Lexicon Linguae Aethiopicae

	sample	result
*	custodir	add wildcards to unlimit your string search
?	custodir?	Will find any match for the position with the question mark.
~	ምሕረትከ~	Will make a fuzzy search. you can decide also how much fuzzy, by saying for example ምሕረትከ~0.9 which will match only 90% similar terms.
""	"ምሕረትከ፡ ይትኖለወኒ፡"	Will find the exact string contained between quotes.
()	(verbo OR notionem) AND ይትኖለወኒ	Will find one of the two between brackets and the other string.

et ሐብጠ፡ I,1[amh. አበጠ፡ ; حَبِطَ intumuit venter^lacamelo; حَبَطَ recruduit vulnus^la; حَبَطٌ tumor haud ruptus; ventris inflatio^la] intumescere^la, extuberare^la: እስከ፡ የሐብጥ፡ ሥጋሁ፡ ; ተጸምደ፡ በቀዊም፡ እስከ፡ ሐብጠ፡ እገሪሁ፡ ; ; ለእመ፡ ሐበጠ፡ አባሉ፡ M.F.; ለዘ፡ ሐበጠ፡ እስኪቱ፡ M.F. – : ሐበጠ፡ ዘ፡ ፈለጸ፡ ḥabaṭa

Grébaut
ሐበጠ፡ ḥabaṭa I,1 የሐብጥ፡ , ይሕብጥ፡ «s’enfler^fr (membre par maladie)» ― አበጠ፡ Ms. BNFabb217, fol. 25r.
52

Leslau
ሐበጠ ḥabaṭa , ሐብጠ ḥabṭa (yǝḥbǝṭ) swell up^en, blow up^en, () become proud^en 225a

ተጽዕለ

et ተጸዐለ፡ III,2contumelia^la, ignominia^la, conviciis affici^la, probro^lavel opprobrio esse^la: ለዘ፡ ተጸዐለ፡ ያስተማውጽዎ፡ λοιδορίας ; ὑβρισθέντες 1 ; ὀνειδιζόμεθα ; ; ὄνειδος ; ; ( ተጸፍዐ፡ ).

አናሕሰየ

II (formam አናሕሰወ፡ Platt in suo Didascaliae codice reperit, ejus annot. ad l. 10), Imperf. ያነሐሲ፡ et passim ያንሐሲ፡ ,

1)ignoscere^la, condonare^la, indulgere^la, remittere^la, veniam dare^la, ; ; ; ; ለ፡ pers. et peccati, criminis vel poenae: ያነሐስዩ፡ ሎቱ፡ ; ኢይደግም፡ እንከ፡ አናሕስዮ፡ ሎሙ፡ ; ; ለዘ፡ ትፈቅዱ፡ አናሕስዮ፡ አናሕስዩ፡ ሎሙ፡ ; ከመ፡ ያናሕሲ፡ ሎቱ፡ ; ; ; ; ስረይ፡ ሎቱ፡ ወአናሕሲ፡ ; አናሕሲዮ፡ ኀጢአቶሙ፡ μὴ λογιζόμενος ; አናሕሲ፡ አበሳሆሙ፡ ; ; ; ; ያነሐስዩ፡ ላቲ፡ ጾመ፡ jejunium^la(poenitentiale) ei remittent^la ; ዲበ፡ n. 634rei: አናሕሰየ፡ ዲበ፡ እኪት፡ μετεμελήθη ἐπὶ τῇ κακίᾳ ; በ፡ in^lare: ያነሐስዩ፡ ሎቱ፡ በንስሓ፡ (in poenitentia imponenda) ;

2)negligere^la, non curare^la, spernere^la, ; ; በተናሕስዮ፡ ርእስ፡ ( negligentia^lavel { contemtione} sui^la) Platt. Voc. Ae.^la: አናሕሰየ፡ ዘ፡ አሳለፈ፡ ( አስኀለፈ፡ ).

አስተርሐቀ

vel አስተረሐቀ፡ IV,1et አስተራሐቀ፡ IV,3

1)amovere alium ab alio^la, spatio intermisso sejungere a se invicem^lares ; ; ቆመ፡ ማእከሎሙ፡ ወአስተራሐቆሙ፡ 4 ; in Deg. (sed አስተረሐቆሙ፡ ); እስተራሕቅዎሙ፡ ዘዘዚአሆሙ፡ (v. አርሕቅዎሙ፡ ) ; እፎ፡ ታስተራሕቆ፡ (sc. Deum triunum ejusque personas) ለዘ፡ ኢይትራሐቅ፡ M.M. f. 12.

2)abstrahere^laaliquem a re, ut: a compositione librorum, እምደሪሰ፡ ድርሳን፡ አስተረሐቆ፡ Enc.

3)in longum protrahere^la, ἐμάκρυναν .

ʾastarḥaqa , ʾastaraḥaqa , ʾastarāḥaqa

Grébaut
አስተረሐቀ፡ ʾastaraḥaqa IV,1 ያስተርሕቅ፡ «séparer l’un de l’autre^fr, se séparer^fr» ― አራራቀ፡ Ms. BNFabb217, fol. 55v.
142

Leslau
አስተርሐቀ ʾastarḥaqa , አስተረሐቀ ʾastaraḥaqa caus. of ተርሕቀ tarǝḥqa ; also remove^en, condsider faraway^en, lenghten^en, prolong^en, draw away^en, detach^en, abstract^en 467a

Cross-references: also አስተራሐቀ፡

ተቈጥዐ

III,2, raro III,1(ut: እንዘ፡ ይትቈጥዑ፡ )

1)impatientem^la, pertaesum esse^lavel fieri^la, animo deficere^la, ὀλιγοψυχεῖν ; ተቈጥዐት፡ ነፍሳ፡ ἀπεκάκησεν ἡ ψυχὴ αὐτῆς (nisi ነፍሳ፡ Accusativum interpretari malueris); ἐκκακεῖν ; ; κεκοπίακας ; ኢተቈጥዐ፡ ልቡ፡ ; በ፡ rei ; .

2)taedio habere^la, fastidire^la, aversari^la, taedet^la, piget^la, rei vel : ተቈጥዐ፡ ነፍሶ፡ ; ; ἐκπτύειν ; ἐκκακεῖν ; ኢትትቈጣዕ፡ ነባሪከ፡ μὴ ἀπαναίνου ; βδελύσσεσθαι ለዘ፡ ያበዝኅ፡ ነቢበ፡ ይትቌጥዕዎ፡ ; ἐξουδενεῖν ; plerumque προςοχθίζειν ; ; ; ; ; ; .

3)indignari^la, stomachari^la, aegre ferre^la: Platt; ተቈጢዖ፡ ( ) Cyr. ad ; ተምዕዐ፡ ወተቈጥዐ፡ ; ኢተቈጥዖ፡ ( ) ; ዲበ፡ , ut: ይትቌጣዕ፡ ዲበ፡ ሰብእ፡ ; ተቈጥዕዎ፡ በእንተ፡ ዘ፡

መካን

, m. et fem. (ut ; ; ), መካናት፡ [ مَكَانٌ ] locus^la, τόπος ; ; Gen.13,3; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; በዛቲ፡ መካን፡ ቅድስት፡ ; ; ; ; መካነ፡ እንተ፡ ኀበ፡ ግዕዙ፡ ኢትሑር፡ ህየ፡ ; ከመ፡ ኢይቁም፡ ውስተ፡ መካንከ፡ ; እሁቦሙ፡ በቤትየ፡ መካነ፡ ዘይሰመይ፡ ; ; መካን፡ ዘለዓለም፡ ; መካነ፡ ደይን፡ ; መካን፡ ኀበ፡ እቀውም፡ ; መካን፡ ኅቡእ፡ ; ; ; መካናት፡ ብሩሃን፡ ; መካናት፡ ሠናያት፡ ; ; ክልኤ፡ መካናት፡ አሐቲ፡ ለሕይወት፡ ወአሐቲ፡ ለሞት፡ (pro viis^la) Lud. comm. hist. p. 315 n. 48.

a)spatium^la ; እስመ፡ አልቦሙ፡ መካነ፡ ; ; ራሕበ፡ መካናቲሆሙ፡ .

b)locus^lai.e. occasio^la: እንዘ፡ ትሁብ፡ ኪያሆሙ፡ መካነ፡ ለንስሓ፡ ἐδίδους τόπον μετανοίας .

c)locus habitationis^la, regio^la, terra^la, sedes^la: ; ; በዝንቱ፡ መካን፡ ; ለዛቲ፡ መካን፡ ; ; ; ; መካናት፡ ; ;

d)plaga^la: እምአርባዕቱ፡ መካን፡ .

e)locus^lavel caput^lalibri, .

f)in arithmetica: locus^lai.e. numerus^la, ( ደመረ፡ ).

g)et st.c. መካነ፡ in loco^la ; loco i.e. pro ; . – Voc. Ae.:^la መካን፡ ዘ፡ ቦታ።

makān , makānāt
መካን፡ makān ‘luogo proprio^it’ ሰደኒ፡ ኀባ፡ መካኑ፡ ለአባ፡ መጣዕ፡ ኀበ፡ ተቀበረ፡ አዕፅማቲሂ፡ ወኀበ፡ አውፅአ፡ ማየ፡ በማዕተቡ፡ ‘Portami nel luogo proprio di ʾabbā Maṭāʿ, dove sono sepolte le sue ossa e dove fece scaturire l’acqua con il suo signacolo^it’ 78 § 196 (ed.), 49 § 196 (tr.) (‘«luogo proprio»: il termine è makān , «luogo», ma anche «luogo specifico, sede» (vd. 865, ed in contesto monastico il luogo eletto ove il monaco organizza la propria attività e quella dei suoi seguaci, dunque quasi «sede»; in questo senso, nella trad. lo si è quasi sempre reso con «luogo proprio».’ 49 n. 10); መካነ፡ ጸብእ፡ makāna ṣabʾ battlefield^en ወአልቦ፡ እምኃያላነ፡ ዝንቱ፡ ንጉሥ፡ ዘኢቀተለ፡ በበ፪ወበበ፫እምነ፡ መለሳይ፡ እስከ፡ መልአ፡ አብድንቲሆሙ፡ በውእቱ፡ መካነ፡ ፀብእ። ‘il n’est pas un des guerriers du roi qui n’ait tué deux ou trois des musulmans (malasāy), à ce point que le champ de bataille fut rempli de leurs cadavres^fr’ 41 l. 2-3 (ed.), 47 l. 29-32 (tr.), ለእለኒ፡ ተረክቡ፡ በመካነ፡ ፀብእ፡ አንገፍዎሙ፡ ከመ፡ ቈጽል፡ ‘on arracha comme des feuilles ceux qui furent trouvés sur le champ de bataille^fr’ 119 l. 4-5 (ed.), 135 l. 19-20 (tr.), ጸብእ፡

Grébaut
መካን፡ makān «lieu^fr» ― ቦታ፡ , ስፍራ፡ Ms. BNFabb217, fol. 43r.
103

Leslau
መካን makān ( መካናት makānāt ) place^en, space^en, room^en, occasion^en
መካነ፡ makāna in the place (of)^en
መካናት፡ makānāt ( of መካን makān ) oratory^en 299b

Cross-references: for አጽንዐ፡ መካነ፡ አጽንዐ፡

ሠዐለ

I,1(etiam per ሰ et አ ) [amh. ሣለ፡ ; יָצַר , צוּר , ܨܳܪ , صَوَّرَ ( سَوَّلَ )] ይሥዐል፡

1)formare^la, figurare^la, effigiare^la: (Deus filius) ዘይሥዕሎሙ፡ ለሕፃናት፡ ውስተ፡ ማኅፀን፡ ተወልደ፡ Deg.; እግዚአብሔር፡ ፈጠረ፡ ሥጋክሙ፡ ወመንፈሰክሙ፡ ወሠዐለክሙ፡ በክሂሎቱ፡

2)delineare^la, designare^la, describere^la, adumbrare^la, ( insculpere^la): ንሣእ፡ ግንፋለ፡ ወሠዐል፡ ውስቴቱ፡ ሀገረ፡ ኢየሩሳሌም፡ διαγράψεις (cfr. ); ናሁ፡ በእደዊየ፡ ሠዐልኩ፡ አረፋቲከ፡ ἐζωγράφηκα ; ; አዘዘ፡ ይግበሩ፡ ጻሕለ፡ n. 259 ዘወርቅ፡ ወይሥዐሉ፡ ላዕሌሁ፡ ሥዕለ፡ ምድረ፡ ግብጽ፡ በምልኣ፡

3)pingere^la, effingere^la: እፈቅድ፡ ከመ፡ ትሥዐሊ፡ ሊተ፡ ሥዕሎሙ፡ ; ለዛቲ፡ ሥዕል፡ ሠዐላ፡ ሉቃስ፡ ወንጌላዊ፡ – : ሠዐለ፡ ዐለመ፡ ብ፡ ጻፈ።

śaʿala , ሠአለ፡ śaʾala

Grébaut
ሠዐለ፡ śaʿala I,1 ይሥዕል፡ , ይሥዐል፡ «peindre^fr» ― ሣለ፡ Ms. BNFabb217, fol. 53v.
134

Leslau
ሠዐለ śaʿala (yǝśʿal), () ሠአለ śaʾala form^en, shape^en, fashion^en, carve^en, depict^en, portray^en, paint^en 524b

ሀይከል

, הֵיכָל , ܗܰܝܟܠܳܐ , هَيْكَلٌ 1)

1)templum^lain genere, templum Hierosolymitanum^lain specie: ሀይከለ፡ ቍድስ፡

2)„ sacrarium^laaedium ecclesiasticarum, in quod clericis tantum aditus datur“ (vide J. Ludolfi Hist. III,6,23 et ); „accipitur pro sacello^la, quod Abyssini quondam in templo Hierosolymitano possidebant“

3)altare^la, quod Adam et Eva, sacrarii vice, e lapidibus exstruxerunt ; nec non arcam Noae^lahoc nomine vocari affirmat J. Ludolfus. ( Voc. Ae.^la: ሀይከል፡ ዘ፡ ታቦት፡ i.e. arca^laseu altare^la).

haykal , ሐይከል፡ ḥaykal , ኀይከል፡ ḫaykal , ሀይከላት፡ haykalāt

Grébaut
ሀይከል፡ haykal

1) temple de Jérusalem^fr. በመዋዕለ፡ ነገሥት፡ እለ፡ ኮኑ፡ ጠቢባነ፡ ዳዊት፡ ወሰሎሞን፡ በእንተ፡ ሕንፃ፡ ሐይከል፡ ቅዱስ፡ ዘእግዚአብሔር። 160.

2) temple^fr (païen). ለዛቲ፡ ትንቢት፡ ጸሐፍዋ፡ ሰብአ፡ አማልክት፡ ውስተ፡ እብነ፡ በረድ፡ በቀለመ፡ ብርት፡ ወአንበርዎ፡ ላዕለ፡ ፩፡ እምኀይከላት። 163.

3) «(poétique) tente sacrée^fr, tentorium^la, sacrarium templi^la » ― ድንኳን፡ Ms. BNFabb217, fol. 10v. Ms. Roma, Biblioteca Nazionale Centrale di Roma, Orientale 134, p. 2.

4) icone^fr, table d’autel^fr (sens recontrés en des textes traduits de l’arabe.) ብርሃነ፡ መስቀል፡ ... ዘወሀብኩ፡ በዘመነ፡ ጊዮርጊስ፡ ራይስ፡ ዘኢየሩሳሌም፡ ወልደ፡ ኤውስጣቴዎስ፡ ... ፪ዕርፈ፡ መስቀል፡ ወኀይከል። 397; ላዕለ፡ ሐይከል፡ ዘሀሎ፡ መስቀል፡ ዘሐጺን፡ ዘወሀበ፡ መርቆርዮስ፡ ለሐዋርያት። 402.

5) écrin^fr ወይእቲ፡ ትመስል፡ ከመ፡ መቅደስ፡ ወከመ፡ ሐይከል። 64.

6) chapelle^fr, oratoire^fr.

7) ancien temple païen consacré à la Vierge Marie. ተነበይ፡ ለነ፡ ኦነቢይ፡ ላእኩ፡ ለአጵሎን፡ ምንት፡ ይከውን፡ ወለመኑ፡ ውእቱ፡ ዘሕንፃ። ወወሀብዎ፡ አምኃ፡ ለዘይትነግሮሙ፡ ወይቤሎሙ፡ ሠላስ፡ ውእቶሙ፡ ወ፩፡ አምላክ፡ ባሕቲቱ። ወናሁ፡ ወለት፡ ድንግል፡ ትፀንስ፡ በቃሉ፡ ወዝንቱ፡ ቤት፡ ይከውን፡ ሎቱ፡ ወስሙ፡ ይከውን፡ ለአእላፍ። ወለዛቲ፡ ትንቢት፡ ጸሐፍዋ፡ ሰብአ፡ አማልክት፡ ውስተ፡ እብነ፡ በረድ፡ በቀለመ፡ ብርት፡ ወአንበርዎ፡ ላዕለ፡ ፪፡እምኀይከላት። ወእምድኅረ፡ እሉ፡ አዝማን፡ በመዋዕሊሁ፡ ለዘይኑን፡ ንጉሥ፡ መፍቃሬ፡ እግዚአብሔር፡ ረሰይዎ፡ ለውእቱ፡ ሐይከል፡ ቤተ፡ ክርስቲያን፡ ለቅድስት፡ ድንግል፡ ማርያም፡ ወላዲተ፡ አምላክ። 12

ሀይከል፡ haykal : መቅደስ፡ , ታቦት፡ .
11–12

Leslau
ሀይከል haykal , () ኀይከል ḫaykal temple^en, sanctuary^en, altar^en, () Noah’s ark^en 221a

ብጥለት

abolitio^la: እስመ፡ አበው፡ ዘዝንቱ፡ ዘመን፡ ረሰይዎ፡ (sc. ለቃል፡ መለጎስ፡ μαλακός ) ብጥለተ፡ እመልእክተ፡ ጳውሎስ፡ ሐዋርያ፡ ( ) ከመ፡ ኢያእምር፡ መኑሂ፡ ወኢይደቅ፡ መኑሂ፡ በገቢሮታ፡ ( ለዛቲ፡ ኀጢአት፡ ) obliteraverunt^lavel exstinxerunt^laF.M. 13.

ፍቱሕ

1)apertus^la, de portis ; animo liberali: ዘወሀበ፡ እንዘ፡ ፍቱሕ፡ ልቡ፡ (aliâs: በስፉሕ፡ ልብ፡ ) ወብሩህ፡ ኅሊናሁ፡

2)solutus^la: ; ; ዘፈታሕከ፡ በምድር፡ ይከውን፡ ፍቱሐ፡ በሰማያት፡ ; de vestibus ; crinibus ; F.N. 11 ( ዝርዙር፡ ); ፍቱሐ፡ ሣእን፡ .

a)solutus^laanimo i.e. alacer^la, bene^lavalens^la: ፍቱሕ፡ ውእቱ፡ ነፍሱ፡ ἰσχύων τῇ ἕξει et εὐεξία ; ; ቦ፡ ኀይለ፡ ወፍቱሕ፡ ነፍሱ፡ ለበሊዕ፡ .

b)absolutus^laa culpa et poena: ይኩኑ፡ ፍቱሓነ፡ በአፈ፡ መንፈስ፡ ቅዱስ፤ ስረይ፡ ኀጢአቶሙ፡ ; .

c)remissus^la, de peccato: ኵሉ፡ ኀጢአታ፡ ( ለዛቲ፡ ነፍስ፡ ) ትኩን፡ ፍቱሐ፡ በሰማይ፡ ወበምድር፡

ዐቈረ

I,1[vicina sunt عَجَرَ et multae radices Arab. Syr. et Hebr., ab עק incipientes, quas enumeratas videas in Ges. thes. p. 1062 sub עָקַשׁ ] ይዕቈር፡ , involvere^la, constringere^la, colligare^la: መኑ፡ የዐቊር፡ እሳተ፡ ውስተ፡ ሕፅኑ፡ ἀποδήσει ; Enc.; Enc.; ወአሰርዎ፡ ዐቊሮሙ፡ ኵሎ፡ ወርቀ፡ ἔσφιξαν ; የዐቊሮ፡ ለማይ፡ ዲበ፡ ደመና፡ δεσμεύων ; መኑ፡ ዐቈረ፡ ማያተ፡ በልብሱ፡ συνέστρεψε ; ለዛቲ፡ ገነት፡ (horto comparatur collectio sententiarum) ትጸውራ፡ በእንግዳእከ፡ ወበልብከ፡ ተዐቊራ፡ Fal. (in proleg.); ሕንባባተ፡ ሮማን፡ በልብሱ፡ ዐቊሮ፡ Enc.; Deus ይኤዝዝ፡ ደመናተ፡ ከመ፡ ይዕቈሩ፡ ወይጾሩ፡ ወይሰዱ፡ (sc. ማየ፡ ) ኀበ፡ ዘፈቀዱ፡ ያውርዱ፡ ; የዐቊር፡ ማየ፡ (sc. seminis) በማሕፀን፡ Lit. Orth.; passim retinere^la, cohibere^la: ወሚመ፡ ደመናት፡ ይክሉኑ፡ ዐቊረ፡ ዝናም፡ ; ደመናት፡ ይዕቈሩ፡ ማያተ፡ Lit.

ዝሉፍ

1)continuus^la, perpetuus^la, sed non nisi adverbialiter: perpetuo^la, in perpetuum^la( aeternum^la), ad finem usque^la, prorsus^la, plane^la, ዝሉፈ፡ , et plerumque ለዝሉፉ፡ ( gramm.§ 163,2) ; διὰ παντός ; εἰς τέλος ; ; ; ; ; ; ; ; ; καθόλου ; εἰς τὸ λοιπόν ; ἐνδελεχῶς ; εἰς τὸν αἰῶνα vel ἕως αἰῶνος ; ; ; ; ; et እስከ፡ ለዝሉፉ፡ .

2)de hominibus

a)pertinax^la, pervicax^la, obstinatus^la: ἄτακτος ; ἀνυπότακτοι ዝሉፋን፡ እለ፡ ኢይትኤዘዙ፡ ; 1 ; ኢትኩን፡ ዝሉፈ፡ በልሳንከ፡ μὴ ἐνέδρευε τῇ γλώσσῃ σου ; castiga filium, ከመ፡ ኢይኩን፡ ዝሉፈ፡ ; ዝሉፍ፡ ለይትገሠጽ፡

b)celeriter procedens i.e.

α)praeceps^la, temerarius^la: προπετής ; n. 1036 προαλής .

β)audax^la, insolens^la, ዝልፍት፡ θρασεῖα ; ነፍስ፡ ዝልፍት፡ ψυχὴ τολμηρά ; ὑπερήφανος ; ኅቡላን፡ ወዝሉፋን፡ τολμηταὶ αὐθάδεις ; λαπιστής . – ( ዝሉፍ፡ ወዕንቡዝ፡ pro μετέωρα καὶ γαβίς ).

ዘላፍ ዘላፍ

et ዝላፍ፡ ( ዘለፍ፡ Laur., lapsu calami scriptum?) i.q. ዘልፍ፡ ; usurpatur ለዘላፉ፡ vel ለዝላፉ፡ ( gramm.§ 163,2)

b)prorsus^la, plane^la: ; ;

c)deinde semper^la: καὶ ἐπάνω ; እምይእተ፡ ዕለት፡ ወለዝላፉ፡ καὶ ἐπέκεινα .

et ዝላፍ፡ ( ዘለፍ፡ Laur., lapsu calami scriptum?) i.q. ዘልፍ፡ ; usurpatur ለዘላፉ፡ vel ለዝላፉ፡ ( gramm.§ 163,2)

b)prorsus^la, plane^la: ; ;

c)deinde semper^la: καὶ ἐπάνω ; እምይእተ፡ ዕለት፡ ወለዝላፉ፡ καὶ ἐπέκεινα .

ውእቱ

III p., et , fem. ይእቲ፡ (passim ይኢቲ፡ scriptum, ut in Herm. crebro), m. ውእቶሙ፡ vel እሙንቱ፡ , fem. ውእቶን፡ vel እማንቱ፡ [ הוּא ܗܽܘ هُوَ ; gramm.§ 65; gramm.§ 148.], ውእተ፡ , ይእተ፡ (quamquam passim etiam ውእቱ፡ ይእቲ፡ pro ponitur, ut ; ); nonnumquam ውእቱ፡ እሙንቱ፡ etiam pro fem. ponitur (ut: አንቲ፡ ውእቱ፡ ዳግሚት፡ ቀመር፡ ; እሉ፡ ደናግል፡ መኑ፡ እሙንቱ፡ ; አዋልድ፡ ቢጾን፡ እሙንቱ፡ ).

a)is^la, ea^la, id^la, ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ወውእቱሰ፡ ; ያእምሩከ፡ እሙንቱኒ፡ ከመ፡ አእመርናከ፡ ንሕነ፡ ; እሙንቱ፡ et ውእቶሙ፡ ; ውእቱ፡ ዘይነብር፡ ; ; ለዝላፉ፡ ነበረ፡ ዘውእቱ፡ ἀεὶ μεμένηκεν ὅπερ ἦν ; al. sexcenties.

α)ipse^la: የኀድግ፡ ኵሎ፡ ለባዕድ፡ ወይመውት፡ ውእቱ፡ ; ዘሠርዐ፡ መሥገርተ፡ ውእቱ፡ ይሠገር፡ ቦተ፡ ; ; መኑ፡ ዝንቱ፡ ዘምድረ፡ ለብሰ፡ ውእቱሰ፡ ሰማያዊ፡ ውእቱ፡ (qui terram induit quamquam ipse coelestis est) ; ሂ፡ vel ኒ፡ et ipse^la ; ; ; .

β)idem^la, adjecto መ፡ , ut: ከመ፡ አሐዱ፡ ይትለቦ፡ ወውእቱመ፡ (ut unus intelligatur et idem) ; n. 919 ወውእቱመ፡ እስከ፡ ለዓለም፡ ; ወውእቱመ፡ ውእቱ፡ ; post : ዘውእቱ፡ qui idem^lavel idem qui^la ; .

2)In sententiis nominalibus usurpatur

a)pro Subjecto: is est^la, ut: ውእቱ፡ ኤልያስ፡ αὐτός ἐστιν Ἠλίας ; ; እመ፡ ተባዕት፡ ውእቱ፡ ; እስመ፡ ነቢይ፡ ውእቱ፡ ; ; ; .

b)pro Praedicato: አነ፡ ውእቱ፡ ἐγώ εἰμι ; ; አነ፡ ይእቲ፡ ወአልቦ፡ እንተ፡ ከማየ፡ ; .

c)pro copula (vel verbo substantivo), sive Subjectum sit persona tertia: ተዓይነ፡ እግዚአብሔር፡ ይእቲ፡ ዛቲ፡ ; ; ; ; ; ; ; እሉ፡ እሙንቱ፡ አማልክቲከ፡ ; እሉ፡ ውእቶሙ፡ ኅሩያን፡ ; ; እሙንቱ፡ ውእቶሙ፡ ለአማስኖ፡ ; ; እንተ፡ ይእቲ፡ ኬብሮን፡ ; ዘውእቶሙ፡ ሴም፡ ወካም፡ ወያፌት፡ ; አይቴ፡ ውእቱ፡ ቅንአትከ፡ ; ቦኑ፡ ውእቱ፡ ገብር፡ ያዕቆብ፡ ; ዝውእቱ፡ ነገር፡ ዘነበበ፡ ; መኑ፡ ውእቱ፡ እግዚእነ፡ ; ; ; ; ውእቱ፡ እኁየ፡ ውእቱ፡ ; ; ; ; sive persona prima vel secunda: አነ፡ ውእቱ፡ እግዚአብሔር፡ ; ; ; ; ; ; አንተ፡ ውእቱ፡ ዔሳው፡ ; አንተ፡ ውእቱ፡ ዘትኤዝዝ፡ ; አኮኑ፡ አንትሙ፡ እሙንቱ፡ ትውልደ፡ ሕርቱማን፡ ; አንትሙ፡ ውእቱ፡ ብርሃኑ፡ ለዓለም፡ .

a)is^la, ille^la, hic^la; relatum ad ea, quae modo memorata erant: ውስተ፡ እሙንቱ፡ ሰብእ፡ ; እምይእቲ፡ ዐዘቅት፡ ; ውእተ፡ አምኃሁ፡ ; ውእተ፡ አልባሰ፡ ; ነሥኡ፡ ኵሎን፡ ውእቶን፡ አህጉረ፡ ; በውእቶን፡ መዋዕል፡ ; ; ለውእቶሙ፡ አሕዛብ፡ ; ይእቲ፡ ብእሲት፡ ; በይእቲ፡ ሰዓት፡ ; ይእቲ፡ ዕለት፡ ; ይእተ፡ መጽሐፈ፡ ; ; ; .

b)quare creberrime adhibetur pro articulo Graecorum definito ( ὁ ἡ τό ), ut ; ውእተ፡ ላህመ፡ ዘገብረ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ነሣእኩ፡ ውእተ፡ ጽዋዐ፡ ; ; ; ; ; ; ; ; .

c)passim: idem^la, ut: ነበርነ፡ ውስተ፡ ይእቲ፡ ከርሥ፡ ἐν τῇ αὐτῇ κοιλίᾳ ; እምውእቱ፡ ጽቡር፡ ἐκ τοῦ αὐτοῦ πηλοῦ ; በይእቲ፡ ዕለት፡ .

ዝልፈት

reprehensio^la, objurgatio^la, castigatio^la, refutatio^la: እለ፡ ይጸልኡ፡ ዝልፈተ፡ ; ለዝልፈተ፡ አበሳሆሙ፡ ; M.M. f. 17.

ንፍንፍ

, ነፍኒፍ፡ , ንፍኒፍ፡ , { ናፍንፈ፡ ጠል፡ in Abb. LV} tenuis pluvia^la, guttae^la, roratio^la: ወረደ፡ ጠል፡ ከመ፡ ነፍኒፈ፡ ዝናም፡ ; ኀሊፎ፡ ዝናም፡ ተረፈ፡ ነፍኒፍ፡ (v. ንፍንፍ፡ ) ; ; ነፍኒፈ፡ ሌሊት፡ ψεκάδες νυκτός ; ; ያርሕሶሙ፡ ነፍኒፍ፡ ወጠለ፡ ገዳም፡ ; ወይኩን፡ በንፍኒፎሙ፡ (v. በነፍኒፎሙ፡ ) ለዝንቱ፡ ሕዝብ፡ .

ሕፅነት

nutritio^la, educatio^la: ለዝንቱ፡ ቅዱስ፡ ( ቄርሎስ፡ ) ሐፀኖ፡ ሠናየ፡ ሕፅነተ፡ ቴዎፍሎስ፡ እኅወ፡ እሙ፡ ; Org.; ዘያሤኒ፡ ሕፅነተ፡ ደቂቁ፡ F.N. 5. ḥǝḍnat

Leslau
ሕፅነት ḥǝḍnat nursing^en, nourishing^en, education^en, tutelage^en, upbringing^en 226b

ምርዕውና

conditio sponsi^lavel sponsae^la, res nuptiales^la: ለዝንቱ፡ ብእሲ፡ (Christodulum) ኢያጽሐቆ፡ ዲበ፡ ምድር፡ ምርዕውና፡ Mavâs. 10. mǝrʿǝwǝnnā

Leslau
ምርዕውና mǝrʿǝwǝnnā state of being a bride or a bridegroom^en 356b

አጽሀቀ

II,1

1)curae esse^la, alicui (proprie: cura afficere^laaliquem), ejus qui curat et Nom. rei, quam curat: ; ላህምኑ፡ አጽሀቆ፡ ለእግዚአብሔር፡ μὴ τῶν βοῶν μέλει τῷ θεῷ 1 ; ለዝንቱ፡ ብእሲ፡ ኢያጽሀቆ፡ ምርዕውና፡ ዲበ፡ ምድር፡ Mavâs. 10; Platt; vel በእንተ፡ rei: ; ኢያጽህቆሙ፡ ወኢምንተኒ፡ በእንቲአሆን፡ οὐκ ἔπασχον οὐδὲν ἐπ᾽ αὐτοῖς ; ; vel ለእመ፡ vel ዘ፡ verbo fin.: ምንት፡ ያጽህቆ፡ ለእግዚአብሔር፡ ለእመ፡ አንተ፡ አንጻሕከ፡ ምግባሪከ፡ ; . (Cfr. etiam አሕዘነ፡ ).

2)desiderio^lavel cupiditate afficere^laaliquem, Enc.

3)studium^laalicujus incitare^la, , Platt.

4)sollicitare^la,

a)in bonam partem: impellere^la, incitare^la, ወከመዝ፡ አጽሀቆ፡ ኅሊናሁ፡ ለሐዋርያ፡ ወአገበሮ፡ ከመ፡ ይጽሐፍ፡ Chrys. ab initio;

b)in malam partem: curam^lavel molestiam afferre^laalicui, : አጽሀቀቶ፡ ለጳውሎስ፡ διαπονηθείς Act; 16:17; አጽህቆ፡ (v. አጽዕቆ፡ ) ὀχληρία .

ራዕም

fremitus^la, strepitus^la: እምገጸ፡ ራዕሙ፡ (v. ራእዩ፡ ) ለዝንቱ፡ ብዙኅ፡ ἀπὸ προσώπου τοῦ ὄχλου τοῦ πολλοῦ τούτου .

Search

Input

Keys Combinations

Hold and choose