5 55b l. 12, (ed.) 44 (transl.)
Leslau
belowen, underen, beneathen underneathen; with suffix pronouns the base is ታሕቴ tāḥte- 572b
Substantivumsubst., m. , sing.et collatio, -is vel collectivum, -ecoll.[huic voci comparari solent etymologi nomina propria שְׁבָא et סְבָא ; amh. ሰው፡ ] homola, hominesla, genus humanumla(rarius: aliquisla, virla): SingularisSing.ut Genesis liber Pentateuchi.Gen. 1,26 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 2,7 ; Jeremiae prophetia.Jer. 14,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 2,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 5,15 ; Jesaiae prophetia.Jes. 6,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 21,6 ; እምከመ፡ ሞተ፡ ሰብእ፡ ይከውን፡ ክፍለ፡ ዕፄ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 10,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,6 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,2 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,27 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 28,3 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,24 ; Matthaei Evangelium.Matth. 4,4 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 7,1 al.; ኵሉ፡ ሰብእ፡ ἕκαστος Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,14 ; ሐሳዊ፡ ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,26 ; ሰብእ፡ ነባቢ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,3 ; virla: Evangelium Joannis.Joh. 7,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 14,21 . Coll., ut: በኀበ፡ እግዚአብሔር፡ ወበኀበ፡ n. 360 ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,1 ; ሰብእ፡ ወእንስሳ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 35,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 140,5 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,4 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 8,4 ; እሉ፡ ሰብእ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,16 ; ሰብአ፡ ኖሎት፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,32 ; አንትሙ፡ ሰብእ፡ አንትሙ፡ liber Jobi.Job 12,2 ; ዐበይት፡ ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 8,1 ; ሰብእ፡ ምእመናን፡ Jesaiae prophetia.Jes. 8,2 ; ብዙኀ፡ ሰብእ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 43,4 ; ፈጠርክዋ፡ ለምድር፡ ወሰብአ፡ ዲቤሃ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 45,12 ; Marci Evangelium.Marc. 1,17 ; Matthaei Evangelium.Matth. 8,1 ; ἄνδρες ምስለ፡ ሰብኦሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 47,9 ; ፲ሰብእ፡ ምስሌሁ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 48,1 ; እምነ፡ ኵሉ፡ ሰብእ፡ ἐκ πάσης σαρκός Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,4 ; ὄχλος Marci Evangelium.Marc. 9,25 ; Marci Evangelium.Marc. 10,46 ; Marci Evangelium.Marc. 12,41 ; Lucae evangelium.Luc. 5,1 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 20,20 ; πλῆθος Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 14,20 . Crebro in statu constr.
a)domesticila, familiaresla, propinquila, cognatila: ሰብአ፡ ቤቱ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 35,2 ; ሰብአ፡ ቤተ፡ አቡሁ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,1 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 2,19 ; Amosi prophetia.Am. 6,10 ; ኵሉ፡ ሰብኡ፡ παῖδες Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,37 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 41,38 ; οἰκογενεῖς ሰብኡ፡ Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,1 ; ሰብኣ፡ οἱ παρ᾽ αὐτῆς not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,33 ; οἰκεῖοι Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 18,6 ; ሰብአ፡ ሃይማኖት፡ οἱ οἰκεῖοι τῆς πίστεως ad Galatas epistola Pauli.Gal. 6,10 .
b)incolaela, civesla, indigenaela, conterraneila: ሰብአ፡ ሀገር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 6,11 ; Judith liber apocryphus.Judith 13,12 ; ሰብአ፡ ሀገርየ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,44 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,3 ; ብእሲ፡ ጠቢብ፡ ይሜህሮሙ፡ ጥበበ፡ ለሰብኡ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,23 ; ሰብአ፡ ብሔር፡ αὐτόχθων Jeremiae prophetia.Jer. 14,8 ; ሰብአ፡ ብሔሮሙ፡ πολῖται αὐτῶν Jesaiae prophetia.Jes. 36,23 ; ሰብአ፡ ብሔርከ፡ σὸς πολίτης Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,43 ; ሰብአ፡ ሀገር፡ πολῖται Proverbiorum liber biblicus.Prov. 11,12 ; formandis patronymicis: ሰብአ፡ ይሁዳ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 42,13 ; ሰብአ፡ ጢሮስ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,6 ; ሰብአ፡ ባቢሎን፡ not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 13,3 ; ሰብአ፡ ጌት፡ Michaei prophetia.Mich. 1,10 ; ሰብአ፡ ግብጽ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 46,34 ; ሰብአ፡ ሮሜ፡ Actus apostolorum.Act. 16,21 ; ሰብአ፡ ቆሮንቶስ፡ ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 1,1 in tit.; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 1,1 in tit.
c)aliis substantivis junctum significat eum, qui ad aliquam rem pertinet, ejus peritus est, in ea versatur, al., ut: ሰብአ፡ ዐይን፡ σκοπός vel σκοποί speculatorlaJesaiae prophetia.Jes. 21,6 ; Hezekielis prophetia.Hez. 3,17 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,14 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 90 ; ሰብአ፡ ሐጽ፡ τοξόται sagittariilaJesaiae prophetia.Jes. 21,15 ; Judith liber apocryphus.Judith 2,15 ; ሰብአ፡ ሐጽ፡ ወሰብአ፡ ኲናት፡ Hezekielis prophetia.Hez. 23,34 ; ሰብአ፡ አፍራስ፡ equiteslaJeremiae prophetia.Jer. 4,29 ; Judith liber apocryphus.Judith 2,15 ; ሰብአ፡ ሰረገላት፡ Judith liber apocryphus.Judith 7,20 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 8,4 ; ሰብአ፡ ምሥያጥ፡ οἱ ἀγοραῖοι Actus apostolorum.Act. 17,5 ; ሰብአ፡ ሕግ፡ legis peritilaChron. Ax.; ሰብአ፡ ዜና፡ εὐαγγελίζοντες Nahum.Nah. 2,1 ; ሰብአ፡ አዝያዥ፡ auctores tabularum astronomicarumlaAbushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 11.
sabʾ ወካዕበ፡ ጐለትኩ፡ ለሚካኤል፡ ዘድባርዋ፡ ጕልተ፡ ለሰብአ፡ ሰዓታት፡ ለደቂ፡ ኢታ፡ ለአባ፡ ዮሐንስ፡Encore, j’ai donné un fief à [l’église de] Mikāʾēl de Debārwā, aux gens [chargés de l’office] des Heures des Daqqi Itā, et à abbā Yoḥannes:fr 26 l. 29–30 (ed.), 30 l. 17–19 (tr.); ሠራዕክዎ፡ ለሊቃኖስ፡ አነ፡ ንጉሥ፡ ወናግ፡ ሰገድ፡ በዣን፡ ጽጌ፡ ዘውእቶሙ፡ ሰብአ፡ ሰዓታት፡ ዘገበዘ፡ አክሱም፡Moi, le roi Wanāg Sagad, j’ai établi Liqānos dans le nombre des žān ṣegē, qui sont les gens [chargés de l’office] des Heures dans la cathédrale d’Aksoumfr 38 l. 25–27 (ed.), 45 l. 24–26 (tr.); ንሕነኒ፡ አውገዝነ፡ በሥልጣነ፡ ጴጥሮስ፡ ወጳውሎስ፡ ዘእንበለ፡ ካህናት፡ ሰብአ፡ ማኅበር፡ ወበዓለ፡ ጕልት።nous défendons, sous peine d’excommunication, par la puissance de Pierre et de Paul, …, mais seulement les prêtres, qui appartienent à la communauté, et le maître du fief.fr 52 l. 2–3 (ed.), 62 l. 18–22 (tr.); ንሕነ፡ ሐደስነ፡ ወሠራዕነ፡ ወወሰነ፡ ወአውገዝነ፡ ከመ፡ ኢይሠየም፡ መኑሂ፡ እምባዕዳን፡ መኳንንት፡ ኀበ፡ ገብዘ፡ አክሱም፡ ቤተ፡ መንግሥትነ፡ ዘእንበለ፡ ሰብአ፡ ርስት፡ ዘተወልዱ፡ ውስቴታ።nous avons confirmé, établi, fixé et ordonné sous peine d’excommunication que personne d’entre les autres gouverneurs ne puisse être élu chef de la cathédrale d’Aksoum, siège de notre règne, [mais que le chef devait être choisi parmi les] habitants qui y ont des droits héréditaires et qui y sont nésfr 73 l. 17–20 (ed.), 88 l. 7–11 (tr.); ወረትእዎ፡ በብዙኅ፡ ንዋይ፡ ዘበልዓ፡ አምጺኦሙ፡ ሰብአ፡ ወግዕ፡ እለ፡ ነበሩ፡ በቀደምት፡ ነገሥት።Ils démontrèrent qu’on avait saisi des bien nombreux, en faisant venir les hommes qui connaissaient la loi et qui avaient été en charge au temps des rois précédents,fr 75 l. 14–15 (ed.), 90 l. 24–26 (tr.);
a) ሰብአ፡ ፋላት፡ sabʾa fālātpeople of omensenወኢመሠርየ፡ ወኢእምነ፡ ሰብአ፡ ፋላት፡or one who casts spells, or one of the people of omensen 18 l. 28 (ed.), 15 l. 9-10 (tr.), videasvid. ፋል፡
Grébaut
ሰብአ፡ ሃይማኖት፡ sabʾa hāymānot «les fidèles de la religionfr» ኢኮነ፡ ውእቱ፡ እምሰብአ፡ ሃይማኖት። 180. videasvid. ሃይማኖት፡
11
ሰብአ፡ ሥራይ፡ sabʾa śǝrāy augurefr, devinfr, videasvid. ሥራይ፡
128
ሰብአ፡ አሕማር፡ sabʾa ʾaḥmār «matelotsfr» ዛቲ፡ ልማድ፡ ተሠልጠት፡ ላዕለ፡ ሮማውያን፡ ከመ፡ ይጸሐፉ፡ ... ሰብአ፡ አሕማር፡ እለ፡ ይሐውሩ፡ በባሕር። 189, videasvid. ሐመር፡
64
Leslau
ሰብአ፡ ሀገር sabʾa hagar citizensen, videasvid. ሀገር፡ 216a
ሰብአ፡ ልቃሕ sabʾa lǝqqāḥ creditorsen, videasvid. ልቃሕ፡ 317a
ሰብአ፡ ምትሀት sabʾa mǝthat actorsen, videasvid. ምትሀት፡ 371b
Cross-references:
a) for ልሳነ፡ ሰብእ፡ videasvid. ልሳን፡ (Leslau)
adj, fem. ሕያውት፡ , pluralisPl. ሕያዋን፡ fem. ሕያዋት፡
1)vivusla, vivenslaKoheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,2 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 9,4 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 17,27 ; ምድረ፡ ሕያዋን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 11,19 ; ነኀጦ፡ ሕያዎ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,12 ; ሕያውኑ፡ ዓዲሁ፡ አቡነ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,3 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 45,26 ; Threni, liber biblicus.Thren. 4,17 ; Ruth liber biblicus.Ruth 1,19 ; አምጣነ፡ ሕያው፡ ውእቱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,15 ; እንዘ፡ ሕያው፡ ውእቱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,7 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 30,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,27 ; Tobit, liber apocryphus.Tob. 5,3 ; ኵሉ፡ ሕያዋን፡ Danielis prophetia.Dan. 4,14 ; ንሕነ፡ ሕያዋን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 113,27 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 54,16 ; ሕያዋነ፡ ሕይወት፡ ዘለዓለም፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 15,4 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 15,6 ; ኮነ፡ ሕያወ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,5 ; ነፍስ፡ እንተ፡ ሕያውት፡ ውስተ፡ ማይ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 11,10 ; ደዋርህ፡ ሕያዋት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 14,4 ; ኵሉ፡ ሕያው፡ liber Jobi.Job 12,10 ; ኵሉ፡ ዘሕያው፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,30 ; liber Jobi.Job 38,14 ; እጓለ፡ እመሕያው፡ vid. sub እጓል፡ . Crebro de Deo: ዘሕያው፡ ለዓለም፡ ὁ ζῶν εἰς τὸν αἰῶνα Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,1 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 5,1 ; Matthaei Evangelium.Matth. 16,16 . Formula jurandi est: ሕያው፡ እግዚአብሔር፡ ከመ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 3,13 ; Jeremiae prophetia.Jer. 4,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 16,14 ; ሕያው፡ አነ፡ ከመ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 49,18 ; Hezekielis prophetia.Hez. 5,11 ; ሕያው፡ ነፍስከ፡ ከመ፡ Judith liber apocryphus.Judith 12,4 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,26 ; et formula salutandi regis ሕያው፡ እግዚእየ፡ ንጉሥ፡ ለዓለም፡ Regum liber biblicum III.3 Reg. 1,31 ; Danielis prophetia.Dan. 2,4 (v. ሕየው፡ ); Danielis prophetia.Dan. 3,9 ; Danielis prophetia.Dan. 5,10 ; Danielis prophetia.Dan. 6,6 . De rebus inanimatis: እሳት፡ ሕያው፡ (cfr. Latinorum: ignis vivitla) Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 71,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 71,6 . Nonnumquam ሕያው፡ reddi potest superstesla, ut ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 4,15 .
2)sanusla, validusla, salvusla, incolumisla, integerla:
a)de hominibus: ὑγιαίνων Lucae evangelium.Luc. 15,27 ; ሕያውኑ፡ ὑγιαίνει; Tobit, liber apocryphus.Tob. 7,4 ; ሕያው፡ ውእቱ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,6 .
b)de verbo: λόγος ὑγιής ሕያው፡ ነገር፡ ad Titum epistola.Tit. 2,8 romanae editionisrom.
c)de vasis, vestibus aliisque hujus generis rebus: ሕያዉ፡ ለልብስ፡ pars vestis sanalaMatthaei Evangelium.Matth. 9,16 ; ልብስ፡ ሕያው፡ ወዳኅን፡ Hermae pastor, Aethiopice, ed. d’Abbadie 1860. 8°.Herm. p. 104 ; de ollis: invenit easla ድኂኖን፡ ወሕያዎን፡ incolumesla, Gadela Lalibela.Gad. Lal.
d)de cate Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 13,10 conferascfr.13,14. (Fem. ሕያዊት፡ pro ሕያውት፡ legitur not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 6 ).
ḥǝyāw , fem. ሕያውት፡ ḥǝyāwt , pluralisPl. ሕያዋን፡ ḥǝyāwān , fem. ሕያዋት፡ ḥǝyāwāt
Grébaut
ሕያው፡ ḥǝyāw , pluralisPl. ሕያዋን፡ ḥǝyāwān «viffr, sain et sauffr» ― ዳኅና፡ Ms. BNFabb217, fol. 29r.
ሕያውት፡ ḥǝyāwt fem. , pluralisPl. ሕያዋት፡ ḥǝyāwāt «vivefr, saine et sauvefr» ― ዳኅና፡ Ms. BNFabb217, fol. 29r.
62
Leslau
ሕያው፡ ḥǝyāw ( fem. ሕያውት፡ ḥǝyāwt ) aliveen, livingen, healeden, wholeen (unharmed), safe and sounden; with suffix pronouns: ሕያዋኒሆሙ ḥǝyāwānihomu they (who are) aliveen
ሕያው፡ ንጉሥ ḥǝyāw nǝguś long live the kingen, videasvid. ንጉሥ፡
used in oaths, e.g. ሕያው፡ እግዚአብሔር፡ ከመ ḥǝyāw ʾǝgziʾabǝḥer kama as God livesen; ሕያው፡ አነ፡ ከመ ḥǝyāw ʾana kama as I liveen
252a
Cross-references: for እጓለ፡ እምሕያው፡ videasvid. እጓል፡ (Leslau)