Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ባዕልት፡ , pluralisPl. አብዕልት፡ ( m. et fem. , ut Ruth liber biblicus.Ruth 3,10 )
2)possessorla, dominusla, herusla: ባዕለ፡ ንዋይ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,24 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 5,7 ; ባዕለ፡ ላህም፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,28 ; ባዕለ፡ ቤት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,7 ; Judicum liber.Jud. 19,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,25 ; Marci Evangelium.Marc. 14,14 ; Lucae evangelium.Luc. 14,21 ( paterfamiliasla); ( ባዕልተ፡ ቤት፡ materfamiliaslaRegum liber biblicum III.3 Reg. 17,17 Lud., sed videasvid. በዓልት፡ ); ባዕለ፡ ብሔር፡ ὁ κύριος τῆς γῆς Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,33 ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,30 ); Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,3 ; ባዕለ፡ ቤተ፡ ነግድ፡ xenoparochuslaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 ; pluralisPl. አብዕልት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,33 ; አግብኦ፡ ለአብዕልቲሃ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,13 ; ἄρχοντες n. 529liber Jobi.Job 3,15 .
3)sicut በዓል፡ q.v. usurpatur ad significandum eum, qui aliqua re praedituslaest, polletla, eam habetla, ut: ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ዕዳ፡ creditorlaJesaiae prophetia.Jes. 24,2 ; Lucae evangelium.Luc. 7,41 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,10 ; ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ጸጋ፡ donatorla( liberalisla) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 28 Enc. ; አብዕልተ፡ ነውራት፡ vitiisla(corporis) affectilaF.M. 20,5; አብዕልተ፡ ኀጣውእ፡ ንኡሳት፡ peccatillis affectilaF.M. 1,5; አበው፡ አብዕልተ፡ ጉባኤ፡ ቅድስት፡ patres qui S. Synodo interfueruntlaF.M. 5,4.
ባዕለ፡ ፋል፡ bāʿla fāl Substantivumsubst. one who does witchcraften አው፡ መምካሪ፡ አው፡ ባዕለ፡ ፋል፡ አው ዘይትነግር፡ በትእምርተ፡ ሐሰት፡o persuasore, o che si occupa dei sortilegi o che parla per falsi segniit 68 l. 10-11 (ed.) , 33 l. 28 - 34 l. 1 (tr.) (‘Per ባዕለ፡ ፋል፡ cf. Vs n. 2 .’ 33 l. 28 - 34 l. 1 n. 25 ), videasvid. ፋል፡ ; for ሰብአ፡ ፋላት፡ videasvid. ሰብእ፡
Substantivumsubst., pluralisPl. ፋላት፡ [ فَأْلٌ ] omenla: አፅምኦ፡ ፋል፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 178 ; ፋለ፡ ቃል፡ M.M. f. 318; አሕላም፡ ወፋላት፡ ከንቱ፡ ውእቱ፡ ወሐሰት፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 48 ; ቦእምኔሆሙ፡ ሰብአ፡ ፋል፡ ominatoreslavel ominumlacaptatoreslanot able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; F.N. 46; ሰብአ፡ ፋላት፡ ominatoreslavel ominumlacaptatoresla, p. 317 n. 54; አብዕልተ፡ ፋል፡ ominatoreslavel ominumlacaptatoresla, F.M. 15. Ludolfi Aethiops ሰብአ፡ ፋል፡ interpretatur „qui tinnitus aurium observant“; et Voc. Ae.la: ፋል፡ ዘ፡ በዦሮ፡ የሚነገር። adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ባዕልት፡ , pluralisPl. አብዕልት፡ ( m. et fem. , ut Ruth liber biblicus.Ruth 3,10 )
2)possessorla, dominusla, herusla: ባዕለ፡ ንዋይ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,24 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 5,7 ; ባዕለ፡ ላህም፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,28 ; ባዕለ፡ ቤት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,7 ; Judicum liber.Jud. 19,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,25 ; Marci Evangelium.Marc. 14,14 ; Lucae evangelium.Luc. 14,21 ( paterfamiliasla); ( ባዕልተ፡ ቤት፡ materfamiliaslaRegum liber biblicum III.3 Reg. 17,17 Lud., sed videasvid. በዓልት፡ ); ባዕለ፡ ብሔር፡ ὁ κύριος τῆς γῆς Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,33 ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,30 ); Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,3 ; ባዕለ፡ ቤተ፡ ነግድ፡ xenoparochuslaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 ; pluralisPl. አብዕልት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,33 ; አግብኦ፡ ለአብዕልቲሃ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,13 ; ἄρχοντες n. 529liber Jobi.Job 3,15 .
3)sicut በዓል፡ q.v. usurpatur ad significandum eum, qui aliqua re praedituslaest, polletla, eam habetla, ut: ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ዕዳ፡ creditorlaJesaiae prophetia.Jes. 24,2 ; Lucae evangelium.Luc. 7,41 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,10 ; ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ጸጋ፡ donatorla( liberalisla) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 28 Enc. ; አብዕልተ፡ ነውራት፡ vitiisla(corporis) affectilaF.M. 20,5; አብዕልተ፡ ኀጣውእ፡ ንኡሳት፡ peccatillis affectilaF.M. 1,5; አበው፡ አብዕልተ፡ ጉባኤ፡ ቅድስት፡ patres qui S. Synodo interfueruntlaF.M. 5,4.
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ባዕልት፡ , pluralisPl. አብዕልት፡ ( m. et fem. , ut Ruth liber biblicus.Ruth 3,10 )
2)possessorla, dominusla, herusla: ባዕለ፡ ንዋይ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,24 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 5,7 ; ባዕለ፡ ላህም፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,28 ; ባዕለ፡ ቤት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,7 ; Judicum liber.Jud. 19,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,25 ; Marci Evangelium.Marc. 14,14 ; Lucae evangelium.Luc. 14,21 ( paterfamiliasla); ( ባዕልተ፡ ቤት፡ materfamiliaslaRegum liber biblicum III.3 Reg. 17,17 Lud., sed videasvid. በዓልት፡ ); ባዕለ፡ ብሔር፡ ὁ κύριος τῆς γῆς Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,33 ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,30 ); Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,3 ; ባዕለ፡ ቤተ፡ ነግድ፡ xenoparochuslaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 ; pluralisPl. አብዕልት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,33 ; አግብኦ፡ ለአብዕልቲሃ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,13 ; ἄρχοντες n. 529liber Jobi.Job 3,15 .
3)sicut በዓል፡ q.v. usurpatur ad significandum eum, qui aliqua re praedituslaest, polletla, eam habetla, ut: ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ዕዳ፡ creditorlaJesaiae prophetia.Jes. 24,2 ; Lucae evangelium.Luc. 7,41 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,10 ; ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ጸጋ፡ donatorla( liberalisla) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 28 Enc. ; አብዕልተ፡ ነውራት፡ vitiisla(corporis) affectilaF.M. 20,5; አብዕልተ፡ ኀጣውእ፡ ንኡሳት፡ peccatillis affectilaF.M. 1,5; አበው፡ አብዕልተ፡ ጉባኤ፡ ቅድስት፡ patres qui S. Synodo interfueruntlaF.M. 5,4.
ful
Cross-references: ● for ባዕለ፡ ፋል፡ videasvid. ባዕል፡ (TraCES) ● for ሰብአ፡ ፋላት፡ videasvid. ሰብእ፡ (TraCES)
ባዕለ፡ ፋል፡ bāʿla fāl Substantivumsubst. one who does witchcraften አው፡ መምካሪ፡ አው፡ ባዕለ፡ ፋል፡ አው ዘይትነግር፡ በትእምርተ፡ ሐሰት፡o persuasore, o che si occupa dei sortilegi o che parla per falsi segniit 68 l. 10-11 (ed.) , 33 l. 28 - 34 l. 1 (tr.) (‘Per ባዕለ፡ ፋል፡ cf. Vs n. 2 .’ 33 l. 28 - 34 l. 1 n. 25 ), videasvid. ፋል፡ ; for ሰብአ፡ ፋላት፡ videasvid. ሰብእ፡ ባዕለ፡ ፋል፡ bāʿla fāl Substantivumsubst. one who does witchcraften አው፡ መምካሪ፡ አው፡ ባዕለ፡ ፋል፡ አው ዘይትነግር፡ በትእምርተ፡ ሐሰት፡o persuasore, o che si occupa dei sortilegi o che parla per falsi segniit 68 l. 10-11 (ed.) , 33 l. 28 - 34 l. 1 (tr.) (‘Per ባዕለ፡ ፋል፡ cf. Vs n. 2 .’ 33 l. 28 - 34 l. 1 n. 25 ), videasvid. ፋል፡ ; for ሰብአ፡ ፋላት፡ videasvid. ሰብእ፡
Substantivumsubst.[ أَدَآءٌ ; de formatione nominis videasvid. gramm.§107, β ]
1)res persolvendala, debitumla, aes alienumla: Matthaei Evangelium.Matth. 18,27 ; ለመኑ፡ እፈዲ፡ ዕዳ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 50,1 ; Deuteronomium.Deut. 24,10 ; ትትፈደዩ፡ ዕዳክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 58,3 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 20,31 ; አግብአ፡ አኅዘ፡ ዕዳሁ፡ Hezekielis prophetia.Hez. 18,7 sequensseq.; እመሂ፡ መጽአኒ፡ ዕዳ፡ si venerit mihi debitum (i.e. exigatur a me) Lud. ex Org.
a)passim cum Genitivo ejus, cui quid debetur: ንቅንዮ፡ ለነዳይ፡ በዕዳነ፡ Amosi prophetia.Am. 8,6 ; Deuteronomium.Deut. 24,11 ; ዕዳሁ፡ውእቱ፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 4,4 (Platt: ይደልዎ፡ ).
b) በዓለ፡ vel ባዕለ፡ዕዳ፡ creditorla, δανειστής 4 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 4,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 24,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,10 ; Lucae evangelium.Luc. 7,41 ; አብዕልተ፡ ዕዳ፡ F. 24,3.
c) ብእሴ፡ ዕዳከ፡ debitor tuusla, Deuteronomium.Deut. 24,11 ; vel እለ፡ ይፈድዩ፡ ዕዳ፡ Lucae evangelium.Luc. 16,5 sequensseq.
d) ዘይፈዲ፡ ዕዳሁ፡ obaeratuslaRegum liber biblicum I.1 Reg. 22,2 .
e) መጽሐፈ፡ ዕዳ፡ libellus debitila, chirographumla: መጽሐፈ፡ ዕዳየ፡ ዘይፈድዩኒ፡ συγγραφή liber Jobi.Job 31,35 ; χειρόγραφον ad Colossenses epistola Pauli.Col. 2,14 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 101 ; Christus ይደመስስ፡ መጽሐፈ፡ ዕዳነ፡ Deg.
2)in libris inferioris aetatis: culpala, reatusla, ut: si quis coactus jurat አልቦ፡ ላዕሌሁ፡ ዕዳ፡ F.M. 22,4; manustupratio onaniae similis est ዳእሙ፡ ይጸንዕ፡ (gravior est) ዕዳሃ፡ ለዛቲ፡ ኀጢአት፡ F.M. 13; ሶበ፡ ኢሰተይክሙ፡ ዝናመ፡ ትምህርት፡ እምኢኮነክሙ፡ ዕዳ፡ Chrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 10 ; etiam poena solvendala: ይቤሎሙ፡ ናሁ፡ ረሰይኩ፡ ዕዳሃ፡ (mulieris) ላዕሌክሙ፤ ግበሩ፡ ባቲ፡ በከመ፡ ትፈቅዱ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 327 ; መጽሐፈ፡ ዕዳ፡ epigraphe reatusla, quae condemnatis affigitur quo causa poenae innotescat“, Lud. auctore, auctoritateauct.Greg.
3)solutiola, compensatiola: si quis amiserit rem commodatam, ይደልዎ፡ ዕዳ፡ F.N. 28; F.N. 36.
adjectivumadj.relativumrel., (rhythmi causa a poëta formatum) divesla: ኮንከ፡ ከመ፡ ነዳይ፤ ሊባኖስ፡ ክቡር፡ ወልደ፡ ባዕላይ፡ Mavâs. 30.
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ባዕልት፡ , pluralisPl. አብዕልት፡ ( m. et fem. , ut Ruth liber biblicus.Ruth 3,10 )
2)possessorla, dominusla, herusla: ባዕለ፡ ንዋይ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,24 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 5,7 ; ባዕለ፡ ላህም፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,28 ; ባዕለ፡ ቤት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,7 ; Judicum liber.Jud. 19,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,25 ; Marci Evangelium.Marc. 14,14 ; Lucae evangelium.Luc. 14,21 ( paterfamiliasla); ( ባዕልተ፡ ቤት፡ materfamiliaslaRegum liber biblicum III.3 Reg. 17,17 Lud., sed videasvid. በዓልት፡ ); ባዕለ፡ ብሔር፡ ὁ κύριος τῆς γῆς Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,33 ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,30 ); Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,3 ; ባዕለ፡ ቤተ፡ ነግድ፡ xenoparochuslaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 ; pluralisPl. አብዕልት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,33 ; አግብኦ፡ ለአብዕልቲሃ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,13 ; ἄρχοντες n. 529liber Jobi.Job 3,15 .
3)sicut በዓል፡ q.v. usurpatur ad significandum eum, qui aliqua re praedituslaest, polletla, eam habetla, ut: ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ዕዳ፡ creditorlaJesaiae prophetia.Jes. 24,2 ; Lucae evangelium.Luc. 7,41 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,10 ; ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ጸጋ፡ donatorla( liberalisla) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 28 Enc. ; አብዕልተ፡ ነውራት፡ vitiisla(corporis) affectilaF.M. 20,5; አብዕልተ፡ ኀጣውእ፡ ንኡሳት፡ peccatillis affectilaF.M. 1,5; አበው፡ አብዕልተ፡ ጉባኤ፡ ቅድስት፡ patres qui S. Synodo interfueruntlaF.M. 5,4.
ባዕለ፡ ፋል፡ bāʿla fāl Substantivumsubst. one who does witchcraften አው፡ መምካሪ፡ አው፡ ባዕለ፡ ፋል፡ አው ዘይትነግር፡ በትእምርተ፡ ሐሰት፡o persuasore, o che si occupa dei sortilegi o che parla per falsi segniit 68 l. 10-11 (ed.) , 33 l. 28 - 34 l. 1 (tr.) (‘Per ባዕለ፡ ፋል፡ cf. Vs n. 2 .’ 33 l. 28 - 34 l. 1 n. 25 ), videasvid. ፋል፡ ; for ሰብአ፡ ፋላት፡ videasvid. ሰብእ፡
III,1
1)peregre abirelavel essela, peregrinarila, iter facerela: ውስተ፡ ተአንግዶ፡ in peregrinationela( ξενιτεία ) Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 18,3 ; እለ፡ ሖሩ፡ ወተአንገዱ፡ Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 164,3 ; ጥበብ፡ ዐርክ፡ ይእቲ፡ በውስተ፡ ተአንግዶ፡ ወሞገስ፡ ይእቲ፡ በውስተ፡ ጉባኤ፡ Fal.; ባዕልሰ፡ በዓለ፡ ቤት፡ ውስተ፡ ተአንግዶ፡ ወነዳይሂ፡ እንግዳ፡ በቤቱ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 57 ; Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 2 ; ὁ Λόγος ተአንገደ፡ ምስለ፡ ያዕቆብ፡ ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 28 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 30 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 32 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 33 ) not able to find explanation in abbreviation listHaim. Ab. Nr. 2 ; not able to find explanation in abbreviation listM.M. f. 141 .
2)hospitio excipila, hospitem essela, deversarilaapud aliquem: ሶበ፡ ተአንገደ፡ እግዚአብሔር፡ ውስተ፡ ቤተ፡ አብርሃም፡ ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 18 ) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 26 ; እለ፡ ተአንገዱ፡ ኀቤሆሙ፡ ξένοι Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 19,13 ; Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 1.
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ባዕልት፡ , pluralisPl. አብዕልት፡ ( m. et fem. , ut Ruth liber biblicus.Ruth 3,10 )
2)possessorla, dominusla, herusla: ባዕለ፡ ንዋይ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,24 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 5,7 ; ባዕለ፡ ላህም፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,28 ; ባዕለ፡ ቤት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,7 ; Judicum liber.Jud. 19,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,25 ; Marci Evangelium.Marc. 14,14 ; Lucae evangelium.Luc. 14,21 ( paterfamiliasla); ( ባዕልተ፡ ቤት፡ materfamiliaslaRegum liber biblicum III.3 Reg. 17,17 Lud., sed videasvid. በዓልት፡ ); ባዕለ፡ ብሔር፡ ὁ κύριος τῆς γῆς Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,33 ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,30 ); Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,3 ; ባዕለ፡ ቤተ፡ ነግድ፡ xenoparochuslaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 ; pluralisPl. አብዕልት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,33 ; አግብኦ፡ ለአብዕልቲሃ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,13 ; ἄρχοντες n. 529liber Jobi.Job 3,15 .
3)sicut በዓል፡ q.v. usurpatur ad significandum eum, qui aliqua re praedituslaest, polletla, eam habetla, ut: ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ዕዳ፡ creditorlaJesaiae prophetia.Jes. 24,2 ; Lucae evangelium.Luc. 7,41 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,10 ; ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ጸጋ፡ donatorla( liberalisla) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 28 Enc. ; አብዕልተ፡ ነውራት፡ vitiisla(corporis) affectilaF.M. 20,5; አብዕልተ፡ ኀጣውእ፡ ንኡሳት፡ peccatillis affectilaF.M. 1,5; አበው፡ አብዕልተ፡ ጉባኤ፡ ቅድስት፡ patres qui S. Synodo interfueruntlaF.M. 5,4.
ባዕለ፡ ፋል፡ bāʿla fāl Substantivumsubst. one who does witchcraften አው፡ መምካሪ፡ አው፡ ባዕለ፡ ፋል፡ አው ዘይትነግር፡ በትእምርተ፡ ሐሰት፡o persuasore, o che si occupa dei sortilegi o che parla per falsi segniit 68 l. 10-11 (ed.) , 33 l. 28 - 34 l. 1 (tr.) (‘Per ባዕለ፡ ፋል፡ cf. Vs n. 2 .’ 33 l. 28 - 34 l. 1 n. 25 ), videasvid. ፋል፡ ; for ሰብአ፡ ፋላት፡ videasvid. ሰብእ፡
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ባዕልት፡ , pluralisPl. አብዕልት፡ ( m. et fem. , ut Ruth liber biblicus.Ruth 3,10 )
2)possessorla, dominusla, herusla: ባዕለ፡ ንዋይ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,24 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 5,7 ; ባዕለ፡ ላህም፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,28 ; ባዕለ፡ ቤት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,7 ; Judicum liber.Jud. 19,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,25 ; Marci Evangelium.Marc. 14,14 ; Lucae evangelium.Luc. 14,21 ( paterfamiliasla); ( ባዕልተ፡ ቤት፡ materfamiliaslaRegum liber biblicum III.3 Reg. 17,17 Lud., sed videasvid. በዓልት፡ ); ባዕለ፡ ብሔር፡ ὁ κύριος τῆς γῆς Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,33 ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,30 ); Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,3 ; ባዕለ፡ ቤተ፡ ነግድ፡ xenoparochuslaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 ; pluralisPl. አብዕልት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,33 ; አግብኦ፡ ለአብዕልቲሃ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,13 ; ἄρχοντες n. 529liber Jobi.Job 3,15 .
3)sicut በዓል፡ q.v. usurpatur ad significandum eum, qui aliqua re praedituslaest, polletla, eam habetla, ut: ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ዕዳ፡ creditorlaJesaiae prophetia.Jes. 24,2 ; Lucae evangelium.Luc. 7,41 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,10 ; ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ጸጋ፡ donatorla( liberalisla) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 28 Enc. ; አብዕልተ፡ ነውራት፡ vitiisla(corporis) affectilaF.M. 20,5; አብዕልተ፡ ኀጣውእ፡ ንኡሳት፡ peccatillis affectilaF.M. 1,5; አበው፡ አብዕልተ፡ ጉባኤ፡ ቅድስት፡ patres qui S. Synodo interfueruntlaF.M. 5,4.
ባዕለ፡ ፋል፡ bāʿla fāl Substantivumsubst. one who does witchcraften አው፡ መምካሪ፡ አው፡ ባዕለ፡ ፋል፡ አው ዘይትነግር፡ በትእምርተ፡ ሐሰት፡o persuasore, o che si occupa dei sortilegi o che parla per falsi segniit 68 l. 10-11 (ed.) , 33 l. 28 - 34 l. 1 (tr.) (‘Per ባዕለ፡ ፋል፡ cf. Vs n. 2 .’ 33 l. 28 - 34 l. 1 n. 25 ), videasvid. ፋል፡ ; for ሰብአ፡ ፋላት፡ videasvid. ሰብእ፡
Substantivumsubst., pluralisPl. ፋላት፡ [ فَأْلٌ ] omenla: አፅምኦ፡ ፋል፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 178 ; ፋለ፡ ቃል፡ M.M. f. 318; አሕላም፡ ወፋላት፡ ከንቱ፡ ውእቱ፡ ወሐሰት፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 48 ; ቦእምኔሆሙ፡ ሰብአ፡ ፋል፡ ominatoreslavel ominumlacaptatoreslanot able to find explanation in abbreviation listGad. T.H. ; F.N. 46; ሰብአ፡ ፋላት፡ ominatoreslavel ominumlacaptatoresla, p. 317 n. 54; አብዕልተ፡ ፋል፡ ominatoreslavel ominumlacaptatoresla, F.M. 15. Ludolfi Aethiops ሰብአ፡ ፋል፡ interpretatur „qui tinnitus aurium observant“; et Voc. Ae.la: ፋል፡ ዘ፡ በዦሮ፡ የሚነገር። Substantivumsubst.m. ( pluralisPl. አብዕልት፡ vid. sub ባዕል፡ ); fem. በዓልት፡ , pluralisPl.fem. በዓልታት፡
2)usurpatur ad significandum eum, qui aliquid habetla, administratla, facitla, re praeditus estla, polletla, ejus auctorlaest: በዓለ፡ ዕዳ፡ creditor Jesaiae prophetia.Jes. 24,2 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,10 annotatioann.; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 4,1 ; በዓለ፡ መንበር፡ qui sedemla(episcopalem) tenetlaF.N. 4; በዓለ፡ መዛግብት፡ thesaurensislaJosippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 378 ; በዓለ፡ ሰይፍ፡ decollatorlanot able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 6 ; በዓለ፡ ጸብኅ፡ culinariusla(monasterii) not able to find explanation in abbreviation listSx. Jac. 12 ; በዓለ፡ ርዴ፡ feneratorlanot able to find explanation in abbreviation listKedr f. 64 ; በዓለ፡ ውዴት፡ calumniatorlaF.N. 5; vidua በዓልተ፡ ክልኤ፡ ጸሪቅ፡ ( Lucae evangelium.Luc. 21,2 ) Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 54 ; ርግብ፡ በዓልተ፡ የውሀት፡ ወሰላም፡ Philexius; numerus significat quaestiones.Phlx. 105 ; በዓለ፡ እቶን፡ faber fornacariusla, በዓለ፡ ሕብር፡ infectorlaF.N. 23; in specie auctorlalibri, dicti: ይቤ፡ በዓለ፡ መጽሐፍ፡ ait scriptorlaJosippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 271 sequensseq.; Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 8 ; በከመ፡ በዓለ፡ ምሳሌ፤ ዘያከብር፡ ሰብአ፡ ያከብር፡ ርእሶ፡ οὐχὶ παροιμία τοιαύτη ἐστίν ὁ τιμῶν , ἑαυτὸν τιμᾷ ; Chrysostomi Tagsâʃs.Chrys. Ta. 25.
ful
Cross-references: ● for ባዕለ፡ ፋል፡ videasvid. ባዕል፡ (TraCES) ● for ሰብአ፡ ፋላት፡ videasvid. ሰብእ፡ (TraCES)
1) በዓል፡ baʿāl
Compounds
a) በዓለ፡ መዋዕል፡ baʿāla mawāʿǝl , pluralisPl. በዓለ፡ መዋዕሎች baʿāla mawāʿǝločč courtieren ኵሎሙ፡ ሰብአ፡ ሐፄጌ፡ እስከ፡ አዛዞች፡ ወውስጥ፡ ብላቴኖች፡ ወበዓለ፡ መዋዕል፡ ይትወገዙ፡ ሊተ፡Que tous les hommes du Ḥaṣēgē jusqu’aux azaž, aux wesṭ belāttenā et aux baʿāla mawāʿǝl me jurent la paix sous peine d’excommunicationfr 29 l. 14–16 (ed.), 34 l. 8–10 (tr.), videasvid. መዋዕል፡
b) በዓለ፡ መጽሐፍ፡ baʿāla maṣḥaf master of the book/writingen, scribeen, secretaryen ወእንዘ፡ በዓለ፡ መጽሐፍ፡ አብርሃም፡pendant que le baʿāla maṣḥaf était Abrehāmfr 27 l. 1 (ed.), 30 l. 22–23 (tr.); ወቃል፡ ሐፄ፡ በዓለ፡ መጽሐፍ፡ ያዕቆብ፡le porte parole du roi baʿāla maṣḥaf, Yāʿǝqobfr 33 l. 28–29 (ed.), 39 l. 16–17 (tr.), videasvid. መጽሐፍ፡
c) በዓለ፡ ርስት፡ baʿāla rǝst a person who holds inherited land ወአልቦ፡ በዓለ፡ ርስት፡ ዘእንበለ፡ ማኅበር፡ በእሉ፡ ፭፡ አህጉር።et personne ne possède rien dans ces cinq pays à titre héréditaire, hormis la communauté religieuse;fr 57 l. 20–21 (ed.), 69 l. 5–7 (tr.), videasvid. ርስት፡
d) በዓለ፡ በገና፡ baʿāla baganā harpisten ወ፩በዓለ፡ በገና፡ አመ፡ ነበረ፡un était le baʿāla baganāfr 75 l. 29 (ed.), 91 l. 6 (tr.), videasvid. በገና፡
e) በዓለ፡ ኀርብ፡ baʿāla ḫarb spearmenen ወርእሰ፡ በዐለ፡ ኀርብ፡ ረከቦ፡ በውስተ፡ ቤቱ፡ ለኢሳይያስ፡ ለውእቱ፡ መጽሐፈ፡ ጠንቋልያን፡The head of the spearmen found the book of magicians in the house of Isayǝyyasen 72 l. 10–12 (ed.), 58 l. 9–10 (tr.), videasvid. ሐርብ፡
f) በዓለ፡ ነጋሪት፡ baʿāla nagārit literallylit. ‘an owner of kettledrum’ a person in power በዓለ፡ ነጋሪት፡ የሚሰጠው ነው፡ ፩፡ አሞሌ፡ የፈረስ፡ ከሀገር፡ ግዛት።ce que le gouverneur doit donner, sur le gouvernement du pays, c’est 1 amolē par cheval.fr 55 l. 22–23 (ed.), 67 l. 9–11 (tr.), videasvid. ነጋሪት፡
g) በዓለ፡ ዋኮ፡ baʿāla wāko , በዓለ፡ ዋካ፡ baʿāla wākā , በዓለ፡ ዋኾ፡ baʿāla wāḵo meaning unknown በዓለ፡ ዋኮ፡ አብርሃም፡le baʿāla wāko, Abrehāmfr 27 l. 11–12 (ed.), 31 l. 6–7 (tr.); በዓለ፡ ዋኮ፡ ሰንኮራ፡le baʿāla wāko, Sankorāfr 28 l. 5 (ed.), 32 l. 9 (tr.); በዓለ፡ ዋካ፡ ወብሕትወደድ፡ የማነ፡ ክርስቶስ፡le baʿāla wākā et beḥt wadad, Yamāna Krestosfr 48 l. 1 (ed.), 57 l. 22 (tr.); ወዳኛሂ፡ በዓለ፡ ዋኾ፡ ማዕቀቦ፡ ወሮም፡les dāñā baʿāla wāḵo furent Māʿeqabo et Romfr 75 l. 20 (ed.), 90 l. 31–32 (tr.), videasvid. ዋኮ፡
h) በዓለ፡ ገንታ፡ baʿāla gantā (title) meaning unknown, the same as videasvid. ገንተይና፡ as the same proper names occur with both titles, ወበዓለ፡ ገንታ፡ ጰንጠሌዎን፡ ወእምባይ፡les baʿāla gantā, Panṭalēwon et Embāyfr 36 l. 18–19 (ed.), 43 l. 6–7 (tr.); ወበዓለ፡ ገንታ፡ ፩፡ ተስፋይ፡ ወካልኡ፡ ፍሬ፡ መስቀል፡les baʿāla gantā, l’un, Tasfāy et l’autre, Ferē Masqalfr 47 l. 7 (ed.), 56 l. 22–23 (tr.)
i) በዓለ፡ ጕልት፡ baʿāla gʷǝlt fief holderen እምይእዜሰ፡ መኑ፡ ኢይቅረባ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡ ወንቡረ፡ እድ፡ ወአፈ፡ መኰንን፡ ንሕነሂ፡ አውገዝነ፡ በሥልጣነ፡ ጴጥሮስ፡ ወጳውሎስ፡ ዘእንበለ፡ ካህናት፡ ሰብእ፡ ማኅበር፡ ወበዓለ፡ ጕልት።A partir d’aujourd’hui, nous défendons, sous peine d’excommunication, par la puissance de Pierre et de Paul, que personne ne s’approche de [cette terre], ni le chef du Tegrē, ni le nebura ed, ni le procureur du gouverneur, mais seulement les prêtres, qui appartiennent à la communauté, et le maître du fieffr 51 l. 32, 52 l. 1–3 (ed.), 62 l. 17–22 (tr.); ወካዕበ፡ ሀለዎ፡ ለአባ፡ ሳሙኤል፡ ጕልተ፡ በአውግር፡ ፳ወ፩ገንታ፡ ለ፳፡ ገንታ፡ ይትበላዕ፡ መንፈቁ፡ ለበዓለ፡ ጕልት፡ ወመንፈቁ፡ ለሥዩመ፡ ሃገር፡En outre, abbā Sāmuʿēl a, en concession féodale, 21 gantā dans l’Awger: une moitié [du revenu] des 20 gantā reviendra au feudataire et une moitié au chef du paysfr 76 l. 11–13 (ed.), 91 l. 28–31 (tr.), videasvid. ጕልት፡
j) በዓለ፡ ጋዳ፡ baʿāla gādā meaning unknown በውእቱ፡ ዕለት፡ ዘተቀበለ፡ በዓለ፡ ጋዳ፡ ዓምዴ። ዘነቦ፡ ፯።La même jour, le baʿāla gādā ʿĀmdē reçut : 7 zanabo,fr 70 l. 26 (ed.), 85 l. 8 (tr.), videasvid. ጋዳ፡
2) በዓልት፡ baʿālt (title ?) meaning unknown ወበዳግም፡ አዕረፋ፡ ኢቴ፡ በዓልተ፡ ሐሽሕና።La deuxième fois, la itē baʿālta Ḥašeḥenā y mourut.fr 69 l. 11–12 (ed.), 83 l. 29–30 (tr.)
Leslau
በዓለ፡ ርዴ፡ baʿāla rǝde one who lends at interesten, videasvid. ርዴ፡ 463a
III,2(etiam ተዛወፈ፡ III,3) sui ipsius amore et admiratione tumerela, superbia elatum essela, gloriarila: φυσιώσεις ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 12,20 romanae editionisrom.; ኢይዘወፍ፡ ( SubjunctivusSubj.; velv. ኢይዛወፍ፡ ) ባዕል፡ በብዕሉ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 9,23 .
et ደንጸዊ፡ adjectivumadj.invidusla, avarusla, tenaxla, βάσκανος ደንጻዊ፡ (v. ደንጸዊ፡ , velv. ደምጻዊ፡ in Cod. d'AbbadieAbb.XXXV) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,18 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,11 ; ለደንጻዊ፡ ይረግምዎ፡ በእከየ፡ ግዕዙ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,23 ; ባዕል፡ ደንጸዊ፡ (v. ደንጻዊ፡ ) πλούσιος ψεύστης (?) Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 25,2 ; κυνικός Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,3 . Vocla. Aela.: ደንጻዊ፡ ወቂቁይ፡ ዘ፡ ንፉግ።
II,1
A)intransit.
1)tacerela, conticescerela, silerela, { σιωπᾶν } liber Jobi.Job 16,6 ; liber Jobi.Job 18,3 ; Threni, liber biblicus.Thren. 2,10 ; ሀሎ፡ ዘያረምም፡ እንዘ፡ ጠቢብ፡ ውእቱ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,1 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,5 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,6 ; Jesaiae prophetia.Jes. 36,21 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 62,1 ; Jesaiae prophetia.Jes. 64,12 ; እንበለ፡ አርምሞትኪ፡ Canticum Canticorum.Cant. 4,1 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 7,9 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,31 ; { σιγᾶν } ባዕል፡ ለእመ፡ ነበበ፡ ኵሉ፡ ያረምም፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,23 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 82,1 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,7 ; አርምሚ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,6 ; አርመመ፡ ኵሉ፡ σιγὴ ἐγένετο Apocalypsis Joannis.Apoc. 8,1 ; ad Corinthios epistola Pauli I.1 Cor. 14,34 ; Lucae evangelium.Luc. 9,36 ; Lucae evangelium.Luc. 20,26 ; praeterea: አርመመ፡ ስብሐቲነ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 10,29 ; ከመ፡ እጸመም፡ ወኣርምም፡ liber Jobi.Job 13,19 ; አፉሁ፡ ያረምም፡ Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 6,11 ; παύεσθαι liber Jobi.Job 18,2 ; አርምም፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 12 ; liber Jobi.Job 21,3 ; ይሴብሑከ፡ መላእክት፡ በኢያርምሞ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 16 ; de fluctibus: አርመመ፡ ማዕበል፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,29 ; አርምሞ፡ silentiumlaLiturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 173,4 .
a)construitur cumc.c. እምነ፡ , ut: አርመመት፡ እንከ፡ እምባርኮ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 25 ; አርምሞ፡ እምጋእዝ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 20,3 varia lectiovar.; አርመመ፡ ጦቢት፡ እምኀበ፡ ይጼሊ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 14,1 .
b)cumc. እንዘ፡ , ut: ኢታረምም፡ እንዘ፡ ትበክዮ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 10,7 .
c)cumc. ለ፡ i.e. vel tacite exspectarela: ታረምም፡ ለመድኀኒተ፡ እግዚአብሔር፡ Threni, liber biblicus.Thren. 3,26 ; vel tacite ferrelaaliquem, non obstare ei: Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 49,21 ; Apocalypsis Joannis.Apoc. 2,20 .
d)cum silentio praeterirela παρόψεται liber Jobi.Job 11,11 .
2)silerela, quiescerela, quietum et tranquillum se tenerela, ἡσυχάζειν liber Jobi.Job 3,26 ; liber Jobi.Job 32,1 ; liber Jobi.Job 32,7 ; ኢያረምም፡ ወኢያዐርፍ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 3,18 ; Jesaiae prophetia.Jes. 7,4 ; Jeremiae prophetia.Jer. 29,6 ; ኵላ፡ ምድር፡ ትነብር፡ ወታረምም፡ Zachariae prophetia.Zach. 1,11 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 23,9 ; ዕሩፋን፡ እለ፡ ያረሙ፡ ἡσυχάζοντες ἐν ἡσυχίᾳ Hezekielis prophetia.Hez. 38,11 ; አርመመ፡ ባሕር፡ Jonae prophetia.Jon. 1,15 .
B)transit.
1)tacere facerela, ad silentium redigerela: አርምም፡ አፉከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,8 ; አርመሞሙ፡ ለሰብእ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 344 ; ኦአፍ፡ አመ፡ ያረምመኪ፡ ሞት፡ እፎ፡ ትከውኒ፡ Maʃshafa Genzat.Genz. f. 27 ; ያርምም፡ n. 276 ልሳኖ፡ እምእኪት፡ not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 3,10 .
2)tranquillarela, sedarela: ዘያረምማ፡ ለባሕር፡ Jeremiae prophetia.Jer. 38,35 varia lectiovar.; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 88,10 .
ʾarmama
Grébaut
አረመመ፡ ʾarmama II,1 ያረምም፡ , ያርምም፡ «se tairefr» ― ዝም፡ አለ፡ Ms. BNFabb217, fol. 56v.
145
Leslau
rmm III, አረመመ፡ ʾarmama keep silenceen, keep silenten, be tranquilen, be quieten, be at resten, make silenten, reduce to silenceen, astounden 471a
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ባዕልት፡ , pluralisPl. አብዕልት፡ ( m. et fem. , ut Ruth liber biblicus.Ruth 3,10 )
2)possessorla, dominusla, herusla: ባዕለ፡ ንዋይ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,24 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 5,7 ; ባዕለ፡ ላህም፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,28 ; ባዕለ፡ ቤት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,7 ; Judicum liber.Jud. 19,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,25 ; Marci Evangelium.Marc. 14,14 ; Lucae evangelium.Luc. 14,21 ( paterfamiliasla); ( ባዕልተ፡ ቤት፡ materfamiliaslaRegum liber biblicum III.3 Reg. 17,17 Lud., sed videasvid. በዓልት፡ ); ባዕለ፡ ብሔር፡ ὁ κύριος τῆς γῆς Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,33 ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,30 ); Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,3 ; ባዕለ፡ ቤተ፡ ነግድ፡ xenoparochuslaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 ; pluralisPl. አብዕልት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,33 ; አግብኦ፡ ለአብዕልቲሃ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,13 ; ἄρχοντες n. 529liber Jobi.Job 3,15 .
3)sicut በዓል፡ q.v. usurpatur ad significandum eum, qui aliqua re praedituslaest, polletla, eam habetla, ut: ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ዕዳ፡ creditorlaJesaiae prophetia.Jes. 24,2 ; Lucae evangelium.Luc. 7,41 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,10 ; ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ጸጋ፡ donatorla( liberalisla) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 28 Enc. ; አብዕልተ፡ ነውራት፡ vitiisla(corporis) affectilaF.M. 20,5; አብዕልተ፡ ኀጣውእ፡ ንኡሳት፡ peccatillis affectilaF.M. 1,5; አበው፡ አብዕልተ፡ ጉባኤ፡ ቅድስት፡ patres qui S. Synodo interfueruntlaF.M. 5,4.
ባዕለ፡ ፋል፡ bāʿla fāl Substantivumsubst. one who does witchcraften አው፡ መምካሪ፡ አው፡ ባዕለ፡ ፋል፡ አው ዘይትነግር፡ በትእምርተ፡ ሐሰት፡o persuasore, o che si occupa dei sortilegi o che parla per falsi segniit 68 l. 10-11 (ed.) , 33 l. 28 - 34 l. 1 (tr.) (‘Per ባዕለ፡ ፋል፡ cf. Vs n. 2 .’ 33 l. 28 - 34 l. 1 n. 25 ), videasvid. ፋል፡ ; for ሰብአ፡ ፋላት፡ videasvid. ሰብእ፡
I,1[componendum videtur hoc verbum cum nomine שׁוֹק ܫܳܩܳܐ سَاقٌ crusla, videasvid.Ges. thes. p. 1381] SubjunctivusSubj. ይሱቅ፡ , fulcirela, suffulcirela, adminicularila, sustentarela, praesidio essela: አኮ፡ በዕፅ፡ ዘይሰውቆን፡ (Lalibela ecclesias ab ipso aedificatas) Gadela Lalibela.Gad. Lal. ; ባዕል፡ እመ፡ ተንተነ፡ ይሰውቅዎ፡ አዕርክቲሁ፡ στηρίζειν Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,21 ; ሰላም፡ ለስፍሕት፡ የማኑ። ከመ፡ ትሱቅ፡ ኵሎ፡ ለእለ፡ ተንተኑ፡ Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 7 Enc.; ለሰዊቆትየ፡ ሶበ፡ እድኅፅ፡ Organon Mariae, numerus significat lectionem.Org. 4 ; ἀντιστηρίζειν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 36,25 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 144,15 ; መነ፡ ትሰውቅ፡ τίνι πρόσκεισαι ; liber Jobi.Job 26,2 ; ὑπερασπίζειν እፎኑ፡ እሰውቀከ፡ Hosea.Hos. 11,8 ; Zachariae prophetia.Zach. 9,15 ; (Petrum) ሶቀቶ፡ ረድኤቱ፡ (Dei) ወአስተናሥኦቱ፡ F.M. 3,6. Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ሶቀ፡ ዘ፡ ደገፈ። quadril. I [cfr. تَلْتَلَ et تَرْتَرَ commovitla, agitavitla, concussitla; ترتر II vacillavitla; Ges. thes. p. 1504]
1)vacillarela, nutarela, labarela, titubarela, Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 72,2 ; Ps.117,13; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 144,15 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 12,21 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 96 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 108 ; de ebriis: ትተነትን፡ ( ተንትኖ፡ ) ከመ፡ ስኩር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 24,20 ; Jeremiae prophetia.Jer. 28,7 ; Jesaiae prophetia.Jes. 32,13 ; liber Jobi.Job 12,25 ; de iis qui animo linquuntur: መጽለወት፡ ወተንተነት፡ Esther, liber biblicus.Esth. 5 apocr.; translatetransl.: እለ፡ ኢይተነትኑ፡ constanteslaMaʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 6 ; ad Ephesios epistola Pauli.Eph. 4,14 ; ባዕል፡ እመ፡ ተንተነ፡ ይሰውቅዎ፡ አዕርክቲሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,21 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 15,4 ; ርትዕት፡ ሃይማኖት፡ እንተ፡ ኢትተነትን፡ πίστις ὀρθὴ μὴ σεσαλευμένη Cyr. ad Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. f. 25
2)animo commoverila, percutila, percellila: እምቀትለ፡ ወለተ፡ ሕዝብየ፡ ተንተንኩ፡ ወተቀጥቀጥኩ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 8,21 ; አሐዝን፡ ለሞትከ፡ ወእተነትን፡ ለድክትምናየ፡ Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 368 Voc. Ae.:la ተንተነ፡ ዘ፡ ተፍገመገመ።
II,1
1)tollerela, extollerela, attollerela, sublevarela, ut: onus de terra, ሶበ፡ ያነሥእዎ፡ ( ለእብን ) ይገድፍዎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 6,21 (v. ይነሥእዎ፡ ); ኢታንሥእ፡ ክቡደ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 46,1 ; Jeremiae prophetia.Jer. 17,21 ; aliquem sursum: አንሥአኒ፡ መንፈስ፡ ማእከለ፡ ሰማይ፡ ወምድር፡ Hezekielis prophetia.Hez. 8,3 ; humi jacentem, lapsum: not able to find explanation in abbreviation list2 Sam. 12,17 ; Deuteronomium.Deut. 22,4 ; ባዕል፡ እመ፡ ድኅፀ፡ ብዙኃን፡ ያነሥእዎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 13,22 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,10 ; Jeremiae prophetia.Jer. 27,32 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 145,6 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 14,25 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 48,10 ; Matthaei Evangelium.Matth. 12,11 ; Marci Evangelium.Marc. 1,31 ; humilem n. 637Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 146,6 ; liber Jobi.Job 5,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,12 . In specie tollerela
d) ቃለ፡ vocemla: አንሥኡ፡ ቃለክሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 13,2 ; Jesaiae prophetia.Jes. 40,9 ; et omisso ቃለ፡ , ut: አንሣእኩ፡ እጽራኅ፡ Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 83,5 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 37,2 .
2)surgere facerela, excitarela, suscitarela, sedentem Regum liber biblicum IV.4 Reg. 9,2 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 46,9 ; እለ፡ አንሥእዎሙ፡ እመናብርቲሆሙ፡ ለኵሎሙ፡ ነገሥተ፡ ምድር፡ Jesaiae prophetia.Jes. 14,9 ; dormientem Matthaei Evangelium.Matth. 8,25 romanae editionisrom.; venire vel prodire facere: ንጉሦሙ፡ ዘኣነሥእ፡ ሎሙ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 37,9 ; Jesaiae prophetia.Jes. 45,13 ; አንሥእ፡ ዘርአ፡ ለእኁከ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 41 ; ያነሥእ፡ እምኔከ፡ ተክለ፡ ጽድቅ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 21 ; adversarium: ኣነሥኦሙ፡ ላዕሌክሙ፡ ለፋርስ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 13,17 ; res inanimatas: መኑ፡ አንሥኣ፡ ለጽድቅ፡ እምጽባሕ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 41,2 ; ያነሥእ፡ ቅንአተ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 42,13 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 10,12 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 123,3 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 36,7 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 77,30 (ventum); animum (in bonam et malam partem): አንሥአ፡ መንፈሶሙ፡ Haggaei prophetia.Hagg. 1,14 ; Ascensio Isaiae ed. Laurence 1819. 8°.Asc. Jes. 11,19 ; not able to find explanation in abbreviation list2 Petr. 3,1 .
3)erigerela: አንሥኡ፡ ትእምርተ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 13,2 ; Jeremiae prophetia.Jer. 28,12 .
a)translatetransl.: ንጉሥ፡ ጻድቅ፡ ያነሥእ፡ ብሔሮ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,4 ; aegrotum solatio liber Jobi.Job 4,4 .
ʾanśʾa bearen, tolerateensopportareit’ ?, ኢያንሥአት፡ ሥጋሁ፡ አሐተ፡ ዕለተ፡il suo corpo non sopportò la fame un solo giorno!it 389 (ed.) , 134 (tr.) ወሰአለ፡ ኅብስተ፡ ለሥጋሁ፡ ኢያንሥአ፡ ረኀባ፡ እምዝ፡ ኵሉ፡ ኲናት፡ ወእሳት፡ ኢያንሥአ፡ ጽምአ።chiese del pane per il suo corpo, a non sopportò la fame; più di tutte (quelle) lance e (quel) fuoco, sopportò la sete!it 389-390 (ed.) , 134 (tr.) (‘Traduzione provvisoria, con significato di አንሥአ፡ non attestato in 636-637 404 , oppure cf. tigrino ንስዔ፡ «ristorare, sfamare», caus. አንስዔ፡ «far ristorare, far sfamare» ?’ 134 n. 34 )
III,3se invicem assequi vel invenire i.e. sibi invicem occurrerelavel obviam venirela; convenirela, concurrerela, congredila, de personis: ይትራከቡ፡ በህየ፡ አጋንንት፡ ወጸደናት፡ συναντήσουσι Jesaiae prophetia.Jes. 34,14 ; Jesaiae prophetia.Jes. 34,15 ; ባዕል፡ ወነዳይ፡ ይትራከቡ፡ ኅቡረ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 22,2 ; not able to find explanation in abbreviation listDan. apocr. 1,14 ; ተራኪቦሙ፡ ἀλλήλοις συνελθόντων Proverbiorum liber biblicus.Prov. 29,13 ; de rebus Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 84,11 ; Amosi prophetia.Am. 9,13 ; cumc. ምስለ፡ , ut: ተራከበ፡ ምስሌሁ፡ Sx. Jacobi epistola.Jac. 5 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 19,17 ; n. 304Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 26,5 (etiam cum ለ፡ , ibidem); ይትራከብ፡ ዘርእ፡ ምስለ፡ ሠርጽ፡ Amosi prophetia.Am. 9,13 ; ወይትራከብ፡ ቃላቲሆሙ፡ ምስለ፡ ጽራኀ፡ ብካየ፡ ጸላዕት፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 18,10 ; nec non cumc.Acc.Genesis liber Pentateuchi.Gen. 49,6 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 4,27 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 5,20 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 25,20 ; Regum liber biblicum II.2 Reg. 18,9 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 76,4 ; Matthaei Evangelium.Matth. 28,9 ; ad Hebraeos epistola.Hebr. 7,1 .
b)coirela, concumberelacumc.muliere: በጊዜ፡ ተራክቦቱ፡ ምስለ፡ ብእሲቱ፡ F.M. 11,2; Liturgiae in N. T. romano impressae; numeri significant folia et columnas.Lit. 171,1 ; ተራክቦ፡ concubituslaF.N. 24.
c)de eventis et casibus: acciderela, obvenirela, contingerelaalicui, assequilaaliquem: ይትራከቦሙ፡ ጽልመት፡ liber Jobi.Job 5,14 ; ተራከበኒ፡ መዋዕል፡ እኩያት፡ liber Jobi.Job 30,26 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 20,8 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 39,16 .
tarākaba
Grébaut
ተራከበ፡ tarākaba III,3 ይትራከብ፡ «se retrouver ensemblefr, se retrouver l’un l’autrefr, coïterfr» ― ተገናኘ፡ Ms. BNFabb217, fol. 60v.
155
Leslau
ተራከበ tarākaba meet one anotheren, hold a meetingen, have an interviewen, go to meet someoneen, agree with one anotheren, be togetheren, come togetheren, congregateen, have intercourseen; with indirect object suffixes come uponen, happenen, occuren 469a
I,1[i.q. سَرَقَ et amh. ሰረቀ፡ ; שָׂרַק et ܣܪܰܩ pectinavitla; Pa. discerpsitla, vi rapuitla, spoliavitla, privavitla; evacuavitla] SubjunctivusSubj. ይስርቅ፡ furarila, furto auferrela, surriperela, cumc.absoluteabsol.Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 20,15 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 19,11 ; Josuae liber.Jos. 7,11 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,32 ; Jeremiae prophetia.Jer. 7,9 ; ኀፍረት፡ ሰሪቀ፡ እምንዋየ፡ ማኅፀንትከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,19 ; ይኄይስ፡ ሰሪቅ፡ እምሐስዎ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 20,25 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,19 ; ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,21 ; በእንተ፡ ሰሪቅ፡ F.M. 17,1; ዘይሰርቁ፡ በሚዛን፡ qui furantur pondere iniquo utenteslaF.M. 17,7; cumc.Acc.rei vel personapers., quae furto rapiuntur: Genesis liber Pentateuchi.Gen. 31,19 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,5 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,6 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,37 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 31 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 43 ; እመ፡ ሰረቂዮ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,13 ; ከመ፡ ኢይስርቅዎሙ፡ Ep. Jeremiae prophetia.Jer. 17 ; ዘሰረቀ፡ ነፍሰ፡ Deuteronomium.Deut. 24,7 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 40,15 ; ዘይሰርቅ፡ ደወለ፡ ቢጹ፡ Deuteronomium.Deut. 27,17 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 161 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 271 ; እለ፡ ይሰርቁ፡ ቃልየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 23,30 ; cumc. እምነ፡ loci Genesis liber Pentateuchi.Gen. 44,8 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 43 ; cumc. እምኀበ፡ pers., ut: ጣዖት፡ ዘሰረቀት፡ ራሔል፡ እምኀበ፡ አቡሃ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 31 ; cumc.duplexdupl.Acc.(alicui aliquid): ሰረቁኒ፡ ነኪራን፡ ንዋይየ፡ liber Jobi.Job 17,13 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,11 ; ባዕል፡ ዘሰረቆ፡ ወልዱ፡ ብዙኀ፡ ወርቀ፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 222.
a)furto expilarela, depecularilalocum: ሰሪቀ፡ ማኅደር፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 41,19 ; ለሊከ፡ ትሰርቅ፡ ቤተ፡ መቅደስ፡ ἱεροσυλεῖς ad Romanos epistola Pauli.Rom. 2,22 ; Actus apostolorum.Act. 19,37 .
b)furtimlavel clam subducerelaRegum liber biblicum II.2 Reg. 19,41 ; ሰረቀቶ፡ ወነሥአቶ፡ ሰሪቃ፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 22,11 ; Regum liber biblicum IV.4 Reg. 11,2 ; ሰረቀ፡ ርእሶ፡ ἐξέκλεψεν ἑαυτόν furtim se subduxitlaChrysostomi homiliae} in epistolam ad Hebraeos; citatur secundum numerous homiliarum vel Tagsâʃsorum.Chrys. ho. 26.
c)furtim captarela(voluptatem) vel fruila(voluptate): ሰረቀት፡ በዝሙታ፡ ἐν πορνείᾳ ἐμοιχεύθη Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,23 .
I,2[ وَسَقَ congessitla] adderela, adjicerela, accumularela, cumc.Acc.rei additae, crebro omisso Acc., et cumc. ላዕለ፡ ejus cui additur: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,16 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,24 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 27,13 ; Deuteronomium.Deut. 4,2 ; Deuteronomium.Deut. 13,1 ; Deuteronomium.Deut. 19,5 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 12,19 ; Regum liber biblicum III.3 Reg. 12,14 ; in arithmetica, Abushakeri opus chronographicum; numerus significat capita.Abush. 11 sequensseq.; vel cumc. በላዕለ፡ , ut: ኃጥእ፡ ይዌስክ፡ ኀጢአተ፡ በላዕለ፡ ኀጣውኢሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 3,27 ; vel cumc. ዲበ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 22,18 ; ይዌስክ፡ ዓዲ፡ ዲቤሁ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,15 ; ከመ፡ ኢትወስክ፡ እንከ፡ ዲበ፡ (v. በዲበ፡ ) ኀጣውኢከ፡ liber Jobi.Job 34,37 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 70,15 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. p. 118 ; vel cumc. በዲበ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,32 ; Jesaiae prophetia.Jes. 38,5 ; እንዘ፡ ትዌስኩ፡ ኀጢአተ፡ በዲበ፡ ኀጢአት፡ Jesaiae prophetia.Jes. 1,5 ; Jesaiae prophetia.Jes. 30,1 ; vel cumc. ውስተ፡ , ut: ወውስቴቶሙ፡ (v. እምውስቴቶሙ፡ ) ኢይትከሀል፡ ፡ ወስኮ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,14 ; vel cumc. እምነ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 27 ( videasvid. sub ወሰነ፡ ); Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 60,6 ; vel cumc. እምውስተ፡ Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 3,14 varia lectiovar., vel cumc. እምዲበ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 6,27 , absoluteabsol.Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 2,26 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 41,5 ; cumc.pronomen suffixumpron. suff.alicuila: Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 68,32 ; Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,33 ; Marci Evangelium.Marc. 4,25 ; ወስኮሙ፡ እግዚኦ፡ እኪተ፡ πρόσθες αὐτοῖς κακά Jesaiae prophetia.Jes. 26,15 ; n. 906 ወሰኩከ፡ በዲበ፡ ዓመታቲከ፡ ዐሠርተ፡ ወኀምስተ፡ ዓመተ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 38,5 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 119,3 ; Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 26,21 .
a)addendo augerela, adaugerela, cumc.Acc.rei: Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 26,18 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,41 ; ባዕል፡ ይዌስክ፡ አዕርክተ፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 19,4 ; እሙንቱ፡ ወሰኩ፡ እኪተ፡ Zachariae prophetia.Zach. 1,15 ; cumc.duplexdupl.Acc.(alicui aliquid): ወሰኮ፡ ክብረ፡ ለአሮን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,20 ; ወሰኮ፡ ዓመቲሁ፡ ለንጉሥ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 48,23 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 3,2 ; Lucae evangelium.Luc. 17,5 ; passim: progressus facere in rela: ጠቢብ፡ ይዌስክ፡ ጥበበ፡ σοφὸς σοφώτερος ἔσται Proverbiorum liber biblicus.Prov. 1,5 ; quotidie ይዌስክ፡ ግብረ፡ ምንኵስና፡ (in rebus monasticis) Lud. e Vit. Sam.
b)sequensseq.verbo addere facerelaaliquid, i.e.
α)porro, amplius facerela: ኢትዌስክ፡ ከመ፡ ተሀብከ፡ ኀይላ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 4,12 .
β)magis vel vehementius facerelaaliquid, sequensseq.Infin.: ይዌስክ፡ ተወክፎ፡ προσθήσει τοῦ δέχεσθαι Proverbiorum liber biblicus.Prov. 9,9 ; ወወሰከ፡ ዓዲ፡ ፈሪሆቶ፡ ለእግዚአብሔር፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 14,2 ; Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 19 ; sequensseq.verbo finito: ወሰከ፡ ተቀየሞ፡ Lucae evangelium.Luc. 3,20 . Vocabularium Aethiopicum, -a -aVoc. Ae.: ወሰከ፡ ዘ፡ ጨመረ፡
adjectivumadj.et Substantivumsubst., fem. ባዕልት፡ , pluralisPl. አብዕልት፡ ( m. et fem. , ut Ruth liber biblicus.Ruth 3,10 )
2)possessorla, dominusla, herusla: ባዕለ፡ ንዋይ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 5,24 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 5,7 ; ባዕለ፡ ላህም፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,28 ; ባዕለ፡ ቤት፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 22,7 ; Judicum liber.Jud. 19,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 10,25 ; Marci Evangelium.Marc. 14,14 ; Lucae evangelium.Luc. 14,21 ( paterfamiliasla); ( ባዕልተ፡ ቤት፡ materfamiliaslaRegum liber biblicum III.3 Reg. 17,17 Lud., sed videasvid. በዓልት፡ ); ባዕለ፡ ብሔር፡ ὁ κύριος τῆς γῆς Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,33 ( Genesis liber Pentateuchi.Gen. 42,30 ); Genesis liber Pentateuchi.Gen. 43,3 ; ባዕለ፡ ቤተ፡ ነግድ፡ xenoparochuslaEncomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: NahaseSx. Nah. 15 ; pluralisPl. አብዕልት፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 25,33 ; አግብኦ፡ ለአብዕልቲሃ፡ Tobit, liber apocryphus.Tob. 2,13 ; ἄρχοντες n. 529liber Jobi.Job 3,15 .
3)sicut በዓል፡ q.v. usurpatur ad significandum eum, qui aliqua re praedituslaest, polletla, eam habetla, ut: ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ዕዳ፡ creditorlaJesaiae prophetia.Jes. 24,2 ; Lucae evangelium.Luc. 7,41 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 108,10 ; ባዕለ፡ (v. በዓለ፡ ) ጸጋ፡ donatorla( liberalisla) Encomia Synaxarii, Actis singulorum dierum addita; citantur secundum menses et dies: MaskaramSx. Masc. 28 Enc. ; አብዕልተ፡ ነውራት፡ vitiisla(corporis) affectilaF.M. 20,5; አብዕልተ፡ ኀጣውእ፡ ንኡሳት፡ peccatillis affectilaF.M. 1,5; አበው፡ አብዕልተ፡ ጉባኤ፡ ቅድስት፡ patres qui S. Synodo interfueruntlaF.M. 5,4.
ባዕለ፡ ፋል፡ bāʿla fāl Substantivumsubst. one who does witchcraften አው፡ መምካሪ፡ አው፡ ባዕለ፡ ፋል፡ አው ዘይትነግር፡ በትእምርተ፡ ሐሰት፡o persuasore, o che si occupa dei sortilegi o che parla per falsi segniit 68 l. 10-11 (ed.) , 33 l. 28 - 34 l. 1 (tr.) (‘Per ባዕለ፡ ፋል፡ cf. Vs n. 2 .’ 33 l. 28 - 34 l. 1 n. 25 ), videasvid. ፋል፡ ; for ሰብአ፡ ፋላት፡ videasvid. ሰብእ፡
( participiumpart.) adjectivumadj.aliusla, alterla, et adjectivumadj.et substantive: ዘእምባዕድ፡ ዘመድ፡ Leviticus, liber Pentateuchi.Lev. 22,10 ; ባዕድ፡ ሰብእ፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 30,32 ; ወኢጸውዐ፡ ባዕደ፡ ሰብአ፡ ወኢመነሂ፡ Judith liber apocryphus.Judith 12,10 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 89,35 ; አልቦ፡ ባዕደ፡ እንበሌሁ፡ Deuteronomium.Deut. 4,35 ; Jesaiae prophetia.Jes. 64,4 ; ገራህተ፡ ባዕድ፡ Ruth liber biblicus.Ruth 2,8 ; Ruth liber biblicus.Ruth 2,22 ; ዘዘራእኩ፡ ባዕድ፡ ይብልዖ፡ liber Jobi.Job 31,8 ; liber Jobi.Job 30,24 ; የኀድግ፡ ኵሎ፡ ለባዕድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 11,19 ; ይዘግብ፡ ለባዕድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,4 ; ቤተ፡ ባዕድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 21,23 ; እንዘ፡ ባዕድ፡ ይነግር፡ ኢታይድዕ፡ ቃለከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 35,9 ; Danielis prophetia.Dan. 5,17 ; Proverbiorum liber biblicus.Prov. 27,2 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 7,22 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 104,42 ; Jesaiae prophetia.Jes. 42,8 ; መኑ፡ ባዕድ፡ ዘይመይጥ፡ ምክሮሙ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 44,25 ; Evangelium Joannis.Joh. 4,38 ; Marci Evangelium.Marc. 15,31 ; not able to find explanation in abbreviation list1 Petr. 4,15 ; cumc. እምነ፡ , ut: ኢይርአይ፡ ባዕደ፡ እምነ፡ ማእድ፡ወጻሕል፡ ( nihil aliud quam mensamla) Reg. Pach.
b)alienusla, peregrinusla: አሕዛበ፡ ባዕድ፡ ἔθνη ἀλλότρια Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 29,18 ; በብሔረ፡ ባዕድ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 5,19 ; Judith liber apocryphus.Judith 5,18 ; ኮነ፡ ለባዕድ፡ ርስትነ፡ Threni, liber biblicus.Thren. 5,2 ; ለባዕድ፡ አማልክት፡ Jeremiae prophetia.Jer. 16,13 .
c) እንተ፡ ባዕድ፡ ἄλλοθεν aliundela, alibila, aliorsumlaEsther, liber biblicus.Esth. 4,14 ( videasvid.etiam Ruth liber biblicus.Ruth 2,8 ).