Get involved
report issue

Search Help

Search

This app is built with exist-db, and uses Lucene as the standard search engine. This comes with several options available. A full list is here

Below very few examples.

sample result
* *custodir* add wildcards to unlimit your string search
? custodir? Will find any match for the position with the question mark.
~ ምሕረትከ~ Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
"" "ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡" Will find the exact string contained between quotes.
() (verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ Will find one of the two between brackets and the other string.

Input

If you want to transcribe some fidal into latin or update your transcription, you can have a go with our transcription tools.

If you are using the keyboard provided, please note that there are four layers, the normal one and those activated by Shift, Alt, Alt+Shift.

Normal and Shift contain mainly Fidal. Alt and Alt-Shift diacritics.

To enter letters in Fidal and the diacritics with this keyboard, which is independent of your local input selection, you can use two methods.

Orthographic variants of the Ethiopic language are searched as a standard if not otherwise specified. The following are the options considered by the search engine.

  • 's','s', 'ḍ'
  • 'e','ǝ','ə','ē'
  • 'w','ʷ'
  • 'ʾ', 'ʿ'
  • '`', 'ʾ', 'ʿ' (note that you can use the tick if you are not sure about the two, but none will be inferred for you)
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ', 'ሃ', 'ሓ', 'ኃ'
  • 'ሀ', 'ሐ', 'ኀ'
  • 'ሁ', 'ሑ', 'ኁ'
  • 'ሂ', 'ሒ', 'ኂ'
  • 'ሄ', 'ሔ', 'ኄ'
  • 'ህ', 'ሕ', 'ኅ'
  • 'ሆ', 'ሖ', 'ኆ'
  • 'ሠ','ሰ'
  • 'ሡ','ሱ'
  • 'ሢ','ሲ'
  • 'ሣ','ሳ'
  • 'ሥ','ስ'
  • 'ሦ','ሶ'
  • 'ሤ','ሴ'
  • 'ጸ', 'ፀ'
  • 'ጹ', 'ፁ'
  • 'ጺ', 'ፂ'
  • 'ጻ', 'ፃ'
  • 'ጼ', 'ፄ'
  • 'ጽ', 'ፅ'
  • 'ጾ', 'ፆ'
  • 'አ', 'ዐ', 'ኣ', 'ዓ'
  • 'ኡ', 'ዑ'
  • 'ኢ', 'ዒ'
  • 'ኤ', 'ዔ'
  • 'እ', 'ዕ'
  • 'ኦ', 'ዖ'

Some examples

  • If you search Taammera, you will not find Taʾammǝra or Taʿammera but only Taammera. Try Ta`ammera instead or use the keyboard provided to enter aleph and ayn.
  • If you are searching for Yāʿǝqob, you will not have a lot of luck searching Yaqob, unless some kind cataloguer has actually added it into the data as simplified spelling form. Try instead entering Yaqob~0.5 which is a fuzzy search, this will return also Yāʿǝqob. Also Ya`eqob is fine for example.

Keys Combinations

With this method you use keys combinations to trigger specific characters. Click here for a list of the available combos. This can be expanded, do not hesitate to ask (click here to post a new issue).

Hold and choose

If you hold a key optional values will appear in a list. You can click on the desiderd value or use arrows and enter to select it. The options are the same as those activated by combinations.

With this method you do not have to remember or lookup combos, but it does take many more clicks...

, rarius ሐመመ፡ , I,1[amh. ሐመ፡ et { አመመ፡ }] SubjunctivusSubj. ይሕመም፡ et plerumque ይሕምም፡
1)morbo laborarela, aegrotarela, doloribus arderela, dolerela, patila
a)de morbo corporis ተሐምም፡ ፈጸንተ፡ Lucae evangelium.Luc. 4,38 ; Actus apostolorum.Act. 28,8 romanae editionisrom.; እለ፡ የሐምሙ፡ οἱ κακῶς ἔχοντες Matthaei Evangelium.Matth. 9,12 ; ሐመመ፡ (v. ሐመ፡ ) በእንተ፡ ጌጋይነ፡ μεμαλάκισται Jesaiae prophetia.Jes. 53,5 ; እንበለ፡ ትሕምም፡ ተፈወስ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,19 ; liber Jobi.Job 2,9 ; ሐመ፡ እስከ፡ ለመዊት፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 32,24 .
b)de doloribus parturientis: እንተ፡ ኢሐመመት፡ ἡ οὐκ ὠδίνουσα Jesaiae prophetia.Jes. 54,1 ; ሐሙ፡ ከመ፡ እንተ፡ ትወልድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 48,19 ; Jesaiae prophetia.Jes. 19,10 ; ኢሐመምኩ፡ ወኢወለድኩ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 24,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 26,18 ; ሳራ፡ እንተ፡ ሐመመት፡ (v. ሐመት፡ ) ብክሙ፡ (v. በእንቲአክሙ፡ ) Jesaiae prophetia.Jes. 51,2 ; አሐምም፡ ብክሙ፡ ad Galatas epistola Pauli.Gal. 4,19 ; Canticum Canticorum.Cant. 8,5 ; ተሐምም፡ ለወሊድ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 12,2 ; et de aliis corporis doloribus: በእንቲአነ፡ ሐመ፡ (v. ሐመመ፡ ) ὁδυνᾶται Jesaiae prophetia.Jes. 53,4 ; ቀሠፍኮሙ፡ ወኢሐሙ፡ neque dolorem senseruntlaJeremiae prophetia.Jer. 5,3 .
c)de aegritudine et dolore animi: እመ፡ ተከዝከ፡ የሐምም፡ ሕማመከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,12 ; ሐመት፡ ነፍሳ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,39 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,40 ; ሐመምኩ፡ ላዕሌከ፡ ἀλγῶ ἐπί σε Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,26 ; አልቦ፡ ዘየሐምመኒ፡ (i.e. ዘየሐምም፡ ሊተ፡ ) πονῶν περὶ ἐμοῦ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 22,8 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 48,4 .
2)affligila, tribularila, miseria et aerumnis premila, in periculumlavel miseriam inciderela, laborarelare: ሐመት፡ ምድረ፡ ግብጽ፡ እምቅድመ፡ ዐባር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 45 ; ተሐሙ፡ ( στενοχωρία ) Jesaiae prophetia.Jes. 8,22 ; ሐመምኩ፡ θλίβομαι Threni, liber biblicus.Thren. 1,20 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 3,4 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 1,6 ; ሐሙ፡ ἐταπεινώθησαν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 115,1 ; ዘያስተፋልስ፡ አእባነ፡ የሐምም፡ ቦሙ፡ διαπονηθήσεται ἐν αὐτοῖς Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,9 ; የሐምም፡ አቅርቦ፡ እዴሁ፡ ውስተ፡ አፉሁ፡ laborat sila(vel: aegrela) manum ad os advertitlaProverbiorum liber biblicus.Prov. 26,15 .
ḥamma
Grébaut
ሐመ፡ ḥamma I,1 የሐምም፡ , ይሕምም፡ «être maladefr, souffrirfr, être affligéfr» ― ታመመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
ḥmm ሐመ ḥamma , ሐመመ ḥamama (yǝḥmam, yǝḥmǝm) be in painen, suffer illnessen, be illen, have labor painsen, be afflicteden, suffer distressen, () have a feveren 233a
Cross-references: videasvid. also ሐመ፡
, rarius ሐመመ፡ , I,1[amh. ሐመ፡ et { አመመ፡ }] SubjunctivusSubj. ይሕመም፡ et plerumque ይሕምም፡
1)morbo laborarela, aegrotarela, doloribus arderela, dolerela, patila
a)de morbo corporis ተሐምም፡ ፈጸንተ፡ Lucae evangelium.Luc. 4,38 ; Actus apostolorum.Act. 28,8 romanae editionisrom.; እለ፡ የሐምሙ፡ οἱ κακῶς ἔχοντες Matthaei Evangelium.Matth. 9,12 ; ሐመመ፡ (v. ሐመ፡ ) በእንተ፡ ጌጋይነ፡ μεμαλάκισται Jesaiae prophetia.Jes. 53,5 ; እንበለ፡ ትሕምም፡ ተፈወስ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 18,19 ; liber Jobi.Job 2,9 ; ሐመ፡ እስከ፡ ለመዊት፡ Paralipomenon liber II.2 Par. 32,24 .
b)de doloribus parturientis: እንተ፡ ኢሐመመት፡ ἡ οὐκ ὠδίνουσα Jesaiae prophetia.Jes. 54,1 ; ሐሙ፡ ከመ፡ እንተ፡ ትወልድ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 48,19 ; Jesaiae prophetia.Jes. 19,10 ; ኢሐመምኩ፡ ወኢወለድኩ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 24,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 26,18 ; ሳራ፡ እንተ፡ ሐመመት፡ (v. ሐመት፡ ) ብክሙ፡ (v. በእንቲአክሙ፡ ) Jesaiae prophetia.Jes. 51,2 ; አሐምም፡ ብክሙ፡ ad Galatas epistola Pauli.Gal. 4,19 ; Canticum Canticorum.Cant. 8,5 ; ተሐምም፡ ለወሊድ፡ Apocalypsis Joannis.Apoc. 12,2 ; et de aliis corporis doloribus: በእንቲአነ፡ ሐመ፡ (v. ሐመመ፡ ) ὁδυνᾶται Jesaiae prophetia.Jes. 53,4 ; ቀሠፍኮሙ፡ ወኢሐሙ፡ neque dolorem senseruntlaJeremiae prophetia.Jer. 5,3 .
c)de aegritudine et dolore animi: እመ፡ ተከዝከ፡ የሐምም፡ ሕማመከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 37,12 ; ሐመት፡ ነፍሳ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,39 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,40 ; ሐመምኩ፡ ላዕሌከ፡ ἀλγῶ ἐπί σε Regum liber biblicum II.2 Reg. 1,26 ; አልቦ፡ ዘየሐምመኒ፡ (i.e. ዘየሐምም፡ ሊተ፡ ) πονῶν περὶ ἐμοῦ 1 Regum libri biblici I, II, III, IV.Reg. 22,8 ; Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 48,4 .
2)affligila, tribularila, miseria et aerumnis premila, in periculumlavel miseriam inciderela, laborarelare: ሐመት፡ ምድረ፡ ግብጽ፡ እምቅድመ፡ ዐባር፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 45 ; ተሐሙ፡ ( στενοχωρία ) Jesaiae prophetia.Jes. 8,22 ; ሐመምኩ፡ θλίβομαι Threni, liber biblicus.Thren. 1,20 ; ad Thessalonicenses epistola Pauli I.1 Thess. 3,4 ; ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 1,6 ; ሐሙ፡ ἐταπεινώθησαν Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 106,17 ; Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 115,1 ; ዘያስተፋልስ፡ አእባነ፡ የሐምም፡ ቦሙ፡ διαπονηθήσεται ἐν αὐτοῖς Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 10,9 ; የሐምም፡ አቅርቦ፡ እዴሁ፡ ውስተ፡ አፉሁ፡ laborat sila(vel: aegrela) manum ad os advertitlaProverbiorum liber biblicus.Prov. 26,15 .
ḥamma
Grébaut
ሐመ፡ ḥamma I,1 የሐምም፡ , ይሕምም፡ «être maladefr, souffrirfr, être affligéfr» ― ታመመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
ḥmm ሐመ ḥamma , ሐመመ ḥamama (yǝḥmam, yǝḥmǝm) be in painen, suffer illnessen, be illen, have labor painsen, be afflicteden, suffer distressen, () have a feveren 233a
Cross-references: videasvid. also ሐመ፡
Substantivumsubst., m. , pluralisPl. አሕማው፡ ; (in F.N. 26 etiam pl. ሐማን፡ occurrit, quae forma videtur minus bona esse) pronomina suffixa ope vocalis ûlarecipit (sec. gramm.§ 154,d)
2)generla νυμφός Judicum liber.Jud. 15,6 ; Judicum liber.Jud. 19,5 ; γαμβρός Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,14 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 16,18 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 281 ; Jsp. p. 298; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 272, ubi pluralisPl.legitur: እመሰ፡ ፀባእክሙነ፡ ትፀብኡ፡ ውሉደክሙ፡ ወአሕማወክሙ፡ እለ፡ እሙንቱ፡ ቅሩባን፡ ሰብእ፡ ለክሙ።
nomen agentisn. ag.
1)patiensla, patibilisla: ኦክርስቶስ፡ በሥጋ፡ ድንግል፡ ሐማሚ፡ qui in corpore Virginis passus eslaCod. Mus. Brit. LIV, 7, f et h; ሐማሚት፡ አርአያ፡ ገብር፡ παθητὴς δούλου μορφή hom. Acacii in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 105 ; ነአምን፡ ከመ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ ኢሐማሚ፡ not able to find explanation in abbreviation listHaim. Ab. 30. Plerumque
2)aegerla, invidusla, malignusla: ዐይንከኑ፡ ሐማሚ፡ ውእቱ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; ሐማሜ፡ ዐይን፡ Marci Evangelium.Marc. 7,22 ; ዐይኑ፡ ለሐማሚ፡ ይጠውዕ፡ እክለ፡ ὀφθαλμὸς πονηρὸς φθονερὸς ἐπ᾽ ἄρτῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,10 ; n. 74 ብእሲ፡ ሐማሚ፡ βάσκανος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,22 ; ቅንአተ፡ ሐማሚ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,25 ; ሐማምያን፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,29 .
nomen agentisn. ag.
1)patiensla, patibilisla: ኦክርስቶስ፡ በሥጋ፡ ድንግል፡ ሐማሚ፡ qui in corpore Virginis passus eslaCod. Mus. Brit. LIV, 7, f et h; ሐማሚት፡ አርአያ፡ ገብር፡ παθητὴς δούλου μορφή hom. Acacii in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 105 ; ነአምን፡ ከመ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ ኢሐማሚ፡ not able to find explanation in abbreviation listHaim. Ab. 30. Plerumque
2)aegerla, invidusla, malignusla: ዐይንከኑ፡ ሐማሚ፡ ውእቱ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; ሐማሜ፡ ዐይን፡ Marci Evangelium.Marc. 7,22 ; ዐይኑ፡ ለሐማሚ፡ ይጠውዕ፡ እክለ፡ ὀφθαλμὸς πονηρὸς φθονερὸς ἐπ᾽ ἄρτῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,10 ; n. 74 ብእሲ፡ ሐማሚ፡ βάσκανος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,22 ; ቅንአተ፡ ሐማሚ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,25 ; ሐማምያን፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,29 .
ḥamāmi
Grébaut
ሐማሚ፡ ḥamāmi , pluralisPl. ሐማምያን፡ ḥamāmǝyān «maladefr, envieuxfr» ― የታመመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
ሐማሚት፡ ḥamāmit , pluralisPl. ሐማምያት፡ ḥamāmǝyāt «maladefr, tourmentée par l’enviefr» ― የታመመች፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
ሐማሚ ḥamāmi sicken, sicklyen, sufferingen 233a
Cross-references: videasvid. also ሐማሚ፡
ḥamāmi
Grébaut
ሐማሚ፡ ḥamāmi , pluralisPl. ሐማምያን፡ ḥamāmǝyān «maladefr, envieuxfr» ― የታመመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
ሐማሚት፡ ḥamāmit , pluralisPl. ሐማምያት፡ ḥamāmǝyāt «maladefr, tourmentée par l’enviefr» ― የታመመች፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
ሐማሚ ḥamāmi sicken, sicklyen, sufferingen 233a
Cross-references: videasvid. also ሐማሚ፡
ḥamāmi
Leslau
ሐማሚ ḥamāmi enviousen, jealousen, evilen (eye) 233b
Cross-references: videasvid. also ሐማሚ፡
ḥamāmi
Leslau
ሐማሚ ḥamāmi enviousen, jealousen, evilen (eye) 233b
Cross-references: videasvid. also ሐማሚ፡
nomen agentisn. ag.
1)patiensla, patibilisla: ኦክርስቶስ፡ በሥጋ፡ ድንግል፡ ሐማሚ፡ qui in corpore Virginis passus eslaCod. Mus. Brit. LIV, 7, f et h; ሐማሚት፡ አርአያ፡ ገብር፡ παθητὴς δούλου μορφή hom. Acacii in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 105 ; ነአምን፡ ከመ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ ኢሐማሚ፡ not able to find explanation in abbreviation listHaim. Ab. 30. Plerumque
2)aegerla, invidusla, malignusla: ዐይንከኑ፡ ሐማሚ፡ ውእቱ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; ሐማሜ፡ ዐይን፡ Marci Evangelium.Marc. 7,22 ; ዐይኑ፡ ለሐማሚ፡ ይጠውዕ፡ እክለ፡ ὀφθαλμὸς πονηρὸς φθονερὸς ἐπ᾽ ἄρτῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,10 ; n. 74 ብእሲ፡ ሐማሚ፡ βάσκανος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,22 ; ቅንአተ፡ ሐማሚ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,25 ; ሐማምያን፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,29 .
ḥamāmi
Grébaut
ሐማሚ፡ ḥamāmi , pluralisPl. ሐማምያን፡ ḥamāmǝyān «maladefr, envieuxfr» ― የታመመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
ሐማሚት፡ ḥamāmit , pluralisPl. ሐማምያት፡ ḥamāmǝyāt «maladefr, tourmentée par l’enviefr» ― የታመመች፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
ሐማሚ ḥamāmi sicken, sicklyen, sufferingen 233a
Cross-references: videasvid. also ሐማሚ፡
nomen agentisn. ag.
1)patiensla, patibilisla: ኦክርስቶስ፡ በሥጋ፡ ድንግል፡ ሐማሚ፡ qui in corpore Virginis passus eslaCod. Mus. Brit. LIV, 7, f et h; ሐማሚት፡ አርአያ፡ ገብር፡ παθητὴς δούλου μορφή hom. Acacii in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 105 ; ነአምን፡ ከመ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ ኢሐማሚ፡ not able to find explanation in abbreviation listHaim. Ab. 30. Plerumque
2)aegerla, invidusla, malignusla: ዐይንከኑ፡ ሐማሚ፡ ውእቱ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; ሐማሜ፡ ዐይን፡ Marci Evangelium.Marc. 7,22 ; ዐይኑ፡ ለሐማሚ፡ ይጠውዕ፡ እክለ፡ ὀφθαλμὸς πονηρὸς φθονερὸς ἐπ᾽ ἄρτῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,10 ; n. 74 ብእሲ፡ ሐማሚ፡ βάσκανος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,22 ; ቅንአተ፡ ሐማሚ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,25 ; ሐማምያን፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,29 .
ḥamāmi
Grébaut
ሐማሚ፡ ḥamāmi , pluralisPl. ሐማምያን፡ ḥamāmǝyān «maladefr, envieuxfr» ― የታመመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
ሐማሚት፡ ḥamāmit , pluralisPl. ሐማምያት፡ ḥamāmǝyāt «maladefr, tourmentée par l’enviefr» ― የታመመች፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
ሐማሚ ḥamāmi sicken, sicklyen, sufferingen 233a
Cross-references: videasvid. also ሐማሚ፡
participiumpart.
2)afflictusla, aerumnosusla, dolensla, miserialavel angustiis pressusla: ሕሙማን፡ οἱ ἐν θλίψει ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 1,4 ; ሕሙም፡ ወትኩዝ፡ συνωδίνει καὶ συστενάζει ad Romanos epistola Pauli.Rom. 8,23 ; ሰብእ፡ ሕሙም፡ ἐν ἀνάγκαις liber Jobi.Job 30,35 ; ἐν πόνῳ Jesaiae prophetia.Jes. 53,4 ; ἀσθενεῖς Proverbiorum liber biblicus.Prov. 24,77 ; πειραζόμενοι (qui multa passi sunt) ad Hebraeos epistola.Hebr. 2,18 ; ταπεινός Jesaiae prophetia.Jes. 54,11 ; Judith liber apocryphus.Judith 16,11 ; ሕምምት፡ ነፍስየ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 9,41 ; ተንሣእኩ፡ ሕሙምየ፡ ἀνέστην ἀπὸ ταπεινώσεώς μου (jejunio) Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 9,5 .
3)aegerla, maluslade oculo ( רַע ): እመ፡ ዐይንከ፡ ሕሙም፡ πονηρός Lucae evangelium.Luc. 11,34 romanae editionisrom.( videasvid. ሐማሚ፡ ).
nomen agentisn. ag.
1)patiensla, patibilisla: ኦክርስቶስ፡ በሥጋ፡ ድንግል፡ ሐማሚ፡ qui in corpore Virginis passus eslaCod. Mus. Brit. LIV, 7, f et h; ሐማሚት፡ አርአያ፡ ገብር፡ παθητὴς δούλου μορφή hom. Acacii in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 105 ; ነአምን፡ ከመ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ ኢሐማሚ፡ not able to find explanation in abbreviation listHaim. Ab. 30. Plerumque
2)aegerla, invidusla, malignusla: ዐይንከኑ፡ ሐማሚ፡ ውእቱ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; ሐማሜ፡ ዐይን፡ Marci Evangelium.Marc. 7,22 ; ዐይኑ፡ ለሐማሚ፡ ይጠውዕ፡ እክለ፡ ὀφθαλμὸς πονηρὸς φθονερὸς ἐπ᾽ ἄρτῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,10 ; n. 74 ብእሲ፡ ሐማሚ፡ βάσκανος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,22 ; ቅንአተ፡ ሐማሚ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,25 ; ሐማምያን፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,29 .
nomen agentisn. ag.
1)patiensla, patibilisla: ኦክርስቶስ፡ በሥጋ፡ ድንግል፡ ሐማሚ፡ qui in corpore Virginis passus eslaCod. Mus. Brit. LIV, 7, f et h; ሐማሚት፡ አርአያ፡ ገብር፡ παθητὴς δούλου μορφή hom. Acacii in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 105 ; ነአምን፡ ከመ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ ኢሐማሚ፡ not able to find explanation in abbreviation listHaim. Ab. 30. Plerumque
2)aegerla, invidusla, malignusla: ዐይንከኑ፡ ሐማሚ፡ ውእቱ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; ሐማሜ፡ ዐይን፡ Marci Evangelium.Marc. 7,22 ; ዐይኑ፡ ለሐማሚ፡ ይጠውዕ፡ እክለ፡ ὀφθαλμὸς πονηρὸς φθονερὸς ἐπ᾽ ἄρτῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,10 ; n. 74 ብእሲ፡ ሐማሚ፡ βάσκανος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,22 ; ቅንአተ፡ ሐማሚ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,25 ; ሐማምያን፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,29 .
Substantivumsubst., fem. et m. , pluralisPl. አዕይንት፡ [ עַיִן ܥܻܝܢ ܥܰܝܢܳܐ عَيْنٌ ]
1)oculusla, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 21,24 ; fem. liber Jobi.Job 7,7 ; liber Jobi.Job 13,1 ; liber Jobi.Job 16,20 ; liber Jobi.Job 29,11 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 16,5 ; Matthaei Evangelium.Matth. 5,29 ; m. Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 1,8 ; Koheleth (Ecclesiastes), liber biblicus.Koh. 4,8 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,22 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,23 ; Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; Lucae evangelium.Luc. 11,34 ; (ad sensum) liber Jobi.Job 24,15 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,9 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,10 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 23,19 al.; በፍሡሕ፡ ዐይን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,10 ; በሠናይ፡ ዐይን፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 32,12 ; ከመ፡ እኩይ፡ ዐይነ፡ ሰብእ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 34,13 ; አዕይንቲሃ፡ ድኩም፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 28 ; Regum liber biblicum I.1 Reg. 16,12 ; ትደዊ፡ አዕይንቲሃ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 29,17 ; ሚጥ፡ ዐይነከ፡ እምነ፡ ብእሲት፡ ሠናይት፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 9,8 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 4,1 ; ይኔጽራ፡ አዕይንቲሁ፡ Jesaiae prophetia.Jes. 17,7 ; ተሀይዳ፡ አዕይንቲሁ፡ Judith liber apocryphus.Judith 16,9 ; ከደኑ፡ አዕይንቲሆሙ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 13,15 ; ከሠተት፡ አዕይንቲሃ፡ Kufâle sive Liber Jubilaeorum Aethiopice, ed. A. Dillmann 1859. 4°; citantur capita libri; nonnumquam, praemisso p., paginae.Kuf. 17 ; ፈትሐ፡ አዕይንቲሃ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 21,19 ; አንሥኡ፡ አዕይንቲሆሙ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 17,8 ; አልዐለ፡ አዕይንቲሁ፡ Genesis liber Pentateuchi.Gen. 13,10 ; ከብዱ፡ አዕይንቲሁ፡ Regum liber biblicum I.1 Reg. 3,2 ; ታነብዕ፡ ዐይንየ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 13,17 ; ተሀውከት፡ ዐይንየ፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 30,11 ; ይቀጽብ፡ በዐይን፡ Proverbiorum liber biblicus.Prov. 6,13 ; ቅድመ፡ አዕይንቲከ፡ Regum liber biblicum II.2 Reg. 11,25 .
a) ዐይነ፡ በዐይን፡ oculo ad oculumla: ይትራአዩ፡ ዐይነ፡ በዐይን፡ Jeremiae prophetia.Jer. 39,4 ; Jesaiae prophetia.Jes. 52,8 ; Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,14 .
b) ለዐይነ፡ sub oculolaalicujus i.e. coramlaaliquo: ለዐይንከ፡ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 27,23 ; Matthaei Evangelium.Matth. 6,1 Platt; Matthaei Evangelium.Matth. 22,5 ; Lucae evangelium.Luc. 16,15 (coll. አዕይንቲከ፡ ለአዕይንቲሁ፡ ይሬእያ፡ Jeremiae prophetia.Jer. 41,3 ); Synaxaria; sequuntur nomina mensium HamlêSx. Haml. 7 Enc.
c) ዐይን፡ ሕሙም፡ vel ሐማሚ፡ oculus aegerlavel inviduslaLucae evangelium.Luc. 11,34 romanae editionisrom.; Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; eundem sensum habet ያአኪ፡ ላዕሌከ፡ ዐይኖ፡ invidebit tibilaDeuteronomium.Deut. 15,9 ; በዐይን፡ እኪት፡ ἀναιδεῖ ὀφθαλμῷ Regum liber biblicum I.1 Reg. 2,29 ; ዐይን፡ ዕቡይ፡ oculus superbuslaProverbiorum liber biblicus.Prov. 24,36 ; ዕቡየ፡ ዐይን፡ Psalmi, ex editione Ludolfi.Ps. 100,7 ; ዘይሬእዮሙ፡ ለሕዝብ፡ በዐይን፡ ሕጽጽት፡ qui hominesla(oculo vel obtutu exiguo intuetur i.e.) ut multum infra despectatlaF.N. 5.
e)Etiam ዐይን፡ oculuslavel አዕይንት፡ oculila(sicut عَيْنٌ ) dicitur
β)insidiatorla, ἐπίβουλος , Regum liber biblicum I.1 Reg. 29,4 .
f) ብንተ፡ ዐይን፡ pupilla oculilavideasvid. sub ብንት፡ columnacol.0518.
g) ቅጽበተ፡ ዐይን፡ nutus oculilai.e. momentumlatemporis videasvid. sub ቅጽበተ፡ columnacol.0475.
2)Varie transfertur oculus:
a)examenlabilancis (cfr. عَيْنٌ ): ከመ፡ እንተ፡ ታገብእ፡ ዐይነ፡ መዳልው፡ እሙንቱ፡ ὡς ῥοπὴ ζυγοῦ Jesaiae prophetia.Jes. 40,15 ; Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 1,35 .
b)specieslavel imago insculptala, sculpturalasigilli: ዐይነ፡ ማኅተም፡ γλύμμα σφραγῖδος Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,11 ; Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 28,21 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 38,27 ; Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 45,11 .
c)dubius est sensus vocis ዐይን፡ Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 36,31 , ubi Gr. ὤα habet (an circuluslaoculo similis?).
d)in libris ex Arabico translatis ዐይን፡ seq. Gen. significat ipselaille (sicut عَيْنٌ ), ut: እመ፡ ኢተረክበ፡ ዐይኑ፡ (sc. rei furto ablatae) ያገብእ፡ አምሳሊሁ፡ F.N. 35 aliud exemplum videasvid. sub ሕስት፡ col. 891. n. 1007
e) ዐይነ፡ ወርቅ፡ oculus vel species auri i.e. icterusla( morbus regiuslaq.d.), Lud.
3)fonsla, Exodus, liber Pentateuchi.Ex. 15,27 ; Jacobi epistola.Jac. 3,11 ; Deus አቀመ፡ አዕይንቲሁ፡ ለተከዚ፡ Ezrae Apocalypsis; citatur secundum capita et commata editionis Laurentianae.4 Esr. 13,46 et Deg.; fortasse Henochi liber, Aethiopice, ed. Dillmann 1851. 4°.Hen. 21,7 ; translatetransl.: ተመክሮ፡ ዐይነ፡ ተመርሖ፡ ውእቱ፡ Mashafa Falasfa.Fal. f. 55. Eodem referendum est ዐይነ፡ ምድር፡ oculus terrae i.e. cavumlaut talpae, mustelae, Lud. auctore, auctoritateauct.Greg. (cfr. etiam Isenberg lexiconlex.amh. sub ዐይን፡ ).
ḥǝmum pluralisPl. ሕሙማን፡ ḥǝmumān , fem. ሕምምት፡ ḥǝmǝmt , pluralisPl. ሕሙማት፡ ḥǝmumāt
Grébaut
ሕሙም፡ ḥǝmum , pluralisPl. ሕሙማን፡ ḥǝmumān «maladefr» ― ታማሚ፡ , በሽተኛ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
ሕምምት፡ ḥǝmǝmt fem. , pluralisPl. ሕሙማት፡ ḥǝmumāt «maladefr» ― ታማሚት፡ , በሽተኛ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
ሕሙም ḥǝmum illen, sicken, unhealthyen, sufferingen, diseaseden, afflicteden, distresseden 233a
ḥamāmi
Grébaut
ሐማሚ፡ ḥamāmi , pluralisPl. ሐማምያን፡ ḥamāmǝyān «maladefr, envieuxfr» ― የታመመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
ሐማሚት፡ ḥamāmit , pluralisPl. ሐማምያት፡ ḥamāmǝyāt «maladefr, tourmentée par l’enviefr» ― የታመመች፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
ሐማሚ ḥamāmi sicken, sicklyen, sufferingen 233a
Cross-references: videasvid. also ሐማሚ፡
ḥamāmi
Grébaut
ሐማሚ፡ ḥamāmi , pluralisPl. ሐማምያን፡ ḥamāmǝyān «maladefr, envieuxfr» ― የታመመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
ሐማሚት፡ ḥamāmit , pluralisPl. ሐማምያት፡ ḥamāmǝyāt «maladefr, tourmentée par l’enviefr» ― የታመመች፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
ሐማሚ ḥamāmi sicken, sicklyen, sufferingen 233a
Cross-references: videasvid. also ሐማሚ፡
ʿayn
Cross-references:
a) for ምኡከ፡ ዐይን፡ videasvid. ምኡክ፡ (Leslau)
b) for ቀልደደ፡ ዐይን፡ videasvid. ቀልደድ፡
ḥamāmi
Leslau
ሐማሚ ḥamāmi enviousen, jealousen, evilen (eye) 233b
Cross-references: videasvid. also ሐማሚ፡
nomen agentisn. ag.
1)patiensla, patibilisla: ኦክርስቶስ፡ በሥጋ፡ ድንግል፡ ሐማሚ፡ qui in corpore Virginis passus eslaCod. Mus. Brit. LIV, 7, f et h; ሐማሚት፡ አርአያ፡ ገብር፡ παθητὴς δούλου μορφή hom. Acacii in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 105 ; ነአምን፡ ከመ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ ኢሐማሚ፡ not able to find explanation in abbreviation listHaim. Ab. 30. Plerumque
2)aegerla, invidusla, malignusla: ዐይንከኑ፡ ሐማሚ፡ ውእቱ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; ሐማሜ፡ ዐይን፡ Marci Evangelium.Marc. 7,22 ; ዐይኑ፡ ለሐማሚ፡ ይጠውዕ፡ እክለ፡ ὀφθαλμὸς πονηρὸς φθονερὸς ἐπ᾽ ἄρτῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,10 ; n. 74 ብእሲ፡ ሐማሚ፡ βάσκανος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,22 ; ቅንአተ፡ ሐማሚ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,25 ; ሐማምያን፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,29 .
ḥamāmi
Grébaut
ሐማሚ፡ ḥamāmi , pluralisPl. ሐማምያን፡ ḥamāmǝyān «maladefr, envieuxfr» ― የታመመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
ሐማሚት፡ ḥamāmit , pluralisPl. ሐማምያት፡ ḥamāmǝyāt «maladefr, tourmentée par l’enviefr» ― የታመመች፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
ሐማሚ ḥamāmi sicken, sicklyen, sufferingen 233a
Cross-references: videasvid. also ሐማሚ፡
nomen agentisn. ag.
1)patiensla, patibilisla: ኦክርስቶስ፡ በሥጋ፡ ድንግል፡ ሐማሚ፡ qui in corpore Virginis passus eslaCod. Mus. Brit. LIV, 7, f et h; ሐማሚት፡ አርአያ፡ ገብር፡ παθητὴς δούλου μορφή hom. Acacii in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 105 ; ነአምን፡ ከመ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ ኢሐማሚ፡ not able to find explanation in abbreviation listHaim. Ab. 30. Plerumque
2)aegerla, invidusla, malignusla: ዐይንከኑ፡ ሐማሚ፡ ውእቱ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; ሐማሜ፡ ዐይን፡ Marci Evangelium.Marc. 7,22 ; ዐይኑ፡ ለሐማሚ፡ ይጠውዕ፡ እክለ፡ ὀφθαλμὸς πονηρὸς φθονερὸς ἐπ᾽ ἄρτῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,10 ; n. 74 ብእሲ፡ ሐማሚ፡ βάσκανος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,22 ; ቅንአተ፡ ሐማሚ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,25 ; ሐማምያን፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,29 .
ḥamāmi
Grébaut
ሐማሚ፡ ḥamāmi , pluralisPl. ሐማምያን፡ ḥamāmǝyān «maladefr, envieuxfr» ― የታመመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
ሐማሚት፡ ḥamāmit , pluralisPl. ሐማምያት፡ ḥamāmǝyāt «maladefr, tourmentée par l’enviefr» ― የታመመች፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
ሐማሚ ḥamāmi sicken, sicklyen, sufferingen 233a
Cross-references: videasvid. also ሐማሚ፡
nomen agentisn. ag.
1)patiensla, patibilisla: ኦክርስቶስ፡ በሥጋ፡ ድንግል፡ ሐማሚ፡ qui in corpore Virginis passus eslaCod. Mus. Brit. LIV, 7, f et h; ሐማሚት፡ አርአያ፡ ገብር፡ παθητὴς δούλου μορφή hom. Acacii in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 105 ; ነአምን፡ ከመ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ ኢሐማሚ፡ not able to find explanation in abbreviation listHaim. Ab. 30. Plerumque
2)aegerla, invidusla, malignusla: ዐይንከኑ፡ ሐማሚ፡ ውእቱ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; ሐማሜ፡ ዐይን፡ Marci Evangelium.Marc. 7,22 ; ዐይኑ፡ ለሐማሚ፡ ይጠውዕ፡ እክለ፡ ὀφθαλμὸς πονηρὸς φθονερὸς ἐπ᾽ ἄρτῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,10 ; n. 74 ብእሲ፡ ሐማሚ፡ βάσκανος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,22 ; ቅንአተ፡ ሐማሚ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,25 ; ሐማምያን፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,29 .
nomen agentisn. ag.
1)patiensla, patibilisla: ኦክርስቶስ፡ በሥጋ፡ ድንግል፡ ሐማሚ፡ qui in corpore Virginis passus eslaCod. Mus. Brit. LIV, 7, f et h; ሐማሚት፡ አርአያ፡ ገብር፡ παθητὴς δούλου μορφή hom. Acacii in Cyrilli Alexandrini scripta (de recta fide; ad Reginas; ad Theodosium; colloquium cum Palladio; Homiliae; Epistolae).Cyr. f. 105 ; ነአምን፡ ከመ፡ ቃለ፡ እግዚአብሔር፡ ኢሐማሚ፡ not able to find explanation in abbreviation listHaim. Ab. 30. Plerumque
2)aegerla, invidusla, malignusla: ዐይንከኑ፡ ሐማሚ፡ ውእቱ፡ Matthaei Evangelium.Matth. 20,15 ; ሐማሜ፡ ዐይን፡ Marci Evangelium.Marc. 7,22 ; ዐይኑ፡ ለሐማሚ፡ ይጠውዕ፡ እክለ፡ ὀφθαλμὸς πονηρὸς φθονερὸς ἐπ᾽ ἄρτῳ Liber Siracidae (Ecclesiasticus).Sir. 14,10 ; n. 74 ብእሲ፡ ሐማሚ፡ βάσκανος Proverbiorum liber biblicus.Prov. 28,22 ; ቅንአተ፡ ሐማሚ፡ Sapientia Salomonis, apocr.Sap. 6,25 ; ሐማምያን፡ ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,29 .
ḥamāmi
Grébaut
ሐማሚ፡ ḥamāmi , pluralisPl. ሐማምያን፡ ḥamāmǝyān «maladefr, envieuxfr» ― የታመመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
ሐማሚት፡ ḥamāmit , pluralisPl. ሐማምያት፡ ḥamāmǝyāt «maladefr, tourmentée par l’enviefr» ― የታመመች፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
ሐማሚ ḥamāmi sicken, sicklyen, sufferingen 233a
Cross-references: videasvid. also ሐማሚ፡
ḥamāmi
Grébaut
ሐማሚ፡ ḥamāmi , pluralisPl. ሐማምያን፡ ḥamāmǝyān «maladefr, envieuxfr» ― የታመመ፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
ሐማሚት፡ ḥamāmit , pluralisPl. ሐማምያት፡ ḥamāmǝyāt «maladefr, tourmentée par l’enviefr» ― የታመመች፡ Ms. BNFabb217, fol. 20v.
44
Leslau
ሐማሚ ḥamāmi sicken, sicklyen, sufferingen 233a
Cross-references: videasvid. also ሐማሚ፡
provincia Aeth. ḥamāsen nomen propriumn. pr. (place name) area in central Eritrea
Cross-references: for ሥዩመ፡ ሐማሴን፡ videasvid. ሥዩም፡ (TraCES)
participiumpart.
2)constitutusla(in officio), praepositusla, praefectusla: ወእምኔሆሙ፡ ሥዩማን፡ በንዋየ፡ ቤተ፡ ግብር፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 9,28 ; cumc. ዲበ፡ Paralipomenon liber I.1 Par. 9,29 ; cumc. ላዕለ፡ Numeri, liber Pentateuchi.Num. 14,16 ; χειροτονηθείς ad Corinthios epistola Pauli II.2 Cor. 8,19 . Substantive: βουλευτής Lucae evangelium.Luc. 23,50 ; ሥዩማነ፡ ቤተ፡ እግዚአብሔር፡ Actus apostolorum.Act. 12,1 ; τοπάρχαι Ezrae liber apocryphus (Graecus)1 Esr. 3,2 ; χιλίαρχοι Judith liber apocryphus.Judith 14,12 ; κληρικοί ሥዩማን፡ I Can. Apostolorum. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Ap. 1 ; I Can. Apostolorum. Pars Synodi. Numerus significat canones.Can. Ap. 2 ; not able to find explanation in abbreviation listII Can. Ap. 49-51 ; ሥዩማነ፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 81 ; not able to find explanation in abbreviation listClem. f. 90 ; ኤጲስቆጶሳት፡ ወባዕዳን፡ ሥዩማን፡ Didascalia Apostolorum; numerus significat capita.Did. 6.
śǝyum , śǝyyum in traditional pronunciation and in 540a, ስዩም፡ sǝyum , fem. ሥይምት፡ śǝyǝmt ; pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyumān , śǝyyumān , ሠየምት፡ śayamt , śayyamt , fem. ሥዩማት፡ śǝyumāt
(title) chiefen, governoren ካልአንሰ፡ ሰየምት፡ እለ፡ ከመ፡ ሰራዌ፡ አቀፀን፡ ወካንቲባ፡ ሐማሴን፡ ወእለ፡ ከማሁ፡ ብዙኃን፡ ሰየምት፡ ተቀትሉ።Les autres chefs, tels que le aqaṣan du Sarāwē, le Kāntibā du Ḥamāsēn, et d’autres comme eux, furent tués en grand nombrefr 128 l. 25–26 (ed.), 146 l. 6–8 (tr.); ወአምጽአ፡ ጳጳስ፡ ወአውገዘ፡ ከመ፡ ኢይባእ፡ ስዩመ፡ ሃገር፡ ኢመኰንን፡ ኢዘቅሩብ፡ ወኢዘርኁቅ፡Il fit venir le métropolite et fit défendre sous peine d’excommunication que le chef du pays ou le gouverneur, voisin ou éloigné, n’entrassent [dans les fiefs du couvent].fr 20 l. 12–14 (ed.), 22 l. 18–21 (tr.); እመሂ፡ ሥዩም፡ ወሕዱግ፡le gouverneur (seyum) ou le vicaire (ḥedug)fr 29 l. 2 (ed.), 33 l. 8–9 (tr.); ወአዘዝኩ፡ ከመ፡ ኢይባኡ፡ ኀበ፡ ጕልቶሙ፡ መኳንንት፡ ወሥዩማን፡ ወእለ፡ በታሕቴሆሙ፡ ዓቢይ፡ ወንኡስ።*et j’ai ordonné que ni les gouverneurs, ni les chefs ni leurs subalternes, grands ou petits, n’entreraient dans leurs fiefs.fr 39 l. 27–28 (ed.), 47 l. 4–5 (tr.); ወሥዩመ፡ ሃገር፡ ተንሥአ፡ ክርስቶስ፡et le chef de la région, Tanseʾa Krestos;fr 36 l. 15 (ed.), 43 l. 2 (tr.)
Compounds
ሥዩመ፡ śǝyuma , ስዩመ፡ sǝyuma status constructusst. c. chief ofen, governor ofen
a) ሥዩመ፡ ሐማሴን፡ śǝyuma ḥamāsen chief of Ḥamāsenen ወእምድኅረዝ፡ አምኑ፡ ቦቱ፡ ሥዩማነ፡ ሰራዌ፡ ወሐማሴን፡Après cela, les chefs du Sarāwē et du Ḥamāsēn crurent en lui.fr 81 l. 23 (ed.), 98 l. 3 (tr.), videasvid. ሐማሴን፡
b) ሥዩመ፡ መደባይ፡ śǝyuma madabāy chief of Madabāyen ባሕቱ፡ ከመ፡ ኢይቅረቦን፡ ሥዩመ፡ መደባይ፡ ወባርኳ፡ በሕዳጥ፡ ምክንያት፡pour empêcher que le chef du Madabāy et du Bārkuā ne s’approchent de [ces pays] sous quelques prétextes futiles,fr 59 l. 9–10 (ed.), 71 l. 1–2 (tr.), videasvid. መደባይ፡
c) ሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡ śǝyuma mǝgāryā ḍamr chief of Mǝgāryā Ḍamren ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. ምጋርያ፡ ፀምር፡
d) ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ śǝyuma salsit chief of Salsiten ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.), videasvid. ሰልሲት፡
e) ሥዩመ፡ ሰሐርት፡ śǝyuma saḥart chief of Saḥarten ʿil śeyum del Saḥartitʾ 68 l. 9–10 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 ; ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.); በውእቱ፡ ዕለት፡ ዘተቀበለ፡ ሰሐርት፡ ሹም፡ ሠምረ፡ ክርስቶስ። ዘአክሱም፡ አቅሐ።La même jour, le chef du Saḥart, Samra Krestos, reçut les objets [suivants] d’Aksoum:fr 70 l. 29–30 (ed.), 85 l. 12–13 (tr.), videasvid. ሰሐርት፡
f) ሥዩመ፡ ሰራዌ፡ śǝyuma sarāwe chief of Sarāween ወካዕበ፡ እምነ፡ ሰራዌ፡ ጐለትኩ፡ ጕልት፡ ቤት፡ ገበዝ፡ ለማርያም፡ ዘደቅ፡ ኢታ፡ ለአባ፡ ዮሐንስ፡ ወእንዘ፡ ሥዩመ፡ ሰራዌ፡ አሮን፡Encore, j’ai donné un fief à [l’église de] Marie des Daqq Itā, à abbā Yoḥannes, pendant que le gouverneur du Sarāwē était Aron.fr 26 l. 27–28 (ed.), 30 l. 14–16 (tr.); ወእምድኅረዝ፡ አምኑ፡ ቦቱ፡ ሥዩማነ፡ ሰራዌ፡ ወሐማሴን፡Après cela, les chefs du Sarāwē et du Ḥamāsēn crurent en lui.fr 81 l. 23 (ed.), 98 l. 3 (tr.), videasvid. ሰራዌ፡
g) ሥዩመ፡ ሽረ፡ śǝyuma šǝra , ሥዩመ፡ ሲሬ፡ śǝyuma sire , ስዩመ፡ ሲሬ፡ sǝyuma sire , ሥዩም፡ ዘሲሬ፡ śǝyum zasire chief of Šǝraen ወሥዩመ፡ ሲሬ፡ ረዳኢ፡et le chef du Sirē était Radāʾifr 27 l. 10 (ed.), 31 l. 4–5 (tr.); እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ ወእመሂ፡ ኅዱግ፡ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou transgresse [cet acte], chef du Sirē, ou chef du Ṣembelā, ou vicaire, maudit soit-ilfr 47 l. 8–9 (ed.), 56 l. 23–24 (tr.); ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), ከመ፡ ኢይቅረባ፡ ስዩመ፡ ሲሬ፡ ወመኰንነ፡ ትግሬ፡ ዘእንበለ፡ ቄስ፡ ገበዝ፡ ቀለምሲስ፡ አውጉዘነ፡ በቃለ፡ ጴጥሮስ፡ ወጳውሎስ።Nous avons défendu sous peine d’excommunication, par la parole de Pierre et de Paul, au chef du Sirē et au gouverneur du Tegrē de s’approcher de [ce pays], ce qui est permis seulement au qēsa gabaz Qalamsisfr 65 l. 8–9 (ed.), 78 l. 15–18 (tr.); ወሥዩም፡ ዘሲሬ፡ ውሉድ፡ ውሉዱ፡ ለ፩አንበሳ፡ ወረዳኢ፡ አዝማች፡ ዕበየ፡ ድንግል፡et le chef du Sirē, descendant des fils d’un lion et d’un puissant auxiliaire étant l’azmāč ʿEbaya Dengel.fr 74 l. 27–28 (ed.), 90 l. 3–4 (tr.), videasvid. ሽረ፡
Cross-references: videasvid. also ሹም፡ ሽረ፡ under ሹም፡
h) ሥዩመ፡ ባሕር፡ śǝyuma bāḥrgovernor of the seaen 92 (388) l. 17 (ed.), 93 (389) l. 29 (tr.), videasvid. ባሕር፡
i) ሥዩመ፡ ቡር፡ śǝyuma bur chief of Buren ጐለትኩ፡ አነ፡ ልብነ፡ ድንግል፡ ንጉሥ፡ ለዝማል፡ ቡር፡ ወለብእሲቱ፡ አድከሙ፡ ወለወልዱ፡ ስብሐት፡ ለአብ፡Moi, Lebna Dengel, roi, j’ai donné des fiefs à Zemāl, chef du Bur, à sa femme Adkamu et à son fils Sebḥat La ʾAb,fr 35 l. 21–23 (ed.), 42 l. 2–3 (tr.), videasvid. ቡር፡
j) ሥዩመ፡ ባርኳ፡ śǝyuma bārkʷā chief of Bārkʷāen ባሕቱ፡ ከመ፡ ኢይቅረቦን፡ ሥዩመ፡ መደባይ፡ ወባርኳ፡ በሕዳጥ፡ ምክንያት፡pour empêcher que le chef du Madabāy et du Bārkuā ne s’approchent de [ces pays] sous quelques prétextes futiles,fr 59 l. 9–10 (ed.), 71 l. 1–2 (tr.), videasvid. ባርኳ፡
k) ሥዩመ፡ ተምቤን፡ śǝyuma tamben , ሥዩመ፡ ተንቤን፡ śǝyuma tanben (title) chief of Tanbenen ሥዩመ፡ ተንቤን፡ ወሕዱጉ፡ ወራቅ፡ መአሰሬሁ፡ ወቃለ፡ ነጋሢሁ፡au chef du Tanbēn, à son vicaire, à son rāq maʾasarē, et à son porte-parolefr 40 l. 9 (ed.), 47 l. 20–21 (tr.), videasvid. ተምቤን፡
l) ሥዩመ፡ ቶራት፡ śǝyuma torāt chief of Torāten እመሂ ሥዩመ፡ ቶራት፡ እመሂ፡ አውፋሪ፡ ዘረፍታ፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Au chef de Torāt, à l’awfāri de Zaraftā, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits].fr 40 l. 4, l. 11 (ed.), 47 l. 15, l. 23 (tr.), videasvid. ቶራት፡
m) ሥዩመ፡ ትግሬ፡ śǝyuma tǝgre chief of Tigreen (title) ከመ፡ ኢይቅረብዎ፡ ሥዩማን፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡[J’ai ordonné que] personne d’entre les chefs, ni le chef du Tegrē, …, n’entre dans [ces pays -là],fr 60 l. 11 (ed.), 72 l. 7–8 (tr.); ለእሊህ፡ አህጉር፡ ሐፀቦ፡ ... ከመ፡ አይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ትግሬ፡ ዘውእቱ፡ ደጅ፡ አዝማች፡ ወንቡረ፡ እድ፡ ወሊቀ፡ አክሱም፡Pour empêcher que le chef du Tegrē, c’est-à-dire le daǧ azmāč, ou le nebura ed, ou le chef d’Aksoum ne s’approchent de ces pays, Ḥaṣabo …fr 53 l. 25, 27–29 (ed.), 64 l. 19–21 (tr.), videasvid. ትግሬ፡
n) ሥዩመ፡ ናዕዴር፡ śǝyuma nāʿder (title) chief of Nāʿderen እንዘ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ሐብታይ፡ ወሥዩመ፡ ናዕዴር፡ ገብረ፡ ማርያም፡alors que le chef d’Aksoum était Ḥabtāy, et le chef du Nāʿdēr, Gabra Māryām,fr 39 l. 4–5 (ed.), 46 l. 10–11 (tr.); ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ [ውጉዝ፡ ለይኩን፡] እስከ፡ ውሉደ፡ ውሉዱ፡ እመሂ፡ ሊቀ፡ አክሱም፡ ወሥዩመ፡ ናዕዴር፡ ... ወእመሂ፡ እምሥዩማነ፡ ናዕዴር፡Si quelqu’un viole ou transgresse [cet acte], maudit soit-il pour toutes les générations, même s’il s’agit du chef (liq) d’Aksoum, ou du chef (seyum) du Nāʿe{sic}dēr, …, ou d’un des gouverneurs du Nāʿdēr!fr 39 l. 9–12 (ed.), 46 l. 16–20 (tr.), videasvid. ናዕዴር፡
o) ሥዩመ፡ እምባ፡ ሠነይቲ፡ śǝyuma ʾǝmbā śannayti (title) chief of ʾĀmbā Śanayten ወሥዩመ፡ እምባ፡ ሠነይትሂ፡ ነበረ፡ እንዘ፡ ይትበሀል፡ ሕዱገ፡ ዘሐለስትዮ፡Le chef d’Embā Sanayt était donc appelé le ḥedug des halastyofr 31 l. 6–7 (ed.), 36 l. 10–11 (tr.), videasvid. እምባ፡ ሠነይቲ፡
p) ሥዩመ፡ አሰም፡ śǝyuma ʾasam , ስዩመ፡ አሰም፡ śǝyuma ʾasam (title) chief of ʾAsamen እመሂ፡ ደጅ፡ አዝማች፡ ወእመሂ፡ አፈ፡ መኰንን፡ ወስዩመ፡ አሰም፡ ከመ፡ ኢይቅረብዋ፡ ወኢይትዓደውዋ፡Si le daǧ azmāč ou le procureur du gouverneur ou le chef d’Asam s’approchent de ce [pays], ou violent [cet acte],fr 48 l. 6–7 (ed.), 57 l. 27–28 (tr.), videasvid. አሰም፡
q) ሥዩመ፡ እንደርታ፡ śǝyuma ʾǝndartā , ስዩመ፡ እንደርታ፡ sǝyuma ʾǝndartā (title) chief of ʾƎndartāen ወበእምባ፡ ሠነይት፡ ሕዱግ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ሥዩመ፡ ሰልሲት፡ ሹም፡ አጋሜ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ እንደርታ፡ ወዘታሕቴሁ፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፡ ወዘታሕቴሁ፡ አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።Dans Embā Sanayt, au vicaire et à ses dépendants, au chef de l’Endartā et à ses dépendants, au chef du Saḥart et à ses dépendants: nous avons défendu d’[y] entrer.fr 40 l. 15–17 (ed.), 47 l. 28–32 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. እንደርታ፡
r) ሥዩመ፡ አስገዴ፡ śǝyuma ʾasgade (title) chief of ʾAsgadeen chief of ʾAsgadeen ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. አስገዴ፡
s) ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ śǝyuma ʾaḫsǝʿā (title) chief of ʾAḫsǝʿāen እመሂ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወአፈ፡ ወይዘሮ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de l’Aḫseʿa{sic}, au porte-parole de la princesse, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits].fr 40 l. 5–6, l. 11 (ed.), 47 l. 16–17, l. 23 (tr.); ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. አኅስዓ፡
t) ሥዩመ፡ አጽቢ፡ śǝyuma ʾaṣbi (title) chief of ʾAṣbien ወበሃገራይሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፡ ወሕዱግ፡ ወገዛኢ፡ ወማእከለ፡ ባሕር፡ ወአደግሲኒሁ፡ አሕረምነ።Dans le Hāgarāy, au chef d’Aṣbi, au vicaire, au commendant, au māʾekala bāḥr et à son adagsini, nous avons défendu d’[y] entrerfr 40 l. 14–15 (ed.), 47 l. 26–28 (tr.); እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. አጽቢ፡
u) ሥዩመ፡ ዋጅራት፡ śǝyuma wāǧǝrāt (title) chief of Wāǧǝrāten እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. ዋጅራት፡
v) ሥዩመ፡ ዋግ፡ śǝyuma wāg (title) chief of Wāgen ʿil śeyum del Wāgitʾ 68 l. 9 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 videasvid. ዋግ፡
w) ሥዩመ፡ ዓጋመ፡ śǝyuma ʿāgāma , ሥዩመ፡ አጋሜ፡ śǝyuma ʾagāme (title) chief of ʿĀgāmaen ጐለትኩ፡ ጕልተ፡ ሥዩሜ፡ አጋሜ፡ወልደ፡ ልዑል፡ ለታቦተ፡ ማርያም፡ ዘኍንድጕንዴ፡Moi, Walda Leʿul, chef de l’Agāmē, j’ai donné en fief au tabernacle de Marie, de Guendeguendē,fr 54 l. 23–24 (ed.), 65 l. 23–24 (tr.), videasvid. ዓጋመ፡
Cross-references: videasvid. also ዓጋመ፡ ሹም፡ under ሹም፡
x) ሥዩመ፡ ዛና፡ śǝyuma zānā (title) chief of Zānāen ከመ፡ ኢይቅረቡ፡ ኀቤሆን፡ ሥዩመ፡ ዛና፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወአስገዴ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ አኅስዓ፡ ወሥዩመ፡ ምጋርያ፡ ፀምር፡Que de ces pays ne s’approchent ni le chef de Zānā, ni le chef du Sirē et d’Asgadē, ni le chef d’Aḫseʿā, ni le chef du Megāryā Ṣamr,fr 48 l. 18–20 (ed.), 58 l. 10–12 (tr.), videasvid. ዛና፡
y) ሥዩመ፡ ዘንጒ፡ śǝyuma zangʷi (title) chief of Zangʷien ወሥዩመ፡ ጸድያ፡ ወሥዩመ፡ ዘንጒ፡ ዘላዕል፡ ወዘታሕት፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de Ṣadyā, au chef du haut et du bas Zongui, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 7–8, l. 11 (ed.), 47 l. 18–20, l. 23 (tr.), videasvid. ዘንጒ፡
z) ሥዩመ፡ ዳኽና፡ śǝyuma dāḵǝnā (title) chief of Dāḵǝnāen ʿil śeyum del Dāḫanāitʾ 68 l. 9 (ed.) 69 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 53 videasvid. ዳኽና፡
а) ሥዩመ፡ ደዋሮ፡ śǝyuma dawāro (title) chief of Dawāroen ʿil śeyum del Dawāroitʾ 76 l. 8 (ed.) 77 (tr.) Chronicle of ʿAmda ṢǝyonChron. Am. 80 videasvid. ደዋሮ፡
б) ሥዩመ፡ ገርዓልታ፡ śǝyuma garʿāltā (title) chief of Garʿāltāen ወሥዩመ፡ ገርዓልታ፡ ወኅዱግ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef du Garʿāltā at au vicaire, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 10, l. 11 (ed.), 47 l. 21, l. 23 (tr.), videasvid. ገርዓልታ፡
в) ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ śǝyuma ṣembǝlā (title) chief of Ṣǝmbǝlāen እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ ሲሬ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽምብላ፡ ወእመሂ፡ ኅዱግ፡ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou transgresse [cet acte], chef du Sirē, ou chef du Ṣembelā, ou vicaire, maudit soit-ilfr 47 l. 8–9 (ed.), 56 l. 23–24 (tr.), videasvid. ጽምብላ፡
г) ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ śǝyuma ṣǝrāʿ (title) chief of Ṣǝrāʿen እሎንተ፡ ፯፡ አህጉራተ፡ እመቦ፡ ዘሄደ፡ ወዘተዓገለ፡ እመሂ፡ ሥዩመ፡ አጽቢ፧ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ ጽራዕ፡ ወእመሂ፡ ሥዩመ፡ እንደርታ፧ አው፡ ስዩመ፡ ሰሐርት፧ ወሥዩመ፡ ዋጅራት፧ ውጉዝ፡ ለይኩን፡S’il se trouve quelqu’un qui viole ou opprime ces 7 pays, qu’il s’agisse du chef d’Aṣbi, ou du chef de Ṣerāʿ, ou du chef de l’Endartā, ou du chef du Saḥart, ou du chef du Wāǧerāt, maudit soit-ilfr 50 l. 16–19 (ed.), 60 l. 18–21 (tr.), videasvid. ጽራዕ፡
д) ሥዩመ፡ ጸድያ፡ śǝyuma ṣadyā (title) chief of Ṣadyāen ወሥዩመ፡ ጸድያ፡ ወሥዩመ፡ ዘንጒ፡ ዘላዕል፡ ወዘታሕት፡ ... አሕረምነ፡ ከመ፡ ኢይባኡ።au chef de Ṣadyā, au chef du haut et du bas Zongui, …, nous avons défendu d’[y] entrer [dans les fiefs susdits]fr 40 l. 7–8, l. 11 (ed.), 47 l. 18–20, l. 23 (tr.), videasvid. ጸድያ፡
Grébaut
ሥዩም፡ śǝyum , pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyumān «préposefr, préfetfr, administrateurfr, employéfr, quiconque est en chargefr» ― ሹም፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
ሥይምት፡ śǝyǝmt fem. , pluralisPl. ሥዩማት፡ śǝyumāt «(idem au féminin)» ― ሴት፡ ሹም፡ Ms. BNFabb217, fol. 54r.
135
Leslau
ሥዩም፡ śǝyyum (pluralisPl. ሥዩማን፡ śǝyyumān , ሠየምት፡ śayyamt ) pass. part. of videasvid. ሤመ śema ; also appointeeen, officialen, governoren, prefecten, one who is on charge (of)en 540a
Substantivumsubst., m. , pluralisPl. አሕማው፡ ; (in F.N. 26 etiam pl. ሐማን፡ occurrit, quae forma videtur minus bona esse) pronomina suffixa ope vocalis ûlarecipit (sec. gramm.§ 154,d)
2)generla νυμφός Judicum liber.Jud. 15,6 ; Judicum liber.Jud. 19,5 ; γαμβρός Regum liber biblicum I.1 Reg. 22,14 ; Ezrae et Nehemiae libri canonici.2 Esr. 16,18 ; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 281 ; Jsp. p. 298; Josippon vel Pseudojosephus, Josephi Ben Gorion Historia Judaeorum.Jsp. p. 272, ubi pluralisPl.legitur: እመሰ፡ ፀባእክሙነ፡ ትፀብኡ፡ ውሉደክሙ፡ ወአሕማወክሙ፡ እለ፡ እሙንቱ፡ ቅሩባን፡ ሰብእ፡ ለክሙ።
ḥamāyit
Grébaut
ሐማዪት ḥamāyit fem. «qui injuriefr, qui méditfr» የኀርዮ፡ አሐደ፡ ወየኀድጉ፡፡ካልአ፡ እስከ፡ ትትፌጸም፡ ሕይወት፡ ሐማዪተ፡ ሕግ። Ms. BNFet110, fol. 28rb.
46
ḥamāyit
Grébaut
ሐማዪት ḥamāyit fem. «qui injuriefr, qui méditfr» የኀርዮ፡ አሐደ፡ ወየኀድጉ፡፡ካልአ፡ እስከ፡ ትትፌጸም፡ ሕይወት፡ ሐማዪተ፡ ሕግ። Ms. BNFet110, fol. 28rb.
46
participiumpart.: conviciansla, conviciatorla, calumniatorla: ሐማይያን፡ መስተሳልቃን፡ መስተሀብባን፡ ψιθυρισταὶ , καταλάλοι , κ .T. λ . ad Romanos epistola Pauli.Rom. 1,30 ; ኢይከውኑ፡ ነባብያነ፡ ወተናጋርያነ፡ ፅሩዐ፡ ወመስተሀብባነ፡ Maʃshafa Kidân Za-egziena IjasusKid. f. 23. Vocabularium Aethiopicum, -a -a.Voc. Ae.: መስተሐብብ፡ ዘ፡ አልብየ፡ ዘይብል፡ (i.e. infitiatorla); aliudla: መስተሐብባን፡ ዘ፡ አንጐርጓሮች፡ ; aliudla መስተሐብባን፡ ዘ፡ ጸራፍያን፡ ወቦዘ፡ ተጸኣልያን፡ (v. ተጻላእያን፡ ) ወቦዘ፡ ተቀጸጻቢ።